2.3. Kompetentny uczeń

Ideał wykształconej osoby zawiera zwykle, poza wiedzą z różnych dziedzin nauki, także poznanie różnych spraw społecznych, ludzkich i zawodowych. Społeczeństwo chce, aby młodzi ludzie nabyli pewną wiedzę o świecie zawartą w poszczególnych dyscyplinach naukowych, ale pragnie także, by wyrobili sobie pewne postawy, wartości, upodobania i standardy zachowania, określające po części to, jakimi osobami staną się w przyszłości. Zadaniem szkoły jest także wpływanie na rozwój społeczny młodego człowieka, tak by jako dorosły miał pewne określone i pożądane postawy wobec społeczeństwa, cenił wysoko jego kulturę i był gotów ją chronić. Wyrobienie w sobie pożądanych właściwości osobowościowych i holistyczne poznanie poszczególnych dziedzin wiedzy może w rezultacie stworzyć cele dotyczące zawodu (Pearson 1994).

Projekt reformy systemu edukacji w Polsce („Projekt...” 1998) zawierał propozycje kompetencji kluczowych, w które ma wyposażyć współczesna szkoła (współczesny i nowoczesny nauczyciel) każdego ucznia. W projekcie tym stwierdzono, że uczeń ma w szkole warunki do nabywania wiedzy, sprawności i nawyków, czyli rozwijania kompetencji w zakresie:

I Uczenia się:

  1. zdobywania wiedzy i umiejętności;

  2. rozwiązywania problemów poznawczych i realizacyjnych;

  3. organizowania procesu uczenia się i przyjmowania odpowiedzialności za własne wykształcenie;

  4. wykorzystywania doświadczeń i łączenia różnych elementów wiedzy.

II Myślenia:

  1. dostrzegania związków przeszłości z teraźniejszością, związków przyczynowo-skutkowych i zależności funkcjonalnych;

  2. radzenia sobie z niepewnością i złożonością zjawisk, ich całościowym i kontekstowym postrzeganiem.

III Poszukiwania:

  1. poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, w tym rozważnego i umiejętnego korzystania z technologii informacyjnej i mediów.

IV Działania:

  1. organizowania pracy własnej i innych, opanowania technik i narzędzi pracy;

  2. projektowania działań i przyjmowania odpowiedzialności za ich przebieg i wyniki;

  3. racjonalnego gospodarowania czasem.

V Doskonalenia się:

  1. oceny postaw i postępowania własnego i innych zgodnie z przyjętymi normami i systemem wartości uniwersalnych;

  2. przyjmowania odpowiedzialności za siebie i innych;

  3. elastycznego reagowania w obliczu zmiany, poszukiwania nowych rozwiązań, stawiania czoła przeciwnościom;

  4. utrzymywania zdrowia fizycznego i psychicznego.

VI Komunikowania się:

  1. skutecznego komunikowania się;

  2. prezentacji własnego punktu widzenia, argumentowania i obrony własnego zdania;

  3. gotowości wysłuchania i brania pod uwagę poglądów innych ludzi, rozwiązywania konfliktów;

  4. korzystania z nowych technologii komunikowania się.

VII Współpracy:

  1. pracy w grupie, negocjowania i osiągania porozumienia, podejmowania decyzji grupowych, stosowania procedur demokratycznych;

  2. nawiązywania i podtrzymywania kontaktów, budowania więzi międzyludzkich.

Podstawa Programowa (1999) z poszczególnych przedmiotów, bloków przedmiotowych i ścieżek międzyprzedmiotowych zawiera, oprócz celów edukacyjnych, zadań szkoły i treści kształcenia, osiągnięcia (kompetencje) ucznia. Osiągnięcia ucznia obok celów edukacyjnych wykreślają kierunki działań dydaktyczno-wychowawczych, organizacyjnych oraz społeczno-użytecznych każdego nauczyciela, w tym także specjalisty wychowania fizycznego. Osiągnięcia uczniów z wychowania fizycznego będą podlegały kontroli i ocenie - ewaluacji edukacyjnej, która ma na celu określenie jakości pracy każdego nauczyciela, jakości pracy szkoły, a w ostateczności jakości działania systemu edukacji w Polsce w zakresie kultury fizycznej.