3.6. Cele edukacyjne a standardy osiągnięć ucznia z wychowania fizycznego

Wszelkie zamierzone działania nauczyciela w sferze kultury fizycznej są realizowane poprzez wykonywanie konkretnych ciągów zadań, wobec czego przygotowanie metodyczne nauczycieli, trenerów, instruktorów i innych specjalistów kultury fizycznej powinno opierać się na wiedzy o zadaniu(Strzyżewski 1996).

Zadania w procesie wychowania fizycznego wynikają z celów operacyjnych lekcji: poznawczych (wiadomości), kształcących (umiejętności i sprawności), wychowawczych. Cel według T.Tomaszewskiego (1978) jest stanem rzeczy antycypowanym, zamierzonym, wynik zaś jest stanem rzeczy rzeczywiście osiągniętym. Program jest zamierzonym przebiegiem czynności, natomiast czynność jest procesem rzeczywistym. Rzeczywiście uzyskane wyniki prawie nigdy nie pokrywają się z postawionymi celami, podobnie jak rzeczywiste czynności z programami.

Praca nauczyciela jest bardzo trudna i złożona, wymagająca sprawnego organizowania czynności uczniowskich polegających na pobudzaniu procesów umysłowych, emocjonalnych, uczuciowo-motywacyjnych i działania praktycznego uczniów. Nauczyciel w swej działalności musi uwzględniać także wielostronne przejawy życia psychicznego i warunki społeczno-bytowe dzieci, wyznaczające w pewnym stopniu procesy poznawcze i postawotwórcze. W tych założonych sytuacjach nauczyciel przez swoje czynności powinien tak kierować czynnościami uczniów, aby rozwijali się pod względem motorycznym, somatycznym i osobowościowym. W tej sytuacji czynności dydaktyczne i wychowawcze splatają się w jedną niepodzielną całość, pomimo że występują w różnych relacjach do siebie. Czynnikiem łączącym dydaktyczne i wychowawcze aspekty działań nauczyciela jest zadanie(Strzyżewski 1996).

M.Lewandowski i M.Gawrońska (2003) założyli, że w zależności od tego, jaki poziom kompetencji posiada nauczyciel (aksjologicznych, technologicznych, komunikacyjnych i realizacyjnych) oraz z jaką koncepcją wychowania fizycznego się utożsamia (np. sportową, biomedyczną lub kulturową), tak będzie rozumiał i interpretował cele szkolnego wychowania fizycznego, bez względu na to, jak opisane zostaną w dokumentach urzędowych oraz współczesnych teoriach. W konsekwencji funkcjonujące w poszczególnych szkołach systemy oceniania ucznia z wychowania fizycznego mogą znacznie różnić się od siebie. Niepokojące jednak jest to, że często kładą akcent na zupełnie inne kompetencje ucznia oraz są wykorzystywane przez nauczycieli do realizacji nie zawsze do końca zgodnych z założeniami programowymi celów edukacyjnych i wychowawczych (Lewandowski, Gawrońska 2003).

Wykres 3. Model interakcji nauczyciela z uczniami w procesie wychowania fizycznego w oparciu o cele edukacyjne (S.Strzyżewski 1996, modyfikacja R.Muszkieta 1998)