10 Estymacje wielozmienne

library('gstat')
library('sp')
library('geostatbook')
data(punkty)
data(punkty_ndvi)
data(siatka)

10.1 Kokriging

10.1.1 Kokriging (ang. co-kriging)

Kokriging pozwala na wykorzystanie dodatkowej zmiennej (ang. auxiliary variable), zwanej inaczej kozmienną (ang. co-variable), która może być użyta do prognozowania wartości badanej zmiennej w nieopróbowanej lokalizacji. Zmienna dodatkowa może być pomierzona w tych samych miejscach, gdzie badana zmienna, jak też w innych niż badana zmienna. Możliwa jest też sytuacja, gdy zmienna dodatkowa jest pomierzona w dwóch powyższych przypadkach. Kokriging wymaga, aby obie zmienne były istotnie ze sobą skorelowane. Najczęściej kokriging jest stosowany w sytuacji, gdy zmienna dodatkowa jest łatwiejsza (tańsza) do pomierzenia niż zmienna główna. W efekcie, uzyskany zbiór danych zawiera informacje o badanej zmiennej oraz gęściej opróbowane informacje o zmiennej dodatkowej. Jeżeli informacje o zmiennej dodatkowej są znane dla całego obszaru wówczas bardziej odpowiednią techniką będzie kriging z zewnętrznym trendem (KED).

10.1.2 Kokriging | Wybór dodatkowej zmiennej

Wybór zmiennej dodatkowej może opierać się na dwóch kryteriach:

  • Teoretycznym
  • Empirycznym

10.2 Krossemiwariogramy

10.2.1 Krossemiwariogramy

Metoda kokrigingu opiera się nie o semiwariogram, lecz o krossemiwariogramy. Krossemiwariogram jest to wariancja różnicy pomiędzy dwiema zmiennymi w dwóch lokalizacjach. Wyliczając krossemiwariogram otrzymujemy empiryczne semiwariogramy dla dwóch badanych zmiennych oraz kroswariogram dla kombinacji dwóch zmiennych.

W poniższym przykładzie istnieją dwie zmienne, savi ze zbioru punkty pomierzona w 250 lokalizacjach oraz ndvi ze zbioru punkty_ndvi pomierzona w 997 punktach.

spplot(punkty, 'savi')

spplot(punkty_ndvi, 'ndvi')

Tworzenie krossemiwariogramów odbywa się z użyciem funkcji gstat(). Na początku definiujemy pierwszy obiekt g. Składa się on z obiektu pustego (NULL), nazwy pierwszej zmiennej (nazwa może być dowolna), wzoru (w przykładzie savi~1), oraz pierwszego zbioru punktowego. Następnie do pierwszego obiektu g dodajemy nowe informacje również poprzez funkcję gstat(). Jest to nazwa obiektu (g), nazwa drugiej zmiennej, wzór, oraz drugi zbiór punktowy.

g <- gstat(NULL, id='SAVI', form = savi~1, data = punkty)
g <- gstat(g, id='NDVI', form = ndvi~1, data = punkty_ndvi)
g
## data:
## SAVI : formula = savi`~`1 ; data dim = 250 x 5
## NDVI : formula = ndvi`~`1 ; data dim = 997 x 1

Z uzyskanego w ten sposób obiektu tworzymy krossemiwariogram (funkcja variogram()), a następnie go wizualizujemy używając funkcji plot().

v <- variogram(g)
plot(v)

10.3 Modelowanie krossemiwariogramów

10.3.1 Modelowanie krossemiwariogramów

Modelowanie krossemiwariogramów, podobnie jak ich tworzenie, odbywa się używając funkcji gstat(). Podaje się w niej wcześniejszy obiekt g, model, oraz argument fill.all=TRUE. Ten ostatni parametr powoduje, że model dodawany jest do wszystkich elementów krossemiwariogramu.

g <- gstat(g, model=vgm(0.006, 'Sph', 2000, 0.001), fill.all=TRUE)

W przypadku semiwariogramów funkcja fit.variogram() służyła dopasowaniu parametrów modelu do semiwariogramu empirycznego. Podobną rolę w krossemiwariogramach spełnia funkcja fit.lmc(). Dopasowuje ona liniowy model koregionalizacji do semiwariogramów wielozmienych. Funkcja fit.lmc() oczekuje co najmniej dwóch elementów, krossemiwariogramu oraz modelów krossemiwariancji. W poniższym przykładzie dodatkowo użyto parametru correct.diagonal = 1.01, z uwagi na to że analizowane zmienne wykazywały bardzo silną korelację.

# zmienne są bardzo mocno skorelowane - dlatego użyto argumentu correct.diagonal = 1.01
g_fit <- fit.lmc(v, g, correct.diagonal = 1.01)
g_fit
## data:
## SAVI : formula = savi`~`1 ; data dim = 250 x 5
## NDVI : formula = ndvi`~`1 ; data dim = 997 x 1
## variograms:
##              model       psill range
## SAVI[1]        Nug 0.001278509     0
## SAVI[2]        Sph 0.003338946  2000
## NDVI[1]        Nug 0.004065525     0
## NDVI[2]        Sph 0.005918453  2000
## SAVI.NDVI[1]   Nug 0.002257298     0
## SAVI.NDVI[2]   Sph 0.004352821  2000
plot(v, g_fit)

10.4 Kokriging

10.4.1 Kokriging

Posiadając dopasowane modele oraz siatkę można uzyskać wynik używając funkcji predict().

ck <- predict(g_fit, siatka) 
## Linear Model of Coregionalization found. Good.
## [using ordinary cokriging]

W efekcie otrzymujemy pięć zmiennych:

  1. SAVI.pred - estymacja zmiennej savi
  2. SAVI.var - wariancja zmiennej savi
  3. NDVI.pred - estymacja zmiennej ndvi
  4. NDVI.var - wariancje zmiennej ndvi
  5. cov.SAVI.NDVI - kowariancje zmiennych savi oraz ndvi
summary(ck)
## Object of class SpatialPixelsDataFrame
## Coordinates:
##        min      max
## x 745586.7 756926.7
## y 712661.2 721211.2
## Is projected: TRUE 
## proj4string :
## [+init=epsg:2180 +proj=tmerc +lat_0=0 +lon_0=19 +k=0.9993 +x_0=500000
## +y_0=-5300000 +ellps=GRS80 +towgs84=0,0,0,0,0,0,0 +units=m +no_defs]
## Number of points: 10993
## Grid attributes:
##    cellcentre.offset cellsize cells.dim
## s1          745586.7       90       127
## s2          712661.2       90        96
## Data attributes:
##    SAVI.pred         SAVI.var          NDVI.pred         NDVI.var       
##  Min.   :0.1152   Min.   :0.001615   Min.   :0.2336   Min.   :0.004750  
##  1st Qu.:0.3001   1st Qu.:0.001958   1st Qu.:0.4715   1st Qu.:0.005188  
##  Median :0.3255   Median :0.002046   Median :0.5056   Median :0.005336  
##  Mean   :0.3205   Mean   :0.002060   Mean   :0.4996   Mean   :0.005365  
##  3rd Qu.:0.3480   3rd Qu.:0.002149   3rd Qu.:0.5365   3rd Qu.:0.005513  
##  Max.   :0.4197   Max.   :0.002862   Max.   :0.6280   Max.   :0.006780  
##  cov.SAVI.NDVI     
##  Min.   :0.002658  
##  1st Qu.:0.003045  
##  Median :0.003157  
##  Mean   :0.003178  
##  3rd Qu.:0.003289  
##  Max.   :0.004232
spplot(ck, 'SAVI.pred')
spplot(ck, 'SAVI.var')