Ocenianie osiągnięć uczniów z poszczególnych przedmiotów szkolnych, w tym także z wychowania fizycznego, jest niezwykle kontrowersyjne. Nie ma w tym zakresie idealnych rozwiązań, które można byłoby zastosować w każdej szkole, w każdym środowisku, w stosunku do każdego ucznia. W piśmiennictwie z dziedzin nauk społecznych można znaleźć dużo różnorodnych informacji o kontrolowaniu postępów uczniów, ocenianiu osiągnięć, pomiarze dydaktycznym, ewaluacji. Wiedza ta jest niejednokrotnie podparta badaniami naukowymi a czasami wypływa z doświadczeń autorów. W obszarze szkolnego wychowania fizycznego wyczuwa się pewien niedosyt konkretnych prakseologicznych informacji. Wręcz widoczny jest pewien chaos pojęciowy, brak rzetelnych i pragmatycznych badań naukowych, a przede wszystkim niski poziom wykonywania czynności kontrolno-oceniających przez nauczycieli wychowania fizycznego we wszystkich typach szkół, od pierwszej klasy szkoły podstawowej poczynając a na wyższych uczelniach kończąc. Oczywiste jest to, że ocenianie w systemie edukacji nie jest najważniejsze, ale na pewno jest istotnym ogniwem procesu nauczania i uczenia się, kończącym spiralę edukacyjną nauczania każdego zadania, nawet bardzo małego, nieistotnego i błahego. Ocenianie, w opinii dydaktyków, pedagogów i psychologów, musi być integralną częścią procesu nauczania i uczenia się.

R.I.Arends (1998) stwierdził, iż „w chwili, gdy użyto pierwszego sprawdzianu i wystawiono pierwszą ocenę, rozpoczęły się spory, jak kontrolować i jak oceniać uczniów (...). Według jednych oceny dehumanizują edukację, a między nauczycieli i uczniów wprowadzają nieufność. Inni powiadają, że ocenianie i porównywanie uczniów wywołuje szkodliwy lęk, a u uczniów źle ocenionych wytwarza poczucie małej wartości. Ale nawet ci, którzy kontroli i ocenie przyznają istotna rolę, często potępiają stosowaną praktykę niepohamowanej rywalizacji”. Pomimo tych wątpliwości ocenie szkolnej przypisuje się dużą rolę – uważa się, że wpływa motywująco i aktywizująco na uczniów, a przynajmniej powinna taką funkcję bezwzględnie spełnić. I dalej w swoich rozważaniach R.I.Arends (1998) pisze, że na środowisko społeczne klasy i na zachowanie w niej wpływa dydaktyczna struktura nagród. Niezależnie od poglądów nauczyciela na posługiwanie się nagrodami rzeczywistość jest dziś taka, że motywacja uczniów wiąże się z otrzymywaniem stopni. Ocena szkolna winna więc zawierać bogatą informację zwrotną spełniając podstawową funkcję dydaktyczną (informującą, naprowadzającą).

W niniejszej pracy podjęto próbę analizy wykonywania trudnych i skomplikowanych czynności kontrolno-oceniających przez nauczycieli wychowania fizycznego, określono stan tych czynności i ich uwarunkowania psychospołeczne, a także nowoczesne spojrzenie na problem oceniania osiągnięć uczniów - najważniejszych podmiotów edukacyjnych w każdej placówce oświatowej.

Autor