DZIENNIK
Czynności Seymu Głownego Ordynaryinego Warszawskiego, pod związkiem Konfederacyi Oboyga Narodów, Roku 1789.
SESSYA CLV.
Dnia 14. Września, w Poniedziałek.
Po zagaieniu Jmci Pana Marszałka Seymowego, czytał Jmć Pan Sekretarz Projekt Jmci Pana Niemcewicza Inflantskiego na zeszłey Sessyi podany, pod tytułem - Zlecenie Kommissyi Woyskowey Oboyga Narodów - [s. 189v] [s. 270] w treści: aby zaciągi i werbunki dotąd uczynione w komplecie utrzymane były, a potym w proporcyą zwiększenia dochodow publicznych (wyiąwszy Brygady, które w stopniu swoim podług Prawa iuż stanęły) Korpusy Artylleryi, Pułki i Regimenta polowe powiększane zostały. Nad to, aby uzbroieniem i umundorowaniem Korpusow, niemniey opatrzeniem we wszelkie ammunicye i potrzeby woienne Kommissya Woyskowa zatrudniła się.
Jmć Pan Bernowicz Nowogrodzki, przełożywszy potrzebę, aby wprzod Kommissya Woyskowa assygnowała żołd dla woyska, a dopiero potym pensye dla dożywotnikow, którzy salvis modernis są utrzymani, podał w tey mierze dodatek do Laski.
Jmć Pan Rzewuski Podolski wyraził: iż przed decyzyą Projektu Jmci Pana Inflantskiego powinny być podniesione niektóre podatki in suspenso zostawione i wprzod decydowane, iako to: Awans w Kancellaryi Kommissyi Woyskowey, niemniey w iakiey randze zostaną się Brygadyerowie? przedaż Officyerom swych Szarż, iaka będzie wolna? [s. 190] [s. 271] nakoniec: że obowiązki Urzędu Pisarza Polnego, który posiada, powinny być także prawem opisane, o ułatwienie tego wszystkiego wprzod upraszał, niżeli Projekt Jmci Pana Inflantskiego decydowanym będzie.
Xiąże Marszałek Konfederacyi Litewskiey oświadczył: że trzeba dokończyć tego, co tak szczęśliwie iuż w większey części ułatwionym zostało: że iuż ustanowiono iest, wiele ma być Brygad, wiele Pułkow Przedniey Straży, ale ieszcze zostało do decyzyi, wiele w Pułkach głow liczyć się powinno. Nad to: że do ukończenia materyi Etatowey, należy ieszcze zadecydować ofiarę Xięcia Jmci Woiewody Wileńskiego, którą imieniem iego Jmć Pan Bernowicz Poseł Nowogrodzki, na ostatniey uczynił Sessyi. Niemniey: że zostaią się ieszcze dwa Artykuły decyzyi oczekuiące, pierwszy względem oznaczenia funduszu dla Inwalidow, drugi na utrzymanie Fortecy Kamienieckiey, dodaiąc: że co się dotycze funduszu na utrzymanie Fortecy Kamienieckiey, może być teraz w kwocie dwunastu tysięcy oznaczony, ale gdyby było zamiarem do stopnia doskonałego przyprowadzić tę Fortecę, tedy, aby do zrewidowania iey wysłani byli [s. 190v] [s. 272] Inżenierowie, którzyby przed ukończeniem ieszcze Obrad Seymowych, mogli zlustrować i plan iey wyśpieszyć, zalecaiąc do uskutkowania tego znanych z talentow Ichmćw Panow Bakałowicza i Sierakowskiego. Na końcu wyraziwszy pochwały dla Jmci Pana Wodzińskiego Pułkownika w Korpusie Kadetow, rekommendował go względom Jego Królewskiey Mości, aby awans w Woysku przyzwoity mógł osięgnąć.
Jmć Pan Rzewuski Podolski przekładał: że gdy Batalion Filizyerow iest teraz w Regiment zamieniony, i kompletowanym będzie, dla tego o iednym Sztabs-Officyerze obeyść się nie może, żądaiąc: aby wspomniony Sztab był do równey liczby, iak w innych Regimentach doprowadzony. Na końcu rekommendował względom J. K. Mci Ichmćw Panow Cichockiego Pułkownika, w tymże Batalionie, i Rudnickiego Porucznika, dla którego o Szarżę Kapitańską z kompanią upraszał.
Jmć Pan Suchodolski Chełmski popierał wniosek Jmci Pana Podolskiego, względem Sztabs-Officyerow, maiącego formować się [s. 191] [s. 273] w Regiment Batalionu Filizyerow, równie zalecaiąc względom Jego Królewskiey Mości Jmci Pana Rudnickiego.
Jmć Pan Butrymowicz Piński żądał, aby dzisieysi Officyerowie Korpusu Filizyerow, którzy w awansie dotąd upośledzeni byli, tę nadgrodę odebrali, iżby wszyscy na Sztabs-Officyerow mogli awansować.
Jmć Pan Marszałek Seymowy wyraził, iż co się dotycze Batalionu Filizyerow, gdy w Tabelli rownie z innemi Regimentami iest umieszczony w generalności, którego rozrządzeniem zatrudni się Kommissya Woyskowa; przeto tam znaleść powinien decyzyą, zalecaiąc Jmci Panu Sekretarzowi powtórzenie czytania Proiektu Jmci Pana Inflantskiego.
Gdy powtorzył Jmć Pan Sekretarz czytanie tego Proiektu, Jmć Pan Kublicki Inflantski stanął przeciw niemu z oppozycyą, oświadczaiąc: że ma wiele w sobie kontradyktoryów; że raz iuż Stany wyrzekły, iż ma być sto tysięcy Woyska, więc cofać się nie należy, ani zalecać Kommissyi Woyskowey, [s. 191v] [s. 274] aby Woysko do podatkow formowała, bo nie Woysko w miarę Podatkow, ale Podatki w miarę woyska stanowione były.
Jmć Pan Suchodolski Chełmski popieraiąc oppozycyą Jmci Pana Kublickiego Inflantskiego, przekładał kontradykcye w brew zapadłemu Prawu, wyraził: żeby to było hańbą dla Narodu na iednym Seymie iednomyślnie postanowić Prawo, i na tymże Seymie maiącym się zasłać do Kommissyi zaleceniem znosić go. Ze Kommissya Woyskowa nie może być władzą Prawodawczą, ale tylko władzą exekwuiącą, [???] Seymu rozkazy iego pełnić powinną. Oświadczył nadto, że chociażby z zwrotem szczęśliwszych okoliczności pozwolił na zmnieyszenie Woyska, tedy warunek ten położy, aby Podatki zmnieyszane nie były, ale nad wyłożenie potrzebney expensy na Woysko w reszcie od przypadku w Skarbie zostawały. Z tych względow przełożonych oświadczył, iż na żadne zalecenie w tey mierze do Kommissyi Woyskowey nie pozwala, żądaiąc aby Proiekt dawniey względem Kantonow podany, podniesiony został, i był do decyzyi wzięty.
[s. 192] [s. 275]Jmć Pan Niemcewicz Inflantski oświadczył, iż w zamiarze oszczędzenia czasu, aby kontrowersye nad iego Proiektem wszczynane, dłużey nie trudziły obrad Seymowych, bierze go w deliberacyą.
Jmć Pan Suchorzewski Kaliski przełożywszy, iak wiele Kray na tym ponosi straty, że Regimenta nad Granicą stoiące utrzymać Rekruta nie mogą; przytaczał w przykładzie, z Regimentu Jmci Pana Brodowskiego okładem 300 Rekrutow dezerterowało, nad to wyraziwszy, iż Obywatele, a Panowie swoich poddanych zapomniawszy co winni ludzkości ostatniey tyranii dopełniaią. Przeto żądał, aby co się tycze pierwszego, Regimenta wszystkie nadgraniczne były w głąb Kraiu cofnione, a Ichmość Panowie Marszałkowie do tych Panow, którzy nad ludzkość z poddaństwem swoim postępuią sobie, wysłali monitoria z woli i Imieniem Stanow naganiaiące takie czynności, i zalecaiące, aby ieżeli iest toż poddaństwo więzione, natychmiast uwolnione było; a oszczędzaiąc zawstydzenie osob, które zaskarżał, imienia ich niewymieniaiąc u Lasek, tylko kommunikować deklarował. Na końcu przypomniawszy, iż [s. 192v] [s. 276] Jmć Pan Jan Potocki Poseł Poznański uczynił ofiarę dla Rzeczypospolitey corocznie wypłacania Summy dziesięć tysięcy, a tę radby mieć na powiększenie liczby Saperow w Korpusie Inżenierow znayduiących się obroconą; przeto zalecaiąc go względom J. K. Mci do Korpusu Artylleryi, żądał aby ta summa 10 tysięcy na powiększenie do liczby 60 Saperow, których iest dotąd tylko 30, przeznaczoną była.
Jmć Pan Marszałek Seymowy oświadczył, iż co się dotycze Regimentu Jmci Pana Brodowskiego i innych, to zaszle wraz z Xięciem Jmcią Marszałkiem Konfederacyi Litewskiey do Kommissyi Woyskowey zalecenie, aby z pogranicza takowe ściągnęła, a natomiast Kawaleryą Narodową ordynowała. Tych zaś Obywateli, którzy o nielitość przeciw poddaństwu swemu są oskarżeni, listownie z woli Stanow ostrzeże, a co się dotycze funduszu na Saperow żądał, aby Jmć Pan Kaliski Proiekt oto wyśpieszył.
Gdy Jmć Pan Kaliski uformował Proiekt w treci, iż 10 tysięcy ofiary przez Jmci Pana Potockiego dla Rzeczypospolitey uczynioney, [s. 193] [s. 277] ma być funduszem na zwiększenie do liczby 60 Saperow w Korpusie Inżenierow, czytał go Jmć Pan Sekretarz, lecz na wniesienie Jmci Pana Kościałkowskiego Wiłkomirskiego, iż trzeba aby wymienione były Dobra, na których ta summa zapisze się; przeto dla nieprzytomności Jmci Pana Potockiego Poznańskiego, Jmć Pan Marszałek Seymowy Proiekt ten dnia iutrzeyszego zostawił w deliberacyi.
Przystąpił Jmć Pan Sekretarz do czytania Tabelli generalney komputu i płacy Woyska Koronnego i Wielkiego Xięstwa Litewskiego, z którey okazało się, iż Woysko Koronne ma kosztować ogułem Złotych Polskich 31,091,573 gr. 19.
Litewskie zaś 15,265,022 gr. 12.
W ciągu czytaney Tabelli uczynił wniesienie Jmć Pan Rzewuski Podolski, aby gdy Imie Massalskich na Xięciu Szeffie zakończyło się, odtąd Regiment Litewski tym Imieniem nie był nazywanym, ale tylko natomiast Numer 6ty miał nadany.
Łączył się z tym zdaniem Xiąże Marszałek Konfederacyi Litewskiey, aby Regiment [s. 193v] [s. 278] odtąd imienia Massalskich nie nosił, ale natomiast, aby podług Prawa pensya dla dzisieyszego Szeffa wyznaczona była.
Gdy zaszła na to iednomyślność, J. Pan Mierzeiewski Podolski wniosł dodatek względem wyznaczenia funduszu na utrzymanie Fortecy Kamienieckiey 12 tysięcy. Niemniey na Inwalidow z Skarbu Oboyga Narodow trzykroć sto tysięcy. Ze zaś iuż iest w Skarbie funduszu dawniey oznaczonego sto tysięcy, dla tego tylko ieszcze brakuie dwakroć sto tysięcy, na który przez lustracyą Starostw na Garnizon Częstochowski nadanych teraz dopełnioną oszczedzi się kilkadziesiąt tysięcy, gdyż 70 tysięcy z górą teraźnieysza lustracya wyciągnęła. Nadto: że Forteca Częstochowska może być mieyscem na schronienie Inwalidow przeznaczonym. W tey okoliczności uformowany dodatek przeczytał, i oddał do Laski.
Jmć Pan Kublicki Inflantski oświadczył: iż fundusz przez Kapitułę Wileńską posiadany, na wsparcie ubogiey Szlachcie przeznaczony, zostaie bez exekucyi. Dla tego poda [s. 194] [s. 279] w tey mierze Projekt, aby był na fundusz na Inwalidow obrócony.
Zapytywał się Jmć Pan Marszałek Seymowy o zgodę na przeczytaną wyżey Tabellę komputu i płacy Woyska. Na którą zaszła iednomyślność.
Czytał Jmć Pan Sekretarz wyżey w treści wyrażony dodatek Jmci Pana Bernowicza Nowogrodzkiego, aby nie pierwey Kommissya Woyskowa assygnowała pensye dla Dożywotników, aż wprzód żołd opłacony będzie. Na który za poprzedzonemi poprawkami iednomyślna zaszła zgoda.
Jmć Pan Rzewuski Podolski oddał dodatek w treści: że gdy Batalion Filizyerow iest powrocony do Regimentu, ma mieć zatym Sztabs-Officyerow tak, iak i inne Regimenta, wyiąwszy Szeffa, który ma być bez gaży. Zaszła i na to iednomyślna zgoda.
Przełożywszy zasługi Jmci Pana Cichockiego Pułkownika Jmć Pan Rzewuski Podolski rekommendował go względom J. K. Mości, [s. 194v] [s. 280] i Jmci Pana Nowickiego, który kartę naydokładnieyszą całego biegu Dniestru pracowicie zrobił, upraszaiąc, aby awans w Woysku w nadgrodę były im obmyślone.
Sessya solwowaną została na jutro.
NB. Prawo, które z Oblaty wychodzić będzie, umieszczone w każdym Dzienniku odtąd zostanie.
[s. 195] [s. 281]Urządzenie Gwardyow Oboyga Narodow, tudzież Milicyi Naszey Królewskiey.
Jakośmy zawsze szczęścia Naszego szukali w szczęściu Narodu, któremu Królem BOG Nas przeznaczył, tak w sile kraiowey i siłę naszą upatruiąc, i pokładaiąc ubeśpieczenie nasze, cztery Regimenta Gwardyi Władzy Nas Króla przez Pacta Conventa oddane, w tey samey głów liczbie, iak dziś się znayduią, i przy teraźnieyszey płacy zostawuiemy i zachować przyrzekamy. Stosuiąc zaś zawsze chęci Nasze do chęci Narodu, iako i własnego Serca skłonności My Król [s. 195v] [s. 282] dogadzaiąc, Batalion Grodzieński kosztem Naszym erygowany, i dotąd utrzymywany, do Woyska Rzeczypospolitey w offierze natychmiast przyłączamy, i inkorporować do Regimentow Litewskich Kommissyi Woyskowey w żołd Skarbu tegoż polecamy, z ostrzeżeniem Rang wszystkim Officyerom, na iakie przez Nas w tymże Batalionie Patentowani byli. Przytym chcąc tym mocniey przychylność Naszę dla Narodu zawsze Nam miłego okazać, nayuroczyściey waruiemy: Iż uchylaiąc Konstytucyą Tysiąc Siedmset Siemdmdziesiąt Szóstego Roku, folio 868. o Milicyi Naszey napisaną, Pułki Nasze dwa Konne Nadworne po długim życiu naszym, w usługę Rzeczypospolitey oddane mieć chcemy, i w ow czas Żołnierz ten, iako Kraiowy, nieodwłocznie na wierność i posłuszeństwo Rzeczypospolitey i Jey Kommendzie wykonać przysięgę będzie obowiązany; czego Kommissyi Woyskowey [s. 196] [s. 283] dopilnować zlecamy, i Pułki te w takowym smutnym przypadku, iako w służbę i żołd Rzeczypospolitey wchodzące, w kommendę swoią obiąć nakazuiemy. A to obięcie pod swą władzę, i względem Gwardyow po zeyściu Naszym, Kommissyi Woyskowey Oboyga Narodow zostawuiemy. Zaś postanowienia teraźnieyszego na żadnym Seymie pod Panowaniem Naszym odmieniać niedopuściemy.
Sessya 155.
Dnia 14 Września
JmP. Marszałek Seymowy zagaił w te słowa Słodkim zalicza sobie etc.
Czytał JP. Sekretarz Projekt JmPa Niemcewicza Jnflantskiego pod tytułem: Zdanie Kommissyi Woyskowey Oboyga Narodow
Litt
JmP. Bernowicz P. Nowogrodzki rzekł, do tego Projektu nalezy zabezpieczyć wydatek dla Woyska pieniędzy; to iest, aby nie wprzod pensye tym, ktorym warunek salvis modernis służy Kommissya Woyskowa assygnowała, az poki całe Woysko w zołdzie swoim opłacone nie będzie, dlatego uformowałem Dodatek do tego Projektu, y oddaię go do Laski.
Czytał ten Dodatek. JmP Sekretarz. Odezwał się JmP. Rzewuski Podolski Zapewne na ten Projekt JW. Jnflantskiego y dodatek JW. Nowogrodzk. zgodzę się, ale przypomniec winienem JWu Marszałkowi Seymowemu: iż niektore okoliczności zostały się in suspensu w decyzyi Etatu, ktorych Kommissya Woyskowa nie ma prawa załatwiać, iako to względem Awansu Officyalistow w Kancellaryi Kommissyi Woyskowey, czyli Brygardyer iest w Randze Generał Majora y inni Officyerowie Kawaleryi [s. 197v] Narodowey, w iakiey maią byc Randze, także przedaze Szarz Woyskowych, iaka moze być wolna. Więc toby mi się zdawało wprzod decydować, a nawet iest y mnie samego tycząca się okoliczność względem pisania obowiązkow Pisarza Polnego. O tych Punktow ułatwienie PP. Stanow dopraszam się.
Zabrał głos Xże Marszałek Konfederacyi Litt. w te słowa
Ostatnia Sessya tego nas uczyc powinna, ze iak zupełnie szlepego cięzko mieć zaufania, tak starac się nalezy abysmy nic nieukonczonego nie zostawili. Szlismy zołwim krokiem w Etacie przez dwa Miesiące, przeszlismy go, ustanowilismy liczbę głow w Pułkach y Regimentach, ale nie powiedzielismy wiele będzie tych Pułkow y Regimentow, więc trzeba to zadecydować. Była ofiara w mnieyszey cząstce na ostatniey Sessyi uczynioną, ktorą ia w większey nie rownie składałem, co w kazdym Kraiu znalazłoby swą cenę y Konsyderacyą, więc trzeba zebysmy y na to w Księdze Praw Naszych dali decyzyą bez dłuższego zastanowienia się gdy widziemy w tym iuż wieku y stanie JO. Xcia Jmci Woiewodę Wilenskiego, ze spodziewać się nie mozna aby miał cel inny w swey ofierze, iak tylko usługę dla Oyczyzny. Do całkowitego zas ukonczenia Etatu nalezy ieszcze Tabella, ktorą przeczytać y przyiąc zostaie, a ta gdy przeydzie, nastąpią ieszcze dwa Artykuły, ieden względem oznaczenia funduszu dla Jnwalidow a drugi względem Fortecy Kamienieckiey. [s. 198] Co do Jnwalidow, iest dotąd fundusz stu tysięcy oznaczony, a nie mamy ieszcze Woyska, tym bardziey Jnwalidow, więc tym czasowie służyć ten może, a następne Seymy o zwiększeniu pomyslą. O Fortecy Kamienieckiey nic tu powiedzieć nie mozna, iak tylko wyznaczyć tym czasowie na utrzymanie iey, by gorzey się nie ruynowała 12m . A ieżelibysmy przedsięwzieli mysl wydoskonalenia teyze Fortecy, w tedy rozumiałbym poki ieszcze Seym trwać będzie, iż nalezy wysłac znaiących się na Sztuce Fortyfikacyi Officyerow, ktorzyby poznali, ktore mieysca pryncypalniey potrzebuią Fortyfikacyi. Mamy JmPa Bakałowicza, ktory wyznaczoną maiąc pensyą iest w obowiązku, Drugiego JmPa Sierakowskiego, ktorego rekommendować będę względom WKMci y Przes: Stanow. Ci to dway Officyerowie, poki ieszcze Seym iest trwaiący, mogą byc do Kamienca wysłani, Fortecę tę zlustrować, y dać nam zdanie swoie, iaka fortyfikacya iest naypełnieysza y iaka na nią Summa mogłaby być dostarczaiącą. Wtedy mowie nieczynilibysmy rzeczy Szlepo, wiedzielibysmy, iakiey pryncypalniey potrzeba w Kamiencu fortyfikacyi, y stosowną do zdania tychze Officyerow wyznaczylibysmy Summę. Co się dotycze wniosku JW. Rzewuskiego Podolskiego, winienem odpowiedzieć, że nierownie pilnieysze zostaią do zadecydowania materye, w czym zdanie Jego dawniey tu słyszane nasladować muszę [s. 198v] ze wprzod potrzeba mysleć o Gemeynach, iak o Rangach Officyerskich, iako zas z powołania sam iestem Artyllerzysta, tak przepomnieć o tym Korpusie nie mogę. Artyllerya Kor. do tego stopnia iuż przyszła, ze między naydoskonalszemi Korpusami w całey Europie liczyć się może, obfituie w Officerow, na czym zbywa przez szczupłość Skarbu Artylleryi Litewskiey. Gdy Korpus Jnzenierow ma mieć zamiar rozmiaru całego Kraiu, y opisaniu granic Panstwa Naszego, bo tym bardziey gdy iuż ludność dochodzi się Karty Geograficzney koniecznie potrzeba, więc nalezy zalecić w tey mierze Kommissyi Woyskowey aby Szkołę w Kamiencu Podolskim załozyła, bo zwiększone nawet Woysko nie stanie się uzytecznym, gdy potrzebney nauki dla Officerow nie będzie, a dla tych nadgrody, ktorzy tez Młodź sposobić będą. To gdy mowię w głębi duszy moiey odzywa się pamięć wdzięczności dla tych, od ktorych brałem Edukacyę, bo nie mam zaiste nad ten większego dla nikogo obowiązku. JP. Pułkownik Wodzinski dwadziescia kilka lat w Korpusie Kadetow służąc y tam wszystkie przeszedłszy stopnie, dzis sam z chwałą dopełnia obowiązki pod niebytność JmPa Woyny w Wiedniu teraz na Poselstwie znayduiącego się. Wszystkie lustracye i likwidacye zaswiadczą Jego talenta, y dokładność w dopełnianiu obowiązkow, zaswiadczą nie mniey ci wszyscy Obywatele, ktorzy pod Jego dozorem brali Edukacyą, zaswiadczą nakoniec dzis tu znayduiący się [s. 199] JWW. Koledzy, ktorzy usposobienie swoie Jemu są winni; ze wart iest tego względu, aby awans dla niego do naypierwszego Szeffostwa był zastrzezony, o ktory ia mam sobie za powinność iak naypokorniey względow WKMci y PPch Stanow upraszac. Niech mi tu nikt nie mowi, ze tenze JmP. Wodzinski nie słuzył w Woysku, a tym samym nie może iść do Awansu, bo nie wiem, co iest więcey, czy kilkudziesiąt Gemeynami Kommenderować, czyli tez kilku tysięcy Młodziezy w Rzemiosle Woyskowym sposobić? To mu zatym przeszkadzać nie może, ale y owszem większą zaletę y pochop do nadgrody w Awansie iednac powinno. Teraz zas nim przyidzie decydować Zalecenie do Kommissyi Woyskowey, aby do proporcyi Podatkow kompletowała Woysko, y nim nawet przyidzie Nominacya Generałow, upraszam o przeczytanie Tabelli Woyska y o decyzyą Funduszu na Fortecę Kamieniecką.
JmP. Rzewuski P. Podolski przekładał Że gdy Filizyerow Batalion idzie w Poczet innych Regimentow y ma byc Kompletowany więc dodac nalezy Sztabs Officyerow, bo dotąd ieden tylko Sztabs Officer znayduie się. A ze było iuż Kwestya względem nad grodzenia JPa Rudnickiego z tegoz Batalionu Officyera przeto upraszał aby na Kapitana z Kompanią był posunięty. Zalecał takze względom NPana [s. 199v] y PP. Stanow JmPa Pułkownika Cichocko tegoz Regimentu, ktorego znakomite talenta y zasługi wyliczał.
Wniosek pomnozenia Sztab Officerow w Regimencie Fizylierskim popierał JmP. Suchodolski Hełmski, polecaiąc rownie względom JKMci JPa Rudnickiego Chorązego.
JmP. Butrymowicz Pinski mowił w te słowa Dotąd Officerowie tego Korpusu narzekali na to, iż był nazwany Batalionem y tylko iednego miał Sztabs Officera, przez co uposledzeni byli w Awansie. Teraz zas gdy wolą Stanow stało się, ze tenze Batalion będzie kompletowany do 1200. głow, przeto wymierzy się im sprawiedliwość, y wszyscy Officerowie mogą na Sztabs Officerow awansować. Szczegulnieysze zas względy dla JPP. Cichockiego y Rudnickiego wymierzone byc powinny, ktorych to Officerow łasce WKMci poleciwszy upraszam JPa Marszałka Seymowego, aby JmP. Sekretarz do przeczytania Tabelli Gnalney teraz przystąpił.
Odezwał się JmP. Niemcewicz Jnflantski Nie przeciwiam się wnioskom JW. Pinskiego, ale ze Projekt moy iuz wyszedł z Deliberacyi y na Sessyi Prowincyonalney, był prawie iednomyslnością przyięty, y przez wielu JWW. Kolegow z Prowincyi Kor. approbowany, ktory nie w innym celu, iak tylko, zeby Woysko było w porządku, podałem, dla tego o przeczytanie wprzod onego upraszam.
[s. 200]JmP. Marszałek Seymowy oswiadczył Iz co się dotycze wniosku JmP. Podolsko , aby Sztab Regimentu Fizylierow był uformowany, gdy Korpus to ma byc kompletowane do tey liczby głow, iak inne Regimenta. Kiedy w liczbę innych Regimentow iest policzony, y iednakowa iak dla innych Summa dla niego oznaczoną zostaie, więc iuż tym samym wnieść sobie nalezy, ze tam na Sztab fundusz znayduie się, y Kommissya Woyskowa nie przepomni go uformować, zeby zas rychley ta troskliwość JmP. Podolskiego skutek wzięła oswiadczył, ze JP. Sekretarz przystąpi do czytania Projektu JP. Inflantskiego pod tytułem zlecenia Kommissyi Woyskowey.
JP. Kublicki P. Inflantski odezwał się: Mowię smiało, że lubo poważam Kolegę moiego, iednak Proiektowi Iego sprzeciwiam się, bo zwykłem zawsze otwarcie czynić to, co myslę, dlatego zaś nie zgodzę się na Proiekt, że ma wiele w sobie Kontradykcyi, bo gdy iuż uroczyscie wykrzyknęlismy iż ma bydź 100m Woyska, dlaczegoż teraz mamy zalecaiąc Kommissyi umundurowanie, dawać Iey moc aby toż Woysko zmnieyszała, stosuiąc się do ilosci Podatkow; bo teraz iuż nie Woysko do Podatków ale Podatki do wielości Woyska stosować należy. Z tego powodu oswiadczam wyraznie y głośno, że na ten Proiekt nie pozwalam.
Zabrał glos JP. Suchodolski P. Chełm. w te słowa:
Niżeli głos moy podniosę winienem w przod usprawiedliwić się zacnemu Koledze JW. Inflantskiemu [s. 200v] ktory między innemi Prowincyow \Koronh / Posłami y Mnie cytował iakobym ten Proiekt miał approbować; Lubo w prawdzie na dniu onegdayszym Kommunikował mi JW. Inflantski ten Proiekt, y nie podobna było w iednym momencie obiąc wszystkiego pamięcią y w mysli rozebrać, przecież powiedziałem zaraz: że nie można Kommissyi Woyskowey tego oddawac gdy drobnieyszą okolicznoscią w Rozdziale Brygad sama Rzplta zatrudniła się. To było w pierwszym impecie co złapac mogłem z tego Proiektu powiedziane przeze mnie JWu Inflantskiemu, ale mniemam po gorliwosci tego Posła; że gdy drugą okaże mu przyczynę, to sam od swego Proiektu odstąpi. Ieżeli iest wielkim Dziełem Seymu tego wykrzyknięcie iednomyslnym głosem liczby Stutysięcznego Woyska, ieżeli toz Woysko ma bydź twierdzą y zasłoną Naszą, ieżeli mowię to Woysko na iednac dla Polaka Konsyderacyą w Europie y zagladzać powszechnie mniemaną u Obcych gnusność Iego y podległość Iedney Potencyi to wypada rzeczą oczywistą y konieczną: że toż Woysko nie do ilosci Podatkow formowane bydz powinno, bo w tedy kiedy Rzplta powiedziała chcę mieć 100m Woyska nie miała tey mysli, aby tę liczbę do ilosci Podatków redukowała stanowiąc Podatki do Woyska nie Woysko do Podatkow. Tak Ne Stany! postępuiąc w czynnosciach Naszych okazywalismy [s. 201] y okazuiemy chęć zabespieczenia Granic Rzpltey y wolnosci Obywatelskiey, cofać tego na tym przynaymniey Seymie nie nalezy, cośmy raz uchwalili, y nawet spodziewac się tego Nam należy, że następne Seymy zmnieyszać tey liczby nie będą, ale y owszem starannosci dokładać nie zaniedbaią w doskonaleniu tey Machiny, kto za Naszych z chlubą powstanie czasow, bo z tąd upadek Kraiu nierównie nieszczęsliwszy nastąpił by. Wielokrotne odgłosy zapewne wtedy raziły Serca Wasze, kiedy ieszcze iednego Artykułu Podatków nie przeslismy, a iuż wołano, że nie stanie Rzpltą na utrzymanie tak wielkiey liczby Woyska. Y mieliżeśmy wtedy opuscic Ręce! y mieliżeśmy natychmiast obalic Ustawę Naszą od ktorey podpisu; ieszcze pioro nie oschło? Czerpalismy daley ze zrzodeł bez względu na te sarkania lecz pytam się czysmy iuz wszystko wyczerpali? Nie zaiste? Ostygać w gorliwosci swoiey Polakowi nie należy, y wywracać Dzieła swego zleceniem do Kommissyi Woyskowey nie można bo już zapadła klamka, już przesąd ten upadł: że bez Woyska stać może Rzplta, już ten Seym co powiedział, to ruszyć nie można, a przeto wypada nayiaśniey: że Ustawa Rzpltey stoi, a po tey Ustawie coż czynić wypada? Oto pędem lecieć do postawienia tegoż Woyska na Nogach, nie przeciwnie wstrzymywać zaleceniem do [s. 201v] Kommissyi Woyskowey, aby toż Woysko do ilosci Podatku postawiła. W Utworze Kommissyi Woyskowey nie chcielismy miec tey Magistratury Prawodawczą, ale Exekwuiącą, bo by się to nawet z zdrowym rozumem zgodzić nie mogło y wszystko wspak obrócić by się musiało, bo uważmy ieżeli by Kommissya Woyskowa miała nadaną sobie moc formowania Woyska stosownie do Podatków, coż by ztąd za zamieszanie wynikło? Iuż cała Kawalerya Narodowa do Stutysięcznego Woyska stoi na Nogach. Nie można zataić gorliwosci Szeffów że więcey iuż maią Rekruta niż potrzeba, więc wypadłoby rospuscic go, Lud ten mogł by się udać na swywolą zobaczywszy się bez sposobu, Obywatel nie byłby pewny Maiątku a nawet życia własnego. Kommissya Woyskowa będąc pod bokiem Seymu widzi wolą Seymuiącey Rzpltey, y do niey się stosować podług niey działać powinna. Ieżeli zaś widzieć będzie że się cofamy, y chcielibyśmy aby ta liczba zmnieyszoną była, to zapewne będzie się starała Nam dogodzić będzie iść opieszale, oglądaiąc się na Podatki, będzie proporcyą robic w Rekrucie, y tym sposobem, co Stany ustanowią, to Kommissya Woyskowa obali. Nie można innego celu Kommissyi Woyskowey wyznaczyć iak ten, żeby uskuteczniała iak nayprędzey Uchwałę Stutysięcznego Woyska, bo nie można mowić aby Kommissya Woyskowa posiadała więcey Władzy nad Władzę Exekwuiącą. [s. 202] Ustanowilismy Podatki Ziemskie, Duchowne y Staroscinskie, ale nie można mowić, abysmy już wszystkie zrzodła wyczerpali. Chcieymy się tylko zatrudnić nad Projektami dalszych zrzodeł Podatkowania, a zapewne znaydziemy fundusz dostarczaiący na postawienie y utrzymanie tey Machiny Woyska, na ktorey Godność Powaga y Konsyderacya Rzpltey zawisła Postawmy go tylko, nie troszczmy się o wydoskonalenie onego, bo następne po Nas Seymy potrafią się tym zatrudnić ale teraz nie hanbmy siebie samych, nie daymy tey opinii: że nie iestesmy w stanie tego dopełnić, cośmy zamierzyli. Odwoływam się do swiadectwa JWh Kolegow, że będąc tylko za liczbą 60m Woyska sprzeciwiałem się stutysięcznemu, czyniłem Uwagi moie, kiedy był czas potemu, dzis sam przeciw sobie stawam, ale stawam za Prawem, ktorego nie ruszać ale bronić winienem. Więc gdy iuż się stało zmieniać tego nie można. Winszuię sobie: że ta Ustawa, stawia mnie w tey mocy, że sam ieden stanąć mogę w iey obronie; lecz podchlebiać sobie nie mogę, aby ten zaszczyt został tylko w moiey Osobie. Rzplta winna iest w tym stanie rzucić naypierwey okiem na własne potrzeby, nie może nie mieć tego w uwadze co się z Sąsiadami dzieie, nie powinna oboiętnym patrzeć okiem na zapał Woyny, y nie przyglądać [s. 202v] się, iak w ościennych Państwach powiększaią nadzwyczay Woyska, bo ktoż może zaręczyć: że Rzplta nie będzie tegoż Woyska potrzebowała? Gdybym widział powszechny pokoy w całey Europie, mogł bym się pisać na zmnieyszenie w iakiey cząstce Woyska, ale nigdy Podatków, bo tylko miał bym zamiar mieć zapas, ktoryby mnie zawsze w pewnieyszey o losie moim stawiał kolei. Pobłogosławił Nam Bóg, ześmy Zagranicznego pozbyli się z Granic Naszych Zołnierza, ale czyż można bydź pewnym, czyż należy się tak daleko zapamiętać, aby nie bydź w stanie bronienia się iego weysciu! O to do tego naylicznieyszego potrzeba Woyska, bo inaczey nie można mowić ześmy szczęsliwi. Sprzeciwiaiąc się więc zwracaniu tego wszystkiego do Kommissyi Woyskowey, co tylko Prawodactwa celem bydź powinno już tym samym sprzeciwiam się Projektowi, y powiadam; że nawet materyi Sztabu do Regimentu Fülizyerow odsyłać nie można, ale trzeba, żeby go same Stany ustanowiły, czym nadgrodziemy chęc skorą do zasług tegoż Batalionu ku Rzpltey zachęciemy; tenże Regiment nowo kompletować się maiący, że będzie się starał o to, aby inne celował; Inaczey zaś odsyłaiąc do Kommissyi Woyskowey tę okoliczność, nie odpowiedzielibysmy szlachetney Ambicyi Polaka, który mogąc bydź naywalecznieyszym y w obrotach Woyskowych przewyzszaiące poięcie ludzkie [s. 203] czyny działaiącym, miał by sobie to do wyrzutu, y upokorzonym, sam na siebie patrzył by okiem: że go nie Władza Prawodawcza, nie Stany Rzpltey, ale Magistratura exekwuiąca, Kommissya Woyskowa ustanowiła ktora już tym samym wpływałaby w Prawodactwo; gdyby Sztab moc miała stanowić. To wyraziwszy stawam na tym y upraszam, żebysmy ciągle postępowali w zrzodłach innych podatkowania, a zobaczemy co wypadnie, y nie lękam się aby Rzplta nie była w stanie utrzymania Stutysięcznego Woyska. Niechay Kommissya Woyskowa zatrudni się tym, aby nam Rapportowała iaki teraz iest Komput głow zrekrutowanych. 100m Woyska tak rychło nie stanie, więc mamy ieszcze dość czasu nad tym zastanawiać się, y dlatego mowię, że proporcyi przepisywać przed czasem nie można. Rata Septembrowa okaże Fundusz, a Kommissya Koekwacyina starać się go będzie powiększyć. My będziemy pracować aby było czym zapłacić Woysko, a Kommissya Woyskowa niech pracuie, aby było komu zapłacic, zmnieyszyć zas y w iedney głowie tey Machiny nie pozwolę bo nie chcę w oczach obcych zamiast chluby: że Polak z biedy się otrząsnął, widzieć się zawstydzonym. Tak mowię wytłómaczywszy się stawam, z iak naysolennieyszą oppozycyą przeciw Proiektowi [s. 203v] JW. Inflantskiego, na ktory nigdy nie pozwalam. Iako zas przekonani o tym iestesmy: że bez Kantonow obeyść się nie możemy, więc proszę aby stosowny w tey mierze Proiekt o Kantonach u Laski zostaiący był natychmiast czytany.
Odezwał się JP. Niemcewicz P. Inflantski: Nie zakładam na tym własney miłosci, abym obstawał przy Proiekcie moim, y gdy słyszę że JWW. Koledzy błędy w nim znayduią, że bym nie był przyczyną zwłoki czasu w Obradach publicznych sam go biorę w deliberacyą.
Przełożył JP. Suchorzewski P. Kaliski:
Że chcąc przedsiębrać uformowanie Kantonów, trzeba się wprzod zabespieczyć, aby Polska na Populacyi nie szkodowała, dowodząc: iak iest nie bacznie na pograniczu oznaczać Konsystencyą Regimentom Polowym, przytoczył w przykładzie: że z Regimentu JP. Brodowskiego okładem 300. Ludzi dezertowało. Dowodził nad to: że Polska y na tym wiele szkoduie: że Szlachta z Poddaństwem swoim w iak nayokrutnieyszym sposobie Tyranii postępuią, czym daią pochop do wynoszenia się za Granicę, z czego Sąsiedzi są kontenci, y Ludzi takich los nadaniem swobod staraią się osładzać. Z tych względów upraszał aby Jchm. Marszałkowie Konff. Oboyga Narodów dali zlecenie Kommissyi Woyskowey, iż by wszystkie Regimenta Polowe na Granicach stoiące w głąb Kraiu cofnęła; A natomiast [s. 204] wydała Ordynanse Kawaleryi Narodowey do Konsystowania na Granicach. Co się zas tycze wspomnioney Tyranii nad Poddaństwem w Litwie, oswiadczył się, iż u Laski wymieni Osoby w zamiarze, aby Jchm Marszałkowie zasłali do Nich Jmieniem Stanow Monitoria. Na końcu rekommenduiąc względom JKMci JP. Potockiego Posła Poznańskiego, do Służby w Korpusie Artyleryi oswiadczył: iż iest życzeniem Iego aby uczyniona dla Rzpltey offiara, corocznie w Summie 10.000 Złłh pol. była destynowaną na zwiększenie liczby Saperów do głow 60. w Korpusie Inzenierów, ktorych dotąd tylko 30. Etatem iest oznaczonych.
Zabrał głos Xże Marszałek Konff. Litt. w te słowa:
Dzisieysza Sessya ten tor bierze po ukończonym Etacie iak wszystkie inne, w ktorych zadecydowana Materya otwierała pole do wciskania rozmaitych Proiektów. Wzmianka tu uczyniona o Obywatelu Littm interessować Mnie musi; Skarga z iedney Strony nie iest dosyc, bo trzeba obiasnienia. Nie wymieniam Osoby, kiedy nie słyszałem, aby tu była cytowaną, ale donieść winienem: że na Prowincyonalney Sessyi zalecono mi iest, abym się o explikacyą zapytał, co iuż starałem się uskutecznić. Co się tycze dalszych wnioskow dopiero tu słyszanych wspomnieć mi należy: że kiedy [s. 204v] ieszcze owa przeważna na nieszczęscie Kraiu trwała Magistratura. Rada mowię Nieustaiąca, w tedy JW. Suchorzewski P. Kaliski, pierwszy był, ktory z Maiątku własnego, ku powiększeniu siły Kraiowey uczynił ofiarę, poszedł za nim w slady JW. Potocki Krayczyc Koron., a dzis Nam chlubnie Koleguiący z Woiewodztwa Poznan. y 10,000 z Intrat swoich rocznie zapisał, mimo tego chcąc z własney osoby uczynić ieszcze ofiarę, aby stał się użytecznym y Sobą Samym, y Maiątkiem Oyczyznie, poszedł do Artyleryi y przez stopnie Subalterna postępuiąc otrzymał Patent WKMci. Co gdy chlubą nazwać się powinno dla Narodu, tamować tak wspaniałych chęci nie należy, ale y owszem przychylić się co żywiey do ządania. Więc nie zostaie nic więcey, iak tylko dołożyć do Etatu ten Warunek, iż Ofiara 10,000 na 30. Saperow przyłącza się, ktorzy dopisani bydź powinni, a teraz po ukończeniu Etatu, o czytanie Tabelli Generalney upraszam; po ktorey Proiekt Ofiary Xcia Jmci Radziwiłła Wdy Wilen. naywłasciwiey następować powinien.
JP. Marszałek Seym. ządał: aby JP. Kaliski względem Saperow y przeznaczenia na nich Funduszu Ofiary JP. Potockiego uformował Proiekt. Co się zas dotycze Regimentu JP. Brodowskiego, oswiadczył: Jż zaleci Jmieniem Stanow Kommissyi Woyskowey, aby tenże Regiment [s. 205] w głąb Kraiu cofneła, a nie litosciwych Obywatelow przestrzeże, aby łagodniey z Poddaństwem swoim postępowali.
Dodał JP. Suchorzewski P. Kaliski: y w dybach więzionych, natychmiast uwolnili.
Podał Xże Marszałek Konff. Litt. dodatek: względem powiększenia liczby saperów y ofiarowanych 10.000 na ich Fundusz.
JP. Kociałkowski P. Wiłkomirski żądał aby wyrazić na iakich Dobrach ta Summa iest zapisana.
JP. Marszałek Seym. wyraziwszy: że uwaga JW. Wiłkomirskiego iest sprawiedliwa y z tego powodu, gdy potrzebą bydź rozumi zasiągnienie wiadomosci od samego JP. Potockiego Posła Poznań. /:ktorego dzis w Izbie nie było przytomnego:/ oswiadczył: iż do dnia jutrzeyszego decyzyą tego Proiektu zawiesza, a do Kontynuacyi Etatu, to iest czytania Tabelli, daie głos JP. Sekretarzowi.
Czytał JP. Sekretarz Tabellę Generalną.
W Ciągu czytania JP. Rzewuski P. Podol. żądał: aby gdy przychodzi wielość głow y płaca Piechoty a w Regimencie Füzylierow, ieden tylko iest dotąd Sztabs Officyer, powiększyć teraz Sztab, bo inaczey to Tabella będzie błędna.
Odpowiedział JP. Mierzeiewski P. Podol. że w Etacie ieden tylko iest Regiment z 2153 głów położony, a takich 17. Regimentow w Tabelli Generalney. W Tych więc liczbę wchodzi y Regiment Füzylierow. [s. 205v] Sztab więc w nim taki będzie, iak y w drugich Regimentach. Troskliwość przeto JP. Podolskiego tym obiasnieniem zaspokoiona bydź powinna.
Przymawiaiąc się do czytaney Tabelli JP. Potocki P. Lubel. upraszał aby, co się tycze Szeffa Regimentu Jmienia Potockich, iasnie napisano było, iż ten póty nie będzie brał pensyi, poki dzisieyszy JW. Generał Artyleryi kommenderować będzie Dywizyą Ukraińską y Podolską. Wspierał swoy wniosek Konstytucyą 1784. roku, kończąc na tym że nie za sobą mowi, bo chętnie y chlubą darmo chce służyć Oyczyznie, ale za Potomkami, ktorzy z zwykłą losu koleią, będą może ubodzy ale rownie chętni wysługiwać się Kraiowi.
Rzekł Xże Marszałek Konff. Litt: Rozumiem, że iest moim obowiązkiem powiedziec co było pod okiem moim w Grodnie czynionym. Gdy JW. Generał Artyleryi Koron. wowczas Woiewoda Ruski ofiarował Rzpltey Regiment z 400 głów złożony, kazały Stany w owczas Proiekt wdzięcznosci napisać. Ia sam ten Proiekt formowałem, y wyznać Mi należy: że nie czyniono cale wtedy tego ostrzeżenia, aby Szeff nie był płatny, gdy przestanie dzisieyszy Generał Artyleryi kommenderować Dywizyą Ukrainską y Podolską. Prawo mówi simpliciter, że gdy przestanie kommenderować, w tedy cały Regiment [s. 206] płatny będzie. Nie masz excepcyi Szeffa, więc płatnym być powinien, tym bardziey, że będzie zostawał pod Subordynacyą. A zatym dodać należy, iż gdy cały Regiment, wtedy y Szeff płatnym będzie.
Przeciwiąc się konkluzyi Xcia Marszałka Konff. Litt: mowił JPn Kublicki P. Inflantski. Gdyby Rzplta przychyliła się do wniosku JW. Lubelskiego y Xcia Marszałka Konff. Litt: to by to było iedno, co dla Jmienia Potockich, wyznaczyć na wieczność rocznie po 10,000. Gdy potym tenże JP. Inflantski swoiey oppozycyi nie popierał, Punkt o Szeffie Regimentu Jmienia Potockich w Tabelli stosownie do żądania JP. Podolskiego był obiasniony.
JP. Butrymowicz P. Pinski odezwał się: Kiedy zeszły Xże Massalski ostatnim był z tego Imienia Szeffem swego Regimentu, tedy tu decydowac nalezy, czyli Szeffostwo to ma bydź do życia JW. Niesiołowskiego, czyli wiecznie w Domu Niesiołowskich? Ieżeli wiecznie, to bez pensyi zostać się powinno, ieżeli zas tylko dozywotnie, to pensyą oznaczyć należy. Nazwisko zas Regimentu tego Jmienia Massalskich skassować potrzeba.
JP. Rzewuski P. Podolski wyraził: iż z Rapportow nauczył się, że ten Regiment w wielkim nie porządku zostaie: że do połowy ledwie głow liczy, że w czasie Seymu Grodzieńskiego, w Kitlach tylko znaydował się zołnierz. Z tego powodu [s. 206v] żądał, aby Jmię Massalskich zniesione było.
Łączył się z tym zdaniem Xże Marszałek Konff. Litt: żądaiąc: aby zamiast Imienia Massalskich, Numer Regimentu Litewskiego nosił, a Szeff wyznaczoną miał pensyą rownie iak inni.
Sprzeciwiał się pensyi dla JP. Niesiołowskiego JP. Suchorzewski Poseł Kaliski, przekładaiąc: iż podtym warunkiem został Szeffem JP. Niesiołowski, że pensyi brać nie będzie. Uproszony JP. Kaliski odstąpił oppozycyi y Excepcyą Pensyi Szeffa Regimentu Jmienia Massalskich z Tabelli wymazano.
Kontynuował dalsze czytanie JP. Sekretarz Tabelli, po ktorey zakończeniu JP. Mierzeiewski
P. Podolski przełożył: iż decydować należy to, co było pierwey opuszczone y co do Generalney Tabelli wpisanym być powinno, to iest fundusz dla Inwalidów y na utrzymanie Fortecy Kamienieckiey. Co do Funduszu Inwalidow, doniosł iz iuż iest Prawem oznaczone 100m zamierzyć tylko należy powiększenie onego do 300m na ktore 200m już poczęsci znayduie się z dwoch Starostw Częstochowskich, w których Intraty okładem 70m z Lustracyi okazuie się, a na Garnizon tylko 27,000 odtrącić należy; więc reszta na Fundusz Inwalidów może bydź przeznaczona, a co do całkowitey 300m summy zabraknie, to Rzplta z Skarbu [s. 207] dopłacać rozkaże. Podawał nadto sposob zwiększenia tegoż Funduszu, chcąc aby Inwalidowie latami obciążeni, do Fortecy Częstochowskiey odsyłani byli, y tam Garnizon składali, nie mniey, aby to mieysce było raz nazawsze dla Inwalidow oznaczone. Na utrzymanie zas Fortecy Kamienieckiey, poki Generalna Rewizya nie nastąpi, aby 12.000 oznaczone było, y w tey mierze uformowany przez Siebie Proiekt czytał.
JP. Kublicki P. Inflantski oswiadczył, iż znayduie w iednym mieyscu Fundusz na Ubogich do Stu kilkudziesiąt Tysięcy, z którego tylko prywata zyskuie; nadto, że Kapituła Wileńska posiada także znaczne dochody, które są Funduszem na wsparcie ubogich Szlachty, a żadnemu nie daie; Więc w mieyscu swoim poda Proiekt ad Colegium Episcoporum, aby te Fundusze raczey na Inwalidow obróconemi były, niż żeby nie należycie Duchowieństwo z nich Kieszenie napychało, a częstokroć na zbytki trwoniło.
JP. Marszałek Seymowy zapytywał się czy iest zgoda na przeczytaną Tabellę Komputu y płacy Woyska, tak Koronnego iak Litewskiego. Zaszła potrzykroć iednomyslna.
Czytał JP. Sekretarz dodatek JP. Bernowicza P. Nowogrodzkiego w tresci: Aby przed assygnowaniem Pensyow dla Dożywotnikow, Woysko [s. 207v] opłacone było. Po niektorych Kontrowersyach, zaszła y na to iednomyslna zgoda.
Na żądanie JP. Rzewuskiego P. Podol. czytał JP. Sekretarz dodatek względem Sztabu Füzylierow.
JP. Suchodolski P. Chełm. rzekł: Można tę mysl w krotkich słowach zamknąc: np.: że Batalion Fulizyerow, gdy iest powrocony do Regimentu, ma miec Kompletowany Sztab, iak inne Regimenta, wyiąwszy Szeffa, ktory ma bydź bez Gaży.
Zapytywał się JP. Marszałek Seym. czyli zgoda zachodzi na wniosek JP. Chełm: Zaszła równie po trzykroć iednomyslnie zgoda.
JP. Rzewuski P. Podol. rekommendował względom JKMci JP. Cichockiego Pułkownika y JP. Nowickiego Porucznika, który będąc wykommenderowany do zrobienia Karty Geograficzney biegu Dniestru przez JP. Generała Artyleryi, Dzieło pracowite y doskonałe dokończył, nie bez znacznego wydatku na sporządzenie Mappy; więc słusznie spodziewa się: że w awansie znaydzie dla siebie nadgrodę, ktora będzie oznaką sprawiedliwosci Stanow Rzpltey.
Za zbliżeniem się Ministerii do Tronu JX. Garnysz Podkanclerzy Koronn. solwował Sessyą na dzień jutrzeyszy na godzinę 10tą .
[s. 208]Słodkim zalicza sobie pracuiący momentem, gdy doziera ukończone Dzieło: Trudy y prace w nim podięte w nie pamięć puszcza,
widząc skutek swey pracy. Zaiste miłego dosiągaią Pe Stany dopełnienia zamiaru, że Proiekt Etatu Woyska w swym rozciągłym opisie iuż widzą ukończonym; wczęsci przez swe niektorych
Artykułow zadecydowanie, w częsci w zleceniu Kommissyi Woyskowey, aby Exekwuiącą mocą szczegolnieyszych dokonywała Urządzeń,
ktoremi Pe Stany niechciały się zatrudniać; znaiąc iż nie tylko Ich to Powagi w mnieysze nie wdawać się okolicznosci, a zaiąwszy się niemi uskąpiały by czas powaznieyszym y użytecznieyszym dla Kraiu Proiektom. Dla
krotszego wystawienia Pm Stanom woli ich oznaczenia względem Etatu; za wezwaniem znakomitych Officyerów a w Sztuce Woyskowey biegłych, iest krotko
przez nich urządzona Tabella która według dawniey używanego sposobu przeniesioną będzie do Xiąg Praw. Aże niektore Artykuły
ninieyszym Prawem są ostrzeżone, zaczym po iey wypisie, Annexa Prawa tego będą przyłączone. Dzieło zas Etatu całkowite w mocy
Prawa zostaiące, Kommissyi Woyskowey oddanym będzie dla iego dokonywania. Lubo iuż Pe Stany wskazały Wolę swą w odesłaniu go do Kommissyi Woyskowey, iednak dla dokładnieyszego iey oznaczenia, szczegulnieyszym
Prawa zleceniem sądzę ia powtorzyc; do czego iest Proiekt u Laski podany przez JP. Niemcewicza Posła Inflantskiego, ktoren
iak iest zaięty szczerą wysługi publiczney chęcią tak dokonywa Swiatłych swych mysli wystawianiem zawsze ku Dobru powszechnemu
[s. 208v]
dążących. Dla ozywienia pamięci Naszey JP. Sekretarz przeczytać go będzie raczył.