KODEKS DYPLOMATYCZNY
WIELKOPOLSKI.
CODEX DIPLOMATICUS
MAIORIS POLONIAE.
CODEX DIPLOMATICUS
MAIORIS POLONIAE
EDITUS CURA
SOCIETATIS LITTERARIAE POSNANIENSIS.
TOMUS V
DOCUMENTA ANNORUM 1400 - 1444 CONTINENS.
EDIDIT
DR. FRANCISCUS PIEKOSIŃSKI
PROFESSOR UNIVERSITATIS JAGELLONICAE.
POSNANIAE.
IMPENSIS EX LEGATO NORBERTI BREDKRAJCZII SUMPTIS.
TYPIS, TYPOGRAPHIAE: DZIENNIK POZNAŃSKI.
1908.
KODEKS DYPLOMATYCZNY
WIELKOPOLSKI
WYDANY STARANIEM
TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK POZNAŃSKIEGO.
TOM V
ZAWIERAJĄCY DOKUMENTA Z LAT 1400 - 1444.
WYDAŁ
DR. FRANCISZEK PIEKOSIŃSKI
PROFESOR UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO.
POZNAŃ.
NAKŁADEM FUNDACYI NORBERTA BREDKRAJCZA.
DRUKIEM DRUKARNI DZIENNIKA POZNAŃSKIEGO.
1908.
Pracę nad tomem V kodeksu wielkopolskiego, mającym objąć dokumenty wielkopolskie z XV wieku, rozpoczął śp. prof. Franciszek
Pie kosiński w lecie roku 1901, kiedy też na dłuższy czas zjechał do Poznania i Gniezna dla zebrania materyału. Niejednokrotnie
wobec mnie podnosił uprzejmość, jakiej doznał ze strony zarządów archiwów i bibliotek tamtejszych, a to od Przewielebnej Kapituły
Poznańskiej, Świetnych Dyrekcyi archiwum rządowego w Poznaniu i Biblioteki Raczyńskich, a zwłaszcza od Przewielebnej Kapituły
Gnieźnieńskiej, której niezwykła uprzejmość pozwoliła mu wyzyskać w dogodnych dla niego warunkach liczne jej archiwalne zasoby.
Ogrom materyału zebranego spowodował konieczność ograniczenia tomu V kodeksu do pierwszej tylko połowy XV stulecia (do końca
rządów Władysława Warneńczyka, r. 1444). Po powrocie do Krakowa uzupełniał jeszcze prof. Piekosiński wydawnictwo. Towarzystwo
Przyjaciół Nauk, które tę pracę zainicyowało i do niej śp. prof. Piekosińskiego wezwało, oddało mu do dyspozycyi obfite notatki,
jakie przygotował do tego kodeksu śp. Ignacy Zakrzewski. Wkrótce rozpoczął się druk dzieła, który trwał lat kilka. Nie miał
jednak śp. prof. Piekosiński doczekać się końca pracy. W chwili jego śmierci wydrukowane były juź dokumenty i znaczna część
indeksu; reszta indeksu jak i spis dokumentów, który miał iść na początku dzieła, nawet poprawki i uzupełnienia, były przygotowane
w rękopisie. Pozostało mi tylko przeprowadzić korekty, czego się podjąłem na życzenie wydawców. Ściśle trzymałem się rękopisów,
i tylko bardzo drobnych kilka poprawek porobiłem w indeksie.
Tom ten obejmuje 738 numerów; z nich 355 podaje dokumenty in extenso, a 383 w regestach. Śp. prof. Piekosiński nie był zwolennikiem
wydawania regestów; zapatrywania swoje w tej kwestyi przedstawił we wstępie do IV tomu kodeksu małopolskiego. Że w tym tomie
znaczna stosunkowo ich ilość się znalazła, i to podanych w języku polskim (sam zawsze regesta podawał w swoich wydawnictwach
w języku dokumentu, zwykle tylko przez wyrzucenie słów, nie mających większej doniosłości, i zaznaczenie skróceń przez kropki),
przypisać należy temu, iż notaty, zebrane przez śp. Zakrzewskiego, z których korzystał w wydawnictwie, nie dozwalały na inny
sposób ich zużytkowania; nie mógł zaś sam dłuższy czas w Poznaniu i Gnieźnie pozostać, by na podstawie tych notatek dojść
do tekstów, z których czerpał śp. Zakrzewski. Z tego powodu, choć z niechęcią, postanowił je na razie podać w polskich regestach,
chcąc w przyszłości i te dokumenty ogłosić in extenso, gdy będzie mógł się podjąć pracy przejrzenia licznych ksiąg konsystorza
gnieźnieńskiego i poznańskiego, z których właśnie te notaty przeważnie pochodziły.
Największego zasobu numerów dostarczyły archiwa kościelne. Bogate archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej dało odpisów
142 z dokumentów oryginalnych, 16 z kopiarza: liber privilegiorum capitularium, pochodzącego z r. 1477, oraz odpis 1 z księgi:
transsumptum omnium et singulorum iurium. Mniej zasobne archiwum kapituły poznańskiej dostarczyło odpisów 46 z oryginałów.
Z archiwów konsystorskich, prawie wyłącznie z ksiąg konsystorskich (acta causarum), pochodzi: z archiwum konsystorza gnieźnieńskiego
numerów 139, z archiwum konsystorza poznańskiego numerów 159; są te dokumenty podane, jak to zaznaczono, w regestach, a materyału
tego dostarczyły papiery śp. Ignacego Zakrzewskiego. Obfity plon zebrał śp. prof. Piekosiński w archiwum rządowem w Poznaniu,
gdzie przechowują się akta dawnych klasztorów. Pochodzi z archiwum tego numerów 68, a to z oryginałów 31 (w tem 4 dokumenty
klasztoru w Przemęcie, 17 klasztoru lubińskiego, 2 klasztoru strzelneńskiego i t. d.) i 37 z kopiarzy (19 z dwóch kopiarzy
lądzkich, 9 z kopiarza klasztoru w Obrze, 6 z kopiarza miasta Wschowy i t. d.) Z ksiąg ziemskich wielkopolskich, przechowywanych
w temże archiwum rządowem, pochodzi 10 odpisów dokumentów, do tych ksiąg w formie oblaty wciągniętych. Z biblioteki Raczyńskich
w Poznaniu jest numerów 34; z wyjątkiem dwóch wszystkie wzięte z oryginałów. Trzech odpisów z dokumentów oryginalnych dostarczyły
zbiory poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 35 (w czem 33 z oryginałów) zaś archiwum miejskie poznańskie, złożone jako
depozyt w archiwum rządowem. W niewielkiej ilości kilku odpisów uzupełniły kodeks inne zbiory, oraz papiery śp. Zakrzewskiego.
Z papierów ks. Sobczyńskiego pochodzi 14 odpisów, sporządzonych z oryginałów, jakie się przechowywały w archiwum kolegiaty
kaliskiej. Uzupełnił wreszcie zbiór Kraków, a to 63 numerami wziętymi z tek Naruszewicza, będących własnością Muzeum ordynacyi
ks. Czartoryskich.
Na życzenie nakładców podaję tu krótki życiorys dwóch wydawców kodeksu wielkopolskiego.
Śp. Ignacy Zakrzewski. Urodzony 3 lutego 1823 r. w Wiśniewie w Królestwie Polskiem, po studyach, odbytych w gimnazyum Maryi
Magdaleny w Poznaniu, mając lat 18, wstąpił do służby wojskowej, której poświęcił przeszło 30 lat swego życia. W r. 1872 wystąpił
z wojska i osiadł na stałe w Poznaniu. W dziesięć lat później, w r. 1882, wybrany został posłem do parlamentu i godność tę
piastuje do śmierci. Przez jednę sesyę w r. 1888 był prezesem Koła Polskiego. Zmarł 5 sierpnia 1889 r. w Kissingen. Rzadki
to fakt, by żołnierz brał się do starych pergaminów, do wydawnictwa dokumentów, do prac historycznych. A już w czasie swej
służby wojskowej zwrócił się śp. Zakrzewski do tych badań, w czasie pobytu służbowego w Żeganiu, a później w Magdeburgu. Gdy
osiadł już na stałe w Poznaniu, gorliwie na tem polu zaczął pracować, już od r. 1873 jako członek poznańskiego Towarzystwa
Przyjaciół Nauk. Z zakresu historyi polskiej ogłosił śp. Zakrzewski kilka rozpraw, bezimiennie wydanych, lub conajwyżej inicyałami
tylko podpisanych.
1) Szczegóły życia wzięte z wspomnienia pośmiertnego przez dra Koehlera w Rocznikach Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu t. 18
str. 461 - 473; tamże obacz wyliczenie prac śp. Zakrzewskiego.
Największą jego jednak zasługą naukową, to dwa wydawnictwa. Śmierć zaskoczyła go w czasie druku nowego wydania Lites ac res
gestae inter Polonos ordinemque Cruciferorum (2 tomy) i nie dozwoliła na jego ukończenie. Drugie wydawnictwo, od tamtego wcześniejsze
(r. 1877 - 1881), to kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, obejmujący w 4 tomach dokumenty Wielkopolski się tyczące, do r. 1400.
Zamiłowanie przedmiotu, ogromna pracowitość, doskonałe odczytanie tekstu, systematyczność w przeszukaniu archiwów, która dozwoliła
na tak wyczerpujące zestawienie dokumentów, tej dzielnicy się tyczących, to wielkie zalety dzieła. Wprawdzie nie wolne ono
od usterek; łatwo je pojąć i wytłomaczyć, jeśli się zważy, że jeszcze wtedy technika wydawania dyplomaryuszy nie ustaliła
się w pełni w Polsce, ani też nie rozwinęły się studya dyplomatyczne. O tej pracy zaraz po jej ukazaniu się najkompetentniejszy
chyba znawca, śp. prof. Piekosiński, pisał: "niewłaściwemby było wytykać drobne usterki przy tak ważnej dla nauki zdobyczy,
lub z tego, co dobrem jest, robić wydawcom zarzut, że nie jest lepszem, tem więcej, gdy przy ocenieniu, co dobre a co lepsze,
indywidualizm tak stanowczą gra rolę".
2) Z recenzyi o kodeksie w "Przeglądzie krytycznym", w zeszycie 12 z 1877 r.
Śp. Franciszek Piekosiński. I on, podobnie jak śp. Zakrzewski, nie mógł całego życia oddać nauce, jak chciał. Urodzony 3 lutego
1844 r. w Wiercanach (pow. ropczycki), po ukończeniu studyów gimnazyalnych w Tarnowie i Krakowie, a uniwersyteckich w Krakowie
w r. 1870, poświęca się praktycznemu życiu, pracuje u adwokata, następnie jako konsulent prawny banku, a potem przez krótki
czas, jako radca wydziału krajowego, ma sobie powierzony referat kodyfikacyi projektów ustawodawczych sejmu galicyjskiego.
Pracę naukową zaczął wcześnie, pomagając Janocie w wydaniu kodeksu mogilskiego; przerwawszy pracę dla udziału w powstaniu
r. 1863, wkrótce, gdy oddział jego został rozbity, wrócił do Krakowa i do kończenia kodeksu. I odtąd, mimo licznych zajęć,
ciągle pracuje naukowo, głównie jako wydawca źródeł. Obok tego drobne ogłaszał recenzye, nie dowierzając siłom swym do pracy
konstrukcyjnej. Gdy jednak wreszcie wystąpił z pierwszą pracą (r. 1881), od razu stanął wśród najwybitniejszych uczonych,
pracujących na polu naszej historyi. Tą pracą jego była hipoteza o powstaniu społeczeństwa, którą do końca życia ulepszał,
poprawiał, rozwijał, aż ją ostatecznie zamknął w olbrzymiem trzytomowem dziele: "Rycerstwo polskie wieków średnich" (1896
- 1901). Już znany, z głośnem imieniem w nauce, powołany został w r. 1891 na katedrę historyi prawa polskiego w Uniwersytecie
Jagiellońskim, którą zajmował do śmierci. Na ten okres przypada jego najintenzywniejsza naukowa działalność, mimo choroby,
która go w ostatnich latach fizycznie złamała. Nie tu miejsce określać dokładniej działalność śp. prof. Piekosińskiego, ogromną
i różnolitą, tak w zakresie historyi prawa polskiego, jak sfragistyki, numizmatyki, dyplomatyki i zwłaszcza ulubionej heraldyki.
1) Bibliografię prac podaje M. Gumowski w Wiadomościach numizmatyczno-archeo logicznych z r. 1907, numer ogólny 68 i 69.
Tu chcę wspomnieć tylko jego prace, w związku z Wielkopolską zostające. Małopolską głównie się zajmował, jej poświęcił też
największe swoje prace wydawnicze i konstrukcyjne. Obok tego jednak ku Wielkopolsce wzrok swój kierował. Jedną z pierwszych
jego prac była obszerna recenzya Kodeksu Wielkopolskiego Zakrzewskiego, z której powyżej przytoczyłem ustęp. Nie myślał wówczas
zapewne, że będzie jego kontynuatorem. Od r. 1901 znowu zaczyna się Wielkopolską zajmować. Chciał na wzór zapisek sądowych
Helcla (Starodawne prawa polskiego pomniki t. II) ogłosić takiż zbiór zapisek z ksiąg sądowych wielkopolskich. Rozpoczął też
tę pracę i w r. 1902 wydał: "Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku" (Studya, rozprawy i materyały
z dziedziny historyi i prawa polskiego t. VI, z 1), który objął zapiski z lat 1400 do 1410. Chciał tę pracę prowadzić dalej,
do końca wieków średnich. Podjął się wydania nieukończonych przez Zakrzewskiego Lites ac res gestae, mianowicie tomu trzeciego,
oraz kontynuacyi Kodeksu Wielkopolskiego. Druku Lites już nie rozpoczął. Kodeks doprowadził prawie do końca. Zmarł w Krakowie
nagle dnia 27 listopada 1906 r.
S. K.
INDEX CHRONOLOGICUS DOCUMENTORUM IN HOC VOLUMINE CONTENTORUM.
11400. die 15. m. Ianuarii,
Ravae.
Iudicii terrestris Ravensis decretum de finibus villarum Złota
Miłochniewice, Głuchów et Łochów
21400. die 28. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Thomconis capitanei Maioris Poloniae generalis aliorumque iudicum decretum, Nicolao episcopo Posnaniensi quartam partem villae
Chwalibogowo addicens
31400. die 11. m. Aprilis,
in Słupcza.
Wladislaus II. rex Poloniae ratam facit limitationem villae Makownica, monasterii Landensis propriae
41400. die 29. m. Aprilis,
in Mogiła.
Dominicus abbas monasterii Cisterciensium de Clara Tumba magistrum Iacobum s. theol. professorem procuratorem suum ad synodum
Lanciciensem constituit
51400. die 25. m. Iunii,
in Mościeszyce.
Laurentius abbas monasterii Lubinensis Ioanni et Nicolao scultetis de Bieńkowo, scultetiam in villa Mościeszyce XXXIV marcis
vendit, enucleatque iura et officia scultetorum
61400. mense Septembri,
in Poniec.
Iudicum quorundam decretum inter Nicolaum abbatem monasterii Lubinensis et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka de agro quodam
litem dirimens
71400. die 13. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus archidiaconus Posnaniensis cuidam Miroslao de Pniewa scultetiam in villa Goraszewo confert
81400. die 8. m. Decembris,
in Mezelancz.
Conradus de Iungingen Magister Ordinis Teutonicorum Wladislao regi Poloniae venandi in terris ordinis eiusdem facultatem tribuit
91401. die 9. m. Ianuarii,
in Lwówek.
Praeconsul et consules civitatis Lwówek ratam faciunt donationem domus cuiusdam a Hannussio Knobloch Ioanni altaristae ecclesiae
in Lwówek factam
101401. die 15. m. Ianuarii,
Romae.
Bonifacius IX. P. M. commendam quorundam bonorum mensae archiepiscopalis Gnesnensis Ioanni episcopo Culmensi factam revocat
111401. die 17. m. Ianuarii,
in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam villarum Nowindorchin, Wilkin et Mostchin
121401. die 17. m. Ianuarii,
in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam inter villas Lubrza et Żelechów
131401. die 25. m. Februarii,
in Pilzno.
Ianczi heres villae Lubzina et Pechna uxor eius villas Lubzina et Brzozowa Swantochnae uxori Marcissii in CXXX marcis pignori
obligant
141401. die 3. m. Martii,
Lanciciae.
Iacobus Iacobi de Lancicia canonicus Lanciciensis Dobrogostium archiepiscopum Gnesnensem XXX marcis solutum facit
151401. die 21. m. Maii,
Gnesnae.
Capitulum ecclesiae Gnesnensis testatur, sibi a Wladislao rege Poloniae villas quasdam ablatas restitutas esse
161401. die 24. m. Maii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Franczconi Srzebwincz indulget, ut villam Podarzewo Ianussio de Łagiewniki in C marcis pignori
obliget
171401. die 4. m. Iunii.
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis enucleat dotem ecclesiae parochialis in Dębno
181401. die 4. m. Iunii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in Lutogniewo, iam pridem factas
191401. die 4. m. Iulii,
in Buk.
Heredes de Otusz ratam faciunt limitationem hereditatum Buk, Dobierzyn et Otusz
201401. die 29. m. Septembris,
in Opalenica.
Thicza Bar de Opalenica Nicolao Voislai de Grodzisko plebano de Opalenica dotem assignat
211402. die 13. m. Februarii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Kezinger de Nuremberga pro Nicolao Bochnar zuppario salis utriusque fideiubet
221402. die 21. m. Februarii,
Siradiae.
Petrus Kmithae de Wisnicze palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, Chebdam de Niewiesz villam suam Paski
przybkowskie Chebdae dicto Sweneczskemu C marcis vendidisse
231402. die 25. m. Aprilis Gnesnae.
Mathiae iudicis Calissiensis decretum monasterio Landensi villam Wronczyno, de qua eidem monasterio Nicolaus de Bogusławice
litem intendebat, addicens
241402. die 20. m. Iunii,
Sandomiriae.
Pactum Nicolai cancellarii Cuiaviensis cum Nicolao dicto Neorza de ecclesia parochiali in Stszow (?)
251402. die 20. m. Octobris,
Gnesnae.
Mathiae de Wąsosze iudicis Calissiensis decretum, episcopo Posnaniensi quartam partem villae Chwaliszew seu Chwalibogowo addicens
261402. die 13. m. Decembris,
in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis cuidam Mathiae dicto Sartori scultetiam in villa Maławieś L marcis vendit
271403. s. d. m. et l.
Michael haeres villae Lubasz Ioanni plebano ibidem hortum quendam confert
281403. die 4. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae oppido Dolsk privilegium iuris civilis, igne consumptum, renovat
291403. die 6. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae cum monasterio Landensi villam Sokołowo villis Wronczyno małe et Niedamirz commutat
301403. die 11. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae litus paludis dicti Prusy Alberto episcopo Posnaniensi confert
311403. die 8. m. Maii,
in Krzeszów.
Nicolaus de Chroberz capitaneus Cresoviensis fratri suo Francconi villam Ośnica, ad fluvium San locandam, XXX marcis vendit
321403. die 5. m. Iunii,
in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae cuidam Laurentio filio Micossii molam aquariam in fluvio Warta prope oppidum Oborniki sitam confert
331403. die 5. m. Iunii,
in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de Trląg villam Pławce confert
341403. die 24. m. Iulii,
Posnaniae.
Ioannes de Niepart canonicus et vicarius in spiritualibus Posnaniensis testatur, Ioannem dictum Chojnica bacalaureum in artibus
vicariis ecclesiae cathedralis Posnaniensis duas marcas annuas de villis Glinno, Sady et Bielawy in vim reemptionis vendidisse
351403. die 3. m. Septembris,
Posnaniae.
Thomco capitaneus Maioris Poloniae testatur, Hinczcam Szkapa de Ujazd cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis quasdam hereditates
commutasse
361403. die 8. m. Septembris,
in Poniec.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum abbatem Lubinensem et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka de agro quodam litem
dirimens
371403. die 24. m. Septembris,
in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cuidam Petro molam aquariam in villa Koszuty XX marcis vendit
381403. die 6. m. Novembris,
in Biecz.
Wladislaus II. rex Poloniae Voitoni de Kopystnica villam Kopytnica confert
391403. die 13. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis XL marcas annuas de decimis quarundam villarum, necnon proventus quarundam aliarum villarum
canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis Posnaniensis confert
401403. die 16. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis decimas villarum Radomicko, Bronikowo et Boguszyno Nicolao haeredi de Radomicko et Gregorio
rectori ecclesiae ibidem vendit
411403. die 19. m. Novembris,
in Gartin.
Ulricus de Iungingen commendator de Balge testatur, Alexandrum ducem Lithuaniae in terris ordinis Teutonici venandi potestatem
obtinuisse
421404. s. d. m. et l.
Ioannes praepositus ad s. Spiritum et officialis Posnaniensis notificat, sese a Bonifacio IX. P. M. litem inter Martinum praepositum
de Bużenin et Nicolaum praepositum de Stolec agitatam discernendam commissam obtinuisse
431404. die 26. mensis Ianuarii,
in Skierniewice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolaum Strzessconis thesaurarium, canonicum et officialem Gnesnensem procuratorem suum
instituit
441404. die 13. m. Februarii,
in castro Kamień.
Nicolaus Longus canonicus Gnesnensis, vitricus Naclensis, Camenensis et Pomeraniensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi
litem inter Paulum rectorem ecclesiae de Drzewianowo et nobiles quosdam de decima villae Drzewianowo exortam discernendam
committit
451404 die 4. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Ioannem de Tęczyn castellanum Cracoviensem villam Strzałków Leonardo de Nowaki CCCC
marcis vendidisse
461404. die 17. m. Martii,
in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis Nicolao Ruprecht molam in villa Wierzbino XXIV marcis vendit
471404. die 20. m. Martii,
in Sieradz.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis ad Nicolaum Strzesconis officialem Gnesnensem litterae de interdicto in oppido Pobiedziska
servando
481404. die 31. m. Martii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae commutationem villae Prądzewo villa Prusinowice a Iascone de Prądzewo, cum Nicolao archiepiscopo
Gnesnensi factam, ratam esse iubet
491404. die 8. m. Aprilis,
Lanciciae.
Iacussius de Słupcza quinque mansos agri in Słupcza Swansconi de Kazemino et Hancae uxori eius in XXX marcis pignori obligat
501404. die 10. m. Aprilis,
in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum et Bartholomaeum scultetiam villarum Wronczyno
et Niedamirz Nicolao Zielonodębski XVI marcis vendidisse
511404. die 17. m. Aprilis,
Wladislaviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Sandivogium de Szubino villam Wanorze, episcopi Wladislaviensis propriam, tantum ad
vitae tempora obtinuisse
521404. die 23. m. Aprilis,
in Kalisz.
Decretum quorundam arbitrorum inter Catharinam de Grzybowo et Philippum avunculum eius litem dirimens
531404. die 24. m. Aprilis,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae vicariis ecclesiae collegiatae ad s. Georgium in castro Gnesnensi unam mensuram brasei de molendino
Gnesnensi singulis septimanis confert
541404. die 22. m. Maii,
prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica pacem perpetuam cum
rege Poloniae confirmat
551404. die 1. m. Maii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cum Iascone de Prądzewo villam Prusinowice villa Prądzewo commutat
561404. die 13. m. Maii,
in Oborniki.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Strzessconis officiali Gnesnesnensi mandat, ne litem, quam Swantoslaus canonicus Vladislaviensis
Aegido civi Posnaniensi de domo quadam intendebat, dirimere praesumat
571404. die 22. m. Maii,
prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Wladislao regi Poloniae
venandi in silvis ad fluvios Bober et Suppe facultatem tribuit
581404. die 23. m. Maii,
Romae.
Henricus cardinalis, s. Romanae ecclesiae cardinalium camerarius, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem XII florenis XV solidis
et VI denariis solutum facit
591404. die 3. m. Iunii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae, ad preces Gerhardi abbatis monasterii Landensis, litteras Peregrini capitanei Maioris Poloniae
de a. 1387 ratas esse iubet
601404. die 4. m. Iulii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis Iacobo molendinatori de Girzino construendi molam in villa Stęszewo potestatem
concedit
611404. die 15. Augusti,
in Ostrzeszów.
Wladislaus II rex Poloniae Nicolao canonico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Borco canonicus Gnesnensis civibus
de Kłecko de decimis quibusdam intendebat, diiudicare praesumat
621404. die 25. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Ioanni muratori de Uniejów scultetiam in villa Smólsko confert
631404. die 30. m. Octobris,
in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Theodoricum Pradel de Kuranowo eandem hereditatem
Kuranowo Ianussio dicto Kromnowo alias Heschorn CC marcis vendidisse
64(1404). die 2. m. Novembris,
in Rynarzewo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam clerici Ioannes de Iastrzębniki
et Slupco de Studzieniec Sandivogio palatino Calisiensi intendebant, diiudicare praesumat
651404. die 11. m. Novembris,
in Korczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, contributionem X grossorum de quolibet manso agri possesso pro redimenda terra Dobrinensi
impositam esse
661404. die 24. m. Decembris,
Gnesnae.
Petrus de Pniewy cantor Posnaniensis et vicarius in spiritualibus Gnesnensis testatur, Ioannem Raczkowski et Beatam uxorem
eius, heredes de Marcinkowo wielkie, altaristae altaris in ecclesia parochiali de Kierzkowo IV marcas census annui XL marcis
vendidisse
671405. die 10. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Albertus de Wszeradowo castellanus Caminensis, Nicolaus de Słupie et Mathias de Wszeradowo cum Pribislao praeposito monasterii
s. Ioannis ante Gnesnam villam Mączniki villis Maleczyno et Broniewo commutant
681405. die 16. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem filium Lutoborii haereditatem Sławoszewo
wielkie Ioanni de Orchowo vexillifero Dobrinensi DCCC marcis vendidisse
691405. die 16. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Ioannes de Staw Nicolao Godardonis civi Calissiensi X marcas census annui C marcis grossorum Pragensium vendit
701405. die 16. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Bartholomaeus proconsul, consules et scabini civitatis de Staw fideiubent Nicolao Gotartonis civi Calissiensi pro Ioanne de
Staw
711405. die 20. m. Februarii.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis plebano et vicariis ecclesiae parochialis de Pakość mandat, ut Bartholomaeum filium Venceslai
de Kuczicze in altariam altaris ad s. Mariam virginem intromittant
721405. die 25. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislai II. regis Poloniae cum Dobrogostio de Szamotuły de villa Krosna pactum
731405. die 27. m. Martii,
Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum de Dzwonowo gladiferum Calissiensem Catharinae
uxori suae CL marcas dotalitii in villa Pawłowo inscripsisse
741405. die 2. m. Aprilis,
Vladislaviae.
Nicolai de Iassona canonici et officialis Vladislaviensis decretum, inter Nicolaum plebanum de Pakość et Paulum, Albertum
Bartholomaeum et Iacobum plebanos de Kościelec de sepultura Alberti et Nicolai de Pakość litem dirimens
751405. die 14. m. Maii,
Romae.
Oddo de Columpna protonotarius apostolicus et archidiaconus ecclesiae collegiatae Calissiensis ad s. Mariam Nicolaum de Czaszewo
canonicum Gnesnensem vicarium suum in archidiaconatu Calissiensi instituit
761405. die 1. m. Junii,
in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis villam Radłów iure Teutonico Novi Fori locat scultetiamque in villa eadem Ianae de Dzierążnia
XIV marcis vendit
771405. die 10. m. Iunii,
Thorunii.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, in instrumento facis cum Conrado de Iungingen Magistro generali ordinis Teutonicorum
conclusae duos articulos omissos esse
781405. die 24. m. Iunii,
in Ląd.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Słonka de Lubomirz XX marcas in villa Morza inscribit
791405. die 3. m. Iulii,
in Łowicz.
Ioannis filii Iacussii de Iłów cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi de usu fluvii Wisła pactum
801405. die 9. m. Septembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cuidam Alberto construendi novam molam aquariam in villa Kozłów dat potestatem
811405. die 2. m. Octobris,
in Wschowa.
Ioannes de Rydzyna Vincentio Drzeczkowski C marcas mutuatas soluturum sese obligat
821405. die 6. m. Octobris,
in Brześć.
Ioannis capitanei Cuiaviensis decretum inter cmetones et scultetos villae regiae Kłobia de agris quibusdam litem dirimens
831405. die 14. m. Decembris,
in Grocholice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Paulo dicto Smaczyna molam in villa Grocholice sitam vendit
841405. die 22. m. Decembris,
in Winnagóra.
Przybak subdapifer Calissiensis Wladislao II. regi Poloniae C marcas soluturum sese obligat
851406. die 2. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis magistro Iacobo molitori erigendi molam ad fluvium Warta potestatem concedit
861406. die 5. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam collegiatam Varsaviae erigit
871406. die 8. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis Ioanni de Chlubice villam Grębków ad vitae eius tempora confert
881406. die 22. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur incolas oppidorum et civitatum archiepiscopi Gnesnensis medium tantummodo teloneum solvere
debere, eidemque archiepiscopo locandi civitates iure Teutonico dat potestatem
891406. die 5. m. Martii,
Posnaniae.
Laurentius Vaszil proconsul Posnaniensis plebano ecclesiae ad s. Michaelem in Uzarzewo tres marcas census annui reemptionalis
vendit
901406. die 10. m. Martii,
Cracoviae.
Iudicii terrestris Cracoviensis decretum Wladislao II. regi Poloniae oppidum Szrem, de quo eidem regi Vincentius castellanus
Naclensis litem intendebat, addicens
911406. die 13. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae ecclesiam et monasterium fratrum ordinis b. Mariae de Monte Carmeli in suburbio civitatis Posnaniae
erigit atque dotat
921406. die 30. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis vicariis ecclesiae Gnesnensis decimam de villa Góry confert
931406. die 1. m. Maii,
Posnaniae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Bodzantam haeredem villae Solacz partes
suas haereditarias in villa eadem necnon partem haereditariam dictam Daleke Dobrogostio et Vincentio de Szamotuły C marcis
grossorum Pragensium vendidisse
941406. die 8. m. Maii,
in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ianussium Cromnow Petro de Woliszewo haereditatem
Kuranowo CC marcis vendidisse
951406. die 13. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae dotationem monasterii ordinis fratrum Praedicatorum in Wronki, a Premislone olim duce Poloniae
factam, ratam esse iubet
961406. die 14. m. Iunii,
Posnaniae.
Henigus Kenstet, Bernhardus de Ginsterberk et Borchardus Dawcz oppido et fortalitio Wałecz Wladislao II. regi Poloniae cedunt
971406. die 24. m. Iunii,
in Kościan.
Wladislai II, regis Poloniae decretum inter Ioannem abbatem monasterii Paradisiensis et capitaneum de Miedzyrzecz de officiis
incolarum monasterii eiusdem litem dirimens
981406. die 25. m. Iunii,
in Kościan.
Iudicum quorundam decretum inter Wladislaum II. regem Poloniae et Sifridum Kotwicz de villis Krzycko litem dirimens
991406. die 4. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi villam Kownaty et silvam Wąwal confert
1001406. die 15. m. Iulii,
Posnaniae.
1) Data widocznie błędna.
Albertus de Male palatinus Lanciciensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum de Pakość, castellanum Sremensem
V marcas annuas ex villa Radłowo altari ad s. Trinitatem in ecclesia de Pakość contulisse
1011406. die 31. m. Augusti,
in Włoszczewice.
Dobrogostius de Włoszczejewice castellanus Gecensis renovat donationem piscinae et aggeris in villa Mastowo, Alberto episcopo
Posnaniensi iam pridem factam
1021406. die 18. m. Septembris,
Leopoli.
Iacobus archiepiscopus Haliciensis episcopis quibusdam mandat, ut ecclesiam in villa Gorzków, a Nicolao vicecancellario regni
Poloniae erectam, consecrent
1031406. die 25. m. Septembris,
in Łowicz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis villam Mystkowice cuidam Rynczka sculteto de Mystkowice in L marcis pignori obligat
1041406. die 26. m. Octobris,
Gnesnae.
Thomco de Węgleszyn capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum Pałuka et Slawniconem de Stare necnon Nicolaum de Miedzylesie,
domum et aream extra muros Gnesnenses capitulo Gnesnensi contulisse
1051406. die 28. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum vidua Stephani de Trląg, filia Franczconis de Cerekwica, de villa Lubcza pactum
1061406. die 19. m. Decembris,
Romae.
Gregorius XII. P. M. donationem XL marcarum annuarum, ab Alberto episcopo Posnaniensi canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis
Posnaniensis factam, ratam esse iubet
1071407. die 14. m. Februarii,
in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam facit limitationem villarum Wiorkowo et Brzezie
1081407. die 7. m. Martii,
Cracoviae.
Goworco Gut de Dwiekozy Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit
1091407. die 8. m. Aprilis,
in Kościół.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Nicolao cmetoni de Swarawa molam in villa Kościół confert
1101407. die 24. m. Iunii,
in Ląd.
Albertus de
Wszeradów castellanus Camenensis Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit
1111407. die 23. m. Iulii,
in Wiskitki.
Semoviti ducis Masoviae decretum inter Albertum episcopum Posnaniensem et oppidanos Sochaczovienses de decimis praestandis
litem dirimens
1121407. die 19. m. Augusti,
Posnaniae.
Canonici ecclesiae cathedralis Posnaniensis promittunt sese ab occupatoribus bonorum capituli invicem tutari
1131407. die 20. m. Augusti,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum episcopum et capitulum Posnaniense cum
Grzimcone de
Gołąszewice villam
Poświętne villa
Gołąszewice commutasse
1141407. die 16. m. Octobris,
in Piotrków.
Palatini, castellani, barones, milites et nobiles regni Poloniae obligant sese regi Vladislao obedire et antiquas ordinationes
inter Iaroslaum archiepiscopum Gnesnensem et Bodzantam episcopum Cracoviensem et regem Poloniae factas observare et defendere
1151407. die 23. m. Octobris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Wierzenica capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam annuam ex proventibus villae
Zalasowo X marcis vendit
1161407. die 16. m. Novembris,
Posnaniae.
Capitulum cathedrale Posnaniense cum Petro de
Kobylino decano Posnaniensi villam
Łagiewniki villa
Dzięciołowo commutat
1171407. die 19. m. Novembris,
in Niepołomice.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi erigendi civitatem in villa
Zagórowo dat potestatem
1181408. sine die mense et loco.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Stanislao Bienconis scultetiam in villa
Swarawa vendit
1191408. die 14. m. Ianuarii,
in Międzyrzecz.
Iacussii de
Pawlikowice et sociorum cum abbate monasterii Paradisiensis de iniuriis quibusdam pactum
1201408. die 31. m. Ianuarii,
in Elbing.
Ulricus de Iungingen magister generalis ordinis beatae Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Vladislao regi Poloniae
venandi in saltibus sitis inter fluvios
Bober et
Suppe dat potestatem
1211408. die 2. m. Februarii,
(in Lubin).
Mathias abbas monasterii Lubinensis Stanislao quondam sculteto de
Żelazno molam vento agitatam, Lubini sitam, IV@1/2@ marcis vendit
1221408. die 8. m. Februarii,
in Szczecin.
Conradi Haghemester decani ecclesiae Stetinensis ad s. Madecretum inter Michaelem Bliden canonicum Posnaniensem et Bartholomaeum
plebanum de
Szroda de decima villarum
Czartki Wielkie et
Małe litem dirimens
1231408. die 9. m. Februarii,
in Płock.
Iacobus episcopus Plocensis bullam quandam Gregorii XII P. M. executioni demandat
1241408. die 14. m. Martii,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Sandivogium de
Uzarzewo, Dobrogostium de
Sierakowo et filios Benaconis de
Sierakowo Ioanni de
Ianowiec villam
Kołdrąb CCXL marcis vendidisse
1251408. die 13. m. Aprilis,
in Kalisz.
Ioannes Mężyk de
Dąbrowa Wladislao II. regi Poloniae C marcas pro Ioanne Wałach fideiubet
1261408. die 26. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Budkoni de
Skrońsko scultetiam in villa
Boleścino confert
1271408. die 30. m. Aprilis,
Lucae.
Antonius episcopus Prenestinus cuidam Martino filio Mathiae, clerico dioecesis Posnaniensis, divina celebrandi in aliis dioecesibus
dat potestatem
1281408. die 1. m. Iunii,
Posnaniae.
Ioannes praepositus ecclesiae ad s. Spiritum, canonicus et officialis Posnaniensis, inter Mathiam abbatem monasterii Lubinensis
et Andream, Pribislaum, Ioannem, Vissacum necnon Claram de
Gryżyna de villa
Wławie litem dirimit
1291408. die 10. m. Iunii,
in Staw.
Petrus de
Czekuszewo cuidam Ioanni molitori molam exstruendi facultatem tribuit
1301408. die 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum, inter Wladislaum II. regem Poloniae et Ivonem de
Radomino marsaicum de X milibus florenorum litem dirimens
1311408. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum inter Sandivogium de
Skurki et Ioannem de
Ianowiec litem dirimens
1321408. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa
Błociszewo erigit et dotat
1331408. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem altaris Visitationis b. Mariae virginis et s. Urbani in ecclesia parochali Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam a Tilone Grazenaw et Petro Strosberg, civibus Posnaniensibus factam, ratam esse iubet
1341408. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis scultetiam in villa
Iuników Laurentio filio Martini sculteto de
Krzyżowniki XI marcis vendit
1351408. die 14. m. Iulii,
in Uniejów.
Ioannes de
Toliszkowo Nicolao archiepiscopo Gnesnensi L marcas pro Mathia de
Łabiszyno fideiubet
1361408. die 12. m. Augusti,
in Międzyrzecz.
Iudicum quorundam decretum inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem Grisinensem de villa
Wławie litem dirimens
1371408. mense Augusto,
in Podrzewie.
Haeredes de
Nandnie ecclesiam ad ss. Simonem et Iudam in villa
Kosieczyn erigunt atque dotant
1381408. die 18. m. Iulii,
Lanciciae.
Iudicum quorundam decretum inter Nicolaum Strosberg praepositum Gnesnensem et capitulum cathedrale Gnesnense de villis quibusdam
litem dirimens
1391408. die 21. m. Augusti,
in Podrzewie.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa
Kopanica erigit et dotat
1401408. die 31. m. Augusti,
(Posnaniae) (= nr. 136).
Nicolai de
Czarnków iudicis terrestris Posnaniensis aliorumque iudicum decretum inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem Gryżyński de villa
Wławie litem dirimens
1411409. die 19. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae
Bukownica uno manso agri in
Krobia stara, ab Alberto episcopo Posnaniensi cum heredibus de
Bukownica factam, ratam esse iubet
1421409. die 2. m. Februarii,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae
Bukownica uno manso agri in
Krobia stara, a Smislao et Boguphalo de
Bukownica cum Alberto episcopo Posnaniensi factam, ratam esse iubet
1431409. die 28. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Wschowa octo mansos agri, in villa
Przyczyna sitos, confert
1441409. die 28. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Wschowa quasdam leges confert
1451409. die 25. m. Aprilis Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum terrigenis dioecesis Gnesnensis de decimis reddendis pactum
1461409. die 28. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Stresconis officiali et Boguslao vicario in spiritualibus Gnesnensibus mandat,
ne litem, quam Ioannes filius Glinski Nicolao Felker advocato Plesseviensi intendebat, diiudicare praesumant
1471409. die 7. m. Iunii,
in Sienno.
Martinus de
Kalinowo castellanus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit
1481409. die 7. m. Iunii,
in Sienno.
Iacobus de
Koniecpole palatinus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit
1491409. die 10. m. Iunii,
in Trzęsacz.
Stephanus molitor de
Trzęsacz Mathiae abbati monasterii Bissoviensis octo mensuras siliginis soluturum sese obligat
1501409. die 3. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cum Smislao et filiis eius Boguphalo et Pelca necnon Smislao filio Conradi unum mansum agri
in
Krobia stara medietate villae
Bukownica mała commutat
1511409. die 28. m. Iunii,
in Kalisz.
Nicolaus Szyczek civis Calissiensis cum filio suo Petro ecclesiae parochiali Calissiensi ad s. Nicolaum duas marcas annuas
in vim reemptionis confert
1521409. die 8. m. Iulii,
in Szrem.
Wladislaus II. rex Poloniae dat Adae dicto Rinda treugas pacis cum civibus de
Kościan
1531409. die 19. m. Iulii,
Lanciciae.
Petrus Szafraniec subcamerarius Cracoviensis et capitaneus Lanciciensis testatur, Iacussium de
Słupcza cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi partem villae
Słupcza villa
Tarnówka commutasse
1541409. die 26. m. Iulii,
in Inowłodź.
Thomco de
Węgleszyn castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae Wladislao II. regi Poloniae cum certo numero hastarum famulari
sese obligat
1551409. die 30. m. Iulii,
in Radoszyce.
Wladislaus II. rex Poloniae Martino de
Sławsko villam
Ceków in XXX marcis pignori obligat
1561409. die 23. m. Augusti,
in Bukownica.
Pribislaus Gryżyński ecclesiam parochialem in
Włoszakowice iterum erigit et dotat
1571409. die 16. m. Septembris,
Vladislaviae.
Ioannes vicarius in spiritualibus Wladislaviensis canonicatum in ecclesia Crusviciensi ad s. Vitum Nicolao praeposito ecclesiae
ad s. Florianum confert
1581409. die 28. m. Octobris,
in Opatów.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Rydzyn immunitates quasdam confert
1591409, die 21. m. Novembris,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Thomconi Komornicki villam
Wroblów in CXL marcis pignori obligat
1601410. die 20. m. Februarii,
Sandomiriae.
Pribislaus de
Gryżyn Wladislao II. regis Poloniae D marcas ad manus Ioannis de
Rydzyn solvere sese obligat
1611410. die 29. m. Aprilis,
Cracoviae.
Petrus episcopus Cracoviensis notificat Wladislao II. regi Poloniae bullam quandam Alexandri V. P. M.
1621410. die 19. m. Maii,
in Gliniany.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni de
Kalinowa CC marcas in villa
Maczów inscribit
1631410. die 16. m. Iulii,
prope Hasterad.
Wladislai II. regis Poloniae ad Albertum episcopum Posnaniensem de pugna Grunvaldensi litterae
1641410. die 20. m. Iulii,
in Elbing.
Consules civitatis Elbingensis Wladislao II. regi Poloniae nuntium suum commendant
1651410. die 21. m. Augusti,
in Fredek.
Designatio rerum pretiosarum a Wilhelmo de Rosenberg quondam commendatore in Strasberg Wladislao II. regi Poloniae traditarum
1661410. die 12. m. Novembris,
Posnaniae.
Nicolaus et Iacobus de
Górka necnon Margaretha et Anna de
Gilowiec altare ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi erigunt et dotant
1671410. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris Inventionis s. Crucis in ecclesia cathedrali Posnaniensi
a Ioanne Czyrniński de
Rydzyno factam, ratam esse iubet
1681410. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem altaris ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi a haeredibus
de
Gorka et
Gilowiec factam
1691410. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Alberti episcopi Posnaniensis cum Ioanne plebano de
Poniec de decimis quibusdam fertonalibus pactum
1701410. die 30. m. Novembris,
in Połapy.
Wladislaus II. rex Poloniae episcopo Cracoviensi Nicolaum canonicum Cracoviensem et Sandomiriensem ad ecclesiam in
Połapy praesentat
1711411. die 10. m. Februarii,
in Kalisz.
Wladislaus II. rex Poloniae Barthossio de
Płomykowo villas
Torzykowo, Niedamirz et
Wronczyno CCC marcis pignori obligat
1721411. die 17. m. Februarii,
in Łagów.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcas soluturum sese obligat
1731411. die 8. m. Martii,
in Wieleń.
Thomas abbas monasterii Velenensis testatur, fratrem Ioannem Czerbist eidem monasterio IV marcas annuas contulisse
1741411. die 6. m. Aprilis,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam facit donationem XXX marcarum, a Dobeslava, relicta
vidua Andreae Bytkowski, monasterio Posnaniensi Fratrum Praedicatorum factam
1751411. die 14. m. Maii,
in Chęciny.
Iudicium terrestre Sandomiriense testatur, Iacobum de
Iemielno cum Iacussio de
Protkowice villam
Motyczno villa
Przegrzeb commutasse
1761411. die 22. m. Maii,
in Krobia.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, haeredes de
Bukownica minori partem suam eiusdem villae cum Alberto episcopo Posnaniensi uno manso agri in
Krobia stara commutasse
1771411. die 8. m. Iunii,
Gnesnae,
Sandivogius de
Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet commutationem quartae partis villae
Szymanowice uno manso agri in
Nosków a Nicolao de
Szymanowice cum Dobrogostio et Marcussio de
Marsyelewo factam
1781411. die 8. in. Iunii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum inter capitulum Gnesnense et haeredes de
Szołowo de via quadem litem dirimens
1791411. die 9. m. Iunii,
Gnesnae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem villae
Byszewa a Sandivogio de
Skurki Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcis factam
1801411. die 29. m. Iunii,
Romae.
Ioannes XXIII. P. M. episcopis Misnensi, Wratislaviensi et Lubusensi mandat, ut ecclesiae Posnaniensi contra raptores bonorum
ecclesiasticorum opem ferant
1811411. die 30. m. Iunii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis constituit fines ecclesiarum parochialium de
Chrzypsko, Biezdrowo, Otorowo et
Psarskie
1821411. die 16. m. Augusti.
Iasco et Paulus fratres germani cuidam Margarethae XLV marcas soluturos sese obligant
1831411. die 4. m. Octobris,
in Gliniany.
Pactum Nicolai archiepiscopi Haliciensis cum Alberto episcopo Posnaniensi de assequenda dignitate archiepiscopi Gnesnensis
1841411. die 19. m. Octobris,
in Medyka.
Wladislaus II. rex Poloniae irrita facit decreta a iudicio Calissiensi contra Mathiam palatinum Gnievcoviensem in contumatiam
lata
1851411. die 21. m. Octobris,
in Lubin.
Scedricus Konarski, Ioannes Dokowski do
Sarb et Hinczca Groblicki de
Domasławki fideiubent Mathiae abbati Lubinensi pro Margaretha et Elisabethe filiabus Petrassii Girecki venditionem villae
Girka
1861411. die 27. m. Octobris,
in Szroda.
Sandivogius de
Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae venditionem villae
Girka, a quibusdam Czema et filiastris eius Matthiae abbati Lubinensi factam, ratam esse iubet
1871411. die 27. m. Octobris,
in Góra.
Arbitrorum quorundam decretum inter Petrum Kot de
Tarnowa et capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis de mola in villa
Prądno litem dirimens
1881411. die 29. m. Octobris,
in Lubin.
Czema Girecki et Olbracht Krakwicz promittunt Mathiae abbati monasterii Lubinensis exbrigare haereditatem
Girka dictam
1891411. die 14. m. Novembris,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae inscriptionem dotalitii LX marcarum grossorum latorum Pragensium a
Nicolao haerede de
Kazanowo Beatae uxori eius in eadem villa
Kazanowo factam ratam esse iubet
1901411. die 27. m. Novembris,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao castellano Santocensi L marcas in villa
Nowawieś inscribit
1911411. die 30. m. Novembris,
in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cum Petro sculteto de
Zagórowo nowe alias de
Drzewiec scultetiam in
Kownaty scultetia in Drzewiec commutat
1921412. die 19. m. Februarii,
in Wschowa.
Consules et scabini civitatis
Wschowa Ioanni Czedlicz VIII marcas annuas LXXX marcis in vim reemptionis vendunt
1931412. die 9. m. Martii,
in Ołobok.
Benedicta abbatissa monasterii de
Ołobok Nicolao Stressconis officiali Gnesnensi Martinum clericum dioecesis Wladislaviensis ad praeposituram in
Łubnica, vacantem post mortem Caspri praepositi, praesentat
1941412. die 19. m. Martii,
Gnesnae.
Petrus episcopus Dalmaciensis testatur, sese Andream filium Petri de
Pobiedziska ad gradum accolitae promovisse
1951412. die 22. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem tertiae partis villae
Tulce a Miroslao quodam fratri eius Nicolao factam
1961412. die 22. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet divisionem villae
Tulce, a Miroslao, Nicolao et Dobessca, haeredibus villae eiusdem, inter sese factam
1971412. die 22. m. Martii,
Romae.
Ioannes XXIII P. M. officiali Gnesnensi mandat, ut bona ab ecclesia ad s. Hedvigim in
Pępów illicite alienata eidem ecclesiae restitui procuret
1981412. die 11. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus Strzesconis officialis et administrator in spiritualibus ecclesiae Gnesnensis sede vacante praeposito de
Mileszyno mandat, ut Martinum filium Hartmani de
Strzelno in praeposituram ecclesiae de
Łubnica introducat
1991412. die 26. m. Aprilis,
Siradiae.
Nicolaus palatinus Sandomiriensis ac capitaneus Siradiensis et Martinus de
Dambsko Nicolaum officialem Gnesnensem de concordia inter Nicolaum Iarocki canonicum Gnesnensem, Iarandum plebanum de
Mała Charłupia et Spitconem de
Cosczeryno facta, certiorem reddunt
2001412. die 25. m. Aprilis,
Gnesnae.
Pactum Nicolai plebani de
Chomiąża cum Adalberto plebano de
Ostrożec de decima villae
Nowawieś
2011412. die 21. m. Maii,
Posnaniae.
Nicolai de
Czarnków iudicis Posnaniensis decretum, abbatissae de
Owińska ambo littora fluvii
Warta inter villas
Owińska et
Nosilin sita addicens
2021412. die 24. m. Maii,
Siradiae.
Nicolai palatini Sandomiriensis ac capitanei Siradiensis et Martini de
Wrancza ad Nicolaum Stressconis officialem Gnesnensem et administratorem dioecesis sede vacante litterae de non exsequenda concordia
inter Nicolaum archidiaconum Calissiensem et Iarandum plebanum de
Mała Charłupia, canonicum Crusviciensem facta
2031412. die 8. m. Iunii,
Budae.
Wladislaus II. rex Poloniae protestatur innocentiam Henrici episcopi Warmiensis
2041412. die 3. m. Iulii,
in Lubin.
Dobrogostius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Mathiam abbatem monasterii Lubinensis Nicolao de
Lubiatów dapifero Posnaniensi villam
Starygród D marcis vendidisse
2051412. die 27. m. Augusti,
Romae.
Ioannes episcopus Ostiensis, camerarius collegii cardinalium s. Romanae ecclesiae, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem MXLVII
florenis solutum reddit
2061412. die 29. m. Augusti,
in Konin.
Iacussius Iakka de Wilczyna iudex terrestris Calissiensis ratam esse iubet limitationem villarum
Swiątniki et
Rzgowo.
2071412. die 22. m. Novembris,
in Bierzglin.
Iacussii Iakka de
Wilczyna iudicis Calissiensis decretum, Dobrogostio, Marcussoni et Nicolao de
Marzelewo medietatem villae
Szymankowice addicens
2081412. die 21. m. Decembris,
in Kościan.
Consules civitatis Costanensis capellano capellae ad s. Crucem et s. Eustachium in
Kościan VII marcas annuas de praetorio conferunt
2091412. die 28. m. Decembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in
Nowe miasto renovat
2101413. die 16. m. Ianuarii,
in Siedzimowo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Dzezmar plebanus
de Ianczewo de decimis villarum
Wola et
Kożuszkowo intendebat, diiudicet
2111413. die 20. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas Krupka de
Skorzewo capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit.
2121413. die 25. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Ioannem Kołaczek de
Pigłowice duas partes villae eiusdem
Pigłowice uxori suae Margarethae dotalitii causa contulisse
2131413. die 19. m. Aprilis,
in Grodno.
Wladislaus II. rex Poloniae Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Ioannem Byrzwensky et Vincentium
plebanum de
Gostyczyna de debitis quibusdam pendentem diiudicet
2141413. die 6. m. Iunii,
in Wojkowo.
Nicolaus de
Michałów palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, limitationem factam esse villarum
Wrząca, Włocina, Krzymowo et
Godzieszewo
2151413. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicii regalis Calissiensis decretum inter Boguphalum quondam scultetum de
Bielsko et Leonardum praepositum monasterii Strelnensis de agris quibusdam litem dirimens
2161413. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Petro plebano de
Rzgowo et Ioanni vicario de
Grabienice mandat, ut Bodzantam plebanum de
Krzymowo, coadiutorem praepositi de
Grabienice, in officium coadiutoris intromittant
2171414. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Martino vicario in
Wronczyn curam animarum in
Wronczyn ad tres annos demandat
2181413. die 18. m. Iunii,
Gnesnae.
Boguslai marsalconis curiae archiepiscopi Gnesnensis et iudicis ab eodem archiepiscopo delegati decretum inter Niclosum familiarem
capitanei de Ż
nin et Nicolaum advocatum de
Sempolno de XX marcis litem dirimens
2191413. die 21. m. Iunii,
Posnaniae.
Iudicii regalis Posnaniensis decretum inter hospitale Posnaniense ad s. Spiritum et Andream molitorem molae
"walkmol" dictae litem dirimens
2201413. die 23. m. Iunii,
Posnaniae.
Michael Szontak civis Posnaniensis Nicolao Hanczkonis unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit
2211413. die 30. m. Iunii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis cum Sandcone archidiacono Pczeviensi villam
Witomyśle IV marcis annuis ex villa
Łagwy percipiendis commutat
2221413. die 4. m. Iulii,
Posnaniae.
Petrus episcopus Posnaniensis renovat privilegium erectionis et dotationis ecclesiae in
Otorow
2231413. die 20. m. Augusti,
in Koźmino.
Barthossius Sokołowski de
Koźmino et
Borzęcice ecclesiam parochialem in
Borzęcice agris quibusdam dotat
2241413. die 19. m. Novembris,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Stanislaum de
Imielno małe Nicolao de
Górka cancellario Posnaniensi IV marcas annuas vendidisse
2251413. die 27. m. Decembris,
in Kościan.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae aliique milites constituunt fines villarum
Wonieść, Gniewowo et
Gryżyna
2261414. die 9. m. Februarii.
Pasco Gogolewski constituit fines villarum
Uniączyce et
Dryszpułowo
2271414. die 20. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet commutationem tertiae partis villae
Dąbrowa wielka villa
Rczelino a Ioanne de
Niepart canonico Posnaniensi cum haeredibus de
Rczelino factam
2281414. die 20. m. Martii,
Posnaniae.
Pelcae cantoris, Nicolai de
Górka cancellarii, Ioannis de
Niepart, Bartholomaei Rinconis et Alberti de
Costrin canonicorum Posnaniensium decretum, inter Mathiam abbatem monasterii et Nicolaum praepositum de
Lubin litem dirimens
2291414. die 18. m. Aprilis,
Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Nicolaum Grosman rectorem ecclesiae de
Waliszew et cmetones de K
omorowo de missalibus annonis litem dirimens
2301414. die 20. m. Aprilis,
Bononiae.
Ioannes XXIII P. M. episcopo Plocensi, abbati monasterii Wratislaviensis ad s Mariam et archidiacono Piriciensi mandat, ut
praeposito et capitulo Poznaniensibus in vindicandis bonis iniuste ablatis opem ferant
2311414. die 28. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus Engelweyd vicarius perpetuus ecclesiae Gnesnensis Benedicto Mathiae archidiacono Lanciciensi de canonicatu et et
praebenda in eadem ecclesia providet
2321414. die. 2. in. Maii,
Posnaniae.
Exsecutio ultimae voluntatis Bartholomaei clerici, filii Michaelis dicti Sturkethel civis Posnaniensis
2331414. die 20. m. Maii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis praeposito et vicariis ecclesiae Gnesnensis ad s. Nicolaum mandat, ut Domconem praepositum
ecclesiae ad s. Laurentium coram Nicolao Gosczynski canonico ecclesiae ad s. Georgium citent
2341414. die 30. m. Maii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae litteras Sandivogii de
Ostrorog, monasterio Lubinensi anno 1411 de villa
Irka datas, ratas esse iubet
2351414. die 1. m. Iunii,
in Slesin.
Iacussius de
Sarnowo et Boguphalus de
Sziszino Preclao praeposito de
Slesin V marcas mutuatas soluturos sese obligant
2361414. die 14. m. Iunii,
in Grzegorzewo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Michaelem de
Stryków, Petrum, Boguslaum, Bolestam necnon Ioannem, et Ioannem de
Pyerszkowicze, Zavissam de
Smolice necnon Mieczconem de
Mały Stryków de iure patronatus ecclesiae in
Strykow agitatam dirimat
2371414. die 25. m. Iunii,
in Ląd.
Wladislaus II. rex Poloniae Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Ioannem clericum de Lancicia
et Ioannem Gosdz de
Oczicze necnon Euphemiam uxorem eius agitatam, dirimat
2381414. die 26. m. Iunii,
in Szroda.
Blizborius de
Odęchów et Petrus de
Nowiec canonici Posnanienses Ioanni de
Niepart canonico Posnaniensi LXXX marcas soluturos sese obligant
2391414. die 24. m. Iulii,
ante Zakroczym.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem et Albertum episcopum Cracoviensem quemlibet eorum
cum uno vexillo armatorum hominum contra Cruciferos auxilium sibi ferre promisisse
2401414. die 28. m. Iulii,
Bononiae.
Ioannes XXIII P. M. alienationes quasvis bonorum ecclesiae Gnesnensis, illicite factas, irritas declarat et inanes
2411414. die 9. m. Augusti,
Bononiae.
Angelus episcopus Penestrinus, cardinalis Laudensis, capitulo cathedrali Gnesnensi villas
Parlin, Berlin et
Wojuczyn restituit
2421414. die 12. m. Augusti,
Constantiae.
Iordanus episcopus Albanensis officiali Posnaniensi mandat, ut Martinum de
Trzemeszno, clericum olim Posnaniensis nunc Gnesnensis dioecesis a sententia excommunicationis absolvat
2431414. die 23. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Trawa civi Lovicensi molam in
Łowicz, ad fluvium
Bzura sitam, confert
2441414. die 12. m. Novembris,
in Paski.
Sandivogius decanus Crusviciensis significat, sese a Ioanne XXIII P. M. factum esse exsecutorem decreti de decimis, iure patronatus
et aliis proventibus ecclesiae parochialis in
Brudzewo
2451414. die 3. m. Decembris,
in Biskupice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Stressconis vicario in spiritualibus et officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam
Bartholomaeus plebanus de
Chmielnik Agneti viduae relictae Venceslai civis Calissiensis intendebat, ad iudicium consulum Calissiensium remittat
2461414. die 18. m. Decembris,
in Miedzyrzecz.
Proconsulis et consulum civitatis de
Miedzyrzecz decretum compromissoriale, inter Catharinam Kreczmeryne necnon Hannesium et Simonem fratres quondam Kreczmeri et Andream
abbatem monasterii Paradissiensis litem dirimens
2471414. die 20. m. Decembris.
Gnesnae.
Iacussius Iacca de
Wilczyna iudex Calissiensis ratas facit litteras Sandivogii capitanei Maioris Poloniae de venditione quatuor marcarum annuarum ex
proventibus villae
Iemielno
2481415. die 9. m. Aprilis,
Posnaniae.
Blisborius praepositus Calissiensis, canonicus Gneznensis et Posnaniensis, rogat Nicolaum Stressconis vicarium in spiritualibus
et officialem Gnesnensem, ut litem inter Ioannem de
Czernina, haeredem de
Rydzyna et plebanum de
Gołębice agitatam ad adventum archiepiscopi Gnesnensis et episcopi Posnaniensis proroget
2491415. die 4. m. Iunii,
Cracoviae.
Hospitale Cracoviense ad s. Spiritum Thomam de Dyaco procuratorem suum constituit
2501415. mense Iunio,
in Bydgoszcz.
Iaroslaus de
Sadlno, iudex Gniewcoviensis, Wladislaviensis et Bidgostiensis testatur, Stephanum et Ioannem molitores de
Trzęsacz molam eorum Mathiae abbati monasterii de
Byszewo vendidisse
2511415. die 6. m. Augusti,
in Opatów.
Theodoricus de
Byschofstehn rogat Nicolaum plebanum de Ż
egocin, ut Predborium quendam ab excommunicatione absolvat
2521415. die 1. m. Septembris,
in Miedzyrzecz.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Andream abbatem monasterii de
Paradyż et familiares quosdam eiusdem monasterii de nece Brylonis litem dirimens
2531415. die 2. m. Septembris,
in Ieżów.
Stanislaus olim Nicolai de
Głazewo, notarius publicus, transcribit privilegia a Boleslao duce Mazoviae a. 1278 et a Semovito duce Masoviae a. 1334. monasterio
de
Iezów collata
2541416. die 29. m. Ianuarii,
in Noskowo.
Ninogneus de
Wysocko, scultetus villae
Noskowo, scultetiam eandem Martino Copersmed de
Staw civi Calissiensi XXVI marcis vendit
2551416. die 30. m. Ianuarii,
in Kościan.
Iasco Sczodrowski Ioanni filio Tilconis et Tilconi civibus Costanensibus LV marcas soluturum sese obligat
2561416. die 4. m. Februarii,
Cracoviae.
Albertus episcopus Cracoviensis bullam quandam Ioannis XXIII P. M. anno 1415 de terris quibusdam Lithuaniae et Russiae ab
ordine Theutonico occupatis datam transcribit
2571416. die 17. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae civitati Posnaniensi concedit leges quasdam de successione filiorum in bona per matrem derelicta
2581416. die 6. m. Septembris,
in Ląd.
Henricus abbas monasterii Landensis cuidam Swach dicto Forak scultetiam in villa
Kynwerder seu
Sosnowy Ostrów vendit
2591416. die 15. m. Septembris,
Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis villam
Rczelino, de qua eidem capitulo haeredes de
Uniączyce litem intendebant, addicens
2601416. die 26. m. Decembris,
Constantiae.
Martinus V P. M. ratam facit bullam Ioannis XXIII P. M. de revindicandis bonis archiepiscopatus Gnesnensis
2611417. die 4. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis Nicolao de
Siemiszewo privilegium de scultetia in villa
Czerlejno, anno 1360 datum, renovat
2621417. die 7. m. Ianuarii,
Constantiae.
Martini V P. M. bulla de interdicto in civitate Gnesnensi in casibus quibusdam non observando
2631417. die 20. m. Ianuarii,
in Przemęt.
Ioannes de
Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam facit venditionem haereditatis in villis
Siekowo et
Ujazd a Nicolao Tumigrala de
Siekowo Ioanni, Michaeli, Sandivogio et Thomae de
Siekowo factam
2641417. die 3. m. Martii,
in Paradyż.
Andreas abbas monasterii Paradisiensis ratam esse iubet venditionem quatuor cum medio fertonum annualium a Hannes Pusch sculteto
de
Grodzisko, Hanessoni Schultes iudici de
Mertinstorf in vim reemptionis factam
2651417. die 9. m. Martii,
Posnaniae.
Vincentius decanus Gnesnensis et officialis episcopi Posnaniensis villam episcopalem
Szydłowo Erasmo Rosman de
Naramowice in C. marcis pignori obligat
2661417. die 24. m. Martii,
in Przedborz.
Sbigneus haeres de
Wysoka Góra Nicolao archiepiscopo Gnesnensi Florianum filium Samborii de
Lgota in praepositum de
Gorzkowice praesentat
2671417. mense Aprili.
Ulrici episcopi Termopolensis suffraganei et vicarii in spiritualibus generalis Wladislaviensis litterae ad Benedictum officialem
Gnesnensem de Iarando capitaneo de
Inowrocław a vinculo anathematis non absolvendo
2681417. die 17. m. Aprilis,
in Gliniany.
Wladislaus II. rex Poloniae palatino, capitaneo et nobilitati terrae Cuiaviensis mandat, ut Bodzantae subdapifero Vladislaviensi
fidem dent
2691417. die 26. m. Aprilis,
in Skrzyn.
Petri rectoris ecclesiae parochialis de
Skrzyn ad Benedictum officialem Gnesnensem de iure patronatus ecclesiae parochialis in
Skrzyn litterae
2701417. die 13. m. Iulii,
in Górka.
Ioannes de
Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Barthossium Sokołowski Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis X. marcas annuas de proventibus oppidi
Koźmin C marcis in vim reemtionis vendidisse
2711417. die 9. m. Septembris,
Gnesnae.
Iacussii Iakka de
Wilczyna iudicis Calissiensis generalis decretum Alberto, Ioanni, Derslao et Stanislao de
Gurowo partem haereditatis villae
Gurowo addicens
2721417. die 13. m. Novembris,
Posnaniae.
Proconsul et consules civitatis Posnaniensis Casparo Pfefchin civi et consuli Posnaniensi aream quandam molae birotae exstruendae
gratia conferunt
2731417. die 15. m. Novembris,
Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum, inter Nicolaum et Swentoslaum praepositos ecclesiae de
Tulce et scultetum necnon cmetones villae
Plawce de decima reddenda litem dirimens
2741417. die 18. m. Novembris,
in Kępa.
Ioannes et Petrassius de
Kępa Maiori altare quoddam in ecclesia parochiali de
Włościejewice dotant
2751417. die 3. m. Decembris,
Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis testatur, Iaroslaum et uxorem eius Przechnam, haeredes de
Bieganów, Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis VI marcas annuas ex proventibus villae
Bieganów LX sexagenis grossorum Pragensium vendidisse
2761417. die 6. m. Decembris,
in Pyzdry.
Sandivogius de
Ostrorog, palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem VI marcarum annuarum ex proventibus
villae
Górka a Ianussio herede de
Górka swidwina Mathiae et uxori eius Margarethae, quondam haeredibus de
Chocicza, factam
2771418. s. d. et m.
in Dolsk.
Nicolaus abbas monasterii Lubinensis Petro Cordebog advocato haereditario de
Swięciechów vendendi V marcas annuas altaris ad ss. Helenam et Hedvigim in ecclesia de
Swięciechów dotandi gratia, facultatem tribuit
2781418. die 7. m. Ianuarii,
Constantiae.
Martinus V P. M. ratum facit decretum arbitrale a Wladislao II. rege Poloniae et aliis quibusdam arbitris inter Nicolaum Strosberg
praepositum ecclesiae cathedralis Gnesnensis et capitulum ecclesiae eiusdem latum
2791418. die 14. m. Martii,
in Wieluń.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi aggerem exstruendi inter villas
Grąbień et
Pątnów dat potestatem
2801418. die 3. m. Iunii,
in Ląd.
Zyfridus abbas monasterii Landensis cum cmetone Laurentio Ieleniowicz allodium in
Wronczyno wielkie allodio in
Drzewcza commutat
2811418. die 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Benedictus archidiaconus Lanciciensis, canonicus et officialis Gnesnensis, praepositis de
Gosławice et
Kazimirz mandat, ut Domaratum de
Pątnowo et alios complices coram se citent
2821418. die 18. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Leonardum praepositum monasterii Strelnensis et Stanislaum procuratorem de
Kruszwica litem dirimens
2831418. die 18. m. Iunii,
Gnesnae.
Benedictus archidiaconus Lanciciensis, canonicus et officialis Gnesnensis, plebano de
Ostrowite et vicario de
Kazimirz mandat, ut Michaelem plebanum de
Kazimirz coram se citent
2841418. die 6. m. Iulii,
in Gostyń.
Michael sutor praeconsul, consules et scabini civitatis de
Gostyń notum faciunt testamentum ultimae voluntatis Petronillae civis Gostinensis et uxoris eius Elisabethae
2851418. die 6. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae episcopo Posnaniensi de villa
Korciczewo civitatem
Laskarzewo iure Magdeburgensi locandi dat potestatem
2861418. die 16. m. Novembris,
(Posnaniae).
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad ss. Helenam et Hedvigim in ecclesia ad s. Iacobum in
Swięciechów, a Ioanne presbytero de
Swięciechów factam, ratam esse iubet
2871418. die 30. m. Novembris,
in Lubin.
Ioannes de
Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Agnetem uxorem Thomislai de
Turwia Nicolao de
Błociszewo iudici Posnaniensi XXV marcas vendidisse
2881418. die 24. m. Decembris,
in Miedzyrzecz.
Sandivogii de
Ostrorog palatini Posnaniensis decretum de finibus villarum
Bledzewo et
Gorzyce
2891418. die 18. m. Decembris,
in Paradyż.
Peczke Smolsk et filii eius Iurge et Franczke, obligant sese decretum arbitrale a Sandivogio palatino, Petro Cordebog haerede
de
Babimost et Nicolao Baborofsky inter ipsos et Andream abbatem monasterii Paradisiensis de villis
Wyszanowo Wielkie et
Małe laturum observaturos
2901419. s. d. et m.
in Lutogniewo.
Zawissii Konarzewski cum Pascone de
Lutogniewo succamerario Calissiensi de tremilo fodendo pactum
2911419. die 13. m. Ianuarii,
in Srzoda.
Stanislaus protoconsul et consules civitatis Srzedensis testantur, Pachotham civem Srzedensem et Catharinam uxorem eius Bartholomaeo
canonico Posnaniensi et praeposito Srzedensi unam marcam annuam X marcis communis monetae in vim reemptionis vendidisse
2921419. die 14. m. Februarii,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum inter Hancam de
Kwilino et Dobrochnam de
Koszewino et Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem litem dirimens
2931419. die 9. m. Maii,
Wratislaviae.
Theodoricus de Cruczeborg canonicus et officialis Wratislaviensis notificat praepositis de
Gostyń, Morgenberg, Poniec et aliis dioecesis Posnaniensis et Wratislaviensis bullam a Martino V. P. M. Florentiae anno 1419. die 9. m. Maii datam
2941419. die 16. m. Maii,
Gnesnae.
Petrus de Wolfram licentiatus in decretis, scholasticus Gnesnensis et canonicus Cracoviensis, fructuum Camerae apostolicae
in regno Poloniae ac provincia Gnesnensi necnon civitate et dioecesi Culmensi debitorum collector generalis, Clementem abbatem
monasterii de
Mogilno de XVIII marcis grossorum Pragensium solutum facit
2951419. die 3. m. Iunii,
in Iuveni Wladislavia.
Iaroslai de
Sadlno iudicis terrae Wladislaviensis et Bidgostiensis generalis decretum, inter Augustinum de
Wrząca et
Pilatowo et Mathiam Żołędowski de LXXX marcis litem dirimens
2961419. die 11. m. Iunii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Albertum de
Polne cum capitulo cathedrali Posnaniensi haereditatem
Polne quarta parte haereditatis
Chartowo commutasse
2971419. die 16. m. Iunii,
in Chełm.
Haeredes de
Zagajów Nicolao archiepiscopo Gnesnensi vicarium de
Chełm praesentant
2981419. die 30. m. Iunii,
in Gostyń.
Proconsul, consules et scabini civitatis Gostinensis Alberto praeposito de Ż
ytowiecko X marcas annuas grossorum Pragensium altaris ad s. Catharinam in ecclesia Gostinensi ad s. Margaretham dotandi gratia C marcis
in vim reemptionis vendunt
2991419. die 5. m. Augusti,
in Ciąźyn.
Andreas episcopus Posnaniensis altare ad s. Catharinam in ecclesia parochiali Gostinensi ad s. Margaretham erigit
3001419. die 7. m. Augusti,
Warssoviae.
Albertus Grimislai custos et officialis Warssoviensis fert sententiam excommunicationis in clericum Boguslaum Ioannis de
Troschino
3011419. die 11. m. Septembris,
in Ostrorog.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet donationem XX marcarum annuarum a Bogussio
de
Koszuty altari Trium Regum in ecclesia ad s. Ioannem in
Ostrorog factam
3021419. die 1. m. Octobris,
in Czersk.
Ioannis Senioris ducis Masoviae et Russiae decretum, Henrico de Nova
Czirkew succamerario Varsoviensi villam
Czernikowo addicens
3031419. die 13. m. Octobris,
in Kobylin.
Pauli advocati et scabinorum de
Kobylin decretum, inter Iasconem Szołdra et Iacobum dictum Kusz civem Cobilinensem de causis quibusdam litem dirimens
3041419. die 13. m. Octobris,
in Kalisz.
Sondivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Pasconem de
Gogolewo ecclesiae hospitalis in suburbio civitatis de
Koźmin IX marcas annuas latorum grossorum Pragensium C marcis vendidisse
3051419. die 24. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis ecclesiam collegiatam de
Ruda ad ecclesiam s. Michaelis archangeli in
Wielun transfert
3061419. die 26. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis altare ss. Thomae episcopi Canturiensis et Barbarae in capella supra tezaurum in ecclesia
cathedrali Gnesnensi erigit et dotat
3071419. die 30. m. Octobris,
Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum inter Martinum vicedecanum Posnaniensem et cmetones de
Runino de decimis campestribus litem dirimens
3081419. die 2. m. Decembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis Stephano Białowąs civi Posnaniensi et uxori eius Elisabethae erigendi altare Anuntiationis
B. V. Mariae in ecclesia parochiali ad s. Mariam Magdalenam dat potestatem
3091419. die 4. m. Decembris,
in Wieluń.
Iudicii terrestris Wielunensis decretum de finibus villarum
Masłowice et
Starzenice
3101419. die 14. m. Decembris,
in Żerkowo.
Margaretha vidua relicta Andreae de
Żerkowo altare ad s. Mariam Magdalenam in ecclesia parochiali s. Stanislai, in
Żerków erigit atque dotat
3111419. die 14. m. Decembris,
in Żerkowo.
Margaretha vidua relicta Andreae de
Żerkowo altare ad b. Mariam virginem in ecclesia parochiali ad s. Stanislaum, nuper in villa
Żerków erecta, octo marcis Polonicalibus annuis dotat
3121419. die 21. m. Decembris,
in Czersk.
Ioannes Senior dux Mazoviae villas
Czirnekowo, Tarnowo, Miloszino et
Kanthi de iure Polonico in ius Culmense transfert
3131419. die 22. m. Decembris,
Lanciciae.
Nicolaus de
Opporów capitaneus et palatinus Lanciciensis testatur, Catharinam de
Buszkowo Nicolao de Ż
ychlino silvam Wrzeczona CXXX marcis vendidisse
3141420. die 3. m. Ianuarii,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum, inter Orlik de
Wola et Iacussium de
Chodecz et Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem de summis quibusdam iitem dirimens
3151420. die 22. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae, in oppido
Turek, ecclesiae metropolitanae Gnesnensis proprio, forum septimanale et annuale instituit
3161420. die 22. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae villam
Grocholice, ecclesiae metropolitanae Gnesnensis propriam, de iure Polonico in ius Teutonicum Magdeburgense transfert
3171420. die 1. m. Martii,
Sandomiriae.
Wladislaus II. rex Poloniae villas quasdam Floriani de
Dziaduszyce subpincernae Cracoviensis proprias de iure Polonico in ius Sredense transfert
3181420. die 11. m. Martii,
in Wawrzeńczyce.
Nicolai de
Michałów palatini Sandomiriensis et capitanei Cracoviensis decretum, inter Augustinum de
Wrancza et Mathiam civem Bidgostiensem de LXXX marcis monetae Prutenicalis litem dirimens
3191420. die 25. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis collegium canonicorum de villa
Ruda in civitatem
Wieluń transfert
3201420. die 11. Iunii,
Gnesnae.
Sandivogius de
Ostrorog testatur, Nicolaum de
Warzymowo cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi castrum
Wenecya villa
Biskupice commutasse
3211420. die 15. m. Maii,
in Czersk.
Ioannes Senior dux Mazoviae et Russiae, dominus Czirnensis, Hynczam Czedlicz de
Czirnekowo succamerarium Warssoviensem et filios eius a poenis quibusdam iudicialibus liberum facit
3221420. die 8. m. Iunii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis capellam leprosorum ad s. Spiritum Posnaniae ante portam Wratislaviensem erigit atque dotat
3231420. die 11. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae venditionem castri
Wenecia et villae
Mościszewo, a Nicolao de
Warzymowo Nicolao archiepiscopo Gnesnensi factam, ratam esse iubet
3241420. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis ab Alberto Michaelis de
Polne quartam partem haereditatis
Chartowo IV marcis annuis grossorum Pragensium emit
3251420. die 29. m. Augusti,
Gnesnae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae venditionem mediae villae
Bukownica, a haeredibus de eadem
Bukownica Andreae episcopo Posnaniensi factam, ratam esse iubet
3261420. die 7. m. Septembris,
in Kościan.
Thomas de
Pakosth castellanus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem XVII marcarum annuarum grossorum
Pragensium a Stephano haerede de
Rydzyna cuidam Paulo Długi et uxori eius Catharinae CCIV marcis factam
3271420. die 18. m. Octobris,
(in Kalisz).
Consules Calissienses aream quandam Nicolao Chwirala vendunt
3281420. die 7. m. Novembris,
(Posnaniae).
Consules Posnanienses testantur, Nicolaum filium Burchardi V marcas annuas Catharinae Griczina LX marcis grossorum Pragensium
vendidisse
3291420. die 27. m. Novembris,
Romae
Martinus V P. M. episcopo Posnaniensi mandat, ut capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis ad observandum quoddam decretum
compromissoriale compellat
3301421. s. d. m. et l.
Sifridi abbatis monasterii de
Ląd cum incolis villae
Skokom de censibus pactum
3311421. die 19. mensis (?),
in Krobia.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem novi altaris in ecclesia parochiali in
Cielcza ab Olbrachto de eadem
Cielcza factam
3321421. die 2. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis cum Nicolao de
Bukownica mansum agri in villa
Księginki media parte villae
Bukownica commutat
3331421. die 18. m. Ianuarii,
in Skwirzyna.
Sandivogii de
Ostrorog palatini Posnaniensis et capitanei Maioris Poloniae decretum de finibus oppidi
Skwirzyna et villae
Zemsko
3341421. die 31. m. Martii,
Gnesnae.
Wladislaus de
Opporowo decretorum doctor, scholasticus Wladislaviensis. canonicus et officialis Gnesnensis, notum facit Martino V P. M. decretum
inter hospitale ad s. Spiritum extra muros civitatis Posnaniensis et cives Posnanienses latum
3351421. die 1. m. Aprilis,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae citat Nicolaum de
Spławie ad iudicium terrestre Posnaniense Niczconi Litwin responsurum
3361421. die 2. m. Aprilis,
in Srzem.
Protoconsul, consules et iurati civitatis
Srzem Catharinae, uxori Mathiae Grica civis Sremensis, unam marcam annuam XV marcis in vim reemptionis vendunt
3371421. die 19. m. Aprilis,
Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officlalis Posnaniensis testatur, Ioannem de
Iwno Nicolao Byser professori s. theologiae et archidiacono Sandomiriensi duas marcas annuas ex proventibus villae
Iwno in vim reemptionis vendidisse
3381421. die 29 m. Aprilis,
in Pruśce.
Iacobus castellanus Rogoznensis, haeres de
Pruśce cum filiis suis Mathia et Wirbenta plebano ecclesiae in
Pruśce dotem assignat
3391421. die 21. m. Iunii,
Posnaniae.
Proconsul et consules civitatis Posnaniae testantur, Georgium Markel cum Catharina uxore sua tres marcas annuas communis monetae
Bartconi Reynwins canonico Posnaniensi XXX marcis in vim reemptionis vendidisse
3401421. die 25. m. Iunii,
in Lubin.
Albertus abbas Lubinensis enucleat iura et officia scultetorum et cmetonum villae
Stankowo
3411421. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis erigit ecclesiam parochialem in oppido
Sarnowa enucleatque dotem eiusdem ecclesiae
3421421. die 29 m. Augusti,
in Wiślica.
Wladislaus II. rex Poloniae Chemcae de
Dąbrówka duos mansos agri in eadem villa
Dąbrówka confert
3431421. die 7. m. Novembris,
in Kalisz.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet divisionem bonorum ab Anna vidua relicta Nicolai de
Modła cum sorore sua Barbara, uxore Nicolai Strosberg civis Posnaniensis, factam
3441421. die 19. m. Novembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis renovat litteras erectionis scultetiae in
Sękowo
3451422. die 6. m. Ianuarii,
in Przemęt.
Andreas alias Iędrzych advocatus de
Przemęt advocatiam in oppido
Przemęt Ioanni Czoelner abbati monasterii de
Wieleń CXXX marcis vendit
3461422. s. d. et m.
in Kalisz.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem et Andream episcopum Posnaniensem certiores reddit sese Bartholomaeo
canonico Posnaniensi et plebano de
Srzoda transferendi ecclesiam parochialem de
Srzoda in ecclesiam collegiatam facultatem tribuisse
3471422. s. d. m. et l.
Iacobus haeres oppidi
Górka cum uxore sua Dorothea et filiis Wissota et Luca altare Assumptionis b. Mariae virginis in ecclesia parochiali in
Górka erigit atque dotat
3481422. die 10. m. Ianuarii,
in Wschowa.
Ioannes Nankeri de
Kotwicz partem suam villae
Przyczyna civitati Wschovensi vendit
3491422. die 1. m. Martii,
in Żychlino.
Nicolaus de
Trąbki vel de
Buskowo pro Catharina uxore sua Nicolao de
Żychlino fideiubet
3501422. die 5. m. Martii.
Michael Habdank cum Nicolao et Alberto de
Golejewo tertiam partem villae
Golejewo Petrassio et Michaeli de
Rogowo XX marcis vendunt
3511422. die 23. m. Martii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis citat capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis, Nicolao archiepiscopo Gnesnensi responsurum
3521422. die 25. m. Martii,
in Rozdrażewo.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem capellae ad s. Spiritum in hospitali s. Spiritus
in suburbio civitatis
Koźmin, a Dorothea vidua relicta Ianussii de
Pogorzel factam
3531422. die 13. m. Aprilis,
in Krzywin.
Albertus abbas monasterii Lubinensis civitati
Krzywin aream
Maryszewo colonis frequentandam confert
3541422. die 3. m. Iunii,
in Kościan.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, Iacobo Borman seu Rorman quatuor partes duarum molarum extra muros civitatis
Kościan addicens
3551422. die 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae nobiles, terrigenas et incolas terrae Wschoviensis de iure feudali in ius Polonicum transfert
3561422. die 13. m. Iunii,
Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis transcribit privilegium quoddam a Henrico duce regni Poloniae et domino Glogoviensi
a. d. 1298 datum
3571422. die 18. m. Iunii,
in Konin.
Berwoldus scultetus de
Lisiec, subpincerna Dobrinensis, ecclesiam hospitalem ad s. Spiritum et s. Catharinam in suburbio civitatis
Konin erigit et dotat
3581422. die 5. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus Polny vicarius ecclesiae cathedralis Posnaniensis cum capitulo eiusdem ecclesiae partem villae
Chartowo ripa fluminis Warta in villa
Koziegłowy commutat
3591422. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Chwalibogus de
Chyby capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis mediam marcam annuam ex proventibus villae
Skorzewo sex marcis vendit
3601422. die 21. m. Augusti,
in Uniejów.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem et dotationem ecclesiae hospitalis ad s. Spiritum, a Berwoldo
sculteto de
Lisiec subpincerna Dobrinensi in suburbio civitatis
Konin factam
3611422. die 6. m. Septembris,
prope Lubicz.
Wladislaus II rex Poloniae mercatores Posnanienses a foralibus liberos facit et immunes
3621422. die 9. m. Septembris.
Alexander dux Masoviae praepositus ecclesiae cathedralis Gnesnensis Michaelem praepositum ecclesiae collegiatae Plocensis
ad s. Michaelem procuratorem suum instituit
3631422. die 12. m. Octobris,
Posnaniae.
Wladislaus II rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi Sandconem plebanum ecclesiae Posnaniensis ad s. Adalbertum ad praeposituram
ecclesiae in
Węglewo commendat
3641422. die 2. m. Novembris,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog, palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet divisionem bonorum inter Nicolaum archidiaconum
Posnaniensem et Petrum haeredes villae
Głęboczek et Dobrogostium eorum fratrem germanum factam
3651422. die 17. m. Novembris,
Posnaniae
Andreas episcopus Posnaniensis ecclesiae parochiali de
Slesin decimam piscem de stagno Slesinensi confert
3661422. die 22. m. Novembris,
Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum inter Nicolaum primum capellanum capellae leprosorum ad s. Crucem et
Marcum praepositum ecclesiae ad s. Martinum litem dirimens
3671423. s. d. et m.,
in Frankfurt.
Vincentius guardianus conventus ad s. Franciscum in Frankfurt testatur, Iacobum et Hansonem, filios Tyterici, abba-
tem monasterii Paradisiensis solutum reddidissse
3681423. die 7. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Smichnam de
Mikołajewice et Derscam uxorem Vincentii de
Drachów litem dirimens
3691423. die 18. m. Ianuarii,
in Miedzyrzecz.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Ulrikum Ukrow de
Osieczno quartam partem villae
Osieczno Iacobo abbati de
Bledzewo CC marcis vendidisse
3701423. die 12. m. Martii,
in Rozdrażewo.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, inter Nicolaum Wata de
Kosiczyn et Maulinum necnon Ianussium fratres Lest dictos de violentia quadam litem dirimens
3711423. die. 27. m. Aprilis,
Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Alexandrum ducem Masoviae, praepositum Gnesnensem, et capitulum ecclesiae metrolitanae
Gnesnensis litem dirimens
3721423. die 26. m. Iunii,
Gnesnae.
Nicolaus Groszman rector ecclesiae parochialis de
Waliszewo testatur, sese a capitulo ecclesiae metropolitanae Gnesnensis decimam manipularem ex allodio villae
Waliszewo ad vitae tempora obtinuisse
3731423. die 5. m. Iulii,
Posnaniae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Boguslaum praepositum hospitalis ad s. Spiritum extra muros civitatis Posnaniensis et
Iohannem Zythae de hortis et agris quibusdam litem dirimens
3741423. die 12. m. Octobris,
Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum Nicolao Biały medium mansum agri in villa
Siekirk małe addicens
3751423. die 6. m. Novembris,
in Lubin.
Albertus abbas monasterii Lubinensis Nicolao de
Bojanice exstruendi molam prope villam I
erka dat potestatem
3761423. die 15. m. Novembris,
Romae.
Martinus V P. M. archiepiscopo Gnesnensi mandat, ut propter haeresim hussitorum cum episcopo Posnaniensi archidioecesim suam
lustret
3771423. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Capituli ecclesiae cathedralis Posnaniensis statutum de dignitatibus, praebendis et reditibus eiusdem ecclesiae distribuendis
3781423. die 12. m. Novembris,
Posnaniae.
Erectio et dotatio mansionariorum in ecclesia parochiali de
Szamotuły a Dobrogostio succamerario Gnesnensi et Vincentio castellano Medzirecensi, haeredibus de
Szamotuły, facta
3791423. die 11. m. Novembris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki decretorum doctor, archidiaconus Gnesnensis et vicarius in spiritualibus Posnaniensis, recenset dotem ecclesiae collegiatae
in
Srzoda
3801423. die 12. m. Decembris,
Gnesnae.
Sdzeslaus plebanus de
Gozdowo, procurator Alexandri ducis Masoviae, episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae Gnesnensis de XXX marcis et XX marcis solutum
reddit
3811424. die 23. m. Ianuarii,
Romae.
Martinus V P. M. ... episcopo Lubucensi, ... Wratislaviensi et ... b. Mariae Stetinensis, Caminensis dioecesis, ecclesiarum
praepositis mandat, ut Andreae episcopo Posnaniensi in reuindicatione bonorum iniuste ablatorum opem ferant
3821424. die 31. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Henricus de
Chwalimie cum Petro Cordebog de
Trzebaw medietatem villae
Chwalimie advocatia in oppido
Babimost commutat
3831424. die 31. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Henricus de
Chwalim Petro Cordebog de
Trzebaw medietatem villae
Chwalim exbrigare promittit
3841424. die 13. m. Martii,
in Kurzelów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis significat Iacobo episcopo Plocensi de synodo provinciali in
Łowicz die 1. m. Maii celebrando
3851424. die 19. m. Martii,
in Wieluń.
Wladislaus II rex Poloniae statuit, nobiles in civitate Posnaniensi et suburbiis eiusdem civitatis domos possidentes ad onera
civilia astrictos esse
3861424. die 26. m. Martii,
Romae.
Martinus V P. M. ratum facit statutum ecclesiae cathedralis Posnaniensis de dignitatibus, praebendis et reditibus eiusdem
ecclesiae distribuendis
3871424. die 1. m. Maii,
in Krężoły.
Ianussius de
Gorzewo scultetiam in
Gorzewo Nicolao dicto Dzięcioł LX marcis vendit
3881424. die 8. m. Maii,
in Radziejów.
Wladislaus II rex Poloniae Alberto archiepiscopo Gnesnensi triginta mansos in silva regia
Moków locandos confert
3891424. die 14. m. Maii,
Posnaniae.
Petrassius de
Kępa et
Lubowiec octo marcas latorum grossorum Pragensium ex redditibus villae
Lubowiec XII marcis vendit
3901424. die 28. m. Maii,
in Dolsk.
Czemae et Nicolai haeredum de
Lubiatowo declaratio de cautione fideiussoria Alberto abbati monasterii Lubinensis promissa
3911424. die 11. m. Iunii,
Romae.
Martinus V P. M. officiali Posnaniensi mandat, ut Alberto archiepiscopo Gnesnensi in vindicandis bonis quibusdam a Iascone
Iaczkowicz et Nicolao necnon Phalone Grądzcy de
Rososzyca opem ferat
3921424. die 17. m. Iulii,
Posnaniae.
Wladislaus II rex Poloniae commutationem villarum
Kulino et
Dankowo villa
Słaboszewo wielkie, ab Alberto archiepiscopo Gnesnensi cum Ioanne de
Rchów vexillifero Dobrinensi factam, ratam esse iubet
3931424. die 9. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislai II regis Poloniae decretum arbitrale, inter Andream episcopum Posnaniensem et civitatem Posnaniensem litem dirimens
3941424. die 6. m. Iulii,
Gnesnae.
Wladislaus II rex Poloniae ratam esse iubet donationem villae
Mieścisko a Petro de
Kobylin ecclesiae collegiatae Posnaniensi ad B. V. Mariam factam
3951424. die 9. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II rex Poloniae ratum esse iubet decretum arbitrale inter episcopum et capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis
et cives Posnanienses latum
3961424. die 10. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II rex Poloniae subditos archiepiscopi Gnesnensis a portorio "
targowe" dicto denuo liberos facit et immunes
3971424. die 21. m. Augusti,
in Rozdrażewo.
ludicii terrestris Posnaniensis decretum, inter Albertum abbatem Lubinensem et Iohannem de
Morka de lacubus quibusdam litem dirimens
3981424. die 25 m. Augusti,
in Łowicz.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis cum cmetonibus villae
Wejsce de angariis quibusdam pactum
3991424. die 28. m. Augusti,
Posnaniae.
Moscicius castellanus Posnaniensis decem marcas census annui ex redditibus oppidi
Koźmin Nicolao de
Górka cancellario Posnaniensi C marcis vendit
4001424. die 29. m. Augusti,
in Sochaczów.
Semovitus Senior dux Masoviae et Russiae bona archiepiscoporum Gnesnensium ab angariis quibusdam libera facit et immunia
4011424. die 28. m. Septembris,
Gnesnae.
Catharina abbatissa monasterii Gnesnensis ad s. Claram advocatum civitatis
Kostrzyń dotat
4021424. die 1. m. Octobris,
in Sadowie.
Wladislaus II rex Poloniae Albert archiepiscopo Gnesnensi decem laneos in silva
Moków dicta confert
4031424. die 13. m. Octobris,
Posnaniae.
Nicolaus Moldorf pellifex tres marcas census annui reemptionalis Nicolao Krogelweyth altaristae parochialis ad s. Mariam Magdalenam
vendit
4041424. die 14. m. Novembris,
Romae.
Martinus V P. M. ratum facit decretum arbitrale de dote praepositurae ecclesiae metropolitanae Gnesnensis latum
4051424. die 17. m. Decembris,
in Iarocin.
Mathiae de
Iarocin cum civibus civitatis
Iarocin de censu quodam,
szos dicto, pactum
4061425. s. d. et m.,
in Zbąszyn.
Abraham Głowacz de
Zbąszyn Nicolao Chorotka molam quandam vendit
4071425. die 15. m. Martii,
in Ostrorog.
Sandivogius de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet donationem V marcarum annuarum a Nicolao de
Baworów ecclesiae in
Ostrorog factam
4081425. die 28. m. Martii,
in Srzem.
Proconsul et consules civitatis Srzemensis Catharinae viduae relictae Mathiae Gricca duas marcas annuas census reemptionalis
XX marcis vendunt
4091425. die 15. m. Aprilis,
in Konin.
Wladislaus II rex Poloniae Svantoslao de
Siemianczyno CXVII marcas in villa
Rusowo inscribit
4101425. die 11. m. Maii,
Posnaniae.
Consules civitatis Posnaniae testantur, Catharinam viduam relictam Pabissii Michaeli altaristae ecclesiae Posnaniensis ad
s. Mariam Magdalenam domum et macellum contulisse
4111425. die. 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II rex Poloniae privilegia quaedam, monasterio Landensi de villa
Wronczyno data, rata esse iubet
4121425. die 24. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II rex Poloniae in oppido
Sródka, Andreae episcopi Posnaniensis proprio, nundinas instituit
4131425. die 29. m. Iunii,
(Posnaniae).
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, Erasmo de
Naramowice X marcas census annui ex villa
Pławiska addicens
4141425. die 4. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis, ratam esse iubet donationem X marcarum annuarum a Catharina Griczina ecclesiae cathedrali
Posnaniensi factam
4151425. die 6. m. Iulii,
in Ląd.
Siffridus abbas monasterii Landensis Leonardum quondam vicarium de
Strzałkowo commendatarium ecclesiae parochialis in
Ostrow constituit
4161425. die 9. m. Iulii,
in Kościan.
Wladislai II regis Poloniae statutum de eligendis proconsulibus et consulibus civitatis
Wschowa
4171425. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki officialis Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altarium quorundam in
Srzem
4181425. die 13. m. Iulii,
in Pyzdry.
Wladislaus II. rex Poloniae Abrahae de
Zbąszyn CXL marcas in villa
Rogoziniec inscribit
4191425. die 17. m. Iulii,
in Koło.
Wladislaus II rex Poloniae in ecclesia parochiali Srzedensi praeposituram instituit
4201425. die 25. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II rex Poloniae res quasdam pretiosas ecclesiae metropolitanae Gnesnensi confert
4211425. die 4. m. Augusti,
in Lwów.
Sandivogius de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet donationem census annui IV 1/2 marcarum a Ioanne de
Pniew hospitali ad s. Spiritum in suburbio Pnieviensi factam
4221425. die 24. m. Augusti,
Paradisii.
Dobrogostius Koliński de Prusin testatur, Iacobum abbatem Paradisiensem sibi medietatem proventuum de villis
Gralewo, Miłostowo et
Przerost ad vitae tempora contulisse
4231425. die 4. m. Octobris,
ad fluvium Warta.
Martini de
Kalinowa, castellani Siradiensis et capitanei Wielunensis, decretum de finibus villarum
Drobnicze et
Chochlew
4241425. die 29. m. Octobris,
in Osininy.
Wladislaus II rex Poloniae Mathiae Strus de
Raczyno C marcas in civitate Posnaniensi inscribit
4251426. die 3. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Executores testamenti Bartholomaei Rinconis, canonici Posnaniensis, bona eius derelicta inter Nicolaum Strosberg seniorem
et Nicolaum Strosberg iuniorem partiuntur
4261426. die 7. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas Srzemski executor testamenti Stephani dicti Sulok de
Krobia bona derelicta inter successores eius partitur
4271426. die 14. m. Ianuarii,
in Uników.
Iudicum quorundam decretum, inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et Ioannem Iasiek scultetum de
Chełm de scultetia in
Chełm litem dirimens
4281426. die 24. m. Ianuarii,
in Piotrków.
Stanislai Ciołek custodis Gnesnensis et regni Poloniae vicecancellarii ad Ioannem Iedlecki litterae de decimis Andreae Cukla
procuratori consistorii Gnesnensis venditis
4291426. die 13. m. Ianuarii.
Catharina uxor Alberti Crompnow monasterio de
Wieleń LXXX marcas largitur
4301426. die 5. m. Februarii.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum de finibus villarum
Grzegorzów et
Poniatowo
4311426. die 27. m. Februarii,
in Warta.
Nobiles quidam Andreae episcopo Posnaniensi Albertum filium Derslai ad altariam Assumptionis b. Mariae Virg. in ecclesia Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam praesentant.
4321426. die 19. m. Martii,
Posnaniae.
Nicolaus Górka cancellarius Posnaniensis et canonicus Gnesnensis VI marcas annuas ex villis
Strzeszewo et
Grabowo scholae ecclesiae cathedralis Gnesnensis confert
4331426. die 27. m. Martii,
Romae.
Martinus V P. M. praepositum Plocensis, cantorem Wratislaviensis et officialem Posnaniensis ecclesiarum cathedralium conservatores
iurium ecclesiae cathedralis Gnesnensis constituit
4341426. die 10. m. Aprilis,
Posnaniae.
Ioannes Pasikoń de
Włościejewice Catharinae de
Kępa, sanctimoniali monasterii de
Owieńsko, VIII marcas annuas ex villa
Brzostownia C marcis vendit
4351426. die 29. m. Aprilis,
Gnesnae.
Testamentum Petri de
Wolfram, licenciati in decretis, scholastici Gnesnensis
4361426. die 10. m. Maii,
in Iunivladislavia.
Wladislaus II rex Poloniae officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Ianussius et Swentoslaus clerici, haeredes quondam de
Piaski, Chebdae de
Suencze intendebant, ad conventionem Lanciciensem remittat
4371426. die 18. m. Maii,
Lanciciae.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis decretum, de iure patronatus ecclesiae in
Ociąż litem dirimens
4381426. die 22. m. Maii,
Lanciciae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Mroczko tenutarius de
Pobiedziska rectori ecclesiae de
Iwanowice intendebat, proroget
4391426. die 23. m. Maii,
in Łęczyca.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Cordebog de
Trzebawie subcamerario Posnaniensi D marcas in castro
Babimost inscribit
4401426. die 27. m. Maii,
Gnesnae.
Procurator Alexandri ducis Masoviae et episcopi Tridentini capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis LX marcis solutum reddit
4411426. die 6. m. Iunii,
Posnaniae.
Iudicum quorundam decretum, inter Iacobum et Ioannem, plebanos de
Tułce, et rusticos villae
Płowce de decima manipulari litem dirimens
4421426. die 14. m. Iunii,
Gnesnae.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis statutum de necessariis ecclesiae metropolitanae Gnesnensis procurandis, de confessoribus
instituendis et dotandis necnon mansionariis dotandis editum
4431426. die 3. m. Iulii,
in Paradyż.
Wladislaus II. rex Poloniae ratum facit privilegium a Premislio duce Poloniae monasterio Paradisiensi anno 1247. impertitum
4441426. die 3. m. Iulii,
in Paradyż.
Wladislaus II. rex Poloniae subditis suis mandat, ne in bonis monasterii Paradisiensis conventiones, judicia et colloquia
tam generalia, quam specialia celebrare audeant
4451426. die 9. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreae episcopi Posnaniensis cum Stephano de
Prochy de usu ripae fluvii cuiusdam pactum
4461426. die 10. m. Iulii,
Sandomiriae.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Gnesnensi(?) mandat, ne litem, quam plebani ecclesiarum de
Kłodawa et
Krampsko haeredibus de
Mniewo et
Trzebuchowo de decimis earundem villarum intendebant, diiudicare praesumat
4471426. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis Woitconi civi Posnaniensi transferendi censum annuum VII marcarum ecclesiae parochialis Posnaniensis
ad s. Mariam Magdalenam in alia bona eiusdem Woitconis facultatem confert
4481426. die 2. m. Augusti,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae cives de
Wschowa a solutione forensi liberos facit et immunes
4491426. die 14. m. Augusti,
in Turek.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de
Domaborz XXX marcas in villa
Brzekiniec inscribit
4501426. die 16. m. Augusti,
in Otmuchów.
Conradi episcopi Wratislaviensis et ducis Silesiae cum Wladislao II. rege Poloniae pactum
4511426. die 6. m. Septembris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki, administrator dioecesis Posnaniensis, erectionem et dotationem hospitalis et capellae in
Grodzisko, a Paulo Nicolai Uzdrzeńskl factam, ratam esse jubet
4521426. die 12. m. Septembris,
Sandomiriae.
Wladislaus II. rex Poloniae ratum facit privilegium a Kazimiro rege Poloniae Iaroslao archiepiscopo Gnesnensi anno 1343 impertitum
4531426. die 24. m. Septembris,
in Nakło.
Arbitrorum quorundam decretum de finibus villarum
Lachowo et
Pruscze
4541426. die 18. m. Octobris,
in Staniątki.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis litterae ad Bolconem ducem Thessinensem et Glogoviae Maioris de libertate ab angariis villarum
ecclesiae cathedralis Cracoviensis in districtu Severiensi sitarum
4551426. die 31. m. Octobris,
(Posnaniae).
Nicolai cancelarii Posnaniensis cum Nicolao carpentario de
Poznań de exstruenda arce in
Kornik pactum
4561426. die 8. m. Novembris,
in Kalisz.
Executores bonorum derelictorum cuiusdam Ioannis clerici ecclesiae collegiatae Calissiensi ad s. Mariam XI marcas largiuntur
4571426. die 9. m. Decembris,
in Płock.
Procurator Alexandri ducis Mazoviae, episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis LX. marcis solutum facit
4581427. die 24. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum Alberto archiepiscopo Gnesnesi partem haereditatis
Dankowo addicens
4591427. die 30. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum de finibus villarum
Kąpiel et
Czerniejewo
4601427. die 12. m. Februarii,
Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum de emtione medietatis villae
Lubonia a Nicolao de
Graków
4611427. die 27. m. Februarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum de finibus villarum
Niestronno et
Polędzie
4621427. die 14. m. Aprilis,
Posnaniae.
Paulus de
Sokolniki I1/2 marcam census annui Nicolao vicecustodi et altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis soluturum sese obligat
4631427. die 19. m. Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis testatur sese Mathiam Ioannis de
Popowo ad gradum presbiteratus promovisse
4641427. die 22. m. Aprilis,
Posnaniae.
Pakosz castellanus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur Wlodakum de
Dąbrowa Wielka capitulo cathedrali Posnaniensi duas marcas annuas XX marcis vendidisse
4651427. die 24. m. Aprilis,
in Jarosław.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Posnaniensi mandat, ut executionem sententiae cuiusdam contra canonicos ecclesiae collegiatae
Sredensis latam ad proximum domini regis Posnaniam adventum proroget
4661427. die 6. m. Maii,
Lanciciae.
Iudicium terrestre Lanciciense testatur Albertum de
Bielawy scholasticum Lanciciensem curiam suam in oppido
Piątek ecclesiae collegiatae Gnesnensi contulisse
4671427. die 9. m. Maii,
in Grzegorzewo.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis plebano de
Słupcza mandat, ut Siffridum abbatem Landensem ad judicium officialis Gnesnensis citet
4681427. die 14. m. Maii,
in Brodek (?).
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Korczbog subcamerario Posnaniensi C marcas in castro
Babimost inscribit
4691427. die 2. m. Iunii.
Ioannes civis Posnaniensis molam suam in
Koszuty fratri suo Petro dioto Kroyl vendit
4701427. die 14. m. Iulii,
Posnaniae.
Nicolaus vicecustos ecclesiae cathedralis Posnaniensis haeredes villae
Sokolniki I@1/2@ marca census annui solutos facit
4711427. die 28. m. Augusti,
in Kalisz.
Svantomirus de
Koźlątkowo et Petrus necnon Victor de
Korzeniowo Petzoni civi Calissiensi et magistro Nicolao de
Kalisz VIII marcas annuas C marcis vendunt
4721427. die 5. m. Novembris,
in Kalisz.
Hannus Zlemyoso civis Calissiensis unam marcam annuam Nicolao altaristae ecclesiae B. Mariae virginis in
Kalisz vendit
4731427. die 11. m. Novembris,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis advocatiam in
Chwaliszewo dotat
4741427. die 10. m. Decembris,
Gnesnae.
Dadzibogius de
Gniewkowo, procurator Alexandri episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis XXX marcis solutum facit
4751428. die 2. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Micossius filius Ioannis de
Skudla vicariis ecclesiae collegiatae Calissiensis ad s. Mariam IV marcas annuas XL marcis vendit
4761428. die 5. m. Martii,
Wladislaviae.
Officialis Wladislaviensis rectori ecclesiae de
Strzelewo mandat, ut Iacussium de
Rynarzewo ab excommunicatione absolvat
4771428. die 26. m. Martii,
in Ląd.
Siffridi abbatis monasterii Landensis cum rectore ecclesiae de
Pakość de decima villae
Skorzęcin pactum
4781428. die 25. m. Aprilis,
Gnesnae.
Alexander dux Masoviae et episcopus Tridentinus capitulum ecclesiae metropolitanae Gnesnensis CCC marcis solutum facit
4791428. die 18. m. Maii,
in Margonin.
Nicolaus advocatus Margoninensis Martino rectori ecclesiae in
Margonin II marcas annuas soluturum sese obligat
4801428. die 9. m. Iunii,
Posnaniae.
Albertus Suczka, tenutarius civitatis
Srzoda, CL marcas pro quibusdam nobilibus fideiubet
4811428. die 29. m. Iunii,
in Srzoda.
Wladislaus de
Oporowo cancellarius regni Poloniae ecclesiae collegiatae Sremensi aream quandam confert
4821428. die 30. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae ecclesiae ad Corpus Christi extra civitatem Posnaniensem duos mansos agri in praedio
Obrycze confert
4831428. die 30. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Korczbok succamerario Posnaniensi erigendi oppidum
Brodcza dat potestatem
4841428. die 30. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Nicolaus plebanus de
Włoszczowa Petro et Sigismundo de
Niezwanowice de decima intendebat, proroget
4851428. die 27. m. Augusti,
in Korczyn.
Iudicii terrestris Sandomiriensis decretum de militia et nobilitate Stephani de Ulesie
4861428. die 1. m. Octobris,
Gnesnae.
Minogneus de
Dobra canonicus Lanciciensis et altarista ecclesiae metropolitanae Gnesnensis iura molendinatoris molae
Księży Młyn enucleat
4871428. die 5. m. Novembris,
in Kalisz.
Stanislaus de
Małe Złotniki Ioanni de
Kiełczew altaristae ecclesiae Calissiensis ad s. Mariam IV marcas annuas ex villa
Złotniki Małe L marcis vendit
4881428. die 11. m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis cuidam Mathiae villam
Stołuń jure Theutonico Magdeburgensi locandam confert
4891428. die 16 m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem canonicatus et praebendae in ecclesia collegiata Calissiensi
ab archiepiscopo Gnesnensi et episcopo Posnaniensi factas
4901428. die 18. m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis Petro Hungaro canonico Posnaniensi villam
Orkowo ad tempera vitae confert
4911427. die 20. m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam esse jubet erectionem ecclesiae collegiatae Srzemensis, anno 1423 factam
4921429. s. d. et m.,
in Boleścino.
Iudicii terrestris Siradiensis decretum de finibus haereditatis
Spicymierz
4931429. die 4. m. Ianuarii,
in Kamień.
Proconsules civitatis
Polanow archiepiscopo Gnesnensi et Simoni officiali Caminensi opem ferre promittunt
4941429. die 19. m. Ianuarii,
in Pyzdry.
Mathiae Iarocki cum Derslao de
Mokronos de venditione partis haereditatis in
Mokronos pactum
4951429. die 14. m. Februarii,
in Kościan.
Nobiles quidam renuntiant juri proximitatis ad medietatem villae
Luboń
4961429. die 11. m. Februarii.
Abracham de
Kiebłów Hermanno abbati monasterii de
Obra pro Abraha Głowacz de
Zbąszyn fideiubet
4971429. die 18. m. Aprilis,
in Opatów.
Catharina quaedam, civis Calissiensis, altare Assumptionis b. Mariae virginis in ecclesia Calissiensi ad s. Nicolaum facultatibus
quibusdam dotat
4981429. die 18. m. Aprilis,
in Opatów.
Erectio et dotatio altaris Visitationis b. Mariae virginis in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam
4991429. die 19. m. Aprilis,
in Pyzdry.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Nicolaum de
Grabowo et Albertum Suczka de
Rzewica litem dirimens
5001429. die 22. m. Aprilis,
Posnaniae.
Alcia, Albertus et Petrus, haeredes de
Iasienie, Philippo Czeczirad plebano de
Goślina duas marcas annuas in vim reemptionis vendunt (cf. nr. 503)
5011429. die 28. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus de
Górka cancellarius Posnaniensis et canonicus Gnesnensis VI marcas annuas et unam sexagenam scholaribus ecclesiae Gnesnensis confert
5021429. die 28. m. Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis donationem VI marcarum annuarum, a Nicolao de
Górka cancelario Posnaniensi scholaribus ecclesiae cathedralis Gnesnensis factam, ratam esse jubet
5031429. die 7. m. Maii,
Posnaniae.
Elicia, Albertus et Petrus, haeredes de
Iasienie, Philipho de
Falkowo, plebano de
Goślina, duas marcas annuas XX. marcis in vim reemptionis vendunt (cf. nr. 500)
5041429. die 11. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae officialibus mandat, ne mercatores de
Żnin in peregrinando Toruniam cum mercibus et redeundo rectiori via prohibeant
5051429. die 29. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Bninski castellano Gnesnensi CCCCXC marcas in villis
Krosno et Ż
abno inscribit
5061429. die 29. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Bniński castellano Gnesnensi CCCXXII marcas in oppido
Mosina et villis
Pożegowo et
Sowiniec inscribit
5071429. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cum Spitcone et Iacussio de
Godawy villas
Chomentowo et
Dobrilewo villa
Godawy commutat
5081429. die 15. mensis Iulii,
in Koło.
Wladislaus II. rex Poloniae, villam
Wielichowo, mensae episcopalis Posnaniensis propriam, jure Theutonico Magdeburgensi regi jubet
5091429. die 29. mensis Septembris,
in Wągrowiec.
Adolphus abbas et Henricus prior monasterii de
Wągrowiec privilegium erectionis ecclesiae parochialis de
Wągrowiec de a. 1381 transsribunt
5101429. die 29. mensis Octobris,
Siradiae.
Iudicii terrestris Siradiensis decretum de scultetia in villa
Rzeszotarzów
5111429. die 18. mensis Novembris,
in Kalisz.
Stephanus braseator mediam marcam annuam altaris ad s. Sigismundum in ecclesia Calissiensi ad s. Nicolaum dotandi gratia vendit
5121429. die 28. mensis Decembris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Grabowa cum Barbara consorte Nicolai Storbark, civis Posnaniensis, villam
Luboń villa
Rozdziałowo commutat.
5131430. die 6. mensis Iunii,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Nicolao Raczkowski scultetiam in villa
Smolsko XL marcis vendit
5141430. die 28. mensis Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de
Domaborz palatino alissiensi CCXL marcas in villa
Podstolice inscribit
5151430. die 1. mensis Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Martino de
Sławsko castellano Posnaniensi D marcas in oppido
Uście et villis adiacentibus inscribit
5161430. die 10. mensis Augusti,
in Wolborz.
Wladislaus II. rex Poloniae Samborio de
Małochów venatori Calissiensi locandi villam
Moków jure Theutonico Sredensi dat potestatem
5171430. die 2. mensis Octobris,
Posnaniae.
Haeredes de
Gorka collegio vicariorum ecclesiae catedralis Gnesnensis IV marcas annuas ex villa
Czerniejewo conferunt
5181430. die 16. mensis Octobris,
Posnaniae.
Lucas de
Gorka capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum et Beatricem coniuges Żernicki capitulo cathedrali Posnaniensi VI marcas annuas
ex bonis
Żerniki C marcas vendidisse
5191431. die 3. mensis Ianuarii,
in Opatów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Iohanni Iolda carpentario molam aquariam, ad castrum
Opatów sitam, confert
5201431. die 26. mensis Februarii,
in Szydłów.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni de
Kalinowa D marcas in villa
Maciejewo inscribit
5211431. die 11. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae cuidam Ioanni Hamerlin civi Pisdrensi XL marcas in mola aquaria, ante civitatem
Pyzdry sita, inscribit
5221431. die 16. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de
Domaborz palatino Calissiensi C marcas in villa
Podstolice inscribit
5231431. die 6. mensis Maii,
in Łęczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae privilegia quaedam, ab antecessoribus suis et variis aliis personis monasterio de
Obra concessa, rata esse jubet
5241431. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Stanislai episcopi Posnaniensis decretum arbitrale, inter Nicolaum abbatem Lubinensem et Sandconem praepositum de
Chojnata litem dirimens
5251431. die 9. mensis Iulii.
Derslaus Wsczele, quondam haeres de
Wiesciczyno, monasterium Lubinense XXX marcis solutum reddit
5261431. die 28. mensis Septembris,
in Szczebrzeszyn.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Oganka de
Bodziszewo XL marcas in villa
Rogoziniec inscribit
5271431. die 28. mensis Novembris,
Romae.
Eugenius IV P. M. privilegium quoddam, ab Alberto archiepiscopo Gnesnensi anno 1428 datum, ratum esse jubet
5281432. die 9. mensis Februarii,
in Lublin.
Mathias Borek de
Opieczna testatur, sese a Wladislao II. rege Poloniae castrum et civitatem
Wschowa ad manus fideles accepisse
5291432. die 14. mensis Augusti,
in Wiślica.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni Bosiedowski judici Vladislaviensi C marcas in castro et oppido
Babimost inscribit
5301432. die 6. mensis Septembris,
in Wolborz.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro de
Bnin castellano Gnesnensi C marcas in civitate
Mosina inscribit
5311432. die 25. mensis Novembris,
in Pyzdry.
Iudicii Calissiensis decretum de intromissione Nicolai de
Grabowo in molam iumentariam, in civitate
Sroda sitam
5321433. die 4. mensis Martii,
in Opatów.
Wladislaus II. rex Poloniae Bartholomaeo Basz tertiam metretam molae cuiusdam, in civitate
Szrem ad fluvium
Warta exstructae, confert
5331433. die 7. mensis Aprilis,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum arbitrale inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et haeredes de
Łąka litem dirimens
5341433. die 7. mensis Aprilis,
Lanciciae.
Proxime praecedentis decreti aliud argumentum
5351433. die 28. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet donationem IV marcarum annuarum ex proventibus villae
Czyrzniewo a Nicolao de
Górka vicariis ecclesiae Gnesnensis factam
5361433. die 1. mensis Iulii,
in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de
Toliszkowo D marcas in oppido
Pobiedziska inscribit
5371433. die 28. mensis Septembris,
Romae.
Eugenii IV P. M. decretum inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et Paulum Vladimiri de decimis villarum
Łubno, Zawada, Kososz et
Iastrzębie litem dirimens
5381433. die 17. mensis Decembris,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Poznań, Kościan, Słupca et
Meszna DCCXXV@1/2@ marcas ex exactione regali assignat
5391434. die 6. mensis Ianuarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de
Toliszkowo L marcas in oppido
Pobiedziska inscribit
5401434. die 31. mensis Ianuarii,
Gnesnae.
Nicolauo de
Podlesie X marcas annuas ex redditibus villae
Sarbia Nicolao Grosman CC florenis Ungaricalibus in vim reemptionis vendit
5411434. die 23. mensis Februarii,
Gnesnae.
Albertus de
Pakość castellanus Sremensis II marcas annuas ex redditibus villae
Iankowo Ioanni decano Gnesnensi XXX marcis vendit
5421434. die 5. mensis Martii,
in Korczyn.
Andreas Ciołek de
Czelechowo subcamerarius Sandomiriensis testatur, sese a Wladislao II. rege Poloniae capitaneatum maioris Poloniae ad fideles manus
accepisse
5431434. die 5. mensis Martii in Korczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro de
Bnin castellano Gnesnensi XL marcas in oppido
Mosina inscribit
5441434. die 8. mensis Martii,
in Kościan (?)
Wladislaus II. rex Poloniae ratam habet venditionem quartae partis molarum, ante civitatem
Kościan sitarum, a quodam Hansel Iakieloni Korman anno 1388 factam
5451434. die 6. mensis Aprilis,
in Pyzdry.
Iudicii Calissiensis terrestris decretum inter Nicolaum de
Grabowo et Albertum Suczka de
Parszewica de violentia quadam latum
5461434. die 26. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Benedictus de
Modla officialis ecclesiae Gnesnensis plebano de
Tuliszkowo mandat, ut Ianussium de
Tuliszkowo in iudicium citet
5471434. die 27. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis oppidanis de
Kurzelów prata ad flumen
Czarna sita colonis frequentanda confert
5481434. die 30. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis scultetiam in villa
Kowale Stogneo de
Kaczki vendit
5491434. die 7. mensis Maii,
in Kalisz.
Consules civitatis Calissiensis testantur, Michaelem et Barbaram coniuges Sobiemande XI grossos annuos III@1/2@ marcis vendidisse
5501434. die 18. mensis Maii.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem ecclesiae parochialis in
Wrząca a haeredibus de
Kiełczewo a. 1433 factam
5511434. die 21. mensis Maii,
Posnaniae.
Ioannes de
Drzewica officialis Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Catharinam in ecclesia parochiali de
Grodzisko ratam esse iubet
5521434. die 2. mensis Iunii,
in Uniejów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Nicolaus quondam plebanus de
Tuliszkowo Ianussio de
Tuliszkowo intendebat, ad iudicium archiepiscopi remittat
5531434. die 13. mensis Septembris,
Posnaniae.
Ioannes de
Drzewica vicarius in spiritualibus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Brigidam in ecclesia Posnaniensi ad s. Mariam
Magdalenam ratam esse iubet
5541434. die 15. mensis Septembris,
Wladislaviae.
Boguslaus officialis Wladislaviensis altaristas ecclesiae collegiatae Crusvicensis et plebanos quosdam de excommunicatione
Sandivogii de
Buszków certiores reddit
5551434. die 19. mensis Octobris,
Posnaniae.
loannes episcopus Posnaniensis ratam esse iubet divisionem scultetiarum in villis
Gołkowice et
Dziedzice inter haeredes scultetiarum earundem factam
5561434. die 10. mensis Novembris,
Basileae.
Ioannis eardinalis, apostolicae Sedis in Germania legati, litterae ad archiepiscopum Gnesnensem de querelis quibusdam Stanislai
episcopi Posnaniensis
5571435. die 12. mensis Februarii,
Gnesnae.
Andreas de
Żelechów capitaneus maioris Poloniae testatur, lanussium Gorecki duas marcas annuas ex proventibus villae
Sanniki Ioanni decano Gnesnensi vendidisse
5581435. die 8. mensis Martii,
Posnaniae.
Andreas Ciołek de
Żelechów capitaneus maioris Poloniae testatur, Dobrogostium Koliński castellanum Caminensem partes villarum
Miłostowo et
Gralewo monasterio Paradisiensi legasse
5591435. die 27. mensis Martii,
in Paradyż.
Petrus Kubaski et Helena coniunx eius CXX marcas monasterio Paradisiensi conferunt
5601435. die 3. mansis Aprilis,
Calissiae.
Consules et scabini civitatis Calissiensis magistro Mathiae de
Koło XXXI marcas annuas ex proventibus villarum
Dobrzec et
Tyniec CCCCLXV marcis vendunt
5611435. die 4. mensis Iunii,
in Paradyż.
Andreas Ciołek de
Żelechów capitaneus maioris Poloniae testatur, Petrum Kubaczyński et Helenam uxorem eius monasterio Paradisiensi villam
Mokre Lutole, contulisse
5621435. die 6. mensis Augusti,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki officialis Posnaniensis erectionem et dotationem capellae cuiusdem penes hospitale ad s. Spirutum in
Pniewy ratam facit
5631435. die 19. mensis Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis emptionem scultetiae in villa
Mądre, a Boguslao de
Koszuty factam, ratam esse iubet
5641436. die 21. mensis Ianuarii,
Leopoli.
Wladislaus III. rex Poloniae Alberto archiepiscopo Gnesnensi Nicolaum de
Budziejewo ad praeposituram civitatis
Nowemiasto seu
Kczane commendat
5651436. die 23. mensis Ianuarii,
in Kalisz.
Petronella Pyecz civisa Calissiensis vicariam in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam dotat
5661436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis fundationem et dotationem altaris cuiusdam in capella s. Leonardi in ecclesia cathedrali
Posnaniensi ratam esse iubet
5671436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis fundationem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia cathedrali Posnaniensi ratam facit
5681436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem altaris ad s. Thomam in capella ecclesiae cathedralis
Posnaniensis ad s. Leonardum
5691436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem altaris Trium Regum in capella ecclesiae cathedralis
Posnaniensis ad s. Apolloniam
5701436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis Nicolao de
Górka cancellario Posnaniensi erigendi altare ad s. Matthaeum in capella ad s. Leonardum facultatem tribuit
5711436. die 24. mensis Februarii,
Gnesnae.
Ioannes de
Czechel decanus Gnesnensis hebdomadario chori ecclesiae cathedralis Gnesnensis mandat, ut Michaelem de Domasław vicarium ecclesiae
eiusdem instituat
5721436. die 29. mensis Februarii,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis vicariis in
Kcynia mandat, ut Petrum plebanum de
Kcynia citent
5731436. die 15. mensis Martii,
Bononiae.
Eugenius IV. P. M. electionem Vincencii custodis ecclesiae Gnesnensis in archiepiscopum ecclesiae eiusdem ratam facit
5741436. die 22. mensis Martii,
in Opatów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis altare ad ss. Adalbertum et Christophorum, ab Andrea Kandziorka in ecclesia collegiata
Calissiensi dotatum, erigit
5751436. die 30. mensis Martii,
in Kalisz.
Petri Iutrkowski ad Nicolaum dictum Passer plebanum de
Płomykowo de biblia quadam litterae
5761436. die 20. mensis Aprilis,
in Kościan.
Consulum civitatis Costanensis querella de Paulo Drzeński altarista et Strosberg cive Posnansibus
5771436. die 26. mensis Aprilis,
in Krzywin.
Proconsul cum consulibus civitatis Crivinensis testantur, Mathiam Grabia et uxorem eius Margaretham unam sexagenam grossorum
census annui reemptionalis Bartholomaeo altaristae de
Krzywin vendidisse
5781436. die 17. mensis Maii,
Gnesnae.
Vincentii archiepiscopi Gnesnensis decretum inter mansionarios ecclesiae cathedralis Gnesnensis et Petrum Kosarz tenutarium
necnon cmetones villae
Mierzewo de decima maldrata litem dirimens
5791436. die 18. mensis Maii.
ludicii banniti decretum de tutella puerorum Martini Czarny
5801436. die 25. mensis Maii,
in Konin.
Venceslaus praepositus hospitalis ad s. Spiritum extra muros civitatis.
Konin presbyteris ecclesiae parochialis Coninensis IV marcas annuas confert
5811436. mense Iunio.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis moderat censum annuum VIII. marcarum a consulibus Calissiensibus Iachnae, relictae Stanislai
Pichadlo, venditum
5821436. die 5. mensis Iulii,
Posnaniae.
Wyschota et Lucas fratres germani, haeredes de
Górka, fundationes quasdam, a patruo eorum Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis factas, ratas esse iubent
5831436. die 15. mensis Iulii,
Posnaniae.
Stanislaus de
Czajkowo ecclesiam parochialem in villa
Żabno erigit et dotat
5841436. die 20. mensis Iulii,
Posnaniae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus maioris Poloniae generalis ratas esse iubet fundationes quasdam a Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis factas
5851436. die 20. mensis Iulii,
in Wenecya.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis renovat erectionem ecclesiae in
Podlesie a haeredibus villae eiusdem factam
5861436. die 23 (?) mensis Iulii,
in Arnoswald.
Fideiussorum quorundam litterae haeredibus de Nova
Wedel pro Wladislao III. rege Poloniae datae
5871436. die 13. mensis Augusti,
in Osieczno.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae generalis venditionem duarum marcarum annuarum de proventibus villae
Ianiszewo, a Ianussio de
Ianiszewo Mathiae Krowina plebano de
Gostynin factam, ratam esse iubet
5881436. die 25. mensis Septembris,
in Dolsko.
Stanislaus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Trinitatem in ecclesia ad s. Margaretham in
Gostyń ratam esse iubet
5891436. die 26. mensis Octobris,
in Pyzdry.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem duarum marcarum annuarum a Petro de
Kębłów Bogufalo plebano de
Miłosław factam
5901436. die 21. mensis Decembris,
Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae civitati Posnaniensi laterificinam castrensem confert
5911436. die 4. mensis Octobris,
Cracoviae.
Iudicium terrestre Cracoviense testatur, Andream de
Trestczyn et Nicolaum de
Sierosławicze divisionem bonorum haereditatorium inter sese fecisse
5921437. s. d. et m.,
Gnesnae.
Nicolaus de
Górka cancellarius ecclesiae cathedralis Posnaniensis quatuor marcas annuas ex proventibus villae
Iemielno Michaeli altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis confert
5931437. sine d. m. et l.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Michaelem Iarogniewski unam marcam annuam ex villa
Iaromirz monasterio de
Obra vendidisse
5941437. die 24. mensis Ianuarii,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem Oganka de
Ulanowo alteram domidiam marcam annuam ex villa
Ulanowo capitulo ecclesiae cathedralis Gnesnensis vendidisse
5951437. die 1. mensis Februarii,
in Kościan.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Opacz haeredem de
Kokorzyn octo marcas annuas altaris ad s. Catharinam in ecclesia parochiali Costanensi dotandi gratia vendidisse
5961437. die 5. mensis Martii,
Posnaniae.
Iacobus de Grądy officialis Posnaniensis Michaeli plebano de
Domachow intra triennium in alia dioecesi habitandi facultatem tribuit
5971437. die 15. mensis Aprilis,
in Lubrza.
Consules et scabini civitatis
Lobnaw testantur, Laurentium Meissner cum uxore sua Margaretha partem suam iudicii in civitate
Lubrza Annae Prompnitzinn vendidisse
5981437. die 20. mensis Maii,
in Wschowa.
Mathias Borek de
Osieczna capitaneus de
Wschowa X marcas annuas altaristae altaris ad s. Mariam Magdalenam in ecclesia parochiali Posnaniensi vendit
5991437. die 4. mensis Iunii,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum de iure advitalitatis Helscae de
Kaiewo
6001437. die 19. mensis Iunii,
Posnaniae.
Iacobus de
Grądy officialis Posnaniensis testatur, Simeo nem scultetum de
Krzyżewniki Ioanni altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis unam marcam annuam X marcis vendidisse
6011437. die 20. mensis Augusti,
Posnaniae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae venditionem II marcarum annuarum a Dobrogostio de
Sobota et filiis eius ecclesiae parochiali in
Sobota XXIV marcis factam, ratam esse iubet
6021437. die 3. mensis Septembris,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem duarum marcarum annuarum a Boguslao de
Margonin Mathiae Mysko de
Łosunia XXIV marcis factam
6031437. die 4. mensis Septembris,
Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum inter Nicolaum abbatem monasterii Lubinensis et Clementem praepositum de
Jeżewo de praepositura eadem litem dirimens
6041437. die 6. mensis Septembris,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut Ubislaum in plebanum de
Rzgów et Iacobum in plebanum Lanciciensem ad s. Nicolaum instituat
6051437. die 16. mensis Septembris,
in Turek.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem inter Ioannem plebanum de
Kościelec et haeredes de
Mycielin, de iniuriis quibusdam agitatam, ad archiepiscopum remittat
6061437. die 18. mensis Septembris,
in Kalisz.
Consulum civitatis Calissiensis ad Benedictum de
Modła officialem Gnesnensem de lite quadam litterae
6071437. die 3. mensis Octobris,
Cracoviae.
Nicolaus Seraphin zupparius Utriusque Salis in
Wieliczka et
Bochnia vicariis perpetuis ecclesiae Gnesnensis XL marcas soluturum sese obligat
6081437. die 20. mensis Novembris,
in (Wschowa).
Mathias Borek capitaneus de
Wschowa ratam esse iubet donationem X marcarum annuarum ab Andrea de
Lasocice iudice de
Wschowa altari cuidam in
Lasowice factam
6091438. die 9. mensis Ianuarii,
in Konin.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae venditionem advocatiae in
Konin, a Mathia Struss advocato Ioanni Czaska capitaneo Coninensi CCCXXX marcis factam, ratam esse iubet
6101438. die 14. mensis Februarii,
in Kościoł.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Stanislaum de
Uście decretorum doctorem officialem suum instituit
6111438. die 8. mensis Martii,
in Kalisz.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Swiemam de
Rososzyce mansionariis ecclesiae collegiatae Calissiensis X marcas annuas vendidisse
6121438. die 31. mensis Martii,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Kelcium de
Redecz Nicolao de
Gorka cancellario Posnaniensi X marcas annuas C marcis vendidisse
6131438. die 31. mensis Martii,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum de
Gurowo Annae consorti Ioannis Link civis Gnesnensis unam marcam annuam et VI. scotos vendisse
6141438. die 7. mensis Aprilis.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem octo marcarum annuarum a Nicolao de
Pleszewo Stanislao plebano de
Kurnik factam
6151438. die 14. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus de
Gorka cancellarius Posnaniensis decem marcas annuas a Kelcio haerede villae
Redecz C sexagenis monetae Polonicae emit
6161438. die 18. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis erectionem et dotationem altaris ad s. Lasarum et s. Martham in ecclesia cathedrali,
a Nicolao de
Gorka cancellario Posnaniensi factam, ratam esse iubet
6171438. die 1. mensis Maii,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratum facit pactum Ioannis Furman custodis Gnesnensis et Boguslai de
Kruchowo, subiudicis Calissiensis cum Nicolao plebano de
Duszno de ecclesia parochiali in
Kruchowo
6181438. die 9. mensis Maii,
Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum inter scholasticum Gnesnensem et perpetuos vicarios ecclesiae Gnesnensis de balneo quodam ad
locum
Ieleń sito litem dirimens
6191438. die 4. mensis Iunii,
in Oborniki.
Consules civitatis Obornicensis testantur, Wierzbantam advocatum Obornicensem Ioanni filio Martini textoris III marcas annuas
in vim reemptionis XXXVI marcis vendidisse
6201438. die 9. mensis Iunii,
Gnesnae.
Nicolai praepositi domus ad s. Ioannem ante Gnesnam decretum de magistro in theologia et doctore in iure canonico, in ecclesia
Gnesnensi pro eruditione cleri deputatis, canonicatu et praebenda dotandis
6211438. die 11. mensis Iunii,
in Będlewo.
Benedictus vexillifer Posnaniensis, Ioannes, Nicolaus et Andreas, haeredes de
Będlewo, et Vincentius Sokołowski in ecclesia parochiali in
Łódź altare quoddam erigunt et dotant
6221438. die 19. mensis Iunii in Pruszym.
Raphael de
Gołuchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem de
Koźmin mediam partem villae eiusdem Adalberto fratri illius vendidisse
6231438. die 10. mensis Iulii,
Posnaniae.
Ioannes archidiaconus Gnesnensis, administrator in spiritualibus et temporalibus vacante Sede Posnaniensi, plebano in
Iłowiec mandat, ut Nicolaum quemdam in praeposituram ecclesiae de
Brodnica intromittat
6241438. die 18. mensis Augusti,
in Środa.
Mathias de
Wąszose Ioanni et Simeoni haeredibus de
Brodowo XI marcas soluturum sese obligat
6251438. 16. m. Decembris,
in Piotrków.
Wladislaus III. rex Poloniae iura, libertates et immunitates a praedecessoribus suis, regibus Poloniae, nobilitati Polonae
concessa, rata facit
6261439. die 4. mensis Februarii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam a Nicolao Strosberg iuniori cive Posnaniensi factam
6271439. die 27. mensis Februarii,
in Pyzdry.
Stanislaus de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet dotationem ecclesiae in
Kruchowo a Bogussio de
Budzisław, subiudice Calissiensi factam
6281439. die 20. mensis Martii.
Geminiani de Prato capellani domini papae ad Nicolaum filium Thomae de
Gniezno clericum litterae
6291439. die 21 mensis Martii,
in Kościan.
Andreas episcopus Posnaniensis recenset dotem rectoris ecclessiae ad s. Andream in
Przemęt
6301439. die 6. mensis Maii,
in Sempelburg.
Ioannes de
Lubiatowo vicarius in spiritualibus Gnesnensis praeposito de
Wałdów mandat, ut Andream quemdam monachum in praeposituram ad s. Bartholomaeum in Sempelburg introducat
6311439. die 9. mensis Maii,
in Kalisz.
Testamentum Sophiae Rogaska, civissae Calissiensis
6321439. die 8. mensis Iunii,
in Chęciny.
Iudicium terrestre Sandomiriense testatur, Mathiam de
Przedborz silvam prope
Przedborz sitam Stanislao praebendario in
Przedborz contulisse
6331439. die 20. mensis Iunii,
in Opatów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis dotationem altaris cuiusdam in ecclesia collegiata Calissiensi, a Nicolao de Gnesna factam,
ratam esse iubet
6341439. die 21. mensis Iunii,
in Buk.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali in
Łodź ratam esse iubet
6351439. die 29. mensis Iunii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Andream in ecclesia parochiali in
Oborniki, a Svantoslao cive Obornicensi factam, ratam esse iubet
6361439. die 12. mensis Augusti,
in Żerków.
Arbitrorum quorumdam decretum de divisione bonorum post Hedvigim de
Żerków derelictorum
6371439. die 14. mensis Septembris,
in Biecz.
Instrumentum pacis perpetuae inter reges Poloniae et Bohemiae et Nicolaum Tyrbach magistrum praeceptorem generalem ordinis
s. Ioannis Ierosolimitani conclusae
6381439. die 29. mensis Septembris,
in Wągrowiec.
Adolphus abbas monasterii de
Wągrowiec privilegium erectionis ecclesiae parochialis in
Wągrowiec de anno 1381 transcribit
6391439. die 5. mensis Novembris,
in Sieraków.
Pactum Adae plebani de
Otorowo cum Bartholomaeo advocato de advocatia in
Sieraków
6401439. die 17. mensis Novembris,
in Babimost.
Pactum Dobrogostii Koleński castellani Caminensis cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis de restitutione villae
Lutołek mokry
6411439. die 17. mensis Novembris,
in Babimost.
Sandivogius
Ostrorog palatinus Poznaniensis cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis villam
Koźmin villis
Mnichy et
Miłostowo commutat
6421439. die 10. mensis Decembris,
in Sulejewo.
Vincencius archiepiscopus Gnesnensis vicariis quibusdam mandat, ut Petrum plebanum de
Tuszyn in ecclesiis suis liberum a censuris ecclesiasticis nuntient
6431440. die 13. mensis Ianuarii,
in Miedniki.
Capitulum ecclesiae cathedralis Miednicensis Bartholomaeum canonicum Wilnensem, electum episcopum Miednicensem, pontifici
maximo confirmandum committit
6441440. s. d. m. et l.
Venceslaus molendinarius de
Śródka ecclesiae ad s. Margaretham in
Śródka XII marcas confert
6451440. s. d. et m.,
in Obra.
Sandivogius Cordembog de
Trzebaw cum Hermanno abbate monasterii de
Obra mediam villam
Chwalim villis
Gudzino et
Gola commutat
6461440. die 3. mensis Ianuarii.
Consules et cives Gostinenses Iacobo Throzka altaristae ecclesiae parochialis ad s. Margaretham in
Gostyń duas annuas sexagenas mediorum grossorum in vim reemtionis vendunt
6471440. die 26. mensis Ianuarii,
in Krobia.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium scultetiae in villa
Posadowo renovat
6481440. die 31. mensis Ianuarii,
in Międzyrzecz.
Stanislaus de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae generalis monasterio Paradisiensi pro villa
Koźmin fideiubet
6491440. die 31. mensis Ianuarii,
in Międzyrzecz.
Stanislaus de
Ostrorog subdapifer Calissiensis Ioanni abbati monasterii Paradisiensis villam
Koźmin intra tres annos exbrigaturum sese obligavit
6501440. die 3. mensis Februarii,
in Opatów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis vicariam perpetuam in ecclesia collegiata Calissiensi erigit dotatque
6511440. die 7. mensis Februarii,
in Gostyń.
Litterae erectionis et dotationis altaris cuiusdam in ecclesia Gostinensi ad s. Margaretham
6521440. die 14. mensis Februarii,
in Koło.
Ioannes Czaska tenutarius Coninensis advocatiam in
Konin Petro Zyrnicki CCCXXX marcis vendit
6531440. die 9. mensis Martii,
in Buk.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali in
Grodzisk ratam esse iubet
6541440. die 9. mensis Martii,
in Kcynia.
Arbitrorum quorumdam decretum inter Vincentium archiepiscopum Gnesnensem et Mathiam de
Wąszose de libera piscatura in lacu
Zadowo litem dirimens
6551440. die 11. mensis Martii,
in Żnin.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Ioannem de
Brzostkowo cantorem Gnesnensem vicarium suum in spiritualibus instituit
6561440. die 14. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae consulibus civitatis Posnaniensis utendi cera rubra dat potestatem
6571440. die 21. mensis Martii,
in Lobnaw.
Consules civitatis
Lobnaw testantur, Annam Promtczyne cum filiabus suis Barbara et Agnete iudicium in
Lubrza Ioanni abbati Paradisiensi XL marcis vendidisse
6581440. die 22. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ut monasterium Lubinense circa libertates eius conservent
6591440. die 22. mensis Martii,
Cracoviae.
Proxime praecedentis privilegii aliud argumentum
6601440. die 22. mensis Aprilis,
(in Kruszwica).
Andreas de
Liszkowice Vincentio archiepiscopo Gnesnensi breve quoddam Eugenii papae communicat
6611440. die 12. mensis Maii,
Gnesnae.
Nuntiorum regis Poloniae apocha de summa DCCCXIV marcarum
6621440. die 21 mensis Maii,
(in Łowicz).
Ioannes episcopus Naturiensis, suffraganeus Vincentii archiepiscopi Gnesnensis, testatur sese Paulum filium Nicolai de
Czelany ad gradum accolitatus promovisse
6631440. die 8. mensis Iunii,
Posnaniae.
Martinus braseator civis Posnaniensis capitulo cathedrali Posnaniensi V marcas soluturum sese obligat
6641440. die 16. mensis Iunii,
in Srzem.
Consules, scabini et communitas civitatis Srzemensis ecclesiae hospitalis ad s. Spiritum in
Srzem IX marcas annuas conferunt
6651440. die 23. mensis Iunii,
in Brzezie.
Ioannes Lutko de
Brzezie dotem ecclesiae parochialis in
Brzezie facultatibus quibusdam auget
6661440. die 8. mensis Iulii,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratum facit privilegium a Ioanne Lutcone de
Brzezie cantore Lanciciensi ecclesiae parochiali in
Brzezie datum
6671440. die 8. mensis Iulii,
Gnesnae.
Ioannes de
Brzostkowo cantor Gnesnensis cum nepotibus suis novum altare ad s. Michaelem archangelum in ecclesia parochiali in
Brzostkowo erigit atque dotat
6681440. die 11. mensis Iulii,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem et dotationem mansionariorum in ecclesia Calissiensi ad s.
Mariam, a Mathia de
Koło factam
6691440. die 16. mensis Septembris,
Posnaniae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet commutationem bonorum a Wierzbanta de
Tuczęby cum Vincentio Furman de
Mchy factam
6701440. die 18. mensis Septembris,
Gnesnae.
Ioannes de
Brzostkowo vicarius in spiritualibus et officialis generalis Gnesnensis privilegium quoddam a Kazimiro rege Poloniae archiepiscopo Gnesnensi
anno 1352 datum transcribit
6711440. die 14. mensis Novembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis censum annuum altaris cuiusdam in ecclesia parochiali Srzemensi moderat
6721440. die 14. mensis Novembris,
Posnaniae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae, ratam esse iubet commutationem mediae villae
Chwalim villis
Gudzino et
Goła a Sandivogio de
Trzebaw cum Hermanno abbate de
Obra factam
6731440. die.16. mensis Novembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis commutationem quorumdam bonorum, a Vincentio plebano de
Wielka Łąka cum Predpelcone haerede de
Pośrednie Łąki factam, ratam esse iubet
674S. a. d. m. et. l.
Iacobi canonici Posnaniensis et rectoris ecclesiae parochialis in
Konin contra consules civitatis
Konin querela
6751441. die 1. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis fraternitatem quandam personarum ecclesiasticarum et saecularium ratam esse iubet
6761441. die 10. mensis Martii,
in Kumon.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ut archiepiscopo Gnesnensi in causis limitationum actionem principalem adiudicent
6771441. die 11. mensis Martii,
in castro Kyermenth.
Wladislaus III. rex Poloniae Creslao do
Kurozwęki castellano Visliciensi et capitaneo Maioris Poloniae notificat querelam vicariorum ecclesiae Gnesnensis ad s. Georgium de
braseatorio quodam
6781441. die 25. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ecclesiam parochialem et capellam mansionariorum in
Gosławice facultatibus quibusdam dotat
6791441. die 25. mensis Aprilis,
in Szczyrzyc.
Nicolaus abbas monasterii Sciriciensis magistrum Iacobum de Paradiso, s. theologiae professorem, procuratarem suum instituit
6801441. die 27. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ecclesiae metropolitanae Gnesnensi decimas de oppido
Pleszew vini et luminum comparandorum gratia confert
6811441. die 16. mensis Iunii,
in Kamień.
Albertus de
Uście vicarius in spiritualibus archiepiscopi Gnesnensis Paulo praeposito ecclesiae ad s. Elisabetham in
Tuchola mandat, ut Georgium quemdam in praeposituram Tucholiensem introducat
6821441. die 12. mensis Iulii,
Posnaniae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae venditionem V marcarum annuarum, a Vincentio de
Błożejewo Nicolao praepositum ad s. Spiritum in
Dolsk factam, ratam esse iubet
6831441. die 5. mensis Septembris,
in Chęciny.
Iudicum quorumdam decretum inter patronos altaris ad s. Crucem in ecclesia parochiali in
Chęciny et praepositum eiusdem ecclesiae litem dirimens
6841442. sine d. et m,
in Lublin,
Stanislaus abbas Lubinensis ratum facit pactum Martini Moscieski civis Crivinensis cum Nicolao et Laurentio scultetis de
Mościeszyce
6851442. die 8. mensis Ianuarii,
in Przemęt.
Andreas episcopus Posnaniensis monasterio in
Przemęt decimas fertonales de villa Czacz restituit
6861442. die 23. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Iudicum quorumdam decretum, inter Paulum Crosz et uxorem eius Margaretham et Nicolaum Hanczconis altaristam in ecclesia collegiata
Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam litem dirimens
6871442. die 6. mensis Februarii,
in Koło.
Creslaus de
Kurozwęki ratam esse iubet dotationem ecclesiae parochialis in civitate
Ostrów a Nicolao de
Ociąż venatore Coninensi factam
6881442. die 5. mensis Martii,
Gnesnae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem Oganka de
Ulanowo castellanum Rogosnensem capitulo cathedrali Gnesnensi I@1/2@ marcam annuam XXII marcis vendidisse
6891442. die 8. mensis Martii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia cathedrali Posnaniensi,
ab Elisabetha vidua Nicolai Leyp civis de
Grodzisko factam
6901442. die 9. mensis Martii,
in Sącz.
Sophia regina Poloniae Vincentio archiepiscopo Gnesnensi Mathiam Polay de
Niemojowice capellanum suum ad praeposituram in
Małogoszcz praesentat
6911442. die 23. mensis Martii,
Gnesnae.
Vincentii archiepiscopi Gnesnensis edictum de praepositura in
Małogoszcz
6921442. die 30. mensis Iunii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis civitati
Śródka XXXIII mansos colonis locandos confert
6931442. die 30. mensis Iunii,
Posnaniae.
Andreae episcopi Posnaniensis decretum, inter Ioannem de
Twardów canonicum Posnaniensem et Dobrogostium de
Szamotuły castellanum Posnaniensem de decima villae
Brzeźno litem dirimens
6941442. die 13. mensis Iulii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae Hinczae de
Rogów capitaneo Radomiensi CCCC marcas in oppido
Radoszyce inscribit
6951442. die 4. mensis Septembris,
in Buk.
Andreae episcopi Posnaniensis decretum inter Petrum plebanum de
Drożyn et Ioannem Wierzbiński de
Mokre Doki de villa
Poświętne litem dirimens
6961443. die 1. mensis Ianuarii,
in Srzoda.
Cives de
Srzoda Nicolao de
Malczewo XII marcas annuas CL marcis in vim reemptionis vendunt
6971443. die 25. mensis Martii,
in Kcynia.
Ioannes de
Szczepice Dorotheae viduae olim Phaoli de
Szczepice novem marcas cum media soluturum sese obligat
6981443. die 25. mensis Martii,
in Żnin.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis commutationem agrorum quorumdam, a Bronislao de
Laskownica praeposito de
Góra cum Nicolao Sikora cmetone de
Góra factam, ratam esse iubet
6991443. die 26. mensis Martii,
Posnaniae.
Ioannes et Vincentius de
Sobota fratres germani fratri suo Sandivogio per unam marcam singulis annis soluturos esse obligant
7001443. die 9. mensis Aprilis,
in Kościan.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae venditionem civitatis
Szmigiel et villarum
Koszonowo, Popowo et
Nowawieś, a Vladislao et Nicolao haeredibus de
Bnin factam, ratam esse iubet
7011443. die 24. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis praeposito de
Góra decimam piscium de lacu maiori, inter
Żnin, Wilczków et
Góra sito, restituit
7021443. die 25. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Borsae de
Iwanice advocato de
Chroślina construendi aggerem in fluvio
Gośnica facultatem tribuit
7031443. die 11. mensis Iunii,
Budae.
Wladislai III. regis Poloniae et Hungariae ad Vincentium archiepiscopum Gnesnensem litterae de praepositura in
Małogoszcz
7041443. die 11. mensis Iunii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae, Hungariae etc. civibus Posnaniensibus aedificandi in civitate et suburbiis lapideas facultatem
tribuit
7051443. die 11. mensis Iunii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civibus Posnaniensibus redimendi viceadvocatiam Posnaniensem dat potestatem
7061443. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium quoddam ab Andrea episcopo Posnaniensi hospitali in
Stary Gostyń anno 1301 datum transcribit
7071443. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium quoddam a Benedicto episcopo Posnaniensi monasterio Lubinensi anno 1243 datum transcribit
7081443. die 19. mensis Iulii,
Posnaniae.
Iacobus de Wyganowo officialis Posnaniensis recenset dotem altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali Posnaniensi ad s.
Mariam Magdalenam
7091443. die 28. mensis Iulii,
in Uniejów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis unum canonicatum in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam instituit dotatque
7101443. die 30. mensis Iulii,
in Klecko.
Ioannis canonici Crusviciensis et Ioannis rectoris ecclesiae de
Pomorzany litterae ad Nicolaum de
Kalisz officialem Gnesnensem de decima manipulari de villis
Czechy et
Przebroda
7111443. die 28. mensis Septembris,
in Ciążym.
Andreas episcopus Posnaniensis legatum Hedvigis viduae Petri Goldnar, ecclesiae Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam factum,
ratum esse iubet
7121443. die 12. mensis Novembris,
Posnaniae.
Albertus de
Male capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem de
Pniewy capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis III marcas annuas XXXVI marcis vendidisse
7131443. die 11. mensis Decembris,
in Kościan.
Abraham de
Kiebłowo lacum
Chatucze Hermanno abbati de
Obra CL marcis vendit
7141443. die 24. mensis Decembris,
Posnaniae.
Nicolaus Stroszberk civis Posnaniensis uxori suae Barbarae CC marcas ratione dotis confert
7151444. die 2. mensis Ianuarii,
Gnesnae.
Albertus de
Dziecmiarki Iaroslao Kąkolewski canonico Vratislaviensi, Gnesnensi et Posnaniensi III marcas annuas XLV marcis vendit
7161444. die 14. mensis Ianuarii,
in Wieluń.
Ioannes Długosz de
Czyrmice altare ad ss. Petrum et Paulum in ecclesia parochiali de
Brzeźnica erigit dotatque
7171444. die 5. mensis Aprilis,
in Wągrowiec.
Adam de
Stare Adolpho abbati monasterii de
Wągrowiec pro Ioanne de
Czerlejno et
Laskownica X marcas fideiubet
7181444. die 17. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civibus civitatis Posnaniensis eligendi proconsulem et consules intra sex annos
dat potestatem
7191444. die 17. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae cives Posnanienses a foraliis liberos facit et immunes
7201444. die 18. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae, Hungariae etc. ratum facit privilegium a Premislio II. duce Poloniae civibus Posnaniensibus
anno 1292 impertitum
7211444. die 19. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civitati Posnaniensi L marcas ex viceadvocatia Posnaniensi domat
7221444. die 19. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ne marcatores Posnanienses cum mercibus eorum itineribus insolitis pergere
cogant
7231444. die 29. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis enucleat officia altaristae altaris in ecclesia parochiali in
Brzeźnica a Joanne Długosz erecti
7241444. die 10. mensis Iunii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae Vincentio archiepiscopo Gnesnensi in castris
Łowicz et
Uniejów tempore expeditionis bellicae duas personas nobiles relinquendi dat potestatem
7251444. die 21. mensis Iunii,
in Kalisz.
Nicolaus de
Biskupice censum annuum unius marcae cum octo scotis altari ad Corpus Christi in ecclesia collegiata Calissiensi XX marcis vendit
7261444. die 27. mensis Iunii,
Posnaniae.
Iudicum quorundam decretum, inter Barthossium molendinatorem et Albertum altaristam altaris cuiusdam in ecclesia parochiali
ad s. Mariam Magdalenam de censu annuo II marcarum litem dirimens
7271444. die 29. mensis Iunii,
in Sempolno.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis praepositis de
Góra et
Gać mandat, ut Thomam filium Vissotae de
Wola in praeposituram ecclesiae de
Chlewo introducant
7281444. die 9. mensis Iulii,
Posnaniae.
Consules civitatis Posnaniensis recensent dotem altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam
7291444. die 17. mensis Iulii.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae cives de
Wschowa per totum regnum Poloniae a foralibus liberos facit et immunes
7301444. die 17. mensis Iulii,
Posnaniae.
In iudicio bannito Posnaniensi Albertus dictus dives Nicolao Wedelski altaristae altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali
ad s. Mariam Magdalenam III marcas annus vendit
7311444. die 17. mensis Iulii,
Posnaniae.
In iudicio bannito Posnaniensi Nicolaus carnifex Conrado civi Posnaniensi XVIII marcas mutuatas soluturum sese obligat
7321444. die 16. mensis Augusti,
in Lubin.
Stephanus abbas Lubinensis renovat scultetis de
Sczodrochowo privilegium de anno 1358
7331444. die 20. mensis Augusti,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae oppidum
Kapitulna grobla erigit et iure Theutonico regi iubet
7341444. s. d. et m.,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae capitaneo generali Maioris Poloniae mandat, ut Abrahamum de
Kiebłowo ad restituendum lacum
Mochy abbati monasterii de
Wieleń compellat
7351444. die 25. mensis Augusti,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae Ioanni Kotwic de
Gołanice capitaneo Wschovensi mandat, ut a Nicolao Kotwic de
Swidnica CXL marcas accipiat
7361444. die 25. mensis Augusti,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae oppidum
Ostrów, capituli Posnaniensis proprium, iure Theutonico Magdeburgensi regi iubet
7371444. die 27. mensis Augusti,
in Czeffa.
Wladislaus III. rex Poloniae privilegia, ab antecessoribus suis civitati Posnaniensi concessa, rata esse iubet
7381444. die 7. mensis Octobris,
in Chroślino.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet venditionem mediae molae in
Kempino a scultetis villae
Kempino Nicolao Kmita XLIV marcis factam
Dokument Nr 1
1400. die 15. mensis Ianuarii, Ravae.
Iudicii terrestris Ravensis decretum de finibus villarum Złota, Miłochniewice, Głuchów et Łochów.
Nos Petrus iudex et Iohannes subiudex Rawenses generales, notumfacimus vinuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium
noticiam habituris, quod cum inter reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Dobrogostium, diuina et apostolice
sedis gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum et capitulum Gneznense, ex vna, et inter Stanislaum, Iacussium, Cristinum
heredes de
Lochowo, parte ab altera, pro limitibus inter villas
Zlotha, Milochnewicze, Gluchowo necnon
Lochow1) lis, discordia et controuersia per diuersa volueretur terminorum interualla, tandem cum ex iure et iudicio causa pro predictis
limitibus concludi debebat, dominus archiepiscopus suprascriptus necnon capitulum Gneznense cum literis procuracionis suos
veros ac legitimos procuratores, dominum Albertum de
Belawj scolasticum Lanciciensem, Michaelem scolasticum Gneznensem necnon Stanislaum alias Grad cancellarium serenissimi principis
et dominus dominus Semouito eadem gracia domino(s) Mazouie cum omni et totali potestate etc. destinauerunt Przibislaum capitaneum
Rawensem(s), ut quidquid per predictos decretum et actum fuerit, obtineat robur perpetue firmitatis. Demum cum negocium finaliter
terminari et compleri totaliter debebat, talis concordia inter partes vtrasque est habita, quod a fluuio
Milechowo wlgariter nuncupato usque ad eum locum, in quo ius finale est completum, predicti heredes de
Lochowo domino archiepiscopo iamdicto limites ad ripam fluuij
Rawa wlgariter nuncupati recongnouerunt, cum omnibus utilitatibus, puta siluis, pratis, piscinis et alijs vinuersis: hoc notanter
expresso, quod supradicti heredes de
Lochowo molendina, siue piscinas cum totali fluuio possidebunt, necnon molendina, piscinas, in quantum plus construere uel edificare
supra flumen prescriptum possent, obtinebunt, et quam late uel longe aquam de sepedictis piscinis infundere super ripam domini
archiepiscopi pretacti, hoc ipsorum heredum de Lo
chowo permanebit. Isto tamen non obmisso, quod predicti heredes de
Lochowo pro construendis piscinis arenam super ripam domini archiepiscopi capere valeant, necnon aggeribus pro reformandis. Nos uero
iudex predictus volentes easdem gades siue limites habere gratas, ratas atque firmas, easdem presentibus approbamus, ratifcamus
et confirmamus tenere parte ex vtraque perpetuo et in ewm. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa.
Actum et datum Rawe feria quinta post octauas Epiphanie, sub anno Domini M quadricentisimo. Presentibus strenuis nobilibusque
viris, dominis: Prandotha herede de
Pobedna, pincerna Rauensi, Przibislao alias
Szczeczina protunc capitaneo Rauensi, Warsszone herede de
Zelasna, Slassa advocato de
Bogusszicze, Swansskone de
Ossouicze, Stognewo herede de
Gluchowo et alijs quam plurimis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 268), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały. Po stronie adresowej zapiska z XV wieku: Litera limitacionis inter
villas Gluchowo, Zlotha clauis Squirnyewiczensis cum nobilibus et ipsorum villa de Lochowo.
1)Złota wieś w woj. mazowieckiem, pow. rawskim, par. Boguszyce albo Głuchów. Miłochoniewice wieś w temże województwie i powiecie, par. Głuchów.
Głuchów wieś parafialna w temże województwie i powiecie.
Łochów. Dwie są wsie tej nazwy w woj. mazowieckiem, obie w pow. brzezińskim, par. Żelechlinek położone, jedna zowie sie Łóchów, druga
Lochówek czyli Łochów mały. W niniejszym przywileju jest mowa oczywiscie o Łochowie nie o Łochówku.
Dokument Nr 2
1400. die 28. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Thomconis capitanei Maioris Poloniae generalis aliorumque iudicum decretum, Nicolao episcopo Posnaniensi quartam partem villae
Chwalibogowo addicens.
R. Sentencia diffinitiua respectu quarte partis hereditatis
Chwaliszyce seu
Chwalibogowo, ad ecclesiam Posnaniensem spectantis, ex serijs parcium controuersijs in summis et generalibus terminis, vbi strenui Thomco
subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Sandiuogius palatinus Posnaniensis, Nicolaus subpincerna
locum tenens Iohannis patris sui, iudicis Posnaniensis, Iacussius alias Iaka subiudex Posnaniensis, Andreas prepositus Calissiensis,
Albertus Mederecensis, Jarotha Radzimiensis castellani, iudicio regali tunc presidebant, lata, quartam partem hereditatis
in
Chwalibogowo1) iusto iure possessam, Nicolao de
Kryrow(s) episcopo Posnaniensi et ecclesie Posnaniensi adiudicando. Datum Posnanie feria quarta in octaua s. Agnetis virginis, anno
Domini millesimo quadringentisimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 11 z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Chwalibogowo. Trzy wsie tej nazwy istnieją w pow. wrzesińskim. Do której by się nasz przywilej odnosił, osądzić nie umiemy.
Dokument Nr 3
1400. die 11. mensis Aprilis, in Słupcza.
Wladislaus II. rex Poloniae ratam facit limitationem villae Makownica, monasterii Landensis propriae.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter nature humane commoda nichil dignius memoria habeatur, oportunum
existit, vt actus hominum apicibus literarum et testium annotacione perhennentur. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranieque et Russie dominus
et heres etc. significamus, quibus expedit, vniuersis, quod habita diligenti consideracione ad constantis deuocionis indicia,
quibus abbas et fratres monasterij in
Landa, ordinis Cisterciensis, in conspectu regio claruerunt, horum intuitu volentes ipsorum deuocionem ampliare et eos specialis
gracie prerogatiua preuenire, vt nostris suffulti munificencijs, in pacis conquiescentes dulcedine, oracionibus liberius vacare
possint et creatoris nostri clemenciam pro nostra et predecessorum nostrorum salute vberius exorare, cupientesque diem extremi
iudicij pietatis operibus preuenire, specialis deuocionis zelo accensi, strenuo Thomconi subpincerne Cracouiensi, capitaneo
terre nostre Maioris Polonie generali et Mathie succamerario Calissiensi firmis nostris regalibus meminimus dedisse in commissis,
vt syluam
Makow et villam
Makownica1), que eis incorporauimus et ipsorum monasterio appropriauimus et adiunximus perpetuis temporibus duraturis, limitibus ab
omnibus hereditatibus et bonis, eiusdem sylue et ville conuicinitatibus, cuiuscumque conditionis et status personarum predicta
bona, sylue et ville vicinia existerent, distinguere faciant et per gades notabiles syluam huiusmodi et villam a bonis et
hereditatibus quarumcumcque personarum, vt premittitur, sequestrare limitando. Quiquidem Thomco et Mathias ad nostre maiestatis
venientes presenciam, manifestam coram nobis recognicionem fecerunt, quod mandatis nostris et commissis obtemperantes fideliter,
predictam syluam et villam
Makownica et
Makow cum omnibus bonis omnium terrigenarum et quarumcunque personarum terminacionem limitibus, gadibus et scopulis, qui
kopcze dicuntur, iusto et iuridico limitacionis et distinccionis titulo, iuxta morem et ćonsuetudinem regni nostri limitando distinxerunt
et gades seu scopulos in signum perpetue distinccionis locauerunt. Quamquidem limitacionem, sequestracionem et gadium seu
scopulorum locacionem, gratam et ratam habentes, ipsam approbamus, ratificamus et tenore presencium confirmamus: decernentes,
ipsam robur perpetue firmitatis obtinere. Statuentes eciam et volentes, vt limitacio huiusmodi per nullum penitus inposterum
violetur. Harum quibus sigillum nostre maiestatis est appensum testimonio literarum. Actum et datum in
Slupca ipso die dominico Ramispalmarum, anno Domini millesimo quadringentesimo. Presentibus venerabilibus in Christo patribus, dominis:
Dobrogostio sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Nicolao de
Kurow Wladislauiensi, Alberto de
Lubnica Poznaniensi episcopis, Sandiwogio Swidwa Poznaniensi, Iohanne Liganza Lanciciensi et Iacobo de
Konyeczpolye Siradiensi palatinis, multisque alijs fidedignis. Datum per manus Clementis de
Moskorzow, aule nostre cancellary.
Series privilegiorum monasterii Landensis lit. B z XVII wieku, str. 38, w archiwum rządowem w Poznaniu.
1)Makownica, wieś tej nazwy dziś nie istnieje, widocznie zmieniła nazwę.
Dokument Nr 4
1400. die 29. mensis Aprilis, in Mogiła.
Dominicus abbas monasterii Cisterciensium de Clara Tumba magistrum Iacobum s. theol. professorem, procuratorem suum ad synodum
Lanciciensem constituit.
Nos frater Dominicus abbas monasterij Claretumbe ordinis Cisterciensis, Cra[couiensis] diocesis, publice recognoscimus per
presentes, quomodo venerabilem et religiosum virum, magistrum Iacobum [sacre theolo]gio professorem, presencium ostensorem,
constituimus et ordinamus in nostrum verum et legittimum procura[torem...... specialem ad comparendum pro nobis in synodo
provinciali in ciuitate Lanciciensi celebra[ndo pro festo] sancti Stanislai de mense Maij proxime futuro, dantes et concedentes
eidem magistro plenam [et omnimodam potestatem] ad excusandum nos a personali comparicione in dicta synodo, et ad alligandum
et proba[ndum....... ta et causas racionabiles, cur et quare in dicta synodo personaliter comparere non [potuimus], ac ad
probandum dictas excusaciones esse veras, medio iuramento suo, in animam nostram prestan[do ne]c non et alia facienda, que
in dicta synodo nos facere possemus, si eidem synodo personaliter [adessemus]: promittentes nos ratum et gratum habituros,
quiquid in dicta synodo conclusum fuerit...... personaliter interessemus. Datum et actum in Claratumba, anno Domini millesimo
quadringentesimo, feria quinta post octauas Pasce, sigillo nostro presentibus subappenso.
Oryginał pargaminowy, znacznie zetlały, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 269), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 5
1400. die 25. mensis Iunii, in Mościeszyce.
Laurentius abbas monasterii Lubinensis Ioanni et Nicolao scultetis de Bieńkowo, scultetiam in villa Mościeszyce XXXIV marcis
vendit, enucleatque iura et officia scultetorum.
In (nomine) sancte et indiuidue Trinitatis amen. Illud humani sensus fragilitas exigit et requirit, ut gestarum rerum euentus
memorie hominum scripture testimonio et testium fidelium comendentur. Eapropter nos Laurencius diuina miseracione abbas, Andreas
prior, Nicolaus custos et Nicolaus clauiger, Iarossius prepositus Noue curie, Hanco ceterique fratres conuentuales monasterij
Lubinensis, ordinis sancti Benedicti, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, cupientes bona monasterij nostri augmentare
et auxiliante Domino temporibus nostris, quibus vitam duxerimus in humanis, melius reformare, considerantes, quod ius Theutonicum
in villa nostra
Mosczeszicze obseruari non potest sine sculteto, ipsam villam iure Nouifori duximus exponendam, vendentes sculteciam prouidis uiris Iohanni
et Nicolao fratribus vterinis, scultetis de
Bencowo, pro triginta quatuor marcis grossorum Bohemicalium, Polonicalis pagamenti, in villa nostra
Mosczewicze predicta: dantes eis et eorum legittimis successoribus natis ac nascendis racione scultecie iamdicte tres mansos liberos
in parua mensura, tres ortos, thabernam, pistrinum, fabrum, sutorem, maccellum carnium, pratum in insula, que dicitur
Glowaczewy, duo iugera, que wlgariter
morgy dicuntur, in longitudine et latitudine continentem, trecentas oues seruare preter gregem kmethonum, quatuor iumenta indomita
sine dampno nostro et kmethonum nostrorum residencium seruandi concedimus ipsis scultetis et eorum sequacibus omnimodam facultatem;
capturam piscium in lacu nostro ville adiacenti cum decem gulgustrijs et totidem saccis, qui
wanczerze appellantur in wlgo, et paruo rethe, quod
czabrodna dicitur, et fluentem aquam extra lacus, que
Samicza solet in wlgo nuncupari, circa allodium nostrum defluentem, usque ad villam versus riuulum, a riwlo usque ad rubum, qui
lascowy kerz dicitur, littus pro piscatura cum dicta defluenti aqua, in quibus ipsam piscaturam ipsi sculteti et eorum posteri libere
exercebunt. Habebunt eciam predicti sculteti tercium denarium de re qualibet per eos iudicata; damus eciam ipsis scultetis
venaciones cum cassibus et duabus veltribus et totidem leporarijs, quisculas niso, perdices, lepores, wlpes, lupos, grues
infra limites heridatis supradicte; iuramenta, resignaciones habebunt. Incole vero ibidem locati et locandi ibidem habebunt
a solucione censuum nostrorum per quatuor annorum spacium omnimodam libertatem, qua elapsa predicti incole siue kmethones
pro censu nobis in festo beati Martini annis singulis decem mensuras triplicis frumenti: tres auene, tres tritici, quatuor
silignis, mensuramque humuli et fertonem pro decima in perpetuum soluere tenebuntur. Tria generalia iudicia in anno quolibet
ibidem faciemus: scultetus vnum et kmethones duo prandia uel mediam marcam et scultetus fertonem iuxta opcionem nostram nobis
soluent. Honorabunt nos prefati kmethones in festo Natiuitatis Cristi vno porco vel octo scotis pro eodem; in festo beate
Virginis, videlicet Natiuitatis de quolibet manso per duos pullos, in festo Pasche triginta oua; labores vero prout cetere
ville nostre, consimili iure locate exercebunt. Preterea sculteti sepedicti seruient nobis et eorum legitimi sequaces in equo
valente alteram dimidiam marcam, qui dum in seruicijs perderetur, tamdiu a seruicijs erunt liberi, quousque per nos fuerit
exsolutus. Et quia iura Nouifori nobis sunt prorsus incognita, omnia iura, que vtilitatem et comodum respiciunt dominorum,
salua nobis penitus reseruamus. In quorum omnium testimonium et euidenciam pleniorem, presentes literas scribi fecimus, nostro
et conuentus nostri sigillorum munimine roborantes. Datum in
Mosczeszicze feria sexta in crastino Iohannis Baptiste sub anno Domini millesimo quadringentesimo. Coram hijs testibus: Petro et Nicolao
de
Morca, Pascone de
Charzustowo heredibus, Iohanne capellano, Dobcone nostro familiari et Peregrino nostro protunc iudice et alijs fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 27), opatrzony pierwotnie dwiema pieczęciami, zawieszonemi
na zielonych jedwabnych sznurkach. Z tych druga oderwana, dochowała się tylko pierwsza podługowata, w ciemno zielonym wosku
wyciśnięta. Wyobraża ona pod gotyckiem poddaszem, wspartem na cienkich wysokich słupkach, postać opata w infule, z pastorałem
w prawej, księgą na piersiach w lewej. Napis otokowy: † S. LAVRENCII ABBATIS IN LVBIN.
1)Mościeszyce, zapewne dzisiejsze Mościszki, wieś niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Lubin położona.
Dokument Nr 6
1400. mense Septembri, in Poniec.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum abbatem monasterii Lubinensis et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka, de agro quodam
litem dirimens.
Nos Petrus burgrabius in
Ponecz, Lysek in
Dzanczina, Iohannes in
Gosczeyewicze heredes, Mathias proconsul, Stephanus consul in
Ponecz, Clich in
Gosczeyeuicze et Clich in
Ianissewo kmethones, arbitri negocij infrascripti, omnibus et singulis, presentibus et posteris vniuersis, quibus expedit, publice
protestamur per presentes, quomodo venerabilis Nicolaus diuina prouidencia abbas monasterij sancte Marie in
Lubin, ordinis sancti Benedicti, ex vna, et Mathias Dzetrzich kmetho in
Gorka, districtus Wschowensis, parte ex altera, nostram adierunt presenciam petentes, ut omnes articulos, gesta, facta et controuersias,
que tunc inter ipsos vertebantur, concordaremus et componeremus pro quodam agro in
Gorka hereditate monasterij predicti, quem prefatus Mathias Dzethrzich per longum satis temporis lapsum incultum et penitus desertum
inibidem obmiserat in detrimentum et minoracionem reddituum et prouentuum monasterij supranominati, promittentes ex utraque
parte sincera fide et sine dolo nostre diffinicioni siue determinacioni sub pena triginta marcarum vallata currentis monete
pecuniarum firmiter obedire. Pro cuius pene siquidem, ut premittitur, solucione, si que pars, quod absit, diffinitum et determinatum
ratum et firmum tenere noluerit, astrinximus fideiussione per nobiles Stanislaum in
Surkowo subiudicem Poznaniensem et tutorem monasterij in
Lubin predicti et Petrum in
Gosczeyewicze heredes, ex parte domini abbatis, et per Iohannem Moczigroch in
Zawada, Miczkonem in
Gosczewyewicze, Iohannem Draag in
Osseczna et per Stoyan in
Gosczeyewicze kmethones ex parte ipsius Mathie Dzetrzich. Nos vero arbitri iam tacti vtrarumque parcium prescriptarum plene causas et negocia
perscrutantes, bonasque ipsorum voluntates et consensum concordie acclinatos, attendentes, deliberatis animis parcium predictarum
eo sumus misericordius inclinati, inter ipsas partes prehabitas omnia negocia, aduersitates et causas, que vertebantur vel
verti poterant inter ipsos concordauimus, composuimus, diffiniuimus et totaliter terminauimus sub hijs uerbis, scilicet, quod
iam nominatus Mathias Dzethrzich ad suum tenetur agrum reuerti et ipsum, ut prius habuit et coluit, possidere et quiete tenere,
quemadmodum vicini tenent ceteri inibidem, seu ipsum vendere potest secundum beneplacitum sue voluntatis; dominus vero abbas
eidem Mathie Dzetrzich septem fertones in currenti moneta pecuniarum cum octo modijs seu mensuris hyemalium frumentorum dabit
in agrum predictum ad seminandum, vnam marcam dabit eidem Mathie dominus abbas ad sancti Michaelis et tres fertones ad sancti
Martini ffesta proxime ventura et cum hoc idem dominus abbas sepenominatus mandare faciat suis cmethonibus agrum predictum
Mathie Dzethrzich arare ad hyemem cum octo aratris; insuper dominus abbas a solucione census anni presentis ipsum Mathiam
liberum dimitti debet. Sic ergo pacem inter predictas partes et ipsorum successores statuimus, perpetuum silencium eis pro
omnibus et singulis contrafaccionibus (?), litibus et negocijs vniuersis imponimus et omnia predicta inter ipsos et ipsorum
sucessores mortificamus.......... nichil s............... uel determinandum in posterum relinquentes, sic quod neutra pars
alteram per se vel per suos aliquos molestare posset ... .......................... suprascripta. In cuius rei testimonium
sigilla nostra et ciuitatis
Ponecz presentibus sunt appensa. Actum et datum ... ......................... cia infra octauas Natiuitatis Marie, presentibus quam
plurimis terre nobilibus et alijs fidedignis, anno Domini millesimo CCCC
o.
Oryginał pargaminowy, w niektórych miejscach, zwłaszcza w ostatnich kilku wierszach niedoodczytania uszkodzony, przechowany
w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był pierwotnie czterema pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi,
których wszyskich dziś brak.
Dokument Nr 7
1400. die 13. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus archidiaconus Posnaniensis cuidam Miroslao de Pniewa scultetiam in villa Goraszewo confert.
In nomine Domini amen. Quoniam acta per voluntatem hominum solent permutari, necesse est ergo, ea literarum firmitate firmissime
solidare. Nouerint igitur vniuersi, presencium noticiam habituri, quod nos Albertus archidiaconus ecclesie Poznaniensis, melioracioni
bonorum et reformacioni ville nostro
Goraszeuo et capituli Poznaniensis intendentes, vt reformata in melius, facilius nobis valeant(s) consueta seruicia impertiri ac nobis
et successoribus nostris comoda reportare, de voluntate et consensu venerabilium virorum dominorum prepositi et capituli ecclesie
Poznaniensis ad hoc specialiter accedente, attendentes fidelia seruicia, que nobis et ecclesie nostre Miroslaus familiaris
de
Pnewa exhibuit et ad exhibendum se promptum obtulit et paratum, eidem Miroslao et successoribus suis legitimis sculteciam in dicta
nostra hereditate et capituli
Goraszeuo1) graciose donauimus, contulimus et presentibus conferimus et donamus iure hereditario perpetue possidendam et obtinendam,
ipsum et progenitores suos et legittimos successores scultetos ibidem constituentes: donantes eidem sculteto vnum mansum liberum
cum area, prout in latitudine, longitudine cum vniuersis utilitatibus sit distinctus, thabernam, maccellum carnificum, pistorum,
sutorum et fabrum, potest eciam habere in dicta hareditate oues, iumenta, lepores fugare et aues cum niso capere. Incole eiusdem
ville iura facient et census soluent, prout antiquitus seruabant. Habet eciam scultetus facere tria magna iudicia quolibet
anno, nobis kmethones duo prandia in duobus iudicijs, aut pro quolibet prandio fertonem, et scultetus tercium prandium, pro
quo similiter fertonem soluere debebunt. Habebit eciam dictus scultetus de iuramentis et pena tercium denarium de re qualibet
iudicata. Incole vero eiusdem hereditatis iura et soluciones ac labores complebunt et complere tenebuntur; prout antiquitus
in eadem hereditate facere consuerunt, prout in alijs villis capituli describuntur. Et quoniam iura Maydburgensia uel Srzedensia
nobis sunt penitus incognita, ideo omnia iura, vtilitates, labores et honores, que respiciunt vtilitatem, comodum dominij
et honorem nobis plenarie et successoribus reseruamus, prout in alijs nostris villis capituli fieri est consuetum; dictus
vero Miroslaus et sui successores legitimi nobis ad seruicia et successoribus nostris tenebitur in equo valente marcam cum
media grossorum: adiungentes eidem Miroslao sculteto prenotatam scolteciam et successoribus suis vendendi, commutandi, dandi
libereque resignandi seu quocumque modo voluerit licite a se alienandi, plenam ac liberam potestatem habeat et omnimodam facultatem.
Vt autem nostra grata donacio, ordinacio firma et inviolabilis permaneat, ipsam de vnanimi consensu fratrum et dominorum capituli
Poznaniensis presentibus confirmamus. In cuius rei testimonium nostrum et dictorum dominorum capituli sigilla presentibus
sunt appensa. Actum et datum Poznanie sub anno Domini millesimo quadringentesimo, die XIII mensis Novembris, post festum sancti
Martini episcopi et confessoris gloriosi. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus viris dominis: Vincencio
preposito, Petro decano, Symone custode, Paulo scolastico Lubucensi, Iohanne sancti Spiritus, officiale, Alberto Gluszinensi
prepositis, Conrado Srzemensi, Derslao Pczeuensi archidiaconis, Iohanne Nepart, Mathia Kalis, Bartholomeo, Iohanne Szolowo,
Vincencio de
Marczinkouo, Przibislao, Mathia Blida, Loduigo, Nicolao Iamenski prelatis et canonicis dicte ecclesie Poznaniensis. Per manus Nicolai
de
Gwasdouo notarij et scribe capituli Poznaniensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony dwiema pieczęciami ze zwykłego wosku,
zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwsza okrągła, nieczytelna, wyobraża herb Łodzia; druga podługowata jest kapituły
katedralnej poznańskiej.
1)Goraszewo, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Dokument Nr 8
1400. die 8. mensis Decembris, in Mezelancz.
Conradus de Iungingen Magister Ordinis Teutonicorum Wladislao regi Poloniae venandi in terris Ordinis eiusdem facultatem tribuit.
Wir bruder Conrod von Iungingen, homeister deutschis ordens, thun kunt allen, dy desin brieff sehen ader horen lezen, das
wir den irluchten fursten herrn Allexander anders Wytawdt, herczogen czu Lyttawen gebeten habin, das her vor vns vnd dy vnsern
eyn sicher vnd cristenlich geleite geloben sal deme allirdurchluchsten fursten vnd herren, herren Wladislaen konige czu Polan,
synem bruder, das her sicher ane arg jagen mag vnd sal and vnsern greniczen vnd ab sichs geborte in vnsern greniczen mit allen
sienen, von der gebunge dys briues bys czu vastnacht nest komende, vnd globen, das stete vnd gancz czu halden. Vnd durch meres
sicherheit wille habin wir vnsir ingesegel and desin brieff lassen hengen. Gegeben in vnserm hofe
Mezelancz an vnsir lieben frauwen tag Concepcionis in dem vyrczenhundirsten jar.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 270), opatrzony jest jedną pieczęcią
z ciemnozielonego wosku, mocno zniszczoną, uwieszoną na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 9
1401. die 9. mensis Ianuarii, in Lwówek.
Praeconsul et consules civitatis Lwówek ratam faciunt donationem domus cuiusdam a Hannusio Knobloch Ioanni altaristae ecclesiae
in Lwówek factam.
R. Nobilis Petrus Baran preconsul, Stanislaus carnifex, Mathias Yandrny, Nicolaus Othman, Iohannes Bazar, Hannus Knobloch
consules de
Lwow, potwierdzają na prośbę Jana ołtarzysty we
Lwówku1) darowiznę uczynioną mu przez Hannusa Knoblocha domu leżącego obok plebanii pod warunkiem, ażeby za duszę jego i jego rodziców
odprawiał wigilię i mszę żałobną we czwartek, piątek lub soboty, w czasie Suchychdni. Magistrat zaś uwalnia z swej strony
nadany dom od podatków i wszelkich robót czyli scharwarków i innych uciążliwości na tak długo, dopuki należeć będzie do altaryi
św. Jana; gdyby zaś od niej został alienowany, natenczas ten przywilej ma ustać. In
Lwow die dominico infra octauas Epiphanie.
Acta caus. de a. 1506 archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Lwówek miasto niegdy w woj. i pow. poznańskim.
Dokument Nr 10
1401. die 15. mensis Ianuarii, Romae.
Bonifacius IX. P. M. commendam quorumdam bonorum mensae archiepiscopalis Gnesnensis Ioanni episcopo Culmensi factam, revocat.
Bonifacius episcopus seruus seruorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Prouida apostolice Sedis benignitas circa statum ecclesiarum
omnium, presertim metropolitanarum salubriter dirigendum pariter et augendum solicite considerationis intuitu prospicit et
intendit, ecclesiarum earundem oppressiones et grauamina releuando, et ea, que non sine detrimento ipsarum quandoque conceduntur,
si causa racionabilis id postulet, reuocando seu in statum debitum reducendo, prout rerum circumstantijs pensatis ecclesiarum
earundem utilitati id conspicit expedire. Dudum siquidem ex certis causis rationabilibus nostrum animum mouentibus, venerabiles
fratres nostros Iohannem Culmensem, olim Caminensem episcopum, tunc archiepiscopum Gneznensem ab eo, quo Gneznensi, ac Dobrogostium
archiepiscopum Gneznensem, tunc episcopum Ponaniensem ab illo uinculo, quo Poznaniensi ecclesijs, quibus preerant, tenebantur,
de fratrum nostrorum consilio et apostolice potestatis plenitudine duximus absoluendos, et de Iohannis Caminensi et Dobrogostij
prefatorum personis Gneznensi ecclesijs predictis de eorundem fratrum consilio auctoritate apostolica duximus prouidendum:
Iohannem Caminensem in episcopum et Dobrogostium prefatos Gneznensi ecclesijs predictis in archiepiscopum preficiendo et pastores,
Iohanni Caminensis et Dobrogostio predictis Gneznensis ecclesiarum huiusmodi curam et administracionem in spiritualibus et
temporalibus plenarie committendo; et deinde per nos accepto, quod castra, bona, fructus, redditus et prouentus et alia iura
ad mensam episcopalem Caminensem spectantia, adeo anullata et per nonnulos occupata existebant, quod dictus Iohannes episcopus
ex fructibus, redditibus et prouentibus ipsius mense, quos percipere poterat, condecentem statum secundum pontificalis dignitatis
condecentiam tenere et huiusmodi occupata recuperare commode non ualebat, nos omnia et singula castra, bona, redditus, prouentus,
decimas, obuentiones, iurisdictiones et alia iura ad archiepiscopum pro tempore existentem et eius mensam archiepiscopalem
Gneznensem quouismodo spectantia, in Prussie et omnibus alijs partibus dicioni, potestati dilectorum filiorum magistri et
fratrum hospitalis beate Marie Theotonicorum Ierosolimitani quomodolibet subiectis, consistencia, de dictorum fratrum consilio
a iurisdictione dicti archiepiscopi pro tempore existentis et eius mense Gneznensis predicte usque ad dicte Sedis beneplacitum
auctoritate predicta separauimus penitus et liberauimus et ea omnia et singula prefato Iohanni episcopo eadem auctoritate
reseruauimus et comendauimus, per eum usque ad huiusmodi beneplacitum tenenda, regenda et etiam gubernanda, curam et administrationem
plenam generalem et liberam castrorum, bonorum, fructuum, reddituum, prouentuum, decimarum, iurisdictionum et iurium huiusmodi
in spiritualibus et temporalibus plenarie committendo, vt ipse Iohannes episcopus sic ea sue administrationi et gubernationi
commissa spiritualiter et temporaliter iuxta datam sibi a Deo prudentiam regeret, dirigeret et augmentaret, ac de fructibus,
redditibus, prouentibus, iuribus et obuentionibus ipsis uniuersis ordinaret et disponeret, illosque in suos et eiusdem ecclesie
Caminensis usus conuertere ualeret et habere, prout ueri archiepiscopi Gneznenses, qui pro tempore fuerant, de illis ordinare
et disponere quomodolibet potuerunt seu etiam debuerunt, alienatione tamen bonorum inmobilium et pretiosorum mobilium, ad
ecclesiam et mensam Gneznenses predictas pertinentium, sibi penitus interdicta; ac uoluimus et inter cetera eadem auctoritate
decreuimus, quod commenda et beneplacito huiusmodi finitis, castra, bona, fructus, redditus, prouentus, decime, iurisdictiones
et alia iura huiusmodi ad predictam Gneznensem ecclesiam et eius mensam archiepiscopalem eorumque ius et proprietatem, prout
ante separationem huiusmodi existebant, intergraliter reuerterentur; et subsequenter beneplacitum huiusmodi litteris apostolicis
super commenda huiusmodi confectis, contenta, usque ad terminum uite prefati Iohannis episcopi de eorundem fratrum consilio
et apostolice potestatis plenitudnie auctoritate predicta prorogauimus; et successiue cum prefatum Iohannem episcopum a uinculo,
quo ipsi Caminensi ecclesie, cui tunc preerat, tenebatur, de dictorum fratium consilio et huiusmodi potestatis plenitudine
absoluissemus, ipsumque ad ecclesiam Culmensem, tunc pastore carentem transtulissemus, preficiendo ipsum in episcopum et pastorem,
et propterea commendam et prorogationem predictas eorundem fratrum consilio reuocantes, castra, bona, fructus, redditus, prouentus,
decimas, obuentiones, iurisdictiones et iura alia predicta ad ius et proprietatem ecclesie et mense archiepiscopalis Gneznensis
predictarum eadem auctoritate reduxissemus. Nos postmodum quorundam suggestionibus et importunis instancijs propulsati, commendam
predictam usque ad terminum uite prefati Iohannis episcopi in sui roboris firmitate uoluimus remanere, curam et administrationem
plenam et generalem castrorum, bonorum, fructuum, reddituum, prouentuum, decimarum, obuentionum et iurisdictionum predictorum
eidem Iohanni episcopo de nouo commitendo, prout in diuersis nostris inde confectis litteris, quarum tenores presentibus habere
uolumus pro expressis, plenius continentur. Cum autem, sicut ad nostram nuper fidedignorum relatibus deductum fuit notitiam,
separatio et commenda predicte in grauem ipsarum ecclesie et mense archiepiscopalis Gneznensium lesionem ac nonmodicam eiusdem
Dobrogostij archiepiscopi et iurisdictionis sue detrimentum uergere dinoscantur, nos earundem ecclesie et mense archiepiscopalis
Gneznensium indemnitatibus, prout ex suscepti apostolatus officio tenemur, consulere ac eidem Dobrogostio archiepiscopo in
premissis paterna solicitudine prouidere uolentes, motu proprio non ad ipsius Dobrogostij archiepiscopi uel alterius pro eo
nobis super hoc oblate petitionis instantiam, sed de nostra mera liberalitate separationem, liberationem, reseruationem, commendam
et prorogationem predictas ac litteras quascumque eidem Iohanni episcopo super huiusmodi commenda sub quacumque forma uel
expressione uerborum concessas, ex premissis et alijs rationabilibus causis, ad id nostrum inducentibus animum, auctoritate
predicta tenore presentium ex certa scentia reuocamus, cassamus et irritamus ac nullius esse uolumus roboris uel momenti,
predicta castra, bona, fructus, redditus, prouentus, decimas, obuentiones, et alia iura ad ius et proprietatem ecclesie et
mense archiepiscopalis Gneznensium predictarum necnon ad subiectionem, iurisdictionem et potestatem prefati Dobrogostij et
successorum suorum, archiepiscoporum Gneznensium, qui erunt pro tempore, eadem auctoritate plenaria reducimus per presentes,
prefatisque et quibuscunque alijs litteris eidem Iohanni episcopo super huiusmodi commenda concessis, si que appareant de
presenti uel apparebunt in futurum, in iudicio uel extra iudicium, ubicunque exhibite fuerint uel ostense, nullam penitus
uolumus fidem adhiberi, constitutionibus apostolicis et alijs contrarijs non obstantibus quibuscunque. Nos insuper exnunc
irritum decernimus et inane, si secus super hijs a quoquam quauis auctoritate scienter uel ignoranter contigerit attemptari.
Nulli ergo omino hominum liceat hanc paginam nostre reuocationis, cassationis, irritationis, reductionis, constitutionis et
uoluntatis infringere uel ei ausu temerario contraire; si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis
Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum XVIII kalendas Februarij,
pontificatus nostri anno duodecimo. - C. de Montepoliciani. - (na zakładce): Gratis de mandato domini nostri pape. L. de Temperijs.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej gnieźnieńskiej (N. 271). Pieczęć wraz z sznurkiem oderwana.
Dokument Nr 11
1401. die 17. mensis Ianuarii, in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam villarum Nowindorfchin, Wilkin et Mostchin.
Vor allin erbern leuten, dy desin bryf sehen odir horin lezin, bekenne wir burgermeyster vnd rathmane der stat Crossin: Nytsche
Breslow, Gabryel hern Albrechtis, Claws Schulthes, Andreas Rulant, Petir Gunczil, Nyckel Hennyng, Hannos Schulthes vnd Segemunt
Sewdekol, das vor vns komen ist der erwirdige vatir in Gote, her Iohannes abt des Clostirs czum Paradyso, vnd hat von vns
begert vnd gebetin vmme eyn bekentnissz, bey deme vnsre ratmane vor eczlichin iarin beygewest syn, bey hern Andreas geczeyten,
der czu der czeyt abt gewest ist des vorbenvemten clostirs, von greniczen wegin, dy das vorgenante clostir an rueren vnd g....
dy guter
Nowindorfchin, Wilkin vnd
Mostchin. Des habin wir besant vnser mitgesworen burger Haneman, der bekennet, das he von gebotis wegin vnser hirschaft vnd der stat
Crossin of derselbin grenicz mit gewest ist, vnd mit ym Hanczeman Boyner vnd gar vil andir erbir leute, dy selbe grenicz gefurt
vnd geretin wart of eynem see, der heyst der
Pynnow, derselbe see dem vorgenantin abte vnd dem clostir das dritte teil czugesprochin wart mit czwey bewchen, vnd donoch geretin
wart of andir redeliche czeychin vnd of geschotte hanfin, das en an beyden teylen wel genugite, das wil her behaldin mit synem
rechte, ab sich das goborte. Des czu eynem geczugnissz habin wir vnser stat ingesegil losin hengin. Der gegeben ist der gebort
Cristi vnsers heren vyrczenhundirt jar do noch in dem erstin jare, an dem tage Anthonij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńakich w Poznaniu.
Dokument Nr 12
1401. die 17. mensis Ianuarii, in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam inter villas Lubrza et Żelechów.
Vor allin erbern leuten, dy desin bryf seen adir horin lesin, bekennen wir burgermeister vnd rotmane der stat Crossin: Nytsche
Breslow, Gabryel hern Albrechtis, Claws Schulthes, Andreas Rulant, Petir Gunczil, Nyckel Hennyng, Hannos Schulthes vnd Segemund
Sewdekol, das vor vns komen ist der erwirdige vatir in Gote, her Iohannes abt des Clostirs czum Paradyse, vnd hat von vns
begert vnd gebetin eyn bekentnissz, do vnsre rotmane vor eczlichin jarin bey gewest synt, als von greniczen wegin czwischin
Lobenow vnd
Sellechow, dy angeruret hat das vorgenante clostir an eynem teyle vnd hern Hannos von
Oynicz am andern teyle. Des habin wir besant Thylken vnsern mitburger, der bekennet, das he von gebotis vnd geheyse wegin des hochgeboren
ffurstin, herczogin Heynrichis heren czum Sagan, vnsers gnedigin herin, dem got gnade, der czu derselbin czeyt ouch keginwortig
gewest ist, vnd mit dem vorgenantin Thylken Hantchsman Boyner vnde vyl andir bedirwir leuthe, der bekennet vnd wil das mit
synem rechte behaldin, ab sich das gebort, das dyselbe grenicz gefurt vnd geretin ist of den pechofin, vnd von dem pechofin
of redeliche czeychin vnd geschutte hufin, der an en an beydirsyt wol genugit hat. Des czu geczeugnisse habin wir vnser statingesegil
an desin bryf losin hengin. Der gegben ist noch der gebort Cristi vnsers heren vyrczenhundirt jar vnd donoch in dem erstin
jare an dem tage Antonij. Ouch bekennit Thylke, das alle dese vorschrebin sachin geschen sint bey hern Andreas, der czu der
czeiten abt gewest ist des vorgenanten Clostirs.
Oryginał pargaminowy bez pieczęci, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu.
Dokument Nr 13
1401. die 25. mensis Februarii, in Pilzno.
Ianczi heres villae Lubzina et Pechna uxor eius, villas Lubzina et Brzozowa Swantochnae uxori Marcissii in CXXX marcis pignori
obligant.
Nos Albertus iudex et Nicolaus subiudex Sandomirienses, presentibus, quibus expedit, declaramus vniuersis, presentibus et
futuris, quod nobilis vir Ianczi vna cum vxore sua domina Pechna, heres de
Lubszina, venientes ad nostram aliorumque nobilium presenciam, fassi sunt obligasse et obligauerunt suas hereditates, videlicet
Lubszina et
Brosowa1) vna cum scultecia ibidem domine Swanthochne vxore(s) Marcissi in centum triginta marcis, videlicet in quadraginta tribus
marcis latorum grossorum Pragensium et octognita VII marcis communis peccunie, vna cum segetibus, veluti........... habet
sibi condescensum cum segetibus, et resignare cum omnibus vtilitatibus et cum omni iure dummodo a Natale Christi ad aliam
Natiuitatem Domini pacifice tenere et quiete possidere iuxta cursum et consuetudinem terrestrem; et si ibidem aliquam fecerit
structuram domi, non potens hoc computare super eandem hereditatem, nisi octo marcas; si minus opponet, quam octo marcas pro
eadem structura, minus habet computare. Insuper si aliquis inpediret uel citaret dictam dominam Swanthochnam pro eisdem hereditatibus,
idem Ianczi cum sua vxore Pechna habent eam intercedere; si non intercederent, quod dampnum esset dombie Swantochne pro eisdem
hereditatibus, fiat dampnum Ianczi cum sua vxore, domina Pechna. In cuius rei testimonium presentibus nostra sigilla smit
appensa. Datum in
Pylszno feria sexta ante dominicam Reminiscere, sub anno Domini M quadringentesimo primo. Presentibus hijs nobilibus: Hywanone de
Cleczcze, Petrassio, Nicolao et alio Petrassio de
Bezdzedza, Swanthopelcone de
Gambiczina, Msczuyo de
Viszigrod heredibus fidedignis terre Sandomiriensis.
Dokument pargaminowy nieco zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 272), opatrzony
był niegdy dwiema pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pozostała tylko pierwsza z wyciskiem zgoła
zniszczonym.
1)Lubzina albo Lubczyna, wieś parafialna w starostwie ropczyckiem. Brzozowa dziś w pobliżu wsi Lubziny nie istnieje.
Dokument Nr 14
1401. die 3. mensis Martii, Lanciciae.
Iacobus Iacobi de Lancicia canonicus Lanciciensis Dobrogostium archiepiscopum Gnesnensem XXX marcis solutum facit.
Nouerint vniuersi presencium noticiam habituri, tam presentes, quam futuri, quod ego Iacobus Iacobi de opido Lanciciensi,
canonicus Lanciciensis ecclesie, Gneznensis diocesis, tenore presencium publice fateor et recognosco, me recepisse et habuisse
cum effectu ab honorabili viro domino Petro canonico Poznaniensi, vice et nomine reuerendi in Christo patris et domini, domini
Dobrogostij archiepiscopi sancte Gneznensis ecclesie racione cuiusdam concordie et pacti inter me Iacobum ex vna, et eundem
reuerendum patrem, dominum Dobrogostium archiepiscopum predictum parte ex altera, XXX marcas grossorum monete currentis communiter
in regno Polonie, XLVIII grossos pro qualibet marca computando, in paratis et numeratis pecunijs. De quibusquidem XXX marcis
et prius de X marcis, alias per meum generum Nicolaum ciuem Lanciciensem nomine meo leuatis et receptis, ratum habens et gratum,
eundem reuerendum patrem et |dominum, dominum Dobrogostium archiepiscopum predictum quito per presentes, pactum et finem de
premissis XL marcis secum faciendo de ulterius non petendo easdem. In cuius rei tesimonium sigillum meum presentibus duxi
appendendum. Acta sunt hec anno Domini millesimo quadringentesimo primo, mensis Martij die tercia, in domo eiusdem reuerendi
patris et domini, domini Dobrogostij archiepiscopi antedicti circa ecclesiam Lanciciensem. Presentibus discretis viris et
dominis: Swanthoslao vicecustode, Laurencio de
Seuerussowice vicarijs perpetuis Lanciciensibus, Paulo procuratore curie archepiscopalis ibidem circa ecclesiam, et Nicolao ciue Lanciciensi,
testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 273), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 15
1401. die 21. mensis Maii, Gnesnae.
Capitulum ecclesiae Gnesnensis testatur, sibi a Wladislao rege Poloniae villas quasdam ablatas, restitutas esse.
Nos capitulum ecclesie Gnesnensis notum facimus, quibus expedit, vniuersis, harum nostrarum serie literarum et publice recognoscimus,
quod serenissimus princeps et dominus noster, dominus Vladislaus Dei gracia rex Polonie consideratis et diligenter attentis
nostris incommodis, defectibus atque dampnis in villis capituli nostri Gneznensis per nos perpessis, quasquidem villas capituli
ipse dominus noster rex per dominum Sandziuogium palatinum Kalissiensem et protunc capitaneum Polonie generalem venerabili
fratri nostro, domino Nicolao Strosberg preposito Gnesnensi de sua mera liberalitate et alias quouismodo dare, tradere et
assignare mandauerat, ipsasque villas vigore huiusmodi mandati hactenus ipse dominus prepositus possederat, cupiens salubriter
communem vtilitatem speciali preferre vtilitati, omnes et singulas villas capituli, quas ipse dominus Nicolaus Strosberg prepositus
habuit, tenuit et possedit, vt prefertur, similiter per nos tenendas, vtifruendas propter residenciam circa ipsam ecclesiam
Gneznensem faciendam et vt cultus diuinus in ecclesia Dei augeatur, cum earum omnibus et vniuersis redditibus et prouentibus
de sua regia maiestate in integrum restituit et restitui fecit et mandauit. Super quaquidem restitucione et reintegracione
villarum ab ipso domino nostro rege non, recedendo, sed pocius ei inherendo et assistendo, nos ipsius defensioni et tuicioni
subicimus secumque stare totis viribus promittimus. In cuius rei testimonium sigillum nostrum est presentibus subappensum.
Actum et datum Gnezne sabbato in vigilia Pentecostes anno Domini millesimo quadringentesimo primo.
Teka Naruszewicza 10 N. 25 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdyś w Archiwum koronnem, u którego wisiała jedna pieczęć
na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 16
1401. die 24. mensis Maii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Franczconi Srzebwincz indulget, ut villam Podarzewo Ianussio de Łagiewniki in C marcis pignori
obliget.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
quod habito respectu ad constantis fidelitatis obsequia, nobis per nobilem Franczconem Srzebwincz, nostrum fidelem dilectum
exhibita et in posterum prestancius exhibenda, sibi de regie benignitatis clemencia hanc tenore presencium concedimus facultatem,
quod villam nostram
Podarzowo1), in districtu
Pobedzisky sitam, quam a nobis in centum marcis grossorum latorum numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
tenuit, nobili Ianussio de
Lagewniky alias de
Kalno heredi in eisdem centum marcis grossorum eo iure, quo ipsam solus tenuit, poterit obligare. Quamquidem villam idem Ianussius
in predictis centum marcis grossorum cum eius pertinencijs, videlicet agris, pratis, campis, pascuis, siluis, nemoribus, lacubus,
piscinis, molendinis, emolimentis et appendijs vniuersis tenebit, possidebit et habebit, quousque sibi aut successoribus suis
predicte centum marce per nos vel successores nostros fuerint persolute integraliter et ad plenum. Ita tamen, quod idem Franciscus
de possessionibus sub nostro dominio et in regno nostro pro trecentis marcis Polonicalis numeri emere sit astrictus racione
donacionis centum marcarum predictarum per nos sibi facte, prout in literis nostris, quas alias sibi super eisdem centum marcis
dederamus, lucidius continetur. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Poznania feria tercia
festi Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo primo. - Ad relacionem domini Clementis vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 26 z oryginału pargaminowego przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć z
czerwonego wosku na pasku pargaminowym.
1)Podarzewo, wieś w pow. szredzkim, par Węglewo.
Dokument Nr 17
1401. die 4. mensis Iunii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis enucleat dotem ecclesiae parochialis in Dębno.
In nomine Domini amen. Cum humane nature condicio tendens continue in occasum, obliuionem, que est mater erroris, plerumque
propter decursum temporis, ducitur(s), expedit, vt ea, que aguntur in tempore, ne simul labantur cum tempore, literarum ministerio
cum testium annotacione perennentur. Proinde nos Albertus Dei gracia episcopus Posnaniensis, ad perpetuam memoriam significamus
tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod pro debito pastoralis
officij nos urgente, ad ea, per que cultus diuinus augetur et status ecclesie radicatur, tenemur intendere, hoc inter cetera
precipuum nostre mentis animam amplectitur, per que saluti animarum prouidetur et fides orthodoxa salubria suscipit incrementa.
Solerter in animo reuoluentes dispendiosas ecclesiarum desolaciones, que plerumque propter diminucionem prouentuum, reddituum
ac iurium proueniunt ac personas et ministros earundem, vnde viuant, faciunt non habentes, quibus quantum possumus, cupimus
obuiare: sane exposita coram nobis nobilis nobis in Christo dilecti Mathie Kott in
Dabmno heredis, peticio continebat, quomodo dudum ecclesia parochialis ibidem in
Dambno1) per patronos, suos predecessores, sub ratihabicione nostrorum predecessorum, dominorum episcoporum olim eiusdem ecclesie
Posnaniensis, infrascriptis redditibus ac prouentibus et iuribus sit dotata, ita videlicet, quod circa dotacionem huiusmodi
prouentus dicte ecclesie sunt annexi et iuncti, videlicet decima manipularis, allodium, taberna, nauigium in flumine dicto
Wartha circa allodium et alter lacus dictus
Gosarzewo ibidem in
Dambno, item medius census in
Kamblowo, item in
Lipye medius census, item in villa
Gorzyczszki et
Rothki, que alias
Boyanowo nuncupatur, decime manipulares, item decima i
Wolicza cum missalibus annone, item in
Ostrow decima cum missalibus, in villa videlicet
Boschkowo, Krzan, Pieczkowo et in
Bnin, Orzechowo missales annone, item in
Czersewo2) missales annone, item in
Dambno de tabernis per duos grossos, item de molendinis per vnam mensuram farine de qualibet rota singulis annis. Que quidem premissa
omnia et singula ab antiquis longe retroactis temporibus pertinebant et spectabant, pertinueruntque et pertinent ad dictam
ecclesiam parrochialem in
Dambno et eius rectorem, qui est et pro tempore fuerit; ac eciam dicti rectores eiusdem ecclesie, qui fuerunt et qui modo est, a
tempore et per tempus, cuius contrarij memoria hominum non existit, in possessione dictorum prouentuum fuerunt pacifica et
quieta. Nos igitur habita super premissis cum maturitate summaria informacione diligenti, receptisque nonnullis testibus ac
iuramento adhibito et communicato insuper venerabilium fratrum nostrorum, videlicet capituli nostri Posnaniensis consilio,
quia ex actis et relacionibus fidedignis, factis coram nobis, premissa iura, redditus et prouentus, prout superius descripta
sunt et ad dictam parochialem ecclesiam in
Dembno reperimus pertinere, ideo dictorum fratrum nostrorum et capituli Posnaniensis pro dictis redditibus, allodio, lacubus, decimis
et censibus factis ecclesie predicte per omnia rata habentes et grata, ipsa de certa nostra sciencia approbamus, ratificamus
et confirmamus tenore presencium mediante, perpetuis temporibus duratura. Actum et datum Poznanie in capitulo generali sabbato
infra octauas Corporis Christi sub anno Domini millesimo quadringentesimo primo. Presentibus et consencientibus venerabilibus
viris fratribus nostris, dominis: Vincencio preposito, Alberto Poznaniensi, Conrado Srzemensi, Derslao Pczewensi archidiaconis,
Alberto Gluschinensi preposito, Iohanne sancti Spiritus preposito et officiali, Paulo scolastico Lubucensi, Floriano Poklathka,
Pribislao, Bartholomeo Rinkonis, Iohanne de
Neparth, Iohanne de
Scholowo, Iacobo Grolok, Mathia de
Kaznia, Mathia Calisz, Mathia Blyda, Lodouico, Nicolao Ianussij, prelatis et canonicis nostris Posnaniensibus, capitulariter congregatis
et alijs multis fidedignis.
Acta caus. de a. 1639 - 1646 archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Dębno wieś paraf. nad Wartą w powiecie pleszewskim.
Kębłowo, Lipie, Gorzyce i Rudki, wsie w pow. wrzesińskim około Miłosławia położone.
Ostrów wieś należąca do par. Dębno.
Boszkowo nie istnieje dziś w pobliżu Dębna.
Chrzan wieś w pow. wrzesińskim.
Pienczkowo, wieś w pow. szredzkim, par. Dębno.
Bnin nie istnieje dziś w pobliżu Dębna.
Orzechowo wieś w pow. wrzesińskim, par. Dębno.
2)Czerszewo dziś nie istnieje.
Dokument Nr 18
1401. die 4. mensis Iunii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in Lutogniewo, iam pridem factas.
R. Wojciech biskup poznański na prośbę Paska z Gogolewa podczaszego kaliskiego, potwierdza pierwotną fundacyę kościoła parafialnego
w Lutogniewach, tak jak była przez poprzedników biskupa i Paska ustanowioną, mianowicie:
w Lutogniewach folwark ze zbożem mesznem i dziesięciną snopową po pługach tamtejszych dziedziców;
w Bodzacinie i
Wiezewach1) zboże meszne. Biskup sprawdziwszy fundacyę przysięgą wiarogodnych osób, zatwierdza takową. Poznanie sabbato infra octauas
Corporis Christi a. D. 1401. Testes: Vincencius prepositus, Albertus archidiaconus, Conradus Srzemensis, Derslaus Pczeviensis
archidiaconi, Albertus prepositus Gluschinensis, Iohannes prepositus s. Spiritus, officialis, Paulus scolasticus Lubucensis,
Florianus Poklathka, Przibislaus, Bartholomeus Rinconis, Iohannes de
Nieparth, Iohannes de
Scholow, Iacobus Grolok, Mathias de
Kezina, Mathias Kalis, Nicolaus Iamanski, Lodovicus, Mathias Blida, prelati et canonici ecclesie Poznaniensis.
Acta episcopalia de a. 1598 - 1664 w archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Lutogniewo, wieś parafialna w powiecie krotoszyńskim.
Dzierżanów, Borzęcin i Wrożewo w tymże powiecie blisko Krotoszyna położone.
Dokument Nr 19
1401. die 4. mensis Iulii, in Buk,
Heredes de Otusz ratam faciunt limitationem hereditatum Buk, Dobieżyn et Otusz.
Nos Nicolaus, Thomas et Iohannes heredes de
Otusche significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, pre sencium noticiam habituris, quod cum
reuerendus in Christo pater et dominus, dominus Albertus episcopus Poznaniensis et eius capitulum, ab vna, et nos videlicet
pretacti de
Othusche heredes, parte ab alia, super facienda limitacione inter hereditates dicti domini episcopi, videlicet
Buk et
Dowezino, ex vna, ac nostram videlicet
Othusche1) parte ex alia, in quatuor viros antiquos voluntate vnanimi compromisissemus, limites quoque seu cumuli dicti wlgariter
coppcze, iuxta dictorum virorum antiquorum declaracionem modo debito facti extitissent, nos non errore aliquo seducti, sed compotes
racionis existentes, bene deliberati, sponte et voluntarie consensimus, quod eciam vnus cumulus seu limes, dictus wlgariter
coppecz, ultra alios limites bona dicti domini episcopi et ecclesie Poznaniensis diuidens, in insula, in medio stagni ibidem consistentis,
ex oposito ville nostre predicte
Othusche factus est pro futurorum memoria efficaci; ita, quod a dicto cumulo ad alios cumulos et limites directe mensurando, tota
illa pars medij stagni predicti ad hereditates dicti domini episcopi, alia vero medietas eiusdem stagni ad nostram hereditatem
temporibus perpetuis pertinebit. Nolumus autem, quod per huiusmodi cumuli faccionem idem dominus episcopus et capitulum aut
nos penam in dicto compromisso vallatam incurramus. Datum in
Buk feria secunda proxima infra octauas Visitacionis Marie, sub anno Domini millesimo CCCC primo. In cuius rei testimonium sigilla
nostra, videlicet prescriptorum heredum presentibus sunt appensa. Presentibus hijs vero testibus, nobilibus et discretis viris:
Tycze Bar de
Opalenicza, Floriano Docowsky, Msczignewio Sandzinsky, Nicolao Cozlowsky, Prandothe Grzebeniczsky, Alberto Negolewsky heredibus, Paulo
plebano in
Buk, domino Iohanne et Philippo vicarijs ibidem in
Buk ac alijs fide et honore dignis testibus.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie trzema pieczęciami,
po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1)Buk, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dobieżyn, wieś w tymże powiecie.
Otusz, wieś w tymże powiecie, par. Niepruszew.
Dokument Nr 20
1401. die 29. mensis Septembris, in Opalenica.
Thicza Bar de Opalenica Nicolao Voislai de Grodzisko, plebano de Opalenica dotem assignat.
Ego Thicza Bar heres in
Opalenycza, vniuersis Christi fidelibus, tam presentibus, quam futuris, notum facio litera cum presenti. Quoniam quidem velocitate dierum
meorum transiturus sum, quemadmodum solet fugere vmbra et euanescere fumus, consultissimum constat anime saluande prouidere,
cuius vitam in eternum scio permanere. Igitur pro dileccione domini nostri Ihesu Christi, liberatoris animarum nostrarum,
ac pro veneratione genitricis eius perpetue virginis Marie et pro interuentu beati Mathei apostoli et ewangeliste, bono ac
deliberato animo maturoque consilio amicorum meorum prehabito, ob remedium et salutem anime mee ac parentum meorum, videlicet
Heyncze Bar patris mei et Margarethe matris mee, fratrum et sororum necnon Fylcze sororis mee et domini Ioseph heredis in
Grodzisko, irreuocabiliter pure donaui discreto viro domino Nicolao dicto Leype, quondam Voyslai de
Grodzisko, plebano in
Opalenycza1), ob fidelitatis seruicia michi per eum impensa, in molendino meo situato super fluuio
Mogielnycza dicto, prope castrum et in alijs omnibus molendinis, quotquot in eodem fluuio ante et retro fieri possunt, de qualibet rotha
eorundem molente, vt infra patebit, vnum terciarium farine, quod vulgo
rzewothnyk dicitur, mensure vsualis, vt iuris est dicti mei districtus, singulis septimanis, videlicet die sabbati sibi suisque successoribus
perpetuis temporibus, omni impedimento proculmoto. Eciam do et confero dicto domino Nicolao et eius successoribus quatuor
gurgustra wlgariter
wiersze circa quodlibet molendinum et in quolibet stagno ponenda pro captura piscium in qualibet parte fluminis in structuris sibi
factis pro mensa eorum cum duabus nassis wlgariter
wiecierze libera habebunt. Eciam do et confero dicto domino Nicolao suisque successoribus vnum mansum liberum in
Opalenycza ad ipsius vsum et suorum successorum per se vel alios quosuis laicos colendum, tam longum et latum, vt aliorum villanorum
mansi continentur, liberum ab omni solucione et labore, et alijs quibusuis exaccionibus proculmotis, cum omni iure et dominio
ipsum mansum tenere, habere et quiete possidere secundum suum ac suorum successorum placitum licite et libere vnum vel plures
in eodem manso cultores seu alios quosuis artifices collocare, et hij in eodem manso per ipsum siue suos successores constituti,
in vijs, meisque siluis, borris, nemoribus, pascuis, aquis et pratis singulisque omnibus ad eorum vsum spectantibus, vt alij
mei villani in hereditate predicta omni impedimento euoluto plenaria gaudeant libertate. Eciam do et confero dicto domino
Nicolao et suis successoribus tres insulas, wlgariter
ostrowy dictas, vnam retro curiam suam, aliam prope fluuium predictum et castrum et circa eandem insulam ipse et sui successores
piscinam in latitudinem et longitudinem sibi competentem possunt ad vtilitatem sui preparare. Insulam vero terciam in hereditate
mea alia, videlicet
Mokre Miechorzewo2), cum horto libero penes antiquum cymiterium et prope curiam sculteti contento, ipse et sui successores sine impedimento
libere retinebunt. Insulas vero predictas cum hortis singulis annis ipse et sui successores per se vel alios secundum ipsius
vel ipsorum placitum desicare, eradicare et extirpare valeant ac easdem meliorare omni impedimento proculmoto. Item do et
confero predicto domino Nicolao suisque successoribus in omnibus hereditatibus meis, siluis et borris siue nemoribus, vbicumque
in eisdem sibi eligere placuerit, nonaginta arbores pro mellificijs valentes, wlgariter
barcz dictis, pro vtilitate sua suorumque successorum; quod si vna illarum corruerit vel annihilaretur, extunc aliam loco illius
licite poterit seu poterint reparare. Insuper sepedicto domino Nicolao et suis successoribus do et conferro vnum macellum
liberum in predicto oppido, videlicet
Opalenycza quiete et pacifice ab omni sulucionis onere possidendum et labore quouis exemptum. Ceterum firmissime in hijs scriptis confirmo
sepedicto domino Nicolao et suis successoribus omnem hereditatem ad ecclesiam ab antiquis fundatoribus spectantem ac ab eisdem
in suis limitibus limitatam, wlgariter
poswanthne, ab acie curie sue inchoando videlicet agrum, hortos et pratum et alia queque ibidem circumiacencia a dexteris, transeundo
per antiquam viam ad hereditatem
Iastrzebnyki3) vsque ad limites
Wyszoky damb. Et hec omnia prescripta, videlicet agrum, hortos et prata ipse et sui successores licite et libere sine impedimento meo successorumque
meorum desicare, exradicare et extirpare ac ea meliorare valebunt. Quare sepedictus dominus Nicolaus suique successores singulis
diebus sabbatiuis vnam missam ad laudem et honorem Domini nostri Ihesu Christi et virginis Marie, matris eius gloriose, et
Omnium Sanctorum et presertim beati Mathie apostoli et ewangeliste, specialiter tamen istam venerabilem missam "Salue sancta
Parens" vel pro festis quibuslibet et beate Marie virginis missam festo congruam cantare vel legere debebunt, et singulis
diebus dominicis Quatuor temporum de quolibet anno sese continue sequentibus, vigilias de Sancto et feria secunda proxima
missam pro defunctis legere vel cantare pro animabus prescriptis sint astricti, exhortacione tamen ad populum singulis diebus
dominicis publice fienda pro salute animarum predictarum deuotissime studeant sine obliuoine memorie commendare. Et si dictus
dominus Nicolaus et sui successores dicte ecclesie rectores, dictum diuinum cultum in vigilijs sic, quod absit, exequi neglexerint,
tunc dictam farine mensuram eiusdem septimane, qua eandem recipere debuissent, non habebunt. Eciam hoc sit exceptum, quod
si dictum molendinum vel molendina vacaret siue vacarent non molendo, ita tamen, quod tantum duobus diebus eiusdem septimane
molendina molerent, extunc idem dominus Nicolaus et sui successores in quolibet molendino de qualibet rota sic molente farinam,
vt prescriptum est, sine omni impedimento retinebunt. In huius rei testimonium sigillum meum presentibus est subappensum.
Datum et actum in
Opalenycza dio sancti Michaelis archangeli. Presentibus nobilibus viris et dominis: Swanthoslao castellano Callissiensi, Andrea et Przibislao
de
Gryzina, Iohanne de
Iarognyeuicze, Heynczkone et Franczkone fratribus dictis Skappa de
Uyazd, Gunthero Pradel de(s) heredibus, Nicolao sculteto de
Szelyno, Mathia Szmolczicz de
Mokre Myechorzewo, Witkone de
Suche Myechorzewo scultetis et alijs quam pluribus fidedignis ad premissa vocatis et rogatis, sub anno Domini millesimo quadringentesimo primo.
Acta consistorii episcopalis Posnaniensis de a. 1460 - 1467.
1)Opalenica, miasteczko nad rzeką Mogilnicą w powiecie bukowskim.
2)Michorzewo wieś parafialna w tymże powiecie.
3)Jastrzębniki wieś w tymże powiecie, parafii Opalenica.
Dokument Nr 21
1402. die 13. mensis Februarii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Kezinger de Nuremberga pro Nicolao Bochnar zuppario Salis utriusque fideiubet.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
presencium noticiam habituris, quomodo circumspectus Nicolaus Kezinger de Nuremberga, mercator noster fidelis dilectus, cum
sua societate, cupientes in eo nostre celsitudini obsequium facere speciale, prudentem Nicolaum Bochnar ciuem Cracouiensem,
zupparium nostri Salis vtriusque, fidelem nostrum dilectum, certis pecuniarum summis pro nostra celsitudine et pro necessarijs
nostris expositis supportauerunt et subleuauerunt cum effectu. Volentes igitur prefatum Nicolaum Kezinger et suam societatem
specialibus graciarum nostrarum fauoribus prosequi, promittimus verbo regio, si predictum Nicolaum Bochnar zupparium ab hac
luce migrare contigeret, huiusmodi summis pecuniarum a prefato Nicolao Kezinger et a sua societate pro nostris, ut prefertur,
opportunitatibus receptis; ipsi Nicolao Kezinger et sue societati non exsolutis, pro eisdem summis pecuniarum nondum solutis,
super quibus claris et euidentibus scriptis edocti fuerimus, eidem Nicolao Kezinger et sue societati satisfacere, ipsosque
penitus indempnes reddere pretextu pecuniarum earundem. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum
Cracouie feria secunda Carnispriuij, anno Domini millesimo quadringentesimo secundo. - Ad relacionem reuerendi in Christo
patris, domini Nicolai episcopi Wladislauiensis, necnon domini Clementis vicecancellarij regni Polonie.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 276), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 22
1402. die 21. mensis Februarii, Siradiae.
Petrus Kmithae de Wisnicze palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, Chebdam de Niewiesz villam suam Paski
przybkowskie Chebdae dicto Sweneczskemu C marcis vendidisse.
R. Datum Siradie feria tercia proxima post dominicam Reminiscere, anno Domini millesimo quadringentesimo secundo. Presentibus:
Iacussio palatino, Martino castellano, Zawissio vexillifero, Petrassio subdapifero. Venceslao iudice, Sobeslao subiudice Siradiensibus.
Gniezno, arch. consitorii archiepiscopalis, acta ad annum 1426.
Dokument Nr 23
1402. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Mathiae iudicis Calissiensis decretum, monasterio Landensi villam Wronczyno, de qua eidem monasterio Nicolaus de Bogusławice
litem intendebat, addicens.
Nos Mathias iudex Calisiensis, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam
habituris, quod sub anno Domini millesimo quadringentesimo secundo, ipso die beati Marci euangeliste, in summis terminis alias
generalibus Gnesne circa aduentum serenissimi principis domini Vladislai regis nostri graciosi, in presencia dominorum infrascriptorum
celebratis, constitutus personaliter Nicolaus de
Boguslawice, nomine suo et principaliter consortis sue iudicialiter proposuit contra et aduersus abbatem et totum monasterium eiusque
conuentum in
Landa, quomodo hereditatem Magnum
Wronczyno1) pro se ab ipso alienantes vsurparent minus iuste, asserentes se racione fore propinquiores ad eandem. Ex aduerso dominus
abbas respondit, quod antecessores ipsius duas partes eiusdem hereditatis pro pecunijs emissent, et aliam partem per modum
commutacionis pro alia parte hereditatis eidem abbati et conuentui esset appropriata, incorporata et adiuncta, et super hoc
priuilegia euidencia et sufficiencia sufficienter produxit coram dominis antedictis. Demum domini supradicti auditis literis
eiusdem domini abbatis et conuentus, dictam hereditatem Magnum
Wronczyno adiudicauerunt predicto domino abbati, monasterio et conuentui, decernentes priuilegia ipsorum robur obtinere perpetue firmitatis;
predicto autem domino Nicolao et eius consorti abiudicantes temporibus euiternis et tenore presencium iusticia mediante abiudicamus.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum anno, die, quibus supra. Presentibus strenuis
ac nobilibus viris, dominis: Sandiuogio Callissiensi, domino Iohanne Liganza Lanciciensi palatinis, Thomkone capitaneo Maioris
Polonie generali, Ianussio Gnesnensi, Suentoslao Calisiensi, Iohanne de
Krolikowo Szremensi castellanis, Alberto Trlanski subcamerario, Iacussio Iacca subiudice, ceterisque dominis iudicio regali nobis(cum)
presidentibus.
Series privilegiorum monasterii Landensi lit. B z XVII wieku, str. 49.
1)Wronczyno. Były niegdyś trzy wsie tej nazwy w Wielkopolsce: jedna parafialna w byłem województwie poznańskiem, pow. gnieźnieńskim, druga
w temże województwie, pow. kościańskim, par. Modrze, trzecia wreszcie w wojew. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim. Do którejby
się z tych miejscowości nasz dokument odnosił, wyjaśnić nie umiemy.
Dokument Nr 24
1402. die 20. mensis Iunii, Sandomiriae.
Pactum Nicolai cancellarii Cuiaviensis cum Nicolao dicto Neorza de ecclesia parochali in Stszow(?).
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo secundo, indiccione decima, mensis Iunij die
vicesima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini, nostri domini Bonifacij superna prouidencia pape noni moderni
anno ipsius XIII, hora terciarum uel quasi, in domo habitacionis honorabilis viri domini Iacobi decani ecclesie collegiate
sancte Marie Sandomiriensis in Sandomiria, in mei notarij publici infrascripti testiumque subscriptorum ad hoc vocatorum specialiter
presencia constituti personaliter venerabilis et discretus viri dominus Nicolaus cancellarius terre Cuyauiensis, prothonotarius
domini Wlladislai regis Polonie, canonicus Cracouiensis et Sandomiriensis ecclesiarum et Nicolaus dictus Neorza, rector ecclesie
parrochialis in
Stszow(s), inter ipsos deliberacione habita sepiusque super hoc repetito tractatu parte ex utraque, non valentes ecclesie prefate
in
Stszow1) et cure ipsius aliter consulere, salutique animarum ipsorum et parrochie ibidem subuenire, ipsamque ecclesiam in
Stszow onere negligenciarum tam in cura animarum, quam regimine temporalium pregrauatam cupientes releuare, talem ordinacionem et
condictacionem inter ipsos fecerunt, cuius tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis. Et primo presbiterum ydoneum et
valentem pro dicta ecclesia in
Stszow et cura ipsius, quem prenominatus dominus Nicolaus cancellarius elegerit duxeritque presentandum reuerendo in Christo patri
et domino, domino Petro Dei gracia episcopo Cracouiensi, eundem petens institui per commendam et medium commende ad prefatam
ecclesiam i
Stszow. Quiquidem presbiter ad presentacionem prefati domini Nicolai cancellarij, cum per prefatum dominum episcopum Cracouiensem
fuerit, ut premittitur, per commendam ad dictam ecclesiam in
Stszow institutus, curaque animarum et regimen temporalium in eadem sibi fuerit per dictum dominum episcopum Cracouiensem commissa
et assignata, tribus annis a festo sancti Iacobi proxime nunc affuturo computando, prefato Nicolao dicto Neorza soluet quolibet
anno X marcas pro vite ipsius sustentacione, videlicet singulis Quatuortemporibus duas marcas cum media, quarto vero anno
cum aliquum ecclesia prefata fuerit in parte reformata et edificia circa eandem aliqua confecta, prefatus institutus eodem
anno et alijs sequentibus soluet XII marcas dicto Nicolao Neorza. Super quibus omnibus et singulis prefati dominus Nicolaus
cancellarius et Nicolaus dictus Neorza pecierunt eis a me notario infrascripto confici presens publicum instrumentum. Actum
et datum anno, indiccione, mense, die, pontificatu, hora et loco, quibus supra. Presentibus discretis et prouidis Symone viccario
ecclesie sancte Marie Sandomiriensis, Alberto Stanislai de
Leszow clerico Poznaniensis diocesis, nobili Iohanne Iacusij de
Zwydno subdapifero Rauensi, Ianvsio dicto Blecstarcz et Iohanne dicto Pyszarzik, ciuibus ciuitatis Sandomiriensis, testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
@rysunek@
Et ego Sanislaus Michaelis de
Przedborz presbiter Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, dictis ordinacioni, condictacioni alijsque omnibus
et singulis, dum sic, ut premittitur [agerentur et fierent], vnacum prenominatis testibus presens interfui [eaque omnia et
singula sic fieri] vidi et audiui et in hanc formam publicam redegi signoque et nomine meis solitis et conswetis consignaui
in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 278). Pieczęcią żadną nie był opatrzony.
1)Stszów. Miejscowość takiej nazwy na obszarach dawnej rzeczypospolitej nie istnieje wcale. Prawdopodobnie chodzi tu albo o Strzeszewo
albo o Strzeżów lub Strzyżów, lecz o którą z licznych wsi tej nazwy, rozstrzygnąć nie umiemy. W każdym razie wieś ta musiała
leżeć w dyecezyi krakowskiej, skoro kapelana kościoła parafialnego w tejże wsi zatwierdzać miał biskup krakowski.
Dokument Nr 25
1402. die 20. mensis Octobris, Gnesnae.
Mathiae de Wąsosze iudicis Calissiensis decretum, episcopo Posnaniensi quartam partem villae Chwaliszew seu Chwalibogowo addicens.
R. Priuilegium Mathie iudicis Calissiensis et heredis in
Wansosz, quo mediante sentenciam diffinitiuam in causa quarte partis hereditatis in
Chwaliszew seu
Chwalibogowo,1) ad ecclesiam Posnaniensem spectantis, coram comitibus Thomcone subpincerna Cracouiensi, Maioris Polonie capitaneo generali,
Martino de
Calinova castellano Siradiensi, Bodzantha de
Chlapowo subpincerna Posnaniensi, Nicolao de
Gorazdowo pincerna Calissiensi, Andrea de
Gorazdowo, tanquam a nominato capitaneo iudicibus designatis, inter Andream episcopum Posnaniensem et generosam Luchnam de
Phaliszyce mota, episcopo et ecclesie Posnaniensi sub actum in
Pyzdry feria sexta ante festum s. Heduigis, anno 1402 adiudicate, approbat et ratificat. Datum Gnesne ipso die Translacionis sancti
Adalberti martyris, in domo reuerendissimi patris Nicolai archiepiscopi Gnesnensis, anno millesimo quadringentesimo secundo.
Teka Naruszewicza 10 N. 41, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Chwalibogowo. Trzy wsie tej nazwy istnieją w powiecie wrzesińskim, do którejby się z nich nasz regest odnosił, rozstrzygnąć nie umiemy.
Może ten regest odnosi się do jednej z wsi Chwaliszew, których jest cztery w powiecie odolanowskim, a może do Waliszewa, obecnie przedmieścia miasta Poznania, które się niegdy niewątpliwie Chwaliszewem zwać musiało.
Dokument Nr 26
1402. die 13. mensis Decembris, in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis cuidam Mathiae dicto Sartori scultetiam in villa Maławieś L marcis vendit.
Ad perpetuam rei memoriam. Nos frater Gerardus abbas in
Landa totusque conuentus ibidem ordinis Cisterciensis, Gneznensis diocesis, notum facimus tam presentibus, quam futuris, presens
scriptum inspecturis seu audituris, quod nos mera deliberacione prehabita, vendidimus et per presentes vendimus honesto viro
Mathie dicto Sartori sculteciam nostram, scilicet duos mansos in nostra hereditate
Mala uilla
1), in districta Dyrzouiensi sita, pro quinquaginta marcis Prusiensibus videlicet grossorum vel maioris monete, pro se et per
eum (cum) suis successoribus legitimis natis seu nascendis iure Teutonicali, prout sculteti aliarum villarum nostrarum in
Clodauia siue in
Trampko2), iure hereditario tituloque proprietatis libere possidendo, addicientes, quod predictus scultetus seu sui legitimi successores
medium censum de taberna ibidem pro se tollet et ad vsus suos conuertet; eciam tercium denarium de re seu causa iudicata habebit.
Incole vero predicte ville nostre, quilibet eorum in festo sancti Martini racione et nomine census dare et cum effectu nobis
assignare tenebunt(s). Ceterum autem iamdicti kmethones iuxta consuetudinem terre nobis laborare sunt astricti. Vt autem hec
nostra vendicio et empcio grata et rata persisteret et perpetue firmitatis robur obtineret, sigillorum nostrorum munimine
videlicet abbatis et conuentus presentem litteram iussimus et precepimus roborari ac communiri. Actum et datum in
Landa, ipso die sancte Lucie virginis, sub anno Domini millesimo CCCC° secundo. Presentibus hijs tesibus, religiosis viris, fratribus:
Gobelino priore, Iohanne suppriore, Syfrido cellerario, Heinrico bursario ac alijs quam plurimis fidedignis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 33, N. 70.
1)Maławieś niegdy w woj. pomorskiem, pow. tczewskim.
2)Kłodawa wieś paraf. w pow. gdańskim.
Trampko, tej miejscowości oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 27
1403 s. d. m. et l.
Michael heres villae Lubasz1) Ioanni plebano ibidem hortum quendam confert.
R. Michał dziedzic Lubasza nadaje Janowi Bedermanowiczowi plebanowi w Lubaszu i jego następcom ogród leżący obok własnego
ogrodu pod warunkiem, aby ciż plebani co poniedziałek odprawiali mszę za zmarłych, zaś raz w rok w niedzielę jednę całą wigilię.
Testes: Mathias plebanus Czarnkouiensis, Venceslaus altarista Schamotuliensis, Andreas Ryp.
Acta episcopalia consistorii Posnaniensis de anno 1449.
1)Lubasz, wieś paraf. w pow. czarnkowskim.
Dokument Nr 28
1403. die 4. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae oppido Dolsk privilegium iuris civilis, igne consumptum, renovat.
R. Priuilegium serenissimi Vladislai regis Polonie super renouacione priuilegij iuris ciuilis oppidi
Dolsko,1) ex eo, quod primum priuilegium igne consumptum deducatur, tum super institucione consulatus, donacione libertatum, determinacione
fori septimanalis et nundinarum de datto Cracouie die dominica Inuocauit. Presentibus: Petro episcopo, Iohanne de
Tanczyn castellano, Iohanne de
Tarnow palatino Cracouiensibus, Petro Kmita Sandomiriensi, Ianussio de
Konieczpole Siradiensi palatinis. - Per manus reuerendissimi Nicolai archiepiscopi Gnesnensis, anno Domini millesimo quadringentesimo
tercio.
Teka Naruszewicza 10 N, 55, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Dolsk miasto w powiecie szremskim.
Dokument Nr 29
1403. die 6. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae cum monasterio Landensi vilam Sokołowo villis Wronczyno małe et Niedamirz commutat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature commoda nichil dignius memoria habeatur, oportunum
existit, vt actus hominum litterarum apicibus et testium annotacione perhennentur. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus
et heres etc. significamus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo certis
causis animum nostrum mouentibus et signanter speciali zelo deuocionis accensi, cupientes monasterio nostro in
Landa1) de maiori commodo et profectu prouidere, villam nostram
Sokolowo2) in districtu Gneznensi sitam, pro villis
Wronczino paruo et minori et
Nedamyrz,3) in districtu Pisdrensi sitis, cum venerabili fratre Gerhardo abbate et conuentu ipsius ibidem in
Landa rite et racionabiliter iustoque permutacionis titulo alterutrum permutauimus et tenore presencium permutamus. Et vt valor
predictarum villarum equaliter conpensetur, predictus Gerhardus abbas cum suo conuentu sexaginta marcas latorum grossorum
nobis addiderunt pro villa
Sokolowo ad villas predictas
Wronczino minori et
Nedamirz, ipsam villam
Sokolowo a Nicolao de
Krolikow castellano Sremensi liberantes. Quamquidem et villam
Sokolowo predictam monasterio predicto in
Landa cum omnibus eius pertinencijs, agris, agriculturis, pratis, campis, rubetis, quercetis, pinetis, fructetis, borris, siluis,
mericis, nemoribus, aucupacionibus, venacionibus, mellificijs, piscinis, piscaturis, lacubus, paludibus, aquis et aquarum
decursibus, molendinis, emolumentis, collibus, vallibus, montibus, censibus, fructibus, redditibus, vtilitatibus, prouentibus,
appendijs et coherencijs vniuersis, prout eadem villa
Sokolowo in suis metis, grenicijs et gadibus ab antiquo longe lateque et circumferencialiter est limitata et distincta, incorporamus,
adiungimus, annectimus et appropriamus perpetuis temporibus duraturis, per ipsum abbatem et conuentum eius tenendam, habendam,
vtifruendam, nec non vendendam, commutandam et in vsus eorum beneplacitos conuertendam ac perpetuis temporibus possidendam.
Harum quibus sigillum nostre maiestatis appensum est testimonio litterarum. Datum Cracouie feria tercia proxima post dominicam
Inuocauit, anno Domini M° CCCC° III°. Presentibus hijs venerabilibus in Christo patribus et dominis: Nicolao de
Curow sancte Gnesnensis ecclesie archiepiscopo, Petro Cracouiensi et Alberto Poznaniensi episcopis, necnon validis strenuisque
viris Iohanne de
Thanczin castellano Cracouiensi, Iohanne de
Tharnow Cracouiensi, Sandziwogio Swidwa Poznaniensi palatinis, multisque alijs nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus eiusdem
domini Nicolai de
Curow sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi, nobis sincere dilecti.
Z kolońskiego kopiarza przywileji klasztoru lądzkiego, karta 2 N. 2.
1)Ląd wieś w woj. kaliskiem, pow. konińskim, par. Lądek.
2)Sokołowo, wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Ostrowite prymasowskie.
Wronczyno małe i Niedamirz dziś w pow. pyzdrskim nie istnieją.
Dokument Nr 30
1403. die 11. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae littus paludis dicti Prusy Alberto episcopo Posnaniensi confert.
In nomine Domini amen. Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie,
Lithuanieque princeps supremus, Pomeranieque et Russie dominus et heres etc. significamus tenore presencium vniuersis, quibus
expedit, presentibus et futuris, presencium habituris noticiam, ad rei memoriam sempiternam, quod mente solicita perpendentes,
quod in cumulum promitat maiestatis regie et honoris ad ea dexteram aperire munificam, que et bonorum votiue ampliandorum
augmentum respiciunt et personarum ecclesiasticarum, pontificali presertim dignitate, profunda quoque et rei publice opportuna
consiliorum vtilitate eminencium condicionem vbertant et faciunt pociorem. Inde est, quod nos deuotis precordijs magna pro
paruis et pro transitorijs eterna ab eo, qui bonorum nostrorum non indiget, et in se sperantes conseruat, domino premia expetentes
et eum hereditatis nostre partem habere, voluntatique sanctorum, qui in terra eius sunt et ad dexteram regiam, ne commoueantur,
assistunt, cupientes, rippam nostram seu littus paludis siue stangni, wlgariter dicti
Prussy, intra nostre regalis dicte
Drzonek, et venerande beatorum Petri et Pauli apostolorum, principum Poznaniensis ecclesie, vocate
Dolsko1) hereditatum, in Maiori Polonia, in districtu Srzemensi consistencium, terminos iacentis et gades seu limites ipsarum concludentis,
vnacum parte eiusdem stagni nos concernente, ad instantem peticionem reuerendi et nobis precipui in Christo patris, domini
Alberti episcopi Poznaniensis, dicte ecclesie ac ipsi domino Alberto et suis successoribus episcopis, Poznaniensibus, pro
piscina seu piscinis per eos ad comodum et vtilitatem ipsorum et ecclesie eiusdem faciendis, in longitudine, qua longiori
et latitudine, qua ampliori aqua in palude seu stangno eodem retenta et restangnata dilatata fiunt et diffusa, cum omni iure
et dominio et prout ad nos hactenus dinoscebatur pertinere, dedimus, donauimus, contulimus et appropriauimus, ac presencium
robore damus, donamus, conferimus et appropriamus, per ipsam Poznaniensem ecclesiam et eius episcopos tenendum, habendum et
perpetuis temporibus pacifice possidendum ac cum piscaturis et vniuersis vtilitatibus ad vsus eorum beneplacitos conuertendum.
Harum quibus sigillum maiestatis nostre appensum est testimonio literarum. Datum Cracouie die dominico Reminiscere miseracionum
tuarum etc. anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. Presentibus strenuis militibus: Iohanne de
Tanczin castellano, Iohanne de
Tarnow palatino Cracouiensibus, Petro Kmythe palatino, Cristino de
Ostrow Sandomirien castellano, Zegotha de
Pysary Cracouiensi et Sandziuogio de
Ostrorog Poznaniensi vexilliferis, et quammultis alijs nostris fidelibus dilectis. Datum per manus reuerendissimi in Christo patris,
domini Nicolai archiepiscopi Gneznensis nobis sincere dilectj.
Ad relacionem Nicolai aule regalis vicecancellarij. -
Albricus prepositus Vneyouiensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest majestatową pieczęcią króla
Władysława Jagiełły ze zwykłego wosku, mocno zniszczoną, uwieszoną na sznurze z blado różowego i blado zielonego jedwabiu.
1) Drzonek wieś, Dolsk miasto w pow. szremskim.
Dokument Nr 31
1403. die 8. mensis Maii, in Krzeszów.
Nicolaus de Chroberz capitaneus Cresoviensis fratri suo Francconi villam Ośnica, ad fluvium San locandam, XXX marcis vendit.
In nomine Domini amen. Quia cunctorum perit memoria factorum, nisi testibus veridicis siue scriptis priuilegiatis publice
solidantur, igitur nouerint vniuersi, presentem paginam inspecturi, quod nos Nicolaus heres de
Chroberz necnon capitaneus Cresoviensis per consensum magnifici principis Wladislay Dei gracia regis Polonie, cupientes redditus castri
predicti ampliare, decreuimus noue locacionis villam sub nomine
Osniscza1) inter
Colno et fluuium
San situare. Vendidimus fratri nostro Francconi filio domini Stephani dicti Pachirz pro triginta marcis vsualis monete sculteciam
cum omnibus fructibus infrascriptis iure Maitburgensi perpetuo hereditarie habendam, possidendam ac si necesse fuerit, ad
vendendam. Ad libertatem prefixam diligencius locandam eidem Ffrancisco sculteto et singulis kmetonibus ad eandem libertatem
supervenientibus et ibidem manentibus a data presencium infra XII annos in mericis, in siluis vero XX-ti annos omnimodam libertatem
concedimus et donamus, ipsosque ab omnibus solucionibus, angarijs, exaccionibus et alios(s) quocumque nomine dicantur, liberos
faciendo, tali tamen condicione, quod predictus scultetus in predicta libertate duodecim cmethones in duodecim mansis, de
nouo extirpatis, pro nostris vsibus et suis debeat collocare; sin autem plures fieri poterint, ad nostrum melius locabuntur.
Deinde intra granicies incipiendo a
Colna fluuio usque ad fluuium
San et a fluiuo
San usque ad
Persczowicze et a
Perscowicze usque ad
Borecz et dictum
Borecz usque ad granicies
Bistripotoc et a
Borecz usque ad foueas
Iwn, quo reccius poterit pertransire, et a @?@foueis quo reccius potest pertransire circa
Chlopi gosd usque iterum ad
Colna sint in se circumferencialiter sint(s) distincte. Sepedicte scultecie @?@ac kmetonibus vtilitates, quas comparare et haberi
poterint pro ipsis, voluerint, largiter donamus: siluuas, borras, mericas, mellificia ad comparanda. Ceterum concedimus et
damus predicto sculteto in predicta scultecia @-?@ IIII-or mansos liberos, prata, primo, quod est sub
Oszniscze, secundo
Perscovicze, tercio
Setno, quod ante ad castrum spectabat, et quatuor ortulanos, tabernam, maccellum carnificum, fabrum(s) sutorum et sartorum, sextum
denarium de censu, tercium denarium de iudicio, molendinum in
Colna fluuio, ubi placuerit ad parandum, piscinas, quotquod fieri poterint in suis granicijs, lacus: primum sub
Osniscze, secundum paruum, quod dicitur
Lomini, in fluuio
San obstaculum, quod dicitur
jasz ad parandum; hec omnia concedimus libere ad possidendum. Item vero cum iam libertas elapsa expirauerit, cmetones nobis ibidem
annis singulis per marcam soluere tenebuntur in die beati Martini. Item si aliqua expedicio communis in terra siue extra terram
ingruerit, tunc sepedictus scultetus in equo et cum balista nobis tenebitur deseruire; ab alijs vero solucionibus et exaccionibus
penitus liberi sint et exempti, nisi quod iuris est in alijs libertatibus. Item plebano idem cmetones per mensuram siliginis
et per mensuram auene in festo sancti Martini soluere tenebuntur. Istis autem omnibus suprapremissis super omnia predicta
in iura se Maitburgensia tenebuntur, ipsorum privilegio et iure vtantur, ad que nos omnino consentimus. In cuius rei testimonium
sigillum nostrum presentibus duximus apendendum. Actum et datum in
Cresow in die beati Stanislaui gloriosi martiris, anno Incarnacionis Domini M°C°C°C°C°III°. Presentibus testibus: domino Iohanne
fratre nostro, herede de
Chroberz, domino Iacobo item herede de
Chroberz, strenuo milite domino Gregorio de
Lowinicza, domino Nicolao herede de
Wola, domino Petro herede de
Charzewicze et alijs quam pluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 270), opatrzony jest jedną okrągłą
pieczęcią z ciemnego wosku, zawieszoną na sznurku z pąsowego i niebieskiego jedwabiu, a wyobrażającego w tarczy herb Topór.
Napis otokowy zniszczony.
1) Ośnica. Wieś tej nazwy nad rzeką Sanem dziś nie istnieje.
Dokument Nr 32
1403. die 5. mensis Iunii, in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae cuidam Laurentio filio Micossii molam aquariam in fluvio Warta prope oppidum Oborniki sitam, confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum incommodis prudenter occurrimus, dum
gesta etatis nostre literarum apicibus et testium annotacione perhennamus, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium
noticiam habituris, quomodo cupientes regni nostri solitudines in vsus vberiores reducere et fructus thezauri nostri amplioribus
vbertatibus adaugere, in ripa fluuij
Wartha fluentis ante opidum
Oborniky1), retro pontem eiusdem opidi
Oborniky, quo itur ad ecclesiam sancti Spiritus, molendinum erreximus et locauimus, in quo omnia grana frumentorum moli debent sine
preiudicio aliorum nostrorum molendinorum. Cuius quidem molendini terciam partem seu terciam metretam omnium emolimentorum,
de eodem veniencium, Laurencio molendinatori filio Mikossij, olim ciuis de
Gnezno, considerata subtilitate artis ipsius carpentorie, dedimus graciose, damusque et conferimus harum serie mediante temporibus
perpetuis duraturis, duabus partibus seu metretis eiusdem molendini pro nobis et successoribus nostris reseruatis. Quodquidem
molendinum ijdem Laurencius in omnibus suis defectibus et de nouo eciam debet reformare. Pro cuius reformacione nos duos denarios,
ipse vero Laurencius molendinator tercium dare volumus et debemus. De quoquidem molendino prefatus Laurencius molendinator
omnium emolimentorum eiusdem molendini duas metretas nobis vel capitaneis nostris Obornicensibus, qui pro tempore fuerint,
debet dare et fideliter assignare, terciam metretam pro vsibus suis conuertendo; quamquidem terciam metretam eiusdem molendini
ijdem Laurencius molendinator et eius liberi ac successores legitimi habebunt, tenebunt, vtifruentur et pacifice temporibus
perpetuis possidebunt. Racione cuius donacionis ydem Laurencius molendinator et sui successores legitimi arce carpentoria
curijs nostris seruire tenebuntur, quociens fuerit oportunum et per capitaneum nostrum fuerint requisiti. Harum quibus sigillum
nostrum appensum est testimonio literarum. Actum in
Konyn feria tercia festi Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. Presentibus: reuerendo in Christo patre,
domino Alberto Dei gracia episcopo Poznaniensi, Gnewossio de
Dalouicz Cracouiensi, Iohanne de
Tholischcow Kalisiensi subcamerarijs, Nicolao de
Czarnkow iudice Poznaniensi, Georgio de
Kwyathcow Bechouiensi, Nicolao de
Bloczischow Santhocensi castellanis, multisque alijs nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus venerabilis in Christo patris domini
Nicolai Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi nobis sincere dilecti. - Ad relacionem Thomconis capitanei Maioris
Polonie.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 280), opatrzony był niegdyś jedną
pieczęcią, po której tylko sznurek z białego i zielonego jedwabiu pozostał.
1) Oborniki, dziś miasto powiatowe w dawnem województwie poznańskiem.
Dokument Nr 33
1403. die 5. mensis Iunii, in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de Trląg villam Pławce confert.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie Lythwanieque princeps suppremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
quod attenta mente perpendentes grata et multum accepta seruicia, que nobilis Albertus de
Trlang, subcamerarius Kalisiensis mayestati nostre exhibuit et imposterum aucto fidelitatis studio prestancius poterit exhibere,
quorum intuitu volentes eundem Albertum de
Trlang specialium graciarum prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere prompciorem, sibi villam nostram
Plowcze1) in districtu Srzedensi sitam, cum omnibus censibus, redditibus, prouentibus, aquis, pratis, campis et laboribus ac cum omnibus
et singulis vtilitatibus ad ipsam quomodolibet spectantibus de innate celsitudinis munificencia damus tenendam, ad nostre
dumtaxat beneplacitum voluntatis. Quamquidem villam
Plowcze idem Albertus de
Trlang cum prescriptis eius vtilitatibus tenebit, habebit et pacifice possidebit ad voluntatis nostre beneplacitum, ut preffertur.
Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum. Datum in
Konyn feria tercia festi Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. - Ad relacionem domini Nicolai vicecancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 281) bez najmniejszego śladu przywieszenia
lub wyciśnięcia pieczęci.
1) Pławce, wieś w pow. szredzkim.
Dokument Nr 34
1403. die 24. mensis Iulii, Posnanie.
Ioannes de Niepart canonicus et vicarius in spiritualibus Posnaniensis testatur, Ioannem dictum Chojnica bacalaureum in artibus
vicariis ecclesiae cathedralis Posnaniensis duas marcas annuas de villis Glinno, Sady et Bielawy1) in vim reemptionis vendidisse.
R. Czynsz powyższy wyderkafowy zapisał Jan Chojnica bakałarz w sztukach imieniem własnem oraz imieniem ojca swego Jury w szerokich
groszach praskich. A był ten czynsz płacony dotąd Mikołajowi Wodziczce, któremu wikaryusze katedralni poznańscy w zamian za
to 20 grzywien wynagrodzili. Testes: Nicolaus Petri de
Srzodka, Nicolaus Maczkonis de
Lubin plebani, Symon Martini de
Dambye et Symon Mathie de
Staw.
Acta consistorii episcopalis Posnaniensis de an. 1446-1447.
1) Bielawy i Glinno wielkie oraz Glinno małe czyli Glinienko, wsie w wojew. niegdy poznańskiem, pow. poznańskim, par. Chojnica. Sady dziś w tej okolicy nie istnieją.
Dokument Nr 35
1403. die 3. mensis Septembris, Posnaniae.
Thomco capitaneus Maioris Poloniae testatur, Hinczcam Szkapa de Ujazd cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis, quasdam
hereditates commutasse.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis,
significamus vniuersis presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod ad nostram et aliorum nobilium veniens
presenciam, nobilis vir Hinczka dictus Szkapa, heres in
Wyasd, non compulsus, non coactus, neque errore aliquo seductus, sed de sua spontanea voluntate, vsus suorum amicorum consilio et
matura deliberacione prehabita, talem commutacionem in bonis hereditarijs cum venerabili domino Ioanne abbate de monasterio
Gosczechow alias Paradiso, et religiosis fratribus conuentus manesterij(s) eiusdem se fecisse recognouit, ita videlicet, quod a dictis
abbate et conuentu hereditates, videlicet
Sdzbowecz, item vtrumque
Solancin et
Sworzice in Costanensi, et
Zollelice1) in Poznaniensi districtibus sitas, recepit; racione quarum hereditatum et commutacionis ipsis domino abbati et conuentui
manesterij(s)
Gosczechowo predicti, hereditatem suam
Lutole mocre et scolteciam in
Choczeszewo2) cum iure supremo ibidem predictus Hinczko Szkapa cum omni iure et dominio, sicut solus tenuit et habuit, coram nobis resignauit,
cum omnibus prouentibus, redditibus, censibus, campis, agris, pratis, pascuijs, siluis, gagijs, mericis, rubetis, borris,
melificijs, lacubus, piscinis, fluuijs, aquis, riwlis, molendinis, stangnis, paludibus ac generaliter cum omnibus et singulis
vtilitatibus et pertinencijs, ad predictam villam
Lutole mocre et ad scolteciam in
Choczeszewo quomodocumque pertinentibus, nichil pro se excipiens in eisdem, per ipsos dominum abbatem et conuentum perpetuis temporibus
tenenda, possidenda, vendenda, obliganda et ad vsus beneplacitos conuertenda, prout ipsis et successoribus eorum vtilius videbitur
expedire. Nos autem predictam commutacionem ratam habentes et gratam, presentibus confirmamus. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum Poznanie, feria secunda ante Natiuitatem beate Marie, anno Domini millesimo
quadringentesimo tercio. Presentibus dominis: Sandiuogio de
Ostrorok vexilifero Poznaniensi, Andrea et Przibislao de
Grizina, Sandiuogio de
Iarocino, Theodrico de
Gywno et Petrassio de
Nagrodouice heredibus et alijs multis.
Dokument pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (N. 95), opatrzony był niegdy pieczęcią, przechowaną
w tejże bibliotece osobno (E, 4), a wyobrażającą w tarczy nieco pohylonej, nakrytej hełmem, herb Jelita.
1) Seibowiec niegdy w pow. kościańskim, dziś nie istnieje.
Słocin, wieś w pow. bukowskim, par. Grodzisk.
Sworzyce, wieś w tymże pow. par. Bukowiec.
Bolewice, wieś w tymże powiecie.
2) Lutole mokre, zapewne Lutołek wodny, niegdy w wojew. i pow. poznańskim.
Chocieszewo wieś paraf. w temże niegdy województwie i powiecie.
Dokument Nr 36
1403. die 8. mensis Septembris, in Poniec.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum abbatem Lubinensem et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka de agro quodam litem
dirimens.
R. Petrus burgrabius in
Ponecz, Lysek in
Dzanczina, Iohannes de
Gosczeyewicze heredes, Mathias proconsul, Stephanus consul in
Ponecz, Clich in
Gosczeyewicze et Clich in
Ianiszewo kmethones, jako wybrani jednacze wydają wyrok w sprawie pomiędzy Mikołajem opatem lubińskim a Maciejem Dzetrzichem kmieciem
z
Górki, powiatu wschowskiego, o to, że Maciej pewnego pola w tejże wsi od dość dawnego czasu na szkodę klasztoru nie uprawia. Obiedwie
strony przyrzekają z góry poddać się wyrokowi pod karą 30 grzywien, za które poręczają ze strony klasztoru Stanisław z
Szurkowa podsędek poznański i opiekun klasztoru lubińskiego oraz Piotr dziedzic z
Gościejewic, zaś ze strony Macieja Dzetrzicha Ian Moczygroch z
Zawad, Miczko z
Gościejewic, Jan Draag z
Osieczny i Stojan z
Gościejewic kmiecie. Maciej Dzetrzich ma powrócić do swego pola i takowe uprawiać nadal lub sprzedać; opat zaś ma mu dać 7 wiardunków
i 8 mierzyc na zasiew zimowy, to jest 1 grzywnę na św. Michał, a na św. Marcin 3 wiardunki, oraz nakazać kmieciom z Górki,
by pole jego na zimę zorali, wreszcie uwolnić go od tegorocznego czynszu. In
Ponecz die dominica infra octauas Natiuitatis Marie, a. D. millesimo quadringentesimo tercio.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Pieczęci wszystkich czterech brak.
Dokument Nr 37
1403. die 24. mensis Septembris, in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cuidam Petro molam aquariam in villa Koszuty XX marcis vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos frater Gerhardus abbas monasterij Landensis, ordinis Cisterciensis,
diocesis Gneznensis, ex arbitrio salubri et consensu fratrum conuentus nostri, molendinum in hereditate nostra
Coschuti1) situatum et in stagno de
Powidz decurrente, situm in fine ville predicte ad opidum
Sluptza tendenti, honesto viro Petro et suis legittimis successoribus vendidimus et vendimus presencium per tenorem pro viginti marcis
tenendum, habendum, commutandum, conueniendum, obligandum, vendendum, vtifruendum, perhenniter possidendum et ad vsus beneplacitos
conuertendum, iuxta quod prefato P. et suis legitimis successoribus vel posteris decencius ac vberius videbitur expedire,
tali, vt sequitur, ordinacione, quod sepedictus P. cum suis successoribus qualibet septimana IIIIor scotos nobis dare debet
racione nostri census. Rursus prenominatus P. cum suis sequacibus honorem cum appensis quibuscunque anno quolibet super festum
Natiuitatis Domini nostri nobis dare, quemadmodum suus antecessor; (tenetur). Insuper si aqua per vehemenciam auide ampliaretur
et agger(em) wlgariter
grobla dictum dirumperet, extunc incole antedicte ville nostre
Coschuti pro reformacione eiusdem aggeris dicto Petro et suis successoribus debent fore adiutores, si aque eidem(s) non neglexerit
restaurare; si autem neglexerit, extunc non in nostrum dampnum, sed in dampnum eiusdem P. et suorum successorum procedet.
De post si aqua de eodem stagno conuerteretur, vel, quod absit, expedicio et lites seu gwerre in regno Polonie haberentur,
et idem P. cum suis successoribus emolumenta aquirere non posset, ita quod segetes ad molendinum adduci non possent, hoc non
in dampnum ipsius P. vel suorum successorum, sed in dampnum nostrum procedet. Ceterum, si quod absit, idem molendinum per
deuastatores seu occupatores regni Polonie vel per alios extraneos concremaretur, extunc tam in dampnum nostrum, quam in dampnum
ipsius P. et suorum successorum procedet; si autem ex igne proprio accenderetur, non in nostrum, sed in dampnum ipsius Petri
et successorum suorum procedet. Hoc adiuncto, quod sepefatus Petrus cum suis successoribus modicum de agro vna cum orto pro
se et suis successoribus reseruabit, velut tenuit suus antecessor. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem, nostro
ac conuentus nostri sigillis presentes iussimus roborari. Actum et datum in domo habitacionis nostre feria secunda proxima
ante festum sancti Michaelis archangeli sub anno Domini M° CCCC° tercio. Presentibus: nobili viro, domino Laskario herede
in
Cozarzewo, Waltero aduocato Slupczensi, Canitza mercatore, Martino Cąl, Nicolao Clotząck, Nicolao tabernatore, incolis
Sluptze, Mathia molendinatore, Wilhelmo priore, Syffrido cellarario et alijs quam pluribus fidedignis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 37.
1) Koszuty wieś w księstwie poznańskiem, pow. słupeckim, par. Słupca.
Dokument Nr 38
1403. die 6. mensis Novembris, in Biecz.
Vladislaus II. rex Poloniae Voitoni de Kopystnica villam, Kopytnica confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanie princeps supremus, Russieque
dominus et heres etc. Quamuis munificencie nostre graciam libenter extendimus ad singulos, quorum fideles nobis abo ... experimento
sentimus, circa illorum tamen merito graciosius plenam libencius dextram nostre liberalitatis adducimus, pro quibus non solum
deuocionis et fidei puritas, sed et seruiciorum gratitudo multipliciter intercedit. Quapropter omnibus et singulis, tam presentibus,
quam futuris significamus, quibus expedit, vniuersis, quod attentis inspectisque gratis seruicijs ... pendijs Voythonis de
Kopystnicza, nostri fidelis dilecti, que ipsum hactenus nobis exhibuisse cognouimus et incessanter ad presens exhibere, seruireque et
........ ....... credimus in futurum, de certa nostra sciencia baronumque nostrorum prehabito consilio eandem villam ac hereditatem
nostram
Kopytnicza,1) in terra nostra Podoliensi, in districtu vero Skalicensi, in fluuio dicto
Zbrucz sitam, cum omnibus censibus, vtilitatibus, prouentibus, vsufructibus, campis, agris, pratis, pascuis, graminetis, siluis,
mericis, nemoribus, quercetis, mellificijs, piscinis, aquis, molendinis et emolimentis, cum omnibus eciam proprietatibus,
iure, dominio et appendijs vniuersis ac p ......... antiquis prouentibus, quibuscumque vocantur nominibus, ...............
damus, donamus, conferimus et largimur Voytkoni necnon ipsius liberis et successoribus legittimis libere, hereditarie in perpetuum
tenendam, habendam, possidendam, vtifruendam, non sine consensu et voluntate nostris vendendam, obligandam, commutandam, alienandam
et ad vsus beneplacitos conuertendam: saluis tamen iuribus et seruicijs nostris per ceteros terrigenas nostros terre Podolie
ac eorum homines nobis exhiberi consuetis, que eciam ipse Voytko et successores ipsius legittimi vnacum hominibus ipsorum
celsitudini nostre prestare, impendere et facere tenebuntur. Hoc eciam specialiter expresso, quod idem Voytko, ipsius liberi
et successores legittimi cum vna hasta et duobus sagittarijs et alijs ipsorum hominibus nobis et nostris successoribus seruire
totaliter sint astricti ad expedicionem, dum fuerit oportunum. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum.
Actum in
Beecz feria tercia infra octauas Omnium Sanctorum, anno Domini millesimo CCCC tercio. Presentibus: Sbigneo de
Brzezie marszalco curie nostre, Gnewossio de
Dalouicz magistro curie regine consortis nostre et succamerario Cracouiensi, Clements de
Mosk .... castellano Vysliciensi, Iohanne dicto Manzyk, pincerna nostro, militibus, Nemerza de
Galow, Zindramo gladifero Cracouiensi et alijs quam plurimis nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus honorabilis Nicolai Cracouiensis
et Sandomiriensis ecclesiarum canonico(s) preposito sancti Floriani necnon aule nostre vicecancellario. Volentes eciam, vt
idem Voytko semper in terra Podolie residenciam habeat personalem et sui heredes.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 282). Pieczęć
wraz z sznurkiem oderwana.
1) Wieś Kopytnica dziś nie istnieje.
Dokument Nr 39
1403. die 13. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis XL marcas annuas de decimis quarundam villarum, necnon proventus quarundam aliarum villarum
canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis Poznaniensis confert.
In nomine sancte et indiuidue Trinitatis tociusque curie celestis amen. Ad perpetuam rei memoriam. Incessanter quosque fideles
suos sancta mater ecclesia conuocat ad Dei proximique amorem, qui ad suum recurrens principium, suo reditus origini, refusus
suo fonti, semper ex eo sumens, vnde iugiter fluat, operari magna non desinit, sed plurimos ad se trahit, quem amorem habenti
beato Petro, sumo apostolorum vertici dominus noster ..... ipsius pascendas commisit oues suas, cuius eciam diuini amoris
quantulamcumque scintillam acceptam proximi amore nutrire cupientes, vt ......... ad Dei trahamus amorem. Nos Albertus Dei
gracia Poznaniensis episcopus precipua cura vigilando pro diuini cultus augmento ac iuxta .......... doctrinam patrum erga
magis nobis fidei domesticos fratres scilicet nostros, nostre dicte Poznaniensis ecclesie canonicos eorumque vicarios ..................
sed propter exiles fructus, quos habent, excusacione pretensa apud ecclesiam nostram minime residentes, desiderio desiderauimus
vltra .............. ...... naliter apud ecclesiam nostram predictam residendum, quatenus in eadem Domini domo quasi stelle
in perpetuas eternitates lucentes, Dei .................. nent et exemplo. Eapropter de consensu nostri nostreque ecclesie
capituli generalis, ad hoc specialiter congregati, vna nobis .................... prehabita, de eiusdem ecclesie nostre bonis,
fructibus, redditibus, que hucusque nostre mense episcopali deseruiebant, ipsa tamen mensa nostra .................... prouisione
manente, quadraginta marcas grossorum annuas monete Polonicalis de decimis villarum circa
Rogosno, circa [
Czarnkowo et circa
Vscze]
1) consistencium, videlicet
Bobrowniki, Tlukaui, Iardanouicze, Gorzewo, Polayewo, Lubas, Bszowo, Golcz, Slawno, P[
russynowo, Mlynkowo, Szmyescheouo,]
Sarb, Cruschewo, Vscze, Nouauilla, simul
Chrostowo, Netansxowo Iablonowo, Miroslaue, Rathaie et
Milcz nostre diocesis,
2) .......... .......... percipiendas deputamus, donamus et assignamus, atque earum possessionem realem et corporalem a nobis
nostrisque successoribus ac nostra et ............. perpetuum segregamus et abdicamus, tradimusque in Dei nomine per presentes
in augmentum, refeccionem et cottidianarum distribucionum presentibus in d ........... in choro ecclesie nostre duntaxat dari
solitarum, ipsisque refeccionibus et cottidianis distribucionibus addimus et eciam aplicamus distribuendas hocmodo, vt uidelicet
tercia, quarta uel quinta aut alia conueniente die tempore cuiuslibet capituli nostre ecclesie generalis, quod bis celebretur
in anno, durante eodem capitulo post finitas vesperas omnes tunc presentes canonici atque eorum vicarij vigilias et de mane
missam defunctorum in ecclesia nostra prefata solempniter decantent pro defunctis Poznaniensibus episcopis; ita tamen, vt
nobis vita functis nostri nominis recitacio specialiter fiat in vigilijs et missis, in secretis et collecta speciali, videlicet
"Deus, qui inter apostolicos antistites" etc. eciam "famulum tuum Albertum" perpetuo annuatim decantandis, cuilibet autem
canonico et prelato tunc in choro presenti, hoc modo missam legenti octo, non legenti vero sex grossi pro refeccione dentur;
quilibet quoque prelatorum eorumdem tunc presencium duos, singuli vero tunc eciam presentes canonici vnum grossos dicte Polonicalis
monete sub excommunicacionis pena, quam exnunc ferimus in hijs scriptis, in qualibet missa huiusmodi defunctorum teneantur
ad altare offere inter ibidem tunc presentes in choro concanentes vicarios diuidendos. Qod autem supererit de dictis quadraginta
marcis dictis commemoracionibus peractis, iuxta dicti nostri et ecclesie nostre capituli et procuratorum, qui pro tempore
fuerint, secundum industriam alijs festis seu diebus, presentibus tantum in choro prelatis et canonicis singulis annis pro
refeccionibus equaliter diuidatur, quatenus saltem celestium et huiusmodi premiorum spe ijdem canonici vicarijque allecti,
in ipsa nostra ecclesia ministerium sibi traditum curent adimplere deuote, omni excusacione postergata. Verum cum in illa
eterna celesti domo multe sunt mansiones, quarum inhabitatores non id solum, quod per Dei omnipotenciam creati, sed eciam
quia sua clemencia de claustris inferi dyabolique faucibus saluati et liberati sunt per verbum, quod in principio apud Deum
Deus erat et carnem sumpsit in uirgine Maria, ex quo eam beatam pronuncciauit, omnes generaciones incessanter commemorant,
nos Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis prefatus, cum illis partem, societatemque expectantes, vnanimi desiderio ad
ipsum volentes efficere, de nostri capituli generalis ac vicariorum canonicalium dicte nostre ecclesie consensu concordi,
sana deliberacione prehabita, constituimus et perpetuo seruandum ordinauimus et presentibus ordinamus ac statuimus, vt in
dicta nostra ecclesia omnes hore ac missa de beata Maria virgine prememorata per terciam partem dictorum vicariorum canonicalium
ipsius ecclesie nostre annuatis vicibus ad hoc opus mutandorum, singulis annis inperpetuum cottidie, alijs duabus vicariorum
partibus horas eisdem diebus singulis debitas et officia in eadem ecclesia nostra complentibus, decantentur et decantare teneantur,
verumtamen ad presepe os bonis triturantis ligare nolentes, sed vt viuat de altari, qui ei seruit, dignum duximus premissis
statuentes addicere, vt tam hij, qui beate virginis, quam diei reliquas horas, vt predicitur, adimplent, redditus, census,
obuentiones et prouentus altarium sanctorum Stephani prothomartiris, Nicolai episcopi et confessoris ac Alberti et Katherine,
decem milia Martirum et Philippi, ac Iacobi apostolorum et Blasij martiris ac sancte Elisabeth et Nicolai episcopi confessoris
ac sancte Crucis in dicta nostra ecclesia Poznaniensi nostre collacionis, eciam si alicui uel aliquibus ipsorum altarium canonicatus
sit annexus aut vacetur prebenda, quibus ipsi vicarij eciam teneantur ammodo deseruire, ipsorum altarium ministris, qui nunc
sunt, vita functis, necnon decimas, prouentus, census et obuenciones villarum circa
Kalis et circa
Odolanow, videlicet
Glogowa, Bandzeszino, Crampa, Sczuri, vtrumque
Golanski, Iankowo, Naviszicze, Lancoczini, Virzbno, Daniszino, Guthowo, Beganino, Raskowo, Pogrzibouo, Rpiszewo, Przigodzicze,
Oczansche, Goluchouo, Bonino, Lewkowo, Boczkowo, Gnasdowo, Gorzno et
Benino,3) que mense nostre episcopali hucusque debebantur, annis singulis decetero inperpetuum prouenientes, atque decimas, redditus,
offertoria, refecciones, funeralia, census et obuenciones intuitu vicariarum suarum quomodocumque et qualitercumque, auro
et argento fusis uel in massis ac pannis sericeis et aurifrigatis uel auratis et gemis oblatis uel cum funeribus apportatis,
exceptis, prouenientes, equaliter inter presentes tamen singulis septimanis post completorium sabatis diebus diuidantur. Ita
temen, vt singulis annis ipsorum vicariorum, tam absencium, quam presencium cuilibet, inter sancti Martini ac sancti Nicolai
confessorum et episcoporum festa de huiusmodi redditibus pro vestitu comparando tres marce Polonicalis numeri debeant dari
et predonari, reliquo quod vltra ............. prouenerit, inter presentes tantum, vt premittitur, distributo. Que, quosque
altaria, redditus, decimas, census, prouentus et obuenciones supratacta ............. .......... et singula, omnesque et singulos
ad vsum predictum dicto modo exequendum et seruandum, dictis vicarijs canonicorum per presentes in Dei nomine assignamus ......................
mus, incorporamus et donamus, renuncciantes pro nobis et successoribus nostris in perpetuum ipsis et omni iuri, quod nobis
aut nostris successoribus .... ................ nensis compecijt, competit uel competere possit qumodolibet infuturum, a nobis
quoque et successoribus nostris nostraque et eorum mensis abdicantes .................... ssessionem et vtilitatem omnem ipsis
vicarijs damus et eos, successoresque eorum in perpetuum possessores eorundem facimus, constituimus ........... .........
ssa suum robur obtineat et perpetuam firmitatem, presentes literas exinde confici et sigillis nostro et dicti capituli nostri
maioribus commu ..................... Actum et datum Poznanie sub anno Domini millesimo quadringentesimo tercio, die XIII
mensis Novembris, in capitulo generali tunc celebrato. P ................... bus ac honorabilibus viris domnis: Petro Lubucensis,
Nicolao palatini Wladislauiensis ecclesiarum decanis, Nicolao Streskonis Gneznensis, Michaele .................... Stetinensis,
Caminensis diocesis, ecclesiarum thesaurarijs, necnon Vincencio preposito, Petro decano, Nicolao cantore, Symone custode,
Conrado ............... Pczewensi archidiaconis, Mathia de
Kczina, Bartholomeo, Iohanne officiali, Iohanne de
Neparth, Nicolao de
Gorca cancellario, Ianussio ........ Borislao, Floriano de
Poclatki, Mathia de
Kalis, Floriano de Cracouia, Petro Luciani, Iacobo Grolok, Alberto preposito Gluszinensi, Przibislao, Miroslao, Michaele Blida,
Lodvigo et Nicolao Iamenski prelatis et canonicis capitulariter congregatis nostre ecclesie Poznaniensis et Nicolao de
Gwasdouo, notario nostri capituli Poznaniensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, zawieszonemi
na sznurkach z niebieskiego i wiśniowego jedwabiu, z których pierwszej brak zupełny, po drugiej, pieczęci kapitulnej, pozostał
tylko zniszczony zgoła ułomek. Dokument sam wilgocią zniszczony tak, że dwie plamy wilgotne, wielkości dłoni, zniszczyły zupełnie
pismo dokumentu w tych miejscach.
1) Rogoźno miasto w pow. obornickim.
Czarnków, miasto powiatowe w obw. bydgoskim.
Uście w powiecie chodzieskim.
2) Bobrowniki w pow. wągrowieckim.
Tłukawy w powiecie obornickim.
Jardanowice dziś nie istnieją.
Gorzewo w powiecie wągrowieckim.
Połajewo w powiecie obornickim.
Lubasz, Bzowo, Gulcz, Sławno i Prusinów w pow. czarnkowskim.
Młynkowo w powiecie obornickim.
Smieszków, Sarbia i Kruszewo w powiecie czarnkowskim.
Uście, Nowawieś, Chróstowo, Nietążkowo, Jabłonowo, Mirosław i Milcz w powiecie chodzieskim.
3) Kalisz miasto niegdy wojewódzkie.
Odolanów miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Głogowo w woj. kaliskiem, pow. konińskim, par. Rusosice.
Będzieszyn w pow. odolanowskim.
Krempa w woj. kaliskiem, pow. konińskim, par. Tuliszków.
Sczury w powiecie odolanowskim.
Gołąski wielkie i małe niegdy w woj. i pow. kaliskim.
Janków, w powiecie odolanowskim.
Nabyszyce w tymże powiecie odolanowskim.
Łękocin w powiecie wyrzyskim.
Wierzbno jedno leżało niegdy w woj. i pow. poznańskim, drugie w woj. i pow. kaliskim, trzecie w powiecie konińskim.
Daniszyn w powiecie odolanowskim.
Gutów i Bieganin w powiecie pleszewskim.
Raszków i Pogrzybów w powiecie odolanowskim.
Orpiszewo w powiecie krotoszyńskim.
Przygodzice i Ociąż w powiecie odolanowskim.
Gołuchów w powiecie pleszewskim.
Bonino dziś nie istnieje.
Lewków, Boczków i Gniazdów w powiecie odolanowskim.
Gorzno w powiecie pleszewskim.
Bienino niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Ostroróg.
Dokument Nr 40
1403. die 16. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis decimas villarum Radomicko, Bronikowo, et Boguszyno Nicolao heredi de Radomicko et Gregorio
rectori ecclesiae ibidem vendit.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis ad perpetuam rei memoriam. Suadet racio iuris, quoque nobis
suggerit auctoritas, vt ad nostre Poznaniensis (ecclesie), quo profecto locus habitacionis glorie Dei existat, decorem ceterarumque
nobis creditarum ecclesiarum conseruacionem, pro cultus diuini augmento congruis affectibus intendamus. Proinde ad vniuersorum
et singulorum, presencium et futurorum, quorum interest vel interesse poterit, noticiam deducimus per presentes, quod cum
..... nostro Poznaniensis ecclesie, cuius zelus nos consedit ad inchoatam per nos chori ipsius ad vota laudancium dominum
in conspectu populi et in medio domus eius rodolenda fabricam, nostroque et aliorum prelatorum in agendis eiusdem ecclesie
exhausto, ad prescriptas facultates non suppetant fine optato consumendam, propter quod sacrorum canonum licencia concedente,
decimas campestres omnium frugum seu census decimales pro eisdem in villis
Radomicko, Bronikowo et
Boguschino1) nostre diocesis Poznaniensis post araturas et de mansis rusticorum, quas nos ad mensam nostram episcopalem de iure dicebamus,
nobilis vero Nicolaus heres et patronus ac Gregorius rector ecclesie parochialis in
Radomicko ad eandem ecclesiam pertinere, ipsamque in possessione earum a multis retroactis et proscriptis temporibus contendebant,
eisdem Nicolao et Gregorio rectori ad dictam ecclesiam in
Radomicko pia deuocione ementibus, pro conseruando cultu diuino in eadem, de venerabilium fratrum nostrorum, dominorum prelatorum et
canonicorum nostri Poznaniensis capituli et consensu, pro certa ab ipsis Nicolao et Gregorio nobis et eidem capitulo numerata
et tradita ac habita exposuimus pecunie quantitate per manus honorabilium virorum, dominorum Iohannis prepositi sancti Spiritus
et Petri Luciani canonicorum, laboris huiusmodi dicte nostre ecclesie prepositorum, ad dicti chori fabricam conuertenda ac
eciam dispensanda. Vt itaque memorata ecclesia parochialis in
Radomicko iura et obuenciones suas sic integre obtineat, quod et sibi ab alijs illesa conseruentur et ipsa suis huiusmodi iuribus sit
contenta, prescriptas decimas seu census decimales sic emptos in villis
Radomicko, Boguschino et
Bronikowo, necnon agros et ortos cum vtilitatibus eorum ad dictam ecclesiam racione fundi in
Radomicko spectantes, ipsamque
Radomicko necnon infrascriptas villas
Smyczyny, Dlutkowo, Kuroswane, Sirpowo et
Unino2) cum allodiorum in eisdem decimis ac annonis missalibus per rusticos et molendinatores de molendinis dictarum villarum persoluendis,
ac alijs iuribus et consuetudinibus parochialibus in parochia et pro parochia dicte ecclesie in
Radomicko et eius, qui pro tempore fuerint, rectoribus appropriamus, invisceramus, incorporamus et adiungimus, ac incolas dictarum
villarum in eadem ecclesia diuina audire officia et ecclesiastica percipere sacramenta, Christianaque debere perfrui sepultura,
ac eidem ecclesie et eius rectoribus pro tempore de dictis decimis missalibus et iuribus alijs debito tempore reddendi, contradictores
quoque et rebelles ad satisfactionem compelli, censura ecclesiastica mediante. Premissaque omnia et singula ex certa nostra
sciencia et dicti capituli ratihabicione et consensu appropriamus, ratificamus et confirmamus ac presentis scripti patrocinio
robur perpetue firmitatis volumus et decernimus habitura. In cuius rei testimonium nostrum et nostri capituli predicti sigilla
presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie in curia nostra feria sexta infra octauam beati Martini episcopi, in capitulo
nostro generali, anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus
viris, dominis: Vincencio preposito, Petro decano, Nicolao cantore, Simone custode, Nicolao cancellario, Conrado archidiacono
Srzemensi, Nicolao Strzeschconis, Michaele Blida decretorum doctore, Mathia de
Kczynia, Bartholomeo Rynkonis, Iohanne preposito s. Spiritus, Iohanne de
Neparth, Ianussio de
Scholowo, Borzislawo, Floriano de
Poklathky, Mathia de
Kalisz, Floriano de Cracouia, Petro Luciani, Iacobo Grolok, Alberto preposito Gluschinensi, Przibislao, Miroslao, Mathia Blyda, Petro
decano, Paulo de
Szlachczino scolastico Lubucensibus, Lodouico, Iohanne de
Czechel, Nicolao Iamenski et Vincencio de
Marczinkowo, prelatis et canonicis tunc capitulariter congregatis.
Z liber beneficiorum archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Radomicko wieś parafialna w powiecie kościańskim.
Bronikowo wieś parafialna w tymże powiecie.
Boguszyn wieś należąca do parafii Bronikowo.
2)Smyczyna wieś w powiecie wschowskim, par. Radomicko.
Dłutkowo i Kurozwęki w tej okolicy dziś nie istnieją.
Sierpów wieś w pow. kościańskim, par. Radomicko.
Unino dziś w tej okolicy nie istnieje.
Dokument Nr 41
1403. die 19. mensis Novembris, in Gartin.
Ulricus de Iungingen commendor de Balge testatur, Alexandrum ducem Lithuaniae in terris ordinis Teutonici venandi potestatem
obtinuisse.
Wir bruder Vlrich von Iungingen kompthur czur
Balge Dutsches ordins wir uorheisen vnde geloubin by gutin, getruwen an algeb .... dem irluchten ffuersten herczoge Allexandro
andirs Witowdt grosfuersten czu Littouwen uor vnserem homeister vnde uor den ganczin ordin vnde alle des ordins lant vnde
luete, vnde mit namen uor herczoge Switterigal, das her ffrie vnde sicher sye uf des ordins grenitczen vnde wiltnisse czu
iagin bynen alder cziet dis fredis, der itczunt steet wen her wil adir wo is in gelust in siner eigen personen, vnde alle
den, di mit im sin vnde sunderlich ab vnser here der Konig von Polin mit im in den iaitten sien wielde, der sal ouch deser
sicherunge gewis sien mit alle den sinen, di mit im uf di iait komen. Czu geczuegnisse gebe wir desin brief mit vnsserm angehangin
ingesegel, der gegeben czu
Gartin in der iarczal vnsers heren Christi geburt M° CCCC tercio, am tage Elisabeth.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 283), opatrzony jest jedną pieczęcią
okrągłą ze zwykłego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, której wycisk zatarty.
Dokument Nr 42
1404 s. d. m. et l.
Ioannes praepositus ad s. Spiritum et officialis Posnaniensis notificat, sese a Bonifacio IX. P. M. litem inter Martinum praepositum
de Bużenin1) et Nicolaum praepositum de Stolec2) agitatam, discernendam, commissam obtinuisse.
Archivum consistorii metropol. Gnesnen de a.1404-1405. Dokument niedokończony.
1)Burzenin, niegdy miasteczko, dziś wieś w powiecie sieradzkim.
2)Stolec wieś parafialna w tymże powiecie.
Dokument Nr 43
1404. die 26. mensis Ianuarii, in Skierniewice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolaum Strzessconis thesaurarium, canonicum et officialem Gnesnensem procuratorem suum
instituit.
R. Mikołaj arcybiskup gnieźnieński z uwagi, iż w sprawach publicznych dość często poza granicami swojej dyecezyi przebywać
musi, przez co potwierdzanie prezentowanych mu osób na różne beneficia
cum et sine cura bywa zwlekane, nadaje Mikołajowi Strzeszkowiczowi skarbnikowi, kanonikowi i oficyałowi gnieźnieńskiemu pełne zastępstwo swej
osoby w tej mierze. Ma to zastępstwo obejmować godności poniżej biskupiej zwłaszcza w kollegiatach łęczyckiej, uniejowskiej
i kurzelowskiej, rozciągać się jednak tylko na te osoby, które mu arcybiskup piśmiennie do wyboru poda.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1404 - 1405.
Dokument Nr 44
1404. die 13. m. Februarii, in castro Kamień.
Nicolaus Longus canonicus Gnesnensis, vitricus Naclensis, Camenensis et Pomeraniensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi
litem inter Paulum rectorem ecclesiae de Drzewianowo1) et nobiles quosdam do decima villae Drzewianowo exortam, discernendam committit.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnen. de a. 1404-1405.
1)Drzewianowo wieś w powiecie wyrzyskim.
Dokument Nr 45
1404. die 4. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Ioannem de Tęczyn castellanum Cracoviensem villam Strzałków Leonardo de Nowaki CCCC
marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Dum viuit littera, viuit et accio commissa littere, cuius assercio nutrit
memoriam et labiles semper perpetuat acciones. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Syradie, Lancicie, Cuyauie, Pomeranie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod ad nosaram nostrorumque baronum validus
Iohannes de
Tanczin castellanus Cracouiensis, miles noster fidelis dilectus, veniens presenciam, sanus mente et corpore, non coactus, nec compulsus,
nec aliquo erroris seductus deuio, sed matura deliberacione habita, spontaneaque voluntate, suorum fretus consillo amicorum,
villam suam
Stralkowo1) wlgariter dictam, in terra Syradiensi prope
Radomske sitam, cum omnibus ipsius ville vtilitatibus, censibus, redditibus, prouentibus, aquis, pratis, campis, virgultis, quercetis,
pinnetis, siluis, borris, gagijs, mericis, nemoribus, piscinis, molendinis, stagnis, paludinibus, fluuijs, fluminibus, mellificijs,
lacubus, rywulis, piscaturis, emolimentis, venacionibus, aucupacionibus, aquis et aquarum decursibus, iuribus, dominijs, obuencionibus,
coherencijs et appendijs vniuersis, quibuscumque vocitentur nominibus, prout predicta villa in suis limitibus et graniciebus
longe, late et circumferencialiter est distincta et limitata ab antiquo, prout predictus Iohannes ipsam villam
Stralkowo solus tenuit, nichil iuris et dominij in eadem villa pro se et suis successoribus reseruando, nobili Leonardo de
Nowaky et suis heredibus et successoribus legittimis pro quadringentis marcis grossorum Pragensium latorum, numeri Polonicalis,
quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, rite et racionabiliter vendidit et coram nobis iusto vendicionis
titulo resignauit, per ipsum Leonardum suosque heredes et propinquiores successores legittimos tenendam, habendam, vendendam,
obligandam, commutandam, vtifruendam, donandam, alienandam et ad vsus suos suorumque heredum et legittimorum successorum beneplacitos
conuertendam, prout sibi et suis successoribus predictis melius et vtilius videbitur expedire, promittens prefatus Iohannes
Leonardum sepedictum et successores suos legittimos exbrigare et eliberare iuxta ius terrestre a quolibet homine hanc villam
Stralkowo modo iuris et consuetudinis. Nos vero vendicionem et resignacionem predictas coram nobis rite et racionabiliter, ut premittitur,
factas, ratas, gratas atque firmas habentes, ipsas ratificamus, gratificamus, aprobamus et confirmamus, decernentes, ipsas
robur perpetue firmitatis obtinere. Harum quibus sigillum magestatis nostre appensum est testimonio litterarum. Actum Cracouie
feria tercia post dominicam Oculi mei, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus hijs strennuis nobilibusque
viris: Petro Kmithe Sandomiriensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Iacobo de
Koneczpole Syradiensi palatinis, Clemente de
Moskorzew Wisliciensi, Nicolao Woynicensi, castellanis et Gnewossio de
Daleuicze subcamerario Cracouiensi, multisque alijs nosaris fidelibus fidedignis. Datum per manus venerabilis domini Nicolai prepositi
sancti Floriani extra muros Cracouienses et regni Polonie vicecancellarij, nobis sincere dilecti. - Ad relacionem eiusdem
Nicolai vicecancellarij Donyn canonicus Sandomiriensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, opatrzony był pierwotnie pieczęcią majestatową,
uwieszoną na sznurku z zielonego i pąsowego jedwabiu, po której pozostała tylko skorupa spodnia bez wierzchniego wycisku.
1)Strzałków wieś w pow. noworadomskim, par. Radomsk.
Dokument Nr 46
1404. die 17. m. Martii, in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis Nicolao Ruprecht molam in villa Wierzbino XXIV marcis vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos frater Gerhardus abbas monasterii Landensis, (ordinis) Cisterciensis,
diocesis Gnesnensis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium
noticiam habituris, quod ex arbitrio salubri et consensu fratrum conuentus nostri, molendinum nostrum in hereditate nostra
Virzbino1) nuncupata, circa opidum
Sluptza2) dictum demanente, situm, et in stagno de
Povidz decurrenti situatum, prouido viro Nicolao Ruprecht dicto et suis legittimis successoribus vendidimus pro XXIIII marcis vendicione
eterna et vendimus presencium per tenorem, dantes et concedentes eidem Nicolao et suis successoribus natis vel nascendis plenariam
et omnimodam potestatem tenendi, habendi, commutandi, obligandi, conueniendi, vendendi, vtifruendi perhenniter possidendi
et ad vsus voluntarios conuertendi, iuxta quod prefato Nicolao vel suis sequacibus vberius ac decencius videbitur expedire,
sub hac, que sequitur, ordinacione; quod prelibatus Ni. et sui successores singulis annis quolibet anno super festum Natiuitatis
Domini nostri honoribus et appensis nos et nostros successores solicitare debeant, quemadmodum ceteri molendinatores in eodem
stagno respirantes, nos hactenus sollicitant, nostre subiecti dicioni. Rursus iamdictus N. et sui successores singulis annis
quatuor maldratas frumentorum nobis et nostris posteris molere sint astricti libere necnon omni prorsus iure molendinatorio
postergato. Insuper si aqua per vehemenciam auide ampliaretur et aggerem wlgariter
grobla dictum, disrumperet, extunc incole ville nostre pretacte
Virzbino pro reparacione aggeris premissi manus sibi debeant porrigere adiutrices, si eidem aque non neglexerit instaurare; si autem
neglexerit, extunc in dampnum dicti N. vel suorum successorum procedet. Depost, si aqua de eodem stagno alibi conuerteretur
vel reduceretur, vel quod absit, si tranquilitate durante propter deuastatorum vel occupatorum regni Polonie spolia, emolimenta
ad molendinum sepedicti N. vel suorum progenitorum adduci ad molendinum non possent, extunc non in ipsius N. sed in dampnum
nostrum procedet. Et post si molendinum premissum per ignis adustionem occupatorum vel predonum predictorum, quod absit, comburetur,
extunc dampnum nobis vel nostris successoribus et N. vel suis posteris in solidum appropriaretur. Ex adiunctis donamus N.
predicto et suis successoribus molendinum preconceptum cum omnibus et singulis iuribus et dominijs longe lateque et profunde
possidendum ab omnibus circumferencialiter, prout preantelatus Nicolaus in primordijs tenuit et predecessores sui tenere consueuerunt.
In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem nostro ac conuentus nostri sigillis presentes iussimus ac decreuimus roborari
testimonio premissorum. Actum et datum in domo habitacionis nostre feria secunda proxima post dominicam Iudica sub anno Domini
M° CCCC° quarto. Presentibus prouidis viris, dominis: Valtero aduocato, Bruzar proconsule et Iohanne Ruprecht ciue Slupczensi,
Goblino priore, Richolpho subpriore, Ziurido cellerario et alijs fidedignis.
Item sub anno Domini millesimo CCCC° XXVIII°, sequenti die post Vrbani, constitutus coram nobis et testibus subscriptis, prouidus
vir molendinator vendidit molendinum in hereditate nostra
Vyrzbyno situm discreto viro Iacobo Sokolnyk dicto et suis legittimis successoribus pro XXX marcis monete currentis. Presentibus discretis
et prouidis viris: domino Alberto plebano in
Strzalcow, nobili Iohanne herede ibidem, nobili viro Petrassio herede in
Luckom, Iohanne relicte Dederici filio, Andrea dickto Szorafky ac alijs quamplurimis testibus fidedignis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich fol. 37.
1) Wierzbino dziś Wierzbno wieś pod miastem Słupcą w pow. pyzdrskim na południe położona.
2) Słupca miasteczko w wojew. kaliskiem, pow. pyzdrskim.
Dokument Nr 47
1404. die 20. mensis Martii, in Sieradz.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis ad Nicolaum Strzessconis officialem Gnesnensem litterae de interdicto in oppido Pobiedziska
servando.
R. Mikołaj arcybiskup gnieźnieński donosi Mikołajowi Strzeszkowiczowi oficyałowi gnieźnieńskiemu, że na wniosek szlachetnego
Dobka zwanego Cobila, starosty pobiedziskiego, król oświadczył życzenie, iżby interdykt rzucony na miasto
Pobiedziska1) aż do przybycia królewskiego tamże został zawieszony. Gdy arcybiskup nie wie, czy interdykt ten z rozporządzenia oficyała
czy też z rozkazu papieża został ogłoszony, rozkazuje zatem, aby w pierwszym wypadku takowy aż do przybycia króla zawieszony
został, w drugim zaś wypadku, iż nic zmienić nie może. Syradia feria quinta post dominicam Iudica.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1404-1405.
1) Pobiedziska miasto w pow. szredzkim.
Dokument Nr 48
1404. die 31. mensis Martii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae commutationem villae Prądzewo villa Prusinowice a Iascone de Prądzewo cum Nicolao archiepiscopo
Gnesnensi factam, ratam esse iubet.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium vniuersis,
quod oblata nobis pro parte reuerendissimi in Christo patris, domini Nicolaj archiepiscopi Gneznensis, nobis sincere dilecti,
peticio continebat, quatenus literam infrascriptam strennui Iohannis de
Oleschnicza, capitanei Lanciciensis, militis nostri fidelis dilecti, approbare, ratificare et cum interposicione nostri decreti de innate
nobis benignitatis clemencia confirmare dignaremur gloriose(s). Cuius quidem litere tenor sequitur et est talis:
"Nos Iohannes de
Oleschnicza tribunus Lublinensis et capitaneus Lanciciensis, significamus, quibus expedit, tam presentibus, quam futuris, noticiam presencium
habituris, vniuersis, quod in nostra multorum(que) nobilium constitutus presencia nobilis Iaschco de
Prandzewo, sanus mente et corpore, animique sui bona cum deliberacione ac maturo amicorum consilio prehabito, villam suam dictam
Prandzewo1), circa fluuium dictum
Brzura et paludes iacentem, cum omnibus predicte ville seu hereditatis pertinencijs, videlicet agris, pratis, pascuis, siluis, gaijs,
mericis, paludibus, aquis et earum decursibus omnibus et vniuersis, qui in dicta villa siue hereditate sunt uel postea haberj
videbuntur quoquomodo, reuerendissimo in Christo patri, domino et domino Nicolao Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo
ac ipsius ecclesie predicte pro villa dicta
Prussinouicze2) racione concambij siue commutacionis resignauit et ut iuris est, assignauit cum effectu, renuncians omni iurj et dominio,
per prefatum dominum archiepiscopum et ipsius ecclesiam antedictam huiusmodi villam
Prandzewo perpetuo possidendam, tenendam, habendam et in vsus beneplacitos conuertendam. Et quia predicta villa
Prandzewo extendebatur maiorj in valore, propter quod Iaschco prenarratus quadraginta marcas grossorum latorum Pragensium numeri Polonici
a domino Nicolao archiepiscopo prelibato recognouit se recepisse pro suo ac suorum successorum beneplacito voluntatis. Nos
itaque capitaneus prefatus commutacionem et resignacionem coram nobis factam, ut prefertur, ratam et gratam habentes, presentibus
approbamus, ratificamus perpetuis temporibus duraturis. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum.
Actum et datum Lancicie in crastino Resurrectionis Domini, sub anno eiusdem M° CCCC° quarto. Presentibus strennuis ac honorabilj
viris, @?@dominis: Iacussio pallatino Siradiensi, Nicolao castellano Woyniciensi, Andrea archidiacono, Msczyslao venatore
Lanciciensibus, Stephano dicto Puczek ac alijs multis fidedignis".
Nos igitur Wladislaus rex predictus huiumodi commutacionis et resignacionis literam ac omnia exinde secuta, rata, grata et
firma habentes, ipsa tenore presencium in omnibus suis condicionibus, punctis, articulis et sentencijs ratificamus, gratificamus,
confirmamus et de nostra certa sciencia approbamus, decernentes ipsa robur obtinere perpetue firmitatis. Harum quibus sigillum
nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Noua ciuitate alias
Corczin in crastino sancti Egidij confessoris, anno Domini M° CCCC° quarto. Presentibus strennuis viris: Iohanne de
Thanczin castellano Cracouiensi, Petro Kmitha pallatino Sandomiriensi, Clemente Wisliciensi, Nicolao Woyniciensi castellanis, Gnewoschio
subcamerario Cracouiensi et Hincza de
Rogow militibus nostris fidelibus dilectis et alijs multis fidedignis.
Liber priuilegiorum capitulare z r. 1477 kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej fol. 45 verso.
Oryginał tego przywileju, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 288 a), opatrzony większą pieczęcią
królewską z czerwonego wosku, jest tak w skutek wilgoci zblakły, że odczytanym już być w całości nie może.
1) Prądzew wieś w powiecie i parafii Łęczyca nad rzeką Bzurą położona.
2) Prusinowice. Jest kilka wsi tej nazwy, o którychby tu mowa była, rozstrzygnąć nie umiemy. Domyślamy się tylko, iż rozumieć się tu mają
Prusinowiczki w powiecie łaskim, niegdy do parafii Mikołajewice należące.
Dokument Nr 49
1404. die 8. mensis Aprilis, Lanciciae.
Iacussius de Słupcza quinque mansos agri in Słupcza Swansconi de Kazemino et Hancae uxori eius in XXX marcis pignori obligat.
Nos Petrus iudex necnon Derslaus subiudex terre Lanciciensis generales, significamus, quibus expedit, vniuersis, quod in nostra
pro tribunali constitutus presencia Iacussius de
Slupcza, sanus mente et corpore, animique bona cum deliberacione, quinque mansos possessos ibidem in
Slupcza1), ad ipsum paterna ex successione spectantes, honeste ac nobilibus Hance necnon Swanschconi de
Kazemino racione dotis XXX marcarum grossorum latorum Pragensium, numeri Polonici fassus est obligasse, ymmo coram nobis, vt iuris
est, obligauit cum effectu, cum omnibus predictorum mansorum pertinencijs, redditibus, censibus, iuribus et fructibus vniuersis,
prout solus ipsos mansos siue kmethones tenuit et habuit, tenendos, habendos et possidendos, a Natiuitate Domini ad Natiuitatem
iuxta ius et consuetudinem terrestrem tamdiu, quousque memoratis Hance et Swanschconi marce triginta prefate fuerint persolute.
In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Lancicie tercia feria post Conductum Pasche
sub anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus nobilibus viris, dominis Stanislao pincerna, Paschcone tribuno
Lanciciensibus, Nicolao decano Wladislauiensi, Wladimiro de
Slawoschow, Petrassio de
Paski ac alijs multis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 285), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi, z których pozostała tylko pierwsza z wyciskiem zgoła zniszczonym.
1) Słupcza. Dziś żadna wieś tej nazwy w dawnem województwie łęczyckiem nie istnieje. Że zaś w niniejszym dokumencie chodzi o taką wieś,
która niegdy w województwie łęczyckiem leżała, dowód w tem, że akt niniejszy został zeznany przed sędzią i podsędkiem łęczyckimi.
Dokument Nr 50
1404. die 10. mensis Aprilis, in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum et Bartholomaeum scultetiam villarum Wronczyno
et Niedamirz Nicolao Zielonodębski XVI marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus vniuersis,
presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam
prouidi viri Iacobus et Bartholomeus scolteti de Minori
Wronczino et de
Nedamirz,1) non compulsi, non coacti, neque errore aliquo seducti, sed de ipsorum spontanea voluntate, vsi amicorum suorum consilio
et animis deliberatis, eandem scolteciam in Minori
Wronczino et in
Nedamirze cum omni iure et domino, sicut soli tenuerunt et habuerunt, sagaci viro Nicolao Zelonodambsky ciui Pisdrensi et ipsius legittimis
successoribus pro decem et sex marcis grossorum Pragensis monete et Polonicalis numeri, quadraginta et octo grossos pro qualibet
marca computando, vendiderunt et coram nobis iusto vendicionis tytulo in perpetuum resignauerunt, tenendam, habendam, vendendam,
obligandam, commutandam et ad vsus beneplacitos conuertendam, prout predicto Nicolao Zelonodambsky et ipsius posteritati legitime
vtilius videbitur expedire. Sed quia predicti Iacobus et Bartholomeus priuilegium super vsibus et iuribus predicte scoltecie
non habuerunt, quia tempore gwerrarum et licium ipsius fuisset et foret priuilegium super predictam scolteciam laceratum,
et petiuerunt nos cum instancia, quod ipsos ad probandum admitteremus; nos vero de consilio dominorum terre Maioris Polonie
nobilium ad probandum ipsos admisimus. Qui Iacobus et Bartholomeus bonos et ydoneos testes produxerunt, quibus notum fuit
de prouentibus et iuribus scoltecie predicte. Quiquidem testes, sicut premittitur, per prefatos Iacobum et Bartholomeum producti,
iurauerunt, quod duo in Paruo
Wronczino et duo in
Nedamirze mansi agrorum liberi ad iam dictam scolteciam in Minori
Wronczino et in
Nedamirze pertinuerunt et pertinent; item in
Wronczino vna taberna et alia in
Nedamirze; item tercius denarius de re qualibet iudicata; item de duobus lacubus, scilicet de
Grzęden et de
Slone tercius piscis; eciam de apreciacione in borris et in siluis in prefatis villis tercius denarius scolteto debet prouenire,
wlgariter
wkupu; item terciam partem mellis de borris et silius ibidem scoltetus habere debebit; eciam quod prata subscripta, videlicet
Clysowsky ostrow, Tarnowecz, Kosze et
Gorziwa ad scolteciam pertinent; item et(iam) quod scultetus circa suam curiam in
Wronczino super rywlis melendinum libere potest construere nullo impediente; item scoltetus quod ibidem potest libere habere tres structuras
wlgariter
yazi super rywlis, quando aqua inundabit; item potest libere facere structuras pro capiendis capriolis, wlgariter
grodzy. Ceterum scoltetus debet facere seruicia domino regi, legaciones ad
Kalis, ad
Conin et ad
Stawissino deferendo in suis proprijs expensis; incolarum vero quilibet de vtraque villa pro censu vnum fertonem ad festum sancti Martini
soluere tenetur; item quilibet kmethonum quatuor mensuras auene exaccionalis; item incole predictarum villarum debent in quolibet
anno falcastrare pratum dictum
Solna, rastrare, cumulare et deducere, vbi et quo ipsis fuerit demandatum, in ipsorum expensis; item quilibet kmetho debet soluere
quatuor grossos expedicionales; item in sepedictis villis tria iudicia in anno debent habere kmethones, pro duobus iudicijs
dimidiam marcam soluere debent et scoltetus pro tercio iudicio fertonem dabit aut prandium parabit pro tutore seu procuratore
villarum antedictarum; item pro porco kmethones de ambabus villis debent soluere octo scotos in quolibet anno; item quilibet
kmetho ad festum Pasche medium capete ouorum et ad festum Assumpcionis gloriose virginis Marie per duos pullos in quolibet
anno dabit. Ceterum quilibet incola ad castrum Pisdrense tres currus lignorum adducere teneantur. Nos autem audita tali protestacione
virorum ydoncorum prefatos scoltetos circa iura et prouentus suprascriptos conseruandum duximus et tenore presencium conseruamus.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Pysdry feria quinta post Conductum Pasche anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus nobilibus viris: Nicolao de
Gorasdowo pincerna, Iohanne patre suo de ibidem, Wenceslao de
Thworowo, Martino Rosust de
Iarnoltowo, Nicolao de
Sepno et Preceslao de
Nethanskowo heredibus ac alijs multis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich fol. 32.
1) Wronczyn wieś w pow. poznańskim na południe od Stęszewa położona. Jeśli jednak przez nazwę "Minor Wronczino" rozumieć należy Wronczyno małe czyli Wronczynek, to taka wieś na obszarach dawnej Wielkiej Polski dziś nie istnieje, Niedamirz również dziś nie istnieje.
Dokument Nr 51
1404. die 17. mensis Aprilis, Wladislaviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Sandivogium de Szubino villam Wanorze, episcopi Wladislaviensis propriam, tantum ad
vitae tempora obtinuisse.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium vniuersis,
quibus expedit, tam presentibus, quam futuris, ad rei memoriam sempiternam, quomodo Mathias de
Wansosche iudex Calisiensis, noster fidelis dilectus, coram nostra personaliter constitutus presencia, habens potestatem et speciale
mandatum, prout coram nobis sufficienter edocuit, nomine validi Sandzivogij de
Schubino palatini Calissiensis, militis nostri fidelis dilecti, non coactus, nec compulsus, neque aliquo errore seductus, sed plene
deliberato animo, asserens prenominatum Sandziuogium palatinum, patruum suum, ex quadam infirmitate adeo esse debilem et in
organis loquele impeditum, prout id ipsum nobis extitit notorium, quod infrascripta per se ipsum idem Sandziuogius exprimere
non valeret, publice recognouit et confessus est, quomodo idem Sandziuogius villam
Wanorze1) mense episcopalis Wladislauiensis, sitam in terra nostra Cuiauiensi et in districtu Gnewcouiensi,
2) nonnisi ad sue vite tempora ius haberet possidendi, postque suum decessum eandem villam
Wanorze cum omnibus suis iuribus et pertinencijs, quibuscumque nominibus appellentur, nullis iure, proprietate ac dominio in eadem
villa
Wanorze pro eodem Sandziuogio aut suis heredibus vel successoribus legitimis reseruatis, ad eandem mensam episcopalem et episcopum,
qui pro tempore fuerit, Wladislauiensem, pleno iure debere reuerti. Nos vero potestate et mandato per prefatum Sandziuogium
iamdicto Mathie iudici traditis et coram nobis probatis, necnon recognicione et confessione premissis diligenter attentis
et rite admissis, prefatam villam
Wanorze post obitum prenominati Sandziuogij ad nullum alium seu alios, preterquam ad predictam mensam episcopalem Wladislauiensem
et eius episcopum, qui fuerit pro tempore, pertinere et deuolui debere declaramus, dicimus et approbamus perpetuis temporibus
per eundem episcopum Wladislauiensem et suos successores cum omnibus eiusdem ville iuribus, dominijs, preprietatibus et pertinencijs
possidendam. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum et datum in Iuueni Wladislauia feria quinta
proxima post dominicam Misericordia Domini anno eiusdem millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus validis Iohanne Liganza
Lanciciensi, Mathia Maczuda Gnewcouiensi palatinis, Iohanne de
Tolischkowo Calissiensi, Iaschcone de
Grabye Cruswiciensi et Alberto Caminecensi(s) castellanis, et alijs quam pluribus nostris fidelibus dilectis. Datum per manus honorabilis
Nicolai, prepositi sancti Floriani et canonici Cracouiensis, regni Polonie vicecancellarij nobis dilecti.
Teka Naruszewicza 10 N. 77.
1) Wanorze wieś niegdy w powiecie gniewkowskim położona.
2) W kopii mylnie "Gudbcouiensi".
Dokument Nr 52
1404. die 23. mensis Aprilis, in Kalisz.
Decretum quorundam arbitrorum inter Catharinam de Grzybowo et Philippum avunculum eius litem dirimens.
R. Derslaus de
Oczansch, Grzimko de
Cothsiedsco parte Philippi ab vna, et Iaczko consul et ciuis Kalisiensis et Nicolaus Czeszonczicz de
Galansky, procuratores Katharine filie Derslai de
Grzibowo, parte ab altera, czynią jako sędziowie polubowni następującą pomiędzy obiema stronami ugodę: Katarzyna ustępuje Filipowi
wujowi swemu całą swą część wsi
Gałązki W.1) za co otrzymuje dwa łany we wsi
Boczkowo2) i 10 grzywien zapisanych na Gałązkach, na wykupienie jednego łanu w Boczkowie pod warunkiem, aby gdy dorośnie i pójdzie
za mąż a owe dwa łany będzie chciała pozbyć, uwiadomiła o tem Filipa, który dawszy jej według zwyczaju szlacheckiego za wiano
35 grzywien groszy szerokich, praskich, będzie mógł oba łany zatrzymać prawem pokrewieństwa. Gdyby zaś Filip pieniędzy tych
nie chciał wypłacić, wtedy Katarzyna może rozporządzić obu łanami według swej woli. In Kalis feria quarta post dominicam Iubilate.
Liber terrestris Calissiensis de a. 1414.
1) Gołązki wielkie wieś niegdy w województwie i powiecie kaliskim.
2) Boczków, dwie wsie tej nazwy istnieją obecnie w powiecie odolanowskim.
Dokument Nr 53
1404. die 24. mensis Aprilis, Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae vicariis ecclesiae collegiatae ad s. Georgium in castro Gnesnensi unam mensuram brazei de molendino
Gnesnensi singulis septimanis confert.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanie princeps supremus et heres Russie etc. Significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quia tunc diuine retribucionis meritum et temporalis prosperitatis augmentum infallibiliter consequi credimus,
dum personis ecclesiasticis in laudem Dei deputatis, dexteram nostre celsitudinis liberaliter impartimur, vt nostris suffulti
munificencijs, creatoris nostri clemenciam pro nobis et domina Anna regina, consorte nostra, et pro domina Heduigi quondam
nostra consorte, charissimis, iugiter valeant exorare, speciali zelo deuocionis accensi, cupientes diem extremi iudicij pietatis
operibus preuenire, omnibus et singulis vicarijs ecclesie collegiate sancti Georgij in castro Gnesnensi, residenciam personaliter
circa eandem facientibus, de vna mensura brazei singulis septimanis annorum ipsis de molendino nostro, quod equis trahitur,
predicte ecclesie conuicino, danda et assignanda graciose duximus prouidendum et prouidimus presencium per tenorem. Ita, quod
singulis diebus missas in eadem ecclesia pro nobis et domina Anna regina, nostra consorte, et pro Heduigi quondam nostra consorte
predictis peragent et celebrabunt. Quocirca vobis omnibus et singulis capitaneis, procuratoribus et eorum vicesgerentibus,
ceterisque officialibus pro custodia eiusdem molendini deputatis seu deputandis, quicumque pro tempore capitanei (vel) procuratores
nostri in Maiori Polonia fueritis, nostris firmis regalibus damus in mandatis, quatenus predictis vicarijs ecclesie sancti
Georgi predicte, circa eandem personaliter residentibus, de vna mensura brazei singulis hebdomadis mandetis et mandari faciatis
efficaciter responderi, omnibus excusacionibus et dilacionibus postergatis ad nostrum duntaxat beneplacitum voluntatis; aliud
pro gracia nostra non facturi. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum Gnezne ipso die sancti
Georgij anno Domini millesimo quadringentesimo quarto.
Transumpt ex libro Inscriptionum Gnesnen. 15, w archiwum rządowem w Poznaniu.
Dokument Nr 54
1404. die 22. mensis Maii, prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica pacem perpetuam cum
rege Poloniae confirmat.
In nomine Domini amen. Sub anno a Natiuitate eiusdem millesimo quadringentesimo duodecimo, indiccione quinta, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Iohannis digna Dei prouidencia pape vicessimi tercij anno secundo,
die Martis vicessima sexta mensis Aprilis, hora nonarum uel quasi, Cracouie in sala murata domus acialis circuli ciuitatis
Cracouiensis predicte, circa quam itur ad plateam sancte Anne, constitutus personaliter reuerendus in Christo pater et dominus,
dominus Albertus episcopus Poznaniensis, regni Polonie cancellarius, in mei notarij publici subscripti testiumque infrascriptorum
ad hoc vocatorum et rogatorum presencia, suis tenens in manibus quasdam litteras in pargameno scriptas, sub tytulo magnifici
ac religiosi fratris Cunradi de Iungingen, ordinis beate Marie hospitalis Ierozolimitani de domo Thewtunica Magistri generalis,
ipsiusque sollito sigillo in filis sericeis albi et nigri colorum dependenti sigillatas, per me notarium infrascriptum easdem
literas transsumi et fideliter ex officio thabellionatus mei in publicam formam reddigi nil addendo uel minuendo, quod sensum
immutaret aut variaret intellectum in eisdem demandauit, ita quod eidem transsumpto tamquam ipsis orriginalibus literis fides
plenaria valeat vbilibet adhiberi. Quarumquidem originalium literarum tenor de uerbo ad uerbum sequitur et est talis:
Nos frater Cunradus de Iungingen, ordinis beate Marie hospitalis Ierosolimitani de domo Thewtunica Magister generalis, notum
facimus vniuersis, quod sicud dudum temporibus Kazimiri felicis memorie serenissimi regis Polonie, post multiplicum gwerrarum
ac cedium turbines, inter ipsum regnumque suum ex vna, predecessores nostros, nos nostrumque ordinem parte ex altera pax perpetua
fuerat solempniter stipulata, sic et nunc ne in antea tepescat aut pacis emulo procurante quomodolibet per inerciam aut negligenciam
euanescat assumpte et conscripte pacis pulchritudo, de consilo Conpreceptorum nostrorum prefatam perpetuam pacem recentibus
pactis tenore presencium confirmamus, promittentes bona fide eandem irrefragabiliter obseruare. In quorum testimonium et euidenciam
cerciorem presentes literas nostri maioris sigilli munimine mandauimus comuniri. Datum in fluuio Wisle prope castrum Ranczansz Wladislauiensis diocesis, feria quinta proxima ante festum sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto.
Presentibus reuerendis in Christo patribus et dominis, dominis Arnoldo et Iohanne ecclesiarum episcopis Culmensis et Pomezaniensis,
ac dilectis in Christo ordinis nostri fratribus: Cunrado de Kchtensteyn(s), Burkhardo de Wobeke, supremo trappiario et commendatore in Cristburg, Arnoldo de Hecken thezaurario, Frederico de Wenden commendatore in Thorun,
domino Iohanne Rymmani decretorum doctore et domino Iohanne de Rogetteln ecclesiarum canonicis Pomezaniensis et Warmiensis pluribusque alijs fidedignis testibus ad premissa vocatis specialiter et
rogatis.
Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora, loco, quibus supra. Ad requisicionem prenominati reuerendi
patris et domini, domini Alberti episcopi Poznaniensis cancellarij regni Polonie. Presentibus ibidem honorabilibus, nobilibus
et circumspectis viris, dominis: Dziwissio preposito in collegiata Scarbimiriensi, Ade in kathedrali Cracouiensi, Nicolao
de Kazimiria magistro in artibus in collegiata sancti Georgij in castro Cracouiensi, thezawrario regis Polonie, ecclesiarum
canonicis, Stanislao alias Mroczkone rectore parochialis ecclesie in
Tlokinya, presbiteris, Pelka de
Gnoyno et Iohanne Warszewsky militibus, Petro Foxczal, Nicolao dicto Langniclos, Nicolao Plathnar et Longo Michaele ciuibus et consulibus
ciuitatis Cracouiensis antedicte, testibus ad premissa vocatis et rogatis.
@RYSUNEK@
Et ego Nicolaus Andree de Bistra, clericus Cracouiensis diocesis, publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, quia
predictarum literarum ad transumptum et ad publicam formam redigendarum, per prefatum reuerendum in Christo patrem et dominum,
Albertum Poznaniensem episcopum, cancellarium regni Polonie, requisicioni, omnibusque et singulis premissis, dum sic ut premittitur,
agerentur et fierent, vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque omnia sic fieri vidi et audiui, per aliumque fideliter
scriptum, me hic manu propria subscribens, in hanc publicam formam redegi, signo quoque, quo apostolica vtor auctoritate et
nomine meis solitis et consuetis consignaui, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 325). Pieczęcią nie był nigdy opatrzony.
Dokument Nr 55
1404. die 1 mensis Maii, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cum Iascone de Prądzewo, villam Prusinowice villa Prądzewo commutat.
In nomine Domini amen. Quoniam multis dubiorum et errorum incomodis tunc prudenter occurimus, [cum g]esta etatis nostre litterarum
apicibus et testium annotacione perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gnezne[nsis ecclesie archie]piscopus significamus
tenore presencium vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod bona mense ecclesie nostre Gneznensis, [quantum cum] Deo
possumus, temporibus nostris cupientes deducere in augmentum et condicionem eorum facere meliorem villam [seu hereditatem]
nostram
Prussynowicze1) wlgariter dictam, in terra ac districtu Lanciciensi et in flumine
Nyr sitam, sub [ratihabicione vnenera]bilium fratrum nostrorum, capituli videlicet Gneznensis, cum nobili Iaszkone herede de
Prandzewo2) pro dicta v[illa sua
Prandzewo eci]am in districtu et in terra Lanciciensi sita permutauimus, quadraginta marcas grossorum latorum Pra[gensium, computi
Polonicalis] eidem Iaszkoni pro dicta villa
Prandzewo addentes, realiter numeratas. Quam quidem villam
Pruss[ynowicze cum omnibus suis cen]sibus, redditibus, agris, pratis pascuis, gaijs, siluis, nemoribus, aquis, piscinis, piscaturis, [stagnis,
paludibus et aquarum decursi]bus et singulis ipsius ville vtilitatibus, nichil iuris proprietatis aut dominij preter deci[mam
manipularem post araturas k]methonum, quam nobis et successoribus nostris expresse reseruamus inibi nobis et [successoribus
nostris reseruantes m]emorato Iaszkoni tytulo permutacionis huiusmodi resignauimus et presentibus resignamus [plenum et directum
eiusdem ville dominium] in ipsum Iaszkonem et liberos ac successores suos leggittimos transferentes, per [iam dictum Iaszkonem
et liberos ac succe]ssores suos tenendam, regendam, gubernandam commutandam, vendendam, aut per se et s[uccessores suos legittimos
possidendam et ad] suos et suorum successorum vsus beneplacitos conuertendam. Et quia eadem villa
Prussynowicze [per nos sir, ut prefectur, permutata,] nullum allodium curie nostrorum predecessorum et nostre perantea habebat, incoleque
[ipsius ville nostris predessoribus et nobis] de omnibus agris huiusmodi viłle et culturis cuiuslibet grani decimam manipularem
[annis singulis persoluebant, ideo pref]ato Iaszkoni et eius heredibus (ut) duos tantummodo kmethones de duobus laneis seu
[mansis repellant et eosdem duos ma]nsos et non plures pro curia ipsorum excolant, de eisdemque mansis sic excultis decimam
[manipularem iuxta morem nobilium rectori ecclesie, vbi diuina audient officia et ecclesiastica percipient sacramenta an[nis
singulis dent et assignent, ips]is de speciali gracia tenore presencium indulgemus. Harum quibus nostrum ac dicti nostri ca[pituli
sigilla presentibus sunt] appensa testimonio litterarum. Actum et datum Gnezne prima die mensis Maij anno [Domini millesimo
quadrin]- gentesimo quarto. Presentibus honorabilibus viris: Nicolao Strosberg preposito, Petro cantore, Iaro[slao archidiacono],
Michaele scolastico, Iacobo custode, Kelczone cancellario, Nicolao Strzeschconis thezaurario et [alijs canonicis ecc]lesie
Gneznensis predicte capitulariter tunc nobiscum congregatis.
Oryginał pargaminowy z ogromną wytlałą dziurą, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, opatrzony jest
dwiema pieczęciami, nieco zniszczonemi, zawieszonemi na sznurkach z różowego i blado-zielonego jedwabiu. Pierwsza podługowata
wyobraża pod gotyckiem podniebieniem, wspartem na wysokich słupach, biskupa in pontificalibus w stojącej postawie, z pastorałem
w lewej, prawą wzniesioną do błogosławieństwa. Napis otokowy otłuczony. Druga okrągła jest dawna pieczęć kapituły katedralnej
gnieźnieńskiej. Uszkodzony tekst uzupełniony został z Liber priuilegiorum capituli Gnesnen. fol. 46.
1) Prusinowice wieś w pow. łaskim, par. Mikołajewice.
2) Prądzew wieś w pow. łęczyckim nad rzeką Bzurą położona.
Dokument Nr 56
1404. die 13. mensis Maii, in Oborniki.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Swantoslaus canonicus Vladislaviensis
Aegidio civi Posnaniensi de domo quadam intendebat, dirimere praesumat.
R. Zakaz powyższy motywuje król w ten sposób, iż spór ów wedle statutów państwowych przed sąd świecki królewski należy. In
Obornyky feria tercia infra octavas Assumpcionis(s) Domini.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1404-1405.
Dokument Nr 57
1404. die 22. mensis Maii, prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Wladislao regi Poloniae
venandi in silvis ad fluvios Bober et Suppe facultatem tribuit.
Wladislao serenissimo ac magnifico regi Polonie, supremo principi Littwanie et heredi Russie etc. frater Conradus de Iungingen
Magister generalis ordinis beate Marie hospitalis Ierosolimitani de domo Theotonica. Ad beneplacita regalis magnificencie
indefessum animum ac deuotum cupientes nostre deuocionis insignia apud vestre preclare maiestatis fastigia vtcumque declarare,
vigore presencium indulgemus Vestre Serenitatis persone, ibi personaliter existenti cum sua familia, libertatem siue facultatem
venandi cuiuslibet generis ferarum nostris in nemoribus et saltibus sitis inira fluuios
Bober et
Suppe, quociens eidem Serenitati visum fuerit et expediens, dumtaxat ad tempora vite vestre, que Omnipotens dignetur facere longiturna.
Insuper quamdiu Magnificencia vestra inibi venacionis studia exercuerit, piscacionis quoque, graminum ac lignorum nostrorum
pro necessitate ignis sulummodo habendorum, eidem Serenitati vestre sit liber vsus. In cuius gratuite concessionis testimonium,
sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in fluuio dicto
Wysla prope castrum
Raczans, Wladislauiensis dyocesis, feria quinta proxima ante festum sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto.
Teka Naruszewicza 10 N. 78, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego na pasku pargaminowym wisiała
nadpsuta pieczęć wielkiego mistrza Konrada.
Dokument Nr 58
1404. die 23. mensis Maii, Romae.
Henricus cardinalis, s. Romanae ecclesiae cardinalium camerarius, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem XII florenis XV solidis
et VI denariis solutum facit.
Henricus miseratione diuina tituli sancte Anastasie presbiter cardinalis, sacri collegij reuerendissimorum in Christo patrum,
dominorum sancte Romane ecclesie cardinalium camerarius, vniuersis et singulis; presentes literas inspecturis, salutem in
Domino. Vniuersitati uestre notum facimus per presentes, quod reuerendus. in Christo pater, dominus Nicolaus Dei gracia episcopus(s)
Gneznensis, pro complemento et finali solutione sui communis seruicij, in quo camere collegij dictorum dominorum cardinalium
sub certis penis et sententijs ratione dicte sue ecclesie extitit efficaciter obligatus, vnum florenum auri de Camera, solidos
decem monete Romane nobis ..... pro totalj solutione vnius sui et minuti seruitij debiti consueti pro familiarlbus et officialibus
dicti collegij, in quo similiter extitit obligatus, vndecim similes florenos, solidos quinque et denarios sex monete predicte
per manus discreti viri, domini Iohannis de
Velathw, canonici Lanciciensis, die date presencium solui fecit realiter cum effectu. De quibus sic datis et solutis dictum dominum
Nicolaum episcopum eiusque heredes et successores et dictam suam ecclesiam Gneznensem tenore presentium quitamus, absoluimus
et liberamus, ipsumque ab excommunicationis sententia, quam incurrit propter moram solutionis dictorum communis et minuti
seruitiorum non facte termino constituto et a reatu periurij ac alijs penis et sentencijs, quas propterea incurrit, tenore
presentium absoluimus et reddimus absolutum, secum super irregularitate, si quam propterea incurrit se diuinis officijs immiscendo
non tamen in contemptum, clauium misericorditer dispensantes. In quorum testimonium presentes literas fieri et nostri cardinalatus
sigilli iussimus appensione muniri. Datum Rome apud sanctum Petrum sub anno Domini millesimo quadringentesimo quarto, indictione
XII, die vigesima tertia mensis Maij, pontificatus sanctissimi in Cristo patris et domini, nostri domini Bonifatij diuina
prouidencia pape VIIII, anno quintodecimo. - flor. III et gross. III. (na zakładce) Stephanus de Prato clericus.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem, opatrzony był jedną pieczęcią z czerwonego wosku,
po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 59
1404. die 3. mensis Iunii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae ad preces Gerhardi abbatis monasterii Landensis litteras Peregrini capitanei Maioris Poloniae
de a. 1387 ratas esse iubet.
R. Actum Lancicie feria tercia infra octauas Corporis Christi, anno Domini M° CCCC° IIII°. Presentibus hijs: reuerendo in
Christo patre, domino Alberto episcopo Poznaniensi, validisque Iohanne Cracouiensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Iacobo de
Konieczpole Syradiensi palatinis, Cristino de
Ostrow Sandomiriensi, Michaele de
Bogumilowicze Lublinensi castellanis, alijsque nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus honorabilis Nicolai vicecancellarij nostri
regni, fidelis dilecti.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 6.
Dokument Nr 60
1404. die 4. mensis Iulii, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis Iacobo molitori de Girzino construendi molam in villa Stęszewo potestatem concedit.
In nomine Domini amen. Humani generis acciones memoria perpetua indigentes, plerumque ab hominum noticia dilabuntur, que nec
voce testium, neque scripto renouantur. Idcirco nos capitulum ecclesie Poznaniensis vniuersorum et singulorum, quorum interest
seu interesse poterit in futurum, noticie commendamus, presencium per tenorem, quod bona ecclesie predicte Poznaniensis in
melius reformare cupientes, in hereditate nostra
Stanschewo prope
Pobedziska1) adiacenti, prouido Iacobo molendinatori de
Girzino molendinum circa et prope lacum nostrum dicte nostre hereditatis
Stanschewo de nouo dedimus construendum, locandum, edificandum et erigendum, ipsi Iacobo molendinatori et eius successoribus legitimis
idem molendinum seu terciam eius partem, cum area, orto et prato eidem molendino adiacentibus, perpetuo iure hereditario tenenda,
habenda, possidenda ac vtifruenda, de nostroque consensu donanda, commutanda et ad vsus beneplacitos conuertenda, sub hac
forma videlicet, quod prefatus Iacobus et eius successores, molendinatores in dicto molendino in
Stanschewo omnium et singulorum emolimentorum ex ipso molendino proueniencium, duabus nobis cedentibus, terciam metretam seu partem
pro se recipere et habere, tercium quoque denarium pro molaribus et alijs necessarijs et attinencijs ad ipsum molendinum oportunis
comparandis ac reformacione et edificacione eius, nobis eciam duos dantibus, dare et exponere, ad ipsas quoque reparacionem
et edificacionem ligna siue robora oportuna excidere in siluis seu borris excidenda, necnon duos pro nobis et tercium pro
se ipso porcos tociens, quociens expedierit, pariter inpigware debebit et incrassare. Licebit insuper prefato Iacobo et successoribus
suis rethe, dictum wlgariter
zabrodnya, in lacum predictum vadando, quam longius pedibus attingi poterit ad profundum, et hamum in capturam piscium pro mensa sua
dumtaxat prendendo mittere, ac in nostris siluis, mericis, borris, virgultis et rubetis ligna pro igne necessaria succidere
et recipere, pecudes quoque et pecora minora et maiora vna cum kmethonibus ville sepedicte
Stanschewo in grege ipsorum libere pascenda, in agris siue campis nostris absque tamen dampnis conseruare et tenere. In quorum omnium
et singulorum fidem et testimonium premissorum presentes literas sigillo nostro maiori fecimus roborari. Actum et datum Poznanie
feria sexta infra octauas Visitacionis Marie virginis gloriose, in capitulo generali, sub anno Domini millesimo quadringentesimo
quarto. Presentibus venerabilibus et honorabilibus viris, dominis: Petro decano, Symone custode, Nicolao Strzeschconis, Michaele
Blyden, decretorum doctore, Nicolao Gorka cancellario, Iohanne preposito sancti Spiritus, Przibislao de
Pnewa, Alberto preposito Gluschinensi, Bartholomeo Rynkonis, Floriano de
Poklathki, Mathia Kalis, Nicolao decano Wladislauiensi, Miroschcone de
Grambewo, Borcone, Vincencio de
Marczinkowo, Floriano de
Gecz, Iohanne de
Czyechel, Mathia Blide, Iacussio Grolok, Petro, Luciano, Ianussio de
Scholowo, Nicolao de
Chlapowo archidiacono, Iohanne de
Neparth et ceteris capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko skorupa wosku bez wycisku na różowym i fioletowym jedwabnym sznurku pozostała.
1) Stęszewo. Wieś tej nazwy w pobliżu Pobiedzisk dziś nie istnieje wcale. Natomiast leży niedaleko Pobiedzisk w kierunku północno-zachodnim wieś Stęszewko w powiecie szredzkim, należąca do par. Wronczyn. O niej to zapewne w niniejszym dokumencie mowa.
Dokument Nr 61
1404. die 15. mensis Augusti, in Ostrzeszów.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao canonico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Borco canonicus Gnesnensis civibus
de Kłecko de decimis quibusdam intendebat, diiudicare praesumat.
R. In
Ostrzeschow ipso die Assumpcionis b. Marie virginis. Oficyał ma się wstrzmać z rozstrzygnieniem pomienionego sporu, dopóki król sam do
Gniezna nie przybędzie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1404 - 1405.
Dokument Nr 62
1404. die 25. mensis Octobris, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Ioanni muratori de Uniejów scultetiam in villa Smólsko confert.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Quia tunc multis errorum et dubiorum incommodis prudenter occurrimus,
dum gesta etatis nostre literarum apicibus et annotacione testium perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopus, cunctorum tam presencium, quam futurorum noticie presentibus commendamus, quod consideratis fidelibus
seruicijs et industrijs laboribus, nobis et ecclesie nostre Gneznensi predicte per honestum Iohannem alias Iankonem muratorem
nostrum de
Wneow multipliciter inpensis ac in futurum Domino propicio inpendendis, volentes eundem Iankonem gracia prosequi speciali, sibi,
suis liberis et sumessoribus legittimis sculteciam in villa mense nostre predicte
Smolszko1) dicta, in districtu nostro Wneouiensi sita, de consensu et sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum, dominorum videlicet
capituli predicte nostre ecclesie damus, donamus, asscribimus tenore presencium et largimur. Nomine cuius scultecie eidem
Iankoni et suis legittimis posteris duos mansos mansos(s) agrorum cum vna taberna liberos in eadem villa nostra
Smolszko cum ortis et pratis ac alijs vtilitatibus eorundem mansorum, cum tercia parte omnium penarum rei cuiuslibet iudicate, toto
iuramento damus, anectimus et assigna- mus temporibus perpetuo duraturis. De quibusquidem duobus mansis prefatus Ianek et
sui liberi racione decime per sex grossos plebano in
Boleszczino in festo sancti Martini annis singulis soluere tenebuntur. Pretera memorato Iankoni sculteto ac suis succedaneis legittimis
in paludinibus dictis
strumene diffusis per siluam dictam
Lang piscandi pro mensa ipsorum duntaxat liberam concedimus facultatem, ita tamen, quod prefatus Ianek scultetus et sui successores
ruinas ..... morum et fornacum antiquorum in predicto castro nostro Wneouiensi cum parata materia reformare tenebuntur, dum
et quociens super hoc fuerint requisiti. Quiquidem Ianek scultetus, sui liberi et successores legittimi memoratam sculteciam
cum agris, pratis, ortis et omnibus vtilitatibus ad ipsam sculteciam pertinentibus, tenebunt, habebunt, vtifruent et perpetuis
temporibus pacifice possidebunt. Sed quia iura Theutonica ....... sunt nobis penitus ignota, ideo omnes honores et vtilitates
nostrum dominium concernentes, pro nobis et nostris successoribus integraliter reseruamus. Harum quibus nostrum et prefati
nostri capituli sigilla appensa sunt testimonio literarum. Actum et datum Gneszne in capitulo generali sabbato infra octauas
Translacionis beati Adalberti, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus venerabilibus et honorabilibus fratribus
nostris, dominis Nicolao ....... preposito, Bodzantha decano, Petro cantore, Iaroslao archidiacono, Michaele scolastico, Iacobo
custode, Kilcio [cancellario ........ ..... Streszcone thezaurario, Petro de
Cobilino, Dobeslao de
Czesschewo, Borkone, Lorkone, Nicolao, Gorka ............. Blisborio, Albrico, Henrico Bel, Crzeslao, N ...... longo et Martino, ceterisque
prelatis et canonicis prefate nostre Gneznensis ecclesie, tunc capitulariter congregatis.
(na zakładce) Transeat per manus Kelcij cancellarij ecclesie antedicte.
Dokument pargaminowy, znacznie zetlały, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 288), opatrzony
jest dwoma ułomkami pieczęci, zawieszonych na sznurkach z niebieskiego i różowego jedwabiu.
1) Smólsko wieś w pow. tureckim, par. Boleszczyn.
Dokument Nr 63
1404. die 30. mensis Octobris; in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Theodricum Pradel de Kuranowo eandem hereditatem
Kuranowo Ianussio Kromnowo Heschorn CC marcis vendidisse.
R. In nomine Domini amen. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus .....
quod ..... nobilis Theodricus dictus Pradel heres in
Curanowo ..... suam totam hereditatem
Curanowo1) cum omni iure et dominio, prout solus tenuit et habuit, nobili Ianussio dicto Cromnowo alias
Heschorn, pro ducentis marcis grossorum latorum monete Pragensis, Polonicalis numeri consueti ... racionabiliter vendidit ..... In
cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Costen feria quinta infra octauas Simonis et Iude, anno Domini M° CCCC° quarto. Presentibus nobilibus viris dominis: Iarotha castellano
Radzimiensi, Pribislao de
Griszina, Ianussio de
Iarogneuicze, Ticzbar de
Babimosth, Petro de
Girca et Petro de
Borowo heredibus ac alijs pluribus fidedignis.
Z księgi ziemskiej poznańskiej z lat 1407-1413 (str. 85) przechowanej w archiwum rządowem w Poznaniu.
1) Kuranowo. Wieś tej nazwy na obszarach dawnej rzeczypospolitej polskiej dziś nie istnieje; musiała niegdy zaś leżeć w województwie poznańskiem,
skoro dokument onejże dotyczący do ksiąg ziemskich poznańskich zaciągnięty został.
Dokument Nr 64
(1404). die 2. mensis Novembris, in Rynarzewo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam clerici Ioannes de Iastrzębniki
et Slupco de Studzieniec Sandivogio palatino Calissionsi intendebant, diiudicare praesumat.
R. In
Rynarzewo die dominica post festum Omnium Sanctorum. Oficyał ma się wstrzymać z rostrzygnieniem tej sprawy, dopuki arcybiskup sam do
Gniezna nie przybędzie, gdyż spór ma dotyczyć sprawy dziedzicznej.
Archivum consistorii archiep. Gnesnen. de an. 1404-1405.
Dokument Nr 65
1404. die 11. mensis Novembris, in Korczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur contributionem 10 grossorum de quolibet manso possesso pro redimenda terra Dobrinensi
impositam esse.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lythuanie princeps supremus,
Pomeranie, Russyeque dominus et heres etc. Ad vniuersorum noticiam per hoc scriptum deducimus, quomodo communitas prelatorum
et baronum necnon nobilium, procerum et terrigenarum regni nostri Polonie, illud dictum ewangelicum reducens ad animum: omne
regnum in se diuisum desolabitur, timentes per scissuram ipsius et abstraccionem terrarum aliquarum desolationem regno et
corone ipsorum imminere, cupientesque ipsius incommodis prudenter occurrere, voluntate vnanimi, matura consiliorum deliberacione
prehabita, non coacti, nec conpulsi seu aliquo errore seducti, sed ex certa sciencia, voluntateque vltronea ad hunc finem
sponte deuenerunt, decernentes concorditer, quod quilibet kmethonum de villis eorum de quolibet laneo seu manso posesso quinque
scotos seu decem grossos monete Polonicalis pro liberacione et redempcione terre Dobrinensis hoc anno et subscripto ad manus
ipsorum et per ipsos electorum dare et soluere debent irrecuse. Ita tamen, quod ipsa solucio seu contribucio per ipsos libere
instituta, ipsorum iuribus, priuilegijs et immunitatibus, quibuscumque nominibus vocari poterint, per nos aut predecessores
nostros ipsis concessis, nullas inferat in posterum grauedines et iacturas, nec eciam in consuetudinem aut exemplum per nos
et posteros nostros trahi debet, sed quod ipsorum priuilegia, libertates, iura et gracie salue fiant et inuiolabiles iugiter
peseuerent, quos eciam contra priuilegia et iura ipsorum ad vlteriores soluciones, preterquam ad solucionem duorum grossorum
de quolibet laneo posesso iuxta descripcionem in alijs priuilegijs per nos eis factam, anno quolibet faciendam, cogere et
arcere nolumus racione aliqua seu colore, ad quam vtique solucionem ipsi se nobis et nostris successoribus libere submiserunt;
quorum eciam literas et priuilegia tam per nos, quam predecessores nostros ipsis concessa, contentaque in eis inuiolabiliter
seruare volumus, bonaque et pura fide sub verbo regio promittimus et presentibus pollicemur. Harum quibus sigillum nostrum
maius appensum est testimonio literarum. Actum et datum in Noua ciuitate alias
Corczyn ipso die sancti Martini episcopi, anno Domini millesimo CCCC° quarto, per manus nobilis Zaclice cancellarij et Nicolai vicecancellarij
regni nostri Polonie fidelium dilectorum.
Ad relacionem domini Nicolai regni Polonie vicecancellarij predicti.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 291), opatrzony jest pieczęcią majestatową
królewską, uwieszoną na sznurku z zielonego i białego jedwabiu. Jest i drugi oryginał tegoż przywileju w temże archiwum (N.
290), wszelako z pieczęcią oderwaną.
Dokument Nr 66
1404. die 24. mensis Decembris, Gnesnae.
Petrus de Pniewy cantor Posnaniensis et vicarius in spiritualibus Gnesnensis testatur, Ioannem Raczkowski et Beatam uxorem
eius, heredes de Marcinkowo wielkie, altaristae altaris in ecclesia parrochiali de Kierzkowo IV marcas census annui XL marcis
vendidisse.
R. Ian Raczkowski wraz z żoną swą Beatą, dziedzice w
Wielkiem Marcinkowie (pow. kcyński), sprzedają Mikołajowi Iankowskiemu kasztelanowi szremskiemu i patronowi ołtarza w kościele parafialnem w
Kierzkowie,1) a względnie ołtarzystom tego ołtarza 4 grzywny polskie rocznego czynszu za sumę 40 grzywien szerokich groszy praskich. Czynsz
ten przenoszą Jan i Beata ze wsi
Wolicy na
Wielkie Marcinkowo,2) wypłacać zaś go mają kmiecie tejże wsi: Stefan Kmita, Stefan Schpruch, Nyedzalek i Jan Gorzny. Dalej oświadcza pomieniony
oficyał, że w obec niego szlachetny Mikołaj Skubiey, dziedzic
Dziewierzewa, sprzedał jednę grzywnę czynszu rocznego temuż kasztelanowi i ołtarzystom za 15 grzywien ze swych dóbr
Dziewierzewo i Zarcino. Testes: Nicolaus Strzeszewski, Iohannes Wilamowski notarius consistorii Gnesnesis, Strzeszko Lagiewnyczki armiger Gneznensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1504.
1) Kierzkowo wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. kcyńskim położona.
2) Marcinkowo wielkie wieś również niegdy w woj. kaliskiem, pow. kcyńskim.
Dokument Nr 67
1405. die 10. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Albertus de Wszeradowo castellanus Caminensis, Nicolaus de Słupie et Mathias de Wszeradowo cum Pribislao praeposito monasterii
s. Ioannis ante Gnesnam villam Mączniki villis Maleczyno et Broniewo commutant.
Nouerint vniuersi presentem literam inspecturi, quod nos Albertus castellanus Camenecensis(s) de
Wszeradowo, necnon Nicolaus de
Slupie, Mathias eciam de
Wszeradowo, cognati dicti magnifici et heredes premissorum, matura deliberacione prehabita consilioque sano nostrorum amicorum adhibito,
cum honorabili ac religioso viro, domino Prybislao preposito sancti Iohannis ante Gnesnam necnon cum conuentu suo ac fratribus
suis, videlicet Swantoslao, Wilhelmo, Martino et Stephano, ordinis sancti Augustini, Dominici sepulchri Hierosolymitani, fecimus
et presentibus facimus permutacionem hereditatum perpetuam, videlicet
Monczniki hereditatem sitam prope
Zdzechowam,1) permutamus et presentibus permutauimus pro hereditatibus dicti prepositi et sui conuentus, videlicet pro
Maleczyno et
Bronewo,2) sitis et locatis in districtu Naclensis castri. Quamquidem hereditatem
Monczniki nos prefatus Albertus cum premissis nostris cognatis prenarrato domino Pribislao cum suis iam expressis fratribus et cum
eorum successoribus damus racione permutacionis premisse ac resignamus cum omnibus vtilitatibus, vsibus, prouentibus, gaijs,
rubetis, pratis, lacubus, riwlis ac toto dominio, nichil pro se reseruantes, ac cum vniuersis obuencionibus, prout eadem hereditas
Monczniki in suis limitibus circumferencialiter est distincta, perpetuis videlicet temporibus habendam, possidendam, permutandam ac
in vsus proprios conuertendam. Hec omnia promittimus sine dolo et fraude titulo vere fidei inuiolabiliter obseruare. In cuius
rei certitudinem meliorem sigilla nostra, videlicet Alberti castellani Camenensis, Nicolai de
Slupie presentibus sunt apposita; sed Mathias prefatus propter adolescenciam suam non vtebatur sigillo proprio, sed in signum fidei
manum dedit prefato preposito placitando. Actum et datum Gnesne sabbato infra octauas Epiphanie, sub anno Incarnacionis Domini
millesimo quadringentesimo quinto. Presentibus his nobilibus: Mathia dicto Waypost de
Dzeworowo, Reuoszela de
Redecz, Ianussio de
Lagewniki, Mathia Kenpa de
Iwno, Iohanne Iablowski vna cum Podolski et alijs plurimis vocatis et rogatis specialiter ad premissa.
Z transumptu przechowanego w archiwum rządowem w Poznaniu (Mączniki B. II).
1) Mączniki wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Sokolniki.
Zdziechowo wieś również niegdy w pow. gnieźnieńskim położona.
2) Maleczyno, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Broniewo wieś niegdy w wojew. kaliskiem, pow nakielskim.
Dokument Nr 68
1405. die 16. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem filium Lutoborii hereditatem Sławoszewo wielkie
Ioanni de Orchowo vexillifero Dobrinensi DCCC marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, quod ad nostram et aliorum terre Polonie nobilium accedens presenciam nobilis vir Iohannes filius
Luthoborij, bone memorie heredis in Maiori
Slawoschewo, non compulsus, non coactus, nec errore deuio seductus, sanus mente et corpore existens, vsus amicorum suorum consilio et
matura deliberacione prehabita, suam totam hereditatem magius
Slawoschewo1) cum omnibus vsibus, fructibus, redditibus, censibus, agris, pratis, pascuis pascendis, siluis, gaijs, borris, mellificijs,
quercinis, virgultis, nemoribus, campis, lacubus, stangnis, paludibus, piscinis, piscaturis, fluuijs, riuulis, aquis et earum
decursibus, molendinis et emolimentis, generaliterque cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus vniuersis ad dictam
hereditatem
Slawoschewo q[uomodolibet spe]ctantibus, que nunc sunt et in futurum in eadem inueni possunt, prout eadem hereditas ab alijs hereditatibus
longe [lateque] est distincta et limitata, nil pro se et suis successoribus in eadem reseruans, sed cum omni iure et dominio,
pro octingentis [marcis] grossorum monete Pragensis, numeri uero Polonicalis, quadriginta et octo grossos in marcam quamlibet
computando, nobili viro [domino] Iohanni dicto Coszissko, vexillifero Dobrinensi, heredi de
Orchowo et ipsius successoribus legittimis vendidit et coram nobis rite et racionabiliter resignauit, per ipsum dominum Iohannem
et eius successores legitimos tenendam, habendam, vendendam, commutandam, donandam, alienandam, comutandam, obligandam et
ad vsus beneplacitos conuertendam, prout sibi et eius successoribus melius et vtilius videbitur expedire, uel eciam iure hereditario
et titulo proprietatis perpetue possidere. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum
Gnezne feria sexta post octauas Epiphanie Domini, anno DominiMmo quadringentesimo quinto. Presentibus nobilibus viris: Alberto
de
Wseradowo castellano Camenensi, Mathia iudice, Iacusio Iaka subiudice Kalisiensibus, Mroczkone subiudice Poznaniensi, Alberto de
Trlang subcamerario Kalisiensi et Mathia dicto Varpans de
Dzewerzewo heredibus et alijs quamplurimis fidedignis etc.
Dokument pargaminowy z wytlałą dziurą, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 292), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, po której tylko sznurek z białego jedwabiu pozostał.
1) Sławoszewo wielkie, wieś w pow. mogilnickim, par. Szczepanów.
Dokument Nr 69
1405. die 16. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Ioannes de Staw Nicolao Godardonis civi Calissiensi X marcas census annui C marcis grossorum Pragensium vendit.
R. Czynsz ów 10 grzywien kupił Mikołaj Godardowicz wraz z żoną i dziećmi na uposażenie ołtarza NP Maryi w kościele parafialnym
św. Mikołaja w Kaliszu nowo wystawionego, którego ołtarzystą był podówczas Paweł. Z czynszu tego obowiązuje się Jan Stawski
wypłacać corocznie na św. Jan 5 grzywien a na Boże Narodzenie drugich 5 grzywien; czego gdyby nie dokonał, natenczas wolno
ma być przytrzymać go lub którego z mieszczan stawskich, jego poręczycieli w któremkolwiek miejscuby się znajdowali i trzymać
tak długo, ażby się z wypłaty uiścił. Tego zobowiązania obiecują Jan i jego poręczyciele, mieszczanie stawscy, pod klątwą
dotrzymywać, dopuki czynsz powyższy nie zostanie napowrót wykupionym. Co gdyby miało nastąpić, obowiązuje się Jan Stawski
Mikołaja pół roku wpierw uwiadomić, aby miał czas inny czynsz za tę samą sumę kupić. Najpóźniej wypłata czynszu ma nastąpić
we 2 tygodnie po św. Janie i po Bożem Narodzeniu. Gdyby zaś czynsz miał być wykupionym, cała zapłata ma być w Kaliszu złożona.
In Calis feria sexta ante festum s. Agnetis. Presentibus: Iohanne Slywka, Martino notario publico, Iohanne Rems ciue Kalisiense.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1444. Oryginał opatrzony był pieczęcią, na której widniał herb
Wieniawa i napis otokowy: s. iohannis de staw hered.
Dokument Nr 70
1405. die 16. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Bartholomaeus proconsul, consules et scabini civitatis de Staw fideiubent Nicolao Gotartonis civi Calissiensi pro Ioanne de
Staw.
R. Bartholomeus proconsul, Nicolaus dictus Brzeyska, Martinus dictus Luthka, Nicolaus dictus Alberi, consules, Albertus dictus
Myeczysch, Paulus dictus Iarosz, Mathias faber, scabini ciuitatis
Staw,1) poręczają za Jana Stawskiego Mikołajowi Gotardowiczowi mieszczaninowi kaliskiemu, również i Pawłowi plebanowi ze
Stawiszyna, ołtarzyście św. Mikołaja w Kaliszu, iż tenże Jan będzie corocznie opłacał wspomnianemu ołtarzyście na św. Jan 5 grzywien
i na Boże Narodzenie drugich 5 grzywien; co gdyby nie nastąpiło, wolno ma być Mikołajowi i jego spadkobiercom każdego mieszczanina
stawskiego na każdem miejscu ująć i tak długo przytrzymać, puki czynsz nie zostanie wypłacony. Poręczenia tego obowiązują
się pod klątwą dotrzymać. In Calis feria sexta ante festum s. Agnetis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1444. Oryginał opatrzony był pieczęcią, wyobrażającą wieżę i napis
otokowy: s. civium de staw.
1) Staw, miasteczko w pow. kaliskim.
Dokument Nr 71
1405. die 20. mensis Februarii.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis plebano et vicariis ecclesiae parochialis de Pakość mandat, ut Bartholomaeum filium Venceslai
de Kuczicze in altariam altaris ad s. Mariam virginem intromittant.
R. Tenże Bartłomiej Wacławowicz był przez Wojciecha z Pakości kasztelana szremskiego, jako patrona, po destytucyi Jana ołtarzysty
na pomienioną ołtaryę prezentowany i przez arcybiskupa wyświęcony. Testes: Nicolaus Iardanowski, Nicolaus Malinski notarius,
Stanislaus de
Cowalesycze notarius archiepiscopi.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1455.
Dokument Nr 72
1405. die 25. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislai II. regis Poloniae cum Dobrogostio de Szamotuły de villa Krosna pactum.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo licet alias ob merita fidelium obsequiorum strenui Sandziuogij palatini Posnaniensis, militis
nostri fidelis dilecti, quibus maiestati nostre studuit plurimum complacere, horum igitur contemplacione volentes ipsum ad
obsequia nostra reddere prompciorem, sibi villas nostras
Dambrowka prope
Oborniky et
Crosnam prope
Mossinam1) sibi obligaueramus in ducentis marcis Polonicalibus numeri quoque Polonicalis consueti. Postmodum autem idem Sandziwogius
nobis vnam villam predictarum videlicet
Dambrowkam dimisit et restituit sub tali condicione, quod sibi centum marcas racione eiusdem ville soluere debuissemus; reliquam vero
villam videlicet
Crosnam in residuis centum marcis nomine obligatorio possidebat. Demum quoque (post) decessum Sandziwogii predicti validus Dobrogostius
de
Szamotuli, natus eiusdem, miles noster fidelis dilectus, superstes, racione predictarum centum marcarum, quas genitori suo soluere debuimus,
nobiscum fecit tale pactum, videlicet quod occasione centum earundem marcarum pro eodem Dobrogostio apud Aron Iudeum Posnaniensem
racione eorum omnino debitorum, in quibuscumque ipsi Sandziwogius predictus genitor obligatus debitorie extitit, in toto intercessimus,
ut intercedimus cum(s) officium in nos ipsos debitum huiusmodi tenore presencium assumentes, ita tamen, quod Dobrogostius
predictus reliquam villam Crosnam predictam cum omnibus ipsius vtilitatibus, censibus, prouentibus, campis, agris, aquis,
lacubus, syluis, nemoribus, cum omni obligacione tenebit, habebit et possidebit tamdiu, quousque sibi aut successoribus suis
predicte centum marce per nos aut successores nostros fuerint integraliter persolute. Harum quibus sigillum nostrum appensum
est testimonio literarum. Datum Cracouie ipsa die Annunciacionis beate virginis Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo
quinto. - Relacio domini Nicolai vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 92, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
1) Dąbrówka leśnictwo w pow. obornickim.
Oborniki miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Krosno wieś w pow. szremskim niedaleko Mosiny.
Mosina miasto w pow. szremskim.
Dokument Nr 73
1405. die 27. mensis Martii, Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum de Dzwonowo gladiferum Calissiensem, Catharinae
uxori suae CL marcas dotalitii in villa Pawłowo1) inscripsisse.
R. Gnezne feria sexta ante dominicam Letare. Testes: Iacussius de
Wilczino Kalisiensis, Mroczko de
Cleszczewo Poznaniensis subiudices, Albertus de
Wszeradowo castellanus Kamyenensis, Iohannes de
Dobieszewo, Przibislaus de
Przesseka, Czesthko de
Godawy heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1425.
1) Pawłów wieś parafialna w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 74
1405. die 2. mensis Aprilis, Vladislaviae.
Nicolai de Iassona canonici et officialis Vladislaviensis decretum, inter Nicolaum plebanum de Pakość et Paulum, Albertum,
Bartholomaeum et Iacobum plebanos de Kościelec, do sepultura Alberti et Nicolai de Pakość litem dirimens.
R. Mikołaj pleban
z Pakości zapozwał Pawła, Wojciecha, Bartłomieja i Jakuba plebanów z
Kościelca o kwartę czyli kanoniczną część kosztów pogrzebu Wojciecha i Mikołaja dziedziców
Pakości, których ci plebani w
Kościelcu pochowali i dochód stąd pobrali, przez co pleban z
Pakości poniósł stratę ośmiu grzywien. Plebani z
Kościelca zasądzeni zostali na zapłacenie powodowi zaskarżonej kwarty i poniesienie kosztów. Testes: Paulus Petri de Iuueni Wladislauia,
presbyter Wladislauiensis, Stanislaus Budkonis de
Carnkowo clericus Plocensis diocesis, notarius publicus.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1488.
Dokument Nr 75
1405. die 14. mensis Maii, Romae.
Oddo de Columpna protonotarius apostolicus et archidiaconus ecclesiae collegiatae Calissiensis ad s. Mariam Nicolaum de Czaszewo
canonicum Gnesnensem vicarium suum in archidiaconatu Calissiensi instituit.
R. Testes; Miroslaus Kelconis altarista Gnesnsnsis, Angelus Nicolai clericus Prenestensis, familiaris domini Oddonis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnen. acta anni 1415.
Dokument Nr 76
1405. die 1. mensis Iunii, in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis villam Radłów iure Teutonico Novi fori locat, scultetiamque in villa eadem Ianae de Dzierążnia
XIV marcis vendit.
In nomine Domini amen. Nos frater Gerhardus abbas monasterii Landensis, ordinis Cisterciensis, Gneznensis diocesis, vniuersis
et singulis, tam modernis quam futuris, ad quos presens scriptum fuerit deuolutum, publice profitemur, quod sculteciam nostram
in villa nostra
Radlow1) situatam, cum tribus mansis liberis discreto viro dicto Iane de
Dirszanzna suisque legitimis successoribus pro quatuordecim marcis Polonici pagamenti in paratis ternarijs, quadraginta (octo) grossos
pro marca computando, iusto titulo vendicionis et empcionis de speciali voluntate et consensu fratrum nostrorum tociusque
conuentus monasterij nostri predicti Landensis vendidimus iure hereditaro sibi et suis legitimis successoribus natis ac nascendis
perhenniter iure Nouifori collocatam, perpetuis temporibus tenendam, habendam et vsufruendam, hoc adicientes, quod idem in
dicta villa seu hereditate nostra fabricam sutoriam, thabernam, pistrinam, maccelum, ortum medium iuger continens, terciamque
partem iudicatorum et communia pascua (habebit); seruicia nobis ac nostro monasterio cum vno equo trium marcarum grossorum
latorum, quando opus fuerit, faciet fideliter nobis ministrando, prout ceteri sculteti suis dominis facere consueuerunt; incole
vero hereditatis ibidem, dudum iure Teutonicali locati, et de agris possessis seu cultis et extirpatis habere debent libertatem
ad duodecim annos; alij vero supervenientes et agros non excultos nec extirpatos extirpantes libertatem habere debent ad sedecim
annos et de quolibet menso sex mensuras siliginis et totidem auene mensure Pysdrensis et sex grossos Bohemicalium vsualium(s)
annuatim nobis in nostro monasterio in festo sancti Martini dare et ex integro soluere et ad nostri monasterij granarium proprijs
vehiculis seu curribus adducere tenebuntur. In festo autem Pasche communitas ville de quolibet manso vnam mediam sexagenam
ouorum soluere teneantur; in festo Assumpcionis Marie per duos pullos soluere similiter sint astricti. Tria iudicia generalia
per tres scotos, duo villani et tercium sculteti et ipsius legitimi successores sint obligati ad soluendum. Insuper incole
memorati ter in anno nobis arabunt tali modo, quod in omni aracione de quolibet manso vnum integrum iuger arabunt. Item assignamus
predictis incolis, quod de duobus mansis nobis vnum iuger in feno compleant laborare, prout communiter decet, in pratis cum
instrumentis ipsorum cum falce detruncare et in proprijs vehiculis seu curribus ducere debent ad
Coschuty vel in
Cownathy, et non alibi, et (hoc) sub expensis eorum proprijs fieri debet. Damus eciam plenam et omnimodam facultatem supradicto sculteto,
suis heredibus et heredum successoribus prelibatam sculteciam vendere, commutare, resignare et ad vsus beneplacitos exercere,
secundum quod sibi et suis heredibus melius aut vtilius videbitur expedire. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem
nostro ac conuentus nostri sigillis presentes iussimus roborari. Actum et datum in domo habitacionis nostre feria secunda
proxima ante festum Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. Presentibus hijs testibus et personis nostris,
religiosis videlicet: fratre Iohanne priore et fratre Iohanne suppriore, fratre Philippo seniore abbate monasterij, Syffrido
nostro celerario et fratre Henrico nostro bursario et alijs fidedignis et Nicolao notario, qui premissa habuit in commisso.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 36.
1) Radłów wieś w pow. wrzesińskim, par. Ostrowo kościelne.
Dokument Nr 77
1405. die 10. mensis Iunii, Thorunii.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, in instrumento pacis cum Conrado de Iungingen generali magistro ordinis Teutonicorum
conclusae, duos articulos omissos esse.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium vniuersis,
quomodo anno preterito in conuencione in festo Penthecostes inter nos et consiliarios nostros ex vna, et venerabilem ac magnificum
dominum Conradum de Iungingen magistrum generalem ordinis beate Marie de domo Theutunica consiliumque suum parte ex altera,
solempniter celebrata, inter ceteros articulos et tractatus ibidem tunc habitos, conclusos et conscriptos, hij duo articuli
subsequentes et subscripti literis inseri debuerunt et sigillorum munimine roborari, qui tamen ex negligencia obmissi sunt
literis eisdem imprimi et in numero ceterorum articulorum collocari. Ne igitur tam solempniter tractata et pactata in aliquo
deficiant et eciam minuantur, eosdem articulos presentibus decreuimus inserendos. Quorum primus est iste de obseruacione granicierum,
limitum et finium inter terras nostras Maioris Polonie et Noue Marchie, quas granicies nos obseruare promittimus et spondemus
et pro ratis habere, prout ipsas dominus magister et ordo ipsius tempore recepcionis eiusdem terre Noue Marchie reperit et
sicut tempore tenebatur ab antiquo. Secundus articulus fuit iste, quod si quandocumque contingerit propter limites et grenicies
terrarum quarumcunque regni Polonie et ordinis predicti aliquas difficultates suscitari, quod predicte difficultates per amicabilem
composicionem debent complanari et sopiri. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Thorun
feria quarta infra octauas, Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. - Ad relacionem Nicolai regni Polonie
vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 86, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała mniejsza pieczęć królewska
na pasku pargaminowym, znacznie zniszczona.
Dokument Nr 78
1405. die 24. mensis Iunii, in Ląd.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Słonka de Lubomirz XX marcas in villa Morza inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
quomodo attente mentis intuitu perpendentes, et in animo reuoluentes grata et multum accepta seruicia, que celsitudini nostre
Nicolaus dictus Slanka, heres de
Lubomirz exhibuit et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius poterit exhibere, quorum intuitu cupientes ipsum specialium graciarum
prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere prompciorem, sibi in et super villa nostra
Morza,1) in districtu Kalissiensi sita, viginti marcas monete, numeri et ponderis Polonicalium assignauimus et dedimus, damusque
et assignamus, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando. Quamquidem villam
Morza idem Nicolaus Slanka cum omnibus censibus, redditibus, agris, pratis, campis, syluis, nemoribus, pertinencijs et appendijs
vniuersis tenebit, habebit et pacifice possidebit tamdiu, quousque sibi dicte viginti marce monete eiusdem per nos vel successores
nostros fuerint integraliter persolute. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in monasterio
nostro
Landa feria quarta ipso die beati Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. - Ad relacionem domini Manziconis
pincerne domini regis.
Teka Naruszewicza 10 N. 87, z oryginału pargaminowego przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego pieczęć była oderwana.
1) Morza, wieś niegdy w wojew. i pow. kaliskim, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 79
1405. die 3. mensis Iulii, in Łowicz.
Ioannis filii Iacussii de Iłów cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi de usu fluvii Wisła pactum.
Nos Wenceslaus iudex et Prawda subiudex terre Gostinensis, recognoscimus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris,
presencium literarum noticiam (habituris), quod cum iudicio serenissime principis et domine, domine Alexandre Dei gracia relicte
Semouiti felicis memorie, ducisse Mazouie domineque Rawensis et Gostinensis terrarum cum magnificis strenuisque militibus,
dominis Stanislao Grad pallatino Mazouie, Sassino castellano Plocensi, Warschone iudice Rauenensi, Michaele preposito sancti
Michaelis Plocensis, Czamborio de
Gylowo cancellario et canonico Plocensi, Nyemyerza capitaneo Plocensi, Derslao Copacz capitaneo Rauensi, Nicolao vevillifero Rawensi,
Nicolao Gamba vexillifero Gostinensi, Marco subcamerario Gostinensi, Adam de
Ziczsko, Swanthoslao de
Pyotrowo, Szauischa de
Cunradzecz, Martino de
Calinowa Siradiensi, Martino de
Rythwani pallatino, Iohanne de
Lichin Srzemensi, Mathia Brzezinensi castellanis, necnon Andrea Cuyauiensi, Petro Siradiensi, Adam de
Thur iudicibus de
Corona Polonie, cumque multitudine aliorum dominorum tunc existencium, presencialiter pro tribunali sedebamus iudicantes, tandem
constitutus personaliter in iudicio reuerendus in Christo pater, dominus et dominus Albertus Dei et apostolice sedis gracia
sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ab vna, ac nobilis vir Iacobus de
Gylowo notarius aule domine Allexandre ducisse Mazouie, et pro duobus fratribus suis Petro et Paulo de ibidem germanis compromisit
et fideiussit ipse Iacobus, quod debent tenere, ab altera parte sita coram iudicio recognouerunt partibus ex utrisque, quando
inter ipsos lis exorta fuit iudicialiter pro obstaculo, wlgariter
jasz dicto, in fluuio
Wysla, circa villam mense archiepiscopalis
Ostrowy1) dictam, decurrenti, pro quo obstaculo ipse dominus archiepiscopus contra ipsum Iacobum ac ipsius fratres iam superius expressos
testes ducere debuit et iurare corporali iuramento cum plenis testibus, ipse quoque Iacobus cum suis fratribus timens animam
sui patris bone memorie offendere propter dampnacionem, ipsi domino archiepiscopo testes ducere iuramentumque facere non dedit,
sed penitus promisit iam pro expresso obstaculo, quia ipsum obstaculum iuxta disposicionem contractus cum alijs vtilitatibus
dominus archiepiscopus habeat. Qui contractus sequitur ad verbum et est tenor litere talis:
"Nos Iohannes Iacussij subvenator de
Gylowo significamus tenore presencium vniuersis, quod cum reuerendo in Christo patre et domino, domino Nicolao sancte ecclesie Gneznensis
archiepiscopo talem, ut sequitur, fecimus contractum et ordinacionem, ymo verius permutacionem, quod pro eo, quia prefatus
dominus Nicolaus archiepiscopus Gneznensis suo et suorum successorum nominibus in toto fluuio suo et ecclesie Gneznensis sue
predicte
Wysla communiter dicte, villam mense sue
Ostrowy wlgariter dictam, supra et infra iuxta longitudinem et latitudinem limitum seu granicierum predicte ville
Ostrowy currenti cum omnibus rethibus magnis et paruis et signanter cum rethibus, que dicuntur
wirzthi, nobis ac liberis et successoribus nostris legittimis necnon hominibus nostris et alijs, quibus nos et successores nostrj
predicti hoc conueniemus et conuenerunt pro precio competenti, dédit, permisit, concessit, dareque, permittere et concedere
debet cum omnibus successoribus suis predictis omnium piscium, nullis exclusis, liberam piscaturam et piscandi ac piscaturas
easdem alijs conueniendi seu exponendi omnimodam potestatem, perpetuis temporibus duraturam. Nos pro eo et in recompensam
libertatis predicte nostro liberorumque et successorum nostrorum nominibus prefato domino Nicolao archiepiscopo et successoribus
suis archiepiscopis Gneznensibus subscriptam similiter damus et concedimus libertatem, quod liceat sibi et eisdem successoribus
suis ac hominibus ipsius domini archiepiscopi de villa
Ostrowj antedicta in eodem fluuio nostro dicto
Wysla videlicet per longitudinem et latitudinem limittum et granicierum hereditatis nostre
Pyeczowska,2) a litore ad aliud litus alterius partis fluuij decurrentis cum parwis rethibus piscari et in eodem fluuio nostro ab vno
littore seu rippa eiusdem fluuij ad aliud littus seu rippam, vbicumque sibi et suis successoribus placuerit, obstaculum dictum
yasz pro capiendis sturionibus et salmonibus supra et infra facere, eosdemque struriones et salmones et quoslibet alios pisces
in dicto obstaculo piscari et capere singulis annis temporibus perpetuis similiter duraturis. Hoc tamen excluso, quod idem
dominus Nicolaus archiepiscopus neque successores sui nec per se, nec per homines suos cum magnis rethibus et signanter
wirzchi wlgariter dictis, in eodem fluuio nostro piscaturas poterit aut poterint facere uel alijs conuenire, quas nobis et successoribus
nostris (re)seruamus, sed obstaculo eodem et parwis retibus contentus et contenti debent esse, quod obstaculum in preiudicium
obstaculi prefati domini archiepiscopi et successorum suorum neque nos neque successores aut liberj nostri in eodem fluuio
nostro facere vnquam debemus neque poterimus, nec alijs, preterquam prefatis domino archiepiscopo et successoribus suis, concedere
faciendum. Promittimus insuper (et) tam nos et nostros successores obligamus et obligare volumus per presentes, quod de villa
nostra
Gylowo3) per hereditatem nostram
Pyeczouiska nuncupatam, viam liberam latam et bonam usque ad littus dicti fluuij nostri
Wysla iuxta consuetudinem terre et aliarum viarum dare et exponere et in ipso littore nostro ad dextram et sinistram partes eiusdem
vie liberam et sufficientem lignorum, roborum et omnium necessariorum ipsius domini archiepiscopi deposicionem facere, vbi
videlicet ligna pro eodem obstaculo possint iacere et currus veniencium per eandem viam (cum) lignis predictis uel frumentis
seu cum quibuscumque alijs necessarijs prefati domini archiepiscopi et suorum successorum possint facere et deponi quelibet
necessaria supradicta. Quorum eciam lignorum et aliorum necessariorum vectoribus licebit in bonis hereditatis nostre
Pyeczowiska antedicte absque preiudicio pratorum equos, equas seu boues in graminibus pabulare, ligna quoque pro igne ipsis in littore
faciendo similiter absque dampno incidere libere et quiete. Vt igitur ordinacionis et permutacionis predictorum contractus
perpetuam obtineat firmitatem, presentes literas scribi et nostri appensione sigilli curauimus communirj. Actum et datum in
castro
Lowicz, in crastino Visitacionis Marie virginis gloriose, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. Presentibus honorabilj et
nobilibus viris: Alberto scolastico Lanciciensi, Nicolao de
Opporow venatore Lanciciensi, Thomkone de
Walevicze subpincerna Rawensi, Cristino de
Skrzinno, Stanislao de
Byelawj pincerna Lanciciensi, Leonardo de
Strzalkowo marsalko reuerendi in Christo patris, dominj Nicolai archiepiscopi Gneznensis supradicti, et alijs multis fidedignis".
Quem contractum et ordinacionem supradescriptam inter partes expressas iuxta dictarum parcium recognicionem palam et expresse
factam coram multitudine dominorum prius descriptorum, nos confirmamus, ratificamus, approbamus decernentes robur perpetue
firmitatis inuiolabiliter obtinere. In cuius rej testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum in
Gostinino feria sexta in crastino sancte Dorothee gloriose virginis, in presencia domine ducisse, anno Domini millesimo quadringentesimo
vicesimo septimo.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477, fol. 5 verso.
1) Wieś Ostrowy w okolicy wskazanej dokumentem, dziś nie istnieje.
1) Pieczyska iłowskie wieś w pow. sochaczewskim, par. Iłów.
3) Iłów niegdy miasteczko dziś wieś parafialna w pow. sochaczewskim.
Dokument Nr 80
1403. die 9. mensis Septembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cuidam Alberto construendi novam molam aquariam in villa Kozłów dat potestatem.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, ad perpetuam rei memoriam. Administracioni ecclesie Poznaniensis
Domino disponente deputati, in votis gerimus continuis, vt bonorum ipsius ecclesie comoda augeamus et condicionem, quantum
possumus, de bona faciamus meliorem. Inde nouerint vniuersi, presentes et futuri, quod nos attendentes, (quod) molendinum
olim circa curiam nostram in villa nostra
Coslowo,1) in Mazouia super fluuium
Brzura per predecessores nostros locatum, extiterat minus vtile, obstaculis multis, aggeribusque pro reaggeracione et retencione
aquarum indigere, frequenter quoque aquis decrescentibus et quandoque destructis aggeribus in molendo impediri, considerantes
quoque industriam ingenij et laborum, super quibus Albertus laicus nobis extitit comendatus, predictum molendinum in
Coslowo de nouo et in loco alio magis apto et congruo construendum et edificandum eidem Alberto de venerabilium fratrum nostrorum,
prelatorum et canonicorum infrascriptorum capituli nostri Poznaniensis voluntate et consensu dedimus et contulimus, damusque
et conferrimus, per ipsum Albertum et suos legittimos successores iure perpetuo tenendum, habendum, possidendum et cum nostro
consensu vendendum seu alienandum ac vtifruendum, hoc ordine atque modo, quod videlicet ipse Albertus et successores sui molendinatores,
qui fuerint pro tempore, terciam partem emolimentorum quorumcumque ex ipso molendino proveniencium, preterquam de grano, quod
pro nostra curia moluerint, pro se recipiant et habebunt, duabus partibus ex eisdem emolumentis pro nobis cedentibus. Addamus
eciam prefato Alberto et suis successoribus pratum inferius molendino iacentem circa fluuium ibidem
Brzura, wlgariter
ląnk, cum agro simul wlgariter
a Zymnawoda tunc circa viam vsque ad rubum, wlgariter
do bdzencza. Ceterum sepedicto Alberto et suis successoribus pro vtilitate sua in fluuio predicto piscaturam piscium, qualicumque rethe
sibi poterit invenire, animo deliberato condonamus. Debebunt insuper tam Albertus, quam successores sui terciam partem impendere
pecuniarum pro molaribus et ferramentis ad molendinum opportunis; vi vero ligna aliqua necessaria fuerint, nos proprijs laboribus
adducere tenemur. Si vero homines ad opus edificacionis molendini necessarij fuerint, tunc nos debemus duos dare, Albertus
vero cum successoribus suis tercium. Debebunt eciam tam Albertus quam successores sui menssas quoque, scabella pro nostro
aduentu, hostia quoque, postes et waluas inveterata et putrefacta in
Coszlowo ibidem in curia nostra reformare, datis sibi per nos lignis ad id necessarijs. In quorum omnium fidem et testimonium nostrum
et dicti capituli nostri sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie in curia nostra feria quarta infra
octauam Natiuitatis Domini M° CCCC° quinto. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus viris, fratribus
nostris, dominis: Petro de
Kobilino decano, Pelka cantore, Nicolao de
Chlapowo Poznaniensi, Conrado Srzemensi, Michaele Pczeviensi, Albrico Warschouiensi in ecclesia nostra archidiaconis, Symone custode,
Nicolao Gorka cancellario, Michaele Bliden decretorum doctore, Iohanne Nepart, Iohanne officiali, Nicolao Stzessconis, Vincencio,
Borcone, Przibislao, Alberto Gluschinensi preposito, Iohanne de
Scholouo, Iohanne Budconis, Floriano Poklatka, Lodouico, Miroslao, Barthcone, Iacobo Grolog et Mathia Blida, prelatis et canonicis
ecclesie nostre Poznaniensis ad sonum campane capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami
na sznurkach z jasno zielonego i ciemno fioletowego jedwabiu zawieszonemi. Z tych dochowała się tylko pierwsza sygnetowa,
w zwykłym wyciśnięta wosku, która wyobraża dwa święte popiersia; u dołu w niszy klęcząca osoba, przy niej tarcza z herbem
zda się Jastrzębcem.
1) Kozłów biskupi wieś parafialna w pow. sochaczewskim.
Dokument Nr 81
1405. die 2. mensis Octobris, in Wschowa.
Ioannes de Rydzyna Vincentio Drzeczkowski C marcas mutuatas soluturum sese obligat.
R. In Frawsthat feria sexta proxima post festum s. Michaelis archangeli. Od powyższych 100 grzywien obowiązuje się Jan Rydzyński
wraz z synem swym Stefanem Wincentemu Drzeczkowskiemu corocznie na św. Michał opłacać 10 grzywien procentu aż do spłaty zupełnej
kapitału; czego gdyby nie uczynił, ręczy za szkody, jakieby stąd Drzeczkowski poniósł u Chrześcian albo Żydów.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1428.
Dokument Nr 82
1405. die 6. mensis Octobris, in Brześć.
Ioannis capitanei Cuiaviensis decretum, inter cmetones et scultetos villae regiae Kłobia de agris quibusdam litem dirimens.
R. Ian starosta kujawski wiadomo czyni, że gdy kmiecie wsi królewskiej
Kłobia1) zaskarżyli przed nim Małgorzatę, Henka i Mikołaja dziedziców sołtystwa w tejże wsi o przywłaszczenie sobie pewnych pó1 i
łąk, do tegoż sołtystwa nienależących, on starosta zawezwał starców z wsi okolicznych do rozpoznania granic. Dowiedziawszy
się wszakże od nich, że ciż kmiecie już się byli w tej sprawie do Zakliki kanclerza królestwa polskiego odnieśli, a tenże
spór ów na korzyść wspomnianych sołtysów rozsądził, on starosta posiadanie rzeczonych pó1 i łąk sołtysom przysądza. In
Bresth feria 3. post festum s. Michaelis archangeli.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1457.
1) Kłobia wieś parafialna w pow. włocławskim.
Dokument Nr 83
1405. die 14. mensis Decembris, in Grocholice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Paulo dicto Smaczyna molam in villa Grocholice sitam, vendit.
In nomine Domini amen. Quoniam multis dubiorum et errorum incomodis tunc prudenter occurimus, cum gesta etatis nostre literarum
apicibus perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus significamus tenore presencium
vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod considerata sagacitatis industria laboriosi Pauli dicti Smaczyna, molendinatoris
molendini nostri ante villam mense nostre
Grocholicze.1) in flumine
Wrzansawa siti, dictum molendinum cum suis omnibus emolimentis prefato Paulo, liberis et suis successoribus legittimis vendidimus pro
certa pecunie quantitate, per ipsum Paulum et successores suos legittimos predictos tenendum, comutandum, donandum, vendendum,
de nostro tamen consensu speciali, aut per se iure hereditario possidendum, temporibus perpetuis duraturis. De quoquidem molendino
ipse Paulus et posteritas sua supradicta vnam marcam cum octo scotis monete et numeri in regno Polonie communiter currencium,
in festo sancti Martini pontificis et confessoris singulis annis pro censu nobis et nostris successoribus soluere sint astricti.
Hoc edicto speciali, quod dictus Paulus et sua posteritas predicta frumenta pro aduentu nostro et necessitate curie nostre
absque recepcione alicuius metrete molere, edificia quoque dicti molendini in totum erigere, molares et frumenta emere et
aggerem reformare, nisi vehemens aque impetus ipsum aggerem destrueret, vbi tunc nos et successores nostri subsidium sibi
dare debebimus, tenebitur. Preterea eidem Paulo et posteritati sue predicte vnum ortum ibidem circa molendinum, certum in
Coszłe rubetum pro agris extirpandis, prout potest agrum habere et ibi siluam secundum agrum pro prato reformando annectimus et
donamus de gracia speciali. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum et datum in
Grocholicze feria II. in crastino sancte Llucie virginis, anno Domini quadringentesimo quinto. Presentibus honorabilibus et discretis
viris, dominis Petro preposito Cwrzyelyewiensi, Benedicto rectore ecclesie de
Danczewo, Clemente, Iacobo et Nicolao capellanis et notarijs aule nostre et alijs pluribus testibus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią,
po której tylko sznurek z pąsowego i niebieskiego jedwabiu pozostał.
1) Grocholice zapewne niegdy miasteczko, obecnie wieś paraf. w pow. piotrkowskim.
Dokument Nr 84
1405. die 22. mensis Decembris, in Winnagóra.
Przybak subdapifer Calissiensis Wladislao II. regi Poloniae C marcas soluturum sese obligat.
Ego Przybak subdapifer Kalissiensis, per presentem literam meam recognosco, quibus expedit, vniuersis, me habuisse et in paratis
pecunijs recepisse a nobili viro, domino Iohanne de
Czyrznyna centum marcarum tercianorum numeri Polonicalis pecuniarum serenissimi principis et domini mei, domini Vladislai Dei gracia
regis Polonie etc. pro magna et in magna necessitate mea. Quasquidem centum marcas sine omni dolo ac sine omni dilacione promitto
ipsi domino Vladislao regi Polonie etc. in primo eius ingressu in Poznaniam ante festum beati Iohannis baptiste soluere proxime
nunc venturum; quod absit autem, si predictas centum marcas ipsi domino meo, domino Vladislao regi Polonie in eius primo ingressu
in Poznaniam, ante festum beati Iohannis baptiste proxime venturum non soluerim, extunc ipse dominus Vladislaus rex Polonie
etc. datis et solutis mihi residuis pecunijs, quas in
Grabowo villa sua in districtu Pyzdrensi in suis literis habeo conscriptas, habebit omnem potestatem intromittendi se in eandem villam
Grabowo. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in
Wynnagora feria tercia ante festum Natiuitatis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto.
Teka Naruszewicza 10 N. 91 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, opatrzonego pieczęcią zawieszoną
na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 85
1406. die 2. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis magistro Iacobo molitori erigendi molam ad fluvium Warta potestatem concedit.
R. Capitulum ecclesie cathedralis (Posnaniensis) molendinum suum aquaticum, in fluuio suo
Wartha, in planicie super rippam prope ecclesiam Posnaniensem de nouo erigendum, confert magistro Iacobo molendinatori et successoribus
eiusdem perpetuo possidendum ex tercia mensura cuiuslibet frumenti, capitulo pendenda. Cum condicione insuper apposita, vt
idem molendinator suique successores duos porcos pro capitulo saginandos teneat, frumentaque dominorum istius, quam extraneorum
molat. Datum in capitulo generali in crastino Circumcisionis Domini celebrato, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewieza 10 N. 101, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
Dokument Nr 86
1406. die 5. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam collegiatam Varsaviae erigit.
R. Littere ereccionis ecclesie collegiate Varsauiensis ad peticionem Iohannis ducis Mazouie ac Russie, per Albertum episcopum
Posnaniensem emanate, qua nimirum ereccione tres prebende canonicales iuris patronatus eiusdem serenissimi ducis in ecclesia
castri Czyrnensis fundate, cum archidiacono Czyrnensi Varsouiam transferantur. Ecclesia cathedralis Poznaniensis mater respectu
collegiate Varsouiensis declaratur; decanus, prepositus, custos cum alijs septem canonicatibus fundatur. Datum Posnanie in
curia episcopali V mensis Ianuarij, anno millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 101, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
Dokument Nr 87
1406. die 8. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis Ioanni de Chlubice villam Grębków ad eius vitae tempora confert.
R. Priuilegium Alberti episcopi vna cum recognicione Iohannis Chlanet heredis de
Chlubicze in terra Masouiensi, quod sibi a prefato Alberto episcopo Posnaniensi hereditatem ecclesie Posnaniensis
Gramkowo1) dictam, in terra Masouie, districtu Liuensi sitam, et nemora ad cam spectancia, in ordine eandem in agriculturam hominum
adducendi et locandi habuerit concessam cum omni vsufructu ad vite tempora tantum possidendam, cum obligacione in se assumpta,
in recognicionem dominii dandi quotannis episcopo vnam vrnam, que
pokow dicitur, mellis. Datum Posnanie feria sexta infra Epiphaniam, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 101, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1) Grębków wieś parafialna w pow. wągrowskim.
Dokument Nr 88
1406. die 22. mensis Februarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, incolas oppidorum et civitatum archiepiscopi Gnesnensis medium tantummodo toloneum solvere
debere, eidemque archiepiscopo locandi civitates iure Teutonico, dat potestatem.
In nomine Domini amen. Cum inter huius marcescibilis vite delicias transeuntes prestancius bonum sit eternorum premiorum construere
fundamenta, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythvanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus
tenore presencium vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod attentis multarum virtutum affectuosis meritis, que reuerendus
in Christo pater, dominus Nicolaus sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, sincere nobis dilectus, celsitudini nostre regie
ac corone predictis a retroactis dudum temporibus vtiliter ac operose exhibuit et exhibere poterit feruencius in futurum,
recepto ab eodem domino archiepiscopo tam nobilium quam ciuitatensium incolarum regni nostri testimonio fidedigno, quod incole
opidorum et ciuitatum suarum ac dicte Gneznensis ecclesie cum quibuscumque rebus seu mercimonijs et mercanijs suis per terras
regni et dominiorum nostrorum transeuntes, medium theoloneum tantummodo soluere consueuerunt ex antiquo, ipsos circa eandem
solucionem medij theolonei dumptaxat dimisimus et tenore presencium dimittimus, perpetuis temporibus duraturam, memoratoque
domino Nicolao archiepiscopo et successoribus suis, dicte ecclesie Gneznensis archiepiscopis pro tempore, de innate nobis
liberalitatis clemencia, vestigijs predecessorum nostrorum, regum Polonie inherentes, ob spem salutis eorum ac progenitorum
nostrorum ac remissionem peccaminum meritis beati Adalberti martiris participes fierj cupientes, benigniter concessimus, permisimus,
indulsimus ac presentibus concedimus, permittimus et idulgemus opida noua et ciuitates in bonis suis et dicte Gneznensis ecclesie
iure Theutunico Sredensi erigere, locare, fora queque seu forum septimanale, nundinas seu annuale in eisdem ponere iuxta ipsius
domini archiepiscopi et successorum suorum beneplacitum quacumque die: remouentes ab eisdem opidis seu ciuitatibus per ipsum
dominum Nicolaum archiepiscopum et eosdem successores suos, archiepiscopos Gneznenses collocandis seu erigendis, omnia iura
Polonicalia, modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius Theutunicum Sredense predictum plerumque consueuerunt perturbare,
vt ad eadem opida seu ciuitates, foraque septimanalia aut annualia populi vtriusque sexus vndecumque confluere et mercancias
suas in eisdem liberas valeant exercere. Quorum opidorum seu ciuitatum incolas illo iure et priuilegio gaudere volumus, quo
reliqua opida et ciuitates dicte Gneznensis ecclesie ac eciam nostre regales gaudere et potirj dinoscuntur. Insuper memorato
domino Nicolao archiepiscopo ac eisdem successoribus suis et dicte Gneznensi ecclesie permittimus, indulgemus et de speciali
gracia condonamus, quod bona sua dumptaxat, in quibuscumque rebus consistencia, nullis penitus exceptis et exclusis, siue
per terras siue per aquas dominiorum nostrorum ac regni nostri ducere possit et valeat libere absque alicuius theolonei solucione,
temporibus similiter perpetuis duraturis. Vt igitur predicta nostra indulgencia seu donacio robur obtineat perpetue firmitatis,
presentes literas scribi et nostri appensione sigilli iussimus communirj. Actum et datum in
Iedlna feria secunda post dominicam Esto michi. Presentibus strennuis militibus nostris dilectis: Iacobo de
Koneczpole palatino Siradiensi, Cristino de
Ostrow, Nicolao de
Michalow Sandomiriensi et Woyniciensi castellanis, Iohanne Curopathwa iudice Lublinensi, Petro Safranecz subdapifero Cracouiensi et
Petro Wlodkonis de
Charbinowicze capitaneo Halliciensi et alijs multis fidelibus nostris fidedignis. Anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Z księgi rękopiśmiennej kapituły metropol. gnieźnieńskiej: Transumptum omnium et singulorum iurium et priuilegiorum ecclesie
metropolitane Gneznensis", str. 79.
Dokument Nr 89
1406. die 5. mensis Martii, Posnaniae.
Laurentius Vaszil proconsul Posnaniensis plebano ecclesiae ad Michaelem in Uzarzewo tres marcas census annui reemptionalis
vendit.
R. Laurencius Vaszil, Stanislaus Borenewsky, Woythco, Andreas Clinkener, Petrus Goldiner, Fewer, Barthosius Ute, Iacussius
Czol et Henricus Habenfrede, consules Poznanienses wiadomo czynią, że wobec nich i ławników miasta: Jana Czumper, Jana Phaffe,
Jana Czecha, Szymona Stoyan, Bernarda pisarza Starego miasta, Mikołaja Gunterowego, Michała Starketil i Mikołaja Pałuki stanąwszy
Wawrzyniec Vaszil burmistrz miasta Poznania, sprzedał na wyderkaf plebanowi kościoła św. Michała w
Uzarzewie, 3 grzywny rocznego czynszu ze swego sklepu sukiennego, drugiego od końca po lewej ręce, idąc od bramy wrocławskiej ku rynkowi.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1441.
Dokument Nr 90
1406. die 10. mensis Martii, Cracoviae.
Iudicii terrestris Cracoviensis decretum, Wladislao II. regi Poloniae oppidum Szrem, de quo eidem regi Vincentius castellanus
Naclensis litem intendebat, addicens.
Nos Iohannes iudex et Dobeslaus subiudex terre Cracouiensis generales, significamus, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus,
quam futuris, presencium noticiam habituris, quod cum strenuus miles, dominus Vincencius de
Granow, castellanus Naclensis, materiam questionis pro et super opido dicto
Srzem1) cum ipsius pertinencijs contra et aduersus serenissimum principem, dominum et dominum Wladislaum Dei gracia regem Polonie
etc. dominum nostrum graciosum mouisset et questionaliter proposuisset dicens, quomodo se sibi(s) idem dominus rex sua potencia
de dicto opido contra literas pie recordacionis serenissime principis domine et domine Hedwigis Dei gracia olim regine Polonie
etc. et eius munimenta intromisisset, in quibus continebatur munimentis, qualiter sibi predicta domina regina de dicto opido
et eius pertinencijs ad tempora vite sue prouidisset et ipsam graciosus redonasset: tandem prenominatus rex volens veritati
et iusticie obuiare ipsamque nulli poscenti denegare, dominos prelatos et barones, regni sui consiliarios, ad discernendum
premissa deputauit et ipsos de sua speciali gracia collocauit. Qui domini preuaricati materia questionis in partes mota, sufficienterque
auscultata et masticata, ipsorum suffulti consilio, iuxta tenorem et contenta priuilegij terre, (per) suam magnificenciam
donati graciosius, prefatum opidum cum eius pertinencijs sepefato domino regi adiudicauimus et presentibus in perpetuum adiudicamus,
memorato vero Vincencio Naclensi vt prefertur castellano abiudicauimus perpetuum sibi silencium imponentes. Harum quibus sigilla
nostra appensa sunt testimonio literarum. Actum et datum Cracouie feria quarta ante dominicam Oculi, anno Incarnacionis Domini
millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus hijs venerabilibus et magnificis: Nicolao archiepiscopo Gnesnensi, Petro Cracouiensi,
Alberto Poznaniensi episcopis, Iohanne Cracouiensi castellano, Petro Kmithe Cracouiensi, Cristino Sandomiriensi, Iohanne Liganza
Lanciciensi palatinis, Gnewossio Sandomiriensi, Michaele Lublinensi, Cristino Sandecensi, Iohanne Lanciciensi, Nicolao Woyniciensi
castellanis ceterisque quam plurimis fidedignis.
Teka Naruszewicza 10 N. 102 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiały pieczęcie
dwie.
1) Szrem miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 91
1406. die 13. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae ecclesiam et monasterium Fratrum ordinis b. Mariae de Monte Carmeli in suburbio civitatis Posnaniae
erigit atque dotat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quoniam fonte plenissimo celestis gracie irrigante, spiritualium carismatum
dona largiflua, pia donacione concessa, eo magis in possidencium cordibus exuberare noscuntur, quo magis in eorum suffragia
diffundantur, quorum comentacio licet ex caritatis latitudine vniuersis fidelibus debeatur, in illis tamen dona ipsa specialis
prerogancie merito ordo charitatis vberius erogare consueuit, quos singularis deuocionis exigencia commendabiles esse fatetur.
Et cum itaque diuine retribucionis meritum et temporalis prosperitatis augmentum indubitanter nos consequi credimus, dum diuini
cultus augmento intendimus, dum pijs locis et ecclesiasticis dona per liberalitis nostre munificenciam graciosissime inpartimur,
proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lythwanie
princeps supremus, Pomoranie Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium omnibus et singulis, quibus expedit,
tam presentibus, quam futuris, quod ad instantes peticiones reuerendi in Christo patris, domini Alberti eadem gracia episcopi
Posnaniensis, deuote nobis sincere dilecti, speciali, eciam zelo deuocionis accensi et condicionem fratrum ordinis sancte
virginis Marie de monte Carmeli et religionis eorum, quam Pater luminum in domo sua syderea charitate fulgere constituit,
singularis deuocionis affectibus contemplantes, cupientesque diem messionis extreme pijs affectibus preuenire et eternorum
intuitu aligare(s) in hac mortali tellure de bonis ab alto nobis creditis seminare, quod cum multiplicato fructu in eterna
beatitudine recolligere valeamus, per quod eciam illius superna Iherusalem, Iherusalem inquam, que edificatur vt ciuitas,
participacionem eternam salubri commercio contrahamus, ecclesiam vna cum monasterio ordinis predicti in laudem omnipotentis
Dei et in honorem sacrosancti Corporis Domini nostri Ihesu Cristi in suburbio ciuitatis nostre Poznanie, in loco, vbi ipsum
Corpus dominicum miraculose olim inuentum esse dignoscitur, ob remissionem peccatorum nostrorum ac eciam inclitarum Heduigis
defuncte et Anne moderne reginarum, conthoralium nostrarum fundauimus, ereximus, dedicauimus, prout et nunc fundamus, erigimus,
dedicamus et dotamus. Cuiquidem ecclesie, monasterio, priori et conuentui ipsius pro locacione et area ipsorun in longitudine
decem et septem, in latitudine vero quatuordecim iugera terre in loco et planicie, prout iam de facto ecclesia et monasterium
ipsum edificantur per predictum dominum episcopum et capitaneum nostrum necnon consules civitatis predicte Poznaniensis ad
mandatum nostrum emensurata, dimensurata et efficaciter limitata, et vnum molendinum cum quatuor rotis in fluuio
Vartha de nouo construendum ex opposito allodij seu predij nostri
Rathaye1) dicti, vnum ortum vini seu vineam olim cuiusdam dicti Stular in Noua villa et duos piscatores pro monasterio et conuentu
ipso seruandos ad piscandum pro vsu et necessitate ipsorum licite et libere in aquis nostris vbilibet circa fluuium et in
ipso fluuio
Vartha, vnam quoque piscinam pro vsu monasterij retro ipsum monasterium in planicie et in alueo, qui procedit de fluuio
Vartha vsque ad alium fluuium minorem progressiue versus quendam montem ibidem, que in parte occidentali fienda, construenda, edificanda
et quomodolibet instauranda cum omnibus eorundem vtilitatibus, censibus, prouentibus, vsufructibus, piscaturis, emolimentis,
vindemijs et obuencionibus vniuersis nunc existentibus vel fieri valituris quomodolibet in futurum, de certa nostra sciencia,
baronum eciam nostrorum suadente consilio, perpetua et irreuocabili donacione dedimus, donauimus, attribuimus, incorporauimus,
appropriauimus et exnunc damus, donamus, annectimus, attribuimus, appropriamus, incorporamus, conferimus et largimur per monasterium,
priorem et conuentum eius predictos perpetue, libere, pacifice tenenda, habenda, possidenda, vtifruenda et ad vsus beneplacitos
conuertenda. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio litterarum. Actum Cracouie die sabbato proximo ante dominicam
Oculi mei in Quadragesima, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis:
Nicolao superna gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Petro Cracouiensis et Alberto predicto Poznaniensis ecclesie
eadem gracia ecclesiarum episcopis, nobis sincere dilectis, necnon nobilibus et strenuis viris: Iohanne de
Tharnow Cracouiensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Petro Kmitha Sandomiriensi palatinis, Cristino Sandomiriensi, Michaele Lublinensi
castellanis et Clemente de
Moskorzow castellano Wisliciensi et capitaneo Cracouiensi, militibus nostris fidelibus dilectis et alijs quam plurimis fidedignis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta au. 1591-1593.
1) Rataje, wieś pod samym Poznaniem na południe położona.
Dokument Nr 92
1406. die 30. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis vicariis ecclesiae Gnesnensis decimam de villa Góry confert.
In nomine Domini amen. Cum inter huius seculi marcescibilis blandientes delicias, prestancius sit desideriorum celestium construere
fundamenta et eternorum intuitu seminare in terris, quod cum multiplicato fructu recolligere valeamus in celis, proinde nos
Nicolaus Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopus, significamus tenore presencium vniuersis, tam presentibus,
quam futuris, quod cupientes defectibus vicariorum ecclesie Gneznensis predicte succurrere et saluti nostre ac predecessorum
et successorum nostrorum, archiepiscoporum Gneznensium vtilius prouidere, (ut) de consecutis rerum commodis ilum omnipotentem,
a quo cuncta bona procedunt, eo feruencius deprecentur, et in oracionibus suis nostri ac nostrorum predecessorum et successorum
nostrorum memoriam faciant qualibet feria quinta pro salute nostra incantata missa usque ad tempora nostre vite et post decessum
nostrum feria secunda in missa defunctorum pro anima nostra Collectas inponendo, super quo consciencias eorum oneramus, et
alias ecclesiastica onera non recusant, de venerabilium fratrum nostrorum dominorum capituli Gneznensis consilio et assensu
decimam in villa
Gory,1) in districtu Dzbarensi sitam, ad mensam nostram archiepiscopalem Gneznensem pertinentem, eisdem vicarijs Gneznensibus dedimus,
addidimus, donauimus, appropriauimus et incorporauimus, ac presentibus damus, donamus, addimus, annectimus, appropriamus,
ministramus et incorporamus, recepta ab ipsis vicarijs pro necessitate et fabrica dicte Gneznensis ecclesie certa pecuniarum
quantitate, per ipsos vicarios Gneznenses predictos pro tempore tenendam, habendam, vtifruendam et possidendam temporibus
perpetuis duraturis. Harum quibus nostrum et dicti capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio literarum. Datum Gnezne
vltima die mensis Aprilis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus venerabilibus et honorabilibus dominis:
Nicolao Strosberg preposito, Petro cantore, Michaele scolastico, Iacobo custode, Kelcio cancellario, Dobeslao de
Czeschowo, Petro de
Cobilino, Lorcone, Borcone, Nicolao Gorka, Blisborio, Henrico Beel, Henrico Repti, Nicolao Longo, Martino Chrabek et Nicolao Iarosky
prelatis et canonicis predicte ecclesie nostre tunc capitulariter congregatis.
(na zakładce inną ręką): Transeat per manus Kelcij cancellarij.
Dokument pargaminowy, nieco zniszczony, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem (N. 297), opatrzony był pierwotnie
dwiema pieczęciami na zielonych jedwabnych sznurkach uwieszonemi, po których tylko skorupy wosku bez wycisku pozostały.
1) Góry, któreby z licznych wsi tej nazwy były tu rozumiane, rozstrzygnąć nie umiem.
Dokument Nr 93
1406. die 1. mensis Maii, Posnaniae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Bodzantam heredem villae Solacz,1) partes suas hereditarias in villa eadem necnon partem hereditariam dictam Daleke Dobrogostio et Vincentio de Szamotuły C
marcis grossorum Pragensium vendidisse.
R. In Poznania ipso die Philippi et Iacobi apostolorum. Testes: Petrus de
Staralanka, Nicolaus de
Sepno, Andreas et Phalibog de
Scorzewo, Iohannes Durka de
Gnuschino, Iohannes de
Gosczeyewo.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum miasta Poznania (N. 23), opatrzony jest małą pieczęcią herbową starosły Tomka,
zawieszoną na zielonym jedwabiu, a wyobrażającą herb Jelita.
1) Sołacz niegdy Niestachowo, wieś w pow. poznańskim, parafii św. Wojciech.
Dokument Nr 94
1406. die.8. mensis Maii, in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacussium Cromnow Petro de Woliszewo hereditatem
Kuranowo CC marcis vendidisse.
R. Nos Thomco subpincerna Cracoiuensis et capitaneus Mayoris Polonie generalis, significamus ..... quod ..... nobilis Ianussius
Cromnow dictus
Heszerhorn ..... totam hereditatem
Curanowo1) ..... nobili viro Petro heredi in
Woliszewo pro ducentis marcis grossorum latorum ..... racionabiliter vendidit ..... In cuius rei testimonium sigillum presentibus est
appensum. Actum et datum in
Costan die sabbato infra octauas Inuencionis sancte Crucis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus nobilibus
viris: Iarothe de Vilkowo castellano Radzimiensi, Iohanne Stopacz de
Morka, Ireszech Cotwicz de
Zegrowo, Stephano de
Carnino, Andrea de
Boyanowo et Vincencio de
Brzeczcowo heredibus, alijsque pluribus fidedignis.
Z księgi ziemskiej poznańskiej, obejmującej lata 1407 do 1413 (str. 86) a przechowanej w archiwum rządowem w Poznaniu.
1) Kuranowo, wieś niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Goniebice położona, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 95
1406. die 13. mensis Iunii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae dotationem monasterii ordinis fratrum Praedicatorum in Wronki a Premislone olim duce Poloniae
factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Sane tunc diuine retribucionis meritum et temporalis prosperitatis augmentum
infallibiliter consequi credimus, dum personis ecclesiasticis et signanter religiosis, ad laudem et obsequium Dei deputatis,
munificencie nostre dexteram liberaliter impertimur, vt ipsi cultui diuino liberius vaccare poterint et creatoris nostri clemenciam
pro nobis suppliciter exorare. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie
etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo
ad nostre maiestatis nostrorumque baronum venientes presenciam religiosi prior cum fratribus ordinis Predicatorum, monasterij
et conuentus sancte Marie in
Wronky,1) nobis quandam literam diue memorie incliti principis, domini Premysl olim ducis Polonie, super certis vtilitatibus per ipsum
dicto ipsorum monasterio sancte Marie legatis, exhibuerunt demonstrando, in qua expresse contineri videbatur, quomodo idem
dux Premysl pro salute anime sue et remissione peccatorum predecessorum ipsius, aream ibidem in opido nostro
Wronky pro ereccione eiusdem monasterij sancte Marie et construccione ecclesie ac reparacione cimiterij legauerat, exardens feruide
in amore Iesu Christi, addendo pro vsu et vtilitate fratrum in eodem monasterio cultui diuino continue inherencium, vnum ortum
in littore ex alia parte fluuij
Wartha, ex opposito curie ipsorum, perpetue dandoque et concedendo ipsis fratribus potestatem, fluuio medianti inter monasterium
et ortum vti et in toto fluuio
Wartha vtrumque littus attigendo, ac in lacu
Wrzeczen, cui pratum quoddam circumiacet, libere per ipsos aut ipsorum piscatores temporibus perpetuis exercere piscaturam, non obmittens
ipsos libertare similiter perpetue a solucione metretarum molendini in littore ex illa parte fluuij
Wartha deprope monasterij huiusmodi siti. In quoquidem molendino ipsis omnia frumenta et annonas eorum moli gratis sine solucione
metretarum ipse dux Premysl instituit sine mora et contradiccione aliquali, quociens ipsis foret opportunum. Quibus et piscinam,
quantam vellent, in summitate dicti molendini plenam parandi tribuit facultatem. Petentes humiliter mere propter clemenciam
saluatoris, quatenus de innata nostre celsitudinis clemencia, ipsis huiusmodi legaciones, incorporaciones, prerogatiuas, concessiones
et gracias, per prefatum ducem Premysl eis factas, nostris literis ratificare, gratificare, innouare, confirmare et approbare
dignaremur. Quorum benemeritis zelo deuocionis accensi, acclinati peticionibus, ydoneaque predecessorum nostrorum sectare
volentes vestigia, ipsis omnes huiusmodi legaciones, incorporaciones, prerogatiuas, libertates et gracias, per eundem ducem
Premysl eis, vt premittitur, factas, et in presentibus articulatim descriptas, ratificamus, gratificamus, innouamus, approbamus
et tenore presencium confirmamus, decernentes, easdem robur perpetue firmitatis obtinere. Mandantes omnibus et sigulis capitaneis,
burgrabiis, procuratoribus, aduocatis, consulibus, scoltetis et ceteris regni nostri officialibus et subditis, quatenus eosdem
fratres in eisdem ......................................... ......... Harum quibus] sigillum nostrum appensum est testimonio
literarum. Actum Poznanie die dominica infra octauas Corporis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus
hijs: reuerendissimis in Christo patribus, dominis ......... ecclesie] metropolitane Gnesnensis archiepiscopo ........ episcopo
Poznaniensis ecclesiarum, necnon validis, strennuisque viris: Iacobo de
Konyeczpolye palatino Siradiensi, Moscicio Poznaniensi, Ianussio de
Sokolow Gneznensi, Ianussio de
Tholiskow Kalischiensi castellanis, [alijsque pluribus] nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus honorabilis Nicolai prepositi
sancti Floriani ante Cracouiam, regni Polonie vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Z transumptu z r. 1480, przechowanego w oryginale bardzo uszkodzonym, z wytlałemi kilku dziurami, w archiwum rządowem w Poznaniu
(Wronki Domin. N. 2).
1) Wronki miasto w księstwie poznańskiem, pow. szamotulskim.
Dokument Nr 96
1406. die 14. mensis Iunii, Posnaniae.
Henigus Kenstet, Bernhardus de Ginsterberk et Borchardus Dawcz oppido et fortalitio Wałecz Wladislao II. regi Poloniae cedunt.
Nos Henigus Kenstet, Bernhardus de Ginsterberk et Borchardus Dawcz notum facimus, quibus expedit, vniuersis, quod quamuis
serenissisimus princeps, dominus, dominus Vladislaus Dei gracia rex Polonie etc. dominus noster graciosissimus vnicuique volens
iusticiam facere, nobis in facto oppidi municionisque et fortalicij
Walcz1) pro iusticia facienda prelatos et barones sui consilij locare et ponere voluisset, nos tamen clemenciam ipsius omnibus graciosam
sencientes, iusticiam cum ipso temptare renuimus, nos ad graciam ipsius omnino submittentes, et hoc ipsum harum serie profitemus,
quod omni accioni, repeticioni, potestati et iuri, siue ipsum habuimus siue non, abrenunciauimus et abrenunciamus perpetue
et in euum. Pro quo nomine eiusdem domini regis Vladislai ad manus baronum infrascriptorum, videlicet dominorum Thomkonis
de
Wangleschin subpincerne Cracouiensis et capitanei Maioris Polonie, Sbignei mareschalci eiusdem domini regis Polonie, Nicolai de
Czarnkow iudicis Posnaniensis et Dobrogostij de
Schamotuli manus manibus stipulantes promisimus et tenore presencium promittimus pro nobis et nostris successoribus, quod nullam de
facto oppidi et fortalicij
Walcz predictorum eidem domino regi regnoque ipsius et corone ac successoribus ipsius amplius volumus nec debemus facere questionem,
solumque in eo contentari volumus, quidquam nobis de sui gracia fecerit aut facere voluerit, et pro eo sue celsitudini regraciari
iugiter et seruire. Cuius eciam proteccioni nos humiliter submisimus et tenore presencium submittimus cum bonis, que sub ipsius
habemus maiestate. In quorum omnium testimonium et euidenciam pleniorem, has literas nostrorum sigillorum robore decreuimus
roborandum ipsasque presentibus roboramus. Actum et datum Posnanie feria secunda infra octauas Corporis Christi, anno Domini
millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 97, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiały na paskach pargaminowych
trzy pieczęcie.
1) Wałcz miasto powiatowe w Prusiech Zachodnich.
Dokument Nr 97
1406. die 24. mensis Iunii, in Kościan.
Wladislai II. regis Poloniae decretum, inter Ioannem abbatem monasterii Paradisiensis et capitaneum de Miedzyrzecz de officiis
incolarum monasterii ciusdem litem dirimens.
R. Król poświadcza, iż kiedy był poraz pierwszy w klasztorze paradyskim i opat Jan skarżył się na starostę miedzyrzeckiego
o przeciążanie wsi klasztornych różnemi powinnościami, wtedy król poruczył tę sprawę do zbadania Wojciechowi biskupowi poznańskiemu,
Mikołajowi proboszczowi u św. Floryana w Krakowie, podkanclerzemu i Sędziwojowi z Ostroroga, podówczas staroście miedzyrzeckiemu,
którzy wydali następujący wyrok. We wsiach klasztornych ma co trzech kmieci z każdego łanu osiadłego razem zorać jeden mórg
pod oziminę, jeden mórg pod jarzynę i do siewu przysposobić, a co dwóch z każdego łanu siec siano z jednego morga i składać
w kopy. Oprócz tego ma każdy kmieć na wezwanie corocznie zwozić do zamku dwa wozy drzewa. Na końcu dodaje król, że powyżsi
kmiecie nie mają pó1 tych włóczyć
(arpicare) i obsiewać ani też zboża z nich żąć i zwozić.
Costan die Natiuitatis b. Iohannis baptisto. Relacio Alberti episcopi Poznaniensis.
Kopia z XV wieku kilku dokumentów klasztoru paradyskiego, przechowana w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. F. 14).
Dokument Nr 98
1406. die 25. mensis Iunii, in Kościan.
Iudicum quorundam decretum, inter Wladislaum II. regem Poloniae et Sifridum Kotwicz de villis Krzycko litem dirimens.
Nos Nicolaus heres in
Czarncowo, iudex Poznaniensis generalis, significamus presentibus vniuersis, quibus expedit, quod sub anno Domini milesimo quadricentesimo
septimo, feria sexta proxima ante festum sancti Iohannis baptiste, cum in domo prouidi Iaroslai Rorman ciuis in
Cosczan, ibidem domino nostro Wladislao rege Polonie existente, cum strennuo milite, domino Iost de
Swebodzino, ac nobilibus viris, dominis Niczcone Wnru Vyestsky, Petrassio Wrbanowsky, Iacobo Kotthoweczsky et Petrassio Gyrzeczsky heredibus,
ac alijs quampluribus fidedignis sedebamus, ibique veniens nobilis Iohannes Czyrnynsky burgrabius Wschowensis, nunccius domini
nostri regis predicti, nobis literam papiream apertam a iudicio regali Costinensi sub sigillo citatorio presentauit huiusmodi
sub tenore:
"Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, Iacobus pallatinus Syradiensis, Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus
Maioris Polonie generalis, Ianussius Gneznensis, Ianussius Furman Medzirzecensis, Nicolaus Santhociensis, Iarotha Radzimiensis
castellani, Nicolaus Lubathowsky dapifer Calisiensis, Ticze Ber alias de
Opalenicza et Mroczko subiudex Poznaniensis generalis, nobili viro, domino Nicolao heredi de
Czarncowo, necnon iudici Poznaniensi generali, amiciciam presinceram. Amice dilecte! Noueritis, quod anno Domini millesimo quadrincentesimo
sexto, feria sexta in crastino beati Iohannis baptiste, cum in iudicio regali Costensi, in presencia domini nostri regis graciosi
cum pluribus fidedignis et eciam vobiscum presidebamus, euasionem nobilis Zyfrydy Kothwicz in librum terrestrem fecimus inscribi,
cuius tenor est talis: Item veniens Pasko Gogolewsky subcamerarius Poznaniensis, coram iudicio recongnouit, quod Zyfridus
Kotthwicz de
Krzyczsko iurauit erga serenissimum dominum nostrum regem pro eo, veluti dominus noster rex super ipsum accionem fecit, quod debuisset
sibi scribere literam falsam super hereditates vtrumque
Crziczsko,1) et pro illo ipsum Zyfridum erga dominum regem iustum fecimus et est conseruatus et dimissus, prout iudicantes decreuimus
circa hereditates easdem, super quas hereditates dominus noster rex graciosus sibi literam dare debet nouam confirmacionis
secundum consuetudinem et statuta terre Wschowensis, prout alijs terrigenis de gracia sua dare consueuit. Super omnia domino
nostro regi in dictis hereditatibus vtroque
Crziczsko adiudicauimus Ius supremum, wlgariter
wissze prawo, ipseque Zywridus a data presencium statuere debet infra sex septimanas suos venditores, apud quos dictas hereditates emit,
erga dominum nostrum graciosum coram iudicio ad obicienda respondere. Igitur petimus ex affectu, quatenus super huiusmodi
cause effectum literam vestre adiudicacionis dare velitis, vestro sigillo roborantes. Datum et actum anno, die, loco et testibus
premissis, quibus supra, citatorio sigillo subimpresso."
Nos vero predictam literam exaudientes et solum Deum pre oculis habentes, ex testimonio dominorum in ipsa consriptorum et
eciam circa nos assessorum, ex informacione et mandato ipsorum speciali dicto domino regi super huiusmodi ius supremum literam
adiudicatoriam scribere fecimus, in ipsa sibi adiudicauimus et presentibus adiudicamus. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum anno, die, loco et testibus, quibus supra. Iohannes Nicolai de
Grodzisco huius scriba.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 304), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
1) Krzycko wieś w pow. wschowskim położona.
Dokument Nr 99
1406. die 4. mensis Iulii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi villam Kownaty et silvam Wąwal confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature commoda nihil dignius memoria habeatur, oportunum
existit, vt actus humani literarum apicibus ac testium annotacione perhennentur, ne lapsu temporis euanescant. Proinde nos
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps
supremus, Pomeranie, Russieque heres et dominus, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et
futuris, presencium noticiam habituris, quomodo serenissima princeps, domina Heduigis, diue et recolende memorie regina Polonie
et heres regni Hungarie, olim consors nostra charissima, dum adhuc in huius mundi maneret periodo seu vitam duceret in humanis,
nobis replicatis vicibus supplicabat, vt pro commutacione cuiusdam molendini sub castro nostro Pyzdrensi situati, a monasterio
Landensi dudum per antecessores nostros alienati, eidem monasterio syluam nostram, dictam
Wanual, cum quadam villa deserta dicta
Kownaty1) et ceteris coherencijs et attinencijs vniuersis, ad ipsam quomodolibet pertinentibus, appropriare, incorporare et adiungere
dignati fuissemus. Et quamuis ipsa viuente hoc ipsum non fecimus, nune autem moti pietatis visceribus nostre et eiusdem domine
Heduigis, ac domine Anne moderne consortis nostre saluti animarum consulere cupientes, speciali zelo deuocionis accensi, cupientesque
diem horridi districtique iudicis operibus pietatis preuenire, eandem syluam
Wanual cum villa deserta
Kownaty et omnibus eius attinencijs, puta agris, pratis, pascuis, rubetis, borris, mellificijs, gaijs, aquis et aquarum decursibus,
prout eadem ab antiquo longe lateque ab alijs circumferencialiter sunt distincta, cum toto iure et dominio dicto monasterio
Landensi damus, conferimus, appropriamus, incorporamus, annectimusque et tenore presencium adiungimus, per cenobitas eiusdem
monasterij perpetuis temporibus possidendam. Quamquidem villam et syluam predictam ijdem fratres monasterij Landensis tenebunt,
habebunt, vtifruentur et perpetue pacifice possidebunt. Racione cuius donacionis abbates et fratres eiusdem monasterij, qui
pro tempore fuerint, singulis diebus pro nostra earumque nostrarum consortum ac aliorum nostrorum antecessorum et successorum
salute specialem memoriam circa diuina officia facere tenebuntur, missas pro nobis decantando speciales. Harum quibus sigillum
nostrum presentibus appensum est testimonio literarum. Actum Lancicie dominico die infra octauas Visitacionis beate Marie
virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus hijs: domino Alberto Poznaniensi episcopo necnon validis
strenuisque viris: Mathia de
Wansosche Kalisiensi, Iacobo de Konieczpole Siradiensi palatinis, Gneuossio Sandomiriensi, Iohanne de
Tuliszkowo Kalisiensi et Alberto Camienensi castellanis, multisque alijs nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus venerabilis domini
Nicolai prepositi sancti Floriani ante Cracouiam, regni nostri vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Ad relacionem eiusdem domini Nicolai aule regalis vicecancellarij.
Series privilegiorum monasterii Landensis lit. B, str. 74.
1) Kownaty wieś w woj. niegdy kaliskiem, pow. pyzdrskim, par. Wilcza góra.
Dokument Nr 100
1406. die 15. mensis Iulii, Poznaniae.
Albertus de Male palatinus Lanciciensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum de Pakość, castellanum Sremensem,
V marcas annuas ex villa Radłowo1) altari ad s. Trinitatem in ecclesia de Pakość contulisse.
R. Czynsz powyższy ma pobierać Bartłomiej obecny ołtarzysta, a po nim jego następcy; Wojciech zaś Pakojski może ten czynsz
z
Radłowa przenieść. na inne dobra. Poznanie feria V proxima ante festum s. Marie Magdalene. Testes: Dobrogost de
Schamotuli Poznaniensis, Llaurencius Zaramba de
Calinowa Siradiensis et capitaneus Vyelunensis, Iohannes Lopata de
Calinowa Santhoczensis castellani, Andreas de
Miruczino, Iohannes de
Czecanowo, Mathias de
Slachczino.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de anno 1455.
1) Radłów, niegdy Radłowo wieś w pow. mogilnickim, par. Szczepanowo.
Dokument Nr 101
1406. die 31. mensis Augusti, in Włoszczewice.
Dobrogostius de Włoszczejewice, castellanus Gecensis, renovat donationem piscinae et aggeris in villa Mastowo, Alberto episcopo
Posnaniensi iam pridem factam.
R. Priuilegium Dobrogostij castellani Geczensis, heredis in
Wloszczeiewicze, quo mediante sicut ob remedium anime sue, et gazophilacium domus domini, reuerendissimo in Christo patri Alberto Iastrzembiecz
episcopo Posnaniensi ante annos tres in bonis ecclesie sue Posnaniensis piscinam et aggerem pro eadem secus viam, que ducit
de
Dolsko in
Drzonek facienti et aquas reaggeranti, dederat et donauerat, ita et nunc premissa ratificat, approbat, dat et donat dicto domino
episcopo et ecclesie Posnaniensi tantum de rippa in bonis et hereditate
Mastowo,1) quantum aque dicte per dictos tres (annos) operuerunt et inundarunt et inposterum pro tempore operient et inundabunt, potestate
tamen sibi et heredibus de
Mastowo peccora et iumenta domestica in rippa et piscina ijsdem adequandi et sine damno pascendi reseruata. Actum in
Wloszczewicze feria tercia ante s. Egidij. Presentibus dominis: Paszkone de
Gogolewo succamerario Posnaniensi, Ianussio Furman Mederecensi, Nicolao de
Blociszewo Santocensi castellanis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 101 z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1) Mastowo czy Miastowo, wieś tej nazwy w Wielkopolsce dziś nie istnieje. Ponieważ jednak nie mamy z oryginalnym dokumentem, lecz tylko z regestem
z XVIII wieku dopiero pochodzącym, do czynienia, przeto można przypuścić myłkę przepisywacza przy odczytywaniu dokumentu.
Może to być zatem albo Masłowo, położone niegdy w wojew. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Wieszczyczyno, albo Miaskowo, wieś niegdy w temże woj. i pow. par. Czerwona wieś.
Dokument Nr 102
1406. die 18. mensis Septembris, Leopoli.
Iacobus archiepiscopus Haliciensis episcopis quibusdam mandat, ut ecclesiam in villa Gorzków, a Nicolao vicecancellario regni
Poloniae erectam, consecrent.
[Iacobus aposto]lice Sedis prouidencia archiepiscopus Haliciensis, venerabilibus in Christo patribus, dominis Nicolao episcopo
Scarpatensi ................... catholicis graciam et communionem Sedis apostolice et sui officij execucionem legittimam habentibus,
ac eorum .................. in spiritualibus vicarijs salutem et perfectam in Domino caritatem. Vt in venerabilis domini Nicolai
............. ....... Floriani ante Cracouiam, regni Polonie vicecancellarij, villa
Gorzcow1) dicta Chelmensis dyocesis, cuius nos pronunc ........... existimus, ecclesiam per ipsum dominum Nicolaum predictum de nowo
fundandam, collocandam et dotandam, consecra ................ ad eandem inuestire seu confirmare ac stipendijs spiritualibus
dotare, vobis et vnicuique vestrum plenam damus [et omnimodam con]ferimus facultatem. Harum quibus sigillum nostrum appensum
est testimonio literarum. Datum in Lamburga sabbato, quo in ecclesia Domini cantatur: Venite adoremus, anno Domini M° CCCC°
sexto.
Dokument pargaminowy; mocno zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 296), opatrzony
jest jedną podługowatą pieczęcią z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym. Pieczęć wyobraża pod gotyckim podniebiem
Matkę Boską z dzieciątkiem w stojącej postawie. Z lewego boku biskup klęczący in pontificalibus. Napis otokowy: s. iacobi.
archiepiscopi. haliciensis.
1) Gorzków, wieś parafialna w wojew. niegdy lubelskiem, pow. krasnystawskim.
Dokument Nr 103
1406. die 25. mensis Septembris, in Łowicz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis villam Mystkowice cuidam Rinczka sculteto de Mystkowice in L marcis pignori obligat.
Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, significamus tenore presencium vniuersis, quod a fideli nobis
dilecto Rinczka scultheto nostro de
Myslcowycze pro necessitate nostre Gneznensis ecclesie quinquaginta marcas grossorum monete currentis, quadraginta octo grossos in quamlibet
marcam computando, mutuo recepimus, habuimus et leuauimus in paratis nobis pecunijs numeratas. In quarumquidem quinquaginta
marcarum grossorum predictorum recompensam, sub ratihabicione venerabilium fratium nostrorum, dominorum Gneznensis capituli,
villam
Mislcowycze1) ad mensam nostram archiepiscopalem pertinentem, cum censibus, allodio et omnibus vtilitatibus ad ipsam villam
Mislcowycze quomodolibet spectantibus, ac cum eodem iure, quo nosmet ipsi ipsam villam tenuimus, eidem Rinczce donauimus, dedimus, contulimus
et presencium tenore damus, conferimus et donamus, per dictum Rinczkam, liberos et propinquiores successores suos legittimos
tenendam, habendam, possidendam, regendam et vtifruendam tam diu, donec dicte quinquaginte marce grossorum monete similis
per nos aut successores nostros sibi uel suis successoribus legittimis supradictis integraliter fuerint persolute. Nolumus
autem, quod idem Rinczka uel liberi aut successores sui legittimi antedicti fructus eiusdem ville, quos sibi et eisdem successoribus
suis legittimis pretextu seruiciorum suorum fidelium indulgemus, in sortem deducat uel deducant, neque propter hoc incurrant
maculam vsurarie prauitatis. Harum quibus nostrum et dicti capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio litterarum. Actum
et datum in castro nostro
Lowycz sabbato proximo post diem Mauricij et sociorum eius, martirum beatorum, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
(na zakładce inną reką): Transeat per manus Kelcij cancellarij, duplici cera non obstante.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 298), opatrzony był dwiema pieczęciami,
snać na paskach pargaminowych zawieszonemi, których dziś brak.
1) Mystkowice, wieś w pow. łowickim, par. Chruślin.
Dokument Nr 104
1406. die 26. mensis Octobris, Gnesnae.
Thomco de Węgleszyn capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum Pałuka et Slawniconem de Stare necnon Nicolaum de Miedzylesie,
domum et aream extra muros Gnesnenses dapitulo Gnesnensi contulisse.
Nos Thomco de
Wangleschyn suppincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, tenore presencium significamus vniuersis, quibus expedit,
tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam habituris, ad rei memoriam sempiternam, quomodo ad nostram aliorum(que)
nobilium tune presencium, venientes presenciam, honorabilis ac nobiles viri, domini Iacobus Paluka custos ecclesie Gnesnensis,
Slawnyko frater eius germanus, heredes de
Stare, et Nicolaus eorum filiaster, heres de
Medzylesze, non compulsi, nec coacti, sed animo deliberato, sano suorum freti consilio amicorum, confessi sunt et recognouerunt publice,
aream cum domo per eos emptas pro eorum pecunijs, ex oposito balnei murati extra muros Gneznenses, eundo de ecclesia kathedrali
ad ecclesiam sancti Petri in manu dextra sitas, fore et esse capituli Gneznensis et ad ipsum capitulum iure hereditario perpetue
pertinere, ipsamque aream et domum suo et omnium coheredum suorum nominibus coram nobis rite, sponte et racionabiliter ipsi
capitulo resignarunt. Nos itaque prefatas recognicionem et resignacionem sic factas, tamquam iustas et racioni consonas, auditas,
receptas et admissas, ipsas in omnibus suis punctis, condicionibus, clausulis et articulis approbamus, ratificamus et tenore
presencium perpetuis temporibus confirmamus, dictasque aream et domum cum omnibus suis pertinencijs, attinencijs et vtilitatibus
quibuscumque, ad ipsas quomodolibet spectantibus, prelatis et canonicis ac toti capitulo Gneznensis ecclesie supradicte adiungimus,
incorporamus et perpetuis temporibus inuisceramus, per ipsum capitulum tenendas, habendas, regendas et dictis perpetuis temporibus
possidendas. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum et datum ibidem Gnezne feria tercia proxima
ante festum sanctorum Symonis et Iude apostolorum, anno Domini M° quadringentesimo sexto. Presentibus: reuerendissimo in Christo
patre et domino, domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi ac nobilibus et strenuis viris, dominis Iaroslao vexillifero Poznaniensi,
Alberto subagazone Poznaniensi, Iaschcone de
Sokolnyky, Iacussio de
Rynarzewo, Czestkone de
Wylczyna, Iohanne de
Vlanow et Mathia Warpans burgrauio Gneznensi et alijs quampluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 300), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 105
1406. die 28. mensis Octobris, Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum vidua Stephani de Trląg, filia Franczconis ne Cerekwica de villa Lubcza pactum.
Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod cum nobili domina .. relicta Stephani de
Trlang, quondam subdapiferi Kalisiensis, sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum dominorum capituli Gneznensis pro et super
villa mense nostre archiepiscopalis dicta
Lupcza1) in districtu Zneynensi sita, talem fecimus composicionem et contractum, quod dicta domina .. relicta Stephani, filia quondam
Franczconis de
Czirekwicza, infra octo dies a data presencium computandos, literas tam predecessorum nostrorum archiepiscoporum Gneznensium, quam eciam
capituli Gneznensis, quas habet super dicta villa
Lupcza, aput discretum Bogutham vicecustodem Gneznensem debet repponere et posessionem dicte ville
Lupcza in eisdem octo diebus Miroszconi procuratori nostro Zneynensi tradere et resignare, liberam, vacuam et expeditam, ad quod
faciendum dicta domina relicta Stephani se tunc nobis obligauit pura fide. Nos vero in recompensam premissorum, si et in quantum
dicta domina .. relicta Stephani dictas literas apud eundem Bogutham reposuerit et de posessione antedicte ville
Lupcza cesserit, prout iam tenetur ex contractu, extunc prout exnunc de pensione decem marcarum monete et numeri communiter in regno
Polonie currencium, de censibus districtus nostri Zneynensis per Miroszconem procuratoren nostrum Zneynensem vel alium quemcumque
procuratorem Zneynensem pro tempore singulis annis in festo sancti Martini confessoris soluendarum, necnon de decima manipulari
in
Istebno2) sub ratihabicione eorundem fratrum capituli Gneznensis, antedicte domine relicte Stephani filie Franczkonis promittimus
prouidere pura fide et exnunc tenore presencium prouidemus, dictam quoque pensionem antedictarum decem marcarum in censibus
nostris Zneynensibus ac decimam manipularem in
Istebno memorate domine relicte Stephani damus, donamus, conferimus, per ipsam tenendas, habendas, possidendas, leuandas et in vsus
suos beneplacitos conuertendas vsque ad tempora dumptaxat sue vite. Quaquidem domina relicta Stephani extincta et defuncta,
huiusmodi pensio dictarum decem marcarum simul cum ipsa debet extingui et decima in
Istebno ad mensam nostram et successorum nostrorum reuerti libere et absque aliqua contradiccione. Harum quibus nostrum et dicti
capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio literarum. Actum et datum Gnezne ipso die Simonis et Iude apostolorum beatorum,
anno Domini M° CCCC° sexto.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 301). Na paskach pargaminowych wiszą
małe ułomki dwóch pieczęci, pierwszy z czerwonego, drugi z zielonego wosku.
1) Jest Lubcz wieś w pow. mogilnickim i dwie Lubcze Stara i Nowa w pow. złotowskim. Do którejby się z tych miejscowości nasz dokument odnosił, osądzić nie umiem.
2) Izdebno wieś parafialna w pow. mogilnickim.
Dokument Nr 106
1406. die 19. mensis Decembris, Romae.
Gregorius XII. P. M. donationem XL marcarum annuarum ab Alberto episcopo Posnaniensi canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis
Posnaniensis factam, ratam esse iubet.
Gregorius episcopus seruus seruorum Dei. Venerabili fratri .. episcopo Plocensi salutem et apostolicam benediccionem. Racioni
congruit et conuenit equitati, ut ea, que de Romani pontificis gracia processerunt, licet eius superueniente obitu littere
apostolice confecte non fuerint super illis, suum consequantur effectum. Dudum siquidem pro parte venerabilis fratris nostri
Alberti episcopi et dilectorum filiorum capituli Poznaniensis, necnon presbiterorum et clericorum, vicariorum canonicalium
nuncupatorum, in ipsa ecclesia beneficiatorum, felicis recordacionis Innocencio pape VII, predecessori nostro exposito, quod
olim predictus episcopus prouide attendens, quod in eadem ecclesia multi erant canonici et presbiteri ac clerici, vicarij
canonicales nuncupati, sed propter exiles fructus, quos babebant, apud eandem ecclesiam minime residebant, et desiderans pio
zelo dictus episcopus ipsos canonicos, vicarios et clericos allicere ad residenciam personalem faciendam apud ecclesiam per
augmentacionem fructuum predictorum, ad hoc capituli prelatorum et canonicorum dicte ecclesie concordi interueniente consensu
ac matura deliberacione prehabita, de quibusdam decimis siue redditibus episcopalis mense Poznaniensis, tamen eadem mensa
illesa et cum debita prouisione remanente, quadraginta marchas grossorum monete Polonicalis de decimis villarum circa
Rogozno, circa
Czarnkowo et circa
Vscze1) consistencium, uidelicet
Bobrowniki, Tlukawi, Iardanouicze, Gorzewo, Polayewo, Lubasch, Bzowo, Golcz, Slawno, Prussynowo, Mlynkowo, Szmyescheouo, Sarb,
Cruschewo, Vscze, Nowavilla, simul
Chrostowo, Nentanschkowo, Iablonowo, Miroslawye, Rathaye et
Milcz,2) Poznaniensis diocesis, in augmentum refectionum et quotidianarum distribucionum presentibus in diuinis in choro ipsius ecclesie
dari solitarum, ipsisque refectionibus et quotidianis distribucionibus auctoritate ordinaria addiderat et eciam applicauerat
distribuendas, certo modo tunc expresso, ac statuit et ordinauit eciam simili accedente consensu, quod in dicta ecclesia deinceps
missa et omnes hore de beata Maria virgine per terciam partem eorundem presbiterorum et clericorum, ad illud opus certis uicibus
mutandorum, in ipsa ecclesia quotidie dicerentur, sed relique due partes ipsorum presbiterorum et clericorum horas et officia
diuina debita diebus singulis decantare similiter in eadem ecclesia tenerentur, quibus eciam redditus, census, obuenciones
et prouentus quorumdam altarium in eadem ecclesia consistencium, tunc expressorum, que ad collacionem episcopi Poznaniensis
existenti pro tempore pertinent, cum illa per obitum rectorum eorundem altarium, qui tunc erant, uacare contingeret; et eciam
decimas, prouentus, census et obuenciones villarum circa
Kalis et circa
Odolanow, uidelicet
Glogowa, Bandzeschino, Crampa, Sczuri utrunque,
Galanski, Iankowo, Nabyschicze, Lancoczini, Wyrzbno, Damschino, Guthouo, Beganyno, Raschkowo, Pogrzibowo, Rpischeuo, Przigodricze,
Oczansche, Goluchowo, Bonino, Lewcowo, Boczkowo, Gnyazdowo, Gorzno et
Benyno3) dicte diocesis, que eciam mense predicte usque tunc tenebantur, et que deinceps annis singulis prouenirent, necnon decimas,
offertoria, refecciones, funeralia, census et obuenciones, que intuitu vicariarum eorundem presbiterorum et clericorum quomodocumque
et qualitercumque prouenirent, in auro et argento fusis uel in massis et pannis sericis et aurifrigatis et auratis, et gemmis
oblatis uel cum funeribus apportatis, exceptis, equaliter inter presentes presbiteros et clericos in ipsa ecclesia tantum
singulis septimanis post completorium sabbatis diebus diuiderentur, et quedam alia circa hec dictus episcopus fecit et ordinauit
racionabilia et honesta, prout in quibusdam autenticis litteris, inde confectis, eorundem episcopi et capituli sigillis munitis,
dicitur plenius contineri; quodque predicti episcopus, capitulum ac presbiteri et clerici premissa ex eo, quod consensus loci
metropolitani non interuenerat et forsan alie solemnitates iuris obseruate non fuerant in eisdem, aut alias timebant uiribus
non subsistere, seque propterea posse illorum occasione imposterum molestari, et pro parte episcopi, capituli ac presbiterorum
et clericorum predictorum dicto predecessori humiliter supplicato, ut premissis pro eorum subsistencia firmiori robur apostolice
confirmacionis adijcere de speciali gracia dignaretur; dictus predecessor huiusmodi supplicacionibus inclinatus, uoluit et
concessit uidelicet V kal. Iulij, pontificatus sui anno primo, certo iudici dari in mandatis, ut de premissis omnibus et singulis
et eorum circumstancijs uniuersis se diligenter informaret, et si per informacionem huiusmodi reperiret, quod predicta mensa
propter premissa non multum grauaretur, addiciones, appropriaciones, ordinaciones ac statuta predicta et quecumque inde secuta
auctoritate apostolica confirmaret, supplendo premissos et omnes alios defectus, si qui forsan interuenissent in eisdem: constitucionibus
apostolicis et alijs contrarijs non obstantibus quibuscumque. Ne autem pro eo, quod super uoluntate et concessione predictis
ipsius predecessoris superueniente obitu, littere apostolice confecte non fuerunt, episcopus, capitulum, presbiteri et clerici
huiusmodi uoluntatis et concessionis predictarum frustrentur effectu, uolentes et apostolica auctoritate decernentes, quod
uoluntas et concessio predicte a dicta die, uidelicet V kal. Iulij perinde suum consequantur effectum, acsi super ipsis dicti
predecessoris littere sub ipsius diei data confecte fuissent, prout superius enarratur, quodque presentes littere ad probandum
plene uoluntatem et concessionem predictas ubique sufficiant, nec ad id probacionis alterius adminiculum requiratur, fraternitati
tue, de qua in hijs et alijs fiduciam gerimus in Domino singularem, per apostolica scripta mandamus, quatinus uoluntatem et
concessionem predictas predecessoris eiusdem in omnibus et per omnia, prout superius exprimitur, super quibus tuam conscienciam
oneramus, eadem auctoritate apostolica exequaris. Datum Rome apud sanctum Petrum XIIII kal. Ianuarij,. pontificatus nostri
anno primo.
(na zakładce) Relata gratis. Io. de Tremosnicz.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest ołowianą bullą papieża GrzegorzaXII,
zawieszoną na szarym konopnym sznurku.
1) Przytoczone tu miejscowości już poprzednio przy dokumencie N. 39 z r. 1405 objaśnione zostały.
2) Przytoczone tu miejscowości już poprzednio przy dokumencie N. 39 z r. 1405 objaśnione zostały.
3) Przytoczone tu miejscowości już poprzednio przy dokumencie N. 39 z r. 1405 objaśnione zostały.
Dokument Nr 107
1407. die 14. mensis Februarii, in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam facit limitationem villarum Wiorkowo et Brzezie.
R. Rozgraniczenie powyższe uczynił Piotrasz
z Choisczy pomiędzy wsią własną
Wiorkowo a wsią
Brzezie należącą do biskupa Wojciecha. Granica zaczyna się u stawu w
Brzeziu i idzie strumykiem do niego wpływającym, aż do ostatniego kopca ku
Roniejewicom. Oprócz tego biskup może oprócz młyna w Brzeziu, zwanego Korzecznym, wystawić drugi i usypać tamę pomiędzy
Chociczą i Ołaczewem dla zatrzymania dla niego wody. Datum in
Pysdrij feria secunda Carnisprivii. Testes: Abraham Cracouiensis et Lanciciensis ecclesiarum prepositus, Przeczslaus plebanus in
Pysdri, Lisco de
Orlow castellanus Brzesinensis, Przeczslaus dictus Slotha de
Gosslawicze, Iohannes de
Dzbirzino et Martinus de
Roschcowo heredes.
Dokument pargaminowy, własność dziedzica Winnogóry. Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym oderwana.
Dokument Nr 108
1407. die 7. mensis Martii, Cracoviae.
Goworco Guth de Dwiekozy Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit.
Nos Goworko dictus Guth, heres de
Dwecosz, tenore presencium recognosco me et promitto, serenissimo principi et domino, domino Wladislao Dei gracia regi Polonie etc.
necnon ipsius corone in nullo opponere sub fide et honore; alias si secus fecerim, quod absit, extunc debeo fide priuari et
honore. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem sigillum meum presentibus est appensum. Actum et datum Cracouie feria
secunda in crastino dominice Letare, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 302), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 109
1407. die 8. mensis Aprilis, in Kościół.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Nicolao cmetoni de Swarawa molam in villa Kościół confert.
In nomine Domini amen. Quoniam dignum fore dignoscitur, vt quociens bona temporalia in personas alienas transferuntur, tociens
id litteris autenticis cum fidedignorum testimonio debeat roborari, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopus, ad vniuersorum, tam presencium, quam futurorum noticiam peruenire volumus presencium per tenorem, quod cupientes
bona mense nostre archiepiscopalis in vsus deducere meliores et signanter molendini nostri prope curiam nostram in
Cosczol et in terra Lanciciensi, in flumine
Brzura siti, condicionem fieri meliorem, sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum, dominorum videlicet capituli Gneznensis,
terciam metretam seu mensuram eiusdem molendini honesto viro Nicolao kmethoni de
Swarawa exposuimus et vendidimus, exponimusque ac vendimus tenore presencium vendicione perpetua et irreuocabili pro certa peccunie
quantitate. Cui eciam Nicolao molendinatori vnum ortum et vnum pratum in paludibus nostris prope dictum molendinum per nos
assignandos et dimensurandos addimus et adiungimus ad metretam terciam antedictam. De quoquidem molendino nos uel nostri successores
duas, dictus vero Nicolaus molendinator et sui successores vnam partes omnium emolimentorum in eodem molendino, frumentorum
cuiuscumque grani fuerint, tollere seu recipere debebimus. Hoc quoque adiecto specialiter et expresso, quod quandocumque et
quocienscumque dictum molendinum de nouo construi seu in aliqua parte reformari aut lapides molares uel quecumque ferramenta
aut alia necessaria pro eodem molendino comparari seu eciam aggerem, in quo ipsum molendinum situm est, emendari contigerit,
tunc ad ea nos uel nostri successores duos; prefatus autem Nicolaus molendinator et sui successores vnum denarios dare ae
impendere tenebuntur irrecuse; prefatus autem Nicolaus molendinator et sui successores legittimi terciam partem seu mensuram
ipsorum dicti molendini cum orto et prato, sicuti premissum est, tenendi, habendi, possidendi, vtifruendi, vendendi, alienandi
et commutandi, nostro tamen nostrorumque successorum ad id accedente consensu, temporibus duraturis perpetuo, habebunt plenam,
liberam et omnimodam potestatem. Harum quibus nostrum et dicti capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio litterarum.
Actum et datum ibidem in
Cosczol feria sexta proxima post dominicam Quasimodo geniti, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo. Presentibus discretis
et nobilibus viris: Benedicto in
Ianczewo, Clemente in
Dobrowo, Vitali in
Vneyow ecclesiarum rectoribus, Mroczkone notario, Leonhardo marschalco et Kmytha suppincerna curie nostre, alijsque pluribus testibus
fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 303), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na sznurkach z różowego i zielonego jedwabiu zawieszonych, z których po drugiej został tylko kawałek wosku zwietrzałego.
Dokument Nr 110
1407. die 24. mensis Iunii, in Ląd.
Albertus de Wszeradów, castellanus Camenecensis, Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit.
Nos Albertus de
Wscheradow castellanus Camenecensis significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod licet nullius suspicionis de merito
erga serenissimum principem, dominum Wladislaum regem Polonie argui videamur, tamen cupientes in fidelitate, quam in eis obsequijs
studiosis conatibus se constancius ac magis fideliter exercere, et prout iustum est, ipsum in fidelitate sibi seruanda facere
cerciorem, bona et sincera fide nostra necnon libera ac spontanea voluntate promisimus et tenore presencium promittimus sibi
fidelitatem seruare et fidelis esse, quamdiu vitam duxerimus in humanis, nec vnquam ipsum exquisitis coloribus deserere et
alium vel alios dominos preter ipsum querere, vel eius obsequio, auxilio, consilio seu quouis excogitato modo adherere. Promittimus
insuper predictum dominum Wladislaum regem Polonie, dominum nostrum graciosum, ab omnibus insidijs, hostilitatibus, aduersitatibus,
iusultibus et conspiracionibus, quecumque nobis cognite fuerint, fideliter et constanter premunire. Harum quibus sigillum
nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Landa feria sexta ipso die beati Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 109, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego pieczęci brakowało.
Dokument Nr 111
1407. die 23. mensis Iulii, in Wiskitki.
Semoviti ducis Masoviae decretum, inter Albertum episcopum Posnaniensem et oppidanos Sochaczovienses de decimis praestandis
litem dirimens.
R. Semouitus dux Masouie sopiendo ortam materiam questionis et dissensionis inter Albertum episcopum Posnaniensem et capitulum
suum, ab vna, et se, ducem ac oppidanos Sochaczouienses, necnon villanos (de)
Rybno, Koszki, Kosliaszow et
Cirwonka1) desuper decimis, parte ab altera, fert sentenciam diffinitiuam, quod amodo omnes et singuli agricultores vilarum
Rybno et
Roszki de agris suis excultis decimas manipulares omnium frugum singulis annis futuris et perpetuis, oppidani vero Sochaczouienses
et villani (de)
Koszlaszow, Czerwonka agros colentes, de quolibet manso per octo grossos, idque ad vite eiusdem ducis tempora soluere sint adstricti, eo vero e
viuis sublato, oppidani Sochaczouienses et villani de
Koszlaszow et
Czyrwonka decimas manipulares temporibus euiternis episcopo Posnaniensi extradant. Datum in
Wiszkitki in crastino festi Marie Magdalene, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 110, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1) Sochaczew, miasto powiatowe w wojew. mazowieckiem.
Rybno dziś w pobliżu Sochaczewa nie istnieje.
Koszki, zapewne przekręcone zamiast Mostki, wieś w powiecie sochaczewskim, par. Trojanów.
Kosliaszów, zapewne przekręcone zamiast Rozlazłow, wieś w pow. i par. Sochaczew.
Czerwonka wieś w tymże powiecie i parafii.
Dokument Nr 112
1407. die 19. mensis Augusti, Posnaniae.
Canonici ecclesiae cathedralis Posnaniensis promittunt sese ab occupatoribus bonorum capituli invicem tutari.
In nomine Domini amen. Cum non in seminibus, sed in protrussione fideli sit regnum Dei, et vbi Dei spiritus, ibi libertas,
et nulli liberi sunt, nisi quos liberauit filius Dei, qui non venit legem soluere, sed adimplere ..... et cesari, que sunt
cesaris et Deo, que sunt Dei dare mandauit, quique iure dominij vniuersalis sibi decimas omnium reseruauit et suis ministris,
clero deputauit, eapropter nos Petrus de
Cobilino decanus, Pelka cantor, Nicolaus de
Chlapow Po[snaniensis, ......... us Srzemensis, Michael Pczewensis, Albricus Warschouiensis in ecclesia Poznaniensi archidiaconi,
Nicolaus de
Gorka cancellarius, Petrus cantor, Michael scolasticus, Nicolaus Strzeschconis officialis Gneznenses(s), Michael Bliden decretorum
doctor, [Petrus Wendeler decan]us Lubucensis, Iohannes prepositus sancti Spiritus, Iohannes de
Nepart, Ianussius de
Scholowo, Iohannes Budkonis, Kelczo custos Lanciciensis, Mathias de
Kalis, Vincencius de
Marczinkowo, Paulus de
Czechowo, Albertus prepositus Gluschinensis, Przibislaus de
Pnewa, Florianus de
Poklathki, Bartholomous Rynkonis, Miroslaus de
Grambewo, Petrus Luciani, Lodowicus, Mathias Blida, Nicolaus Lanthman, et Albertus de
Slachczino, canonici ecclesie Poznaniensis, capitulum generale et speciale, reputantes coniunctim et diuisim et quilibet nostrum singulariter
presentes, nostris ac absencium et futurorum omnium fratrum nominibus, contra omnes et singulos, qui decimas, census, pertinencias
et quelibet iura ecclesie nostre predicte et ad nos seu dignitates, prebendas, beneficia etr efecciones et alias quomodolibet
intuitu ipsius ecclesie communiter uel diuisim spectantes et spectatura invadere, extingwere, occupare, alienare, vsurpare,
detinere, minorare, peiorare vel non soluere in parte uel in toto, aut ea uel nostras seu ministrorum ecclesie presencium
et futurorum personas quouismodo indebite uel iniuriose ofendere temereve presumerit, nunc uel in posterum, promittimus et
volumus ... cere agendo iure et resistendo et omnibus defendendo et alterutrum vicissim tam ea, quam nostrum quemlibet presentem
et futurum adherere, simul constanter astare et con ..... ere pro posse et iuxta taxam beneficiorum ab antiquo tentam, tam
si opus erit alicui in causis suis occasione tantum dignitatis uel prebende sue, inquantum deficeret in proprijs, quam in
capituli communibus causis et fideles ac sinceri vsque in finem bonum persistere atque secreta non proderi promittimus sub
debito iuramenti in recepcione singulos nostrum ............ firma et bona consciencia. Quisquis autem premissa violaret aut
non faceret, eo ipso sit perpetuo priuatus iure et possessione percepcionis tam panis et vinalium quam pecunialium et aliarum
quarumcumque prelatis et canonicis solitarum dari refeccionum et distribucionum communium, tum et a capitulo consilijsque
et societate capituli. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum, capituli mayus et nostra sigilla presentibus
sunt appensa. Actum et datum Poznanie in .............. sexta infra octauas Assumpcionis Marie, sub anno Domini millesimo
quadringentesimo septimo.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, znajduje się w opłakanym stanie. Pismo wyblakłe
i wytarte, nieraz niedoodczytania, uszkodzone przez wilgoć, nadto wielka dziura wybutwiała. Poniżej teksu, po obu stronach
dokumentu, znajduje się 35 klauzul własnoręcznych, przez poszczególnych kanoników zamieszczonych, które w przeważnej części
nie są już czytelne. Klauzule te położyli kanonicy:
1) Pelka cantor Poznaniensis,
2) Nicolaus de Chlappow archidiaconus,
3) Michael archidiaconus Pczewensis,
4) (Albricus archidiaconus) Warschouiensis,
5) Petrus Wendeler decanus Lubucensis,
6) Vincencius de Marczinkowo canonicus,
7) Przibislaus canonicus Poznaniensis.
8) Albertus prepositus .. tussiensis,
9) Paulus de Czechowo canonicus Poznaniensis,
10) Martinus de Kalis canonicus Poznaniensis,
11) Petrus ..... canonicus Poznaniensis,
12) Bartholomeus Rynkonis canonicus Poznaniensis.
13) Miroslaus de Grambowo canonicus Poznaniensis,
15) Loduicus de ....... ki canonicus Poznaniensis,
16) Iohannes Budkonis canonicus Poznaniensis,
17) Iohannes de Neparth canonicus Poznaniensis,
18) Ianussius de Scholowo canonicus Poznaniensis et Lanciciensis,
19) [Mathias] Blida canonicus Poznaniensis,
20) ........ canonicus Poznaniensis,
21) .......... canonicus Poznaniensis,
22) [Michael] Bliden decretorum doctor, canonicus Poznaniensis,
23) [Iohannes] prepositus sancti Spiritus, canonicus Poznaniensis,
24) Kelczo de Kczewo canonicus Poznaniensis,
25) ........ custos Poznaniensis,
26) Nicolaus canonicus Poznaniensis,
27) Conradus archidiaconus Scrzemensis,
28) Nicolaus Bronissij canonicus Poznaniensis,
29) Miroslaus Kelczonis canonicus Poznaniensis,
30) Albertus Ade de Slachczino canonicus Poznaniensis,
31) Nicolaus Czolczani de Neslusch canonicus Poznaniensis,
32) Sandko archidiaconus Pczewensis.
33) Borislaus de Suszow canonicus Poznaniensis,
34) Blisborius de Qwiathcow canonicus Gneznenis, Poznaniensis et Kalisiensis,
35) Abraham Abra ..... sis, Cracouiensis et Lanciciensis canonicus.
Klazule te, z których niektóre są zgoła nieczytelne, brzmią następnie n. p.
Et ego Blisborius de Qwiathcow Gneznensis, Poznaniensis et Kalisiensis ecclesiarum canonicus, presenti manu mea scripta promitto sicut supra tanguntur,
omnia et singula firmiter obseruare et facere sub penis ibidem adiectis, vnde et sigillum meum eciam infra appendi.
U tego dokumentu uwieszonych było 41 pieczęci na paskach pargaminowych, z tych dochowały się tylko dwie, po innych pozostały
częścią paski pargaminowe, lub nawet i paski nie pozostały. Na paskach jest zazwyczaj zanotowane, komu pieczęć należała, podajemy
te notaty porządkiem kolejnym:
1) brak paska, 2) brak napisu, 3) brak paska, 4) s. Nicolai de Chlapow archid. Poznan. 5) brak paska, 6) sigillum M. (s) archid. Pczewe, 7) s. P. decani Lubucen. 8) wyobraża w obwodce ozdobnej
z czterech łuków tarczę z herbem Nałęcz. Napis otokowy:@ ? ?.@ @abrahe. propofiti cracovien ... laucicienfis etc@. 9) Sig.
Lithman @(?) s.@ 10) s. Bartholomei Rynkonis, 11) s. Nicol. Lanthman, 12) s. Floriani de Poklathki. 13) s. Mirosslai de Grambyewo, 14) brak paska, 15) sigillum Vincencij de Marczin, 16) wyobraża trójkąt, w nim galka, po bokach trójkąta dwie sześciopromienne gwiazdy; poniżej trójkąta S. ADE. I. C. Napis
na pasku Sigillum Mathie de Kal. 17) s. Albrici archid. Varschouien. 18) s. Przibislai canonici de Strzemen, 19) s. Io. Budconis, 20) s. Mathie Blida, 21) bez napisu, 22) s. P. Luciani, 23), 24), 25), 26) pasków brak, 27) ..............
Poznanien, 28) paska brak, 29) bez napisu, 30) , .... aus Ade, 31) bez napisu, 32) napis zniszczony, 33) bez napisa, 34) paska
brak, 35), 36), paska brak, 37) bez napisu, 38) paska brak, 39) i 40) bez napisu.
Dokument Nr 113
1407. die 20. mensis Augusti, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum episcopum et capitulum Posnaniense cum
Grzimcone de Gołąszewice villam Poświętne villa Gołąszewice commutasse.
Nos Thomco castellanus Sandomiriensis, capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus, quibus expedit, vniuersis, presencium
noticiam habituris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam, videlicet reuerendus pater et
dominus, dominus Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, honorabilesque viri domini Martinus Iastrabecz prepositus, Petrus
decanus, Nicolaus Gorka cancellarius et Ianussius Scholowski canonicus Poznanienses ex parte et cum consensu tocius capituli
eiusdem ecclesie Poznaniensis, non compulsi, sed beniuole et matura deliberacione, sano quoque consilio prehabito, hereditatem
totam dictam
Poswyanthne1) mense episcopalis, in districtu Costanensi sitam, cum omni iure et dominio, prout soli tenuerunt et habuerunt, omnibusque
vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, redditibus, agris, pratis, campis et generaliter cum singulis vtilitatibus, vniuersisque
pertinencijs, quomodocumque ad eandem hereditatem
Poswyanthne pertinentibus, nihil penitus iuris et dominij pro se et eorum successoribus relinquentes hereditate in eadem, nobili viro
Grzimconi heredi in
Golanschewicze2) pro eadem hereditate ipsius
Golanschewicze commutauerunt et assignauerunt, per ipsum Grzimconem et suos posteros legittimos tenendam, habendam, vtifruendam, vendendam
et in vsus eius beneplacitos conuertendam, coram nobis plenarie resignauerunt iure hereditario temporibus perpetuis possidendam.
Ipse vero Grzimco prefatus beniuole maturaque animi ipsius deliberacione ac consilio amicorum suorum sano prehabito eandem
totam ipsius hereditatem
Golanschewicze cum omni iure et pleno dominio, velud solus tenuit et hereditarie habuit, eidem reuerendissimo in Christo patri, domino Alberto
episcopo ac toti capitulo Poznaniensi pro antedicta ipsorum hereditate
Poswyanthne dedit et commutauit et cum omnibus vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, redditibus, agris, pratis, campanis(s), pascuis,
siluis etc. et generaliter cum singulis vtilitatibus vniuersisque pertinencijs et adiacencijs, qualicumque modo ad eandem
ipsius hereditatem
Golanschewicze pertinentibus, nichil penitus iuris et dominij pro se et suis legittimis successoribus natis ac nascendis relinquens et reseruans
hereditate in eadem, prout eciam ipsa hereditas
Golanschewicze in suis metis et granicijs ab alijs hereditatibus est circumferencialiter distincta et limitata, coram nobis plenarie in
titulo proprietatis, modo, iure et forma, quibus melius potuit, imperpetuum resignauit et tenendam, habendam, possidendam,
vendendam, obligandam, commutandam, donandam, dandam, alienandam et in vsus eorum beneplacitos conuertendam, prout eidem domino
Alberto episcopo et capitulo suo Poznaniensibus prefatis, vtilius et melius videbitur expedire. Nos autem commutacionem et
resignacionem predictas, sic vt premittitur, per omnia habentes rata, grata atque beniuole facta, approbamus, ratificamus,
affirmamus, innouamus et presencium virtute confirmamus. Harum quibus nostrum sigillum appositum est testimonio literarum.
Datum et actum Poznanie die sabbato infra octauas Assumpcionis virginis Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Presentibus nobilibus viris, dominis: Iohanne de
Pnewy, Nicolao de
Bandlewo, Martino Rosusch de
Arnoltowo, Andrea et Vincencio dictis Kothwicz, fratribus germanis de
Syedlnicza et Henrico de
Glowina heredibus, alijsque pluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z jedwabiu paliowego koloru pozostał.
1) Poświętne, wieś w pow. kościańskim. par. Dłużyna.
2) Gołąszewice, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Dokument Nr 114
1407. die 16. mensis Octobris, in Piotrków.
Palatini, castellani, barones, milites et nobiles regni Poloniae obligant sese regi Vladislao obedire et antiquas ordinationes
inter Iaroslaum archiepiscopum Gnesnensem et Bodzantam episcopum Cracoviensem et regem Poloniae factas, observare et defendere.
In nomine Domini amen. Cum ab antiquis temporibus egrotis medica tristis flebilitas congruit et apparatur et oppressis remedium
queratur et auxilium, proinde nos omnes et singuli palatini, castellani ac omnes dignitarij, barones, milites, nobiles et
clientes ac tota vniuersitas de omnibus terris regni Polonie tocius, ad perpetuam rei memoriam et ad noticiam presencium et
futurorum, quorum interest vel interesse poterit in futurum (deducimus), quod animaduertentes ac integerrime perpendentes
maximam ac ingentem oppressionem et iniuarias, que nobis ac hominibus nostris et omnibus regni Polonie incolis a personis
ecclesiasticis ac spiritualibus nobis(s) diuersimodo inferuntur, propterea racione dictarum iniuriarum et magnarum oppressionum
conuencionem generalem hodie fecimus in
Pyotrkow, quia diucius iniurias supradictas a prenominatis personis ecclesiasticis sustinere, pati ac tolerare non potuimus. In qua
conuencione sub omnium nostrorum iuramentis in unum conuenimus et condiximus serenissimo principi ac domino, domino Vladislao
regi nostro graciosissimo obedienciam cum firma fide, ut de iure tenemur; erga ecclesiam vero equitatem iuxta antiquam consuetudinem
obseruare, ut nostri antecessores et progenitores ab antiquo tenuerunt et fecerunt, et circa iura nostra, antiquas consuetudines,
ordinaciones ac priuilegia, per preclarum principem pie memorie, quondam regem nostrum graciosissimum, Kazimirum factas et
ordinatas inter venerabiles olim dominum Iaroslaum olim archiepiscopum Gneznensem et suos suffraganeos ac omnes personas ecclesiasticas,
in regno Polonie existentes, parte ab una, et nos omnes prescriptos, parte ex altera, prout in literis bone memorie nominati
domini Iaroslai archiepiscopi ac felicis recordacionis domini Bodzanthe episcopi Cracouiensis plenius continetur. Circa que
priuilegia ac omnia in eis contenta et iura nostra antiquitus a nostris antecessoribus tenta et obseruata, ordinaciones et
consuetudines antiquas volumus tenere et obseruare, omnibus contradiccionibus proculmotis. Pro quibus priuilegijs, iuribus
nostris et consuetudinibus antiquis simul ac vnanimiter stantes, promittimus vnus alium sub fide et honore rebus et corpore
non dimittere sub iuramento prenominato, sed omnes et singuli ac unus alium iuuare debemus et tenemur, sumusque astricti temporibus
perpetuis cum nostra posteritate duraturis. Si quis autem iura nostra infringere aut destruere vellet aut iniurias nobis inferret,
illa defendere vnanimiter volumus bonis et corporibus nostris sub fide et honore. Super quibus iuribus, priuilegijs, antiquis
consuetudinibus, ordinacionibus et libertatibus quelibet terra quatuor inter se eligere debet, ad quos communitas et singuli
recursum habebunt pro iniurijs a pretactis ecclesiasticis personis illatis et quo modo secundum consilia predictorum quatuor
dominorum resistere debent et se defendere (ab) oppressionibus et iniurijs nominatis; taliter tamen: si aliquis nobiscum stare
non curaret et nos iuuare non vellet, illum et illos de tota communitate regni eiicere volumus et permittimus bona et hereditates
illorum destrui. In cuius rei testimonium sigilla nostra, terrarum infrascriptarum Polonie, Cuyauie, Siradie, Lanciciensis,
Wyelunensis et Dobrinensis terrigenarum presentibus sunt subappensa. Actum et datum in Pyotrkow die dominico ipso die sancti
Galli confessoris, anno Domini M. CCCC. VII.
Z kopii przechowanej w archiwum rządowem w Poznaniu, (archiwum Braci Czeskich w Lesznie).
Dokument Nr 115
1407. die 23. mensis Octobris, Posnaniae.
Nicolaus de Wierzenica capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam annuam ex proventibus villae Zalasowo X marcis vendit.
In nomine Domini amen. Nos Boguslaus canonicus et officialis Poznaniensis generalis, omnibus et singulis, quibus expedit,
per has nostras literas significamus profitentes, quod ad nostram presenciam coram notario publico et testibus infrascriptis
nobilis Nicolaus in
Wyerzenicza et in
Zalassowo heres accedens, venerabilibus ac honorabilibus viris, dominis vniuersis prelatis et canonicis totique capitulo ecclesie Poznaniensis
pro decem marcis grossorum latorum monete Pragensis et numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
in dicta
Zalassowo1) hereditate sua vnam marcam latorum grossorum annui census monete et numeri superius descriptorum, non compulsus, non coactus,
nec aliquo dolo circumuentus, sed de ipsius propria et libera voluntate, simqliciter et plane, nulla vsurarum adhibita prauitate,
omnibus legalibus et iuris excepcionibus ac clausulis in contrarium editis, quibuscumque penitus seclusis et non obstantibus,
iusto vendicionis titulo perpetuo vendidit, singulis annis in festo beati Michaelis archangeli tollendum, leuandum et exigendum,
ita tamen, quod predictus nobilis Nicolaus ac scoltetus, vladarius omnesque et singuli kmethones in
Zalassowo ibidem et quicumque successores uel possessores ac procuratores hereditatis
Zalassowo ..... ad dictum terminum, videlicet ad festum sancti Michaelis dictam marcam monete et numeri superius descriptorum sine omni figura
et strepitu cuiuscumque iudicij soluere debent et tenentur perpetuo sub penis excommunicacionis et interdicti sentenciarum,
per nos et successores nostros aut alios officiales et ordinarios in eosdem ferendarum, tociens, quociens ipsos a solucione
dicte marce census anuui deficere contingeret, quibus seipsum omnesque et singulos scoltetos, wlodarios, kmethones, legitimos
successores et quoscumpue procuratores ville
Zalassowo presentibus submisit. Eciam saluo, exceptoque specialiter et expresso, quod dum prefatus nobilis Nicolaus uel sui successores
legitimi aut quicumque possessores ville
Zalassowo antedicte a dictis dominis de capitulo dictam marcam annui census reemere voluerint, predictas decem marcas monete et numeri,
superius descriptorum similiter reemere habeant omnimodam potestatem, censu tamen persesso annuo anni illius iuxta exigenciam
temporis primitus exsoluto. Adiecto hoc, quod si dictos dominos de capitulo dampnum aliquale in exaccione dicti census annui
pati contigerit ac expensas et lites facere, hoc prefatus Nicolaus ac scoltetus, wladarius vniuersique kmethones presentes
et quicumque possessor ville
Zalassowo memorate prefatis dominis de capitulo refundere et soluere tenebuntur et esse debent astricti. In quorum omnium fidem et
testimonium premissorum, presentes literas scribi fecimus nostrique et prefati nobilis Nicolai sigillorum appensione iussimus
communiri. Actum et datum Poznanie die Solis XXIII mensis Octobris sub anno Domini millesimo quadringentesimo septimo. Presentibus
ibidem discretis et nobili viris, dominis: Iohanne de
Gnezna, Iacobo notario publico, Nicolao olim herede in
Roznowo, Stanislao dicto Iwan sculteto et Iohanne kmethone in
Wyerzenicza, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1) Zalasowo, wieś w pow. poznańskim, par. Swarzędź.
Dokument Nr 116
1407. die 16. mensis Novembris, Posnaniae.
Capitulum cathedrale Posnaniense cum Petro de Kobylino decano Posnaniensi villam Łagiewniki villa Dzięciołowo commutat.
Id nomine Domini amen. Quoniam ea, que fiunt in tempore, cursum temporis consecuntur, nisi literarum testimonio roborentur,
sciant igitur tam presentes, quam futuri, presentes nostras literas inspecturi, quod nos Conradus Srzemensis archidiaconus,
Iohannes Nyeparth, Iohannes officialis, Michael Bliden decretorum doctor, Nicolaus cancellarius, Vincencius, Przibislaus,
Albertus prepositus Gluschinensis, Florianus de
Poclathky, Ianussius de
Scholowo, Petrus decanus Lubucensis, Paulus de
Czechowo, Petrus Luciani, Mathias Blida et Nicolaus Lanthman prelati et canonici ecclesie Poznaniensis, in capitulo generali ad sonum
campane capitulariter congregati, volentes et intendentes fructus et vtilitates hereditatum nostrarum facere vtiliores et
comodosiores, recognoscimus tenore presencium, quod villam nostram
Lagewniky contiguam in limitibus et granicijs cum villa
Thulcze, permutauimus et commutauimus pro hereditate
Dzanczolowo, contigua in limitibus et granicijs cum villa
Golaszycze1) in diocesi Pozna niensi cum venerabili viro, domino Petro de
Cobilino decano Poznaniensi, frate nostro dilecto, iuraque et dominia predicte ville
Lagewniky, que possedimus, tenuimus et habuimus, assignauimus et resignauimus prefato domino Petro de
Cobilino decano Poznaniensi perpetuis temporibus cum omnibus vtilitatibus, fructibus, censibus, agris, pratis, allodijs, pascuis,
campis, siluis, borris, gaijs, nemoribus, rubetis, virgultis, mellificijs, lacubus, piscinis et fossatis, piscaturis et fluuijs
et fluminibus, riuis, aquis, molendinis et aquarum decursibus et generaliter cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus
vniuersis, ad dictam hereditatem
Lagewniky spectantibus, nichil iuris et dominij in eadem pro nobis aut successoribus nostris reseruantes, tenendam, habendam, vendendam,
obligandam, vlterius commutandam, alienandam, possidendam, vtifruendam et in vsus ipsius ac successorum eius beneplacitos
conuertendam, prout sibi et successoribus suis melius et. vtilius videbitur expedire. Nos vero permutacionem et commutacionem
predictas ratas, gratas atque firmas habentes, ratificauimus, gratificauimus et confirmauimus, ratificamus, gratificamus,
et presentibus confirmamus, perpetuis temporibus fore valituras. Harum quibus nostrum sigillum est appensum, presencium testimonio
literarum. Actum et datum Poznanie feria tercia infra octauas beati Martini episcopi et confessoris, ab anno Domini millesimo
quadringentesimo septimo, capitulo generali celebrato.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest pieczecią podługowatą, zawieszoną
na sznurku z różowego i czarnego jedwabiu, której wycisk odpadł.
1) Tulce, wieś parafialna w pow. szredzkim. Łagiewniki dziś nigdzie w pobliżu Tulec nie istnieją, widocznie zatraciły swą nazwę. Wsie Dzięciołowo i Gołuszyce trudne są do oznaczenia. Dzięciołów leży w pow. kolskim, par. Drzewce, ale tam w pobliżu nie ma Gołuszyc, zaś Gołuszyce leżą w pow. świeckim, ale w ich pobliżu nie ma Dzięciołowa. Widocznie jedna z tych miejscowości zmieniła swą nazwę.
Dokument Nr 117
1407. die 19. mensis Novembris, in Niepołomice.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi erigendi civitatem in villa Zagórowo dat potestatem.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Tunc rei publice vtilitati bene consulitur, tunc regni gubernacula grato
moderamine disponuntur, dum inter cetera desuper concessa principibus regiminis officia, vnicuique parcium regni ordinantur
augmenta et condiciones earundem conuertuntur tam in genere, quam specie, tam in publico, quam priuato. Proinde nos Wladislaus
Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lithuanieque princeps supremus,
Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium omnibus et singulis, tam presentibus, quam futuris,
quibus expedit, vniuersis, quomodo habito diligenti respectu ad vite laudabilis honestatem, et deuocionis constanciam religiosi
viri Gerhardi abbatis vnacum fratribus suis conuentus in
Landa, ordinis Cisterciensis, quibus in conspectu maiestatis nostre commendabiles esse plurimum meruerunt, ad instantes humilesque
peticiones abbatis conuentusque predictorum, cupientes conuentus ipsius condicionem (facere) meliorem et vtilitates ipsius
deducere in augmentum, de villa ipsorum dicta
Zagorowo,1) in terra nostra Maiori Polonia, in districtu vero Conynensi sita, ciuitatem locare ibidem et efficere perpetuo duraturam,
plenam damus et omnimodam concedimus facultatem tenore presencium: dantes et concedentes eidem ciuitati
Sogorow(s) omnia iura ciuilia, quibus et cetere ciuitates regni nostri omnimode pociuntur. Et vt ciuitas ipsa
Zogorow predicta eo melius collocari valeat et fieri populosa, ipsam de iure Polonico in ius Theutunicum, quod Meydeburgense dicitur,
transferimus perpetuo duraturum; remouentes ibidem omnia iura Polonicalia, modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius
Theutunicum Meydeburgense predictum perturbare consueuerunt et possent aliqualiter impedire. Eximimus insuper, absoluimus
et perpetuo liberamus aduocatum, ciues et incolas ciuitatis eiusdem ab omni iurisdiccione et potestate omnium regni nostri
palatinorum, castellanorum, iudicum, subiudicum et quorumuis officialium (et) ministerialium eorundem, vt coram ipsis vel
eorum aliquo pro causis tam magnis, quam paruis citati minime respondere debeant, nec aliquas penas soluere sint astricti;
sed tantum opidani et incole oppidi seu ciuitatis eiusdem coram suo aduocato, qui pro tempore fuerit, aduocatus vero coram
abbate suo, aut si abbas in reddenda iusticia negligens fuerit et remissus, tunc coram nobis aut nostro colloquio generali,
dum per litteram nostram, nostro sigillo sigillatam, euocatus fuerit et citatus, non aliter tunc, quam suo iure Theutunico
Meydeburgensi de se querulantibus tenebitur respondere; in causis autem criminalibus et capitalibus, puta furti, sanguinis,
homicidij, membrorum mutilacionis et incendij et quibusuis alijs enormibus excessibus aduocato eiusdem oppidi seu ciuitatis,
qui pro tempore fuerit, in metis et grenicijs eiusdem iudicandi, sentenciandi, corrigendi, puniendi, plectendi et condempnandi
plenam damus et omnimodam tenore presencium concedimus facultatem, prout hoc ipsum ius Theutunicum in omnibus suis punctis,
condicionibus et clausulis postulat et requirit, iuribus tamen nostris regalibus in omnibus semper saluis. Statuimus quoque
in eodem oppido seu ciuitate
Zagorow diem fori ebdomadalis singulis quartis ferijs absque ceterarum preiudicio ciuitatum perpetuo celebrandum; in quo quidem foro
singulis et omnibus mercatoribus et quibuscunque hominibus licitum sit et liberum vendere, emere, commutare et quecumque mercimonia
exercere. Harum quibus appensum est sigillum nostrum testimonio litterarum. Datum in
Nepolomice ipso die sancte Elizabeth vidue, anno Domini M° CCCC° VII°. Presentibus reuerendis in Christo patribus et dominis: Nicolao
sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Alberto episcopo Poznaniensi, Iohanne de
Tharnow castellano et capitaneo Cracouiensi, Petro Kmite Cracouiensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Iacussio de
Koneczpole Syradiensi palatinis; militibus nostris fidelibus dilectis et alijs quam plurimis fidedignis. - Ad relacionem venerabilis
domini(s) regni Polonie vicecancellarij etc.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 3.
1)Zagorów miasto w woj. kaliskiem, pow. konińskim.
Dokument Nr 118
1408. sine die, mense et loco.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Stanislao Bienconis scultetiam in villa Swarawa vendit.
In nomine Domini amen. Nicolaus Dei gracia sancte ecclesie Gnesnensis archiepiscopus, attentis multiplicum seruiciorum studiosis
obsequijs Stanislai Bienkonis, ad ea, que exaltacioni sui status respiciunt, non immerito inclinamus. Horum igitur intuitu
prefato Stanislao sculteciam in villa nostra
Swarawa,1) in terra Lanciciensi, de consensu venerabilium fratrum capituli Gneznensis donauimus, recepta ab eodem Stanislao pro necessitate
ecclesie Gneznensis notabili et certa pecunie quantitate. Racione cuius scultecie eidem Stanislao duos mansos liberos in eadem
villa cum pratis ad eosdem spectantibus et alijs pratis ibidem pro curia nostra falcari consuetis, necnon molendinum in fluuio
Nyr situm, vnam tabernam et vnum hortum in villa supradicta ac tercium denarium iuramentorum et penarum cuiuslibet rei iudicate
per ipsum Stanislaum ac ipsius successores tenenda, habenda et incolanda, vendenda de nostro et nostrorum successorum consensu
speciali, hoc adiecto, quod idem Stanislaus et sua posteritas litteras nostras et successorum nostrorum ad proximiores scultetos
villarum nostrarum portare vel mittere, (et) ad honores ac seruicia more aliorum scultetorum nostrorum impendere tenebuntur.
Emanauit priuilegium anno Domini MCCCCVIII.
Continet predicta hereditas mansos XVI omnes possessos, et computatis omnibus in vnum; censum,
krowne, pogowe(s), singulis obuencionibus diuersis, que eciam diuersis temporibus soluebantur antea, soluunt incole ad presens pro festo
santi Martini de laneo per mediam sexagenam minus duobus grossis, incluso eciam
wieczne, que de laneo per duos solidos solui consuetum est. Item de singulo laneo soluitur per duos capones, per mediam sexagenam
ouorum, per octo choros auene et per duos horos humuli. Taberne sunt tres possesse, de quibus per fertonem soluunt; agri tabernarum
in suprascriptis XVI mansis includuntur. Item quociens dominus loci ordinarius hic Unieiouiam aduenit, de stacione de laneo
per duos gallos, vti alie ville reddunt. Pro primo reuerendissimi domini Unieiouiam aduentu vnum pecus valoris viginti quatuor
grossorum, vel ipsam pecuniam dant. Laborant duos dies in septimana in predio
Niemyslow pro antiqua consuetudine. In hoc tamen illis preiudicium videtur, quod omnes hos dies duos iunctim, alias
sprzęgą, nunc vero seorsiue laborare subacti sunt: petunt iuxta veterem consuetudinem conseruari. Granicies hec hereditas habet cum
hereditatibus nobilium, que infrascripto circumcirca procedunt ordine. Inprimis acialis scopulus hereditatem
Swarawa et
Poddąbią dislimitans, iacet circa molendinum
Chrobski, a quo paries granicialis, quem scopuli in quibusdam locis et in alijs fluuius
Ner liquido elucidet, protenditur inter hereditates
Swarawa et
Chrobski vsque ad scopulum acialem hereditatum
Male et
Swarawa. Tandem ab hoc aciali tenduntur granicies existentibus scopulis, lapidibus et alijs certis signis granicialibus satis notabilibus
vsque ad scopulum acialem hereditates
Male, Swarawa et
Golicze dislimitantem, iacentem in loco dicto
Wikino. Tandem ab isto
Wikino tenduntur granicies recto tramite ad scopulos parietales in loco dicto
Zakarwowie, iacentes circa piscinam domini Bratkowski satis notabiles. Ab his vero scopulis in dicta
Zakarowie iacentibus intermedijs fossis, que granicies elucidant, et piscina archiepiscopali, quam Bratkowski asciuit et circumsepsit
ac funum pro se de eadem tollit, tenduntur granicies vsque ad scopulos in
Laski iacentes. Tandem ab istis
Laski tendunt granicies existentibus sex vel septem scopulis parietalibus iusto ordine et progressiue iacentibus vsque ad scopulum
acialem hereditatis
Panossowo. Ab hoc vero aciali protenduntur granicies publica siue magna via dicta, ad scopulos hereditatum
Cieszkowo et
Liskowo. Demum ab his granicies inter hereditatem
Swarawa et
Poddąbice sub tramite notabiliter protenduntur et veniunt ad scopulum parietalem magnum, iacentem in borra circa
Niwa, a quoquidem scopulo magno paries granicialis nullis scopulis vel signis granicialibus determinatus et elucidatus, immo et
annihilatis scopulis maximam partem hereditatis
Swarawa heredes de
Poddąbice in maximum preiudicium et iacturam hereditatis
Swarawa pro se adimerunt et vsurparunt, protendit ad scopulos, qui iacent ex opposito agrorum dotis plebanalis parochialis ecclesie
in
Poddąbica, quiquidem scopuli liquide elucidant granicies, tandem ab hijs scopuli ex opposito dictorum agrorum iacentibus, granicies
vsque ad scopulum suprascriptum circa
Chrobski mlyn iacentem acialem circumueniunt. Et sciendum est, quod vicini nobiles, maxime heredes de
Poddąbice et dominus Bratkowski de
Golicze moliuntur inferre iacturam bonis archiepiscopalibus hereditatis
Swarawa, iamque maximam partem bonorum occuparunt et pro se usurparunt, denique maius sibi adhuc adsciscendo et appropriando, de proprijs
pratis, agris ac pasuis hereditatis
Swarawa pecora subditis archiepiscopalibus de villa dicta
Swarawa abigebant et subditos expilabant ante biennium et nunc procul dubio in proprijs dictorum subditorum pascuis abigarent, nisi
moderno domino capitaneo Unieouiensi partim pro illius hac in re peruigili cura, partim quod illi illius bona in eosdem obseruancia
libenter differunt, ab huiusmodi abaccionibus et depilacionibus et fundi appropriacione abstinent. Necessario itaque sunt
ille granicies faciende, etenim futurum est, quod per hanc negligenciam maxima pars hereditatis dicte per dictos vicinos adimetur.
Vnde incole nec pascua nec prata habituri sunt, ob quod certe villa illa desertaretur et annihilaretur.
Teka Naruszewicza 10 N. 120 z inwentarza kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej.
1)Sworawa, wieś w woj. kaliskiem, pow. warckim, par. Uniejów.
Dokument Nr 119
1408. die. 14. mensis Ianuarii, in Miedzyrzecz.
Iacussii de Pawlikowice et sociorum cum abbate monasterii Paradisiensis de iniuriis quibusdam pactum.
R. Iacus van
Pawlicowicz und Zamolak Stinczer geborn in dir Maze, Pakos adir Petir van
Wola, Petir van
Galanssek, Mikolay van
Ostrowy, an dem Sonnobind vor dem Suntag Omnis terra off dem Slosse czu
Meserecz, oświadczają, że zostawszy za gwałty popełnione w dobrach klasztoru paradyskiego pojmani przez opata i oddani staroście, puszczają
całe to zajście w niepamięć i obiecują nie mścić się w przyszłości, jakto już oświadczyli panu Milinskyemu.
Oryginał pargaminowy przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był pierwotnie czterema pieczęciami, z
których dwie osobno luzem przechowane, wyobrażają Kotwicę. Napis nieczytelny.
Dokument Nr 120
1408. die 21. mensis Ianuarii, in Elbing.
Ulricus de Iungingen magister generalis ordinis beatae Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Vladislao regi Poloniae
venandi in saltibus sitis inter fluvios Bober et Suppe dat potestatem.
Wladislao serenissimo et magnifico regi Polonie, supremo principi Litwanie et heredi Russie etc. frater Vlricus de Iungingen
magister generalis ordinis beate Marie hospitalis Ierosolimitani de domo Theotunica, ad beneplacita regalis magnificencie
indefessum animum et deuotum! Cupientes serenissime princeps nostre deuocionis insignia apud vestre preclare maiestatis fastigia
vtcumque declarare, vigore presencium indulgemus vestre Serenitatis persone, ibi personaliter existenti, cum sua familia libertatem
siue facultatem venandi secure cuiuslibet generis ferarum nostris in nemoribus et saltibus, sitis infra fluuios
Beber et
Suppe,1) quociens eidem Serenitati placitum visum fuerit et expediens, dumtaxat ad tempora vite vestre, que Omnipotens facere dignetur
longiturna. Insuper quamdiu magnificencia vestra inibi venacionis studia exercuerit, pistacionis quoque graminum ac lignorum
nostrorum pro necessitate ignis solummodo habendorum eidem Serenitati vestre sit liber vsus. In cuius gratuite concessionis
testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in castro nostro Elbing, ipso die sancte Agnetis
2) anno Domini millesimo quadringentesimo octauo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 305). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Jest i drugi oryginał tego dokumentu w temże archiwum metropolitalnem (N. 306) ze zniszczoną pieczęcią, której resztki przylepione
do paska pargaminowego. W tym drugim egzemplarzu są następujące odmianki tekstku: 1) dodaje "necnon in silua siue solitudine
Rogismedis alias Rudzogi dicta", 2) Datum in castro nostro Mariemborg feria quarta proxima ante festum Palmarum.
Dokument Nr 121
1408. die 2. mensis Februarii, (in Lubin).
Mathias abbas monasterii Lubinensis Stanislao quondam sculteto de Żelazno molam vento agitatam, Lubini sitam, IV1/2 marcis
vendit.
In nomine Domini amen. Ea, que geruntur in seculo, a memoria hominum de facili labuntur, idcirco necesse est, testibus publicis
ac scripturis veridicis ea roborari. Igitur omnibus et singulis, presentibus et futuris, ad quos presens pagina deuenerit,
publice innotescat, quod nos Mathias diuina paciencia abbas monasterij Lubinensis, ordinis sancti Benedicti, dyocesis Poznaniensis,
vna cum conuentu fratrum nostrorum: Nicolao Rodzina priore, Nicolao Pyfkone clauigero, Thoma custode, Iaroslao infirmario,
ceterisque fratribus conuentualibus, Deo et beate Marie in eodem monasterio militantibus, bona deliberacione maturoque prehabito
consilio, molendinum nostrum ventile, ante curiam Lubinensem situm, pro quinta dimidia marcis grossorum vendidimus prouido
et laborioso viro Stanislao quondam scolteti de
Zelasno, sibi ac suis pueris legitimis natis et nascendis necnon ipsius successoribus perpetue tenendum, habendum, possidendum, vendendum
et ad beneplacitos vsus conuertendum, velut ipsis melius ac vtilius videbitur expedire. Addidimus quoque dicto molendinatori
vnum ortum cira lacum Lubinensem et penes viam, que ducit ad
Weszkowo; sed dictus molendinator et sui successores de eodem molendino nobis ac nostris successoribus vnam marcam annuatim pro censu
soluant. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum ipsa die Purificacionis Marie, sub anno Domini
millesimo quadringentesimo VIII°. Presentibus hijs testibus: Phylippo de
Drzeczkowo, Andrea vicario de
Lubin et Czechoslao clerico et alijs quampluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, na paskach
pargaminowych uwieszonemi, których dziś brak.
Dokument Nr 122
1408. die 8. mensis Februarii, in Szczecin.
Conradi Haghemester decani ecclesiae Stetinensis ad s. Mariam decretum, inter Michaelem Bliden canonicum Posnaniensem et Bartholomaeum
plebanum de Szroda de decima villarum Czartki Wielkie et Małe litem dirimens.
Conradus Haghemester decanus ecclesie sancte Marie virginis Stetinensis, Caminensis diocesis, conseruator iurium et bonorum
comendabilium virorum, dominorum .. prepositi .. decani et capituli singulorumque canonicorum ecclesie Poznaniensis, in forma,
que incipit "Militanti ecclesie" a Sede apostolica specialiter deputatus, vniuersis et singulis, prelatis, plebanis, viceplebanis,
presbiteris et clericis Poznaniensis, Gneznensis, Wladislauiensis, Cracouiensis et Ploczensis ecclesiarum, ciuitatum et diocesium
ac alias vbilibet constitutis, presentibus requisitis, salutem in Domino sempiternam, et mandatis nostris ymo verius apostolicis
firmiter obedire. Pro parte venerabilis decretorum doctoris magistri Michaelis Bliden, canonici Poznaniensis, nomine ipsius
ecclesie propositum est coram nobis, quod dominus Bartholomeus plebanus de
Szroda, Poznaniensis diocesis, prebendam dicte ecclesie Poznaniensis, quam dictus dominus Michael inibi obtinet, in assecucione decime
vtriusque ville
Czartki,1) ad ipsas ecclesiam et prebendam spectantis, iam quinque annis impediuit, et lata tandem inter eos infrascripta, nulla appellacione
suspensa diffinitiua sentencia, ipse dominus Bartholomeus ipsam minime curauit obseruare, prout tenebatur. Petitum igitur
exstitit auctoritate dictarum apostolicarum literarum per nos prouideri et sibi iusticie complementum. Tenor autem diffinitiue
sentencie pretacte talis est:
In nomine Domini amen. Pridem inter honorabilem dominum Bartholomeum plebanum in Szroda nomine sue ecclesie et sue parrochie vtriusque Czarthki villarum heredes siue dominos ex vna et venerabilem decretorum doctorem, dominum Michaelem Bliden canonicum nomine prebende
sue ecclesie Poznaniensis ex altera parte, super decimis agrorum dictarum villarum et earum iure suborta discordia in capitulo
generali coram reuerendo in Christo patre, domino Alberto Dei gracia episcopo Poznaniensi, idem dominus episcopus de consensu
dictarum parcium expresso et spontaneo, nos Iohannem de Nepart canonicum dicte ecclesie Poznaniensis, plebanum in Nepart et vicarium in spiritualibus ipsius domini episcopi generalem, iudicem et descisorem premissorum dedit et concessit et fine
debito ea descidenda commisit nobis; et ipse partes sponte, fide data in bona consciencia, in manibus nostris promiserunt,
quod seruare et tenere vellent, quidquid declararemus, renunciantes omnibus litis contestacioni ceterisque terminis et obseruancijs
ac appendendi, suppendendi et ad arbitrium boni viri reducendi uel quibus contra nostrum dictamen et pronunciacionem se tueri
quomodolibet possent iuris uel facti subsidijs et refugijs omnibus. Auditis autem hincinde per partes easdem propositis, petitis
et productis et eorum testibus et registris regalibus et ecclesie Poznaniensis antedicte ceterisque probacionibus earumdem
in tantum, ut eciam veterioribus prouocacionibus renunciaret, per pronunciacionem nostram debitis instancijs postularent.
Cristi nomine inuocato, pro tribunali sedentes et solum Deum pre oculis habentes, inuocato consilio peritorum, quibus relacionem
fecimus plenariam et per ea, que ex attestacionibus et dictis testium coram nobis productorum in hac causa vidimus et cognouimus
videmusque et cognoscimus, per hanc nostram sentenciam, quam in hijs scriptis ferimus, pronunciamus, decernimus et declaramus
in dictis villis, tam minori Czarthki, quam eciam maiori Czarthki ab olim fuisse et esse agros prediales et allodiales, qui pro dominis et heredibus villarum ipsarum, necnon et alios rusticales
seu censuales agros et mansos, qui per rusticos et kmethones pro tempore in dictis villis inhabitantes et per ipsos arcibantur
et colebantur, decimas quoque omnium fructuum atque frugum, qui pro tempore excrescebant in eisdem censualibus seu rusticorum
agris titulo dotacionis et fundi ad dictos canonicatum et prebendam, quos prefatus dominus Michael decretorum doctor in dicta
ecclesia Poznaniensi optinet, de allodialibus vero et dominorum agris et araturis ad dictam ecclesiam parrochialem in Srzoda iure parrochiali et rectores pro tempore eorundem pertinuisse et spectasse, ipsosque canonicatum ei prebendam ac canonicos
eorum pro tempore in censualium et rusticalium, ecclesiam vero in Srzoda in predialium agrorum percepcione et possessione decimarum prescriptarum fuisse et esse, et nunc restituendos et reintegrandos
vtrobique fore et restituimus ac reintegramus, ita videlicet, quod cum predicti agri prediales et rusticorum adeo simul coniuncti
et permixti sint atque confusi, vt ab invicem, prout erant antiquitus, secerni non valeant, equitate et quantitate atque qualitate
dictorum vtrorumque agrorum pensata, et propter bonum pacis et concordie perpetuo duraturum, predicti canonicatus et prebenda,
quas dictus dominus Michael optinet, et ipse dominus Michael ac successores eius, qui fuerint pro tempore, in dicta villa
Maiori Czarthki de omnibus agris sic permixtis, siue in posterum segregati siue locati legitime fuerint, tres partes seu valorem et estimacionem
pro eisdem annis singulis perpetuis ab ecclesia in Srzoda, a prefato domino Bartholomeo eiusque, qui pro tempore fuerint, rectoribus, ipsi vero ecclesie in Srzoda et eius rectori quartam partem, in villa vero Minori Czarthki similiter de agris vtriusque, tam predialibus, tam rusticalibus, sic confusis, dicti canonicatus et prebende et dominus Michael
suique successores, canonici pro tempore, duas partes estimacionis et valorem pro eisdem ab ecclesia in Srzoda et domino Bartholomeo et alijs rectoribus eiusdem, qui pro tempore fuerint, ipsi vero ecclesie terciam partem dicte decime
omnium frugum et fructuum, qui prouenient pro tempore, percipient, quam eciam decimam ipse et successores sui, rectores ecclesie
in Srzoda, pro tempore colligere et decimare ac in loco vno locare et tam heredibus quam kmethonibus et hominibus alijs communibus in
vtraque villarum predictarum ecclesiastica sacramenta sine difficultate ministrare teneantur. Quibus quidem canonicatui et
prebende Poznaniensi ac ecclesie in Srzoda huiusmodi partes decime, sic, ut prefertur, adiudicamus, colonos vero seu agricultores ipsarum villarum ad soluendum, prout
ante suluebant, prefato domino Michaeli canonico census persessos a duobus annis et retentos, compellendos fore et quantum
in nobis, condempnamus et compellimus, expensas hincinde factas obmittentes. Lecta et lata est hec nostra sentencia nostrumque
dictamen in stuba nostra apud ecclesiam Poznaniensem memoratam, nobis ibi pro tribunali ad iura reddenda sedentibus, anno
Domini M° CCCCVII, indiccione XV, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Gregorij diuina prouidencia
pape XII anno primo, die Saturni, quinta mensis Martij, hora causarum consueta ante prandium. Et pro vtraque parte petita
fuerunt instrumenta, que et nos fieri mandauimus per nostrum scribam in hoc negocio infrascriptum et nostri sigilli appensione
decreuimus communiri. Presentibus: honorabili viro, domino Iaschoni(s) in Gosdowo plebano, canonico, ac discretis dominis Nicolao Russzyn et Nicola plebani, vicarijs canonicalibus dicte ecclesie Poznaniensis
et alijs fidedignis ad premissa. Et ego Symon Martini de Dambye, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius ac honorabilis viri, domini Iohannis de Neparth canonici et vicarij in spiritualibus ecclesie Poznaniensis generalis iudicis predicte(s) et cause presentis coram eo scriba,
predictis sentencie diffinitiue prolacioni omnibusque alijs et singulis premissis, dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent,
vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, sed me alijs prepedito negocijs per alium fidelem
conscripta, me hic propria manu subscribendo, de mandato dicti domini Iohannis iudicis in hanc formam publicam redegi, signo
et nomine meis solitis vna cum appensione sigilli prefati domini iudicis consignando in fidem et testimonium omnium et singulorum
premissorum.
Nos igitur Cunradus decanus prenominatus auctoritate, qua supra, vos dominum Bartholomeum plebanum in
Szroda ac omnes alios et singulos, quorum interest in premissis et quemlibet vestrum singulariter requirimus et monemus primo, secundo,
tercio et peremptorie per presentes, quatenus infra nouem dies publicacionem presencium in ecclesia Poznaniensi uel Szrodensi
factam, immediate sequentes, dicte diffinitiue sentencie pareatis cum effectu, et ut obserueretur in futuris temporibus, prout
ad vos spectat, efficiatis, et de hijs, que occasione premissorum tenemini, satis faciatis effectiue, quorum nouem dierum
tres pro primo, tres po secundo et tres pro tercio et peremptorio termino et monicione canonica vestrum cuilibet singulariter
assignamus; alioquin elapso dicto termino vos et vestrum quemlibet eo ipso sentenciam excommunicacionis, quam in hijs scriptis
exnunc, ut extunc in vos non parentes ferimus, volumus incidisse, vobisque omnibus supra salutatis, presentibus requisitis,
sub dicta excommunicacionis sentencia mandamus, quatenus infra triduum a requisicione currens, predicta publicetis adeo, vt
ignorancia pretendi non valeat. Et si ecclesie Poznaniensi et dicto domino Michaeli, ut premittitur, satisfactum non fuerit
ac premissis paritum non erit, vos huiusmodi non parentes sine alterius exspectacione mandati denuncietis excommunicatos publice
coram populo in ecclesijs capellisque vestris, donec a nobis aliud habueritis in mandatis, hesitantesque de huiusmodi nostra
iurisdiccione ...... oculatam fidem facientes termino et loco debito ..... sitis, reddentes presens nostrum ymmo verius apostolicum
mandatum vestris sigillis cum cedulis transfixis diem, horam, locum et quibus punctis vna cum nominibus et cognicionibus vestris
continens, sigillatum pena sub premissa. In quorum omnium et singulorum premissorum fidem et euidens testimonium premissorum,
presentem nostrum processum per Iohannem Schumaker notarium publicum infrascriptum scribi et publicari mandauimus, nostrique
appensione sigilli iussimus communiri. Datum et actum
Stetin iu capella ecclesie collegiate beate Marie virginis gloriose, anno Domini M° CCCCVIII°, indiccione prima, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini, nostri domini Gregorij diuina prouidencia pape XII, anno secundo, die Mercurij, VIII mensis Februarij.
Presentibus honorabili et discretis viris: Nicolao Warnow clerico, notario publico, Iohanne Kok et Laurencio Poley laicis
Caminensis et Poznaniensis diocesium, testibus ad premissa vocatis specialiter atque rogatis.
S. N. Et ego Iohannes Schumaker clericus Roskildensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia huiusmodi proposicioni,
suprascripti instrumenti publici et diffinitiue sentencie exhibicioni, presentisque processus peticioni et ipsius decreto,
premisisque alijs omnibus et singulis, dum sic, ut premittitur fierent et agerentur, vna cum prenarratis testibus presens
interfui, eaque sic fieri vidi et audiui et in hanc formam publicam proprio manu mea conscribens redegi, quam signo et nomine
meis solitis et conswetis vna cum appensione sigilli venerabilis et circumspecti viri, domini Conradi Haghemester, decani
prenominate ecclesie beate Marie virginis Stetinensis decani(s) consignaui rogatus et requisitus in fidem et euidens testimonium
omnium et singulorum premissorum et protestacione de rasuris in diccione videlicet communicato factis non vicio, sed errore,
quod signo meo approbo et affirmo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pierwsza wcale oderwana, po drugiej pozostał ułomek w woreczku zaszyty.
1)Czartki Wielkie i Małe, wsie w pow. kaliskim, par. Kalinowa.
Dokument Nr 123
1408. die 9. mensis Februarii, in Płock.
Iacobus episcopus Plocensis bullam quandam Gregorii XII. P. M. exsecutioni demandat.
R. Priuilegium donacionis decimarum in valore quatuor marcarum capitulo cathedrali Poznaniensi per Andream episcopum cum clero
cathedrali, specialiter vicariis canonicalibus sub dato Posnanie die XIII Nouembris, anno millesimo quadringentesimo tercio
emanatum, et per bullam Gregorij XII pape de dato Rome apud sanctum Petrum XIV kalendas Ianuarij, pontificatus sui anno primo,
gracie anno millesimo quadringentesimo septimo approbatum, cuius bulle execucio pro verificacione narratorum per reuerendissimum
Iacobum episcopum Plocensem, tanquam executorem literarum apostolicarum subsecuta de dato in
Ploczko, die nona mensis Februarij, pontificatus sanctissimi eiusdem pape anno secundo, Christi millesimo quadringentesimo octauo.
Teka Naruszewicza 10 N. 119, z sumaryusza kapituły poznańskiej.
Dokument Nr 124
1408. die 14. mensis Martii, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Sandivogium de Uzarzewo, Dobrogostium
de Sierakowo et filos Benaconis de Sierakawo Ioanni de Ianowiec villam Kołdrąb CCXL marcis vendidisse.
R. In Poznania feria quarta ante dominicam Oculi mei. Sędziwoj
z Uzarzewa i Dobrogost z
Sierakowa wraz z swymi synowcami Dobrogostem i Benakiem, synami ś. p. Benaka z
Sierakowa, sprzedają Janowi dziedzicowi
Janowca wieś
W. Kołdrąb1) za 240 grzywien szerokich groszy praskich, wraz z wszystkiemi przynależytościami i prawem patronatu tamecznego kościoła.
Testes: Albertus episcopus, Sandziwogius palatinus, Iaroslaus vexillifer, Nicolaus de
Czarncowo iudex, Mroczko de
Cleszczewo subiudex Poznanienses, Iacussius Iacca iudex Kalissiensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad an. 1419.
1)Kołdrąb, wieś w powiecie wągrowieckim.
Dokument Nr 125
1408. die 13. mensis Aprilis, in Kalisz.
Ioannes Mężyk de Dąbrowa Wladislao II. regi Poloniae C marcas pro Ioanne Wałach fideiubet.
Ego Iohannes Monzik de
Dombrowa significo tenore presencium quibus expedit, vniuersis, serenissimo principi domino Wladislao Dei gracia regi Polonie, domino
meo graciosissimo, pro strennuo Iohanne Walach centum marcas in quibus idem Iohannes villam
Wroczonka, quam ex indulto ipsius domini regis obligauit, dum de Hungaria, quo intendit proficisci, reuerteretur, debebit liberare,
fideiubeo et fideiussi, in eisdem centum marcis me eidem domino nostro regi obligando, promitto ipsas sibi persoluere. Si,
quod absit, ydem Iohannes de Hungaria reuersus, non liberauerit in eisdem centum marcis villam memoratam, extunc ego liberare
promitto et obligo. In cuius rei testimonium meum sigillum est appensum. Datum in
Kalis feria sexta festi Pasce, anno Domini millesimo quadringentesimo octauo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 307). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 126
1408. die 26. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Budconi de Skrońsko scultetiam in villa Boleścino confert.
In nomine Domini amen. Quia tunc multis errorum incommodis prudenter occurrimus, cum gesta etatis nostre literarum apicibus
cum annotacione testium perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, significamus
harum serie vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod mente sollicita perpendentes multiplicia ac diuturna nobilis Budconis
de
Scronsko, quibus nobis et ecclesie nostre Gneznensi a retroactis dudum temporibus complacuit, fidelitatis obsequia, ad ea, que status
sui exaltacionem respiciunt, non immerito inclinamur; horum igitur consideracione prefatum Budconem specialium graciarum prerogatiua
consolari et fauoribus nostris prosequi cupientes, sculteciam in villa nostra
Bolesczino,1) ad mensam nostram archiepiscopalem pertinente, in districtu Vneyouiensi et in terra Syradiensi sita, sibi donauimus et tenore
donamus presencium de consensu et ratihabicione venerabilium virorum, dominorum fratrum nostrorum, capituli Gneznensis, recepta
ab eodem Budcone pro necessitate Gneznensis ecclesie predicte notabili et certa pecuniarum quantitate. Racione cuius scultecie
eidem Budconi quinque mansos liberos, cum pratis ad ipsos spectantibus, molendinum dictum
Slop in fluuio
Gosdnicza situm, cum vna thaberna et orto vno in dicta villa nostra
Bolesczino, ac tercium denarium ....... penarum cuiuslibet rei iudicate adiungimus, annectimus et appropriamus, per ipsum Budconem et
liberos ac poster ......... tenenda, habenda, vtifruenda, commutanda, obliganda et vendenda de nostro tamen et successorum
nostrorum consensu speciali, aut per se et liberos ac posteritatem suam possidenda temporibus perpetuis duraturis. Hoc adiecto
speciali(ter), quod idem Budco, liberi et posteritas sua litteras nostras et successorum nostrorum ad proximiores scultetos
villarum nostrarum portare et mittere et honores ac seruicia alia more aliorum scultetorum nostrorum nobis et eisdem successoribus
nostris impendere tenebitur et omnino sit astrictus. Incole vero predicte ville nostre
Bolesczino census, iura, labores et honores, vti prius soluere consueuerunt ab antiquo, nobis et successoribus nostris soluent et soluere
tenebuntur. In cuius rei testimonium nostrum et dicti capituli nostri Gneznensis sigilla presentibus sunt appensa. Actum et
datum Gnezne in crastino sancti Marci ewangeliste gloriosi, anno Domini millesimo quadringentesimo octauo. Presentibus venerabilibus
et honorabilibus viris, dominis; Iohanne Hanczel decano, Petro cantore, Iacobo custode, Kelczone cancellario, Nicolao Strzeszconis
officiali, Dobeslao de
Czeschewo, Nicolao Gorca, Alberto de
Byelawy, Henrico Byel, Nicolao Longo, Borcone, Laurencio, Lorek, Nicolao de
Czesschewo, Blizborio, Albrico, Martino Chrapek, Nicolao Bronislai et Miroslao, prelatis et canonicis dicte nostre Gneznensis ecclesie,
tunc nobiscum capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, nieco zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 308), opatrzony
jest dwiema pieczęciami, znacznie zniszczonemi, zawieszonemi na sznurkach z różowego i zielonawego jedwabiu. Pierwsza podługowata
wyobraża pod gotyckiem poddaszem, wśród gotyckich słupków, wysoką postać biskupa in pontificalibus, z pastorałem w lewej,
prawą wzniesioną do błogosławieństwa; u podnóża tarcza z herbem Szreniawa. Napis otokowy zniszczony. Druga pieczęć duża okrągła,
to większa pieczęć kapituły katedralnej gnieźnieńskiej.
1)Boleszczyn wieś parafialna w wojew. kaliskiem, pow. warckim.
Dokument Nr 127
1408. die 30. mensis Aprilis, Lucae.
Antonius episcopus Prenestinus cuidam Martino filio Mathiae clerico dioecesis Posnaniensis divina celebrandi in aliis dioecesibus
dat potestatem.
R. Powyższe zezwolenie nadane zostaje na mocy pozwolenia papieskiego Marcinowi Maciejowiczowi tak w celu służby bożej, jako
też w celu zarobku na utrzymanie, lubo to jest przeciwne statutom synodalnym prowincyi gnieźnieńskiej.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1415.
Dokument Nr 128
1408, die 1. mensis Iunii, Posnaniae.
Ioannes praepositus ecclesiae ad s. Spiritum, canonicus et officialis Posnaniensis inter Mathiam abbatem monasterii Lubinensis
et Andream, Pribislaum, Ioannem, Vissacum necnon Claram de Gryżyna de villa Wławie litem dirimit.
R. Jan kanonik i oficyał poznański podaje naprzód do wiadomości bullę papieża Bonifacego IX z d. 22 listopada 1402, mocą której
mianowany został sędzią w niniejszej sprawie, toczącej się pomiędzy klasztorem lubińskim a Andrzejem, Przybysławem, Janem
i Wyszakiem
z Gryżyny bracią, oraz Klarą wdową po Przybysławie z
Gryżyny o wieś
Wławie, jezioro pod wsią
Woneszecz i tegoż odpływ, i oznajmia co następuje.
Na pierwszym terminie, który stronom naznaczył, stanął jako syndyk klasztoru Krzysztof z
Miłosławia, bracia zaś Gryżyńscy wysłuchawszy skargi, prosili o kopią tejże i o nowy termin, na którymby na nią odpowiedzieli. Na drugim
terminie stanąwszy Tomasz Mikołajowicz de
Opeczicze, substytut Bartłomieja de
Girzino, głównego zastępcy braci Gryżyńskich, podniósł przeciw skardze niektóre zarzuty, które gdy wzmiankowany Krzysztof
z Miłosławia wysłuchał, prosił ze swej strony o nowy termin, aby na nie replikować. Gdy i ten nowy termin i inne jeszcze spełzły na niczem,
oświadczyli naraz bracia Gryżyńscy, że od sprawy zupełnie odstępują, ponieważ nie oni wszyscy, lecz tylko brat ich Jan do
wsi Wławie i wód pomienionych rości sobie pretensyę.
W rozpoczętej nanowo przeciw Janowi sprawie wniósł Krzysztof
z Miłosławia nowe libellum, w którem oznajmił, że lubo Paweł, poprzednik obecnego opata Wacława, dał był tylko dożywociem ś. p. Wojciechowi
z Gryżyny, podówczas sędziemu poznańskiemu, za zasługi jego względem klasztoru, prawo łowienia ryb we wspomnianych wodach, to jednak
Jan bezprawnie sobie to prawo uzurpuje. Gdy potem jeszcze w dwóch następnych terminach, kolejno przez strony dla wzajemnego
replikowania uproszonych, na których ze strony Jana Gryżyńskiego występowali magister Mikołaj
z Gwiazdowa i jego substytut Mikołaj Maginka, strony wszystko już wypowiedziały, uchwalono obopólnie za zgodą Mikołaja syna Jana Gryżyńskiego,
aby przesłuchanie świadków poruczyć Mikołajowi, plebanowi lubińskiemu i Szymonowi Marcinowiczowi de
Dambye notaryuszowi publicznemu.
W końcu po przeczytaniu wszystkich starych i nowszych dokumentów wydaje Jan oficyał wyrok, mocą którego Jan Gryżyński od swych
uroszczeń co do jeziora wonieckiego i jego odpływu wieczyście odsądzonym zostaje. Testes, religiosi fratres: Iohannes magister
studencium, Iohannes predicator Theutonicorum de conuentu s. Dominici, Iohannes rector scolarum, Stanislaus Ventris clericus
de monte s. Adalberti Poznanien.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin 27, a). Pieczęci brak.
Dokument Nr 129
1408. die 10. mensis Iunii, in Staw.
Petrus de Czekuszewo cuidam Ioanni molitori molam exstruendi facultatem tribuit.
R. Petrus heres de
Cecusewo pozwala Janowi młynarzowi wystawić młyn z prawem pobierania trzeciej miary według prawa młynarskiego. Młynarzowi ma być wolno
w stawie zrobić jaz i łowić ryby pod pewnemi warunkami. Natomiast ma tuczyć dziedzicowi dwa wieprze a sobie trzeciego a na
Zielone Świątki ma dać pół miary pszenicy. Dziedzic zaś na potrzeby młyna ma dawać 2 denary a młynarz trzeci, również ma dziedzic
poprawiać groblę, to jest dwie części a młynarz trzecią, a na kamienie i żelastwo dziedzic 2 denary a młynarz trzeci. Młynarz
dostaje oprócz tego ogród poniżej grobli.
In
Staw, in die s. Trinitatis. Testes: Iohannes heres de
Brudzewo, Domaczco quondam heres de
Scamppe, Nicolaus dictus Szika heres de
Staw, Mroczko heres de ibidem.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1418.
Dokument Nr 130
1408. die 12. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum, inter Wladislaum II. regem Poloniae et Ivonem Marszałek de Radomino de X millibus florenorum litem
dirimens.
Nos Andreas de
Wirzbiczko iudex et Nicolaus de
Zlotopole subiudex Dobrinenses, omnibus et singulis, presentibus et futuris et ad quos presentes deuenerint, publice profitemur et
ad noticiam deducere volumus, quomodo serenissimus princeps et dominus, noster dominus Vladislaus Dei gracia rex Polonie et
Dobrinie etc. de anno Domini millesimo quadringentesimo septimo Gnesne circa aduentum suum coram strenuis ac nobilibus viris,
dominis Sandiuogio Posnaniensi, Mathia Kalissiensi, Creslao Brestensi, Iacobo Siradiensi palatinis, Thomislao Sandomiriensi,
Clemente Wisliciensi, Iohanne Srzemensi, Ianussio Medzirzecensi, Georgio Biechouiensi, Martino Siradiensi castellanis, Pascone
Poznaniensi, Alberto de
Trlank Kalissiensi, Miklone Dobrinensi, subcamerarijs, Nicolao Posnaniensi, Iacussio Iaca Kalissiensi, Martino de
Baruchowo Brestensi iudicibus, Iaroslao Posnaniensi, Nicolao Lanciciensi vexilliferis, Bodzantha subiudice, Sandziuogio subpincerna
Kalissiensibus, ceterisque dominis iudicio regali tunc ibidem presidentibus, proposuit iudicialiter contra Iwonem dominum
Marsalek de
Radomino heredem, terrigenam Dobrinensem, inculpando ipsum in decem millibus florenorum; ex aduerso Iwo Marsalcus heres de
Radomino respondit, dicens, se non teneri nec esse culpabilem predicto domino Vladislao regi Polonie in dictis decem millibus florenorum.
Tandem domini superius descripti auditis proposicionibus et responsionibus parcium predictarum, sentenciauerunt testes producere
dicto Iwoni ad expurgandam innocenciam suam erga predictum dominum regem pro dictis decem millibus florenorum, terminum eidem
in terra Dobrinensi super produccione testium assignantes et prefigentes. Quoquidem termino adueniente, in quo testes producere
debuit, eosdem testes producere non potuit; extunc senciens se causam suam amisisse et perdidisse et fore condempnatum, tunc
veniens de anno Domini millesimo quadringentesimo octauo, sabbato proximo post festum Ascensionis Domini in Dobrin ad dominos
Dobrinenses et ad ceteros, qui iudicio regali protunc presidebant, petiit se per ipsos Gnesnam ad ferendam sentenciam finalem
remitti, vbi plures domini ad iudicium regale locarentur et presiderent eidem. Cuius peticionibus annu entes domini iudicio
regali tunc in
Dobrin presidentes, cumque iusta petentibus non est denegandus assensus, ipsum iuxta petita sua Gnesnam ad videndum et audiendum
sentenciam ferri in causa et facto predicto remiserunt. Tandem veniente eodem termino, sibi Gnesnam, vt prefertur, per dominos
tunc iudicio in
Dobrin presidentes, assignato et prefixo, cum domini superius prescripti Gnesne de anno, ut supra, feria tercia proxima ante festum
Corporis Christi, circa aduentum domini nostri, domini Wladislai regis predicti pro tribunali sederent ac ad iudicium regale
locarentur, audita ergo recognicione et relacione dominorum Dobrinensium, quod testes erga dominum nostrum, dominum Vladislaum
regem Polonie non produxit, ac meritis cause huiusmodi intellectis et cognitis, solum Deum pre oculis habentes, ex consensu
vnamini et matura deliberacione prehabita sufficienti, adiudicauerunt quinque millia florenorum, (quia) nominatus dominus
Vladislaus rex Polonie ad peticiones inclyti principis domini, domini Vitoldi ducis Lithuanie, ac magnifici domini, domini
magistri generalis Cruciferorum dicto Iwoni Marschalco heredi in
Radomino libere dimisit et indulsit. In quibus quidem qiunque millibus florenorum nominato domino Vladislao regi Polonie etc. per
dominos adiudicatorum in dicto Iwone, domini superius descripti sentenciauerunt demandantes intromittere et impossessionare
predictum dominum Vladislaum regem Polonie etc. ad bona hereditaria dicti Iwonis, que bona predictus dominus Vladislaus rex
Polonie tenebit et possidebit in eisdem quinque millibus florenorum tamdiu, quousque dicta sibi quinque millia florenorum
per predictum Iwonem fuerint integraliter persoluta. Super quibus prefatus dominus Vladislaus rex Polonie etc. racione memorie
soluit iudicatum ac ad maiorem euidenciam super omnia premissa et sentenciam contra predictum Iwonem de
Radomino heredem, sic ut prefertur, de Iure latam, de iudicio postulauit literam habere iudicialem. Nos vero de mandato suprascriptorum
dominorum et vnanimi consensu ipsorum presentem literam prenominato domino Vladislao Dei gracia regi Polonie dedimus, nostrorum
sigillorum subappensione iuxta decreta dominorum prescriptorum. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa.
Data et lata est sentencia presens Gnesne feria tercia proxima ante festum Corporis Christi. Presentibus omnibus strenuis
ac nobilibus dominis superius descriptis, sub anno Domini millesimo quadringentesimo octauo, vt supra.
Teka Naruszewicza 10 N. 114, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiały dwie pieczęcie na paskach
pargaminowych.
Dokument Nr 131
1408. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum, inter Sandivogium de Skurki et Ioannem de Ianowiec litem dirimens.
R. Albertus episcopus Posnaniensis, Sandiuogius Posnaniensis, Mathias Calissiensis, Iacobus Siradiensis palatini, Thomco capitaneus
Polonie, Nicolaus Woyniciensis, Ianussius Medzirzecensis castellani, Petrus Saffranecz Cracouiensis, Albertus de
Trlang Calissiensis subcamerarij, Nicolaus iudex Posnaniensis, Bodzantha subiudex Calissiensis, ceterique zupparii iudicio regali
feria sexta in crastino Corporis Christi a. D. 1408 circa aduentum serenissimi principis Wladislai regis Polonie Gnezne presidentes,
zawiadamiają Jakusza Jakkę z
Wilczyna sędziego kaliskiego, który wraz z nimi w tymże sądzie zasiadał, że przed tymże sądem Ian dziedzic
Janowiec odbył
(euasit) Sędziwoja dziedzica
Skurki o prawo, które sobie tenże rościł do pojenia bydła i moczenia konopi w jeziorze wsi
Janowej, zwanem
W. Kołdrąb.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1419.
Dokument Nr 132
1408. die 1. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa Błociszewo erigit et dotat.
R. Albertus episcopus Posnaniensis zważając, że wsie
Błociszewo, Gaj, Wronowo i Krzyżanowo1) zanadto są oddalone od swych kościołów parafialnych, i uwzględniając prośby Jana dziedzica
Błociszewa, i brata jego Mikołaja dziedzica
Brodnicy, kasztelana santockiego, wznosi kościół parafialny w
Błociszewie. Na utrzymanie proboszcza dają fundatorowie jeden łan, dla kleryka jeden łan i dla zagrodnika (ortulanus) grunta z ogrodami
i łąką za gajem, wzdłuż drogi wiodącej do
Rąbina, również zarośla po prawej stronie wzdłuż drogi wiodącej z
Wyrzeki do
Błociszewa, aż do granic
Rąbina, oprócz tego na
Błociszewie 2 grzywny, na
Wronowie 1 grzywnę i na
Bytkowie Dobrogosta 1 grzywnę rocznego czynszu. Oprócz tego dają fundatorowie proboszczowi wolność pasania trzody chlewnej na swych
żołędziach i to osobno, nie razem z kmieciami. Testes: Nicolaus de
Thopola archidiaconus Poznaniensis, Pelka cantor, Conrad Srzemensis, Michael Pczewensis archidiaconi, prelati et canonici ecclesie
Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta obligationum de a. 1501.
11)Błociszewo, wieś parafialna w pow. szremskim.
Gaj i Krzyżanowo, wsie w pow. szremskim, par. Błociszewo.
Wronowo, wieś w pow. kościańskim, par. Gołębin.
Dokument Nr 133
1408. die 1. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem altaris Visitationis b. Mariae virginis et s. Urbani in ecclesia parochiali Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam a Tilone Grazenaw et Petro Strosberg, civibus Posnaniensibus factam, ratam esse iubet.
R. Albertus episcopus Posnaniensis potwierdza erekcyę nowego ołtarza Nawiedzenia NPanny Maryi i św. Urbana w kościele parafialnym
św. Maryi Magdaleny w Poznaniu, której dokonali Tile Grazenaw i ś.p. Piotr Strosberg, mieszczanie poznańscy. Pierwszy z nich
darował w tym celu 4 grzywny na swym składzie sukienniczym, piątym od rogu idąc do sukiennic z ulicy wrocławskiej; Piotr zaś
1/2 grzywny monety polskiej na młynie Wierzbięty Schildols pod Winiarami, co magistrat poznański potwierdził. Oprócz tego
darował Tile Grazenaw 6 grzywien rocznego czynszu, to jest 3 grzywny na swym domu narożnym przy ulicy piekarskiej, 2 grzywny
na domu Bernarda mieszczanina i pisarza, leżącym na rogu rynku, i 1 grzywnę na domu Jerzego Elischin przy ulicy koziej. Do
tego dodała Juhta wdowa po Henszlinie Gradis, 1 grzywnę czynszu na domu Mikołaja krawca, leżącym pomiędzy domami Piotra rzeźnika
i Wawrzyńca Jopenbecher przy rynku poznańskim. Tak jednak Tile Grazenaw, jak Jutta wymawiają sobie ten ostatni zapis na dożywocie.
Biskup biorąc tę fundacyę pod opiekę prawa duchownego, oddaje dożywotnie prawo patronatu fundowanego ołtarza Mikołajowi Strosbergowi
proboszczowi gnieźnieńskiemu, wujowi Thilego Grazenawa; po jego zaś śmierci ma ono spaść. na synów Piotra Strosberga, synowców
wspomnianego Mikołaja. Ołtarzyści mają tygodniowo odprawiać dwie msze, to jest o NPannie Maryi i za zmarłych, z wyjątkiem
Suchych dni i tygodni, wielkanocnego i Zielonych Świątek, w których regularne nabożeństwa mają być odprawiane. Presentes:
Nicolaus de
Chlapow archidiaconus Posnaniensis, Pelka cantor, Conradus Srzemensis, Michael Pczewensis, Albertus Warszoviensis archidiaconi, Nicolaus
Gorka cancellarius, Iohannes s. Spiritus, Albertus Gluschinensis prepositi, Michael Blida decretorum doctor, Vincentius de
Marcinkowo, Iohannes de
Neparth, Iohannes Budkonis, Iohannes Scholowski, Mathias de Kalis, Petrus decanus Lubucensis, Przibislaus, Bartholomeus Rinconis,
Paulus de
Czechowo, Florianus de
Poklathki, Miroslaus de
Brudzewo, Nicolaus Bronislai, Mathias Blida, Loduicus, Miroslaus de
Moderzs, Petrus Luciani, Nicolaus Lanthman, Albertus de Schlachcino prelati et canonici ecclesie Posnaniensis, in capitulo generali
congregati.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1453 et 1619 - 1621.
Dokument Nr 134
1408. die 1. mensis Iulii, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis scultetiam in villa Iuników Laurentio filio Martini, sculteto de Krzyżowniki,
XI marcis vendit.
In nomine Domini amen. Cum inter cetera humane nature commoda, nichil dignius memoria habeatur, sagax prudentum adinuenit
discrecio, vt contractus hominum, que fiunt sub tempore, ne simul labantur cum tempore, literarum apicibus et testium notamine
roborentur. Proinde nos capitulum ecclesie Poznaniensis significamus tenore presencium vniuersis, quibus expedit, presentibus
et futuris, noticiam habituris presencium, ad rei memoriam sempiternam, quod mente sollicita perpendentes longam desertacionem
ville et hereditatis nostrarum
Vnykowo1) dictorum, cupientesque ipsius hereditatis condicionem meliorem efficere, ut per ipsius locacionem nobis et successoribus
nostris fructus et redditus proueniant ampliores, prouido et laborioso kmethoni Laurencio Martini, scolteto de
Crzyszownyky, suis heredibus et successoribus legitimis scolteciam ibidem in
Vnykowo vendidimus pro vndecim marcis grossorum Pragensium numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos computando in quamlibet marcam.
Racione cuius scoltecie eidem Laurencio et dictis suis heredibus ac sucessoribus legitimis duos mansos liberos cum pratis,
ipsos mansos in palude infra pratum molendinatoris et retro curiam subtus villam
Rudnycze2) et circa siluam maiorem ac inter viam, que ducit de Poznania ad molendinum ipsius hereditatis et borram contingentibus,
exepto prato maiori a dicta via usque ad maiorem siluam se protendente, quod pro curia et possessione ipsius ville reseruamus,
in quo prato et ipse scoltetus cum suis successoribus penes dictam viam habebit spacium prati emensuratum pro tribus curribus
paruis kmethonum, vnum ortulanum, vnum fabrum ac thabernatorem, de quibus pro se censum tollet, tercium denarium cuiuslibet
rei iudicate penarum, vnum gayum in suis mansis, si voluerit, adiumgimus, damus, deputamus et perpetuo incorporamus. Licebitque
eidem Laurencio scolteto et suis successoribus in dicta hereditate gregem ouium habere et sine dampno pascere, valteres et
canes venaticos tam pro capcione leporum, quam auium, eciam nisum pro quisculis et alijs auibus capiendis tenere ac habere,
ac eciam tria recia wlgariter dicta
wanczerze et
bambenky in aqua inter arborem magnum populum dictum
topola et borram ipsius hereditatis ponere et ipsis vti. Preterea kmethones seu agricole quilibet de suo manso tredecim scotos grossorum
Pragensium, ortulani tres et thabernatores, quotquot ibidem locari contigerit, octo similiter scotos et ipsi kmethones quilibet
de suo manso in Pasche triginta oua, in Assumpcionis virginis Marie quatuor, ipsique orthulani et thabernatores per duos pullos,
censum vero in sancti Martini festis nobis et nostris successoribus soluere sint astricti; duo prandia et ipse scoltetus tercium,
aut pro quolibet sex scotos racione iudiciorum generalium nobis similiter aut dicte ville possessori uel procuratori annis
singulis dare tenentur et ministrare. Ipse quoque Laurencius scoltetus et sui successores legitimi in equo duas marcas valente
iuxta ritum et consuetudinem ceterorum villarum nostrarum scoltetorum, vbi missus fuerit, seruire tenebitur suis sumptibus
et expensis. Qui scoltetus et sui successores vltra octo miliaria ab ipsa villa
Vnykowo non debet quoquam mitti. Et insuper prefati kmethones, ortulani, thabernatores et quiuis dicte ville incole libertate per
nos eis concessa, elapsa, ad labores, seruicia, onera et honores nobis et dictis nostris successoribus ac ipsius ville possessoribus
perpetuo tenebuntur, prout in alijs villis nostri capituli fieri est consuetum. Volumus eciam, quod dicti scoltetus et sui
successores, ac kmethones, ortulani, thabernatores et quiuis predicte ville incole omnibus iuribus, priuilegijs, libertatibus
et emunitatibus gaudeant et vtantur, prout ceteri scolteti, kmethones et quiuis incole villarum nostrarum ius Srzedense et
qualibet(s) Teutonicum habencium, communiter dictis iuribus pociuntur. Hoc adiecto et nullatenus pretermisso, quod idem Laurencius
scoltetus et sui successores in dicta villa personaliter resideant ipsamque scolteciam cum suis omnibus pertinencijs et iuribus
habeant, teneant et pacifice possideant, necnon vendant, commutent, dent, donent, alienent, obligent, de nostro tamen consensu,
et ad usus beneplacitos conuertant, prout ipsis melius et vtilius expedire videbitur, temporibus perpetuis affuturis. Harum
quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum Poznanie in capitulo generali, prima die mensis Iulij, anno
Domini millesimo quadringentesimo octauo. Presentibus venerabilibus viris prelatis et canonicis ecclesie Poznaniensis, et
in ipsa ecclesia: Nicola(s) de
Chlapow archidiacono, Pelka Wlostyborij cantore, Nicolao de
Gorka cancellario, Conrado de
Opol Srzemensi, Michaele Pczewensi et Alberico de
Modlna Warschouiensi archidiaconis, Michaele Blyde decretorum doctore, Iohanne de
Neparth, Vincencio de
Marcynkowo, Iohanne preposito sancti Spiritus, Ianussio de
Scholow, Iasthkone Budkonis, Nicolao Bronislai, Paulo de
Czechowo, Prybislao de
Pnewy, Alberto preposito Gluschynensi, Floriano Poklathka, Lodwyko de
Komornyky, Myroslao de
Grambowo, Myroslao de
Brudzewo, Mathia Blida, Bartholomeo Rynkonis et Nicolao Lanthman ad sonum campane capitulariter congregatis. - Transeat per manus Nicolai
de
Gorka cancellarij Poznaniensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańkiej, opatrzony jest najdawniejszą pieczęcią kapitulną
ze zwykłego wosku, uwieszoną na sznurku z blado zielonego jedwabiu (Piekosiński N. 466).
1)Junikowo, wieś w powiecie poznańskim.
2)Rudnicze, kolonia należąca do Junikowa.
Dokument Nr 135
1408. die 14. mensis Iulii, in Uniejów.
Ioannes de Toliszkowo Nicolao archiepiscopo Gnesnensi L marcas pro Mathia de Łabiszyno fideiubet.
Nos Iohannes alias Ianussius de
Tholyschcowo castellanus Kalisiensis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod reuerendissimo in Christo patri,
domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi, pro nobili domino Mathia alias Maczkone herede
de Labysschino pro quinquaginta marcis grossorum in quartensibus minoribus numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam
computando, per eundem dominum archiepiscopum ipsi domino Mathie mutuatis, fideiussimus et fideiubemus per presentes, recognoscentes,
nos prefato domino Nicolao archiepiscopo in dictis quinquaginta marcis ex causa huiusmodi mutui debitorie obligari. Quasquidem
quinquaginta marcas grossorum in moneta simili memorato domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi et Petro fratri suo germano
ac proximioribus successoribus eorum legittimis ad festum sancti Nicolai proxime nunc venturum, soluere promittimus et debemus
sub honoris et fidei nostrorum puritate. Quod si non fecerimus, extunc omnia dampna, quecumque prefatus dominus Nicolaus archiepiscopus
aut Petrus frater suus uel proximiores successores eorum legittimi propter non solucionem dictarum quinquaginta marcarum inter
Iudeos et Christianos habuerint seu perceperint, ad simplicem eorum assercionem nobis debent computari et in nobis ac bonis
nostris reppeti absque strepitu alicuius iudicij. Pro quibus quidem quinquaginta marcis et dicta caucione fideiussoria prefatum
dominum Nicolaum archiepiscopum uel Petrum fratrem suum aut proximiores successores eorum legittimos nullo iure neque spirituali
neque seculari nec aliqua temporis diuturnitate, neque aliquo modo uel colore exquisito, qui nobis prodesse et eidem domino
Nicolao archiepiscopo uel Petro fratri suo aut successoribus eorum posset nocere, debemus euadere, sed omnia premissa fideliter
adimplere pura fide. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum et actum in
Vneyow die sabbati in crastino sancte Margarethe virginis et martiris gloriose, anno Domini M° CCCC° octauo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 309). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 136
1408. die 12. mensis Augusti, in Miedzyrzecz.
Iudicum quorundam decretum, inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem Grisinensem de villa Właboje litem dirimens.
In nomine Domini amen. Nos Nicolaus heres in
Czarncowo iudex Poznaniensis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quod anno Domini millesimo
quadringentesimo octauo, feria sexta ante festum Egidij proxima, cum in hospicio nostro circa Petrum sutorem cum nobilibus
viris, dominis Ianussio Iarognewsky, venatore Poznaniensi, Ramszone de
Coszonowo, Wyszemiro et Dobeslao heredibus de
Bodcze, Andrea Granowsky et Stanislao Danbrowsky et quam pluribus fidedignis presidebamus, vbi veniens religiosus et discretus vir
Mathias abbas fratrum ordinis sancti Benedicti monasterij Lubinensis vnam literam papiream, apertam, ex parte iudicij regalis
Costensis nobis presentauit, cuius litere tenor sequitur in hec uerba:
"Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, Sandiuogius Ostroroszsky palatinus Poznaniensis, Mathias palatinus Kalisiensis,
Iacussius Iakka iudex Kalisiensis, Iarandus de
Grabye, vexilifer Wladislauiensis, Stanislaus Colensky et Nicolaus Sepensky loco domini Thomconis capitanei, nobilibus viris dominis
Nicolao heredi in
Czarncowo iudici Poznaniensi, amiciciam presinceram. Domini ac amici diligendi! Noueritis, quod anno Domini millesimo CCCC° octauo,
die dominico ante festum Asumpcionis beate Marie virginis in
Medzirzecz [in] iudicio regali cum pluribus fidedignis et eciam vobiscum domine iudex presidebamus, acquisicionem venerabilis viri,
domini Mathie abbatis et conuentus monasterij
Lubin in librum terrestrem iudicij regalis Costanensis iussimus per nos ingrossari, cuius acquisicionis ingrossacio facta est in
librum terrestrem anno, quo supra, feria quinta in crastino Decolacionis beati Iohannis baptiste tunc terminis particularibus
celebratis, in presencia nobilium dominorum Nicolai Bloczeszewsky Santocensis et Dobrogostij Gecensis castellanorum, Petrassij
Verzbensky, loco burgrabij, Paszconis Pyotrcowsky vice iudicis, Nicolai Szoldra vice subiudicis, Petrassij Gorzinsky vice
vexiliferi, vbi eciam domine iudex cum ipsis presidebatis, et inuenimus conscriptum de uerbo ad uerbum, cuius tenor talis:
"Item dominus Mathias cum conuentu de monasterio
Lubin iusto iure et iudicio acquisiuit hereditatem
Wlaboye cum omni iure et dino ... cz super Iohannem Grisinensem et adiudicatum soluit." Igitur domini et amici dilecti petimus vos
instanter ex affectu, quatenus venerabili domino abbati et conuentui literam vestre adiudicacionis dare uelitis, prout moris
terestris est et consuetudo sigillis vestris roboratam. Datum et actum anno, die, loco et testibus premissis, quibus supra,
citatorio sub sigillo."
Nos vero iudex prefatus visa sufficienti attestacione et tenorem litere presentis plene intelligentes et exaudientes et solum
Deum pre oculis habentes, ex informacione et mandato speciali et consensu vnanimi dominorum ...... presentem literam duximus
confirmandam et presentibus confirmamus, dictam hereditatem
Wlawye(s) predicto domino abbati et conuentui adiudicantes, Io[hanni vero super] eandem perpetuum silencium imponentes, nostro sigillo
roborato, quo ..................... Mroczconis de
Clesczewo subiudicis Poznaniensis presentibus est appensum. Actum et datum anno, die, loco, testibus premissis quibus supra.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 28), opatrzony był pierwotnie
dwiema pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
Dokument Nr 137
1408. mense Augusto, in Podrzewie.
Heredes de Nandnie ecclesiam ad ss. Simeonem et Iudam in villa Kosieczyn erigunt atque dotant.
R. Nicolaus Vatha, quondam Philippi heredis in
Nandnye, cum filiis patrui sui Mathie, videlicet Petro, Dobrogostio, Nicolao, Samsone, Iohanne et Stanislao, necnon matre ipsorum
Helena, heredes in
Nandnye et in
Coszyczyno, fundują za przyczynieniem się Wojciecha biskupa poznańskiego kościół w
Kosieczynie1) pod wezwaniem św. Szymona i Judy apostołów. Na tę fundacyę dają 1 łan wolny, z każdego zaś własnego łanu po 4 gr. zwyczajnej
monety, 30 drzew na barcie, jeden wolny gościniec, w jeziorze
Blandno wolne łowienie ryb sieciami
"slampi, wyrsche sicze, gulgustris wlgariter
vassy, cosche et
zayassa, łąkę zwaną
karczmarska łąka, dziesięciny polne w swych wsiach
Głuponie i
Trzcianka, z młynów co tydzień po ćwierć mąki z dwóch kół, miary, jaką się zwykła mąka mierzyć. W ogrodzie darowanym w
Nądni mogą plebani osadzić zagrodnika, który może łowić ryby. Do kościoła tak ufundowanego przedstawiają na plebana Macieja syna
Pawła, niegdy sołtysa w Jaromierzu. Testes: Iasko canunicus Posnaniensis, Iohannes capellanus episcopi Posnaniensis, Nicolaus
plebanus in
Opalenycza, Iacobus Iaka iudex Gneznensis, Nicolaus Zidowsky.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta de a. 1468 et 1582 - 1586.
1)Kosieczyn, wieś w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 138
1408. die 18. mensis Iulii, Lanciciae.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum Strosberg praepositum Gnesnensem et capitulum cathedrale Gnesnense de villis quibusdam
litem dirimens.
In nomine Domini amen. Hijs, que pro cultus diuini augmento personarumque ecclesiasticarum profectu et pace, cuius nonnisi
in tempore bene colitur pacis auctor, solerter sunt discussa et salubriter ordinata, vt illibata permaneant et in prima discidia
non resurgant, congruit adicere memoriam roboris oportuni. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum
Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Dobrinie, Lytwanie princeps supremus, Pomoranie, Russieque dominus et heres
etc. et eadem gracia Nicolaus archiepiscopus Gneznensis, Iacobus Plocensis et Albertus Poznaniensis comprouinciales episcopi,
necnon Cristinus Sandecensis, Clemens Wyslycensis, Ianussius Kalisiensis et Nicolaus Woynicensis castellani in regno Polonie,
ac Iohannes de
Lubin et Michael Bliden decretorum doctores, canonici Poznanienses, ad futuram memoriam omniumque et singulorum, quorum interest
noticiam, deducimus per presentes, quod cum in nos tanquam arbitros, arbitratores et amicabiles compositores ac diffinitores
venerabiles et circumspecti viri Nicolaus Strosberg prepositus suo et prepositure sue, ex vna, et Iohannes Hanczel decanus,
Iacobus Paluka custos, Nicolaus Strzesconis, Dobeslaus de
Czeschewo, Nicolaus vicecancellarius regni Polonie predicti, Nicolaus de
Gorka, Albertus de
Modlna, Blisborius de
Qwatkowo, Lorco de
Vneow, Nicolaus Bronisij et Daczbogius canonici ecclesie Gneznensis, suis et omnium singulorum prelatorum et canonicorum absencium
tociusque capituli eiusdem ecclesie procuratoris nominibus, ex altera partibus, de et super villis inferius nominatis, que
ville capituli ecclesie Gneznensis nunccupantur, et. earum disposicione, donacione, ordinacione et prouisione, curijs quoque
canonicalibus et ortis eis adiacentibus, alijs quoque iuribus et iurisdicionibus, necnon super displicencijs, discordijs,
litibus, causis, questionibus et controuersijs eorum occasione inter partes easdem ab olim subortis, et tam in curia Romana,
quam in partibus diucius et coram alijs diuersis iudicibus et compromissarijs ventilatis, commissis et pendentibus, sponte
et concorditer compromisissent, libereque et communiter fecissent compromissum stipulacione solempni penaque vallatum, prout
in instrumentis publicis duobus desuper confectis, plenius et lacius est expressum. Quorum instrumentorum tenores sequuntur
de uerbo ad uerbum ad contextum.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo octauo, indiccione prima, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Gregorij digna Dei prouidencia pape duodecimi, anno secundo ipsius, die Lune vicesima
quinta mensis Iunij, hora completorij uel quasi, in castro Poznaniensi, in dormitorio regali, nostrorumque notariorum publicorum
testiumque infrascriptorum ad hoc vocatorum et rogatorum presencia, personaliter constituti honorabiles viri domini Nicolaus
Strosberg prepositus suo et prepositure sue, necnon Hanczel decanus, Iacobus custos, Nicolaus Strzesconis officialis, Lorko
de Vneow, Blisborius de Qwatkowo, Nicolaus Bronissij ac Nicolaus vicecancellarius regie maiestatis, Nicolaus de Gorka et Albricus de Modlna, canonici et prelati sancte ecclesie Gneznensis, ex altera partibus, eorum et cuiuslibet eorum ac tocius capituli ipsius ecclesie
Gneznensis nominibus asserentes se ad hoc habere plenum mandatum, quod tunc cum effectu sub publica et autentica manu producere
promiserunt in loco et terminis oportunis, et ex certa eorum sciencia non vi, dolo, metu, swasione, suggestione aut fraude
circumuenti, sed eorum bona et libera uoluntateque spontanea compromiserunt et compromissum fecerunt vnanimiter et concorditer
inter se de eorum communi voluntate, de alto et basso in serenissimum principem et dominum, dominum Wladislaum Dei gracia
regem Polonie, ibi tunc presentem et hoc compromissum de bona voluntate acceptantem, tamquam in arbitrum, arbitratorem et
amicabilem compositorem et laudatorem de et super omnibus et singulis inimicijs, iniurijs, displicencijs verbalibus et realibus,
ac donacione, ordinacione et prouisione villarum, que ville capituli ecclesie Gneznensis nuncupantur, quas villas prefati
domini canonici et prelati ac capitulum pro capitulo ad se, ipseque dominus Nicolaus prepositus pro se et ad se ac sua prepositura
Gneznensi asserebant pertinere, necnon super omnibus et singulis iuribus et iurisdiccionibus dicte prepositure Gneznensis,
super quibus omnibus et singulis, ut dicte partes inuicem asserebant et rei experiencia demonstrabat, longo tempore tam in
curia Romana, quam extra, coram diuersis dominis auditoribus, commissarijs, iudicibus delegatis et subdelegatis ac conseruatoribus,
compromissarijs, arbitris, arbitratoribus ac amicabilibus compositoribus orta fuerat, erat et nunc est inter dictas partes
materia questionis eorum et cuiuslibet eorum occasione, dantes et concedentes dicte partes et quelibet earum predicto domino
regi, arbitro uel arbitratori seu amicabili compositori vigore presentis compromissi assumptis et receptis ad se tot personis
ecclesiasticis et secularibus, reuerendis in Christo patribus, dominis, videlicet archiepiscopo et episcopis ac doctoribus
et iurisperitis, ut satisfiat iuri dicenti, laicum non posse arbitrari in bonis ecclesiasticis, necnon militibus, baronibus
et alijs quibuscumque, quos duxerit vocandos et eligendos, plenam et liberam potestatem, auctoritatem et licenciam, ac eciam
plenum et liberum arbitrium et irreuocabile mandatum, omnia et singula premissa simpliciter et de plano, sine strepitu et
figura iudicij ac summarie in scriptis uel sine scriptis, visis tamen primitus et bene masticatis dictarum parcium iuribus,
munimentis et literis ac informacionibus, que et quas dicte partes coram dicto domino rege realiter exhibuerunt et cum effectu,
et quibus ipse partes vti volebant in hac causa, laudandi, sentenciandi, arbitrandi et amicabiliter componendi partes antedictas
et finiendi ac decidendi semel et pluries de iure et de facto, et de iure solum et de facto tantum, et partim de iure ac partim
de facto, de bona ac de equa equitate secundum ipsius domini arbitri ac amicabilis compositoris liberam voluntatem, partibus
presentibus siue absentibus, aut si ipse partes in maiori siue in minori uel equali protunc in Lancicia, opido Gneznensis
diocesis, post ipsius domini regis arbitri et amicabilis compositoris ingressum, quem locum ipse dominus rex arbiter tunc
dictis partibus presentibus deputauit, et ipse partes dictum locum acceptarunt, durandum vsque ad eius egressum abinde extiterint
seu existant, siue sedendo siue non sedendo uel stando, alte uel basse, ac diebus feriatis uel non feriatis, vbi et quum,
quando et quociens alteri parti concedendi et donandi ac eciam attribuendi, prout et sicut ipsi domino regi arbitro, arbitratori
seu amicabili compositori bona equitate pensata videbitur et placebit: promittentes et conuenientes dicte partes inter se
adinvicem ac vicissim, scilicet vna alteri parti et alia alij per solempnem et legitimam stipulacionem hincinde interuenientem,
quod hoc presens compromissum et contenta in eo, ac omnia et singula, que dictus dominus rex arbiter, arbitrator seu amicabilis
compositor super contentis in presenti compromisso laudauerit, sentenciauerit et arbitratus fuerit, attendere, facere, parere,
soluere ac inuiolabiliter obseruare et ipsius laudo, sentencie, ordinacioni et arbitracioni ac precepto parere, acquiescere
et consentire et contra ea non facere uel uenire per se uel per alium seu alios aliqua racione uel causa, de iure uel de facto,
in iudicio uel extra, et ab ipsius sentencia, laudo uel arbitrio totaliter uel particulariter et eciam per speciale mandatum
et expressum factum bona fide non appellare, nec aliqua de nulitate uel iniquitate quacumque racione apponere, petere uel
excipere aut agere directe uel indirecte, quocumque ingenio uel colore, seu facere aut dicere in iudicio uel extra, per que
huiusmodi laudum, arbitrium seu sentencia uel pronuncciacio totaliter uel particulariter posset irritari, anullari, cassari,
infringi uel quouis alio modo dissolui uel perturbari; sed omnia et singula, que laudata, arbitrata et sentenciata fuerint
per dictum dominum regem arbitrum seu arbitratorem aut amicabilem compositorem, omni tempore rata et grata habent et habebunt
et ipsius laudum, arbitrium, composicionem et ordinacionem aut pronunciacionem huiusmodi seruabunt et hoc sub pena duorum
milium marcarum grossorum Pragensium, quadraginta octo grossis pro qualibet marca computatis, quam penam prefatus dominus
rex arbiter audita hincinde parcium voluntate predictarum, contra non seruantem omnia et singula valauit soluendam, mediam
partem ipsi domino regi arbitro et aliam mediam partem pro fabrica ecclesie Gneznensis, et ex speciali pacto et commisso inter
dictas partes actum eciam extitit expresse, quod aliqua ipsarum parcium non petat, proponat alleget uel dicet, quod sic arbitranda
et sentencianda deducentur ad arbitrium boni viri seu alicuius iudicis uel officialis sub pena duorum millium marcarum antedictorum,
et quod dicta pena tociens committatur @et@ sit commissa ac soluatur et solui debeat ipsi domino regi arbitro antedicto, quociens
per aliquam partem ipsarum parcium uel aliquam ex eisdem contra predictam seu aliquod de predictis uel infrascriptis non tentum,
obtemperatum aut non paritum fuerit mandato, ordinacioni, declaracioni, disposicioni seu pronuncciacioni, sentencie seu arbitrio
prefati domini regis arbitri, arbitratoris seu amicabilis compositoris antedicti: renuncciantesque quoad hoc dicte partes
hincinde omni excepcioni doli mali, fori, vis, metus, decepcionis et fraudis et cuiuscumque rei ita non geste et ita non habite,
aliter scripte, quam acte, ac iuri dicenti generalem renunncciacionem non valere, nisi precesserit specialis, ac iuribus dicentibus,
quod in laicum super rebus spiritualibus non compromittatur, necnon quod nullus iudex secularis presbiterum neque diaconum
aut vllum clericum sine permissione pontificis per se restringere aut condempnare presumat, ac sumptus et expense taxari,
dampna, interesse probari debere, et generaliter omni iuri canonico et ciuili ac vsibus, statutis et consuetudinibus, quibus
contra premissa uel eorum aliquid predicte partes hincinde per se uel per alium seu alios venire possent uel aliquo se iuuare
uel tueri. Super quibus omnibus et singulis tam prefatus serenissimus dominus rex quam partes antedicte pecierunt sibi fieri
a nobis, notarijs publicis infrascriptis, vnum uel plura, publicum uel publica instrumenta. Acta sunt hec anno, indiccione,
die, mense, pontificatu, hora et loco, quibus supra. Presentibus: reuerendo in Christo patre et domino, domino Alberto episcopo
Poznaniensi, cum strennuis militibus, dominis: Sandziuogio de Ostrorog Poznaniensi, Mathia de Wanszosche Kalisiensi, Iacobo de Coneczpole Syradiensi palatinis, Thomcone Sandomiriensi capitaneoque Polonie generali, Clemente de Moskorzow Wysliciensi, Alberto de Wscheradow Caminensi castellanis et Petro Schafranecz subcamerario Cracouiensi, protunc marschalco currie regalis ac Floriano de Poclatki Poznaniensi et Stephano de Swarzandz Gluschinensi, Poznaniensis diocesis canonicis, testibus ad premissa vocatis et rogatis. Et ego Nicolaus quondam Iaschconis
de Gwasdowo, clericus Poznaniensis diocesis, publicus auctoritate imperiali notarius, predictis compromisso, potestatis concessioni, pene
paccioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt prefertur, fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus
ac infrascripto notario publico presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, manu propria scripsi et in hanc formam publicam
redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis signaui rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
Et ego Ianussius de Scholowo Iaschconis, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, predicto compromisso, potestatis concessioni,
pene paccioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt premittitur, fierent et agerentur, vnacum prenominatis
testibus et cum suprascripto notario presens interfui, eaque omnia et singula sic vieri vidi et audiui meque hic manu propria
subscripsi et in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis consignaui, rogatus et requisitus in fidem et
testimonium omnium premissorum.
Item tenor alterius instrumenti sequitur in her verba:
In nomine Domini amen. Sub anno a Natiuitate eiusdem millesimo quadringentesimo octauo, indiccione prima, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Gregorij diuina prouidencia pape XII anno secundo, die Lune, XVI mensis Iulij,
hora quasi completorij, in caminata alias in dormitorio regali castri Lanciciensis, Gneznensis diocesis, coram serenissimo
principe et domino, domino Wladislao Dei gracia rege Polonie, in nostrorum notariorum publicorum et testium infrascriptorum,
ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum presencia, constituti personaliter venerabiles viri, domini Nicolaus Strosberg prepositus,
ex vna, Hanczel decanus, Iacobus custos, Nicolaus Strzeszconis officialis, Dobeslaus de Czeschewo, Nicolaus vicecancellarius regni Polonie, Albricus de Modlna, Lorco de Vneow, Blisborius de Quathcowo, Nicolaus Bronissij, et Daczbogius, canonici sancte ecclesie Gneznensis, ex altera partibus, cupientes, ut dicebant, omnibus
et singulis causis, questionibus, controuersijs et displicencijs, que inter eos hincinde de et super villis, que ville capituli
Gneznensis predicte nuncupantur, et earum disposicione, donacione, ordinacione et prouisione, necnon curijs canonicalibus
et ortis circumcirca cathedralem et sancti Laurencij parochialem ecclesias Gneznenses adiacentibus, ac super iuribus, iurisdiccione
prepositure Gneznensis ab olim tam in curia Romana, quam in partibus, coram diuersis iudicibus ordinarijs, auditoribus, commissarijs
delegatis, subdelegatis et conseruatoribus, compromissarijs, arbitris, arbitratoribus et amicabilibus compositoribus vertebantur
et nunc vertuntur pendentque siue in palacio causarum apostolico siue alibi et in partibus commisse et indecise, finem imponere
et pro commodo ac profectu eorum et dicte ecclesie Gneznensis ad bonum pacis peruenire caritatisque mutue et fraterne pulcritudine
se invicem prosequi et solidare: horum ergo affectu tam ipse dominus Nicolaus prepositus, quam eciam prefati domini prelati
et canonici superius nominati, presentes, suis et presertim dictus dominus Daczbogius canonicus substitutus procurator per
discretum dominum Nicolaum de Gosczino, plebanum in Strzezewo, Gneznensis diocesis predicte, procuratorem principalem capituli Gneznensis, potestatem ad hoc habentem, ibidem coram me Iohanne
notario et testibus infrascriptis ad infrascripta et omnia alia, que in mandato dicti domini Nicolai sunt expressa, facienda,
suo ac omnium et singulorum prelatorum et canonicorum dictique capituli absencium, et tam in curia Romana, quam alias ubicunque
existencium, nominibus, pro quibus et eorum ratihabicione et consensu ad infrascripta per eos adhibendis, ijdem domini prelati
et canonici ac procurator presentes promittebant, compromisso pridem de mense Iunio anni presentis, in dictum dominum Wladislaum
regem coram notarijs publicis et testibus de et super premissis et eorum quolibet facto ac stipulacione solempni et pena vallato,
oninibusque et singulis obligacionibus, promissis, articulis, condicionibus et sentencijs in eodem expressis et contentis,
inherendo et ipsum compromissum de nouo approbando et ratificando, communiter consenserunt et concorditer conuenerunt in reuerendos
in Christo patres dominos, dominos Nicolaum archiepiscopum Gneznensem, Iohannem Wladislauiensem, Iacobum Plocensem et Albertum
Poznaniensem episcopos ac venerabiles viros, dominos Michaelem Bliden canonicum Poznaniensem et Ianussium de Lubin altaristam eiusdem Poznaniensis et rectorem parochialis sancti Stephani Cracouiensis ecclesiarum, decretorum doctores ac
nobiles et ingenuos milites, dominos Ianussium Kalisiensem, Cristinum Sandecensem, Nicolaum Woyniciensem et Clementem Wysliciensem
castellanos, per dictum dominum Wladislaum regem, arbitrum et arbitratorem sibi in compromissarios et coarbitratores ex potestate
in dicto compromisso per partes predictas ad id tradita et concessa et iuxta formam ipsius compromissi nominatos et assumptos,
tamquam in arbitros, arbitratores et amicabiles compositores ac amicos communes ibi presentes et ipsum compromissum in se
sponte recipientes. Et insuper partes ipse compromissum huiusmodi et ea, que in eo neglecta videbantur et obscura censebantur
declarando et sentenciando(?) consenserunt et voluerunt ipsum compromissum et potestatem in eo dictis dominis regi et ceteris
compromissarijs supranominatis traditam, effectum habere et vigorem obtinere ac extendi ad omnes et singulas villas, que capituli
Gneznensis nuncupantur, quarum nomina in carta papirea conscripta, dictus dominus Nicolaus prepositus in presencia dictorum
dominorum prelatorum et canonicorum ac procuratorum ibidem auscultancium in medium coram dictis dominis rege et ceteris compromissarijs
produxit, prout sic sequuntur per ordinem ad contextum. Sequuntur ville capituli ecclesie Gneznensis in diocesi Poznaniensi:
Lubrza, Wlostowo, Smecziska, Xanszno, Gorka minor, Czirnelyno maius, Czirnelino minus, Sulowo, Opatowo, Campyel. Sequuntur ville dicti capituli in districtu Gneznensi: Marzenino, Byuun(?), Paulowo, Baranowo, Zydowo, Walischewo, Braczeschewo, Byskupicze, Popcowicze, Sczauino. Sequuntur ville in Paluky: Woyuczino, Sczepankowo magnum, Sczepankowo minus, Parlyno minus, Berlyno opidum, Nestronno et Belky cum molendinis. Sequuntur ville in Dzbarzs: Slothcowo, Ostrowite, Polanowo, Vldrzichowo, Korithcowo, Cayewo, Marquarcz, Iezerzice, Ostrow, Woyczicze, Gosczischyno,
Parcewo, Slawomirzs, Budzislaw. Nunc sequuntur ville prepositure, adiudicate per dominum archiepiscopum et confirmate per Sedem apostolicam: Gosdowo, Mnichowo, Pisczyno cum Oborca, Parlyno maius,l) ac ad earundem villarum curiarumque et ortorum disposicionem et ordinacionem, ad dampnaque ipsi domino Nicolao preposito
in qiubuscumque rebus in eisdem villis seu earum aliquibus per dictum capitulum facta, necnon ad omnes et singulas causas,
questiones, lites, controuersias, displicencias, rancores, odia et discordias, que, vt prefertur, inter partes easdem aut
eciam inter dictum dominum Nicolaum prepositum et nonnullas singularesve personas dicti capituli de et super premissis vel
eorum aliquo vertebantur seu commisse pendent in quibuscumque punctis, statu et terminis, tam in curia predicta, quam in partibus,
ac ad dependencia, emergencia incidenciaque ex eisdem, et que vmquam premissorum uel alicuius eorum pretextu moueri possent
in futurum, dantes eciam et in supplementum dicti compromissi, quod in omnibus et per omnia robur suum voluerunt obtinere.
Concedentes dictis dominis compromissarijs potestatem et mandatum super omnibus et singulis premissis, tam secundum formam
et tenorem dicti compromissi, quam aliter, prout eis placuerit et melius videbitur arbitrandi, ordinandi, sentenciandi, componendi,
mandandi, precipiendi et faciendi, et signanter dicto domino Nicolao archiepiscopo, eorum ordinario omnia et singula predecessorum
suorum, archiepiscoporum statuta, ordinaciones, composiciones et arbitria premissis seu alicui ex eis, que dicti domini compromissarij
arbitrati fuerint et ordinauerint in aliquo contraria et obsistencia, eciam iuramentis, promissis, obligacionibus, pactis
et apostolicis et quibuscumque alijs confirmacionibus roborata et penis vallata, processus quoque et sentencias inde secutas
et factas tollendi, anullandi, irritandi, cassandi et viribus vacuandi ac super huiusmodi iuramentis cum partibus eisdem dispensandi
et arbitrandi ac statuendi partes ipsas omni commodo eorum carere et effectum sub pena in dicto compromisso adiecta et contenta.
Super quibus omnibus et singulis premissis prefati domini arbitri et compromissarij partesque hincinde pecierunt sibi fieri
et confici per nos notarios infrascriptos vnum vel plura et quodquot necessaria fuerint publica instrumenta. Acta sunt hec
anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora, loco, quibus supra. Presentibus: preclaro principe domino Iohanne seniore
duce Mazouie ac venerabili et nobilibus viris, dominis: Iohanne Pella preposito Cruszwiciensi et canonico Cracouiensi, Iacobo
palatino Syradiensi, Petro Schafraniecz subcamerario Cracouiensi ac Iaroslao vexillifero Poznaniensi, testibus ad premissa
rogatis. Et ego Iohannes Budconis de Cyechel, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, predictis, rathificacioni, approbacioni, declaracioni,
potestatis tradicioni, et conuencioni, ac alijs omnibus et singulis premissis, dum sic, vt prefertur, per partes predictas
fierent et agerentur, vnacum Benedicto Mathie de Modla, infrascripto notario publico et testibus supranominatis presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui et simul cum ipso
magistro Benedicto in notam conscripsi ac de mutuo et concordi consensu parcium predictarum me et ipso Benedicto alijs impeditis
negocijs, per alium scripta, in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis consignando, in fidem
et testimonium premissorum requisitus. Et ego Benedictus Mathie de Modla clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, predictis ratificacioni, approbacioni, declaracioni,
conuencioni et potestatis tradicioni ac alijs omnibus et singulis premissis, dum sic, vt prefertur, per partes predictas fierent
et agerentur, vnacum predictis Iohanne notario et testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui et simul cum ipso
Iohanne in notam conscripsi ac de mutuo et concordi consensu parcium predictarum, me alijs impedito negocijs, per alium scripta,
in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis consignando, requisitus in testimonium premissorum.
Tandem nos Wladislaus rex, Nicolaus archiepiscopus, Iacobus et Albertus episcopi ceterique supranominati arbitri, arbitratores,
amicabiles compositores ac diffinitores huiusmodi, recepto compromisso ad instantem peticionem parcium predictarum vigore
et auctoritate eiusdem ac ex potestate nobis in eo tradita, simpliciter et de plano ac sine strepitu et figura iudicij inter
partes easdem procedentes, visis ac recensitis diligenter omnibus et singulis priuilegijs, literis, instrumentis, statutis,
actis et iuribus ac munimentis alijs per partes ipsas hincinde productis et quibus se iuuabant maturaque deliberacione et
sincero super eis et alijs vtrinque coram nobis propositis et oppositis ac responsis, consilio invicem prehabito et cum alijs
communicato, ad nostram sentenciam arbitrariam, partibus eisdem vocatis, ferendam processimus, ipsamque sentenciam die et
loco inferius annotatis dictis Nicolao preposito pro sua, necnon Iohanne decano, Iacobo custode Nicolao vicccancellario, Blisborio,
Albrico, Lorcone, Nicolao Strzeszconis, Nicolao Bronissij et Daczbogio canonicis pro sua et dicti capituli ecclesie Gneznensis
partibus comparentibus et ferri cum instancia petentibus, non obstante infirmitate et absencia dicti domini Iohannis episcopi
Wladislauiensis, nostri compromissarij, in scriptis tulimus et per dominum Albertum episcopum Poznaniensem predictum coarbitrum
vice nostrum omnium legi et pronunciari nobis presentibus voluimus et fecimus, tenorem, qui sequitur, continentem:
In nomine Domini amen. Etsi iusticia sit pacis amica, concordia tamen amorem nutrire non negatur. Quo attento honorabiles
domini dilecti nobis Nicolaus prepositus ex vna, ac Iohannes Hanczel decanus, Iacobus Paluca custos, Nicolaus Strzeszconis,
Dobeslaus de
Czeschewo, Nicolaus vicecancellarius regni Polonie, Nicolaus de
Gorka, Albertus de
Modlna, Blisborius de
Quathcowo, Lorco de
Vneow, Nicolaus Bronissij et Daczbogius canonici capitulares, capitulum tam generale, quam speciale ecclesie Gneznensis representantes,
ex altera partibus, grauaminibus, litibus, expensis, laboribus et fatigis, incommodis hincinde multis annis quassati super
villarum ac aput ipsam et sancti Laurencij ecclesias Gneznenses consistencium, domorum, curiarum, arearum et ortorum et alias
quorumcumque vbicumque sitorum capituli predicti distribucione, donacione et regimine et obuencionibus earumque occasione
inquietacionibus, molestacionibus, inimicicijs et displicencijs, tandem tendentes ad quietem pacemque, sponte et libere se
nostris decretacioni, promincciacioni, decisioni, disposicioni, statutis, statum ecclesie et personarum quomodolibet concernentibus,
donacioni eciam immobilium capituli et cuique arbitrio sub pena duorum milium marcarum Polonicalium, quam prepositus, capitulum
uel singulares persone capituli non seruantes uel contrauenientes ipso facto incident et luere teneantur tociens, quociens
fuerit contrauentum, inter nos regem Polonie presentem uel qui pro tempore fuerit, ac fabricam ecclesie Gneznensis pretacte
equaliter diuidendam, se submittere mature deliberati curauerunt, renunciantes omni iuri appellandi, excipiendi uel supplicandi
ac alij cuicumque iuuaminum, quo possent contra infra contenta uel eorum aliquod adiuuari, producentes hincinde iura sua,
que pro se facere voluerint. Quibus visis, masticatis, ponderatis et deligenter recensitis, matura deliberacione premissa
et deligenti sincero consilio invicem habito, solum Deum habentes pre oculis, Christi nomine inuocato, nos Wladislaus Dei
gracia rex Polonie etc. et eadem gracia Nicolaus archiepiscopus Gneznensis, Iacobus Plocensis et Albertus Poznaniensis comprouinciales
episcopi, Cristinus Sandecensis, Clemens Wysliciensis, Ianussius Kalisiensis et Nicolaus Woyniciensis castellani regni Polonie
pretacti, necnon Iohannes de
Lubyn et Michael Bliden decretorum doctores, canonici Poznanienses, arbitri, arbitratores et diffinitores pretacti eciam nomine
domini Iohannis episcopi Wladislauiensis infirmitate impediti, coarbitri nostri, in hijs scriptis laudamus, diffinimus et
pronuncciamus concorditer: (§ 1) Inprimis, quod ville capituli presentes, videlicet
Lubrza, Wlostowo, Smecziska, Xanszno, Gorca minor,
Czirnelyno maius,
Czirnelyno minus,
Sulowo, Opatowo, Campyel, Przicuti prope
Mancznyky, Marzenyno, Paulowo bynum,
Baranowo, Zydowo, Walischewo, Braczeschewo, Byscupicze, Popcowicze, Sczawyno, Woyuczino, Sczepancowo magnum,
Sczepancowo minus,
Parlyno maius,
Parlyno minus,
Byerlino opidum,
Nestronno et
Belky cum molendinis,
Slothcowo, Ostrowite, Polanowo, Oldrzichowo, Corithcowo, Cayewo, Marquarcz, Iezercze, Ostrow, Woyczicze, Gosczischyno, Parcewo,
Slawomirzs, Budzislaw et
Pisczino cum
Oborha et future, ammodo non ad prepositi presentis uel futurorum, qui pro tempore fuerint, prepositorum, donacionem, disposicionem,
regimen uel collacionem, sed ad procuratores capituli, quos prepositus et capitulum ad hoc duxerit eligendos, spectare et
pertinere debent. Ita, ut procuratores ijdem census, fructus, redditus, obuenciones et prouentus de ipsis villis, allodijs,
molendinis, pratis, pascuis, siluis, nemoribus, lacubus, piscarijs, aquis et possessionibus ipsius capituli presentibus et
futuris prouenientes, fideliter colligant et inter personas capitulares, aput ecclesiam residentes, presentes in diuinis,
singulis diebus et temporibus, per prepositum et capitulum deputandis, per annum distribuant equaliter, tam preposito, si
presens fuerit, quam alijs; curias quoque, areas, domos et ortos pretactos et pretactas, vacantes et vacaturos seu vacaturas,
prepositi, tam presens, quam futuri, existentes pro tempore, cum consilio et consensu ipsius capituli, in tunc proximo capitulo
generali, si presens fuerit, alioquin eius vice senior prelatus uel canonicus presidens prelatis uel canonicis capitularibus
dumtaxat conferre teneatur. Resque et cetera per intestatos decendentes canonicos, que in curijs, domibus, ortis uel areis
fuerint relicta, sicut ius commune disposuit, deputentur. Ne autem prepositure aliquid abstractum uel sublatum videatur ex
eis, super quibus, ut supra tangitur, prepositus et capitulum discordabant, ex villis capituli villas
Gosdowo et
Mnichowo ipsi prepositure exnunc addimus in proprietatem perpetuam, saluis eciam ipsi prepositure villa
Scarbimirzice ac decimis et censibus ab olim ad fundum prepositure spectantibus, super quibus ipsi capitulo perpetuum silencium imponimus
per presentes. Quas duas villas hij, qui ex capitulo nunc eas tenent, eidem preposito infra hinc et instans festum sancti
Iacobi teneantur presentare tradereque cum frumentis omnibus huius messis et animalibus ac supellectile curiarum et allodiorum
eorundem. (§ 2). Decernimus ergo et precipimus exnunc omnes occasione premissorum acciones, discordias, lites et displicencias
inter prepositum et capitulum singularesque personas capituli motas uel mouendas occasione actorum inter eos ante hodiernam
diem, esse debere extinctas et penitus sopitas, futurasque inter eos questiones per archiepiscopum dumtaxat esse sopiendas.
(§ 3). Attento denique honore ecclesie hucusque suis ministris et debitis seruicijs orbate, et personarum capitularium comodo,
de consensu, vt premittitur, ipsius capituli presentibus statuimus, volumus et mandamus perpetuis temporibus obseruandum,
vt scilicet omnes et singulariter singuli prelati, canonici et persone capitulares quicuncque nunc tenentes capituli villas,
allodia, molendina, prata, nemora, siluas uel alios capituli fundos vsusue sub arenda, taxa uel ad vitam, uel procuratores
eorum, qui sunt absentes, in proximo capitulo generali teneantur et debent ea omnia resignare et dimittere in manus procuratorum
capituli decetero regendas modo supratacto, et quod decetero nulla villa uel allodium aut molendinum comendetur prelato uel
canonico cuicumque siue sub arenda, taxa uel ad vitam. Reseruamus tamen ipsis nunc adhuc villas tenentibus prelatis et canonicis
frumenta, blada et fructus huius messis de agris et allodijs, que suis laboribus et expensis seminauerunt, ac peccora, peccudes,
animalia et res, quas ipsi induxerunt uel intus habent, que liberum sit eis metere, tollere, abducere et habere pro se, arando
tamen et colendo atque de suo seminando agros ante futuram istam yempmem seminandos; census autem et obuenciones quascumque
et quoscumque alios et alias capitulo in communi deputamus, quatenus prelati et canonici liberi a vilicorum occupacionibus,
comode valeant in ecclesia predicta diuina officia complere ad Dei laudem. (§ 4). Statuimus eciam perpetuo seruandum, vt prepositus,
prelati, canonici, personeque capitulares dicte ecclesie Gneznensis per ordinem, quilibet suam septimanam seruiet per se uel
alium canonicum aut prelatum loco sui missam cantando summam diebus singulis, impedimento cessante canonico in altari summo,
in quo preter archiepiscopum, episcopos, prelatos et canonicos nemo vnquam legere missam uel cantare presumat; negligentes
per se uel per alium, ut premissum est, septimanam suam, soluere teneatur vnam marcam Polonicalem procuratoribus nomine capituli
per eos ad hoc, si necesse fuerit, compellendus ecclesiastica censura. (§ 5). Insuper decernimus et presentibus mandamus rumpi,
lacerari et ad nichilum redigi omnia et singula priuilegia, cyrographos, literas, instrumenta, acta et quecumque munimenta
et statuta, lauda, arbitria, pronuncciaciones cuiuscumque auctoritatis premissis uel eorum alteri contraria, per que vel per
quod aut per quam premissa uel eorum aliquod posset infringi uel quomodolibet impediri, que, quod seu quam exnunc et inperpetuum
declaramus et pronunciamus non tenere nec fidem facere, sed viribus carere penitus et ex toto.
Quaquidem sentencia nostra per nos lata et per dictum dominum Albertum episcopum vice nostrorum omnium sic pronuncciata et
prelecta ac a partibus predictis ibidem presentibus, audita, partes ipse eandem hincinde sponte et libere acceptarunt, approbarunt
et emologauerunt ac gratam et ratam habuerunt pecieruntque per notarium publicum infrascriptum sibi super ea fieri publica
instrumenta. Vt autem hec perpetuam obtineant firmitatem et in ewm perseuerent inconwlsa, nostra et prepositi ac capituli
memoratorum sigilla hijs statutis et disposicionibus, per notarium infrascriptum publicatis et subscriptis, duximus appendenda.
Lecta lata et in scriptis, vt prefertur, pronuucciata est hec nostra sentencia arbitraria Lancicie, opido Gneznensis diocesis,
in castro nostro regio, sub
@rysunek@
anno omini millesimo quadringentesimo octauo, indiccione prima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini, nostri
domini Gregorij diuina prouidencia pape duodecimi anno secundo, die Mercurij decimaoctaua menis Iulij, hora quasi nona. Presentibus
generosis et strenuis militibus: Petro Kmita Cracouiensi, Iacobo Syradiensi palatinis, Thomcone castellano Sandomiriensi et
Polonie maioris, Iwone Cuiauie capitaneis, Stanislao Czolkone cancellario ecclesie Plocensis et Petro notario, clerico Plocensis
diocesis, testibus ad premissa vocatis.
Et ego Iohannes Budconis de
Czechel, clericus Gneznensis diocesis publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis sentencie arbitrarie et statutorum pronuncciacioni
et promulgacioni ac ordinacioni eorumque acceptacioni, aprobacioni et omologacioni ac alijs omnibus et singulis premissis,
dum sic, vt prefertur, per prefatos serenissimum principem et dominum, dominum Wladislaum regem Polonie etc. necnon reuerendos
in Christo patres et dominos, dominos Nicolaum archiepiscopum Gneznensem, Iacobum Plocensem et Albertum Poznaniensem episcopos
ceterosque eorum coarbitros et coarbitratores supranominatos et coram eis fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus
presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, ideoque in notam conscribens alijs impeditus negocijs, per alium scribi
procuraui manuque propria subscripsi et in hanc publicam formam redegi, signo quoque et nomine meis solitis et consuetis consignaui,
dictorum dominorum arbitrorum ac parcium sigillis sigillanda, requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 310), opatrzony był pierwotnie dziewięciu
pieczęciami, na sznurkach z białego i różowego jedwabiu uwieszonemi, które tak są zanotowane: 1) domini regis, 2) domini archiepiscopi,
3) domini Plocensis, 4) domini Poznaniensis, 5) prepositi, 6) capituli, 7) Cristini Sandecensis, 8) Ianussij Kalisiensis,
9) Nicolai Woyniciensis. Z pieczęci tych dochowały się tylko: druga, mała, okrągła, w czerwonym wyciśnięta wosku, nieco uszkodzona,
wyobraża w tarczy herb Drużynę lub może Szreniawę. Napis nieczytelny. Trzecia pieczęć podługowata wyobraża ponad poprzeczną
przełęczą trzy nisze: w środkowej pod baldachimem Matka Boska z dzieciątkiem w stojącej postawie; w prawej kardynał, w lewej
rycerz święty z mieczem, również w stojącej postawie. Pod przełęczą w niszy biskup w stojącej postawie, po bokach niszy tarcze
z herbem Syrokomla. Napis otokowy s. reuerendi. in chro pris. et dni dni iacobi. dei. gra. epi. plocen .... Siódma pieczęć,
okrągła w zielonym wyciśnięta wosku, wyobraża w tarczy herb Lis. Napis otokowy: s. cristini sand ........ Jedna pieczątka
oderwana, okrągła, w czerwonym wyciśnięta wosku, wyobraża popiersia św. Piotra i Pawła obok siebie. U dołu w niszy klęczący
biskup, pod nim tarcza z herbem Jastrzębiec. Napis otokowy nieczytelny.
1)Lubrze wieś w powiecie szredzkim.
Włostowo albo w pow. kościańskim, par. Krobia, albo Włostowa w pow. pyzdrskim.
Smieciska, wieś parafialna w pow. szredzkim.
Książno, wieś w powiecie wrzesińskim.
Górka mała, wieś w pow. krobskim.
Czerlelino, wieś niegdy parafialna w woj. i pow. poznańskim.
Czerlelinko, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Czerlelino.
Sułów, wieś w pow. poznańskim.
Opatowo, tej wsi odszukać nie zdołałem.
Kąpiel, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Marzenin, wieś w pow. wrzesińskim.
Byuun(?), tej miejscowości odgadnąć nie mógłem; może to oznacza @bynum@?@ binum Pawłowo.
Pawłowo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Baranowo, wieś w tymże powiecie.
Żydowo, wieś parafialna w pow. gnieźnieńskim.
Waliszewo, wieś parafialna w pow. gnieźnieńskim, a może też przedmieście miasta Poznania.
Braciszewo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Biskupice, może wieś w pow. gnieźnieńskim.
Popkowice, wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Sławno.
Szczawin, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Wojuczyno, miejscowości tej odszukać nie zdołałem.
Szczepankowo, wieś w pow. mogilnickim.
Parlinek, wieś w pow. mogilnickim, par. Parlin.
Berlino, tej miejscowości odszukać nie zdołałem.
Niestronno, wieś parafialna w pow. mogilnickim.
Belki, i tej miejscowości odszukać mi się nie udało.
Złotkowo, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Sobota.
Ostrowite prymasowskie, wieś w pow. i par. Gniezno.
Polanowo, wieś pow. gnieźnieńskim.
Ułdrzychowo, tej miejscowości odszukać nie zdołałem.
Korytkowo, wieś w pow. mogilnickim.
Kajewo, wieś niegdy w woj. i pow. kaliskim.
Marchwacz, wieś w pow. kaliskim, par. Rajsko.
Jezierzyce, wieś w pow. kościańskim.
Ostrów, któryby był z licznych wsi tej nazwy, ocenić nie umiem.
Wojczyce, tej miejscowości odszukać nie zdołałem.
Gościeszyn, wieś w pow. mogilnickim.
Parczewo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Słabomirz, wieś w pow. wągrowieckim.
Budzisław, wieś w pow. mogilnickim.
Gozdowo w pow. wrzesińskim.
Mnichowo w pow. gnieźnieńskim.
Pyszczyn, w pow. gnieźnieńskim.
Obórka, wieś w pow. i par. Gniezno.
Parlin, wieś par. w pow. mogilnickim.
Dokument Nr 139
1408. die 21. mensis Augusti, in Podrzewie.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa Kopanica erigit et dotat.
R. Albertus episcopus Posnaniensis a. 1408 die 21. Augusti in
Podrzewe, pisze do rządcy kościoła parafialnego wsi
Siedlec, iż zważywszy, że wsie
Kopanica, Kargowa i
Chwalim,1) leżące na pograniczu dyecezyi, odłączone są rzeką
Obrą i niebezpieczną przez nią przeprawą, a wieś
Jaromirz,2) poprzednim przyległa, gęstemi lasami od wsi swej parafialnej
Niałek3) i blisko o 11/2 mili odległa, co wiernym i proboszczowi nader utrudnia służbę bożą, postanawia w
Kopanicy wznieść kościół parafialny, aby powyższym niedogodnościom zapobiedz i granice swej dyecezyi w całości zachować. W tym celu
nadaje dwa łany na uposażenie probostwa i plac wraz z ogrodem i łąką za plebanią, gać na rzece
Obrze i rybaka z wolnym ogrodem z prawem łowienia ryb na wodach do
Kopanicy należących, a na młynie cotydzień jeden wiertel
(quartale) mąki żytniej i kopę drzew na barcie w lasach tamecznych. Na wsiach zaś
Jaromirz, Kargowa, Chwalim i
Manchowno dziesięciny folwarczne. Mieszkańcy tych wsi do nowej parafii wcieleni zostają, gdzie mają przyjmować sakramenta i inne parafialne
obrzędy. Proboszczem mianuje biskup księdza Jana, dotychczasowego proboszcza w
Komorowie, za zezwoleniem króla, który również na fundacyę tej nowej parafii dał swe przyzwolenie. Poleca zatem biskup wspomnianemu
proboszczowi z
Siedlca, aby proboszcza z
Niałka o tem rozporządzeniu zawiadomił a ks. Jana na nowe probostwo wprowadził.
Powyższy akt zatwierdził król Kazimirz Jagielończyk, Piotrcoviae in eonventione generali, feria III proxima ante festum bb.
Simonis et Iudae apostolorum a. 1463.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1598 - 1600.
1)Siedlec, Kargowa, Kopanica i Chwalim wsie w powiecie babimojskim.
2)Jaromirz, wieś nad Obrą w pow. babimojskim położona.
3)Niałek, wieś również w tym powiecie.
Dokument Nr 140
1408. die 31. mensis Augusti, (Posnaniae).
Nicolai de Czarnków iudicis terrestris Posnaniensis aliorumque iudicum decretum, inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem
Gryżyński de villa Wławie litem dirimens.
R. Nicolaus heres in
Czarncowo iudex Posnaniensis, feria sexta ante festum s. Egidij proxima, in hospicio circa Petrum Skoray, podaje wraz z Januszem Jarogniewskim,
łowczym poznańskim, Ramszem z
Koszanowa, Wyszemirem i Dobiesławem, dziedzicami de
Bodcze, Andrzejem Granowskim i Stanisławem Dąbrowskim, z którymi wspólnie zasiadał, do wiadomości pismo otwarte sądu królewskiego
kościańskiego, wręczone sobie przez Macieja opata lubińskiego. W piśmie tem Wojciech biskup poznański, Sędziwój
z Ostroroga wojewoda poznański, Maciej wojewoda kaliski, Jakusz Jakka sędzia kaliski, Jarand de
Grabye chorąży inowrocławski, Stanisław Koleński i Mikołaj Sepeński w zastępstwie starosty Tomka piszą do Mikołaja sędziego i Mroczka
z Klesczewa podsędka poznańskiego, że gdy w r. 1408 dnia 12 sierpnia wraz z nim i wielu innymi na sądach królewskich
w Miedzyrzeczu zasiadali, wtenczas kazali wpisać do księgi ziemskiej sądu królewskiego kościańskiego wyrok, przysądzający Maciejowi opatowi
lubińskiemu wieś
Wławie1) przeciw Janowi Gryżyńskiemu, co też na roczkach mniejszych w
Kościanie, odprawianych d. 30 sierpnia tegoż roku w obecności Mikołaja Błociszewskiego santockiego, Dobrogosta gieckiego kasztelanów,
Piotrasza Wirzbieńskiego zastępcy burgrabi, Paszka Piotrowskiego zastępcy sędziego, Mikołaja z Szołder, zastępcy podsędka,
Piotrasza Gorzyńskiego zastępcy chorążego, pod prezydencyą wzmiankowanego Mikołaja sędziego zasiadających, wykonanem zostało.
Uprasza zatem biskup wraz z resztą assesssorów sędziego i podsędka, aby opatowi wydali powyższy wyrok, opatrzony pieczęciami
swemi jak tego zwyczaj ziemski wymaga. Któremuto wezwaniu sędzia i podsędek zadość czynią.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin 28), opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, których
dzis brak.
1)Wławie, wieś niegdy w województwie poznańskiem, powiecie kościańskim, parafii Wyskoć położona.
Dokument Nr 141
1409. die 19. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae Bukownica uno manso agri
in Krobia stara ab Alberto episcopo Posnaniensi cum heredibus de Bukownica factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Thomko castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Polonie generalis,
significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod ad nostram et aliorum eiusdem
terre nobilium et dominorum venientes presenciam, reuerendissimus in Christo pater et dominus, dominus Albertus Dei gracia
episcopus Poznaniensis, ex vna, et Katherina conthoralis nobilis Smislai, ac Pelka filius ipsorum, heredes de Minori
Bukownicza parte ex altera, permutacionem talem hereditatum ipsorum inter se fecerunt, videlicet, quod dicti heredes de Minori
Bukownicza, totam medietatem eiusdem hereditatis Minoris
Bukownicza1) pro vno manso agri cum domo et edificijs, ac omnibus agris, pratis et alijs quibusuis pertinencijs, ad predictum mansum
agri quomodocumque pertinentibus in Antiqua
Crobya, cum addicione centum marcarum grossorum latorum Pragensium et numeri Polonicalis consueti dederunt, modo, iure, via et forma
permutacionis supradicte. Tandem quoque medietatem hereditatis Minoris
Bukownicza cum omni iure et pleno dominio, prout soli tenuerunt et habuerunt, omnibusque vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, reditibus,
agris, pratis, campis, pascuis, siluis, borris, rubetis, mellificijs, aquis, stangnis, paludibus, piscinis, piscaturis, lacubus,
fluminibus, molendinis, et generaliter cum singulis vtilitatibus et vniuersis pertinencijs, quomodocumque ad eandem medietatem
hereditatis pertinentibus, nichil penitus iuris et dominij pro se et eorum legittimis successoribus reseruantes, coram nobis
plenarie resingnauerunt, per ipsum reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Albertum episcopum et successores
ipsius ac mensam episcopalem tenendam, habendam, commutandam, donandam, alienandam et temporibus perpetuis possidendam, et
in vsus suos et successorum suorum conuertendam. Smislaus vero predictus cum alio filio suo Boguphaele debent venire ad nostram
presenciam et huiusmodi permutacionem infra octo dies approbare et similiter resignare, pro quo fideiusserunt coram nobis
Pasko Potrkowsky et Schamko Lubonsky ac dictus Pelka filius Smislai predicti manu coniuncta, vnus pro alio soluendo, nec alter
per alterum se excusando. Quod si non facerent dictam resingnacionem memorate hereditatis medietatis Minoris
Bukownicza infra dictos octo dies, tunc omnia dampna, quecumque faceret dictus dominus episcopus uel suus burgrabius de
Crobya, in dictos fideiussores et in eorum quemlibet debent redundari et retorqueri. Que dicti fideiussores promiserunt soluere integre
absque iuramento dicto domino episcopo uel suo burgrabio in
Crobya, qui fuerit pro tempore constitutus. Nos igitur Thomco capitaneus Polonie Maioris predictus permutacionem et resingnacionem
predicta, sic uti premittitur, per omnia habentes rata, grata atque beniuole facta, approbamus et presencium virtute confirmamus.
Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Actum et datum in Poznania in crastino sancte Prisce virginis,
anno Domini M° quadringentesimo nono. Presentibus nobilibus viris, dominis: Bodzantha de
Chlapowo, subiudice Calissiensi, Nicolao de
Zidowo, Petro Kordzbog de
Camenecz, Prandotha de
Grzebeniczsko, Nicolao de
Brodowo et Nicolao de
Piglowice heredibus alijsque pluribus fidedignis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z zielonego jedwabiu pozostał.
1)Bukownica, wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 142
1409. die 2. mensis Februarii, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae Bukownica uno manso agri
in Krobia stara a Smislao et Boguphalo de Bukownica cum Alberto episcopo Posnaniensi factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Polonie generalis
significamus, quibus expedit, tenore presencium vniuersis, presentibus et futuris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre
nobilium venientes presenciam nobiles viri Szmislaus et Buguphal filius suus, heredes in Minori
Bukownicza, non compulsi, nec coacti, nec per aliquem errorem seducti, sed beniuole, vsi amicorum suorum consilijs et matura prehabita
deliberacione, mente et corpore existentes (sani), cum reuerendissimo in Christo patre et domino, domino Alberto Dei gracia
episcopo Poznaniensi, permutacionem talem hereditatum inter se fecerunt, videlicet quod Smislaus et Boguphal predicti totam
medietatem ipsorum hereditatis Minoris
Bukownicza1) cum omni iure et domino, prout soli tenuerunt et habuerunt, omnibusque vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, agris,
pratis, campis, pascuis, siluis, rubetis, borris, mellificijs, aquis, stagnis, paludibus, piscinis, piscaturis, fluminibus,
lacubus, riuulis, molendinis et generaliter cum singulis vtilitatibus et vniuersis pertinencijs, quocumque ad eandem medietatem
hereditatis Minoris
Bukownicza pertinentibus, nichil penitus iuris et dominij pro se et eorum legittimis successoribus reseruantes, medietate hereditatis
in eadem, pro vno manso agri cum domo et edificijs ac omnibus agris et pratis, campis et pascuis, quomodolibet ad ipsum mansum
pertinentibus in antiqua
Crobya cum addicione centum marcarum grossorum latorum Pragensium et numeri Polonicalis consueti dederunt modo, via et forma permutacionis
supradicte, per ipsum reuerendum dominum Albertum Dei gracia episcopum Poznaniensem et successores suos ac mensam episcopalem
tenendam, habendam, possidendam, vendendam, obligandam, commutandam et in vsus ipsius voluntarios conuertendam, prout sibi
domino episcopo et suis successoribus vtilius videbitur expedire, coram nobis plenarie tytulo proprietatis in perpetuum resingnauerunt.
Szmislaus vero predictus fideiussit pro nepotibus suis, videlicet pro pueris filie fratris sui germani Cunradi, ita quod nepotes
sui predicti infra tres menses ad nostri presenciam venire debent et eidem domino episcopo similem predicte medietatis hereditatis
Minoris
Bukownicza facere resignacionem et dictam approbare permutacionem; si autem predicti nepotes dictam resingnacionem medietatis hereditatis
Minoris
Bukownicza infra prenotatos tres menses non fecerint, tunc omnia dampna, quecumque ipse dominus episcopus fecerit, in ipsum fideiussorem
Szmislaum debent redundari. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in Poznania
ipso die Purificacionis Marie, anno Domini M° quadringentesimo nono. Presentibus strenuo nobilibusque viris, dominis: Bogussio
oommendatore circa sanctum Iohannem ante Poznaniam, Wysschotha |de
Lang, Wincencio Kothka de
Iasschenye, Nicolao de
Sepno, Martino Rosust de
Iarnoltowo et Michaele de
Miroslawice heredibus, alijsque plurimis fidedignis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z fioletowego jedwabiu pozostał.
1)Bukownica, wieś w pow krobskim.
Dokument Nr 143
1409. die 28. mensis Februarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de Wschowa octo mansos agri in villa Przyczyna sitos, confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Vbi vtilitatis et commodorum habetur racio, ibi iura libertatum merito per
principes et legum latores debent augmentari. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod sane consideratis fidelium obsequiorum
constancijs, quibus ciues et incole ciuitatis nostre
Wschowa, nostram hactenus venerati sunt magestatem et imposterum aucto fidelitatis studio poterint prestancius venerari, volentes
ipsos nostre specialis gracie prerogatiua prosequi et letari ampliori, vt nostris suffulti munificencijs se ad seruicia nostra
propensius redderent prompciores, ipsis octo mansos in villa eorum
Przyczyna1) dicta cum octo marcis annui census in eisdem, quos Sigfridus de
Cono habuit et tenuit et consors eius legittima racione et nomine veri dotalicij sui ad tempora vite ipsius possidebat, qui octo
mansi post decessum predicti Sigfridi et sue consortis antedicte ad nostram fuerunt et sunt deuoluti maiestatem, donauimus,
appropriauimus, dedimus, adscripsimus et incorporauimus, damusque tenore presencium, appropriamus, incorporamus, adscribimus,
adiungimus de plenitudine nostre regie potestatis liberaliter et donamus donacione perpetua et in ewm. Quosquidem octo mansos
cum octo marcis annui census in eisdem, necnon cum omnibus pertinencijs et attinencijs vniuersis eorumdem, predicti ciues
tenebunt, habebunt, vtifruentur et possidebunt perpetuis temporibus duraturis cum potestate vendendi, obligandi, commutandi
de nostro duntaxat consensu speciali, et in vsus ipsorum vberiores conuertendi. Racione cuius donacionis predicti ciues ciuitatem
nostram
Wschowa supradictam muro et fossatis bene fortificare, murosque et fossata vetera reformare debent et tenentur. Harum quibus sigillum
nostre maiestatis est appensum testimonio literarum. Actum in
Celna(s) feria tercia Carnisprivii, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis:
Nicolao archiepiscopo Gneznensis, Alberto episcopo Poznaniensis ecclesiarum, necnon validis strenuisque viris; Iohanne de
Tarnow castellano Cracouiensi, Cristino de
Ostrow Sandomiriensi, Sandiuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Iacobo de
Konieczpolye Siradiensi palatinis, Vincencio de
Granow castellano Naklensi et Iohanne de
Czurnina alias de
Ridzin herede, Costanensi et Wschouiensi capitaneo, alijsque quam pluribus nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus domini
Nicolai prepositi sancti Floriani extra muros Cracouie ciuitatis, nostrique regni vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Ad relacionem eiusdem domini Nicolai regni Polonie vicecancellarij.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII w. str. 22. (Poznań, arch. rządowe).
1)Przyczyna, wieś w pow. wschowskim, tuż pod Wschową położona.
Dokument Nr 144
1409. die 28. mensis Februarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de Wschowa quasdam leges confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Vbi vtilitatis et commodorum habetur racio, ibi iura libertatum merito per
principes et legum latores debent augmentari. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod sane consideratis fidelium obsequiorum
constancijs, quibus ciues et incole ciuitatis nostre
Wschowa nostram hactenus sunt venerati maiestatem et in posterum aucto fidelitatis studio poterint plus venerari, ad instantes peticiones
ipsorum ciuium viduali statui semper compacientes et compati volentes affectu, quibus vtique reliquis post decessum maritorum
varie turbaciones et plurima occurrunt incommoda, hanc legem perpetuis temporibus tenendam statuimus circa distribucionem
bonorum, post mortem maritorum ipsarum viduarum et relictarum derelictorum et remanencium, quod quandocumque aliquem ciuem
aut incolam eiusdem ciuitatis decedere ab hac luce contigerit, consorte sua legitima superstite remanente, quamuis vxori sue
predicte nichil de bonis suis racione dotalicij assignauerit, dum vitam ducebat in humanis, nihilominus tamen tercia pars
omnium bonorum mobilium et immobilium debet cedere vxoribus post decessum suorum maritorum et ad proprietatem earum deuenire,
iure ipsorum Magdeburgensi in contrarium edito, non obstante. Si quid autem vltra terciam partem maritus consorti sue legitime
predicte assignauerit coram capitaneo vel iudicio, dum viuerit, illud eciam vxor cum tercia parte predicta debebit sine difficultate
obtinere post mortem mariti sui, vt premittitur, et decessum. Pueri vero, si fue rint, duas partes predictorum bonorum aut
amici proximiores defuncti obtinebunt. Quia vero communitatis inordinata disposicio sine superiori consilio solet sepius in
ciuitatibus deuiare, volumus statuentes, vt omnes mechanicorum artifices et magistri suis proconsuli et consulibus ciuitatis
predicte, per capitaneum electis, debitam faciant obedienciam et in omnibus eorum ordinacionibus, statutis et preceptis omnino
eis sint subiecti, ipsorumque regiminibus et disposicionibus in statuendis empcionibus et vendicionibus se opponere non debeant,
nec eis quomodolibet contraire.
Illo eciam apposito specialiter et adiecto, quod quicumque in ciuitate cuiuscumque status vel condicionis extiterit, extraxerit
gladium vel cultellum causa et intencione occidendi vel eciam vulnerandi, pro extraccione gladij nomine pene in mediam marcam,
de cultelli vero extraccione in vnum fertonem ad pretorium pro municione et structura ciuitatis incidat et incurrat ipso facto;
qui vero cum extracto et nudo cultello ausu temerario in aliquem proiecerit, proiiciens vnam marcam pro pena soluere teneatur,
ad castrum videlicet octo scotos, aduocato octo et ad pretorium octo dare sit adstrictus. Harum quibus sigillum nostre maiestatis
est appensum testimonio literarum. Actum in
Iedlna feria tercia Carnispriuij, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis:
Nicolao sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Alberto episcopo Poznaniensi, necnon validis strenuisque viris: Iohanne
de
Tarnow castellano Cracouiensi, Christino de
Ostrow Sandomiriensi, Sandziuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Iacobo de
Konieczpole Siradiensi palatinis, Vincencio de
Granow castellano Naklensi et Iohanne de
Czirnina alias de
Rydzyn herede, Costanensi et Wschouensi capitaneo, alijsque quam pluribus nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus domini Nicolai
prepositi sancti Floriani extra muros Cracouiensis ciuitatis, nostrique regni vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Ad relacionem eiusdem domini Nicolai regni Polonie vicecancellarij.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII wieku str. 25 (Poznań, Archiwum rządowe).
Dokument Nr 145
1409. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum terrigenis dioecesis Gnesnensis de decimis reddendis pactum.
In nomine Domini amen. Nos Nicolaus diuina prouidencia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, vnacum venerabilibus dominis,
fratribus nostris, capitulo eiusdem ecclesie Gneznensis, ad perpetuam rei momoriam et ad vniuersorum, quorum interest, noticiam
presentibus volumus peruenire, quod cupientes controuersias inter nos et ecclesiam nostram, ex vna, necnon nobiles et terrigenas
nostre dyoecesis ex altera partibus, super infrascriptis articulis et alijs dudum exortas, modo, quo possumus, meliori pro
qualitate temporis currentis conplanare, cum eisdem nobillibus et terrigenis talem fecimus ordinacionem et concordiam futuris
temporibus duraturam. Videlicet, quod de antiquis villis et de agris locatis et possessis uel decima manipulatim, vbi decime
solui consueuerunt, secundum antiquam consuetudinem, ad quos pertinent, soluantur; et vbi antiqua villa de iure Polonico in
ius Theutunicum transferetur, in quo territorio sita fuerit, illius loci iure fruetur, scilicet quod pro decima campestri
soluant incole ville illius census medietatem, videlicet sex mensuras triplicis grani, vt prefertur, cum sex grossis Pragensibus
de quolibet manso Sredensi, et dicti mansi duo in vnum non coniugentur neque aliter dilatabuntur. In territorio vero Naklensi,
inter Pomeraniam et
Nothesch pro decimis, que manipulatim solui deberent, de quolibet manso Culmensi uel Sredensi per tres scotos grossorum eorundem in
festo sancti Martini confessoris incole villarum dicti territorij persoluere tenentur. Sculteti insuper villarum, in quibus
per kmethones maldrate soluuntur, per quatuor mansos liberos et non plures habebunt, de quibus plebano, a quo audient officia
diuina et percipient ecclesiastica sacramenta, more antiquo soluent missales annonas, de quolibet manso mensuram siliginis
et mensuram auene, ita quod quilibet ipsorum scultetorum in sua scultecia maldratas cum peccunijs sit astrictus recolligere
fideliter et reponere in loco tuto ac seruare, et demum illi, ad quem pertinent dicte maldrate, cum pecunijs presentare; non
soluentes vero et soluere retardantes ipsi sculteti ad estimacionem debiti debent inpignorare et sub penis certis infra vnius
mensis spacium a die inpignoracionis, prout arcius poterunt, compellere ad soluendum, alias ipsi sculteti et kmethones in
toto uel in parte non soluentes, tam diu post dictum mensem executentur, quousque integraliter dictus census fuerit persolutus.
De quibus siquidem quatuor mansis predicti sculteti uel alter eorum, si aliquem vendiderint, obligauerint seu alijs ad arandum
concesserint uel quoquomodo alienauerint, de illis, qui eos arabunt, vna cum villanis decimam aut maldratas cum censibus soluent,
vbi villani soluere consueuerunt. Insuper quociens aliquem mansum in villa locata quouismodo desertari contingat arcius illum
preter dominum ville, in campo decimam persoluet manipulatim, quousque locetur, et census cum maldratis persoluantur. Item
rectores ecclesiarum et alij quicumque presbiteri Gneznensis dyocesis pro columbacione, pro baptismo, pro copula, pro extrema
vnccione nichil petant, sed quod ipsis dabitur caritatiue, recipiant et gratuite. Vbi autem sacerdotem uel clericum in sacris
constitutum wlnerari, capi uel occidi contigerit, locus ille tamdiu sit interdictus, quousque maleficium huiusmodi commitens,
ecclesie satisfaciat, uel ipsi ecclesie pro pena tradatur, aut homines loci eiusdem sacramentum prestiterint, quod eis operam
non dantibus neque detinere valentibus, idem aufugit malefactor, et extunc in dicto loco diuina relaxabuntur. Eciam non cessetur
a diuinis propter aduentum ad aliquem locum alicuius excommunicati, ne iusti diuino officio indebite priuentur. Preterea fabrica
ab ecclesijs, vbi dominus noster rex Polonie habet iuspatronatus, non requiratur. Item statuimus cum dictis nobilibus et terrigenis,
quod vbicumque miles militi obligat hereditatem, de agris, quos obligans colebat, recipiens obligacionem teneatur decimare,
vbi ille, qui obligauit, decimabat. Si vero occuparet et exararet plures agros, repellens de illis kmethones, in
gonythwam decimabit. Item ordinamus, quod maldrate de villis domini nostri regis Polouie ac nobilium et terrigenarum predictorum nobis
non ducantur; sed qui ducere voluerint, non prohibeantur. In cuius rei testimonium nostrum et dicti capituli nostri Gneznensis
sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne ipso die sancti Marci ewangeliste, anno Domini M° CCCC° IX. Presentibus
honorabilibus viris dominis: Nicolao Strosberg preposito, Petro cantore, Nicolao archidiacono, Iacobo custode, Kelczone cancellario,
Abraham preposito Lanciciensi, Nicolao Strzeschconis officiali, Borcone, Nicolao Gorca, Lorcone, Nicolao de
Czesschewo, Nicolao Longo, Adam, Marino, Miroschcone, Albrico, Henrico et Nicolao Bronislai, prelatis et canonicis dicte ecclesie nostre
Gneznensis tunc nobiscum capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 311), opatrzony był pierwotnie dwoma
pieczęciami, zawieszonemi na sznurkach z białego, różowego i czarnego jedwabiu, których wyciski wyłupane.
Dokument Nr 146
1409. die 28. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Stressconis officiali et Boguslao vicario in spiritualibus Gnesnensibus mandat,
ne litem, quam Ioannes filius Glinski Nicolao Felker advocato Plesseviensi intendebat, diiudicare praesumant.
R. Zakaz powyższy wydany zostaje z tego powodu, ponieważ spór ów dotyczy sprawy dziedzicznej, należy więc takową do właściwego
sądu odesłać. In
Kalis feria secunda infra octauas s. Agnetis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1409.
Dokument Nr 147
1409. die 7. mensis Iunii, in Sienno.
Martinus de Kalinowo castellanus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit.
Nos Martinus de
Kalinowo castellanus Syradiensis, significamus, quibus expedit, vniuersis, quod cupientes se in fidelitate, quam erga serenissimum
principem et dominum, dominum Wladislaum regem Polonie et dominum nostrum graciosissimum et Coronam ipsius regni Polonie gerimus,
constancius exercere, ipsius Maiestati sue fidei et honoris nostri puritate nos submittimus et tenore presencium pollicemur,
quod Celsitudini et Corone ipsius fidelis esse volumus et ipsum tanquam dominum nostrum graciosissimum ab omnibus insidijs
quorumlibet premuniri, eumque nullis exquisitis coloribus deserere, sed ei et regno ipsius Polonie assistere; nulli alteri
preter ipsum adherendo. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in
Sneno feria sexta in crastino Corporis Cristi, anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 313), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, z której pozostał tylko mały ułomek, wyobrażający herb Sulimę.
Dokument Nr 148
1409. die 7. mensis Iunii, in Sienno.
Iacobus de Koniecpole palatinus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit.
Nos Iacobus de
Koneczpole palatinus Syradiensis, significamus, quibus expedit, vniuersis, quod cupientes se in fidelitate, (quam) erga serenissimum
principem et dominum, dominum Wladislaum regem Polonie etc. dominum nostrum graciosissimum et Coronam ipsius regni Polonie
gerimus, constancius exercere, ipsius maiestati sub fidei et honoris nostri puritate nos submittimus et tenore presencium
pollicemur, quod celsitudini et Corone ipsius fidelis esse volumus et ipsum tamquam dominum nostrum graciosissimum ab omnibus
insidijs quorumlibet premunire, eumque nullis exquisitis coloribus deserere, sed ei et regno ipsius Polonie assistere, nulli
alteri preter ipsum adherendo. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in
Sneno feria sexta in crastino Corporis Cristi, anno Incarnacionis Domini millesimo quadringentesimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 312), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 149
1409. die 10. mensis Iunii, in Trzęsacz.
Stephanus molitor de Trzęsacz Mathiae abbati monasterii Bissoviensis octo mensuras siliginis soluturum sese obligat.
Nos Nicolaus heres in
Iastrambe, Iaszek de
Ganthcze, Sbylud Szambowszky, Stanislaus Bolemiszky, Nicolaus Sanszadi, iudicio terrestri in
Transzacz presidentes, significamus omnibus et singulis, tam presentibus, quam futuris, necnon ceteris, quibus expedit, vniuersis,
quod veniens Stephanus molendinator de
Transzacz1) cum omnibus et singulis fratribus suis, qui ad predictum molendinum ius patronatus habuerunt, bannita ad iudicia tam Theutunicalia,
quam Polonicalia, publice profitendo recognouit, se debitorie teneri et obligari venerabili viro, dominio Mathie abbati de
Bysszowia ac toto conuentui octo last. siliginis de antiquo censu, cuius quidem siliginis prius nominatus Stephanus debet et est astrictus
ad soluendum IIIor last. super festum Penthecostes proxime nunc venturum, et alias IIIIor last. super aliud festum Penthecostes,
continue se sequentes, nullam exclusionem de censu annuali faciendo, sed quolibet anno de censu IIIIor. last. ad soluendum
est astrictus. Si et inquantum prius fatus Stephanus molendinator de
Transzacz uel eius successores legittimi non curarent predictam siliginem super terminum primum exsoluere uel super secundum, extunc
dominus Mathias abbas cum toto conuentu eius debet se intromittere predictum in molendinum, quod molendinum iusto iure acquisiuit;
quod quidem molendinum debet et potest tenere, habere, possidere libere, pacifice et quiete, cum omni iure et pleno dominio
ac omnimoda proprietate iure hereditario patronatus. Si eciam contingeret prelibatum Stephanum molendinatorem hocidem molendinum
vendere, nulli hominum viuenti potest vendere, nisi prehabita licencia domini Mathie abbatis ac eius conventus, uel eundem
ad soluendum erit primordialis ac principalis, et prius tactus venerabilis pater Mathias abbas ac eius totus conuentus predicto
cum Stephano paratus est quauis cum persona mundi viuente iusticie complementum facere, regula iuris dictante et exigente.
Et super hoc venerabilis dominus Mathias abbas iudicio banitho Theutunicali dedit solucionem testimonialem et nobis iudicio
in terrestri IIIIor grossos adiudicatum. In cuius rei testimonium presenti litere sigilla nostra sunt appensa. Datum in
Transzacz feria secunda infra octauas Corporis Christi, anno Domini M° CCCC° nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu(Koronowo N. 138), opatrzony jest piecioma małemi, okrągłemi
pieczęciami z zielonego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwsza wyobraża herb Rolę. Napis: s. Nicolai de Iast.
Druga herb Leliwę. Napis otokowy nieczytelny. Trzecia herb Pomian. Napis otokowy również nieczytelny. Czwarta herb Ramułt.
Napis otokowy nieczytelny. Piąta klucz Jasieńczyka. Napis: s. Nicolai de ....
1)Trzęsacz, wieś w pow. bydgoskim, par. Włóki.
Dokument Nr 150
1409. die 3. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cum Smislao et filiis eius Boguphalo et Pelca, necnon Smislao filio Conradi unum mansum agri
in Krobia stara medietate villae Bukownica mała commutat.
R. Poznanie feria quarta infra octauas ss. Petri et Pauli apostolorum. Testes: Pelka cantor, Nicolaus Poznaniensis, Conradus
Srzemensis, Sandko Pczewiensis archidiaconi, Nicolaus de
Gorka cancellarius, Iohannes officialis, s. Spiritus prepositus, Michael Blida decretorum doctor, Vincencius de
Marcinkowo, Albertus de
Slachcino, Petrus Luciani, Bartholomeus Rinconis, Petrus decanus Lubucensis, prelati et canonici ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Gnesnensis, acta de a. 1598-1604.
Dokument Nr 151
1409. die 28. mensis Iunii, in Kalisz.
Nicolaus Szyczek civis Calissiensis cum filio suo Petro ecclesiae parochiali Callissiensi ad s. Nicolaum duas marcas annuas
in vim reemptionis confert.
R. Paulus Golisch proconsul, Iohannes Renis, Henricus Schelesil, Iacobus institor, Petrus Bochner et Martinus Hendloff consules,
Nicolaus Cranch, Thomas Wartinberg, Vincencius institor, Erasmus Maregrephe, Nicolaus Swalin, Cloze braseator et Hannus arcufex,
scabini Calissienses, feria sexta in vigilia bb. Petri et Pauli apostolorum poświadczają, iż stanąwszy przed nimi w sądzie
gajonym wobec wójta Jakuba syna Zacharyaszowego, Mikołaj Szyczek ich współobywatel, wraz z swym synem Piotrem, darowali 2
grzywny czynszu rocznego na ich domu narożnym, leżącym w rynku miasta obok domu Jana kaletnika, na utrzymywanie lampy przed
ołtarzem św. Trójcy w kościele parafialnym św. Mikołaja, któreto pieniądze mają być wypłacane na ręce Jakusza Byalorzytha
i Michała Korabia, dozorców światła w tymże kościele. Czynsz ten może być skupionym za 20 grzywien monety, mianowicie 10 grzywien
groszy szerokich i 10 grzywien tojaków
(tercianorum), które jednak do użytku kościoła mają być obrócone.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, ad a. 1452.
Dokument Nr 152
1409. die 8. mensis Iulii, in Szrem.
Wladislaus II. rex Poloniae dat Adae dicto Rinda treugas pacis cum civibus de Kościan.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Litphanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo consideratis displicencijs et rancorum materijs, que inter ciues nostros de
Costan, puta consules, iuratos, totamque communitatem ex vna, et Adam alias Rinda suosque filos consanguineos, parte ab altera uertebantur
et de die in diem inflammari et crescere sperabantur occasione duorum maccellorum ibidem in
Costen1) existencium, que dicto Ade alias Rinda ponderatis et ad mentem reductis suis fidelibus obsequijs, quibus nobis multipliciter
placere meruit, erga nos et eandem ciuitatem nostram
Costan se exercendo fideliter, constanter et ipsi ciuitati plurima commoda felicia procurando, de nostra mera liberalitate dare
et donare dignati sumus graciose solita nostra consolacione, qua cunctos fideliter nobis seruientes, consolare consueuimus,
ipsum animaduertentes reddere consolatum, quarum itaque flammas volentes extinguere et earum fomenta ac scintillas suffocare,
et ipsum Adam alias Rinda suosque filios et consanguineos ciuibus et incolis Costensibus continere et in fauorem pristinum
reducere, vt vnanimes in pace et amoris intimi dulcedine valeant permanere, eidem Ade alias Rinda eiusque filijs et consanguineis
treugas pacis dedimus perpetuas et per quosuis ciues et incolas Costenses sub pena et vadio certo duorum milium marcarum,
quod inter ipsos vallauimus et vallamus presentibus, inconcusse et inviolabiliter obseruandas firmiter, decernentes, quod
nullus penitus ipsorum ciuium predictis Ade uel eius filijs seu eciam consanguineis in facto donacionis eorundem duorum maccellorum,
per nos ita liberaliter facte, debet mencionem facere uerbo et facto seu quocumque alio modo famam ipsorum detractiuam(s),
sed quod omnino ab impeticione et obieccione note infamie talismodi sint liberi, mundi et soluti. Si uero quispiam ausu temerario
ductus, secus in premissis attemptare presumserit et ipsis lingwa indomita et efrena aliquid detractiuum honori dixerit, obiecerit
seu eciam aliquam fecerit memoriam, ante omnia ciuitas Costanensis predicta nobis uel nostris successoribus predictam penam
et vadium vallatum duorum millium marcarum soluere tenebitur; is autem, qui huiusmodi infamie fulminator fuerit, incurret
contumaciter et subici debebit dispendio colli et honoris. Vobis igitur Iohanni de
Czirmina capitaneo, aduocatisque, consulibus, iuratis et incolis nostre ciuitatis
Costan vniuersis modernis et alijs pro tempore existentibus, presentibus requirendis, nostris firmis damus regalibus in mandatis,
quatenus predictis Ade Rinda eiusque filijs et consanguineis treugas pacis huiusmodi, per nos ipsis datas, inuiolabiliter
seruare debeatis et eas per quempiam firmiter et inconcusse seruandas, in ecclesijs, foris et locis, in quibus maior hominum
confluit multitudo, exclamare faciatis sub pena et vadio suprascriptis. Pro firmiori huiusmodi nostri decreti treugarum et
composicionis tencione et efficacia, horum seriem plenarie ad libros terrestres et ciuiles insribi facientes. Harum quibus
sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Szrem feria secunda infra octauas Visitacionis sancte Marie virginis gloriose, anno Domini M° CCCC° nono. - Ad relacionem Nicolai
regni Polonie vicecancellarij.
Księga ziemska kościańska z lat 1406 - 1412, str. 251.
1)Kościan miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 153
1409. die 19. mensis Iulii, Lanciciae.
Petrus Szafraniec subcamerarius Cracoviensis et capitaneus Lanciciensis testatur, Iacussium de Słupcza cum Nicolao archiepiscopo
Gnesnensi partem villae Słupcza villa Tarnówka commutasse.
In nomine Domini amen. Quoniam multis dubiorum incommodis tunc prudenter occurrimus, dum gesta etatis nostre literarum apicibus
et testium annotacione perhennamus, proinde nos Petrus Schaffranecz subcamerarius Cracouiensis et capitaneus Lanciciensis,
significamus tenore presencium vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod ad nostram et multorum baronum ac nobilium nobis
assidencium, veniens presenciam nobilis Iacussius heres de
Slupcza, sanus mente et corpore, non coactus nec compulsus, neque aliquo errore seductus, sed de certa sua sciencia spontanea, suorumque
fretus consilio amicorum, totalem et totam partem suam, quam in dicta villa
Slupcza,1) in terra Lanciciensi sita, ex paterna successione habuit, cum agris, pratis, campis, siluis, mericis, quercetis, nemoribus,
borris, mellificijs, molendinis, emolimentis, lacubus, piscinis, piscaturis, censibus, redditibus, omnibusque vtilitatibus
iam factis existentibus et fiendis, quibuscumque nominibus vocitentur, prout dicta pars predicte ville
Slupcza ab alijs partibus et villis in suis limitibus longe lateque, circumferencialiter est distincta, et prout ipsam partem solus
tenuit, cum omnibus suis pertinencijs, nichil iuris, dominij uel proprietatis in eadem parte pro se uel suis successoribus
legittimis reseruando, cum reuerendo in Christo patre, domino Nicolao sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo pro villa
Tharnowca2) in terra Maioris Polonie sita, receptis ab eodem domino Nicolao archiepiscopo in supplementum valoris predicte partis sue
quadringentas marcss latorum grossorum Pragensium permutauit et iusto permutacionis titulo coram nobis resignauit, per prefatum
dominum Nicolaum archiepiscopum Gneznensem et successores suos archiepiscopos Gneznenses et dictam Gneznensem ecclesiam tenendam,
habendam, regendam, vendendam, commutandam, obligandam, alienandam et in vsus ecclesie Gneznensis predicte conuertendam, aut
per se et mensam suam archiepiscopalem possidendam temporibus perpetuis duraturis. Nos igitur permutacionem et resignacionem
predicta rata et grata habentes, presentibus approbamus, ratificamus et de nostra certa sciencia confirmamus, decernentes
ea obtinere robur perpetue firmitatis. In cuius rei testimonium presentes scribi et nostri appensione sigilli iussimus comuniri.
Actum et datum Lancicie feria sexta post festum sancti Allexij confessoris, anno Domini M° CCCC° IX. Presentibus nobilibus
viris, dominis: Iohanne de
Lankoschin castellano, Clemente de
Zychlin vexillifero, Nicolao de
Opporow venatore, Stanislao de
Byelawy pincerna Lanciciensibus, necnon Lyscone de
Orlow castellano Brzezinensi, Puczkone de
Nandzerzewo et alijs multis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 314), opatrzony jest jedną pieczęcią
na sznurku z białego i czarnego jedwabiu zawieszoną, po której tylko skorupa wosku bez wycisku pozostała.
1)Słupcza, wieś tej nazwy w ziemi łęczyckiej dziś nie istnieje.
2)Tarnówka, wieś zapewne w powiecie kolskim.
Dokument Nr 154
1409. die 26. mensis Iulii, in Inowłodź.
Thomco de Węgleszyn castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae Wladislao II. regi Poloniae cum certo numero
hastarum famulari sese obligat.
Ego Thomco de
Wangleschin castellanus Sandomiriensis et Maioris Polonie capitaneus, notum facio, quibus expedit, vniuersis, quod pro quadringentis
marcis grossorum Pragensium, in quibus racione ...... serenissimo principi, domino Wladislao regi Polonie etc. domino nostro
gracioso obligor et astringor, dum et quando regnum ipsius Polonie contra quoscumque eius inimicos exircitualiter se mouebitur,
cum certo numero hastarum promitto eidem domino regi famulari et quadringentas marcas predictas promereri; et si hoc ipsum
facere non potuero aut neglexero quouismodo, extunc ad solucionem earundem quadringentarum marcarum domino regi predicto me
obligo et astringo. Harum quibus sigillum meum appensum est testimonio literarum. Datum in
Inowlodz feria sexta in crastino beati Iacobi apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 315). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 155
1409. die 30. mensis Iulii, in Radoszyce.
Wladislaus II. rex Poloniae Martino de Sławsko villam Ceków in XXX marcis pignori obligat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attente mentis intuitu perpendentes grate et multum accepte fidelitatis studiosa obsequia, quibus
strenuus Martinus de
Slawsco subdapifer Poznaniensis, miles noster fidelis, nobis multipliciter placere meruit et in futurum aucto fidelitatis studio
prestancius poterit complacere, horum intuitu volentes ipsum specialis gracie prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere
continuo prompciorem, sibi in et super villa nostra
Czecowo1) in districtu Kalisiensi sita, quam alias a nobis habuit in tenuta, de triginta marcis numeri Polonicalis consueti, quadraginta
octo grossos in marcam quamlibet computando, graciose prouidimus et prouidemus harum serie mediante. Quamquidem villam
Czecowo idem Martinus (cum omni iure et dominio), quibus ipsam soli habuimus, cum omnibus ipsius vtilitatibus, fructibus, prouentibus,
censibus, redditibus, coherencijs, pertinencijs, appendijs ad eam quomodolibet ab antiquo spectantibus, habebit, tenebit,
vtifruetur et pacifice possidebit, quousque sibi vel suis successoribus per nos aut successores nostros dicte triginta marce
persolute fuerint integre et de pleno; quibus exsolutis prefate ville possessio ad nos uel successores nostros deuolui debet
pleno iure. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio litterarum. Datum in
Radoschicze feria tercia proxima post diem sancti Iacobi apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. - Relacio Sbignei marschalci.
Teka Naruszewicza 10 N. 126, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego na pasku pargaminowym
wisiała pieczęć z czerwonego wosku.
1)Ceków, wieś w wojew. i pow. kaliskim, par. Kosmów.
Dokument Nr 156
1409. die 23. mensis Augusti, in Bukownica.
Pribislaus Gryżyński ecclesiam parochialem in Włoszakowice iterum erigit et dotat.
R. Przibislaus Griszynski heres in
Brenno dominusque in
Bukowyecz et
Lloszakowycze a. D. 1409 in vigilia b. Bartholomei apostoli, anno, quo ecclesia predicta est erecta et de nouo edificata, cum maxima gwerra et altercacio
est facta inter serenissimum principem Wladislaum regem Polonie et Cruciferos, za zgodą braci swych rodzonych Andrzeja, Jana
i Wyszaka, funduje na nowo kościół parafialny NMaryi Panny i Wszystkich Świętych we wsi
Włoszakowice,1) ponieważ obecny jego rządca ks. Piotr Bronski dla zupełnego upadku fundacyi dłużej się utrzymać nie może, a i przedtem z
tegoż powodu probostwo to przez dłuższy czas wakowało. Fundator przeznacza na wspomożenie 2 grzywny groszy rocznego czynszu,
które zapisuje na swej wsi
Bukownica,2) dalej jednę grzywnę zapisaną na wsi
Grotniki3) i jednę grzywnę zapisaną na
Włoszakowicach; gdyby zaś wsie te przez nieszczęście opustoszały, wtenczas proboszczowie mają pierwsi swój czynsz z nich pobierać i z wszystkich
ich dochodów n. p. z młynów. Oprócz tego otrzymują proboszczowie młyn we Wł
oszakowicach, zwany Mały młyniec, wraz ze stawem i dopływem i odpływem tegoż i wolnem rybołostwem na swój stół, równie wolny wrąb w lesie
na budulec i opał, za co młynarz ma wolność mielenia dla mieszkańców wsi i obcych, dając za to dziedzicowi rocznie 4 kapłony
na Boże Narodzenie. Nadto otrzymują proboszczowie dziesięciny snopowe na folwarkach wsi
Włoszakowice i Koly i wolność paszenia owiec, bydła i świń na żołędziach, nadto jeden ogród. Przytem przyrzeka fundator
sub fide et honore, że gdyby kiedy wykupił od biskupa wiardunki ze wzmiankowanych wsi za swe pieniądze, wtedy złoży 20 grzywien on lub jego spadkobiercy,
z których czynsz mają proboszczowie pobierać. W końcu wzywa klątwy kościelne na swych następców, gdyby który z nich powyższą
darowiznę miał naruszyć.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta ann. 1591 - 1593.
1)Włoszakowice wieś paraf. w woj. niegdy poznańskiem, pow. kościańskim.
2)Bukownica jedna leży w pow. krobskim, druga w ostrzeszewskim.
3)Grotniki leżą w pow. wschowskim.
Dokument Nr 157
1409. die 16. mensis Septembris, Vladislaviae.
Ioannes vicarius in spiritualibus Wladislaviensis canonicatum in ecclesia Crussviciensi ad s. Vitum Nicolao praeposito ecclesiae
ad s. Florianum confert.
Iohannes scolasticus Wladislauiensis, vicarius reuerendi in Christo patris et domini, domini Iohannis episcopi Wladislauiensis
in spiritualibus generalis, discretis viris, dominis .. ebdomadarijs sancti Petri Cruszuiciensis ac vniuersis et singulis
vicarijs sancti Viti in castro Cruszuiciensi ecclesiarum collegiatarum, qui presentibus fuerint requisiti, salutem in Domino.
Vacantibus canonicatu et prebenda in dicta ecclesia sancti Viti per mortem domini Nicolai de
Chrobrza, vltimi et inmediati prebendarij eorundem, extra Romanam curiam defuncti, ad presentacionem serenissimi principis et domini,
domini Wladislai Dei gracia regis Polonie etcetera, ius patronatus dictorum canonicatus et prebende obtinentis, honorabili
viro, domino Nicolao preposito ecclesie collegiate sancti Floriani extra muros ciuitatis Cracouiensis,
1) et in ipsius absencia discretis viris domino Clementi plebano in
Brest, procuratori suo legittimo, presencium exhibitori prouidimus et presentibus prouidemus, ipsumque per bireti nostri imposicionem
de eisdem inuestiuimus et presentibus inuestimus, instituentes eundem canonicum prebendatum ecclesie sancti Viti supradicte.
Quocirca vobis et cuilibet vestrum, qui presentibus fuerit requisitus, in uirtute sancte obediencie districte precipiendo
mandamus, quatenus memoratum dominum Nicolaum aut dictum suum procuratorem in possessionem dictorum canonicatus et prebende,
iurium et pertinenciarum eorundem nostra auctoritate inducatis legittime corporalem, asignatisque sibi stalo in choro loco
uocem in cappitulo cum plenitudine iuris canonici ipsum recipiatis et ab alijs canonicis eiusdem ecclesie recipi faciatis
in canonicum et in fratrem, facientes inducto de redditibus, prouentibus et obuencionibus vniuersis ipsius prebende a reddituarijs
et censuarijs integre respondere. Datum Wladislauie die XVI mensis Septembris, anno Domini millesimo quadringentesimo nono,
nostro sub sigillo.
Dokument pargaminowy, nieco zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 316), opatrzony
jest małą pieczątką okrągłą, z ciemnego wosku, uwieszoną na pasku pargaminowym. Pieczęć wyobraża popiersie Matki Boskiej z
dzieciątkiem, otoczone promieniami. W otoku napis acz wyraźny, przecież nieczytelny.
1)Kościół niegdy kollegiacki św. Floryana na Kleparzu pod Krakowem.
Dokument Nr 158
1409. die 28. mensis Octobris, in Opatów.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de Rydzyn immunitates quasdam confert.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie, significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo ob merita fidelium obsequiorum, quibus Iohannes de
Ridzin noster fidelis dilectus, nobis placere meruit et adhuc prestancius poterit complacere, ad instantesque peticiones ipsius
ciuitatis
Ridzini1) condicionem volentes facere meliorem, omnibus et singulis mercatoribus et cuiuscumque status et condicionis hominibus cum
peccoribus et frumentis vel alijs ibi emptis recedendi plenam et omnimodam concedimus tenore presencium facultatem, ad nostre
dumtaxat beneplacitum voluntatis. Vobis igitur capitaneis, burgrabijs, procuratoribus, viceprocuratoribus alijsque regni nostri
officialibus et eorum vicesgerentibus, nostris certis damus regalibus in mandatis, quatenus omnes et singulos homines cum
ipsorum pecoribus et frumentis in
Ridzin transeuntes et transire volentes vel abinde recedentes, nulla presumatis impedire racione tamdiu, quousque a nobis aliud
habueritis in mandatis. Datum in
Opatow feria secunda in die Simonis et Iude beatorum (apostolorum), anno Domini millesimo quadringentesimo nono. - Relacio domini
Nicolai vicecancellarij.
Teka Naruszewisza 10 N. 136 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem.
1)Rydzyn miasteczko niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim.
Dokument Nr 159
1409. die 21. mensis Novembris, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Thomconi Komornicki villam Wroblów in CXL marcis pignori obligat.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo Thomkoni Komornicki, nostro fideli dilecto, villam nostram
Wroblow in terra et districtu Welunensi sitam, in centum marcis grossorum Pragensium, in quibus ipsam dudum tenuit a nobis obligatam,
et quadraginta monete communiter decurrentis, quas ab ipso effectualiter accepimus, obligauimns et tenore presencium obligamus,
cum omnibus et singulis ipsius vtilitatibus, censibus, fructibus, molendinis, prouentibus et alijs pertinencijs, ad ipsam
spectantibus, per ipsum habendam, tenendam quiete et pacifice possidendam, tamdiu, quousque sibi dicte centum marce grossorum
Pragensium et quadraginta monete decurrentis per nos vel successores nostros ex integro fuerint persolute. Quibus solutis
villa predicta ad nos et nostros successores redire debebit pleno iure, sic eciam, quod eandem nonnisi proprijs pecunijs tantummodo
pro nostra necessitate redimere debemus. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Cracouia
feria quinta proxima post festum beate Helizabeth, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. - Relacio domini Nicolai vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 134 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, opatrzonego
pieczęcią zawieszoną na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 160
1410. die 20. mensis Februarii, Sandomiriae.
Pribislaus de Gryżyn Wladislao II. regi Poloniae D marcas ad manus Ioannis de Rydzyn solvere sese obligat.
Nos Przibislaus de
Grizin promittimus bona fide quingentas marcas grossorum latorum Pragensium, numeri et ponderis Polonicalium, quadraginta octo grossos
in marcam quamlibet computando, ad manus Iohannis de
Rydzin pro serenissimo principe et domino, domino Wladislao rege Polonie, ad festum Pasce proxime venturum sine omni dilacione ad
racionem mille marcarum, in quibus nobis oppidum
Costczan1) obligauit, quarum iam de facto in paratis quingentas exsoluimus sue Serenitati, reponere et soluere sine falso(?). Quas
si ad predictum festum Pasce proxime afuturum non soluerimus, extunc de omnibus bonis nostris hereditarijs, que possidemus,
cedere debemus, de quibus ipse dominus rex intromittendi se liberam habebit facultatem et ea pro se retinere. Harum quibus
sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum Sandomirie feria quinta proxima post dominicam Reminiscere, anno
Domini M° CCCC° decimo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 317), opatrzony był małą pieczęcią
okrągłą z zielonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, po której tylko ułomek niewielki pozostał.
1)Kościan miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 161
1410. die 29. mensis Aprilis, Cracoviae.
Petrus episcopus Cracoviensis notificat Wladislao II. regi Poloniae bullam quandam Alexandri V. P. M.
Serenissimo principi et domino, Wladislao Dei gracia regi Polonie illustri, salutem in Domino et regie maiesta ..............
Petrus eadem gracia episcopus Cracouiensis et Sedis apostolice nunccius, per sanctissimum in Christo patrem et dominum, dominum
Allexandrum [diuina prouidencia papam] quintum ad vestrum regnum Polonie et ad totam prouinciam Gneznensem cum concessione
[variarum] facultatum specialiter [deputatus ............ facultates vestre regie maiestati, vt indulgenciam, que in concilio
Pysano existentibus est concessa, per certe tenoris litteras nobis .......... est commissum. Cuius quidem facultatis tenor
de verbo ad verbum sequitur et est talis:
Allexander episcopus seruus seruorum Dei, venerabili [in Christo fratri] episcopo Cracouiensi, apostolice Sedis nunccio, salutem
in Domino et apostolicam benediccionem. Cum te ad Polonie regem et nonnullas alias ...... nonullis nostris et Romane ecclesie
negocijs presencialiter destinemus, nos volentes ea tibi commoda, per que te possis alijs reddere gratum .... sum Fraternitati
tue concedendi auctoritate nostra, carissimo in Christo filio Wladislao regi, tum ....... et carissime in Christo filie .....
Anne regine Polonie illustribus cum duodecim, ac dilecto filio nobili viro Allexandro duci Lithuanie eciam cum duodecim [personis],
quas rex, regina et dux prefatus duxerint eligendas, vt ..... ...... quilibet ipsorum et personarum prefatarum duxerit eligendam,
omnium peccatorum suorum, de quibus corde contrito et ore confessionis ......... enses postquam ...... lis concesseris, semel
et alias pos ..... mortis articulo eciam semel plenam remissionem auctoritate apostolica ................ valeat, eciam si
talia fuerint, propter que [Sedes apostolica] foret merito consulenda tenore presencium concedimus facultatem. Datum .................
pontificatus nostri anno primo.
.......... nos in dicto vestre Serenitatis regno essemus constituti, fuit pro parte vestre regie maiestatis supplicatum, quatenus
vobis regi et viginti alijs personis, per vos eligendis, eandem indulgenciam, quam prefatus dominus noster Allexander papa
quintus nuper illis, qui in concilio generali Pysano fuerunt, concessam, videlicet vt confessor seu confessores, quem vos
et quelibet dictarum viginti personarum, per vos ad hoc eligendarum, duxeritis seu duxerit eligendum, omnium peccatorum vestrorum
et suorum, de quibus corde contriti et ore confessi fueritis et fuerint, infra duos menses a data presencium affuturos semel
et postea in mortis articulo eciam semel plenam remissionem auctoritate apostolica concedere valeant, tenore presencium indulgemus.
Que omnia et singula vobis domino regi et alijs quibuscumque intimamus, insinuamus et notificamus et ad vestram et cuiuslibet
vestrum noticiam deducimus et deduci volumus per presentes. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum
presentes litteras nostro sigillo consueto fecimus communiri. Datum et actum Cracouie anno Domini millesimo quadringentesimo
decimo, indiccione tercia, hora terciarum vel quasi, in domo nostre habitacionis, die penultima mensis Aprilis, pontificatus
prefati sanctissimi in Christo domini nostri, domini Allexandri anno primo. Presentibus ibidem honorabilibus viris, dominis
Iohanne custode et canonico Cracouiensi et Michaele scolastico Gneznensi, testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 318), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, po której tylko sznurek z różowego i czarnego jedwabiu pozostał.
Dokument Nr 162
1410. die 19. mensis Maii, in Gliniany.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni de Kalinowa CC marcas in villa Maczow inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, presencium noticiam habituris, quomodo attendentes fidei constanciam constantisque fidelitatis merita,
quibus nobilis Iohannes de
Kalinowa, fidelis noster dilectus, nobis complacuit et aucto fidelitatis studio in posterum prestancius poterit complacere, horum intuitu
meritorum ipsum volentes nostrarum graciarum speciali prerogatiua preuenire (et) ad nostra seruicia continuo reddere prompciorem,
in et super villa nostra
Maczow1) et allodio dicte ville, in districtu Kalissiensi sitis, sibi ducentas marcas numeri et ponderis Polonicalium, scilicet quadraginta
octo grossos in quamlibet marcam computando, centum videlicet et quinquaginta marcas, quibus de nostra voluntate et consensu
predictam villam et eius allodium redemit, et quinquaginta marcas racione ipsius fidelium obsequiorum denuo assignauimus graciose
et tenore presencium mediante in villa et allodio supradictis donamus, damus, conferimus et asscribimus. Quamquidem villam
Maczow cum suo allodio Iohannes predictus cum omni iure et dominio, agris, pratis, campis, borris, syluis, gaijs, mericis, nemoribus,
aucupacionibus, venacionibus, mellificijs, piscinis, piscaturis, lacubus, paludibus, aquis, molendinis et emolumentis, censibus,
fructibus, prouentibus, redditibus, pertinencijs, appendijs et coherencijs vniuersis, prout predicta villa et ipsius allodium
in suis limitibus et granicijs ab alijs circumferencialiter est diuisa et distincta, tenebit, vtifruetur et quiete possidebit
tamdiu, quousque predicte ducente marce sibi vel suis legittimis successoribus per nos aut nostros successores integraliter
fuerint persolute. Quibus ducentis marcis predictis solutis dicta villa cum allodio ad nos vel ad successores nostros pleno
iure deuolui et redire debebit. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum in
Glinani feria secunda in crastino sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 146 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, od którego
pieczęć była oderwana.
1)Maczów, wieś tej ani podobnej nazwy na obszarach dawnej rzeczypospolitej obecnie nie istnieje; jakaby zaś tu miejscowość rozumianą
była, oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 163
1410. die 16. mensis Iulii, prope Hasterad.
Wladislai II. regis Poloniae ad Albertum episcopum Posnaniensem de pugna Grunvaldensi litterae.
Princeps presul eximie, pater in Christo reuerende! Heri audientibus nobis missarum solemnijs magister generalis Cruciferorum
cum omni sua potencia, quam habuit, ad nostros appropinquans exercitus, siciens nobiscum preliari et nostrorum fundere sanguinem,
nobis et domino Wytoldo fratri nostro carissimo duos gladios direxit sic inquiens: ecce vobis duos gladios dirigimus in vestrum
subsidium, vt hodie per conflictum campestrem duellare debeatis nobiscum et locum certaminis nobis indicite aut ipsum vobis
indicendum requiratis. Quibus tandem in mansuetudine animi nostri respondimus: gladios nobis per vos missos suscepimus et
sic suscipere volumus vobiscum, quia Christi nomine inuocato per conflictum volumus decertare; locum autem certaminis vobis
indicare non possumus neque scimus, sed omnipotens Dominus, qui cuncta regit et disponit vniuersa, locum, in quo vobiscum
pugnaturi sumus, iam vobis preparauit. Denique statim sine mora exercitibus nostris ordinatis et instructis, ipsos dimissimus
contra hostes transituros in conflictum, vbi non in virtute brachij nostri vel gencium multitudine armatorum, sed solius Dei
potestate et virtute, qui nos semper ab aduersis dignatus perseuerare, paucis valde de nostris, nullis vero notabilibus interfectis,
omnes exercitus inimicorum prostrauimus et ipsum magistrum generalem et mareschalcum Swarczybog cum alijs multis commendatoribus
Cruciferis peremimus et captiuos infinitos ad nostra tentoria deduximus et habemus captiuos, inter quos ducem Conradum iuniorem
ducem Stetinensem, Christophorum et alios hospites valde multos, quorum numerum ignoramus, recepimus et in captiuitatem adduximus,
sicque hostibus prostratis et in fugam conuersis, qui remanserant superstites, licet pauci, ipsos in propria persona similiter
insecuti et insequi exercitibus nostris per quatuor milliaria mandauimus, vbi iterum infiniti ex ipsis fugientibus sunt perempti
et alij in vndis fugientes sunt submersi. Nos vero Deo nostro de triumpho nobis concesso gracias agentes, per duo milliaria
vltra ipsos insequentes, ad tentoria nostra rediimus sani et incolumes, nobis diuina clemencia fauente et fortuna. Ideo Paternitatem
vestram petimus et hortamur, quatenus diuinam clemenciam, que nos nullis nostris meritis precedentibus, tantis donauit beneficijs,
deprecari velit, vt eandem in nobis continuare pietatem dignetur et concedere in hostibus incepte victorie triumphum consummare.
Datum prope
Hasterad in campo prelii nostri, feria quarta in crastino Diuisionis apostolorum. - Eciam feria sexta, cum a ciuitate nostra
Hoynsteyn recedere voluimus, venerunt ad nos nobiles Cruciferorum et ciues de districtu et ciuitate
Huldenburg, castrum bonum valde nostre subicientes dicioni. Anno Domini M CCCC X.
Teka Naruszewicza 10 N. 151, gdzie dokument ten jest zatytułowany: Vladislaus Dei gracia rex Polonie etc. domino Alberto episcopo
Posnaniensi post pugnam Grunvaldensem.
Dokument Nr 164
1410. die 20. mensis Iulii, in Elbing.
Consules civitatis Elbingensis Wladislao II. regi Poloniae nuntium suum commendant.
Aller durchluchtichster ffurste vnde grossmechtiger gnediger konig vnde here. Euwere grossmechtige konigliche gnade czu ir
guttlichen nemen wellen, das wir rathmanne vnde die gemeyne der stat Elbing dissen erbarn man, ein prior des klosters mit
vns czum Elbinge vorgeschreben an euwere hochwirdige koniglige gnade senden, vnde wir mit demuttlichem dinste euwere hochgeborne
koniglige gnade bitten, wes desser kegenwertiger bryffczeiger van vnses geschefftis wegen an euweren konigeligen gnaden worbende
is, das euwere gnade vff syn wort vnde gewerben ganczen louben hongen welle in aller wys, ab wir alsampt vor euwern gnade
do solbis kegewertig weren. Geschreben am sontage nehst vor Magdalene vidue, vnder der stat secret Elbing borger ruckelinge
off dissen bryff gedrucket, des wir alsampt hir czu no czur czyt gebruchen, im iare des hern Christi XIIII C X.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej. Pieczęć, która po stronie adresowej
wyciśniętą była, wykruszyła się zupełnie.
Dokument Nr 165
1410. die 21. mensis Augusti, in Fredek.
Designatio rerum pretiosarum a Wilhelmo de Rosenberg quondam commendatore in Strasberg, Wladislao II. regi Poloniae traditarum.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo decimo, indiccione tercia, die dominico, vicesima
prima mensis Augusti, hora vesperorum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Iohannis
diuina prouidencia pape vicesimi tercij, anno ipsius primo, in comodo testidunato immediate circa refectorium castri episcopalis
Fredek, in mei notarij publici testiumque infrascriptorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum presencia, personaliter constitutus
venerabilis et religiosus vir, dominus Wilhelmus de Rosenberg, quondam commendator in Strasberg, Culmensis dyocesis, in presencia
reuerendi in Christo patris et domini, domini Arnoldi episcopi Culmensis et honorabilis et strennui militis domini Ianussij
de
Kretkow, aperuit quendam cistam, ferreis laminibus circumdatam et tribus clauis desuper conclauatam, quam cum aperuisset, ex ea recepit
et exhibuit et postea in eandem cistam reintrudi fecit argentea sollempnia clinodia infrascripta cum reliquijs sanctorum interclusis.
Primo vnam magnam crucem argenteam, desuper deauratam et lapidibus preciosis ornatam, cum notabili pede argenteo; item vnam
monstranciam argenteam; item vnam mediocram monstranciam, que ambe monstrancie pulchris disposicionibus sculpturis fuerunt
adornate. Item vnam magnam tabulam cum reliquijs, habens a sinistris et dextris tabulas varijs reliquijs impletas. Item mediocrem
tabulam argenteam habens consimiliter tabulas a dextris et sinistris reliquijs impletas. Item vnam paruam tabulam argenteam
reliquijs impletam. Item vnum preciosum altare portatile argenteum et deauratum. Item vnum magnum calicem cum patena. Hec
omnia premissa dominus Wilhelmus predictus de cista predicta exhibuit et comodo, quo eam inuenit et exhibuit, sic asserebat,
se de castro Strasberg ad castrum Fredek transmisisse et illesa sine diminucione exhibuisse. Item predictus dominus Wilhelmus
quondam commendator in Strasberg exhibuit duas cappas chorales de
sammat; item exhibuit vnum ornatum ecclesie integrum cum argenteis clinodijs, scilicet vnam casulam flaueam et cappam choralem flauei
coloris argenteis clinodijs ornatas, et duas tunicas dalmaticas sine clinodijs flauei coloris, quas casulam, cappam et dalmaticas
duntaxat predictus dominus Wilhelmus asseruit et recognouit, reuerendo in Christo patre ac domino Arnoldo episcopo Culmensi
sibi et ecclesie sue in bona fide sua donasse et dedisse tunc temporis, quando castrum Strosberg rexisset et possedisset.
Item dictus dominus Wilhelmus publice consensit et ei placuit, vt omnia supradicta serenissimo et magnifico principi et domino,
Wladislao regi Polonie per predictum dominum episcopum Culmensem tradi posset nomine sui et ordinis sui. De et super quibus
omnibus et singulis exhibicionibus predictorum et recognicione reuerendus in Christo pater, dominus Arnoldus episcopus supradictus
et dominus Ianussius de
Kretkow sibi per me notarium publicum infrascriptum fecerunt(s) sibi fieri vnum vel plura publicum vel publica instrumentum vel instrumenta;
et vt cercior fides premissis exhiberetur, predictus reuerendus in Christo pater et dominus Arnoldus episcopus Culmensis,
dictus dominus Wilhelmus Rosenberg et dominus Ianussius de
Cretkow sigilla sua per me notarium publicum fecerunt appendere. Acta sunt hec anno, indiccione, mense, die, hora, loco et pontificatu
quibus supra. Presentibus ibidem venerabilibus et religiosis viris, dominis: magistro Nicolao Girko, vicario domini episcopi
suprascripti et Iohanne Schauwenworst scolastico, canonicis ecclesie Culmensis, necnon et Iohanne plebano in
Llubonia et Iacobo Doring notario publico, Culmensis et Wladislauiensis dyocesis clericis, testibus fidedignis ad premissa, vocatis
specialiter et rogatis.
S. N. Et ego Iacobus Schonezee de
Swecza, clericus Wladislauiensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predicte ciste appercioni, clenodiorum exhibicioni
atque ac predicti domini Wylhelmi recognicioni et requisicioni, necnon omnibus et singulis suprascriptis, dum sic, vt premittitur,
fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque omnia et singula sic fieri vidi et audiui, ideo
ad requisicionem domini episcopi, domini Wilhelmi et domini Iohannis de
Kretkow prenominatorum, hoc presens publicum instrumentum per alium fidelem, me alijs occupato negocijs fideliter scriptum, hic me
manu propria subscripsi, publicaui et premissa in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis
vnacum appensione sigillorum supradictorum dominorum consignaui, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum
premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieznieńskiej (N. 319), opatrzony był pierwotnie trzema
pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pierwszej brak zupełny, dwie drugie wyłupane.
Dokument Nr 166
1410. die 12. mensis Novembris, Posnaniae.
Nicolaus et Iacobus de Górka, necnon Margaretha et Anna de Gilowiec altare ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi
erigunt et dotant.
R. Nicolaus cancellarius Posnaniensis et Iacobus fratres germani, heredes de
Gorka, necnon Margaretha et Anna de
Gylowyecz Minori, fundują w kościele katedralnym poznańskim w kaplicy
in ambitu po lewej stronie idąc do zakrystyi, ołtarz na cześć św. Wacława i Zygmunta męczenników oraz Leonarda, Maryi Magdaleny i Doroty.
Na utrzymanie ołtarza i ołtarzysty przeznaczają fundatorowie 11 grzywien monety polskiej, to jest na
Oporówku1) 3 grzywny, na
Roszkowie2) trzy grzywny, na
Iłowcu małym3) 5 grzywien rocznego czunszu, który tak długo ma być wypłacanym, puki go następcy fundatorów nie wykupią a to na
Oporówku 35 grzywnami, na
Roszkowie 35 grzywnami a na
Iłowcu małym 50 grzywnami, za któreto sumy natychmiast inny czynsz ma być zakupionym. Posnanie in die b. Martini episcopi a. D. 1410.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1483.
1)Oporówek, zapewne w pow. inowrocławskim.
2)Roszków zapewne wieś w pow. kościańskim, a może i inna, gdyż jest więcej miejscowości tej nazwy.
3)Iłowiec mały wieś w pow. szremskim.
Dokument Nr 167
1410. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris Inventionis s. Crucis in ecclesia cathedrali Posnaniensi
a Ioanne Czyrniński de Rydzyno factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis ad perpetuam rei memoriam. Etsi cunctorum pie mentis ad
cultum diuinum, quod nostris desideramus temporibus, adaugendum, deuocio sit promptis studijs amplectenda, eorum tamen supplicum
vota a nobis conuenit nedum deuocioribus prosequi fauoribus, verum eciam eos specialibus in se et suis attolli honoribus,
quos erga nos et ecclesiam nostram Poznaniensem commendat ingencior excellencia meritorum. Inde est, quod cum dilectus in
Christo nobilis Iohannes Czirnynski dominus de
Rydzino nostre diocesis, de sua suorumque ac honorabilis Symonis de
Kaczkowo canonici ecclesie nostre Poznaniensis parentum salute animarum recogitans, cupiensque terrena in celestia et transitoria
in eterna felici commercio commutare, personaliter coram nobis constitutus, de bonis a Deo sibi collatis viginti marcharum
numeri et monete Polonicalium pensionem annuam in et de censibus suis, prouenientibus in villis ipsius diocesis nostre in
Damecz videlicet octo, in
Robczisko quatuor, in
Cloda quatuor et in
Pawlouicze1) quatuor marchas in redditus et prouentus ecclesiasticos pro altari ad laudem et gloriam Dei et sub vocabulo Inuencionis
sancte Crucis, et Concepcionis sancte Marie virginis in ecclesia nostra Poznaniensi, erga quem zelo pie deuocionis ardet accensus,
fundando et de nouo erigendo et ministro seu rectori in ipso altari Domino perpetuo seruituro, pie Deo dicauerit et deuote
in dotem obtulerit annectendum ac per incolas pro tempore villarum ipsarum in festo sancti Martini episcopi et confessoris
annis singulis futuris ministro seu rectori eidem dandum et soluendum tamdiu, donec ipse Iohannes uel heredes seu successores
seu domini villarum earundem pro tempore pro ducentis marcis grossorum Pragensium numeri prescripti census seu pensionem alios
perpetuos in alijs certis bonis pro dictis altari et ministro eius pro tempore ........ consensu capituli Poznaniensis et
ministri predicti emerint et in redditus et prouentus ecclesiasticos altari et ministro eisdem incorporari et intitulari procurauerint
loco vig[inti marcharum pre]scriptarum. Nos supplicacionibus deuotis prefati Iohannis inclinati, votaque suaque laudabilia
eo eciam ad cultum diuinum augendum digne promouenda commendantes ac volentes eum in se ...... pro suis meritis, quibus apud
nos et ecclesiam nostram dignum se reddidit et probatum, in ipsa ecclesia specialiter honorare, ut ceteri exemplo eius ducti
laudabili ad deuocionem et fidelitatem erga ipsam ecclesiam nostram atque nos ardencius inflaminentur, altare predictum per
eum consensimus et concessimus erigendum et fundandum, ac ad honorem Dei et Inuencionis sancte Crucis, Concepcionisque beate
Marie virginis ereximus et erigimus ex certa nostra sciencia in capella ambitus penes locum capitularem in dextra parte chori
dicte ecclesie nostre versus occidentem constructa, quam eciam capellam in suis tectis et testudinibus atque pauimentis dum
et quociens expedierit reparandam, ius quoque patronatus et nominandi ac presentandi ministrum seu rectorem pro tempore eiusdem
altaris ipsi Iohanni et liberis suis ac eciam domus et clenodij suorum heredibus propinquioribus, per lineam masculinam ab
eo descendentibus, de venerabilium fratrum nostrorum, capituli nostri Poznaniensis consensu perpetuo dedimus et donauimus,
damusque et donamus ac census prescriptos dicto altari in dotem anneximus et intitulauimus ac incorporauimus, annectimus,
intitulamus et incorporamus, ipsosque census inantea, redditus et prouentus ecclesiasticos fore censendos et censeri, et ut
tales ad forum et iurisdicionem ecclesiasticos spectare, libertatibusque et immunitatibus ecclesiasticis comunicare ac reddituarios
eorum pro tempore, si et quociens neglexerint, ad solucionem debitam ipsorum per penas et censuras ecclesiasticas compelli
debere decreuimus et decernimus per presentes. Et cum propter officium fiatur beneficium, et ne dictus Iohannes votis suis,
suique et dicti Symonis parentes salubribus frustrentur suffragijs, dictum altare et eius ministrum pro tempore oneramus tribus
missis, vna videlicet de sancta Cruce, secunda vero de beata uirgine Maria, et tercia pro defunctis singulis septimanis anni,
diebus, quibus magis digne et deuocius poterit, per eundem ministrum uel alium pro eo presbiterum in ipso altari legendis,
exceptis tamen Quadragesime diebus et septimanis Natiuitatis Resureccionisque Domini atque Penthecostes alijs quoque festis
celebribus in suis officijs peragendis, de quibus tunc misse loco supranominatorum complebuntur. Que omnia et singula sic
disposita et ordinata vt firma permaneant, presentis scripti patrocinio confirmamus perpetuo duratura. In cuius rei testimonium
nostrum et capituli nostri predicti sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie XVII die mensis Novembris, anno
Domini millesimo quadringentesimo decimo. Presentibus et consencientibus venerabilibus fratribus nostris: Pelka preposito,
Nicolao de
Chlapouo Poznaniensi, Santhcone Pczeuensi archidyaconis, Nicolao cancellario, Michaele Bliden decretorum doctore, Vincencio de
Marczinkowo, Iohanne Nepart, Przibislao, Alberto preposito Gluschinensi, Bartholomeo [Iohanne] Budkonis, Nicolao Lanthmani, Petro Luciani,
Floriano de
Poklathki, Nicolao Czothczani, Albrico de
Costczino, Mathia [Blida, Loduigo] canonicis ecclesie nostre Poznaniensis, ad sonum campane more solito capitulariter congregatis.
Oryginał pargaminowy, znacznie podniszczony, przechowany w archiwum kapituły poznańskiej, opatrzony jest dwiema pieczęciami
podługowatemi ze zwykłego wosku, zawieszonemi na sznurkach z zielonego i różowego jedwabiu. Pierwsza wyobraża w tarczy herb
Jastrzębiec, ponad tarczą popiersia św. Piotra i Pawła. Napis otokowy:
† s. maivs. alberti. iastrambecz. episcopi. poznaniensis
Druga jest pieczęcią kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Damiec, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Robczysko, wieś w pow. wschowskim.
Kłoda i Pawłowice wsie również w pow. wschowskim.
Dokument Nr 168
1410. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem altaris ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi a heredibus
de Gorka et Gilowiec factam.
R. Biskup potwierdzając ową fundacyę, nadmienia, że fundatorowie zobowiązali się jeszcze do reparacyi kaplicy, w której ołtarz
wystawili, ilekroć tego będzie potrzeba. Prawo patronatu zlewa biskup na fundatorów i ich spadkobierców a ostatecznie na ich
krewnych, tegoż samego herbu w linii męskiej; na ołtarzystów nakłada nastepujące obowiązki. Najpierw mają odprawiać tygodniowo
trzy msze, to jest do św. Trójcy, do NPMaryi i za zmarłych, w dniach, które sobie wybiorą, wyjąwszy wielkie święta, w których
nabożeństwo ma się w sposób przepisany odprawiać. W dnie św. patronów ołtarza mają kaplicę otworzyć i innym, którzy chcą mszę
odprawiać, wszystko do tego przysposobić a nadto 1/2 grosza zapłacić; wikaryuszom zaś katedralnym zapłacić mają 1 grzywnę
w dniu po św. Maryi Magdalenie za odprawienie anniwersarza za dusze Wojciecha i Katarzyny, rodziców wspomnianych Mikołaja,
Jakuba i Małgorzaty. Nadto mają każdocześni ołtarzyści w Suchedni odprawić wigilie 9 lekcyj za dusze fundatorów, zawsze przy
katedrze przemieszkiwać i żadnego innego beneficium nie poszukiwać, któreby się temu sprzeciwiało. Testes: Pelka prepositus
Posnaniensis, Nicolaus de
Chlapowo Poznaniensis, Sandco Pczewiensis archidiaconi, Iohannes de
Nyeparth, Michael Blyden decretorum doctor, Vincencius de
Marczynkowo, Bartholomeus, Przybyslaus, Albertus prepositus Gluschynensis, Nicolaus Lanthman, Petrus, Lucianus, Iohannes de
Czechel, Nicolaus Czyoczany, Albertus de
Costrzyn, Florianus de
Pokhlathky, Mathias Blyda et Loduigus, prelati et canonici ecclesie Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta anni 1483.
Dokument Nr 169
1410. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Alberti episcopi Posnaniensis cum Iohanne plebano de Poniec de decimis fertonalibus quibusdam pactum.
R. Wojciech biskup poznański czyni za pośrednictwem swej kapituły ugodę z Janem plebanem w Poniecu o wiardunki
(fertones) dziesięcinne z wsi
Gościejewice, Rokossowo, Drzewce, Dzięczyna i
Śmiłowo,1) które tenże proboszcz przywłaszczał sobie na mocy sfałszowanego dokumentu jakoby Andrzeja biskupa poznańskiego, a które
właściwie do stołu biskupiego należą. W skutek tego zatrzymuje biskup dla swego stołu wiardunki z
Gościejewic i
Rokossowa, a z
Drzewców, Dzięczyny i
Śmiłowa odstępuje kościołowi ponieckiemu. Nadto dla pewności na przyszłość spisuje wsie, które do tegoż kościoła należą:
Police z przynależytościami i folwarkiem kościoła
Schybe, leżącym obok młyna, 8 ogrodów pod
Poniecem, Drzewce, Dzięczyna i
Śmiłowo z dziesięcinami i mesznem, miasto
Poniec, wsie
Gościejewice, Rokossowo, Sarbinowo, Sowiny, Zawady, Waszkowo, Janiszewo, Maczyno, Lubonia, Mierzewo, Czarnkowo i
Stara Golina2) z dziesięcinami i mesznem, z każdej po 2 miary żyta i owsa. Testes: Pelka prepositus, Nicolaus de
Chlapowo Posnaniensis, Sandco Pczewensis archidiaconi, Nicolaus de
Gorca cancellarius, Michael Bliden decretorum doctor, Vincencius de
Marczinkowo, Iohannes de
Nyeparth, Bartholomeus, Przibislaus, Albertus Gluschinensis, Nicolaus Lanthman, Petrus Luciani, Iohannes de Czechel, Nicolaus Czothczyany,
Albertus de
Costrzyn, Florianus de
Poklyathki, Mathias Blida et Ludvigus prelati et canonici ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis acta de a. 1555.
1)Gościejewice, wieś w pow. krobskim.
Rokosowo, wieś w tymże powiecie.
Drzewce, Dzięczyna i Śmiłów, wsie w tymże powiecie.
2)Police, wieś niegdy pod Poniecem położona, dziś nie istnieje.
Poniec miasteczko, Sarbinowo i Golina wsie w pow. krobskim.
Sowiny i Janiszew, wsie w tymże powiecie.
Schybe, Maczyno, Mierzewo, Lubonia i Czarnkowo dziś w pow. krobskim nie istnieją.
Dokument Nr 170
1410. die 30. mensis Novembris, in Połapy.
Wladislaus II. rex Poloniae episcopo Cracoviensi Nicolaum canonicum Cracoviensem et Sandomiriensem ad ecclesiam in Połapy
praesentat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie, principi, presuli eximio, patri reuerendissimo
........ Cracouiensi ........ dilecto, graciam nostram et omne bonum. Quia ecclesia P ............. collacionis per mortem
magistri Iohannis ...... olim nostri predicatoris, vltimi et immediati ....... ipsius vacat et ad presens vacare ........
ideo honorabilem dominum Nicolaum Cracouiensis et Sandomiriensis ecclesiarum canonicum, aule nostre notarium fidelem dilectum
vestre Paternitati in Christi nomine ....... affectantes, quatenus ipsum de eadem canonice ..... investire, curam spiritualium
.......... temporalium sibi in ipsa commitere adhibetis ..... et solempnitatibus circa talia solitis et consuetis, prout ad
vestre Paternitatis pertinet officium pastorale. Datum in
Polapi loco venacionum [nostrarum, in die] sancti Andree apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo.
Dokument pargaminowy, w skutek wilgoci i zbutwienia prawie wcale nieczytelny, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej
gnieźnieńskiej (N. 320), opatrzony był średnią pieczęcią królewską z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, po
której tylko mały ułomek pozostał.
Dokument Nr 171
1411. die 10. mensis Februarii, in Kalisz.
Wladislaus II. rex Poloniae Barthossio de Płomykowo villas Torzykowo, Niedamirz et Wronczyno CCC marcis pignori obligat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes pure fidei constanciam et constantis fidelitatis merita, quibus strenuus Barthossius
de
Plomycowo, miles noster fidelis, nobis complacuit et adhuc aucto fidelitatis studio in futurum prestancius poterit complacere, horum
intuitu volentes ipsum graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad nostra obsequia continuo reddere prompciorem, sibi in
et super villis nostris
Thorzycowo, Nedamyrze, Wronczyno,1) in districtu Pyzdrensi sitis, tricentas marcas numeri et ponderis Polonicalium, quadraginta octo grossos in marcam quamlibet
computando, damus, donamus, deputamus et assignamus, per ipsum et eius successores in eisdem tricentis marcis cum omnibus
et singulis ipsius vtilitatibus, fructibus, censibus, redditibus, prouentibus et obuencionibus vniuersis, ad ipsam quomodolibet
spectantibus ab antiquo, prout in suis metis et granicijs longe, late et circumferencialiter est distincta, habendum, tenendum,
vtifruendum et pacifice possidendum tamdiu, quousque sibi vel ipsius successoribus per nos vel nostros successores tricente
marce predicte fuerint persolute integraliter et ex toto: exceptis contribucionibus nobis pro stacionibus nostris dari solitis,
quas pro nobis reseruamus. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum. Datum in
Kalisch in die beate Scolastice, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Teka Naruszewicza 11 N. 3, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
1)Torzykowo, dziś nie istnieje.
Niedamirz, również nie istnieje.
Wronczyno, wieś niegdy parafialna w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 172
1411. die 17. mensis Februarii, in Łagów.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcas soluturum sese obligat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. Significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quod reuerendissimus in Christo pater dominus Nicolaus sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopus et vicarius regni nostri Polonie generalis, trecentas marcas monete in medijs grossis et numeri in regno nostro
predicto Polonie communiter currencium, quadraginta videlicet octo grossos in quamlibet marcam computando, nobis in peccunijs
numeratis mutuauit. Quasquidem trecentas marcas monete et numeri predictorum promittimus eidem domino Nicolao archiepiscopo
Gneznensi in paratis peccunijs sub verbo regio, dolo et fraude quibuslibet postergatis, persoluere ad festum Natiuitatis beati
Iohannis baptiste proxime nunc venturum. Insuper promittimus similiter sub verbo regio, doloque et fraude postpositis, quod
mox et quamprimum gwerre, que nunc inter nos et .. regem Hungarie emergunt et vertuntur, sedate, complanate et semote fuerint,
de capitaneatu Cracouiensi disponere volumus iuxta omnem et totalem predicti domini Nicolai archiepiscopi Gneznensis voluntatem.
Ceterum promittimus modo, quo supra, quod omnes alias literas nostras, quas predictus dominus - Nicolaus archiepiscopus Gneznensis
a nobis habet super alijs peccunijs per ipsum nobis mutuatis, in omnibus punctis et clausulis ipsarum tenebimus et obseruabimus
inuiolabiliter et inconcusse. Preterea promittimus modo superius descripto, quod reges et regine Polonie, successores nostri,
omnes litteras nostras super omnibus debitis peccunialibus per nos apud predictum dominum Nicolaum archiepiscopum Gneznensem
contractis, firmiter et inuiolabiliter obseruare in punctis et clausulis ipsarum vniuersis. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in opido
Lagow prope Caluum montem feria tercia proxima post diem beati Valentini episcopi et martiris, anno Domini millesimo quadringentesimo
vndecimo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 321). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 173
1411. die 8. mensis Martii, in Wieleń.
Thomas abbas monasterii Velenensis testatur, fratrem Ioannem Czerbist eidem monasterio IV marcas annuas contulisse.
In nomine sanctissime et indiuidue Trinitatis. Nos frater Thomas abbas monasterij in
Velen, ordinis Cisterciensis, Poznaniensis diocesis, ad noticiam deducimus vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencia visuris
et audituris, quod deuotus in Christo noster dilectus frater Iohannes Czerbist, senior abbas nosterque professus, traditum
terrene substancie sibi talentum tamquam prudens dispensator, non in temporalibus bonis lucrum studuit expendere, ymmo maluit
ipsum talentum ad depositum magis tutum reponere, ubi nec a vermibus corroditur, nec usu hominum illicito consumitur. Attendens
non improuide dictus frater ecclesiam nostram luminaribus et ceteris attinencijs necessarijs carere, stipendijsque et fructibus
adeo exilem existere, quod verisimiliter decore congruo usque huc nullo potuit decorari, vnde predictus frater ad decorem
domus Dei, gloriam eius, necnon ad laudem intacte virginis Marie genitricis ipsius, et ad salutem et redempcionem animarum
Katherine Hendillinne et Iutte Vulyngynne et parentum atque progenitorum ipsarum dedit, donauit ac deputauit pro necessarijs
usui et utilitatibus dicte ecclesie in et super bonis et hereditatibus validi viri, videlicet Remschilini heredis de
Smygla et
Kossznow quatuor marcas grossorum Bohemicalium annui census, per custodem nostri monasterij, qui pro tempore fuerit, super festo beati
Martini omni anno subleuandas, colligendas et percipiendas. Dedit nichilominus predictas quatuor marcas ac deputauit usui
ecclesie predicte presertim ex eo, quod hec inconcusse atque irretractabiliter per ipsum custodem debeant et teneantur perpetuis
temporibus obseruari, quorm modum et formam hic subiungimus. Primo et principaliter faciat custos, qui pro tempore fuerit,
iugiter ardere lampadem coram summo altari, que lumine clare, lucide et splendide die noctuque luceat et ardeat inextingwibiliter,
deinde singulis diebus, dummodo completorium decantatur, tunc ad incepcionem psalmj videlicet, qui habitat in adiutorio, idem
custos duo lumina ponat super candelabra ferrea, que incessanter ardere permittat usque ad finem ipsius completorij et precipue
post complecionem antyphone, scilicet Salue Regina; item quando seu quociens dies anniuersarius Katherine et Iutte predictarum
peragitur, debet per memoratum custodem poni aut sterni vnum capecium supra sepulcrum, signanter intus formas in choro erectum
et circa ipsum sepulcrum debent locari similiter quatuor candelabra cum luminibus desuper positis, que pari modo ardere debeant
usque ad vigiliarum et missarum complecionem. Item a pulsu excitacionis de mane seu quociens tempus et hora exposcuerit, ardere
debeat lumen in dormitorio et ambitu ante capellam(?) et in calefactorio usque ad luminis diei claritatem, ut fratres sine
corporum offensione eant obediencias suas et alia necessaria facturi. Item quilibet custos pro tempore in custodie officio
existens, subcustodi pro solacio sibi adiuncto dare sit asstrictus de censibus predictis VI grossos singulis annis, quod eo
sollicicior reddatur circa rerum ecclesie obseruacionem atque ipsarum conseruacionem. Hos siquidem articulos prenarratos eo
modo atque eo ordine, tempore et loco, secundum quod premissum est, per quemlibet custodem volumus inuiolabiliter obseruari,
decernentes tenore presencium, quod de subleuacione, percepcione predictarum quatuor marcarum nullus nostrum omnino se intromittere
audeat, nec prior, nec subprior, nec cellerarius, nisi solus custos, ut superius est expressum; si quis autem officialium
uel aliquis alius secus agere presumpserit, seu eas petere recipere quoquomodo attemptauerit, eo instanti et ipso facto excommunicacionis
sentencijs se nouerit irretitum, quas inquam excommunicacionis sentencias auctoritate nobis ab ordine concessa, ferimus in
hijs scriptis in omnes pariter in genere et specie in contrarium facientes, et tam nobis, quam nostris successoribus, istius
monasterij abbatibus predictorum censuum percipiendi facultas tenore presencium penitus sit preclusa, subicientes nos nichilominus
et dictos nostros successores correccioni venerabilis in Christo patris et domini, domini Henrici abbatis in Paradiso, nostri
visitatoris, si ausu temerario in fraudem atque dampnum dicte nostre ecclesie de huiusmodi censuum percepcione nos et nostri
successores intromiserimus ac usui nostro qualicumque modo deputauerimus. Volumus insuper et tenore presencium declaramus,
quod mox et in continenti, cum dictus Remschillinus aut sui heredes, summam capitalem videlicet XL marcarum grossorum nobis,
nostro conuentui aut vni nomine nostri et dicti nostri conuentus restituerit, debet ad depositum poni, quousque consimiles
census commode in loco congruo valeant comparari. Et quod efficax perpetue permaneat predicti fratris Iohannis dacio et nostri
conssensus pariter et assensus adhibicio, presentem nostram literam in vim, efficaciam et robur perpetue firmitatis sigillo
nostri predicti visitatoris, nostro atque nostri predicti conuentus fecimus et iussimus communire sigillis. Datum in
Velen monasterio nostro predicto anno Domini millesimo quadringentesimo XI°, ipsa dominica, qua in ecclesia Dei cantatur Reminiscere.
Et ne aliquis in posterum forte causetur ob presentis dacionis testamentaliter institute ignoranciam, idcirco nomina omnium
et singulorum fratrum conuentualium nec superstites existencium, presenti litere fecimus secundum ordinem inserere: primo
et principaliter nomen prioris, videlicet Iohannis Leipczg, Willermi supprioris, Georgij Schorn, Nicolai Weynrichs, Petri
magistri curie in
Pressag, Nicolai sculteti, Iohannis Neuman, Iohannis Briger, Iohannis Lobin, Bartholomeus Preuzse, Martinus de
Sagano, Martini iunioris (?), Nicolai Polkinhoyn, Nicolai Romung, Nicolai Coti etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Przement N. 9), opatrzony był pierwotnie trzema pieczęciami,
na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których dochowała się tylko pierwsza, średniej wielkości, z zielonego wosku, nieco
zniszczona, wyobrażająca pomiędzy dwoma słupami Matkę Boską z dzieciątkiem w stojącej postawie. Napis otokowy uszkodzony.
S'CONVENTVS .... CTE MARIE.
Dokument Nr 174
1411. die 6. mensis Aprilis, Posnaniae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam facit donationem XXX marcarum,
a Dobeslava, relicta vidua Andreae Bytkowski, monasterio Posnaniensi Fratrum Praedicatorum factam.
R. Dobiesława wdowa po Andrzeju Bytkowskim darowywa klasztorowi Dominikanów w Poznaniu 30 grzywien, mianowicie 20 grzywien,
które na nią spadły wiana macierzyńskiego
(dotalicii materni) i 10 grzywien, które jako jej wiano zapisane są na wsi
Osowo. Po śmierci testatorki będzie klasztorowi z
Osowa wypłacany czynsz coroczny 3 grzywien, dopuki onegoż kto z bliższych sukcesorów za 30 grzywien nie skupi. Poznanie feria secunda
post dominicam Ramispalmarum. Testes: Iacobus de
Pruszycze castellanus Rogosnensis, Mathias Warpansz de
Sarczino, Nicolaus de
Srzebnagora, Nissilo de
Dobyeszyewicze, Sandzywogius de
Staranszyno, Chwalantha de
Lubyecz heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1462.
Dokument Nr 175
1411. die 14. mensis Maii, in Tęczyn.
Iudicium terrestre Sandomiriense testatur, Iacobum de Iemielno cum Iacussio de Protkowice villam Motyczno villa Przegrzeb
commutasse.
Nos Nicolaus de
Strzelcze iudex et Petrus de
Falkow subiudex terre Sandomiriensis generales, notum facimus omnibus et singulis, modernis et futuris, harum noticiam habituris,
quod veniens nostram nostrorumque assessorum presenciam, nobilis Iacobus heres de
Gemelno, sanus mente pariter et corpore, non compulsus, non coactus, nec aliquo dolo uel errore seductus, sed spontanea ac vltronea
voluntate, necnon maturo consilio suorum amicorum salubriter prehabito, publice ac manifeste recognouit et fassus est, villam
suam dictam seu nuncupatam
Mothiczno, cum omni iure et toto dominio, necnon omnibus vtilitatibus, censibus, redditibus, agris, campis, pratis, aquis, paludibus,
stagnis, siluis, mericis, virgultis, rubetis, arwis et generaliter omnibus et vniuersis vsibus ad dictam villam quomodouis
spectantibus, que nunc sunt uel imposterum quoquomodo fierj possint, secundum prout eadem villa
Mothyczno in suis granicijs et limitibus late longeque est limitata et distincta, sicut solus tenuit et habuit, nichil sibi uel suis
proximioribus in predicta villa iuris uel dominij reseruando, nobili Iacussio heredi de
Prothkouicze et ipsius successoribus racione commutacionis pro villa dicta
Przegrzeb et pro tringentis marcis latorum grossorum Pragensium numeri Polonici consueti XL(VIII) grossos marca pro qualibet computando,
commutauit, vendidit ac perpetualiter, realiter et cum effectu resignauit et debet ipsum intercedere pro eadem uilla uel ipsius
posteros ab omni impedimento cuiuslibet persone iuxta consuetudinem terrestrem, sub dampno iuris terrestris. In cuius rei
testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum in
Thanczin feria quinta proxima ante diem Spiritus sancti, anno Domini M° CCCC° XI°. Presentibus his nobilibus: Ianisio de
Bambelno, Ianisio de
Boriszouicze, Dobcone de
Chomanthow olim, Ianissio de
Lyppa, Petrassio de
Ninostouicze, Nemyerza de
Lukowa heredibus et alijs quam pluribus testibus fidedignis.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477, fol. 105 v.
Dokument Nr 176
1411. die 22. mensis Maii, in Krobia.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, heredes de Bukownica Minori, partem
suam eiusdem villae cum Alberto episcopo Posnaniensi uno manso agri in Krobia stara commutasse.
Nos Sandiuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam, nobiles Msczysko, Pelka, Bogufalus et Luchna germani,
Swachna, Nicolaus et Agnes, heredes de Minori
Bukownicza, Cunradi pueri, non coacti, non compulsi, nec aliquo errore seducti, sani mente et corpore existentes, maturo amicorum suorum
consilio prehabito, totam ipsorum partem in
Bukownicza,1) quam ibi habent, commutacione cum reuerendissimo in Christo patre, domino Alberto episcopo Poznaniensi facta, pro vno manso
libero in Antiqua
Crobya et centum marcis grossorum latorum, sibi dicto domino episcopo Poznaniensi et ipsius successoribus canonice intrantibus,
rite et racionabiliter vendiderunt et ascripserunt, cum omnibus vtilitatibus et obuencionibus vniuersis, videlicet campis,
agris, pratis, siluis, borris, gaijs, mericis, nemoribus, rubetis, aquis et earum decursibus, molendinis, piscinis, lacubus,
fossatis, fluuijs et generaliter cum omnibus et singulis vtilitatibus, qui in eadem parte sunt uel fieri possunt, nichil iuris
nec dominii in eadem parte hereditatis pro ipsis reseruando, coram nobis perpetuo resignauerunt tenendum, habendum, possidendum,
obligandum, vendendum, commutandum. Quam commutacionem vnacum resignacione admisimus, ratificauimus, admittimus et presentibus
confirmamus fore perpetuo tenendum. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Crobya, in crastino Ascensionis Domini, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo. Presentibus nobilibus viris, dominis: Nicolao
de
Morka, Rulanth de
Gluchowo, Przybakone de
Conary, Michaele de
Crzekothowicze, Martino de
Pacoslaw, Nicolao de
Tworzyanky et alijs quampluribus heredibus fidedignis, ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z różowego jedwabiu pozostał.
1)Bukownica, wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 177
1411. die 8. mensis Iunii, Gnesnae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet commutationem quartae
partis villae Szymanowice uno manso agri in Nosków, a Nicolao de Szymanowice cum Dobrogostio et Marcussio de Marsyelewo factam.
R. Starosta Sędziwój wiadomo czyni, iż przed nim i wielu innymi szlachtą stanąwszy Mikołaj
z Szymanowic zamienił z Dobrogostem i Markuszem braćmi
z .Marsyelewa czwartą część wsi
Szymanowic1) za jeden łan wolny w
Noskowie2) i za 50 grzywien gotówki. Gnezne feria secunda in Crastino s. Trinitatis. Testes: Sandivogius de
Scurky, Andreas de
Grabyenicze, Symon de
Sirniky, Iohannes de
Brudzewo, Sandivogius de
Brudzewo, Falantha de
Lubecz heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1428.
1)Szymanowice, wieś parafialna w woj. kaliskiem, pow. konińskim.
2)Nosków, wieś w woj. i pow. kaliskim. par. Dobrzec.
Dokument Nr 178
1411. die 8. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter capitulum Gnesnense et heredes de Szołowo de via quadam litem dirimens.
Nos Iacussius Iacca iudex et heres de
Wilczina, Bodzantha de
Chlappowo subiudex Calisienses generales, significamus tenore presencium, quibus epedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo quadringentesimo
vndecimo, feria secunda in crastino sancte Trinitatis, in domo nostre habitacionis, in suburbio Gneznensi sita, nobis literam
in papiro scriptam, sigillo citatorio iudicij regalis districtus Kalisiensis sigillatam, presentauit,(s) ipsam per nos volentes
confirmari, huiusmodi sub tenore:
Nobilibus dominis Iacussio Iacca heredi in Wilczina, iudici generali et Bodzanthe de Chlappowo subiudici Kalisiensibus, dominis et amicis nostris dilectis, Nicolaus Baworowsky, burgrauius, Nicolaus Pywonsky vicepalatinus
et vicesubcamerarius, Petras[sius ..... bowskj viceiudex, Iohannes Strz ... wsky vicesubiudex et loco subcamerarij et Ianussius
vexillifer iudicio regali feria quarta post diem [sancti] Vrbani anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo in Kalis presidentes, seruicium et sinceri fauoris continuum incrementum! Nobiles domini! Ad vestram noticiam deducimus per presentes,
quomodo venerabile capitulum Gneznense iusto iure et vero iudicio euasit heredes de Scholowo, videlicet Iaskonem patrem, Ianussium, Dobessium et Wirzbantham filios pro via, que vadit et facta est de fine ville Cayewo1) circa fluuium Lanczinoga versus Iankowo,2) in quo fluuio est piscina ville Cayewo, et pro palis koli wlgariter dictis et quartis sepi przansla nuncupatis, circa eandem viam septis et factis, et super hoc predictum capitulum iudicatum soluit.
Nos igitur Iacussius et Bodzantha iudices memorati visa litera et causa dominorum predictorum, de consilio iurisperitorum
ac inter nos matura deliberacione prehabita diligenti, ipsam confirmauimus et presentibus sentencialiter confirmamus. Harum
quibus sigilla nostra presentibus sunt appensa testimonio literarum. Actum et datum anno, die et loco, presentibus, quibus
supra. Per manus discreti Nicolai de
Strzedzewo transiuit hec litera, qui hoc habuit in commisso.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem (N. 322), opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami,
które wraz z paskami pargaminowemi odpadły.
1)Kajew, wieś w pow. pleszewskim.
2)Janków wieś w tymże powiecie.
Dokument Nr 179
1411. die 9. mensis Iunii, Gnesnae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem villae Byszewa
a Sandivogio de Skurki Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcis factam.
Nos Sandziuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum terre eiusdem nobilium presenciam veniens nobilis Sandziuogius de
Skurky, non coactus, non compulsus, nec aliquo errore seductus, sanus mente et corpore existens, ex deliberato animo, maturo consilio
amicorum suorum prehabito, suam totam villam et hereditatem
Byssewa1) in districtu Gneznensi sitam, pro trecentis marcis grossorum latorum, numeri Polonicalis, reuerendissimo in Christo patri,
domino Nicolao archiepiscopo et ecclesie sue sancte Gneznensi ac ipsius successoribus, canonice intrantibus, rite et racionabiliter
perpetuo vendidit, cum omnibus vtilitatibus et appendencijs, videlicet campis, agris, allodijs, pratis, pascuis, siluis, borris,
gaijs, mericis, nemoribus, rubetis, mellificijs, lacubus, fluuijs, piscinis, fossatis, piscaturis, molendinis, aquis et earum
decursibus et generaliter cum omnibus et singulis pertinencijs, nichil iuris et dominij pro se et suis successoribus reseruando,
coram nobis more solito resignauit, perpetuo tenendam, habendam, possidendam, vendendam, obligandam, alienandam, arrendandam
et in vsus suos ac suorum beneplacitum(s) conuertendam, prout sibi dicto domino archiepiscopo uel ipsius ecclesie sancte et
successoribus melius et utilius uidebitur expedire. Quam vendicionem et eciam resignacionem admisimus, ratificauimus et confirmauimus,
admittimus, ratificamus et presentibus confirmamus perpetuo fore tenendam. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus
est appensum. Actum et datum Gnezne feria tercia post festum sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Presentibus strennuis et nobilibus viris, dominis: Iohanne de
Krolicowo Gneznensi, Iohanne de
Toliscowo Kalissiensi castellanis, Iacussio Iaka de
Vilczina iudice Kalisiensi, Iaroslao Poznaniensi, Petro de
Zyrzniky Kalisiensi vexilliferis et Iohanne Brzozoglowi de
Sulanczyno capitaneo Bydgostiensi ac alijs pluribus testibus fidedignis ad premissa vocatis et rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 323), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko sznurek z pąsowego jedwabiu pozostał.
1)Byszewa, dziś wieś tej nazwy w pow. gnieźnieńskim nie istnieje.
Dokument Nr 180
1411. die 29. mensis Iunii, Romae.
Ioannes XXIII. P. M. episcopis Misnensi, Wratislaviensi et Lubusensi mandat, ut ecclesiae Posnaniensi contra raptores bonorum
ecclesiasticorum opem ferant.
Kopia pargaminowa z XV w. przechowana w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. F. 14).
Dokument Nr 181
1411. die 30. mensis Iunii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis constituit fines ecclesiarum parochialium de Chrzypsko, Biezdrowo, Otorowo et Psarskie.
R. Wojciech biskup poznański, mając na względzie niestósowność podziału wsi pomiędzy parafiami
Chrzypsko, Biezdrowo i
Otorowo pod względem ich odległości, odłącza od parafii chrzypskiej wsie
Białokosz i Gruszyn, wieś
Orle od parafii biezdrowskiej, wieś wreszcie
Buszewo od parafii otorowskiej i takowe do parafii
Psarskie przyłącza.
1) Poznanie in crastino beatorum Petri et Pauli apostolorum. Testes: Pelka prepositus, Nicolaus archidiaconus Poznanienses,
Nicolaus de
Gorka cancellarius, Simon custos Poznanienses, Kyelcz custos Lanciciensis, Iohannes de
Nyeparth, Michael Bliden decretorum doctor, Nicolaus Strzesconis officialis Gneznensis, Petrus decanus Lubucensis, Mathias Kalysch,
Santco archidiaconus Pczewensis, Ianussius de
Solowo, Vincencius de
Marczinkowo, Bartholomeus Rinkonis, Przibislaus, magister Blysborius, magister Strzesko, Petrus Luciani, Florianus de
Poklathky, Albertus de
Costrzino, Nicolaus Bronissij, Nicolaus Czothczani, Nicolaus Lanthman, Mathias Blida, Lodwigus canonici Poznanienses.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta anni 1453.
1)Chrzypsko, wieś paraf. w pow. międzychodzkim.
Biezdrowo i Otorowo, wsie paraf. w pow. szamotulskim.
Białokosz i Orle, wsie w pow międzychodzkim.
Gruszyn dziś nie istnieje.
Buszewo, wieś w pow. szamotulskim.
Psarskie wieś paraf. w tymże powiecie.
Dokument Nr 182
1411. die 16. mensis Augusti.
Iasco et Paulus fratres germani cuidam Margarethae XLV marcas soluturos sese obligant.
R. Iaszko et Paulus fratres germani poręczają szlachetnej pannie Małgorzacie 45 grzywien monety praskiej zwyczajnej na przyszłe
Boże Narodzenie. Czego gdyby nie uiścili, zapisują tejże pannie 4 grzywny na kmieciach. Gdyby tego wszystkiego jednak nie
uskutecznili, biorą na siebie wszystkie szkody, któreby stąd Małgorzata poniosła, czyto u żydów czy u ludzi, pomiędzy niebem
a morzem. Na świadectwo przywieszone zostają pieczęcie wspomnianych braci a nadto Wawrzyńca i Michała braci de
Witakowicze. Dominica infra octauas Assumpcionis b. Marie virginis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, asta anni 1412.
Dokument Nr 183
1411. die 4. mensis Octobris, in Gliniany.
Pactum Nicolai archiepiscopi Haliciensis cum Alberto episcopo Posnaniensi de assequenda dignitate archiepiscopi Gnesnensis.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie Litwanieque princeps supremus et heres Russie etc. notumfacimus vniuersis presencium noticiam
habituris, quod promittimus et fideiubemus bona fide per presentes pro reuerendo in Christo patre, domino Nicolao archiepiscopo
Haliciensi, quod quamcito fauente Domino assequetur ecclesiam Gneznensem et ad ipsam promouebitur per Apostolicam Sedem, reuerendo
in Christo patri, domino Alberto episcopo Poznaniensi, tamquam benemerito, de mensa archiepiscopali Gneznensi graciam faciet
et prouisionem in villis et decimis infrascriptis, videlicet opido
Grzegorzow, Kelczow, Zymnawoda, Skobyelicze, Sobothka, Lanka, Rudoltowo, Koczawye et
Krzykossy,
1) literisque suis et capituli Gneznensis roborabit cum appensione sigillorum, per ipsum dominum Albertum episcopum dictum
opidum et villas cum earum censibus, decimis, molendinis, fructibus, redditibus et appendijs vniuersis tenenda, habenda, possidenda
et vtifruenda pacifice per spacium annorum quatuordecim sese continue sequencium; quibus annis elapsis idem dominus Albertus
episcopus restituere debebit et tenebitur dictas villas archiepiscopo Gneznensi et sue mense archiepiscopali absque contradiccione:
non obstante, quod idem dominus Albertus episcopus hereditates
Pyeczewo,
2) cum libertatibus, quas locare poterit, et
Krzepoczino3) cum earum vsufructibus in prouisionem et graciam pro suis fidelibus seruicijs per bone memorie dominum Dobrogostium, quondam
Gneznensem archiepiscopum, de consensu capituli Gneznensis sibi factas et donatas tenebit et possidebit, cum prime prouisioni
hec sequens in nullo debet derogare. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus et appensum. Datum in
Glynany ipso die sancti Francisci confessoris, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Dokument pargaminowy anihilowany, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 324), opatrzony był pierwotnie
jedną pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
1)Grzegorzów, niegdy miasteczko w pow. kolskim.
Kiełczew, wieś w tymże powiecie, par. Wrząca wielka.
Zimnawoda, miejscowości tej oznaczyć nie umiem.
Skobelice, wieś w tymże pow. par. Grzegorzew.
Sobótka, wieś w tymże pow. par. Dąbie.
Rdułtów, wieś par. w pow. kutnowskim.
Kocewie, wieś w tejże parafii i powiecie.
Krzykosy, wieś w pow. kolskim, par. Borysławice.
2)Pieczew, wieś w pow. łęczyckim.
3)Krzepocino, wieś w tymże pow. par. Leźnica wielka.
Dokument Nr 184
1411. die 19. mensis Octobris, in Medyka.
Wladislaus II. rex Poloniae irrita facit decreta a iudicio Calissiensi contra Mathiam palatinum Gnievcoviensem in contumaciam
lata.
R. Król pisze do Sędziwoja wojewody poznańskiego i do sądu królewskiego w Kaliszu, że gdy Maciej wojewoda gniewkowski i starosta
włocławski miał naznaczone termina jako zastępca Wichny wdowy po Sędziwoju wojewodzie kaliskim i córki jej Małgorzaty, swej
żony i Anny, na terminach tych się nie stawił, natenczas został zaocznie zasądzony. Ponieważ jednak tenże Maciej znajdował
się wówczas na zjeździe z Krzyżakami in
Grabye, a na wniosek niektórych żydów został skazany na zapłacenie pewnych pieniędzy, następnie zaś został przez króla posłanym do
Torunia dla odebrania pieniędzy od Krzyżaków, zaczem rozkazuje król, aby wszystkie wyroki przeciw niemu i pomienionej Wichnie
zapadłe, zostały cofnięte, a zasądzenie tej sprawy aż do przybycia króla do Wielkopolski odroczono. In
Medica feria secunda in crastino s. Luce euangeliste.
Liber terrestris Calissiensis de anno 1416.
Dokument Nr 185
1411. die 21. mensis Octobris, in Lubin.
Scedricus Konarski, Ioannes Dokowski de Sarb et Hinczca Groblicki de Domasławki fideiubent Mathiae abbati Lubinensi pro Margaretha
et Elisabetha filiis Petrassii Girecki venditionem villae Girka.
R. Sczedrzyk Konarsky, Iohannes Dokowsky heres in
Szarb, Hinczszka Grobliczszky in
Domaslawky, poręczają Maciejowi opatowi lubińskiemu za córki wdowy po ś. p. Pietraszu Gyreczskim, mianowicie za Małgorzatą i Elźbietą,
iż skoro dojdą dwunastego roku swego wieku, w następnych trzech latach mają
exbrigare wlgariter wyczszlycz dziedzictwo
Irkę od wszystkich powinowatych i takową w obecności starosty wielkopolskiego klasztorowi lubińskiemu za 1500 grzywien sprzedać,
a zarazem wszelkie przywileje tak na dziedzictwo, jak na sołtystwo według zwyczaju ziemskiego opatowi wręczyć. Co gdyby nie
nastąpiło, poręczyciele biorą wszystkie szkody, stąd wynikłe, na siebie. In
Lubin ipso die Undecem millia virginum. Testes: Nicolaus Lubatowszky dapifer Poznaniensis, Czewleqius Belewszky, Wylim Gostkoszky,
Baworius Wiszkotha, Mathias Grika et Paulus vinarij Srzemenses.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był niegdy trzema pieczęciami, których
dziś brak.
Dokument Nr 186
1411. die 27. mensis Octobris, in Szroda.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae venditionem villae Girka, a quibusdam Czema
et filiastris eius Mathiae abbati Lubinensi factam, ratam esse iubet.
Nos Sandziuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium presenciam venientes nobiles Czema cum filiastris suis Margaretha et Elizabet,
non coacti, non compulsi, nec aliquo errore seducti, sani mente et corpore existentes, totam villam et hereditatem
Gyrkam1) racione commutacionis in mille cum quingentis marcis grossorum, religioso ac deuoto viro, domino Mathie abbati et toti conventui
monasterij Lubinensis rite et racionabiliter perpetuo vendiderunt et cum omnibus vtilitatibus, videlicet campis, agris, allodijs,
agris, pascuis, siluis, borris, gaijs, nemoribus, rubetis, mericis, mellificijs, lacubus, piscinis, piscaturis, fossatis,
fluminibus, riwis, molendinis, aquis et earum decursibus et generaliter cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus,
nichil iuris et dominij pro se et suis legittimis successoribus reseruando, coram nobis more solito in perpetuum resignarunt,
tenendam, habendam, possidendam, vtifruendam, vendendam, obligandam, et in vsus ipsius ac conventus beneplacitos conuertendam,
prout sibi melius videbitur expedire. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Srzoda feria tercia proxima post festum Vndecem milia virginum, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo. Presentibus strenuis
et nobilibus viris, dominis: Ianussio de
Neszamisl Medrirzeczensi, Mathia Koth Naklensi castellanis, Nicolao de
Lubyatowo dapifero Poznaniensi, Ianussio de
Iarognewicze, Bawor de
Crzemenewo, Andrea de
Grizina, Iacobo de
Gorka heredibus et alijs quam pluribus testibus fidedignis ad premissa vocatis et rogatis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 29), opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią,
po której tylko sznurek z jasno zielonego jedwabiu pozostał.
Powyższy dokument zatwierdził król Władysław Jagiełło przywilejem: Actum in Poznan feria quarta festi Penthecostes, anno Domini
millesimo quadringentesimo decimo quarto. Presentibus: reuerendo in Christo patre, domino Nicolao sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopo ac strenuis et nobilibus viris: Sandiuogio de
Ostrorog palatino Poznaniensi, Maioris Polonie capitaneo, Mathia de
Wansosche palatino Calisiensi, Petro de
Wloszczowa Dobrinensi, Nicolao de
Bloczischow Santhocensi castellanis, Nicolao de
Czarncow iudice Poznaniensi etc. Datum per manus venerabilis Donyn Sedis apostolice prothonotarij regni Polonie vicecancellarij. -
Ad relacionem eiusdem venerabilis domini Donyn regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 31), sznurek z białego i blado różowego jedwabiu.
1)Girka, wieś tej nazwy dziś w Wielkopolsce nie istnieje.
Dokument Nr 187
1411. die 27. mensis Octobris, in Góra.
Arbitrorum quorundam decretum inter Petrum Kot de Tarnowa et capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis de mola in villa
Prądno litem dirimens.
Compromissum inter Mroczkonem subiudicem Posnaniensem et Petrum Koth heredem in
Tarnova ipsiusque molendinum in
Prądno ex vna, et venerabilem Vincencium de
Marcinkowo decanum Gnesnensem, canonicum Posnaniensem, ville
Gora regentem, necnon totum capitulum ipsiusque molendinum in
Gora parte ab altera, sub superarbitro Petrassio herede in
Wronczyno initum et definitum in hunc modum, quod predictus Petrus Koth ab aggere seu rota sui molendini
Prądno1) deorsum propter decursum aque fossatum licite facere poterit in littore hereditatis
Gora sine damno ecclesie vsque ad lacum et limites iuxta antiquam obseruanciam secundum antiquum decursum aque
Cybina. Prata vero ad vtramque partem spectabunt. Piscatura piscium in fossato ad Goram seorsum ad
Prądno, sursum prout limites demonstrant pertinebit. Datum in
Gora feria tercia ante festum Omnium Sanctorum, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Teka Naruszewicza 11 N. 8, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Prądno, wieś w pow. szredzkim, par. Pobiedziska.
Dokument Nr 188
1411. die 29. mensis Octobris, in Lubin.
Czema Girecki et Olbracht Krakwicz promittunt Mathiae abbati monasterii Lubinensis exbrigare hereditatem Girka dictam.
Nouerint, quibus expedit, vniuersi, uel quorum audiencie presens scriptum fuerit deuolutum, quod nos Czema pridem Gyreszky,
tamquam actor seu debitor principalis, necnon Olbracht Krakwycz in Ruffa Ecclesia veluti fideiussor legittimus, promittimus
et in presenti fideiubemus omni dolo et fraude depositis, coniunctim venerabili in Christo patri et domino Mathie diuina prouidencia
abbati et ipsius omnibus et singulis fratribus conuentualibus monasterij Lubinensis, pertinere(s), exbrigare, expagare, expedire,
quod wlgariter w
yczlycz, per tres annos iuxta iura et morem terrestrem ab omnibus hominibus cuiuscumque status, condicionis et vtriusque sexus fuerint
uel exstiterint, prout in suis metis et graniciebus est circumferencialiter distincta et limitata. Quod si, quod absit, non
fecerimus et ipsam exbrigare, ut premittitur, non potuerimus dictam hereditatem, extunc quodcumque dampnum idem dominus Mathias
abbas et suus conuentus antedicti perceperint, illud omne dampnum iuxta et secundum morem, consuetudinem et iura regni Polonie
in nobis omnino recuperabunt et in nobis penitus redundabit. Harum quibus specialiter harum sigilla nostra videlicet supradictorum
fideiussorum sunt appensa. Datum in monasterio
Lubin feria quinta proxima ante diem Omnium Sanctorum, sub dominice Incarnacionis anno millesimo CCCC° XI°.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 30), opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
z których po jednej tylko pasek pargaminowy pozostał.
Wieś, o którą w niniejszym dokumencie się rozchodzi, a której nazwa w tekście dokumentu przez nieuwagę pisarza opuszczoną
została, jestto wieś Girka, dziś nieistniejąca, do której się także i przytoczony przez nas powyżej dokument N 186 odnosi.
Dokument Nr 189
1411. die 14. mensis Novembris, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae inscriptionem dotalitii LX marcarum grossorum
latorum Pragensium a Nicolao herede de Kazanowo Beatae uxori eius in eadem villa Kazanowo1) factam, ratam esse iubet.
R. Poznanie die sabbato in crastino Briccij. Testes: Predslaus de
Grizina, Andreas frater ipsius de ibidem, Kyebel de
Grodzisko, Vassilo de
Dobyeschowycze, Bartholomeus de
Tymenyecz, Sandko de
Dzeczino, Claws de
Costan heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1444.
1)Kazanowo, dziś wieś tej nazwy w dawnej Wielkopolsce nie istnieje.
Dokument Nr 190
1411. die 27. mensis Novembris, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Polonie Nicolao castellano Santocensi L marcas in villa Nowawieś inscribit.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes pure fidei constanciam et fidelitatis studiosa obsequia, quibus strenuus Nicolaus
(castellanus) Santhocensis, miles noster fidelis dilectus, nostre maiestati complacuit, et adhuc aucto fidelitatis studio
potuerit prestancius complacere in futurum, horum intuitu volentes ipsum graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad nostra
seruicia continuo reddere prompciorem, sibi in et super villa nostra
Nowawyes nuncupata, sita in districtu Obornicensi, quinquaginta marcas numeri et ponderis Polonicalium, quadraginta octo grossos in
quamlibet marcam computando, ad alias pecunias, quas in eadem villa habere dinoscitur, addidimus, damusque et addimus generose
harum serie mediante, per ipsum et ipsius successores legittimos cum omnibus ville predicte vtilitatibus, censibus, redditibus,
fructibus, pertinencijs, coherencijs et appendijs vniuersis, ad ipsam quomodolibet spectantibus ab antiquo, habendum, tenendum,
vtifruendum et pacifice possidendum, prout ipsam hactenus habuit, tenuit et possedit, tamdiu, quousque sibi vel ipsius successoribus
legittimis predicte quadraginta(s) marce per nos vel nostros successores fuerint integraliter persolute; quibus solutis villa
nostra predicta ad nos seu ad nostros successores reuertetur viceuersa pleno iure. Contribuciones autem et quascumque daciones
pro stacionibus nostris et consortis nostre de eadem villa dari solitas et consuetas, pro nobis et successoribus nostris totaliter
reseruamus. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum Cracouie feria sexta proxima post festum
beate Katherine, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo. - Relacio domini Nicolai archiepiscopi Haliciensis, regni
Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 11 N. 10, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w archiwum koronnem, u którego atoli brakowało
już pieczęci. W nagłówku dokumentu w kopii podano, że ten Mikołaj kasztelan santocki, pisał się "de Bloczeszow".
Dokument Nr 191
1411. die 30. mensis Novembris, in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cum Petro sculteto de Zagórowo Nowe alias de Drzewiec, scultetiam in Kownaty scultetia
in Drzewiec commutat.
In nomine Domini amen. Ne res geste in tempore simul cum pretericione temporis euanescant, expedit, vt quilibet tractatus,
qui deberet in posterum tractari, litterarum apice ac fidedigna testium subscripcione firmiter roboretur. Hinc est, quod nos
frater Gerhardus abbas in
Landa, ordinis Cysterciensis, Gneznensis diocesis, scire volumus quoslibet inspectores seu auditores tam posteros, quam modernos,
quod communi consensu nostrorum seniorum prehabito, permutacionem fecimus et presencium testimonio permutamus iure, modo et
forma, quibus moris et consuetudinis est permutari, cum prouido viro Petro sculteto in Nouo
Sagorowo,1) alias
Drzewycz nuncupato, suisque successoribus legittimis, dantes eidem Petro sculteto pretaxato successoribusque legitimis suis mansum
cum medio in
Cownathi2) villa nostra situatis(s) cum scultecia eiusdem ville nostre
Cownathi antedicte, pro suo altero medio manso et suis pertinencijs omnibus et singulis cum scultecia in
Drzewycz predicta villa nostra situatis, super quibus idem Petrus scultetus prefatus, suique successores legitimi plane et omnimode
abrenunciant, nullum sibi ius in eadem hereditate et scultecia penitus reseruantes, omni dolo et fraude exclusis, talibus
tamen sub condicionibus infrascriptis. Primo quidem, quod eidem Petro sculteto sepefato vendidimus ac pro presenti vendimus
mansum cum medio in
Cownathi villa nostra prefixa, pro quibus ipse nobis duodecim marcas latorum grossorum, XLVIII grossos pro qualibet marca computando,
dedit, persoluit totaliter et assignauit, sic tamen, quod idem scultetus suique successores legitimi ibidem in
Cownathi villa nostra sepefata tres mansos habebunt libere, pacifice et possidebunt. Insuper scultetus a data presencium libertatem
habebit viginti quatuor annos duraturam, simili modo et kmethones a tempore, quo aduenerint, computando, viginti annos libertatem
se nouerint dubio procul modo habituros. Eciam eidem sculteto nostro dedimus et assignauimus, ac per presentes damus et assignamus
vnum iuger arabile exceptis tribus mansis pretaxatis, super quod eundem licenciamus ortulanum siue ortulanos, tabernatorem,
secundum quod sibi placitum fuerit, collocandum. Item idem scultetus pistrinum, fabrum, sutorem et maccellum supra suam hereditatem,
vbicumque sibi visum fuerit, edificare et construere poterit, nostra de licencia, consensu et voluntate. Eciam prefatus scultetus
suique posteri ad omnia seruicia nobis obligantur, quibus alij nostri sculteti seruire sunt astricti, ad que seruicia vnum
equum de tribus marcis latorum grossorum tam ipse, quam sui posteri habebunt et seruabunt; ac eciam ipse suique successores
tercium denarium de qualibet re iudicata habebunt, eademque libertate gaudebunt, qua sculteti in alijs nostris villis constituti,
frui hactenus consueuerunt. Insuper kmethones in dicta nostra villa residentes, de quolibet manso post decursum eorum libertatum
singulis annis ad festum sancti Martini marcam latorum grossorum dabunt, assignabunt totaliter et soluent. Eciam predicti
nostri kmethones ad festum Assumpcionis beate Marie nobis per duos pullos et ad festum Pasche per mediam sexagenam ouorum
quolibet anno dare sint astricti; scultetus vero in magno iudicio, quod secundum communem consuetudinem terre anno quolibet
obseruatur, nobis sex scotos, kmethones vero mediam marcam soluere, dare et assignare prorsus sunt astricti. Simili modo et
kmethones in dicta villa nostra de quolibet manso nobis quolibet anno tribus vicibus ac qualibet vice vnum iuger arare tenebuntur.
Insuper vt omnis disceptacio inposterum super seruicio et libertate kmethonum funditus subtrahatur, ad omnia, ad que kmethones
militum sunt astricti, kmethones nostre ville memorate nobis modo simili obligantur. In quorum omnium testimonium et robur
perpetue firmitatis, presentem litteram cum nostro ac nostri conuentus sigillis fecimus muniendam. Datum in monasterio nostro
Landa, sub anno Domini M° CCCC° undecimo, in die s. Andree apostoli. Presentibus discretis et religiosis viris, fratribus: Felice
priore, Philippo antiquo abbate, Iohanne suppriore, Goblino bursario, Syffrido celerario ac alijs pluribus fidedignis ad hoc
vocatis specialiter et rogatis in testimonium premissorum omnium et singulorum.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkicb, karta 29 N. 64 i karta 36 N. 77.
1)Zagorów niegdy miasteczko, dziś wieś paraf. w pow. słupeckim.
2)Kownaty, wieś w pow. słupeckim, par. Wilczyn.
Dokument Nr 192
1412. die 19. mensis Februarii, in Wschowa.
Consules et scabini civitatis Wschowa Ioanni Czedlicz VIII marcas annuas LXXX marcis in vim reemptionis vendunt.
R. Henricus Kowfman preconsul, Andreas Meder, Petrus Scheydemanthil, Buchwalder, Stephanus pellifex consules, Iohannes Grosman,
Nicolaus Hubener, Petrus Kythe, Iohannes Slager, Iohannes Reithehanczel, Iohannes pellifex, Nicolaus Hubener, scabini ciuitatis
Wschowa, oświadczają, iż za zezwoleniem starszych przysięgłych i majstrów cechowych, jakoto Macieja i Henlina Mewtenerów, rzeźników,
Piotra Doringk i Marcina Czecha piekarzy, Jana Luffin i Piotra Vuzwe szewców, Mikołaja Wayner i Macieja Grymeberg tkaczy czyli
płócienników, Eliasza Swajder i Cenke krawców, Wawrzyńca Moreysin i Macieja Cleysmeth cieśli, sprzedali 8 grzywien szerokich
groszy praskich rocznego czynszu ze swego ratusza Ianowi Czedlicz za 80 grzywien. Czynsz ten ma być przeznaczony na anniwersarz
lub też na fundacyę jakiego ołtarza w jednym z kościołów miasta
Wschowy, którego patronem ma być szlachetny Bernard Oderwolff i jego synowie a w braku tych magistrat miasta. In
Wschowa feria sexta ante dominicam Invocauit.
Dokument powyższy zatwierdził Andrzej biskup poznański w r. 1418 dnia 10 listopada w Poznaniu z dodatkiem, że ołtarz wspomniany
ma być fundowany w kościele parafialnym NP Maryi we
Wschowie pod zawołaniem św. Katarzyny, Doroty i Barbary i potwierdza prawo patronatu szlachetnego Bernarda Oderwolffa dziedzica Mierucina
i jego synów.
Powyższe zatwierdzenie potwierdził znów Andrzej biskup poznański w r. 1456 dnia 27 grudnia w Poznaniu.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1459.
Dokument Nr 193
1412. die 9. mensis Martii, in Ołobok.
Benedicta abbatissa monasterii de Olobok Nicolao Stressconis officiali Gnesnensi, Martinum clericum dioecesis Wladislaviensis
ad praeposituram in Łubnica, vacantem post mortem Caspri praepositi praesentat.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta anni 1412.
Dokument Nr 194
1412. die 19. mensis Martii, Gnesnae.
Petrus episcopus Dalmaciensis testatur, sese Andream filium Petri de Pobiedziska ad gradum accolitae promovisse.
R. To wyświęcenie Andrzeja Piotrowego z Pobiedzisk do stopnia akolity nastąpiło przez wspomnianego wyżej biskupa na skutek
polecenia Mikołaja Strzeszkowego kanonika i administratora, podczas opróżnienia stolicy arcybiskupiej, po poprzednim egzaminie.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1424.
Dokument Nr 195
1412. die 22. mensis Martii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem tertiae
partis villae Tulce1) a Miroslao quodam fratri eius Nicolao factam.
R. Poznanie feria tercia post dominicam Iudica. Testes: Vincencius decanus Gnesnensis, Nicolaus de
Czarncowo iudex Poznaniensis, Nicolaus de
Splawye, Derslaus de
Krzisslicza, Nicolaus et Petrus fratres de
Woynowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1419.
1)Tulce, wieś paraf. w pow. szredzkim.
Dokument Nr 196
1412. die 22. mensis Martii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet divisionem villae Tulce1) a Miroslao, Nicolao et Dobessca, heredibus villae eiusdem, inter sese factam.
R. Poznanie feria tercia post dominicam Iudica. Na podstawie tego działu otrzymał Mirosław główne podwórze ojcowskie i trzecią
część ogrodu, leżącego około dworu i trzecią część czwartego kmiecia, oprócz tego dwóch zagrodników, jeden gościniec obok
cmentarza i trzecią część kolatorstwa w kaplicy leżącej opodal kościoła. Resztę wsi otrzymać mają Mikołaj wraz z Dobieszką.
Testes: Nicolaus de
Czarncowo iudex Poznaniensis, Nicolaus de
Splawye, Derslaus de
Krzanslicze, Nicolaus, Petrus et Vincencius heredes de
Woynowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1419.
1)Tulce, wieś paraf. w pow. szredzkim.
Dokument Nr 197
1412. die 22. mensis Martii, Romae.
Ioannes XXIII. P. M. officiali Gnesnensi mandat, ut ab ecclesia ad s. Hedvigim in Pępów1) illicite alienata, eidem ecclesiae restitui procuret.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412.
1)Pępowo, wieś paraf. w pow. krobskim.
Dokument Nr 198
1412. die 11. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus Strzessconis officialis et administrator in spiritualibus ecclesiae Gnesnensis sede vacante, praeposito de Mileszyno
mandat, ut Martinum filium Hartmani de Strzelno in praeposituram ecclesiae de Łubnica introducat.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412.
Dokument Nr 199
1412. die 26. mensis Aprilis, Siradiae.
Nicolaus palatinus Sandomiriensis ac capitaneus Siradiensis et Martinus de Dambsko Nicolaum officialem Gnesnensem de concordia
inter Nicolaum Iarocki canonicum Gnesnensem, Iarandum plebanum de Mała Charłupia1) et Spitconem de Cosczeryno facta, certiorem reddunt.
R. Syradie feria secunda, ipso die s. Marci.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412. U oryginału wisiały niegdyś dwie pieczęcie, jedna przodstawiała
herb Poraj i napis otokowy: s. Nicolai de Chonow; druga herb Zarembę i napis otokowy: s. Martini de Dambsko.
1)Charłupia mała wieś paraf. w pow. sieradzkim.
Dokument Nr 200
1412. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Pactum Nicolai plebani de Chomiąża cum Adalberto plebano de Ostrożec de decima villae Nowawieś.
R. Układ ten przychodzi do skutku za pośrednictwem Wojciecha archidyakona warszawskiego a kanonika gnieźnieńskiego i Bogusława
czyli Boguty kanonika kollegiaty uniejowskiej, podkustoszego i ołtarzysty gnieźnieńskiego. Tym układem przyznane zostają dziesięciny
z pó1 dziedziców Nowejwsi kościołowi chomiąskiemu na mocy dokumentu erekcyjnego; przyczem pośrednicy oświadczają, że kościół
w Ostrożcu na mocy przywileju arcybiskupa Ianusza Suchywilka żadnych praw do tych dziesięcin rościć sobie nie może, w skutek
czego też odnośny ustęp wzmiankowanego przywileju unieważniają.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1462.
Dokument Nr 201
1412. die 21. mensis Maii, Posnaniae.
Nicolai de Czarnków iudicis Posnaniensis decretum, abbatissae de Owińska ambo littora fluvii Warta inter villas Owińska et
Nosilin sita, addicens.
R. Nicolaus heres in
Czarnkow, iudex Poznaniensis generalis wiadomo czyni, że gdy w czasie i miejscu poniżej wskazanem, zasiadał wraz z szlachetnymi panami
Przybysławem Gryżyńskim, Wyszakiem
z Brenna i Bonikowa, Janem i Maszkiem z
Gielatkowa, Nasiłem burgrabią poznańskim i Wincentym
ze Zborowa, wtedy otrzymali od Mikołaja Żydowskiego pismo opatrzone pieczęcią od pozwów (
sigillum citatorium) od sądu królewskiego, w którem jego członkowie, mianowicie Sędziwój wojewoda poznański, starosta wielkopolski, Ianusz miedzyrzecki,
Mikołaj santocki kasztelanowie, Pasek podkomorzy poznański, Mikołaj Lubiatowski stolnik kaliski, Pasek Wiscotha, Iura z
Bielaw i Mikołaj Baworowski piszą do niego i do Mroczka z
Kleszczewa podsędka poznańskiego, że gdy dnia 17 maja w Poznaniu w sądzie królewskim na rokach zasiadali, wtenczas przysądzone zostały
ksieni z Owińska oba brzegi rzeki
Warty i gać (
structura) na tejże rzece pomiędzy
Owińskiem i Nosilinem,1) jak to w księdze ziemskiej zapisano. Proszą zatem wspomnieni członkowie sądu królewskiego sędziego i podsędka, aby ksieni
owińskiej dokument przysądny, pieczęciami swemi opatrzony, wystawili wedle zwyczaju ziemskiego.
Liber iudiciorum terrestrium Posnan. de a. 1412 w Archiwum rządowem w Poznaniu.
1)Owińsk wieś paraf. w pow. poznańskim.
2)Nosilin, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Dokument Nr 202
1412. die 24. mensis Maii, Siradiae.
Nicolai palatini Sandomiriensis ac capitanei Siradiensis et Martini de Wrancza ad Nicolaum Stressconis officialem Gnesnensem
et administratorem dioecesis sede vacante, litterae de non exsequenda concordia inter Nicolaum archidiaconum Calissiensem
et Iarandum plebanum de Mała Charłupia,1) canonicum Crussviciensem facta.
R. Mikołaj wojewoda sandomirski a starosta sieradzki i Marcin z Wrzący piszą do Mikołaja Strzeszkowicza oficyała i administratora
dyecezyi sede vacante gnieźnieńskiego, że kiedy byli pogodzili Mikołaja archidyakona kaliskiego i Jaranda plebana z
Małej Charłupi, kanonika kruszwickiego, wtedy ciż sami za pośrednictwem innych kanoników o te dziesięciny również się byli ułożyli. Proszą
zatem wspomnianego administratora dyecezyi, ażeby z wydaniem ostatecznego wyroku doputy się wstrzymał, dopuki się z tymi kanonikami,
którzy się sądu byli podjęli, osobiście nie porozumieją.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412.
1)Charłupia mała, wieś paraf w pew. sieradzkim.
Dokument Nr 203
1412. die 8. mensis Iunii, Budae.
Wladislaus II. rex Poloniae protestatur innocentiam Henrici episcopi Warmiensis.
Nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. omnibus et singulis, ad quorum
noticiam presentes litere peruenerint, volumus esse notum, quod cum nuper de anno Domini millesimo quadringentesimo decimo,
per Magistrum et ordinem Cruciferorum de Prussya cum eorum complicibus nobis et illustri principi domino Allexandro alias
Wythowd magno duci Lythwanie et Russie, frati nostro bellum ex causis minus iustis hostiliter motum fuisset, ipsisque per
nos et nostros omnipotentis Dei adiutorio valide prostratis, ad fines territorij episcopatus seu ecclesie Warmiensis paucis
diebus decursis venimus, intellectoque ibidem ipsius ecclesie bona consistere, eandem ecclesiam primo et alias ecclesias ac
ipsarum bona et subditos Dei et predicte ecclesie ac ceterarum ecclesiarum terre Prussie episcoporum laudabilis fame intuitu
a deuastacione et dampnis, quantum nobis possibile extitit, preseruandum duximus, ad viam aliam ab earundem ecclesiarum territoriis
declinando; demum vero arrepto per illustrem fratrem nostrum, magnum ducem predictum, itinere ad subiugandum et compescendum
quedam predicti ordinis territoria et castra, que nobis resistere conabantur, reuerendus in Christo pater, dominus Henricus,
prefate Warmiensis ecclesie episcopus, ad instanciam quorundam commendatorum et fratrum de Lyuonia, se apud dictum magnum
ducem fratrem nostrum interposuit et vna cum commendatore de Goldingen et magno procuratore de Lyuonia, qui sub ipsius fratris
nostri saluo conductu, eis per eundem fratrem nostrum ad peticionem dicti domini episcopi prestito, propterea ad ipsum fratrem
nostrum venerant, treugam pacis ad quindenam inter nos hincinde et nobis adherentes, preterquam existentes in castro Marienburg
firmiter obseruandam tractauit, sic quod ipsi commendatores et fratres de Lyuonia infra quindenam huiusmodi cum trecentis
equis sub dicti domini magni ducis, fratris nostri securo et saluo conductu, ad nostram et ipsius fratris nostri presenciam
ante dictum castrum Marienburg venirent, vt ibidem de perpetue pacis obseruancia et sedacione gwerrarum ac litium posset inter
nos hincinde comodosius pertractari; verum ut inteleximus, supradictus reuerendus pater, Warmiensis episcopus, quasi in premissis
et alijs inter nos factis et tractatis aliquid contra predictum Ordinem machinatus fuerit, graues obloqucionum molestias et
exilium ab ecclesia sua contra Deum et iusticiam passus est et patitur de presenti; cum tamen idem dominus Henricus episcopus
nichil contra ipsum Ordinem excesserit, prout et alij episcopi terre Prussie, ad quorum omnium deuotas peticiones et instantes,
vnam ecclesiarum suarum nostram recepimus in tutelam, ne ab exercitibus nostris miserabiliter dampnaretur, cupientes igitur
eundem dominum Henricum Warmiensem episcopum, quantum nobis rectitudo consciencie nostre suadere poterit, a nota infamiarum
et obloqucionum contra ipsum fallaciter emissarum, expiare, in puritate fidei nostre et in verbo regali recognoscimus ac sine
admixcione alicuius doli tenore presencium profitemur, quod idem dominus Henricus Warmiensis nunquam apud nos aliquid mali
per suas suggestiones aut quascumque operas contra predictum Ordinem est seu fuit machinatus, sed reuera pro bono tam ipsius
Ordinis, quam incolarum et terre Prussie diligencius institit, cum ab inuasione quasi dimidie partis terre Prussie, ad quam
nobis et nostris protunc, nisi per territorium Warmiensis ecclesie patebat accessus, ne ipsa ecclesia, quam vnacum alijs ecclesijs
ibidem in tuicionem et proteccionem nostram de intuitu suscepimus, ut premissum est, per nostrum ac dicti fratris et exercitus
nostri pertransitum ad terras huiusmodi dampnificaretur, ad peticionem humilem ipsius domini Warmiensis episcopi supersedimus
graciose. In quorum omnium fidem et testimonium presentes literas fieri et nostri sigilli appensione fecimus communiri. Datum
Bude anno Domini millesimo quadringentesimo duodecimo die octaua mensis Iunij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 327), opatrzony jest średnią pieczęcią
królewską z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 204
1412. die 3. mensis Iulii, in Lubin.
Dobrogostius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Mathiam abbatem monasterii Lubinensis
Nicolao de Lubiatów dapifero Posnaniensi villam Starygród1) D marcis vendidisse.
R. In
Lubin, in crastino Visitacionis b. Marie virginis. Mikołaj Lubiatowski przyjął na siebie nadto warunek wyclić
(exbrigare) wieś
Irkę od niedorosłych niegdy jej dziedziców; czego gdyby nie uczynił, wszelkie szkody, jakieby stąd dla klasztoru wynikły, na niego
spaść mają.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Pieczęć, która niegdy u tego dokumentu była uwieszona,
obecnie osobno przechowana, wyobraża w tarczy pochylonej herb Nałęcz i klejnot na hełmie. Napis otokowy uszkodzony: s. Sandivogi
...... palat
Dokument Nr 205
1412. die 27. mensis Augusti, Romae.
Ioannes episcopus Ostiensis, camerarius collegii cardinalium s. Romanae ecclesiae, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem MXLVII
florenis solutum reddit.
Iohannes miseracione diuina episcopus Ostiensis, sancte Romane ecclesie cardinalis, camerariatus officium sacri collegij reuerendissimorum
in Christo patrum, dominorum sancte Romane ecclesie cardinalium regens, in absencia reuerendissimi in Christo patris, domini
Amadei cardinalis de Salucijs, ipsius sacri collegij camerarij, .. vniuersis et singulis, presentes literas inspecturis, salutem
in domino! .. Vniuersitati vestre notum facimus per presentes, quod reuerendus in Christo pater, dominus Nicolaus archiepiscopus
Gneznensis, pro totali solucione sui communis seruicij, in quo camere dicti collegij sub certis penis et sentencijs ac termino
nondum elapso racione dicte sue ecclesie extitit efficaciter obligatus, mille florenos auri de Camera, necnon pro totali solucione
sui minuti seruicij, in quo familiaribus et officialibus dicti collegij sub eisdem penis et sentencijs ac terminis eciam tenebatur,
quadraginta septem florenos auri predictis similes, triginta vnum solidum monete Romane, nobis pro collegio et familiabus
ac officialibus predictis recipientibus, per manus venerabilis viri, domini Blisborij canonici Gneznensis, die date presencium
et tempore debito solui fecit realiter et cum effectu. De quibus sic solutis prefatum dominum archiepiscopum eiusque ecclesiam
et in ea successores ac suos heredes quoscumque, suaque et eorundem heredum et successorum bona quecumque mobilia et immobilia,
presencia et futura, tenore presencium quittamus, absoluimus et penitus liberamus. In quorum testimonium presentes literas
fieri fecimus et sigilli cameriariatus officij iussimus appensione muniri. Datum Rome sub anno a Natiuitate Domini millesimo
CCCC dudecimo, indiccione quinta et die vicesima septima mensis Augusti, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini
nostri, domini Iohannis diuina prouidencia pape XXIII anno tercio. - fl. IIII, gross. IIII.
(na zakładce) A. de. Salerno clericus collegij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 328), opatrzony jest pieczęcią podługowatą
z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, zupełnie zniszczoną.
Dokument Nr 206
1412. die 29. mensis Augusti, in Konin.
Iacussius Iakka de Wilczyna, iudex terrestris Calissiensis, ratam esse iubet limitationem villarum Swiątniki et Rzgowo.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Nos Iacussius Iakka iudex terre Calissiensis generalis et heres in
Wilczyna, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo quadringentesimo duodecimo, feria
tercia ante festum s. Martini proxima, in domo nostre habitacionis in
Wilczyna sita, nobis literam in papyro scriptam, sigillo citatorio iudicij regalis districtus Koninensis sigillatam, presentarunt,
ipsam per nos volentes confirmari, huiusmodi sub tenure:
"Strenuo militi, domino Iacussio Iacca iudici Kalisiensi generali, Laszcz heres in
Bieganowo burgrabius Koninensis, Nicolaus de
Slugocino iudicis, Spitko de
Modla subiudicis, Tworco palatini, Pelca de
Kuchary vexiliferi et Swenca subcamerarij vices gerentes, ceterique domini supparij et officiales iudicio regali feria secunda prope
diem Decollacionis sancti Iohannis Baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo duodecimo in
Konin presidentes, promptum famulatum. Sinceritati vestre presentibus significamus, quomodo veniens Martinus ministerialis recognouit
in indicio, limitacionem fore factam et ex vero et iusto iudicio per dominum abbatem de
Landa et suum conuentum, acquisitam et lucratam super nobilibus dominis: Andream, Cristinum et Nicolaum heredes de
Rzgowo, inter villas, puta
Swantniki1) domini abbatis et conuentus ipsius, et
Rzgowo2) here dum predictorum. Ad quam quidem limitacionem fuerunt specialiter rogati strenui ac nobiles domini Iohanes de
Krolikowo castellanus Gnesnensis: Dobrogostius de
Marzelewo et Michael Barski ex parte domini abbatis; ex vero heredum de
Rzgowo nobiles Nicolaus de Minori
Slawsko et
Spala. Que limitacio incipit a decursu aque wlgariter
Bystrzec vsque ad insulam
Dambrowica, et ab insula
Dambrowica usque ad
Zimnego dolu, a Zimny dol vsque ad insulam
Klecziska et ab ista insula
Kleczyska vsque ad pratum dictum
Popowa lanka, quod pratum iacet in hereditate domini abbatis et eius conuentus
Swantniki, et a
Popowa lanka vsque ad insulam
Zbozne, puta
Ostrow, et ab insula
Zbozne vsque ad insulam
Pasiecznik, et a
Pasiecznik recte transeundo per siluam dictam
Roztocznik alias
Rostoki vsque ad matricem fluuij aque, wlgariter
do samice prope molendinum dictum
Popowy mlyn. Et hec limitacio completa est cum scopulorum notabilium fundacione et ereccione ex vtraque parte facta".
Nos itaque Iacussius Iakka iudex prefatus, visa litera et causa parcium predictarum, volentes facere cuilibet iusticie complementum,
vt tenemur iuris ex forma, solum Deum ante oculos habentes, ipsam confirmauimus et presentibus generaliter ad perpetua tempora
confirmamus, et dictis heredibus, videlicet Andree, Cristino et Nicolao, et qui pro tempore fuerint ibidem de
Rzgowo, perpetuum silencium duximus imponendum limitacionem per eandem. In huius rei testimonium nostrum et nobilis Bodzanthe de
Chlapowo subiudicis Calissiensis sigilla in robur firmius presentibus sunt appensa. Actum et datum anno, die et loco, presentibus
quibus supra. Scriptum per manus Nicolai de
Strzedzewo notarij, qui hec habuit speciali in commisso.
Series privilegiorum monasterij Landensis str. 84.
1)Rzgów wieś paraf. w pow. konińskim; ale Swiątniki dziś w sąsiedztwie Rzgowa nie istnieją.
2)Rzgów wieś paraf. w pow. konińskim; ale Swiątniki dziś w sąsiedztwie Rzgowa nie istnieją.
Dokument Nr 207
1412. die 22. mensis Novembris, in Bierzglin.
Iacussii Iakka de Wilczyna iudicis Calissiensis decretum, Dobrogostio, Marcussoni et Nicolao de Marzelewo miedietatem villae
Szymankowice addicens.
R. Iacussius Iacca iudex Calissiensis generalis et heres in
Wilczina, in domo sua in
Birzglino, in die s. Cecilie ogłasza, że mu przedstawionem zostało pismo, do niego wystósowane, w którem mu Ianussius burgrabius, Nicolaus
Pywonski palatini, Petrassius Iacubowsky iudicis, Iohannes de
Strzeszewo subiudicis, Ianussius vexilliferi loca tenentes, donoszą, że gdy w r. 1412 feria tercia post festum s. Mathei ewangeliste
na roczkach
(termini particulares) w Kaliszu zasiadali, wtenczas stanąwszy przed nimi Dobrogost, Markusz i Mikołaj
z Marzelewa zyskali na Ianie Przosna i dzieciach Stanisława de
Lubyen połowę wsi
Szymankowice,1) którąto połowę bracia Marzelewscy mają wykupić od Jana Prosny i dzieci Stanisławowych za 43 grzywien groszy szerokich na
przyszłe Boże Narodzenie.
Sędzia powyższe przysądzenie zatwierdza przywieszeniem pieczęci swojej i Bodzanty z Chłapowa podsędka kaliskiego.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de anno 1427.
1)Szymankowice. Wieś tej nazwy dziś nie istnieje. Jestto więc albo Szymankowo w pow. obornickim, par. Łukowo, albo Szymanowice wieś paraf. w pow. słupeckim.
Dokument Nr 208
1412. die 21. mensis Decembris, in Kościan.
Consules civitatis Costanensis capellano capellae ad s. Crucem et s. Eustachium in Kościan VII marcas annuas de praetorio
conferunt.
R. Stephanus Scharaz preconsul, Claws Adam, Iohannes Kowfman, Hanlinus Iagier, Iacobus Herman et Iohannes Ravole consules
oppidi Costanensis,
1) wystawiwszy przed bramą głogowską po lewej ręce kaplicę św. Krzyża i św. Eustachego, w której mają się odprawiać msze, wyznaczają
kapelanowi tejże 7 grzywien groszy praskich ze swego ratusza, wymawiając sobie prawo patronatu.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1460 - 1467.
1)Kościan, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 209
1412. die 28. mensis Decembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in Nowe miasto renovat.
R. Wojciech biskup poznański na prośby Jana dziedzica i patrona oraz Henryka proboszcza
Nowego miasta,1) wznawia przywilej tegoż probostwa, ponieważ przywilej erekcyjny zaginął. Według przysięgi świadków dochody tego probostwa
były następujące: wieś
Sabaszewo2) z wszelkiemi dochodami,
w Nowem mieście trzy ogrody, we wsi
Laskowie3) wiardunki ze zbożem mesznem, we wsi
Klęka4) po 8 groszy z każdego łanu ze zbożem mesznem, we wsi
Strzelce5) dziesięcina snopowa po pługach wszystkich rolników, we wsi
Szypłowo6) dziesięciny folwarczne ze zbożem mesznem, we wsi
Komorze
7) po 6 gr. z łanu i zboże meszne wraz z dziesięciną folwarczną. Oprócz tego z każdego koła młynów w parafii nowomiejskiej
1 miara mąki, w Nowem mieście kwarta od każdego mieszczanina, a w
Pogwizdowie8) od przewoźnika i każdego rybaka corocznie po 1 groszu. Poznanie in die Innocencium.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta an. 1612 - 1613.
1)Nowe miasto, miasto w pow. pleszewskim.
2)Sabaszewo i Lasków dzis w parafii nowomiejskiej nie istnieją.
3)Sabaszewo i Lasków dzis w parafii nowomiejskiej nie istnieją.
4)Klęka wieś w pow. pleszewskim.
5)Strzelce nie istnieją w par. nowomiejskiej.
6)Szypłowo i Komorze wsie w pow. pleszewskim, par. Nowemiasto.
7)Szypłowo i Komorze wsie w pow. pleszewskim, par. Nowemiasto.
8)Pogwizdów w par. nowomiejskiej nie istnieje.
Dokument Nr 210
1413. die 16. mensis Ianuarii, in Siedzimowo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Dzezmar plebanus de
Ianczewo de decimis villarum Wola et Kożuszkowo1) intendebat, diiudicet.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta an. 1412 - 1413.
1)Kożuszkowo, wieś w pow. inowrocławskim.
Dokument Nr 211
1413. die 20. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Andreas Krupka de Skorzewo capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit.
Nos Michael Bliden decretorum doctor, canonicus et officialis Poznaniensis, significamus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, quod ad nostram et testium infrascriptorum nobiles Andreas Krupka de
Scorzewo, debitor principalis, et Nicolaus de
Chomanczicze fideiussor, heredes, non compulsi, non coacti, nec aliquo errore seducti, sed bona mente et voluntate propria accedentes
presenciam, publice recognouerunt, quia dictus Andreas titulo vendicionis vnam marcam latorum grossorum annui census vendidit
in dicta sua hereditate
Scorzewo1) pro decem marcis grossorum Pragensium numeri Polonicalis, quas recepit ab honorabili viro, domino Iohanne de
Nepart canonico et procuratore capituli Poznaniensis. Et Nicolaus fideiussor pro eodem et coniuncta manu promisit, tam dictus Andreas
principalis cum suis kmethonibus in
Skorzewo, quam Nicolaus fideiussor et ipsius legittimi successores nostris excommunicacionis sentencijs et successorum nostrorum censuris
subdiderunt soluere dictum censum in festo Natiuitatis Christi ecclesie et capitulo Poznaniensi, ita tamen, quod dictus Andreas
in predicto festo Natiuitatis Christi censum vnius marce soluto primitus censu in termino, cum decem marcis reemendi, seque
et fideiussorem liberandi habebit omnimodam potestatem. In cuius rei testimonium nostrum et dictorum Andree principalis et
Nicolai fideiussoris sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie in domo habitacionis nostre, feria sexta ante
diem sancte Agnetis, sub anno Domini M° CCCC° XIII°. Presentibus discretis et nobili viris, dominis: Iohanne Choynicza et
Nicolao Puzil vicarijs, Iohanne altarista Poznaniensibus et Iohanne de
Ladza herede, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie trzema pieczęciami,
na paskach pargaminowych uwieszonemi. Pierwsza podługowata, w ciemnym wyciśnięta wosku, wyobraża zakonnika klęczącego w lewo
zwróconego, trzymającego podniesioną do góry księgę, na której siedzi orzeł z nimbem około głowy. Przed klęczącym zakonnikiem
tarcza herbowa, wyobrażająca pomiędzy dwoma orlemi skrzydłami bliźniemi dwa ostrzewie w słup bez sęków. Tło założone galązkami.
W otoku napis:
SIGILUM. MICHAELIS BLID ............ M. DOCTORIS.
Po drugiej pieczęci pozostał tylko pasek pargaminowy z napisem: Andree Krupka principalis; po trzeciej także pasek z napisem
uszkodzonym ....... Choma ......
1)Skorzewo, wieś paraf. w pow. poznańskim.
Dokument Nr 212
1413. die 25. mensis Martii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Ioannem Kołaczek de Pigłowice
duas partes villae eiusdem Pigłowice1) uxori suae Margarethae dotalitii causa contulisse.
R. Sabbato die Annunciacionis b. Marie virginis. Testes: Petrus decanus Poznaniensis, Nicolaus de
Slawanczicze, Sandivogius de
Iaroczino, Nicolaus de
Granovo, Sigismundus de
Zelanczino, Sambor de
Malochowo castellanus Dzbansensis, heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1436.
1)Pigłowice, wieś w pow. szredzkim, par. Mądre.
Dokument Nr 213
1413. die 19. mensis Aprilis, in Grodno.
Wladislaus II. rex Poloniae Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Ioannem Byrzwensky et Vincentium
plebanum de Gostyczyna de debitis quibusdam pendentem, diiudicet.
R. Zakaz powyższy wydany został z tego powodu, iż sprawa powyższa przed forum świeckie należy. In
Grodna feria quarta post dominicam Ramispalmarum. - Relacio Cristini castellani Sandecensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1412-1413.
Dokument Nr 214
1413. die 6. mensis Iunii, in Wojkowo.
Nicolaus de Michałów palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, limitationem factam esse villarum Wrząca,
Włocina, Krzymowo et Godzieszewo.
Nicolaus de
Michalow pallatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis et Iacobus de
Rogossno succamerarius etiam Siradiensis, significamus tenore presencium vniuersis, quod orta inter reuerendum in Christo patrem,
dominum Nicolaum Dei et apostolice Sedis gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum ex vna, et nobilem Petrum de
Wrancza ac strennuum dominum Martinum Dambsky, tutorem dicti Petrj, pro et super granicijs seu limitibus villarum
Wrzancza, Wloczino et
Crymaczowo1) dicti Petrj ex vna, necnon
Godzeschowo2) prefati domini archiepiscopi et ecclesie Gneznensis, ex altera partibus, materia questionis, huiusmodj limites cum prefatis
nobilibus Petro et Martino pro parte eorum, et honorabilibus ac nobilibus viris, dominis Swanthopelkone cancellario, Blisborio,
Przeduogio et Iacobo canonicis Gneznensibus, Bogussio de
Gambycze subagazone Lanciciensi et marsalko curie dicti domini archiepiscopi et Stanislao Pella de
Byernaczicze tribuno Siradiensi, pro parte dicti domini archiepiscopi, anno Domini millesimo quadringentesimo tredecimo, sexta die mensis
Iunij sic distinximus, fecimus et per certos cumulos, dictos wlgariter
kopcze designauimus, ymmo ponentes tres cumulos dictos
wangyelniky, quorum maior dictus et cognominatus est
proboscz prope siluas dictas
Korzen, Chansna; item alij tres cumuli continuo se sequentes, inter predictas siluas et vnum signum, wlgariter
granicza circa antiquam siluam; item per ipsam siluam
Chansna eundo decem signa in arboribus et duo cumuli ex vtraque parte silue; item eundo ab ipsa silua
Chansna usque ad siluam dictam
Glynka quatuordecem cumulj et in arboribus quatuor signa, et per ipsam siluam eundo in arboribus noua signa et ex vtraque parte
silue vnus item cumulus; item a silua predicta
Glinka usque ad siluam dictam
Mocre, ex vtraque parte silue vnus; item a predicta silua
Mokre eundo ad siluam dictam
Byala gora duo cumulj et sedecem signa in arboribus et pertranseundo ex alia parte fluuij predicti usque ad finem quinque cumuli et
in fine tres cumuli circa antiquum cumulum, quorum maior cognominatus est
marsalek. Vt autem huiusmodj nostra limitacio robur obtineat perpetue firmitatis, presentes literas cum designacione cumulorum et signorum
predictorum scribi et nostrorum appensione sigillorum fecimus communirj. Actum et datum in
Woykowo, anno, die, mense, quibus supra. Presentibus strennuo milite, domino Iohanne de
Tholiskowo castellano Kalisiensi et nobilibus viris, dominis: Iacobo de
Wynarj, Iohanne de
Gruszczicze, Nicolao dicto
Dzegyecz de
Sandzicze, Nicolao Czeczothka de
Mikulicze, Iohanne Koszuszek de
Mnychowo heredibus et alijs multis circa premissa fidedignis.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1478 fol. 96.
1)Wrząca, wieś w woj. kaliskiem, pow. i par. Konin. Włocino, wieś nieodgadniona.
Krzymowo, wieś par. w temże województwie i powiecie.
2)Godzieszewo, wieś tej nazwy dziś w powiecie konińskim nie istnieje.
Dokument Nr 215
1413. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicii regalis Calissiensis decretum, inter Boguphalum quondam scultetum de Bielsko et Leonardum praepositum monasterii Strelnensis
de agris quibusdam litem dirimens.
Nos Iacussius Iacca heres in
Wilczyna iudex, et Bodzantha de
Chlappowo subiudex Calisienses generales, notum facimus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod feria quinta post festum
Penthecostes terminis anno Domini millesimo quadringentesimo tredecimo Gnezne celebratis, serenissimo principe domino Wladislao
Dei gracia rege Polonie in loco tunc presente, in quibus strennui ac nobiles domini Nicolaus Sandomiriensis, Ianussius de
Koszczelecz Gnewcouiensis palatini, Thworco de
Chonthnicza(s) Wisliciensis, Ianussius de
Crolicowo Gneznensis, Ianussius Ffurman Medzirzecensis, Albertus de
Wszeradowo Caminensis, Nicolaus Santhocensis castellani, Albertus de
Trlang subcamerarius Calisiensis, ceterique domini et officiales iudicio regali vna nobiscum pro iusticia reddenda presidebant,
ibi in presencia nostri veniens personaliter nobilis Boguphael scultetus olym de
Byelsko proposuit verbo contra et aduersus venerabilem virum, dominum Leonardum, prepositum
de Strzelno pro tercio manso scultecie villa in eadem
Byelsko, ex aduerso dominus prepositus memoratus respondit, requirens eundem: quamdiu non esset in possessione huiusmodi tercij mansi,
qui respondit confitens, se non habere possessiondm eiusdem a quadraginta quinque annis, nec gaudere eodem.
Nos itaque iudices prefati audita proposicione et responsione hincinde parcium predictarum, Deum solum pre oculis habentes,
dicimus, decernimus et sentenciamus perpetuam euasionem predicto domino preposito et conuentui suo, dictum Boguphaelem pro
huiusmodj tercio manso dicte scoltecie in villa
Byelsko racione sortis ipsius, ut asserebat, et propinquitatis ipsum tangente et concernente, duobus mansis circa eundem Boguphaelem
duntaxat reseruatis et retentis. Super quibus omnibus dictus dominus prepositus iudicatum soluit. In huius rei testimonium
sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum anno, die et loco, presentibus, quibus supra. Scriptum per manus discreti
Nicolai de
Strzedzewo, qui hec habuit in commisso.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Strzelno N. 41) opatrzony jest dwiema małemi pieczęciami
ze zwykłego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwsza wyobraża hełm turniejowy, bokiem w prawo zwrócony, na hełmie
w klejnocie Poraj. Napis otokowy nieczytelny. Druga wyobraża w tarczy herb Dryję. Napis otokowy również nieczytelny.
Dokument Nr 216
1413. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Petro plebano de Rzgowo et Ioanni vicario de Grabienice mandat, ut Bodzantam plebanum de
Krzymowo, coadiutorem praepositi de Grabienice,1) in officium coadiutoris intromittant.
R. Ustanowienie koadjutora następuje w skutek tego, ponieważ Michał proboszcz grabienicki z powodu starości ani obowiązków
duchownych wypełniać ani posiadłościami kościoła zarządzać nie jest w stanie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1415.
1)Grabienice, wieś paraf. w pow. konińskim.
Dokument Nr 217
1414. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Martino vicario de Wronczyn curam animarum in Wronczyn ad tres annos demandat.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1415.
Dokument Nr 218
1413. die 18. mensis Iunii, Gnesnae.
Boguslai marsalconis curiae archiepiscopi Gnesnensis et iudicis ab eodem archiepiscopo delegati decretum, inter Niclosum familiarem
capitanei de Żnin et Nicolaum advocatum de Sempolno de XX marcis litem dirimens.
Nos Boguslaus Podkone(s) Lanciciensis et marsalko reuerendissimi in Christo patris et domini, domini Nicolai sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopi, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, quia de anno Domini millesimo CCCC° tredecimo, cum dominus
archiepiscopus fuit Gnezne constitutus super festum Penthecostes, vbi veniens Niclos familiaris domini Nicolai capitanei Sneynensis
ad curiam domini, wlgariter
na podworze, citauit nobilem Nicolaum filium olim Miroszkonis, ad domini archiepiscopi presenciam feria secunda infra octauas Penthecostes,
aduocatum in
Sampolno pro XX marcis, octo latorum grossorum et XII currentis monete, quas patri suo pie memorie accomodauit. Tandem dominus archiepiscopus
nos ipsis pro iudice statuit et deputauit. Tandem cum in iudicio sedimus cum dominis, videlicet domino Ianussio castellano
Kalisiensi, Benessio cancellario domini, Nicolao de
Wanzirow capitaneo Snynensi et alijs tunc temporis nobiscum sedentibus, Niclos egit et proposuit iudicialiter super Nicolaum pro XX
marcis grossorum, quas patri eius felicis memorie accomodauit et hec litera patris sui approbauit. Tandem nos videntes eius
Niclosonis approbacionem, sibi ex informacione dominorum nobiscum in iudicio sedencium, lucrum dictarum XX marcarum adiudicauimus
et presentibus adiudicamus, et super isto Niclos dedit nobis adiudicatum. Deinde statim idem Niclos contra eundem Nicolaum
aduocatum in
Sampolno proposuit coram nobis pro XX marcis dampni, cui cum capitales pecunias adiudicauimus, eciam dampnum adiudicamus viginti marcas
prescriptas: et eciam super isto Niclos dedit adiudicatum. Tunc nos habuit requisitos, vbi deberet acquisicionem super quo
dictarum pecuniarum attemptare; tandem adiudicauimus, quod Nicolaus aduocatus faceret sibi solucionem iuxta moris terre conswetudinem;
si non faceret, tunc dominus Nicolaus capitaneus Sneynensis debet ei dare intronizacionem in aduocaciam in
Sampolno, et ipse tenere debet, quousque pecunie sue plene persoluantur. Et in huius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est
appensum. Actum et datum Gnezne die, anno, quibus supra etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 329), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, w zielonym wosku wyciśniętą, na pasku pargaminowym uwieszoną, po której pozostał tylko mały ułomek, wyobrażający
herb Iastrzębiec.
Dokument Nr 219
1413. die 21. mensis Iunii, Posnaniae.
Iudicii regalis Posnaniensis decretum, inter hospitale Posnaniense ad s. Spiritum et Andream molitorem molae "walkmol" dictae,
litem dirimens.
R. Sandivogius heres in
Ostrorog, palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Sbigneus marszalko regni Polonie, Ianussius Kalisiensis,
Albertus Caminensis castellani et Dobrogostius de
Camyona loco iudicis, donoszą Mikołajowi z
Czarnkowa sędziemu i Mroczkowi z
Kleszczewa podsędkowi poznańskiemu, że kiedy w czasie i miejscu poniż wyrażonem zasiadali na sądach królewskich i oglądali wyrok ostateczny
wydany przez Pełkę proboszcza poznańskiego i wikaryusza
in spiritualibus przeciw Andrzejowi młynarzowi młyna
Walkmol pod Poznaniem w sprawie ze Szpitalem św. Ducha tamże, wydali następujący wyrok: to co od dawnych czasów posiadacze młyna
Walkmol dla ubogich
(personae miserabiles) Szpitala wspomnianego dawali, mianowicie na adwent pół beczki śledzi a na Dni krzyżowe dwie kopy bułek, to na wieczne czasy
ciż posiadacze z trzeciej miary młyna, im przynależnej, dawać mają, nietykając dwóch miar królewskich, grodowi poznańskiemu
należnych. Co gdyby nie nastąpiło, natenczas każdoczesny zawiadowca pomienionego Szpitala ma objąć wspomniony młyn na tak
długo, dopuki cały dług z owej trzeciej miary nie zostanie wyrównany. Wyrok ten został zapisany w księgę ziemską; sędzia zaś
i podsędek ziemscy poznańscy zostają wezwani, aby wspomnianemu zawiadowcy Szpitala św. Ducha wydali wyrok przysądzający, wedle
zwyczaju ziemskiego spisany i pieczęciami opatrzony. In pretorio Posnaniensi feria quarta in vigilia Corporis Christi.
Regest sporządzony przez ś. p. Zakrzewskiego bez podania źródła.
Dokument Nr 220
1413. die 23. mensis Iunii, Posnaniae.
Michael Szontak civis Posnaniensis Nicolao Hanczkonis unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit.
R. Lucas prothoconsul, Petrus Goldenar, Wyrzbantha, Iohannes Falkenhayn, Iohannes Taffko, Ian Grzimala, Hanko Raderberg, Iohannes
Bem, consules civitatis Posnaniensis, wiadomo czynią, że w sądzie gajonym, gdzie zasiadali także ławnicy miasta Kasper Taffkonis,
Jan Berger, Zygmunt Calthwasser, Andrzej Srzimski, Mikołaj Beme, Ian Czippel, Jerzy Howfman i Andrzej Beme, a któremu przewodniczył
wójt miasta Falkerus Stowbin, stanąwszy Michał Szontak, mieszczanin poznański, sprzedał jednę grzywnę rocznego czynszu ze
swego domu, leżącego przy ulicy Wodnej pomiędzy domami Krzysztofa rzeźnika i Dobka krawca, za 10 grzywien monety polskie Mikołajowi
Hanczkowiczowi na rzecz jego ołtarza, wniesionego w kaplicy Nowego Szpitala pod wezwaniem NPanny Maryi, św. Jana Ewangelisty,
św. Mikołaja wyznawcy i św. Anny. Czynsz ten po śmierci księdza Mikołaja ma przejść na jego następców, ale dopiero po śmierci
Gertrudy Peszkowej, której ma służyć dożywotnie. Datum feria sexta ante festum s. Iohannis Baptiste.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1458.
Dokument Nr 221
1413. die 30. mensis Iunii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis cum Sandcone archidiacono Pczewiensi
villam Witomyśle IV marcis annuis ex villa Łagwy percipiendis, commutat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Sandiwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, tenore presencium significamus vniuersis, quibus expedit,
presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod difficultatum dispendia euitare et vtilitatum comoda nobis et
nostris heredibus ac successoribus legitimis procurare cupientes, cum venerabili viro domino Sandcone archidiacono Pczewensi
in ecclesia Poznaniensi de speciali sciencia et consensu reuerendi in Christo patris et domini Petri Dei gracia episcopi Poznaniensis,
necnon venerabilium virorum dominorum capituli ecclesie Poznaniensis, pro villa seu hereditate
Wythomisle,1) que fundus prefati archidiaconatus Pczewensis exstitit, sita in districtu Costanensi, talem fecimus permutacionem, temporibus
perpetuis duraturam, videlicet quod nos pro nobis, nostris heredibus ac successoribus legittimis huiusmodi villam seu hereditatem
cum omnibus suis pertinencijs, fructibus et vtilitatibus vniuersis, necnon censibus, redditibus, prouentibus, agris, pratis,
campis siluis, borris, rubetis, quercetis, gaijs, aquis, fluuijs, aquarum decursibus, molendinis et specialiter cum iurepatronatu,
nocnon cum singulis iuribus et dominijs, prout ipse solus dominus Sandco archidiaconus et sui predecessores ipsam hereditatem
tenuerunt, possederunt et habuerunt, nichil iuris et dominij pro ipso domino Sandcone uel suis successoribus inibidem reseruatis,
recepimus. In cuius permutacionis recompensam prefato domino Sandconi et suis successoribus, archidiaconis Pczewensibus, qui
pro tempore fuerint, ymmo ipsi archidiaconatui quatuor marcas grossorum latorum Pragensium, numeri Polonicalis consueti, annis
singulis in festo sancti Martini confessoris per nostrum scultetum de villa
Lagwi,2) sita in districtu Costanensi, circa ecclesiam Poznaniensem presentandas, in eadem villa
Lagwi et de censibus ipsius ville assignamus, ascribimus et temporibus perpetuis incorporamus. Hoc specialiter adiecto et expresso,
quod si, quod absit, prefatam villam
Lagwi nostram vmquam desertari in parte contigerit, nichilominus homines residui ibidem residentes ad solucionem huiusmodi quatuor
marcarum, sic ut premittitur, sint astricti. Si vero pauci homines ibidem remanserint, ita quod in censibus non reperiantur
quatuor marce predicte, nec de alijs vtilitatibus, videlicet de lacubus, agris, pratis, allodio seu lignis poterint ibidem
reperiri, extunc quantum tantum de huiusmodi censu et prouentibus quomodocumque prouenientibus, in ipsa villa
Lagwi repertum fuerit, hoc totum pro solucione predictarum quatuor marcarum grossorum ipsi domino Sandconi archidiacono Pczewensi
uel suis successoribus integre assignare; si autem prefatam villam
Lagiwi per hostilem manum potentem, quod absit, in toto desertari contigerit, nec nos aut successores nostri uel heredes in ipsa
hereditate aliquid utilitatis et prouentuum de solucione lacuum, molendinorum, pratorum aut agrorum uel lignorum percipere
poterimus, extunc ipse dominus Sandco archidiaconus et sui successores solucione predictarum quatuor marcarum carebunt tamdiu,
quousque prefata villa collocetur, uel nobis aut successoribus nostris in prefata hereditate aliquid quomodocumque proueniat
de prouentu; hoc eciam non obmisso, quod iamdictus dominus Sandco archidiaconus suo et suorum successorum nominibus de sciencia
et consensu supradictis a iure decime, si quod habuit in prefata villa
Wythomisle, pro rectore ecclesie in
Wythomisle cessit pure et libere propter Deum. In cuis rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum Poznanie
die sabbati in octaua sancti Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo tredecimo. Presentibus nobilibus viris,
dominis: Ianussio castellano Kalisiensi, Nicolao de
Czarncow iudice Poznaniensi, Bodzantha de
Chlapowo, subiudice Kalisiensi, Dobrogostio et Vincencio de
Schamotuli heredibus ac alijs quampluribus fidedignis testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie pieczęcią, po której
tylko sznurek różowego jedwabiu pozostał.
Powyższy dokument zatwierdził król Władysław Jagiełło przywilejem "in Costczan feria tercia infra octauas Visitacionis sancte Marie virginis gloriose, anno Domini millesimo quadringentesimo tredecimo.
Presentibus nobilibus et strenuis: Petro de Wlosczowa castellano Dobrinensi, Nicolao de Bloczeschowo castellano Santhocensi, Sbigneo de Brzeze marschalco regni Polonie, Iaroslao de Gywno vexillifero Poznaniensi, Paulo de Chranstowo venatore Kalisiensi et Vincencio de Syrakowo suppincerna Poznaniensi, militibus nostris fidelibus dilectis. Datum per manus reuerendi in Christo patris, domini Alberti
episcopi Cracouiensis, regni nostri Polonie cancellarij, nobis sincere dilecti.
I tego przywileju oryginał pargaminowy przechowany jest w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, u którego po pieczęci
sznurek tylko z blado różowego jedwabiu pozostał.
1)Witomyśl, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim położona.
2)Łagwy, wieś w pow. bukowskim.
Dokument Nr 222
1413. die 4. mensis Iulii, Posnaniae.
Petrus episcopus Posnaniensis renovat privilegium erectionis et dotationis ecclesiae in Otorów.
R. Piotr biskup poznański na prośbę Adama proboszcza z
Otorowa,1) który utrzymywał, że przywilej erekcyjny i inne dokumenta dotyczące fundacyi tego kościoła, zaginęły i zażądał wznowienia
takowych ze strony biskupa, polecił zbadanie sprawy na miejscu Janowi z Niepartu kanonikowi poznańskiemu. Z zeznań świadków
zgodnych z podaniem księdza Adama okazało się, że do fundacyi kościoła otorowskiego należy następujące uposażenie: podwórze,
pola, folwark, łąki i t. d. w
Otorowie nad strumieniem zwanym
Struga, który je oddziela od wsi
Koźle,2) dalej 4 ogrody i pola, które z dawiendawna są wymierzone, następnie w
Swiączynie3) pola zwane
poswanthne i dziesięciny i meszne; w samym
Otorowie dziesięciny snopowe z pól kmiecych i szlacheckich z dziesięciną lnu lub pół grosza za takową, w
Swiączynie dziesięcina snopowa z ról sołtysa i kmieci i takaż dziesięcina lnu, w
Krzeszkowicach4) dziesięcina snopowa z pól szlacheckich, mianowicie Przezdrewa, Gniewomira, Swiąszka, Jakuba i wdowy po Czaczonie, a z pól
kmiecych z łanu po jednej miarze żyta i owsa; w
Przystanowicach5) dziesięcina snopowa z ról szlacheckich i kmiecych; w
Lubosinie6) dziesięcina snopowa z ról szlacheckich i kmiecych wraz z mesznem: z łanu po 2 miary żyta i owsa; w
Buszewie7) dziesięciny snopowe z ról szlacheckich i kmiecych, w
Koźlu2) dziesięcina z pól szlacheckich a z kmiecych osiadłych po 2 miary żyta i owsa; w
Brodziszewie8) meszne z każdego łanu po 4 korce tak żyta jak owsa, w
Lipnicy9) z ról szlacheckich meszne z łanu po 2 miary żyta i owsa; w
Buszewku10) mesznego z ról szlacheckich tyleż. Biskup fundacyę tę nowym przywilejem zatwierdza. Poznanie feria tercia infra octauas
Visitacionis b. Marie virginis. Testes: Petrus de
Cobilino decanus, Nicolaus de
Chlapowo archidiaconus, Pelca cantor, Nicolaus de
Gorca cancellarius, Simon custos, Olbricus Warsouiensis, Sandco Pczeuensis archidiaconi, Nicolaus Strzesconis thezaurarius Gneznensis,
Iohannes Nyeparth, Przybislaus de
Crziczsko, Vincencius decanus Gneznensis, Florianus Poklathka, Petrus Luciani, Ianussius de
Solowo, Nicolaus Czotczani, magister Strzesco, Bartholomeus Rinconis, Stanislaus Pyoro canonici Poznaniensis ecclesie.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis acta de anno 1455.
1)Otorowo, wieś paraf. w pow. szamotulskim.
2)Kuźle, wieś w tymże powiecie.
3)Swiączyn dziś w pow. szamotulskim nie istnieje.
4)Krzeszkowice, Przystanki, Lubosin, Buszewo, Brodziszewo, Lipnica i Buszewko wsie w pow. szamotulskim.
5)Krzeszkowice, Przystanki, Lubosin, Buszewo, Brodziszewo, Lipnica i Buszewko wsie w pow. szamotulskim.
6)Krzeszkowice, Przystanki, Lubosin, Buszewo, Brodziszewo, Lipnica i Buszewko wsie w pow. szamotulskim.
7)Krzeszkowice, Przystanki, Lubosin, Buszewo, Brodziszewo, Lipnica i Buszewko wsie w pow. szamotulskim.
8)Krzeszkowice, Przystanki, Lubosin, Buszewo, Brodziszewo, Lipnica i Buszewko wsie w pow. szamotulskim.
9)Krzeszkowice, Przystanki, Lubosin, Buszewo, Brodziszewo, Lipnica i Buszewko wsie w pow. szamotulskim.
10)Krzeszkowice, Przystanki, Lubosin, Buszewo, Brodziszewo, Lipnica i Buszewko wsie w pow. szamotulskim.
Dokument Nr 223
1413. die 20. mensis Augusti, in Koźmino.
Barthossius Sokołowski de Koźmino et Borzęcice ecclesiam parochialem in Borzęcice agris quibusdam dotat.
R. Barthossius Socolowski heres in
Cozmino et in
Borzecice na prośby Piotra Hanczka i brata jego Janszyka, kmieci z
Borzęcic,1) wziąwszy od nich 10 grzywien groszy, oddaje 1 łan w
Borzęcicach i przyłącza go do plebanii tamecznej. Połowa tego łanu leży obok plebańskich gruntów, wraz z ogrodem obok dworu plebańskiego,
przytykającym idąc ku Koźminowi, do drogi wiodącej wzdłuż plebanii, drugi zaś ogród leżący nad drogą Koźmińską dla siebie
zatrzymując. Druga zaś połowa łanu leży pomiędzy rolami folwarcznemi a strumieniem, zwanym
Samica. Oprócz tego otrzymuje pleban staw, w którym gdyby woda wyschła, wtedy dziedzic ma szkodę wynagrodzić. Za to wszystko mają
plebanowie rocznie dawać 1/2 grzywny na potrzeby kościoła NPMaryi w Borzęcicach, to jest na wino, wosk i t. p. In
Cosmino die dominica infra octauas Assumpcionis b. Marie virginis. Testes: Nicolaus Cothczani canonicus Posnaniensis, Michael Cozminens,
plebani, Albertus de
Iarocino, Petrassius Passierbowski, Nicolaus Ostrowski.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta anni 1610 - 1612, gdzie zanotowano, że pieczęć uwieszona u oryginału,
zatarta, przedstawiała podkowę z krzyżem we środku (herb Boleścic).
1)Borzęcice, wieś w pow. krotoszyńskim.
Dokument Nr 224
1413. die 19. mensis Novembris, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Stanislaum de Imielno małe Nicolao
de Górka cancellario Posnaniensi IV marcas annuas vendidisse.
R. Czynsz powyższy ma być namienionemu kanclerzowi lub jego spadkobiercom na dzień św. Mikołaja uiszczany; co gdyby nie nastąpiło,
ów kanclerz prawo mieć będzie objąć dobra
Jemielno1) w posiadanie i trzymać aż do wypłacenia długu. Poznanie in die s. Elizabeth. Testes: Miroslaus de Bythyn canonicus Posnaniensis,
Nicolaus Baworowsky, Nyemerza de
Gora, Nyczko Woyth he
Wyasth, Ianussius advocatus de
Oborniky et Iohannes Coza de
Domaslaw heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta anni 1436.
1)Imielno, wieś par. w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 225
1413. die 27. mensis Decembris, in Kościan.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae et alii milites constituunt fines viilarum Wonieść,
Gniewowo et Gryżyna.
R. Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, Iarotha de
Wilkowo castellanus Radzimiensis, Nicolaus Tumigrala de
Sziekowo, Nicolaus de
Bandlewo et Andreas de
Boianowo heredes, na prośby Macieja opata lubińskiego oraz Borka wraz z braćmi, dziedziców
Gryżyny, ustanawiają granice pomiędzy wsiami klasztornemi
Wonieść i
Gniewowo a wsią wspomnianych braci
Gryżyna:1) klasztor lubiński ma nadal posiadać jezioro pomiędzy
Wonieściem a
Gryżyną leżące, z obiema brzegami tak daleko, jak woda z nich występuje. Odpływ tegoż jeziora ma również należeć do klasztoru aż
do znaków, które w tymże są wbite, to jest trzy pale, również z oboma brzegami, od tych zaś granic ma odpływ ten posiadać
Borek aż do granic wsi
Nielęgowo.2) Idąc od jeziora tym odpływem i od tych znaków, ma błoto leżące po lewej ręce należeć do klasztoru, po prawej zaś do Borka
i jego braci; nikomu zaś na tym odpływie nie wolno robić grobli ani stawiać młynów lub
sepes alias płotów, wolno zaś stawiać jazy do łowienia ryb, jednak bez uszkodzenia drugiej strony. Wreszcie wszystkie przywileje dawne
i wyroki w tej sprawie uzyskane w sądach duchownych i świeckich uznają się za nieważne. In
Costen in die b. Iohannis apostoli.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1550 - 1560.
1)Wonieść, Gniewowo i Gryżyna, wsie w pow. kościańskim.
2)Nielęgowo, wieś w tymże powiecie, par. Gryżyna.
Dokument Nr 226
1414. die 9. mensis Februarii.
Pasco Gogolewski constituit fines villarum Uniączyce et Dryszpułowo.
Nos Pasko Gogolewsky subcamerarius Poznaniensis, significo tenore presencium omnibus et singulis, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram presenciam venientes heredes de V
nyączycze: Nicolaus, Thomislaus, Ianussius, Andreas necnon honorabilis vir dominus Florianus canonicus Poznaniensis cum Scarbkone subequite
brzezsky capitanei tenute Crobensis et
Dolsko, instrumento cum publico a reuerendo in Christo patre et domino, domino Petro Dei gracia episcopo Poznaniensi destinatus,
qui dominus Florianus talem vigorem habuit in limitacione granicierum et gadium, qualem haberet reuerendus in Christo pater
et dominus, dominus Petrus Dei gracia episcopus Poznaniensis, si presens interesset, in measque manus vtraque pars commisit.
Egoque limitaui granicies et gades inter
Vnyczycze et inter
Driszpulowo,1) adhuc inter
Vnyczycze et opidum
Crobya2) ita, quod predicta limitacio ab vtraque parte debet inuiolabiliter et in perpetuum obseruari, ita, quod heredes de
Vnyczycze cum suis hominibus possunt suas pecudes et sua peccora in piscina domini episcopi adaquare ad tres annos; elapsis vero tribus
annis minime possunt. Adhuc heredes de
Vnyczycze piscinam possunt parare in extremitate hereditatis
Iadamowo absque nocumento piscine domini episcopi. In huius rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum. Actum et datum
feria sexta in octaua Purificacionis Marie, sub anno Domini M° quadringentesimo XIIII. Presentibus hijs testibus: Wyrzbenta
Krotoszinsky, Nicolao Nepartsky, Ianussio Strzeleczsky, Sobkone Zytowoczsky et alijs quamplurimis fidedignis, ad hoc vocatis
specialiter et rogatis.
Dokument pargaminowy anihilowany, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
1)Uniączyce i Dryszpułowo dziś nie istnieją.
2)Krobia miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 227
1414. die 20. mensis Martii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet commutationem tertiae partis
villae Dąbrowa wielka villa Rczelino a Ioanne de Niepart canonico Posnaniensi cum heredibus de Rczelino factam.
In nomine Domini amen. Dum viuit litera, viuit et accio litere comissa, cuius assercio nutrit memoriam et labiles semper perpetuat
acciones. Proinde nos Sandziwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram aliorumque eiusdem terre nobilium presenciam venientes, honorabiles et nobiles viri, domini Iohannes de
Neparth, canonicus ecclesie Poznaniensis, heres de Maiori
Dambrowa, Wincencius cum Anna vxore sua et Nicolao suo filiastro, heredes de
Rczelino, commutacionem villarum ac hereditatum infrascriptarum, videlicet tercie partis Maioris
Dambrowa cum addicione ducentarum marcarum grossorum latorum monete Pragensis et numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos ad quamlibet
marcam computando, pro totali villa et hereditate
Rczelino realem inter se fecerunt. Ita tamen, quod prefatus dominus Iohannes de
Neparth canonicus Poznaniensis, ad tempora vite sue, post mortem vero, cui ipse dictam hereditatem dederit, donauerit, legauerit
aut asscripserit, tenebunt, habebunt, regent, gubernabunt et temporibus perpetuis possidebunt, tali condicione, quod ipse
et sui successores ac heredes legitimi seu dicte hereditatis possessores octo marcas grossorum latorum de prefata hereditate
census annui, veri et legitimi soluant et soluere sint astricti temporibus euiternis altariste ac altari beate Marie virginis
et sanctorum Iohannis Baptiste et Iohannis ewangeliste ac Adalberti martiris in dicta ecclesia Poznaniensi sitis; et prefati
Wincencius cum Anna conthorali sua legitima ac Nicolao filiastro terciam partem hereditatis Maioris
Dambrowa eciam perpetuis temporibus possidebunt, cum omnibus earum vtriusque partis hereditatum vtilitatibus, fructibus, censibus,
prouentibus, agris, pratis, allodijs, pascuis, campis, siluis, borris, gaijs, nemoribus, rubetis, mericis, virgultis, mellificijs,
lacubus, piscinis, fossatis, piscaturis, fluminibus, fluuijs, rivis, molendinis, aquis et earum decursibus et generaliter
cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus vniuersis, ad easdem hereditates vtriusque partis spectantibus, nichil
iuris et dominij in eisdem pro se et eorum successoribus reseruando, coram nobis more solito, rite et racionabiliter, non
coacti, non compulsi, nec aliquo errore seducti, sani mente et corpore existentes, vsi amicorum suorum consilio, sibi inuicem
perpetuo resignarunt mutuo tenendum, habendum, vendendum, obligandum, vlterius commutandum, alienandum, possidendum, vtifruendum,
et in vsus ipsorum ac successorum beneplacitos conuertendum, prout ipsis et successoribus melius et vtilius videbitur expedire.
Nos vero dictas commutacionem cum addicione et resignacionem ratas, gratas atque firmas habentes, ratificauimus, gratificauimus,
confirmauimus, ratificamus, gratificamus et presentibus confirmamus perpetuis temporibus fore valituras. Nichilominus eciam
adiungendo, quod prefata hereditas
Rczelino in ius spirituale de iure seculari sit redacta et resignata, et iam de facto redigatur, ipsamque ab omnibus exaccionibus,
solucionibus, expedicionibus, seruicijs regalibus libertavimus et presentibus libertamus, et quod ea, qua omnes alie ville
mense episcopalis et capituli Poznaniensis gaudeat libertate, duobus grossis de quolibet manso exaccionum regalium soluere
consuetarum dumptaxat exceptis. Harum quidem sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Actum et datum Poznanie feria
tercia post dominicam Letare in summis terminis protunc celebratis, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto decimo.
Presentibus venerabilibus ac nobilibus viris, dominis: Wincencio de
Marczincowo, decano Gneznensis, Nicolao de
Gorca cancellario, Paulo de
Czechowo canonico Poznaniensis ecclesiarum, Nicolao de
Czarncow, iudice, Mroczcone de
Cleszczewo subiudice, Paskone de
Rosdrazewo subcamerario Poznaniensibus, Derslao de
Crzyslicze, Kussone de
Golancza, Andrea Crupca de
Scorzewo heredibus, et alijs quampluribus fidedignis testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis in fidem et testimonium omnium
premissorum. Per manus Nicolai de
Dobyeszewo plebani Poznaniensis, nostri notarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z blado różowego jedwabiu pozostał.
Powyższy dokument zatwierdził król Kazimirz Jagiellończyk przywilejem dtto in monasterio Landae feria secunda infra octauas
sancti Iohannis baptiste anno Domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono. Presentibus ibidem reuerendo domino, magnificis
et generosis: Andrea episcopo Poznaniensi, Nicolao et Iohanne de Coszczelecz Brestensi et Wladislauiensi palatinis, Andrea de Borzyszewicze serenissime principis domine Elizabeth regine Polonie magistro curie, Iohanne Curopathwa succamerario Lublinensi, capitaneo
Chelmensi, et Petro Donyn de Prawkowicze curiensi et alijs fidedignis testibus circa premissa. Datum per manus venerabilis Iohannis de Brzesze, doctoris in vtroque, sacri palacij apostolici causarum auditoris, archidiaconi Gneznensis, regni Polonie vicecancellarij,
sincere nobis dilecti. - Relacio eiusdem venerabilis Iohannis de Brzesze doctoris in vtroque, archidiaconi Gneznensis, r. P. vicecancellarij.
I tego przywileju oryginał przechowany jest w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, pieczęć wszelako, która u niego na
sznurze jedwabnym uwieszoną była, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 228
1414. die 20. mensis Martii, Posnaniae.
Pelcae cantoris, Nicolai de Górka cancellarii, Ioannis de Niepart, Bartholomaei Rinconis et Alberti de Costrin canonicorum
Posnaniensium decretum, inter Mathiam abbatem monasterii et Nicolaum praepositum de Lubin, litem dirimens.
R. Wyrok ów tak opiewa. Opaci mają nadal dawać proboszczom po sześć chlebów se stołu opackiego codziennie, po jednej ćwierci
(quartale) piwa, miary używanej w gospodach lubińskich, a w razie nieobecności proboszcza temu, kto się w jego imieniu zgłosi. Drzewo
na budowę i opał ma być plebanom wolno rąbać w lasach klasztornych, wyjąwszy drzew owocowych. Kmiecie wsi
Siemowa mają rocznie płacić proboszczom z każdego łanu po 6 szkojców, łąki zaś, pastwiska, pola i lasy kościoła mają ciż proboszczowie
tak jak dawniej użytkować. Testes: Szemantha plebanus in
Ridzin, Iohannes de
Chanczini.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta ad a. 1442.
Dokument Nr 229
1414. die 18. mensis Aprlis, Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Nicolaum Grosman rectorem ecclesiae de Waliszew et cmetones de Komorowo de missalibus
annonis litem dirimens.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo XIIII, indiccione VII, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Iohannis diuina prouidencia pape vicesimi tercij anno ipsius quarto, die Mercurij,
XVIII mensis Aprilis, hora quasi vesperorum, in domo habitacionis honorabilis viri domini Boguslai alias Bogute canonici Vneouiensis,
vicecustodis et altariste Gneznensis, sita circa ipsam ecclesiam Gneznensem, in mei notarij publici subscripti testiumque
infrascriptorum ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum presencia, constituti personaliter discretus vir, dominus Nicolaus
Grosman altarista Gneznensis et rector parochialis in
Valiszewo ecclesiarum, suo et dicte ecclesie sue parochialis nominibus, ex vna, et prouidi viri omnes et singulariter singuli: Hancel
wlodarius, Bedko, Vach, Michael, Nicolaus, Stephanus, Petrus, Pyoch filij Bagnueuicz, Woydilo, Stanislaus, Firley, Bartholomeus,
Petrassius, Vitoslaus, Albertus gener Vanczkonis, Nicolaus Raboczycz, Nicolaus alias Mixa, Wawrzantha, Paulus Przybconis,
Martinus et Albertus Wanszouicz, kmethones in
Comorowo Gneznensis dyocesis, parte ab altera, in causa, quam idem dominus Nicolaus plebanus eisdem wlodario et kmethonibus super
duabus mensuris puri bladij, vnius videlicet siliginis et alterius auene, racione missalium annonarum et earum occasione singulis
annis de quolibet manso, coram eodem domino Boguslao iudice commissario honorabilis domini Nicolai Strzesconis protunc officialis
Gneznensis, in prima auctoritate ordinaria et vigore rescripti auctoritate apostolica coram honorabili viro domino Iohanne
Iancouicz de Namislauia, canonico et officiali Wratislauiensi, similiter iudice commissario dictis partibus a Sede apostolica
specialiter deputato, in secunda instanciarum mouebat et mouet de presenti, volentes, vt dicebant, eidem cause ac omnibus
et singulis controuersijs, litibus, displicencijs et discordijs exinde exortis propter bonum pacis, amicicie et comodi parcere,
non coacti, con compulsi, nec aliquo errore seducti, sed de eorum bona, libera et spontanea voluntate et vnanimi conssensu
in honorabiles viros, dominos Boguslaum canonicum prenominatum et Domkonem altaristam Gneznensem et plebanum ad sanctum Laurencium
in suburbio Gneznensi ecclesiarum, tamquam in arbitros, arbitratores, laudatores et amicabiles compositores sollempni stipulacione
preuio de alto et basso in forma, que excogitari poterit, meliori compromiserunt, dantes et concedentes prenominatis dominis
Bogute et Domkoni arbitris plenum mandatum et omnimodam potestatem in omnibus et singulis premissis, ut possint simpliciter
et de plano, sine strepitu et figura iudicij cognoscere, examinare, iudicare, arbitrari, laudare et amicabiliter componere,
et auditis dictis partibus et earum iuribus, allegacionibus cognitis et discussis, fine amicabili terminare, dictas partes
ad audiendum eorum voluntatem, sentenciam, laudum, arbitrium, preceptum et aliam quamcumque diffinitiuam pronuncciacionem
ad certos terminos pro pena euocare, citare, contumacem tam in pena, quam in expensis punire, loca ad comparendum, cognoscendum
et pronuncciandum statuere diebus feriatis uel non feriatis, stando uel sedendo, in scriptis uel sine scriptis, in huiusmodi
negocio procedere iuris ordine seruato uel non seruato, partibus presentibus uel absentibus, seu vna absente et alia presente,
prout ipsis melius videbitur expedire, et quod possint semel uel pluries uel quociescumque ipsorum arbitrium et sentenciam
interpretare, declarare, corrigere ac in melius reformare, penas vallare et alia omnia et singula, que circa premissa sunt
necessaria, facere, eciam si de aliquibus in presenti compromisso non esset cogitatum, renunciantes omnibus et singulis legibus,
iuribus, excepcionibus, statutis, consuetudinibus, defensionibus, contradiccionibus, proteccionibus et quibusuis alijs tuicionibus,
per que presens arbitrium seu laudum ac pronuncciacio seu diffinicio ex ipsa poterit restringi seu quomodolibet anulari. Promiserunt
insuper dicte partes modo, quo supra, parere et in omnibus obedire dictis dominorum Boguslai canonici et Domkonis arbitrio,
pronuncciacioni, diffinicioni, laudo, precepto, arbitrio, sentencie, pennis vallacioni per ipsos factis vel faciendis, huiusmodi
factis, pronuncciatis, diffinitis et prolatis stare et ea recipere, ac in omnibus punctis et clausulis dicti compromissi et
sentencie fiende aprobare et in nullo per se uel alium, directe uel indirecte, oculte uel manifeste repugnare uel contradicere
quacumque racione uel causa aut modo, iure uel facto, tacite aut expresse hijs omnibus, que inter dictas partes dicti domini
arbitri fecerint, preceperint, pronuncciauerint, sentenciauerint seu fuerint arbitrati. Qui dominus Boguslaus canonicus et
Domko arbitri predicti mox recepto huiusmodi sponte compromisso, visis et diligenter inspectis iuribus, allegacionibus et
disputacionibus, quibus dicte partes tunc inter se uti volebant et voluerunt et ipsis de iurisperitorum consilio matura deliberacione
discussis, eisdem partibus petentibus et consencientibus, inter easdem partes per modum infrascriptum uerbo pronuncciauerunt,
declarauerunt, diffiniuerunt, sentenciauerunt et sunt arbitrati. Primo videlicet, quod dicti vlodarius et kmethones in
Comorowo1) debent et ex presenti sentencia arbitrali sunt astricti prefato domino Nicolao plebano et ecclesie sue in
Valiszewo2) iamdicte soluere et dare, omni contradiccione proculmota, de quolibet manso per duas mensuras puri bladij, videlicet vnam
siliginis et aliam auene, mensurando iuxta consuetudinem regni et ecclesie Gneznensis singulis et perpetuis temporibus et
alias iuxta formam et tenorem sentenciarum diffinitiuarum sepefatorum dominorum iudicum predictorum, pro dicto domino Nicolao
et ecclesia sua predicta et contra prefatos wlodarium et kmethones racione dictorum missalium alias latarum, quas diffinitiuas
sentencias in omnibus clausulis suis et punctis idem dominj arbitri Boguslaus et Domko quas(s) ad huc in suo robore perpetuis
temporibus duraturas conseruauerunt. Item sepedicti vlodarius et kmethones pro omnibus fatigis, expensis, vijs et frumentis,
per ipsos a quinque annis perceptis et persessis, litibus, controuersijs necnon dampnis eidem domino Nicolao et ecclesie sue
decem marcas soluere tenentur et sint astricti ad solucionem, videlicet quinque ad festum sancti Bartholomei apostoli et quinque
ad festum sancti Martini confessoris proxime venturum, et cum hoc viginti mensuras auene: decem mensuras auene infra duas
septimanas, datam presencium sequentes, et decem mensuras ad festum s. Bartholomei prenominati soluant. Item dicti wlodarius
et kmethones in
Comorowo prefatas missales annonas annis singulis perpetuis temporibus, ut prefertur, ad dotem ipsius plebani in
Valiszewo, qui pro tempore fuerit, infra duas septimanas, festum sancti Martini confessoris inmediate sequentes, deducant et hincinde
rancores, displicencias, fatigas et expensas et dampna parcere et remittere et ad invicem debent amiciciam(?) et reconciliari
sub penis inferius annotatis, videlicet sub pena centum marcarum latorum grossorum monete Pragensis parti dictam composicionem
et sentenciam dictorum dominorum Boguslai et Domkonis arbitrorum tenenti, quinquaginta marcas ecclesie Gneznensi pro muro
et residuas quinquaginta marcas per partem, que in aliquo contra premissa seu aliquod premissorum venerit, fecerit aut quomodolibet
attemptauerit eandem composicionem, diffinicionem, pronuncciacionem et laudacionem in toto aut in parte non seruanti, ac expensas
et interesse, quas uel que per partem huiusmodi diffinicionem tenentem facere contingerit uel eciam sustinere, sicut suo simplici
declarauerit uerbo, alijs probacionibus et declaracionibus cessantibus, irremissibiliter soluere debet et de presenti arbitrio
sit astricta, ita, quod dicta pena semel uel pluries ab eo, qui contra premissa uel aliquod premissorum aliquid fecerit seu
attemptauerit, dicte parti tenenti et ecclesie Gneznensi soluatur et nichilominus solucione huiusmodi pene non obstante, dictum
arbitrium et laudum debet a dictis partibus inviolabiliter perpetuis temporibus obseruari. Quam diffinicionem, laudacionem
et pronuncciacionem prefate partes mox et in continenti receperunt, approbauerunt, emologauerunt et ratificauerunt, promittentes
arbitrio eidem, sentencie et penis inde vallatis stare, obedire et in nullo per se uel per alium, directe uel indirecte, iure
uel facto et quouis alio colore quesito contrauenire. Super quibus omnibus et singulis prefatus dominus Nicolaus plebanus
a prenominatis dominis Boguslao canonico et Domkone tamquam arbitris literas ipsorum sigillis sigillatas presentis diffinicionis
et confirmacionis ac me notario publico subscripto vice et nomine omnium et singulorum premissorum sollempniter stipulati
pecijt sibi presens publicum instrumentum confici et in hanc formam publicam redigi. Datum et actum Gnezne, anno, indiccione,
pontificatu, die, mense, hora et loco, quibus supra. Presentibus ibidem discretis viris, dominis: Nicolao Calws presbitero
generali et Alberto Odrzygost alias Rzymsky clerico curie Gneznensis, testibus circa premissa.
Et ego Iohannes Nicolai de
Grodzisko, clericus Poznaniensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, dictorumque dominorum Bogu
slai canonici Vneowiensis, vicecustodis et Dompconis, altaristarum Gneznensis ecclesiarum, arbitrorum et amicabilium compositorum
et presentis facti et negocij coram ipsis protunc scriba, predictis sentencie arbitralis peticioni et ipsius pronuncciacioni,
laudacioni, diffinicioni, arbitracioni,
@rysunek@
recepcioni, approbacioni, emologacioni et rathificacioni ac pene summissioni necnon instrumentorum hincinde super premissis
peticioni@ alijsque@ omnibus et singulis premissis, dum sic ut premittitur, fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus
presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, alijsque occupatus arduis negocijs per alium fideliter scribi procuraui,
manu propria me subscribens, in hanc formam publicam redegij, signoque et nomine meis solitis et consuetis consignaui, sigillisque
memoratorum dominorum Boguslai et Dompconis arbitrorum de mandato ipsorum speciali subappensis, in pressuris pargameneis sigillaui,
rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 330), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, których dziś brak.
1)Komorowo i Waliszew, wsie w pow. gnieźnieńskim.
2)Komorowo i Waliszew, wsie w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 230
1414. die 20. mensis Aprilis, Bononiae.
Ioannes XXIII. P. M. episcopo Plocensi, abbati monasterii Wratislaviensis ad s. Mariam et archidiacono Piriciensi mandat,
ut praeposito et capitulo Poznaniensibus in vindicandis bonis iniuste ablatis, opem ferant.
Iohannes episcopus seruus seruorum Dei. Venerabili fratri .. episcopo Plocensis et dilectis filijs .. abbati monasterij sancte
Marie in Arena, Wratislauiensis diocesis ac .. archidiacono Piriciensi in ecclesia Caminensi, salutem et apostolicam benedictionem.
Militanti ecclesie licet immeriti disponente Domino presidentes, circa curam ecclesiarum et monasteriorum omnium solertia
reddimur indefessa soliciti, ut iuxta debitum pastoralis officij eorum occurramus dispendijs et profectibus diuina cooperante
clementia salubriter intendamus. Sane dilectorum filiorum .. prepositi et capituli ecclesie Poznaniensis conquestione percepimus,
quod nonnuli archiepiscopi, episcopi alijque ecclesiarum prelati et clerici ac ecclesiastice persone, tam religiose, quam
eciam seculares, necnon duces, marchiones, comites, barones, nobiles, milites et laici, communia ciuitatum, vniuersitates
opidorum, castrorum, villarum et aliorum locorum et alie singulares persone ciuitatum et diocesium et aliarum partium diuersarum
occuparunt et occupari fecerunt castra, villas et alia loca, terras, domos, possessiones, iura et nonnulla alia bona mobilia
et immobilia, spiritualia et temporalia, ad prepositum et capitulum predictos communiter spectancia et ea detinent indebite
occupata, seu ea detinentibus prestant auxilium, consilium uel fauorem. Nonnulli eciam ciuitatum, diocesium et parcium predictarum,
qui nomen Domini in vacuum recipere non formidant, eisdem preposito et capitulo super dictis castris, villis et locis alijs,
terris, domibus, possessionibus, iuribus et iurisdiccionibus, fructibus, censibus, redditibus, et prouentuum(s) eorundem et
quibuscumque alijs bonis mobilibus et immobilibus, et spiritualibus et temporalibus et alijs rebus ad eosdem prepositum et
capitulum spectantibus, multiplices molestias et iniurias inferunt et iacturas. Quare dicti prepositus et capitulum nobis
humiliter supplicarunt, ut cum eisdem ualde reddatur difficile pro singulis querelis ad apostolicam sedem habere recursum,
prouidere ipsis super hoc paterna diligencia curaremus. Nos igitur aduersus occupatores, detentores, presumptores, molestatores
et iniuriatores huiusmodi illo uolentes eisdem preposito et capitulo remedio subuenire, per quod ipsorum compescatur temeritas
et alijs aditus comittendi similia precludatur, discretioni uestre per apostolica scripta mandamus, quatinus uos uel duo aut
vnus uestrum, per uos uel alium seu alios, etiam si sint extra loca, in quibus deputati estis conseruatores et iudices, prefatis
preposito et capitulo efficacis defensionis presidio assistentes, non permittatis eosdem super premissis et quibuslibet alijs
bonis et iuribus, ad prepositum et capitulum predictos spectantibus, ab eisdem uel quibusuis alijs indebite molestari uel
eis grauamina seu damna uel iniurias irrogari: facturi dictis preposito et capitulo, cum ab eis uel procuratoribus suis aut
eorum aliquo fueritis requisiti, de predictis et alijs personis quibuslibet super restitutione huiusmodi castrorum, villarum,
terrarum et aliorum locorum, iurisdictionum, iurium et bonorum mobilium et immobilium, reddituum quoque et prouentuum et aliorum
quorumcumque bonorum, necnon de quibuscumque molestijs, iniurijs atque damnis, presentibus et futuris, in illis uidelicet,
que iudicialem requirunt indaginem, summarie et de plano, sine strepitu et figura iudicij; in alijs uero, prout qualitas eorum
exegerit, iusticie complementum: occupatores seu detentores, presumptores, melestatores et iniuriatores huiusmodi, necnon
contradictores quoslibet et rebelles, cuiuscumque dignitatis, status, ordinis uel condicionis extiterint, quandocunque et
quocienscunque expedierit, auctoritate nostra per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita, compescendo. Inuocato
ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachij secularis. Non obstantibus tam felicis recordationis Bonifatij pape VIII, predecessoris
nostri, in quibus cauetur, ne aliquis extra suam ciuitatem et diocesim, nisi in certis exceptis casibus, et in illis ultra
vnam dietam a fine sue diocesis ad iudicium euocetur; seu ne iudices et conseruatores a Sede deputati predicta, extra ciuitatem
et diocesim, in quibus deputati fuerint, contra quoscunque procedere siue alij uel alijs uices suas comittere aut aliquos
vltra vnam dietam a fine diocesis eorundem trahere presumant, dummodo ultra duas dietas aliquis auctoritate presentium non
trahatur; seu quod de alijs, quam de manifestis iniurijs et uiolentijs et alijs, que iudicialem requirunt indaginem, penis
in eos, si secus egerint, et in id procurantis adiectis, conseruatores se nullatenus intromittant, quam alijs quibuscunque
constitutionibus a predecessoribus nostris, Romanis pontificibus tam de iudicibus delegatis et conseruatoribus, quam personis
ultra certum numerum ad iudicium non uocandis, aut alijs editis, que uestre possent in hac parte iurisdictioni aut potestati
eiusque libero exercitio quomodolibet obuiare; seu si aliquibus communiter uel diuisim a predicta sit Sede indultum, quod
excommunicari, suspendi uel interdici, seu extra uel ultra certa loca ad iudicium euocari non possint, per litteras apostolicas
non facientes plenam et expressam ac de uerbo ad uerbum de indulto huiusmodi et eorum personis, locis, ordinibus et nominibus
proprijs mentionem et qualibet alia dicte Sedis indulgentia generali uel speciali, cuiuscunque tenoris existat, per quam presentibus
non expressam uel totaliter non insertam, @?@uestre iurisdictionis explicatio in hac parte ualeat quomodolibet impediri et
de qua, cuiusque toto tenore de uerbo ad uerbum habenda sit in nostris litteris mentio specialis. Ceterum uolumus et apostolica
auctoritate decernimus, quod quilibet uestrum prosequi ualeat articulum etiam per alium inchoatum, quamuis idem inchoans nullo
fuerit impedimento canonico prepeditus; quodque a data presentium sit uobis et unicuique uestrum in premissis omnibus et eorum
singulis, ceptis et non ceptis, presentibus et futuris, perpetua potestas et iurisdictio attributa, ut eo uigore eaque firmitate
possitis in premissis omnibus et singulis, ceptis et non ceptis, presentibus et futuris, et pro predictis procedere, acsi
predicta omnia et singula coram uobis cepta fuissent et iurisdictio uestra et cuiuslibet uestrum in premissis omnibus et singulis
per citationem et modum alium perpetuata legitimum extitisset: constitutione predicta super conseruatoribus et alia qualibet
in contrarium edita, non obstante. Presentibus post quinquennium minime ualituris. Datum Bononie XII kalendas Maij, pontificatus
nostri anno quarto.
(na zakładce): Rta gratis. - P. de Pistorio.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest ołowianą bulą papieża Jana XXIII,
zawieszoną na szarym konopnym sznurku.
Dokument Nr 231
1414. die 28. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus Engelweyd vicarius perpetuus ecclesiae Gnesnensis Benedicto Mathiae archidiacono Lanciciensi de canonicatu et praebenda
in eadem ecclesia providet.
In nomine Domini amen. Sub anno a Natiuitate eiusdem millesimo quadringentesimo quarto decimo, indiccione septima, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini, domini nostri Iohannis diuina prouidencia pape vicesimi tercij, anno quarto, die
Saturni, vicesima octaua mensis Aprilis, hora terciarum vel quasi, in ecclesia metropolitica Gneznensi, in mei notarij publici
et testium infrascriptorum, ad hoc specialiter vocatorum, presencia, constitutus personaliter honorabilis vir, dominus Nicolaus
de
Gosczino canonicus sancti Georgij in castro Gneznensi, procurator procuratorio nomine honorabilis viri, domini Benedicti Mathie, archidiaconi
Lanciciensis, de cuius procuracionis mandato @mihi@ notario infrasripto per publica constabat documenta, tenens in manibus
suis literas seu processus reuerendi in Christo patris, domini Nicolai archiepiscopi Gneznensis, eius vero sigillo in filis
sericeijs rubei coloris de cera ab extra glauca et communi, ab intus vero rubea appendenti sigillatas, sanas, saluas et integras
et in nulla parte sui suspectas, manu discreti Pauli de
Bresth, clerici Wladislauiensis diocesis, publici imperiali auctoritate notarij scriptas, graciam de canonicatu sub @expectacione@
prebende et dignitatis, personatu uel officio in ecclesia Gneznensi vigore facultatis per eundem dominum nostrum papam dicto
domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi concesse, eidem domino Benedicto archidiacono Lanciciensi per prefatum Nicolaum archiepiscopum
Gneznensem factam, in se continentes, canonicatum et prebendam dicte ecclesie Gneznensis vacantem per obitum quondam Nicolai
dicti Longus, vltimi et immediati rectoris eorundem canonicatus et prebende, si et in quantum eidem domino Benedicto et nulli
alteri vigore dicte gracie debentur, modo et forma melioribus, quibus potuit, in nomine Domini acceptauit, protestans solempniter
et expresse, quod si ius eidem domino Benedicto in dictis canonicatu et prebenda non competeret, quod extunc dicta gracia
et ius salua et illesa maneant ad alios canonicatum et prebendam ac dignitatem, personatum vel officium acceptanda. Et ibidem
idem dominus Nicolaus de
Gosczino dicto nomine procuratorio prefati domini Benedicti mox et in continenti vigore earundem literarum et processus et requisiuit
honorabilem virum, dominum Nicolaum Engelweyd vicarium perpetuum in dicta ecclesia Gneznensi, ibidem presentem et audientem,
tamquam subexecutorem dicte gracie, quatenus sibi nomine dicti domini Benedicti de dictis canonicatu et prebenda dicte ecclesie
Gneznensis sic, ut prefertur, per obitum dicti quondam Nicolai Longus vacantibus et per ipsum dicto nomine acceptatis, prouideret
sub penis et censuris in dictis processibus contentis. Quiquidem dominus Nicolaus Engelweyth subexecutor predictus mox et
in continenti prefatis literis a dicto domino Nicolao de
Gosczino manualiter receptis, volens tamquam filius obediencie mandatis huiusmodi humiliter obedire, mox et in continenti eidem domino
Nicolao de
Gosczino procuratori nomine dicti domini Benedicti principalis de dictis canonicatu et prebenda dicte ecclesie Gneznensis modo premisso
vacantibus, in nomine Domini prouidit ipsumque dicto nomine prefati domini Benedicti de eisdem per birreti tradicionem et
capiti suo imposicionem inuestiuit, de eisdem curam et administracionem spiritualium et temporalium eidem committendo in eisdem,
possessionemque eorundem canonicatus et prebende, quantum in eo fuit, assignauit eidem, in quantum ius eidem domino Benedicto
vigore dicte gracie competit in eisdem. Super quibus omnibus et singulis premissis prefatus dominus Nicolaus de
Gosczino pecijt sibi a me notario publico infrascripto fieri et confici vnum vel plura publicum seu publica instrumentum et instrumenta.
Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora et loco, quibus supra. Presentibus discreto et nobili viris,
dominis: Nicolao Thomasconis vicario perpetuo predicte ecclesie Gneznensis et Iacussio herede de
Gosczino, testibus circa premissa.
@rysunek@
Et ego Martinus Pauli de
Goloczicze, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis acceptacioni, protestacioni, prouisioni
et institucioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent, vnacum prenominatis
testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, ideo presens instrumentum manu propria scribens, in hanc publicam
formam redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis consignando, rogatus et requisitus in fidem omnium et singulorum
premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 331). Pieczęcią nie był nigdy opatrzony.
Dokument Nr 232
1414. die 2. mensis Maii, Posnaniae.
Exsecutio ultimae voluntatis Bartholomaei clerici, filii Michaelis dicti Sturkethel civis Posnaniensis.
In nomine Domini amen. Coram nobis Michaele Blyden decretorum doctore, canonico et officiali, necnon reuerendi in Christo
patris et domini, domini Petri Dei gracia episcopi Poznaniensis viccario generali, pro tribunali ad reddenda iura sedenti,
in domo nostra Poznanie aput ecclesiam cathedralem anno Domini millesimo quadringentesimo quartodecimo, indiccione septima,
pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Iohannis diuina prouidencia pape vicesimi tercij, anno
ipsius quarto, die Mercurij secunda mensis Maij, hora terciarum uel quasi, in nostri consistorij notarij et testium infrascriptorum
presencia, constituto personaliter honorabili viro, domino Bartholomeo concanonico nostro, necnon sorore honesta domina Katherina
matre bone memorie Bartholomei clerici, filij Michaelis dicti Sturkethel, quondam ciuis Poznaniensis et dicte Katherine mariti,
dum viueret, dictus dominus Bartholomeus, dicti defuncti clerici curator et testamenti sui et vltime voluntatis sue executor,
per ipsum clericum electus et per nos datus et deputatus, de ipsius Bartholomei clerici defuncti bonis sic testamentaliter
meliori iure et modo, quibus potuit, de dicte Katherine, ipsius clerici matris, expresso et voluntario consensu libero disposuit
in hunc modum. Inprimis deputauit et assignauit dicte Katherine matri dicti Bartholomei clerici defuncti et sorori ipsius
domini Bartholomei canonici censum, qui prouenire poterit de centum et quinquaginta marcis numeri Polonicalis, videlicet septuaginta
latorum grossorum et viginti marcis currentis monete in opido
Gostina, necnon sexaginta marcis super domibus in ciuitate Poznaniensi, scilicet quinque de domo Grodis et viginti de domo Fedelar
in platea aquatica, quinque de domo Franzel ante valwam magnam, qua itur ad ecclesiam cathedralem et decem de balneo Troychtel
in platea, qua itur ad ecclesiam Corporis Christi, necnon decem marcas de domo Palucze in circulo circa molendinum castrense
sita, que nunc soluunt de bonis et domibus iamdictorum, ita tamen, ut ipsa Katherina de huiusmodi summa principali centum
et quinquaginta marcas siue resignando, uel resignata percipiendo uel distrahendo aut ad suum nutum, quo impediri infrascripta
valeant, disponendo, nullam penitus habeat potestatem, sed eius principalis summe censibus duntaxat utatur, quoad vixerit
in humanis. Hoc saluo, quod ipsa de dictis quinquaginta marcis triginta marcas cum eorum censu possit im(s) pios tamen usus
in vltima sua voluntate legare dicti sui filij defuncti nomine, et non alias; ipsa uero defuncta dicta summa centum marcarum
debent(s) ante omnia ipso facto devolui cum suis censibus et vtilitatibus ad ecclesiam cathedralem Poznaniensem pro libris
uel alijs necessarijs eius iuxta ..... domini Bartholomei, si vixerit, et capituli; alioquin solius capituli Poznaniensis
voluntatem comparandis. Quod uero deductis dictis centum et triginta marcis supererit, sic decreuit dispensari, ut pro anniuersario,
parentibus et ipsi(s) defuncto per plebanum, altaristas et vicarios ecclesie parrochialis ciuitatis Poznaniensis perpetuo
seruando cedant decem marce cum censu suo, residuum uero, si quid superfluerit assig ... pro] pauperibus hospitalis sancti
Spiritus ante Poznaniam, eciam cum censu suo. Item alias residuas centum marcas aput nobilem Vincencium heredem in
Schamothuli bonorum dicti clerici defuncti ipse .... Bartholomeus prenominatus assignauit pro altari aliquo fundando et dotando in ecclesia
cathedrali Poznaniensi in honorem Omnium doctorum, magistrorum et scolarium sanctorum [col]lacione seu iurepatronatus ipsius
altaris sibi ad vitam, post hoc dicte Katherine et Aggnethi vxori prouidi Henrici ciuis Poznaniensis ac eorum Aggnethe et
Henrici liberis: Iohanni, Luce, Henrico, Mathie et Petro et Gregorio, necnon Erasmo fratri ipsius domini Bartholomei et Nicolao
filio ipsius Erasmi, nunc viuentibus, reseruatis. Post eorum uero obitum idem ius patronatus ad capitulum ecclesie Poznaniensis
cathedralis deuoluatur, ita, ut ipso altari vacante pro predicatore sit stipendium, et ipse predicator, quam diu officium
predicacionis et confessionis per se exercerit, ipsius altaris sit verus rector et cessanti ab officio predicacionis et confessionis,
altare cedat surrogando. Dictaque domina Katherina premissa proprio motu, sponte et cordetenus, ut apparuit, cum graciarum
accione consensit, promittens, quod nec uerbo nec facto per se uel per alium quocumque quesito colore vmquam premissa uel
aliquod eorum velit impedire uel impedire procurare sub pena perdicionis supra sibi assignatorum, quam, si contrafecerit,
eo ipso debet et wlt incidisse, ipsaque sibi assignata eo ipso ad cathedralem et parrochialem ecclesias et hospitale supratacta
modo premisso, sicut per ipsius Katherine mortem, ita per eius quocumque quesito colore contradiccionem devoluantur et eorum
sint; triginta uero marce, quas ipsa Katherina, ut supra, disponitur, potuisset in suis extremis legasse ad dictarum cathedralis
et parrochialis ecclesiarum fabricas, equis porcionibus diuidende deuoluantur eo ipso. Petiueruntque tam ipsa Katherina, quam
dominus Bartholomeus predictus frater eius per nos predicta approbare, in acta recipi et litteris opportunis roborari. Nos
igitur Michael Blyden decretorum doctor etc. eorum deuocioni condescendentes, premissa et eorum quodlibet de speciali mandato
dicti domini nostri, domini Petri episcopi Poznaniensis viue vocis oraculo nobis facto, suscepimus et approbamus, rata et
grata habentes, in Dei nomine in hijs scriptis confirmamus, inhibentes districcius, ne quis cuiuscumque preeminencie, dignitatis,
status, condicionis uel sexus fuerit, premissis uel eorum alicui contraire temere presumat uel quomodolibet ea impedire uel
infringere; contrafacientes enim indignacionem Dei omnipotentis et beatorum apostolorum Petri et Pauli atque nostram ordinariam
excommunicacionis sentenciam, quam in hijs scriptis ferimus in Dei nomine, eo ipso exnunc decernimus et volumus incidisse.
In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum, presentes nostras approbacionis et confirmacionis literas
per Florianum notarium consistorij nostri infrascriptum scribi et publicari nostrique maioris sigilli appensione fecimus communiri.
Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, hora et loco, quibus supra. Presentibus ibidem discretis viris, domino Nicolao
Magnika viccario perpetuo ecclesie Poznaniensis, Iohanne de
Warschowa, clerico Poznaniensis et Iohanne Bruschwicz altarista altaris beati Erasmi in
Tuczno, clerico Camyenensis dyocesium, testibus circa premissa constitutis.
@rysunek@
Et ego Florianus Petri de
Pabyanowicze clericus Gneznensis diocesis, publicus apostolica auctoritate notarius, quia predictorum deputacioni, assignacioni, legacioni,
decreto dispensacionis, consensui, pene subdicioni, peticioni, suscepcioni, approbacioni, iurispatronatus reseruacioni, inhibicioni
et (contra) contrafacientes excommunicacionis sentencie promulgacioni et confirmacioni vnacum prenominatis testibus presens
interfui, eaque omnia et singula premissa, dum sic, ut premittitur, fierent et agerentur, sic fieri vidi et audiui, ideo hoc
presens publicum instrumentum manu mea propria scriptum, me huic subscribens, in hanc publicam formam redegi, signo et nomine
meis solitis et consuetis vnacum appensione maioris sigilli prefati domini Michaelis Blyden decretorum doctoris etc. consignaui
in fidem et testimonium omnium ot singulorum premissorum etc.
Dokument pargaminowy, nieco uszkodzony, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie
jedną pieczęcią, po której tylko sznurek z zielonego i różowego jedwabiu pozostał.
Dokument Nr 233
1414. die 20. mensis Maii, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis praeposito et vicariis ecclesiae Gnesnensis ad s. Nicolaum mandat, ut Domconem praepositum
ecclesiae ad s. Laurentium coram Nicolao Gosczyński canonico ecclesiae ad s. Georgium citent.
R. Mikołaj arcybiskup gnieźnieński poleca proboszczowi i wikaryuszom kościoła św. Mikołaja w Gnieźnie, iżby zawezwali Domka
proboszcza u św. Wawrzyńca tamże, aby się dnia feria quarta post Penthecostes stawił przed Mikołajem Gosczyńskim, kanonikiem
kollegiaty św. Jerzego na zamku gnieźnieńskim i sprawił się przed nim o zarzut niedbalstwa w wykonywaniu swych obowiązków,
zadany mu przez Wojciecha, Mikołaja i innych dziedziców
Drachowa.1)
Takieżsamo wezwanie arcybiskupa i na tej samej karcie wystósowane jest do wikaryuszów u św. Wawrzyńca, aby spowodowali Domka
do stawienia się przed arcybiskupem trzeciego dnia po jego przybyciu do Gniezna. Jako dziedzice
Drachowa wymienieni tu są: Wojciech, Teodoryk i Gerhard. Datum Gnesne sabbato in vigilia Pasche.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1412 - 1414.
1)Drachowo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 234
1414. die 30. mensis Maii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae litteras Sandivogii de Ostroróg monasterio Lubinensi anno 1411. de villa Irka datas, ratas esse
iubet.
R. Akt Sędziwoja z
Ostroroga nosi datę; feria tercia proxima post festum 11 millia Virginum in
Srzoda, anno 1411. Przywilej zaś króla Władysława nosi datę; feria quarta festi Penthecostes, in Poznan. Testes: Nicolaus archiepiscopus
Gnesnensis, Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis, capitaneus Maioris Polonie, Mathias de
Wansosche palatinus Calisiensis, Petrus pe
Wlosczowa Dobrinensis, Nicolaus de
Blocischow Santhocensis castellani, Nicolaus de Czarncow iudex Posnaniensis. Datum per manus venerabilis domini Donyn prothonotarij,
regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin 31), opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, zawieszoną
na sznurze z białego i czerwonego jedwabiu, której dziś brak.
Dokument Nr 235
1414. die 1. mensis Iunii, in Slesin.
Iacussius de Sarnowo et Boguphalus de Sziszino Preclao praeposito de Slesin V marcas mutuatas soluturos sese obligant.
R. In
Slessyno feria sexta infra octauas Pentecostes. Jakusz Sarnowski i Bogufał Szyszyński zeznają, iż pożyczyli od Przecława proboszcza
ślesińskiego 5 grzywien, które dnia trzeciego przed Bożem Narodzeniem obowiązują się oddać; co gdyby nie nastąpiło, mają na
następne Boże Narodzenie oddać 10 grzywien bez żadnej przysięgi,
vulgo na prosta pomowa. Gdyby zaś który z nich miał umrzeć, natenczas Przecław ma swoich 10 grzywien poszukiwać na dobrach ich spadkobierców. Testes:
Andreas rector scole et Iohannes clericus de
Slessyno, Stanislaus carpentarius et Sedliszo kmethones de
Sziszino.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 14l7. Oryginał opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami z czarnego
wosku, wyobrażającemi w tarczy sosnę (herb Godziemba). Na jednej widniał napis: s. Bogufalonis de S. nad drugiej: s. Iacobi
here...
Dokument Nr 236
1414. die 14. mensis Iunii, in Grzegorzewo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Michaelem de Stryków
et Petrum, Boguslaum, Bolestam necnon Ioannem, et Ioannem de Pyerszkowicze, Zavissam de Smolice necnon Mieczconem de Mały
Stryków de iure patronatus ecclesiae in Stryków1) agitatam, dirimat.
R. Zakaz powyższy wydany zostaje z tego powodu, że się zanosi na wojnę przeciw Krzyżakom; że zaś wojna głównie na szlachcie
polega, przeto sprawę aż do daj Boże szczęśliwego ukończenia wojny zawiesić należy.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412 - 1414.
1)Stryków wieś w pow. poznańskim.
Dokument Nr 237
1414. die 25. mensis Iunii, in Ląd.
Wladislaus II. rex Poloniae, Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Ioannem clericum de Lancicia
et Ioannem Gosdz de Oczicze necnon Euphemiam uxorem eius agitatam, dirimat.
R. In Landa feria secunda in crastino s. Iohannis baptiste. Zakaz powyższy wydany zostaje z powodu, ponieważ postanowiono,
aby w czasie gotującej się wyprawy wojennej nikogo, kto w niej udział ma brać, sprawami sądowemi nie molestowano; więc i tę
sprawę aż do ukończenia wojny odroczyć należy.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412 - 1414.
Dokument Nr 238
1414. die 26. mensis Iunii, in Szroda.
Blizborius do Odęchów et Petrus de Nowiec canonici Posnanienses, Ioanni de Niepart canonico Posnaniensi LXXX marcas soluturos
sese obligant.
Nouerint vniuersi, ad quorum noticiam presens scriptum fuerit deuolutum, quod nos Blizborius heres in
Odanchowo et Petrus heres in
Nowyecz, necnon canonici ecclesie Poznaniensis, non compulsi, nec coacti, sed bona et matura deliberacione nobiscum prehabita diligenti,
coniuncta manu fideiussimus et tenore presencium fideiubemus honorabili viro Iohanni de
Neparth canonico Poznaniensi, octuaginta marcas monete et numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
a festo Natalis Cristi proxime venturo, ad vnum annum inclusiue interiecto videlicet in festo Natalis Cristi dare et soluere
quauis occasione proculmota, pro serenissimo principe et domino, domino Wladislao Dei gracia rege Polonie etc. Sin autem,
quod absit, dictas octuaginta marcas prefato domino Iohanni de
Neparth vel cui ipse demandauerit aut testamentaliter legauerit, infra terminum predictum, videlicet festum Natalis Cristi non soluerimus,
extunc sub fide et honore nostris prefato domino Iohanni de
Neparth promittimus de hereditatibus nostris paternis supradictis easdem octuaginta marcas dare et soluere. Si vero, quod absit,
predicta minime adimpleuerimus, extunc quodcumque dampnum predictus dominus Iohannes de
Neparth uel cuicumque easdem donauerit uel legauerit, exinde perceperint aut fecerint, siue sit magnum, siue parwm, inter Iudeos
uel Christianos, nostrum et non ipsius domini Iohannis erit. Eciam nullo iure spirituali vel seculari, anno vel annis aliquibus,
nec aliquo edicto regio uel expedicione aut constitucionibus terrestribus et penitus omnibus occasionibus demptis promittimus
euadere predictum dominum Iohannem, uel cui easdem legauerit, sed super simplicem assercionem seu relacionem predicti domini
Iohannis vel quo .............. absque omni iuramento dampna predicta soluere tenebimur. Insuper submittimus nos eciam penis
ac censuris ecclesiasticis episcopi aut sui vicarij in spiritualibus generalis ecclesie Poznaniensis, si predicta non curauerimus
adimplere. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum in
Srzoda, feria tercia proxima post festum sancti Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo quartodecimo. Presentibus
honorabilibus viris, dominis: Nicolao de
Gorca cancellario Pelka cantore, prelatis, Barth, Thomco Rinconis Poznaniensibus et Nicolao Gosczinsky sancti Georgij in castro
Gneznensi canonicis testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, w dwóch miejscach silnie poplamiony, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony
był pierwotnie dwiema pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
Dokument Nr 239
1414. die 24. mensis Iulii, ante Zakroczym.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem et Albertum episcopum Cracoviensem, quemlibet eorum
cum uno vexillo armatorum hominum contra Cruciferos auxilium sibi ferre promisisse.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lithwanie princeps supremus
Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo venerabiles
in Christo patres, domini Nicolaus sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et Albertus episcopus Cracouiensis, videntes
et sencientes grauia et intollerabilia pericula, incommoda et iacturas regno nostro Polonie ex disturbijs gwerrarum per Cruciferos
de Prussia nobis et regno nostro motarum, imposterum imminere, ad peticionem et requisicionem nostram specialem libere et
spontanee, sine derogacione iurium et libertatum ecclesiarum predictarum, quilibet ipsorum cum vno bannerio seu vexillo armatorum
hominum contra insultus hostiles regni nostri et (pro) defensione patrie proprie subsidium nobis fecerunt et subuenerunt.
Et ne ipsorum sincera et deuota intencio, quam habent, ut premissum est, pro defensione patrie, trahatur in malam consuetudinem
et sequelam, bonumque pro commodo regni et pro vtilitate ecclesiarum per ipsos factum, in malignitatem conuertatur, et per
consequens iura et libertates ecclesiarum infringantur, tenore presencium promittimus et vouemus, quod amplius et amodo talia
subsidia armatorum contra iura et libertates ecclesiarum ab eisdem dominis Nicolao archiepiscopo Gneznensi et Alberto episcopo
Cracouiensi et eorum successoribus nolumus exquirere, sed pocius ipsorum ecclesias circa iura et libertates cum omni deuocione
conseruare, ymmo et pro istis seruicijs et subsidijs per ipsos nobis pro tanta necessitate regni et corone nostre exhibitis
et impensis, ipsis digne satisfaccionis volumus gratam facere recompensam. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio
literarum. Actum in loco stacionis, quam cum exercitibus nostris fecimus ante opidum
Zacroczim, in vigilia beati Iacobi apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo quartodecimo. Presentibus validis viris: Cristino
castellano Cracouiensi, Iohanne de
Tharnow Cracouiensi, Nicolao de
Michalow Sandomiriensi palatinis, Michaele de
Bogumilowicze Sandomiriensi, Cristino de
Kozeglowi Sandecensi, Iohanne de
Tholiszkow Kalissiensi castellanis et Barthosio Wlodhkonis de
Charbinouicze succamerario Sandomiriensi, multisque alijs nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus predicti venerabilis in Christo
patris, domini Alberti episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij, nobis sincere dilecti.
Ad relacionem eiusdem domini Alberti episcopi Cracouiensis r. P. cancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 332), opatrzony większą pieczęcią
koronną z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 240
1414. die 28. mensis Iulii, Bononiae.
Ioannes XXIII. P. M. alienationes quasvis bonorum ecclesiae Gnesnensis illicite factas, irritas declarat et innanes.
Iohannes episcopus seruus seruorum Dei. Venerabilibus fratribus.. Concordiensi et.. Wratislauiensi ac.. Plocensi episcopis
salutem et apostolicam benediccionem. Hodie in fauorem ac pro salutari statu ecclesie Gneznensis eiusque mense archiepiscopalis
venerabili fratri nostro Nicolao archiepiscopo Gneznensi litteras nostras concessimus in hec uerba:
Iohannes episcopus seruus seruorum Dei. Venerabili fratri Nicolao archiepiscopo Gneznensi salutem et apostolicam benediccionem.
Personam tuam nobis et apostolice Sedi deuotam, tuis exigentibus meritis paterna beniuolencia prosequentes, illa tibi et mense
tue archiepiscopali libenter concedimus, per que tuo et eiusdem mense statui salubriter consulatur. Exhibita siquidem nobis
nuper pro parte tua petitio continebat, quod nonnulli archiepiscopi Gneznenses, qui fuerunt pro tempore predecessores tui
et quidam alij de nonnullis bonis ac redditibus archiepiscopalis mense tue Gneznensis ecclesie, cui presidere dinosceris,
sub uarijs et diuersis figmentis atque coloribus plerasque abusiuas concessiones siue donationes nonnullis personis ac ecclesijs
et locis alijs ecclesiasticis, quibusdam uidelicet ex eisdem ad uitam, aliquibus uero personarum earumdem ad non modicum tempus
minus rationabiliter aut inconsulto pro solo nutu ipsorum fecerunt. Quequidem bona ac redditus sic, ut prefertur, alienata
pretextu concessionum et donationum predictarum per huiusmodi personas indebite detinentur et diuersimode occupantur, in tui
ac mense et ecclesie predictarum enormem lesionem, preiudicium atque damnum. Quare pro parte tua nobis fuit humiliter supplicatum,
ut tuo ac earundem mense et ecclesie statui in premissis paterna pietate succurrere de benignitate apostolica dignaremur.
Nos igitur, quorum interest, statum vniuersarum orbis ecclesiarum, ne in suis iuribus atque bonis preiudicium patiantur, non
solum conseruare salubriter, sed prosperare ac etiam augere et propterea in premissis de oportuno remedio prouidere uolentes,
huiusmodi supplicationibus inclinati, omnes et singulas concessiones siue donationes huiusmodi prefatis personis tam laicis,
quam nobilibus et tam ecclesiasticis, quam mundanis cuiuscumque status, gradus, ordinis et preheminentie, dignitatis, excellentie
uel conditionis extiterint, ac ecclesijs et locis ecclesiasticis huiusmodi comuniter uel diuisim sub quacumque forma uel conceptione
uerborum factas, etiam fideiussionibus, bonorum obligationibus ac iuramento et alijs cautelis seu confirmatione apostolica
uel quacumque alia firmitate uallatas, etiam si de concessionibus seu donationibus huiusmodi in presentibus nostris litteris
de uerbo ad uerbum habenda esset mentio specialis, prout in preiudicium, damnum et lesionem mense et ecclesie prefatarum uergere
noscuntur, auctoritate apostolica ex certa scientia tenore presentium cassamus, reuocamus, irritamus, annullamus ac uiribus
euacuamus, illasque concessiones siue donationes cum omnibus in eis contentis et quibuscumque inde secutis nullius existere
roboris uel momenti, scientia et auctoritate prefatis decernimus ac etiam declaramus, et nichilominus predicta omnia et singula
bona ac redditus, que cum eorum qualitatibus, speciebus, ualoribus, uocabulis, confinibus et alijs suis circunstantijs uniuersis,
presentibus haberi uolumus pro expressis et specificatis, declaratis, sic alienata et dissipata ad ius et proprietatem ac
uerum dominium mense et ecclesie predictarum prefata auctoritate reducimus ac etiam reuocamus, ipsaque bona et redditus prefate
mense applicamus, ac te, mensam et ecclesiam prefatas ad huiusmodi bona, redditus eorumque proprietatem in corporalem possessionem
harum serie plenarie restituimus et reintegramus, ita, quod liceat tibi per te uel alium seu alios, quos duxeris deputandos,
prefatorum reddituum et bonorum corporalem possessionem auctoritate propria apprehendere et perpetuo retinere illaque in usus
et commoditatem mense et ecclesie prefatarum libere conuertere et alias de illis disponere et ordinare, quemadmodum archiepiscopi
Gneznenses, qui fuerunt pro tempore, ante concessiones seu donationes huiusmodi de illis disponere et ordinare potuerunt seu
etiam debuerunt, alienatione tamen eorundem reddituum et bonorum tibi penitus interdicta. Non obstantibus obligationibus,
renuntiationibus, iuramentis, confirmationibus apostolicis et quibusuis alijs cautelis in similibus concessionibus et donationibus
seu alienationibus bonorum huiusmodi adijci consuetis, quacumque firmitate uallatis et quibuscumque. Nulli ergo omnino hominum
liceat hanc paginam nostre cassationis, reuocationis, irritationis, annullationis, euacuationis, restitutionis, et reintegrationis
infringere uel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum
Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Bononie V kalendas Augusti, pontificatus nostri anno quinto.
Cupientes igitur litteras ipsas et omnia in eis contenta imperpetuum inuiolabiliter obseruari, Fraternitati uestre per apostolica
scripta mandamus, quatinus uos, uel duo aut vnus vestrum per uos uel alium seu alios eidem archiepiscopo et deputandis ab
eo in premissis omnibus et singulis efficacis defensionis presidio assistentes, premissaque et omnia in eisdem contenta litteris
executioni debite demandantes, prefata bona ac redditus ad ius et proprietatem mense et ecclesie prefatarum auctoritate nostra
reducere et reuocare curetis, non permittentes eundem archiepiscopum aut deputandos ab eo contra huiusmodi litterarum [nostrarum
tenorem] et formam indebite molestari; molestatores ac dictorum bonorum et reddituum occupatores et detentores necnon contradictores
quoslibet et rebelles cuiuscumque status, gradus, dignitatis uel [iuridicionis] extiterint, per censuram ecclesiasticam et
alia iuris remedia appellatione posposita compescendo; inuocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachij secularis: non obstantibus,
si eisdem [personis ac dic]torum reddituum et bonorum occupatoribus et detentoribus uel quibusuis alijs communiter uel diuisim
a dicta Sede indultum existat, quod interdici, suspendi uel excommunicari aut huiusmodi loca et ecclesie, quibus dicte concessiones
seu donationes facta fuerunt, ecclesiastico interdicto supponi non possint, per litteras apostolicas, non facientes plenam
et expressam ac de uerbo ad uerbum de indulto huiusmodi mentionem. Datum Bononie V kalendas Augusti, pontificatus nostri anno
quinto.
(na zakładce) Grat. de mandato domini nostri pape - M. de Bossis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 333), opatrzony jest olowianą bullą
papieża Jana XXIII, zawieszoną na szarym konopnym sznurku.
Dokument Nr 241
1414. die 9. mensis Augusti, Bononiae.
Angelus episcopus Penestrinus, cardinalis Laudensis capitulo cathedrali Gnesnensi villas Parlin, Berlin et Wojuczyn restituit.
Angelus miseracione diuina episcopus Penestrinus, sacrosancte Romane et uniuersalis ecclesie cardinalis, Laudensis uulgariter
nuncupatus, canonicus Gneznensis, cui alias per felicis recordationis dominum Bonifatium papam VIIII fuit prouisum de infrascriptis
duabus(s) uillis et earum fructibus, redditibus et prouentibus in titulum perpetui ecclesiastici beneficij, hoc modo nuncupatis,
videlicet
Parlino, Barlino et
Venczino,1) que uille, ut fertur, sunt de mensa capituli et canonicorum ecclesie Gneznensis, nunc solatio canonicorum in ea et in diuinis
residentium, pro maiori parte destitute, propter altissimi Dei et diuini cultus assidui celebrandi reuerentiam, ac pulsati
instantissimis precibus et litteris ac nuncijs serenissimi et inuictissimi principis, domini Wladislai Dei gracia regis Polonie
Lituanieque et heredis Russie etc. ac compuncti compassione et caritate animarum defunctorum, in dicta ecclesia dormientium,
quarum diuinus cultus et oraciones sunt pabulus et cibus celestis, earum penas annichilans et minuens usque ad earum finalem
liberationem et perductionem ad celestem patriam perpetuam, dictis impetrationi, concessioni et gratie de dictis uillis, de
Perlino, Barlino et
Vonczono2) auctoritate apostolica nobis sub quacumque verborum forma facte, cedimus, renuncciamus et ipsas uillas cum omnibus suis
iuribus et pertinencijs libere damus, concedimus et dimittimus dicte ecclesie Gneznensi et capitulo eiusdem fructuandas, tenendas
et gubernandas eo modo, quo ante dictam impetracionem possidebant, per canonicos et capitulum dicte ecclesie in ea residentiam
faciendo et diuinum cultum, ut expedit et decet, continue celebrantes iuxta ordinationem prefati serenissimi regis factam
et celebratam, de qua in litteris eiusdem domini regis fit mentio. Quarum litterarum tenor de uerbo ad uerbum sequitur et
est talis:
Reuerendissime in Christo pater, amice carissime! Animaduersione solicita et cura constanti ecclesie Gneznensis, que titulis
tam preclaris insignitur et in regno nostro prestancior inter omnes perhibetur ecclesias, tot dispendia contemplantes imminere
propter absentiam canonicorum eius, qui in bonis capituli ecclesie predicte, ipsis distributis mansiones eligentes, circa
ipsam negligunt residere, quorum presentia sibi magnum decorem prestaret et profectum. Quamobrem bona predicta in communem
usum refectionum canonicorum, qui circa predictam ecclesiam residentiam facere noluerint, comportauimus et usibus dumtaxat
residentium canonicorum decreuimus rogare, ut communis utilitas priuate preferatur et dicte ecclesie canonici per id in ea
residere moueantur ipsaque ecclesia tam salubri frequentia stipata personarum dignis preconijs extolllatur. Verum nobis innotuit,
quomodo quedam bona et possessiones mense prefati capituli dudum P. v. a Sede apostolica obtinet impetrata et quia in confectione
tam pij operis, ubi pro utili dicte ecclesie comodo prouidetur, ipsa P. v. redere se tenetur operosam, quam ad hoc uocauit
diuini consilij altitudo et in tante dignitatis constituit summitate, ut ecclesiarum profectibus intenderet et eorundem discrimina
omnibus viribus ammoueret, quo circa P. v. obnixe petimus in desiderijs obtinentes, quatenus bona capituli predicti, videlicet
Parlino, Berlino et Woyuczino contem plationis nostre et premissorum intuitu uelitis dimittere, ut in sortem communem pro residentia predicta multis fruct
... pretacte ecclesie allutare, deputare, que ad tantum sunt desolate, ut nisi ipsorum incolumitati tempestiue succurratur,
breui successu temporis extremam ruinam patientur et tam ecclesie predicte, quam P. v. nulla utilitas ex eis redundabit, nam
et ceteri bona predicti capituli, que quocumque iure et titulo possidebant, ut vota tanti boni optatum finem sortiantur, manibus
nostris dimiserunt, quod et P. v. facturam minime desperamus, in quo nobis grate multum et accepte sinceritatis inditia ostendens,
pro quibus P. v. grata uicissitudine uolumus respondere. Datum Cracouie XIIII mensis Marcij, anno Domini MCCCCXIIII. Wladislaus
Dei gracia rex Polonie Lituanieque princeps suppremus et heres Russie etc. A tergo: Reuerendissimo in Christo patri domino
A. sancte Romane ecclesie dignissimo cardinali Laudensi, amico nostro singulari et hoc presente venerabili viro Nicolao Bronissij canonico Gneznensi ac me notario infrascripto presentibus stipulantibus,
recipientibus et acceptantibus nomine et uice dicte ecclesie Gneznensis ac canonicorum capituli eiusdem absentium ac uice
et nomine cuiuslibet alterius persone, cuius interest uel interesse poterit quomodolibet in futurum, renuntiantes exceptioni
non facte dicte renunciacionis, cessionis, liberacionis et relaxacionis dictarum uillarum dicte ecclesie ac mense capituli
eiusdem ac omni probationi et defensioni in contrarium. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium presentes literas
seu presens instrumentum publicum huiusmodi nostram renunciationem et relaxationem in se continentes seu continens, exinde
fieri et per Ambrosium notarium nostrum publicum infrascriptum subscribi et publicari mandauimus sigillique nostri iussimus
appensione muniri. Data et acta Bononie in domo solite residencie nostre, in monasterio sancti Iacobi, ordinis heremitarum
sancti Augustini, sub anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo quarto decimo, indictione septima, die uero Iouis,
nona mensis Augusti, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Iohannis diuina prouidentia pape
vicesimi tercij, anno quinto. Presentibus ibidem: reuerendo patre domino fratre Nicolao de Brams abbate monasterij sancte
Marie della Columba ordinis Cisterciensis, Placentine diocesis ac domino Iacobo de Parauesino de Mediolano, filio quondam
domini Iohannis familiaris et ambassiatoris prefati serenissimi prłncipis Wladislai regis, ac magistro Philippino Zeloco canonico
Nouariensi, literarum apostolicarum scriptore, necnon Ysidero filio quondam domini Francisci de Amiono, ciue Mediolanensi,
testibus ydoneis ad premissa vocatis et specialiter rogatis.
S. N. Et ego Ambrosius quondam Iohannis de Zachonis de Rosate publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, Mediolanensis
diocesis, premissis renunciationi, cessioni, relaxationi ac omnibus alijs premissis presens fui, rogatus tradidi et publicaui
et alijs negocijs occupatus presens publicum instrumentum per alium fideliter scriptum unacum appensione sigilli prefati reuerendissimi
patris et domini, domini episcopi cardinalis Laudensis subscripsi signoque meo solito signaui in fidem et testimonium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 334), jest w skutek wilgoci tak zniszczony,
iż w wielu miejscach pismo powypryskiwało i już odczytanem być nie może. Ale w temże archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem
przechowana jest współczesna kopia pargaminowa powyższego dokumentu (N. 335), więc z tejto kopii nieczytelne miejsca uzupełniliśmy.
Oryginalny dokument opatrzony był pierwotnie dużą pieczęcią podługowatą z czerwonego wosku, zawieszoną na pąsowym sznurku,
z której tylko fragment pozostał, wyobrażający w trzech gotyckich nyszach, pod gotyckiemi poddaszami trzech świętych w stojących
postawach.
1)Parlin wieś parafialna w pow. mogilnickim.
Miejscowości Berlin i Wojuczyn oznaczyć się nie dają.
2)Kopia ma: Parlino, Berlino et Woyuczino.
Dokument Nr 242
1414. die 12. mensis Augusti, Constantiae.
Iordanus episcopus Albanensis officiali Posnaniensi mandat, ut Martinum de Trzemeszno clericum olim Posnaniensis nunc Gnesnensis
dioecesis a sentencia excommunicationis absolvet.
R. Constancie II Idus Augusti, apostolica Sede vacante. Ów Marcin z Trzemeszna popadł w klątwę kościelną, ponieważ w sporze
z Klyknerem mieszczaninem poznańskim zawezwany przed sąd tegoż oficyała się nie stawił. Ponieważ jednak tenże Marcin podobno
o owym pozwie nic nie wiedział, a teraz do Stolicy apostolskiej apeluje, wzywa przeto biskup oficyała, aby przekonawszy się
o prawdziwości zeznań Marcina, tegoż od cenzury kościelnej uwolnił.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta anni 1415.
Dokument Nr 243
1414. die 23. mensis Octobris, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Trawa civi Lovicensi molam in Łowicz ad fluvium Bzura sitam, confert.
In nomine Domini amen. Cum omnium habere memoriam pocius sit diuinitatis quam humanitatis, ideoque que aguntur ab hominibus,
ne obliuionem incidant, expedit ea hominum et litterarum testimonio roborari. Eatenus nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopus, significamus, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam habituris,
quod cupientes bona [mense nostre archiepiscopalis in vsus] redducere meliores, et molendini nostri Louiciensis, in fluuio
Brzura ex directo ecclesie sancte Marie in an .......... siti, condicionem fieri meliorem, eiusdem molendini terciam partem seu
terciam metretam uel mensuram prouido Nicolao [Trawa] ciui nostro Louicensi sub rathihabicione venerabilium fratrum nostrorum
capituli Gneznensis vendidimus vendimusque [tenore presencium mediante]. Ad quamquidem terciam partem dicti molendini ipsi
Nicolao Trawa rubetum sub aggere piscine predic ............ fluuium et torrentem dictum
Strumyen ab educcione aque in wlgo
od vpusta situm et protensum, pro prato parando et ex[tirpando ........ terciam partem omnium et singulorum frumentorum ac tercium
denarium de mortarco dicto
stampa seu
folusch in eodem [molendino ........ damus, donamus et appropriamus tenore presencium, duabus partibus seu duobus denarijs pro nobis
et nostris [successoribus reseruatis]. Hoc tamen specialiter adiecto, quod quandocumque aggerem piscine circa predictum molendinum
refformari necessitas occurrerit, tunc per homines nos debet infformari; cum vero domus ipsius molendini paranda de nouo fuerit,
extunc ligna pro edifficijs necessaria per ipsum Nicolaum Trawa et per suos successores in siluis et nemoribus nostris excidi
et aptari et per nostros nostrorumque successorum homines adduci et demum huiusmodi edifficia per ipsum Nicolaum Trawa uel
suos successores legittimos parari debent. Preterea pro lapidibus molaribus, ferrimentis et alijs necessarijs ad dictum molendinum
spectantibus, nos et nostri successores duas partes seu duos denarios, prefatus vero Nicolaus Trawa et sui successores legittimi
terciam partem seu tercium denarium dare et exponere tenebuntur, dum et quociens fuerit opportunum. Insuper quociens nostra
et nostrorum successorum uel prefati Nicolai Trawa molendinatoris et suorum successorum frumenta in predicto molendino moli
contingerit, ab ipsis metreta recipi non debebit. Quam quidem terciam partem prefati molendini cum omnibus iuribus singulisque
vtilitatibus, obuencionibus, ad ipsum quomodolibet, ut prefertur, spectantibus, predictus Nicolaus Trawa, sui liberi et successores
legittimi tenebunt, habebunt et possidebunt pacifice, necnon vendent, commutabunt, donabunt et [aliena]bunt, sed de nostra
et successorum nostrorum voluntate seu censensu speciali temporibus perpetue duraturis. In cuius rei euidenciam (et) testimonium
nostrum et dicti capituli Gneznensis sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne feria tercia proxima post festum
Translacionis sancti Adalberti anno Domini millesimo quadringentesimo quartodecimo. Presentibus venerabilibus et honorabilibus
viris, dominis: Nicolao Strzeschkonis vicario in spiritualibus et officiali nostro, Michaele scolastico, Iohanne de
Trlank custode, Swanthopelkone custode(s), Petro de
Kobilino decano, Nicolao Gorka cancellario Poznanien. Blisborio preposito, Nicolao Iaroczsky archidiacono Kalisien. Przedwogio cantore
Wladislauiensi, Petro de ......... preposito Lanciciensi, Martino de .... nino et Iohanne de
Wroblewo canonicis dicte ecclesie nostre Gneznensis, ad sonum campane congregatis.
(na zakładce) Transeat per manus Swanthopelkonis cancellarij nostri Gneznensis.
Dokument pargaminowy, znacznie zniszczony tak, iż już w niektórych miejscach odczytanym być nie może, przechowany w archiwum
metropolitalnem gnieźnieńskiem (N. 336), opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, z których po pierwszej pozostał tylko gruby
bladozielony jedwabny sznur.
Dokument Nr 244
1414. die 12. mensis Novembris, in Paski.
Sandivogius decanus Crussviciensis significat, sese a Ioanne XXIII. P .M. factum esse exsecutorem decreti de decimis, iurepatronatu
et aliis proventibus ecclesiae parochialis in Brudzewo.1)
Archivum consistorii metropolitalis Gnesnensis, acta a. 1412.
1)Brudzewo, wieś w pow. wrzesińskim.
Dokument Nr 245
1414. die 3. mensis Decembris, in Biskupice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Stressconis vicario in spiritualibus et officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam
Bartholomaeus plebanus de Chmielnik Agneti viduae relictae Venceslai civis Calissiensis intendebat, ad iudicium consulum Calissiensium
remittat.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1415.
Dokument Nr 246
1414. die 18. mensis Decembris, in Miedzyrzecz.
Proconsulis et consulum civitatis de Miedzyrzecz decretum compromissoriale inter Catharinam et Catharinam Kreczmeryne necnon
Hannesium et Simonem fratres quondam Kreczmeri et Andream abbatem monasterii Paradisiensis litem dirimens.
R. Czu
Mezericz am nestin Dynstag vor Vrynachtin. Spór toczył się o to, że ludzie klasztoru paradyskiego utopili Kreczmera. Wyrok opiewał,
że opat paradyski ma Kreczmera swoim kosztem na cmentarzu miedzyrzeckim w obecności 20 osób pochować a przytem dać żonie Katarzynie
i braciom Szymonowi oraz Hannesinowi po jednym wiardunku strawnego. Oprócz tego ma opat zapłacić wszystkim krewnym zmarłego
pospołu 18 grzywien. Co gdy się stało, rzecz całą uważa się za umorzoną.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był jedną pieczęcią, która dziś osobno
przechowana, wyobraża w bramie dziwnie stylizowanej orła jednogłowego. W otoku napis: † s. civitatis. Mezericz.
Dokument Nr 247
1414. die 20. mensis Decembris, Gnesnae.
Iacussius Iacca de Wilczyna iudex Calissiensis ratas facit litteras Sandivogii capitanei Maioris Poloniae de venditione quatuor
marcarum annuarum ex proventibus villae Iemielno.
R. Gnezne feria V ante festum Nativitatis Domini. Iakusz Iacca z Wilczyny sędzia kaliski poświadcza, że gdy w czasie i miejscu
powyższem zasiadał na roczkach, gdzie także zasiadali i Iohannes burgrabius Gnesnensis, Iaroslaus de
Pomarzany vice palatini, Petrus de
Mielzyn, Petrus de
Gonice vice subiudicis, Nicolaus Brok vice succamerarii i inni ziemianie, stanąwszy przed nimi Pielgrzym prokurator Mikołaja z Kurnika
kanclerza katedralnego poznańskiego, ukazał im dokument Sędziwoja starosty wielkopolskiego w przedmiocie sprzedaży 4 grzywien
czynszu rocznego ze wsi
Jemielno,1) dokonanej przez Stanisława dziedzica tejże wsi na rzecz wzmiankowanego Mikołaja, przyczem trzykrotnie wywołano na roczkach,
czy nie ma kogo bliższego do tego kupna. Dokument powyższy opatrzył swą pieczęcią także Bodzanta z Chłapowa podsędek kaliski.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1483.
1)Imielno wieś w pow. gnieźnieńskim.
Inny egzemplarz tego dokumentu zapisany jest w aktach konsystorza metropolitalnego, guieźnieńskiego z r. 1436, w którym jest
powiedziane, że sędzia kazał woźnemu trzykroć, to jest na trzech roczkach głośno odczytać dokument starosty Sędziwoja dotyczący
sprzedaży 4 grzywien rocznych z dóbr Iemielna i zawezwać do zaprotestowania tych, którzyby się do tej sprzedaży bliższymi być mniemali, lecz nikt się nie zgłosił, w skutek
czego taż sprzedaż zatwierdzona została.
Dokument Nr 248
1415. die 9. mensis Aprilis, Posnaniae.
Blisborius praepositus Calissiensis, canonicus Gnesnensis et Posnaniensis rogat Nicolaum Stressconis vicarium in spiritualibus
et officialem Gnesnensem, ut litem inter Ioannem de
Czernina, heredem de
Rydzyna et plebanum de
Gołębice agitatam, ad adventum archiepiscopi Gnesnensis et episcopi Posnaniensis proroget.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1415.
Dokument Nr 249
1415. die 4. mensis Iunii, Cracoviae.
Hospitale Cracoviense ad s. Spiritum Thomam de Dyaco procuratorem suum constituit.
Nouerint vniuersi, quibus expedit, quod nos Nicolaus magister, Dominicus prior, Iohannes sacristanus, Nicolaus procurator,
Mathias clauiger, Nicolaus decimator, Iohannes cantor, Sigismundus dispensator allidiorum(s), Paulus organista, Maternus subdyaconus
et Nicolaus intonator, totusque conuentus monasterij et hospitalis sancti Spiritus in Cracouia fecimus, constituimus et prout
melius potuimus, ordinauimus nostrum verum et legittimum procuratorem, actorem, factorem negociorum nostrorum et nunccium
specialem honorabilem virum dominum Thomam de Dyaco in omnibus nostris causis, quas habemus uel habituri sumus in quocumque
iudicio vel coram quocumque iudice spirituali uel seculari et presertim ....... generalis Constanciensis uel vbi auditores
causarum apostolicarum residenciam habuerint uel fuerint iudicialiter constituti, dantes et concedentes eidem nostro procuratori,
domino Thome predicto plenum mandatum et omnimodam potestatem ad agendum, defendendum, opponendum, crimina et defectus obiciandum
et quomodolibet obiectis contradicendum, alium uel alios procuratorem seu procuratores loco sui substituendum ac reuocandum
et iterum onus procuratorij in se reassumendum tociens, quociens fuerit opportunum, et omnia ac singula faciendum, que veri
et legittimi procuratores faciunt et facere consueuerunt, acsi presentes omnes essemus proprijs in personis, eciam si causa
esset, que mandatum exigerit speciale, promittantes(s) quidquid per predictum nostrum procuratorem uel suum substitutum seu
substitutos actum, factum uel ordinatum fuerit, ratum, gratum atque firmum inviolabiliter obseruare, sub omnium bonorum nostrorum
ypoteca. In cuius rei testimonium sigilla magistratos ac conuentos(s) nostrorum presentibus sunt appensa. Actum et datum in
monasterio nostro predicto, anno Domini M° CCCC° XV°, feria IIIa infra octauas Corporis Cristi. Presentibus honorabilibus
et discretis viris, dominis: magistro Michaele rectore scolarium ecclesie sancte Crucis, Iacobo et Andrea alteristis(s) ecclesie
sancte Marie in Cracouia et ceteris pluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 337), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pozostała tylko druga, podługowata, z zielonego wosku, wyobrażająca
krzyż podwójny. Napis otokowy zniszczony.
† S. FRATRUM CRV ......... ORDIS S. SP ...
Dokument Nr 250
1415. mense Iunio, in Bydgoszcz.
Jaroslaus de Sadlno, iudex Gniewcoviensis, Wladislaviensis et Bydgostiensis testatur, Stephanum et Ioannem molitores de Trzęsacz
molam eorum Mathiae abbati monasterii de Byszewo vendidisse.
Nos Iaroslaus heres de
Sadlno, iudex Gniewcouiensis et Wladislauiensis necnon Bydgostiensis generalis, notificamus vniuersis, tam presentibus, quam futuris,
presentem literam inspecturis, quod anno Domini millesimo quadringentesimo quintodecimo, proximo(s) post festum sancti Iohannis
baptiste, nobis in
Bydgostia in iudicio regali presidentibus, assistentibusque nobis in predicto iudicio strenuis militibus, nobilibus dominis: domino
Iohanne Brzozoglowi capitaneo Bidgostiensi, domino Iarando vexillifero Gnieucouiensi, domino Dirslao subpincerna Bydgostiensi,
Andrea herede de
Dobrogoszczyce, Vbistcone herede de
Broneuo, Sandziuogio herede de
Mochla, Martino Oppili et alijs quam plurimis nobilibus fidedignis, coram nobis constituti venerabilis in Christo pater secundus(s)
dominus Mathias abbas Byssouiensis, nomine suo suique conuentus parte ex vna, Stephanus et Iohannes fratres germani, parte
ex altera, fratres quondam molendinatoris in
Trzesacz, publice recognouerunt, quod suo suorumque amicorum deliberato animo, maturoque consilio prehabito, molendinum eorum in
Trzęsacz,1) in hereditate monasterij Byssouiensis situm, predicto venerabili patri, domino Mathie eiusque conuentui totaliter vendiderunt
et solucionem omnimodam totalem et finalem pro eodem molendino receperunt. Nos igitur Deum pre oculis habentes, audita tali
euidenti et publica recognicione predictorum nobilium dominorum, nobis iudicialiter assidencium, et consensu simul et assensu
predictis, Stephano et Iohanni germanis ac eorum legittimis successoribus, de sepedicto molendino, vt prefertur in
Trzęsacz sito, perpetuum silencium imposuimus ac in euum imponimus; venerabili patri domino Mathie abbati Byssouiensi eiusque conuentui
sepedictum molendinum adiudicamus tenendum, habendum ac perpetuis temporibus possidendum. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum die, loco, quibus supra.
Liber privilegiorum monasterii de Koronowo, str. 275. (Arch. rządowe w Poznaniu).
1)Trzęsacz, wieś w pow. bydgoskim.
Dokument Nr 251
1415. die 6. mensis Augusti, in Opatów.
Theodoricus de Byschofstehn rogat Nicolaum plebanum de Żegocin, ut Predborium quemdam ab excommunicatione absolvat.
Archivum consistorii metropolitalis Gnesnensis, acta a. 1415. Oryginalny dokument opatrzony był pieczęcią, na której przedstawiony
był wizerunek NP Maryi i napis otokowy: s. Theodorici Byschofstehn.
Dokument Nr 252
1415. die 1. mensis Septembris, in Miedzyrzecz.
Arbitrorum quorundam decretum inter Andream abbatem monasterii de Paradyż et familiares quosdam de nece Brylonis litem dirimens.
R. Dyterich coranze (vexillifer Posnan.) und here czum
Birbom (Miedzychód), her Dobrogost erphere czu
Prusin, Bryel von
Iorczk czu
Mezericz an s. Egidii tage, jako wybrani rozjemcy, czynią ugodę pomiędzy Andrzejem opatem paradyskim a pomiędzy den fromen knechtin:
Andreas, Henrich gebruder, Maczke Budach, Ienike Budach, Petrus, Ienike Yoblon, Mertin Storle o zabicie Brylisa przez służbę
klasztorną. Opat ma dać pomienionym 5 grzywien polskich a ciż mają się zrzec dalszych kroków. Burmistrz i rajcy miasta Miedzyrzecza
poświadczają, iż opat zapłacił powyższą sumę, a poszkodowani uznali się zaspokojonymi.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był niegdy trzema pieczęciami, których
dziś brak.
Dokument Nr 253
1415. die 2. mensis Septembris, in Ieżów.
Stanislaus olim Nicolai de Glazewo, notarius publicus, transcribit privilegia a Boleslao duce Mazoviae a. 1278 et a Semovito
duce Masoviae a. 1334 monasterio de Ieżów1) collata.
R. In opido
Ieszewo secunda die mensis Septembris a. 1415, vacante Sede pontificali per depositionem Iohannis pape XXIII. per concilium Constantinense.
Testes: Petrus de
Michalowicze dictus Trzaska, Stanislaus prov. in
Ieszow de
Carnicze, Petrus de
Zamline, Petrus de
Gostina dictus Goszek, Iohannes advocatus de
Ieszow, Adam advocatus de
Crosnova, Iacobus consul de
Ieszow et Nicolaus dictus Kądzenow, Gnesnensis et Posnaniensis diocesium.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum państwowem w Poznaniu Lubin N. 32).
1)Jeżów niegdy miasteczko, dziś wieś parafialna w pow. brzezińskim.
Dokument Nr 254
1416. die 29. mensis Ianuarii, in Noskowo.
Ninogneus de Wysocko, scultetus villae Noskowo, scultetiam eandem Martino Copersmed de Staw, civi Calissiensi XXVI marcis
vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Iohannes de
Rudzycza canonicus Cracouiensis necnon tenutarius castri et districtus Oppatouiensis, per reuerendissimum in Christo patrem et dominum,
dominum Nicolaum Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum deputatus, significamus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, quomodo ad nostram multorumque nobilium ac prouidorum virorum infrascriptorum veniens presenciam nobilis Ninogneus
heres in
Visoczsko, scultetus in villa
Noscowo, mense archiepiscopalis Gneznensis, in dicto districtu Oppatouiensi situata, ipsam sculteciam suam ibidem in
Noscowo,1) cum omnibus et singulariter singulis fructibus, prouentibus, vtilitatibus et obuencionibus vniuersis, ad dictam sculteciam
quomodolibet spectantibus et pertinentibus, que inibi sunt et fieri possunt quomodolibet in futurum, nichil pro se et successoribus
suis legittimis iuris vel dominij in eadem scultecia reseruando, non compulsus, non coactus, nec per aliquem errorem seductus,
sed bona animi sui ac amicorum suorum deliberacione prehabita, prouido viro Martino de
Staw, dicto Copersmed, ciui Kalisiensi iusto vendicionis titulo, pro viginti sex marcis, videlicet viginti marcis monete communis
et numeri Polonicalis et sex marcis [latorum grossorum] Pragensium, in quamlibet marcam quadraginta octo grossos computando,
inperpetuum [vendidit], ipsamque sponte et mere resignauit, [per predictum] Martinum et suos successores legittimos habendam,
tenendam, vtifruendam, et ad suos vsus beneplacidos(s) conuertendam, prout sibi et suis successoribus predictis melius et
vtilius videbitur expedire et de consensu prefati domini, [nostri domini] Nicolai archiepiscopi aut suorum successorum vendendam
et commutandam, prout sue et suis successoribus placuerit voluntati. Racione cuius scultecie ipse Martinus et sui successores
duos mansos liberos, vnum ortum similiter liberum et tercium denarium rei cuiuslibet iudicate, prout ipse Ninogneus habuit,
tenuit et possedit, debebit perpetuis temporibus obtinere et habere. Et quia per certa documenta didicimus, quomodo priuilegium
dicte scultecie ignis incendio sit consumptum, igitur ne ipse dominus noster Nicolaus archiepiscopus aut sui successores comodis
et vtilitatibus, que sibi de dicta villa
Noscowo de iure debant prouenire, defraudetur, volumus, quod prefatus Martinus scultetus et sui successores sculteti ad onera et
seruicia, prout alij sculteti de villis vltra
Kalis dicti domini nostri archiepiscopi consistentibus faciunt et exercent, sit astrictus; incole vero eiusdem ville
Noscowo, prout incole villarum
Biscupice, Trkuszewo dicti domini archiepiscopi eadem onera et seruicia exercebunt, necnon de quolibet manso vnum fertonem latorum grossorum,
quatuor mensuras siliginis, duas mensuras tritici, duas mensuras ordei et quatuor mensuras auene, per sex grossos latos, dictos
poradlne, per vnum grossum
weprzowo, per duos grossos
crowne, per medium grossum
screnne, per medium capte ouorum, per duos caseos ac per duos pullos incole predicti de quolibet ipsorum manso annis singulis et alia,
prout alias sunt consueti, soluere tenebuntur. Nos itaque dicto reuerendissimo patre, domino nostro archiepiscopo Gneznensi
tunc temporis in sacrosancto concilio in Constancia celebrato, existente, de consensu venerabilium virorum, dominorum Michalis(s)
de
Crouicza, scolastici Gneznensis et Predwogij de
Grandi cantoris Wladislauiensis, canonicorum Gneznensium, dicte ecclesie et mense archiepiscopalis nobiscum directorum, quorum eciam
manibus et obediencie per prefatum dominum nostrum archiepiscopum fuimus comissi, huiusmodi vendicionem et resignacionem ratam
habentes et gratam, approbauimus et confirmauimus, approbamusque et confirmamus per presentes. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presencium(s) est apensum. Actum et datum in
Noscowo feria quarta ante Purificacionem sancte Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo sexto. Presentibus nobilibus,
discretis et prouidis viris, dominis: Cristino de
Rudzycza, Lorando de
Szadowo, Alberto de
Kanszycze, heredibus, Clemente plebano de
Wiszosko, Iohanne Pyska, Symone et Michaele scabinis in
Noscowo ac alijs quampluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 338), opatrzony jest jedną pieczęcią
ze zwykłego wosku, znacznie zniszczoną wyobrażającą w tarczy herb Dryja. Napis otokowy nieczytelny.
1)Noskowo wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Marzenin.
Dokument Nr 255
1416. die 30. mensis Ianuarii, in Kościan.
Iasco Sczodrowski Ioanni filio Tilconis et Tilconi civibus Costanensibus LV marcas soluturum sese obligat.
R. Iaszco Sczodrowski ut principalis debitor, Nicolaus Tumigrala heres in
Szekowo, Iacobus Cothowieczski, Wilczek Cobielniczski ut veri et legittimi fideiussores, poręczają Janowi synowi Tylka mieszczanina
kościańskiego i Tylkowi stryjowi jego sumę 55 grzywien za wspomnianego Jaśka Sczodrowskiego, którą się obowiązują zapłacić
na najbliższe Boże Narodzenie. Gdyby tego nie uczynili, obowiązują się wjechać do Kościana, do przyzwoitej gospody, do której
dłużnicy ich powołają, in honestum obstagium, każdy z jednym sługą i dwoma końmi. Gdyby także tego nie uczynili, wtenczas
obowiązują się ponosić wszelkie straty, któreby wspomniani dłużnicy stąd ponieśli, niewymawiając się żadnemi wybiegami prawnemi.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1426.
Dokument Nr 256
1416. die 4. mensis Februarii, Cracoviae.
Albertus episcopus Cracoviensis bullam quandam Ioannis XXIII. P. M. anno 1415. de terris quibusdam Lithuaniae et Russiae ab
Ordine Theutonico occupatis datam, transcribit.
[Nos Albertus Dei gracia] episcopus Cracouiensis, regni Polonie cancellarius, notumfacimus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, noticiam presencium habituris, [quomodo magnificus dominus Cristinus capit]aneus et castellanus Cracouiensis, tamquam
castellanus Cracouiensis et Donin decanus Cracouiensis et prepositus sancti Floriani extra [muros Cracouienses], vicecancellarius
regni Polonie predicti, literas apostolicas domini Iohannis tunc pape XXIII in pargameno scriptas, ipsiusque vera bulla plum[bea
iuxta morem] Romane curie bullatas, saluas, sanas et integras, omni prorsus vicio et suspicione carentes, tenoris et continencie
infrascriptorum co[ram nobis nom]ine et pro parte serenissimi principis et domini, domini Wladislay regis Polonie, in eisdem
literis principaliter nominati, exhibuerunt et [petiuerunt, ut easdem] literas transsumere ac de verbo ad verbum transscribere
cum interposicione nostri decreti dignaremur. Quarum tenor de verbo ad verbum sequi[tur et est talis:]
Ad perpetuam rei memoriam. Romanus pontifex in specula militantis ecclesie constitutus ac pacis et iusticie precipuus conseruator
et auctor .......... regit et qui habet super vniuersam creaturam plenitudinem potestatis personarum, negociorum et temporum
qualitate pensata quedam ........ atura decreta concessa uel ordinata corrigit, reformat, tollit et cassat, precipue ubi et
quando dinoscit ex indultis aliquibus inter reg[na et Christi]fideles dicordias guerrarumque discrimina grauissima quomodolibet
emersura, prout in altisimo conspicit salubriter expedire. Exhibita siquidem [nobis pro parte] Wladisslay regis Polonie illustris
et dilecti filij nobilis viri Allexandri alias Witoldi, magni ducis Litwanie petitio continebat, quod olim [Fratres] ordinis
beate Marie Theutunicorum, qui tunc temporis allegabant terras et dominia Litwanie, videlicet paganicas et Rusie scismaticas
....... asserentes, propter quod et alia per eos tunc allegata, nonnulli felicis recordacionis predecessores nostri ac pye
memorie Romani reges eidem ordini contra easdem Litwanie et Rusie terras vid ..... in hunc euentum, ut ordo ipse easdem terras
posset inuadere et occupare, [pye mem]orie Fredricus Romanorum imperator tunc suas literas tradidit, quod vbicumque vexilla
seu banderia fratrum dicti ordinis in eisdem terris erecte [fuerint], omnia eidem ordini deberent esse subiecta. Et sicut
eadem peticio subiungebat, ipsi predecessores nostri necnon Romani reges et imperatores, .... esserunt ad hoc, ut eedem terre
ad fidem catholicam venire compellerentur. Et quoniam sicut Altissimo placuit et cooperante Spiritus sancti ......... at ducit
eciam et reducit non vi aut compulsione seu opere Fratrum dicti ordinis idem rex et dux cum vniuersis terris suis .........
et orthodoxam fidem ............ sedis fidelitatem deuocionem et obedienciam iamdudum conuersi fuerunt et existant, ac in
eisdem ..... ... erare incom .............. dispositi: quare pro parte dictorum regis et ducis nobis fuit humiliter supplicatum,
ut cum ......... s quam .......... huiusmodi litteras tam Sedis apostolice, quam imperiales et regales et omnia et singula
in eis contenta .......... t debe ....... ad terras atque dominia prefatorum regis atque ducis et partes Lithwanie et Rusie
prefata[rum terr]arum habitatores ........ .......... et reuocare et alias super premissis statui regis et ducis ac terrarum
et parcium huiusmodi [salub]riter prouidere .......... ... tis de [speciali] gracia dignaremur. Nos igitur attendentes serenitatem
prefati regis ac nobilitatem ..... s Allexandri du[cis ........ .... quam erga statum et honorem nostrum et prefate ecclesie
in precipua deuocionis integ[ritate .......... tissime ha .......... ........ tencione dispositos, Christianam religionem
per conuersionem infidelium in partibus ............................. bare catholicam totis uiribus incessanter, uolentes
ut guerras et scandala inter ................... hospitalis [sancte] Marie Theutunicorum de Prussia predictos et eorum subditos
ex alia partib[us ....... ...... propterea virisimiliter e]mersura de medio submouere, premissis et nonnullis alijs racionabilibus
causis .............. huiusmodi supplicationibus inclinati, habentes statum et formas dictarum litterarum tam Sedis apostolice,
quam regum, imperatorum ........... ........ quilibet contra dictas terras, partes ac degentes in illis Magistro, Fratribus
ac ordini predictis communiter uel diuisim ..... ....... eis hic alias pro sufficienti ..... ex premi[ssa] auctoritate apostolica
et ex certa scientia te[nore presenc]ium declaramus atque decernimus ........... quorumcum[que tenorum existant et [tam] per
Romanos pontifices, quam Fredericum et alios Romanos imperatores ac reges [Magistro, Fratribus et] ordini prefatis con[cessa
.... ]ras et dominia Lithwanie ac Russie aut degentes in illis quomodocumque et qualiter[cumque ........................ homines]
et subditi eor[um ..... ]ti Spiritus sancti gracia cooperante non vi aut opere dictorum Magistri, Fratrum [et ordinis ...................
luine illus .... di]noscuntur existere, non posse aut debere decetero se extendere aut extendi seu@]?@ ...........................
dicta a .... n partem in aliquo premissorum causa quouismodo ac effectus huiusmodi litterarum qu ...........................
.... um s[eu inhabi]tatores et incolas reuocamus, cassamus, irritamus et anullamus ac viribus protinus .........................
.... constitucionibus [apasto]licis, legibus imperialibus ac indultis predictis, eciam si de eis et totis eorum tenoribus
................ ...... et ipsorum [circumst]ancijs vniuersis ac de verbo ad verbum in nostris litteris facienda esset mencio
specialis .................. entes exnunc irritum et inane, si secus super hijs a quoquam quauis auctoritate scienter uel
ignoranter quomodolibet [ ................ Nulli ergo hominu]m liceat hanc paginam nostre declaracionis, reuocacionis, cassacionis,
irritacionis, annullacionis, euacuacionis et constitu]cionis infringere seu ei ausu temerario contrai]re; si quis autem hoc
attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noue[rit incursurum.
Datum Pise ...... Februarij, pontificatus nostri anno quinto.
Nos vero dictorum dominorum Cristini castellani Cracouiensis et Donin vicecancellarij regni Polonie [nomine serenissimi domini]
nostri regis Polonie acclinati, prefatas litteras apostolicas domini Iohannis tunc pape XXIII de uerbo ad verbum transsumere
ac [transcribere .......... q]uod sensum mutaret aut variaret intellectum, cum interposicione nostri decreti mandauimus, ut
easdem litteras sic per nos transscrip[tas ..... ... ] Iud ........ vbilibet plena fides adhibeatur. In quorum omnium et singulorum
fidem et testimonium premissorum presentes per ...... .............. transsumpmi, exemplari et subscribi mandauimus nostrique
appensione sigilli fecimus communiri. Actum et datum in thezauro [regis] Polonie in [castro Cracouiensi] anno Domini millesimo
quadringentesimo sexto decimo, indiccione nona, die Martis, quarta mensis Februarij, hora vesperorum, .............. tore
vaccante. Presentibus honorabilibus viris: magistro Nicolao Hinczonis et Stanislao alias Mroczkone Petri de
Brzuchana, canonicis Cracouiensibus ac Ma ...... ....
decz clerico Gnez[nensis ecclesie testi]bus ad premissa vocatis.
S. N. Et ego Albertus Othira quondam Martini de
Luthome, clericus Poznaniensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius,
predictis literarum apostolicarum presentacioni, transumpto et austoritatis ac decreti interposicionis peticioni, earumque
decreto alijsque omnibus et singulis premissis, [dum sic] ut prefertur, agerentur et fierent, vnacum prenominatis testibus
presens interfui eaque omnia et singula sic fieri vidi et audiui ali[jsque arduis] me occupato negocijs per alium fidelem
scribi, exemplari ac transumi procuraui, et quia ipsum transumptum cum suo originali se ......... diligentissime et fideliter
auscultaui et vtrumque in omnibus concordare inueni, ideo me manu mea propria huic subscribens, in [hanc publicam] formam
redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis vnacum appensione sigilli prefati reuerendi in Christo patris domini Alberti
[episcopi Craco]uiensis de certa ipsius sciencia et mandato speciali consignando, in fidem et testimonium omnium et singulorum
premissorum specialiter ......
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N, 339), po obu brzegach w znacznej
części zetlały i zniszczony, opatrzony jest jedną pieczęcią niewielką z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym.
Pieczęć ta okrągła, wyobraża popiersie biskupa in pontificalibus, niżej tarcza z herbem Jastrzębcem. W otoku napis: s. Alberti.
dei. gra. epi. Crac.
Dokument Nr 257
1416. die 17. mensis Iulii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae civitati Posnaniensi concedit leges quasdam de successione filiorum in bona per matrem derelicta.
R. Lancicie ipso die b. Alexii. Król rozkazuje, aby odtąd synowie mieszczan poznańskich brali w spadku po swych matkach rzeczy
ruchome
(supellectilia alias gerode), jeśli te bez potomstwa żeńskiego zmarły, a zarazem kasuje wszystkie prawa, temu postanowieniu przeciwne, jakich miasto Poznań
dotąd używało, a które i innych krewnych oprócz synów do takiego spadku przypuszczały. Testes, magnifici strenuique viri:
Nicolaus de
Michalow Sandomiriensis, Iacobus de
Koneczpole Syradiensis, Mathias de
Labyschyn Brestensis, palatini, Iohannes de
Lankoschino Lanciciensis, Iohannes de
Sczekoczini Lublinensis castellani, Petrus Schaffranecz subcamerarius Cracouiensis militesque alij etc. Datum per manus venerabilis domini
Donyn, Sedis apostolice protonotarij, decani Cracouiensis, prepositi sancti Floriani etc. regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 27), opatrzony był niegdy pieczęcią, po której tylko pasmo
nici jedwabnych spłowiałych pozostało.
Dokument Nr 258
1416. die 6. mensis Septembris, in Ląd.
Henricus abbas monasterii Landensis cuidam Swach dicto Forak scultetiam in villa Kynwerder seu Sosnowy Ostrów vendit.
In nomine Domini amen. Quoniam ea, que in tempore geruntur, ne processu temporis dilabantur, necesse est, ut sripti et sigillorum
testimonio roborentur. Hinc est, quod nos frater Heinricus diuina paciencia abbas totusque conuentus monasterij Landensis,
ordinis Cisterciensis, diocesis Gneznensis, scire volumus quoslibet inspectores tam posteros, quam modernos, quod communi
consensu et consilio nostri conuentus ad hoc prehabito, vendidimus et presencium testimonio vendimus prouido viro Swach dicto
Fforak suisque legitimis successoribus sculteciam ville nostre noue plantacionis dicte
Kynverder et in wlgari
Sosnowi Ostrów,1) pro certa pecunie quantitate, iure Theutonicali locandam atque iure hereditario possidendam sub condicionibus infrascriptis.
In primo videlicet, quod idem Swach Fforak scultetus prefatus suique successores legitimi in eadem hereditate duos mansos
habebunt et libere possidebunt; in quorum mansorum medio quedam
bloto est sita retro Sczapo wlgariter
szadi kerz nuncupata, que
bloto de illis duobus mansis, scilicet sculteti, est excepta et exempta, quam nostra pro curia ibidem in
Cownathi seruamus et perpetue seruare intendimus. Eciam ibidem scultetus pretaxatus ad auctoritatem presencium libertatem habebit
viginti quatuor annos duraturam. Simili modo et kmethones a tempore, quo aduenerint, computando, viginti annos libertatem
se sciant dubio procul modo habituros, ac post decursum predictorum annorum seu earum libertatum predicte ville kmethones
de quolibet manso singulis annis ad festum sancti Martini marcam latorum grossorum nobis dabunt, assignabunt totaliter et
persoluent. Item ad sanctum(s) Pasche de quolibet manso per mediam sexagenam ovorum et ad festum Assumpcionis beate Marie
per duos pullos quolibet anno nobis sint astricti. Insuper eidem sculteto nostro sepefato dedimus et assignauimus ac per presentes
damus et assignamus unum iuger arabile, exceptis illis duobus mansis memoratis, super quod iuger eundem licenciamus ortulanos,
tabernatorem, secundum quod sibi placitum fuerit, collocandum. Item idem scultetus pistrinum, fabricam sutoriam et macellum
supra suam hereditatem, ubicunque sibi visum fuerit, edificare et construere poterit nostra de licencia, consensu et voluntate.
Eciam scultetus predictus suique posteri ad omnia seruicia nobis obligantur, quibus alij nostri sculteti seruire sunt astricti;
ad que seruicia vnum equum de duabus marcis latorum grossorum tam ipse, quam sui posteri habebunt et seruabunt. Insuper scultetus
memoratus (et) sui legitimi successores tercium denarium de qualibet re iudicata habebunt, eademque libertate gaudebunt, qua
sculteti in alijs nostris villis constituti frui hactenus sunt consueti. Item scultetus in magno iudicio, quod secundum communem
consuetudinem terre quolibet anno obseruatur, nobis sex scotos, kmethones vero mediam marcam soluere, dare et assignare sint
astricti. Item kmethones in dicta nostra villa de quolibet manso nobis quolibet anno tribus vicibus ac qualibet vice vnum
iuger arare tenebuntur. Insuper ut omnis disceptacio inposterum super seruicio et libertate kmethonum funditus subtrahatur,
ad omnia seruicia, ad que kmethones militum sunt astricti, kmethones ville nostre prescripte nobis modo simili (sint astricti).
In quorum omnium testimonium et robur perpetue firmitatis presentem litteram cum nostro conuentusque nostri sigillis fecimus
communiri. Datum in monasterio nostro Landa pretaxato, dominico die (ante?) festum Natiuitatis Marie virginis gloriose, sub
anno Domini millesimo quadringentesimo sextodecimo. Presentibus discretis viris fratribus religiosis: Felice priore, Gerardo
suppriore, Hinrico celerario, Iohanne bursario ac alijs plurimis fidedignis, ad hoc vocatis specialiter et rogatis, in testimonium
premissorum omnium et singulorum.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 45.
1)Miejscowość ta oznaczyć się nie da; ani bowiem miejscowość Kynwerder ani Ostrów sosnowy dziś nie istnieją.
Dokument Nr 259
1416. die l5. mensis Septembris, Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis villam Rczelino, de qua eidem capitulo
heredes de Uniączyce litem intendebant, addicens.
Nos Nicolaus de
Bloczessewo, iudex Poznaniensis generalis, significamus tenore presencium vniuersis, quibus expedit, quod sub anno Domini millesimo CCCC°
decimo septimo, feria secunda infra octauas Epyphanie Domini, in domo Risconis ciuis Poznaniensis, cum nobilibus viris, dominis
Nicolao de
Bonarzewo, Iarando de
Lubom, Nicolao de
Rambino, Andree(s) de Nouacuria, Mathie de
Moszina, Gywano de
Solbacz sedebamus, ibi veniens honorabilis vir dominus Nicolaus Wsczele vicarius perpetuus ecclesie Poznaniensis, vnam literam papiream,
apertam, sigillo citatorio Poznaniensi sigillatam, nobis presentauit huius(modi) sub tenore:
"Strennuo militi, domino Nicolao de
Bloczessewo iudici, necnon Mroczkoni de
Clesczewo subiudici Poznaniensibus, Vigandus burgrabius Poznaniensis, Nicolaus castellanus Santhoczensis, Stanislaus Slap loco domini
iudicis, Nicolaus Sekirca loco domini subiudicis, amiciciam presinceram. Domini et amici nobis dilecti! Noueritis, quod dum
feria tercia in crastino Exaltacionis sancte Crucis, ante domum arcuficis ciuis Poznaniensis, in minoribus terminis iudicio
regali presidebamus sub anno Domini millesimo CCCC° X° sexto, ibi veniens Zophia, Hanka et Thomislaus vir ipsius Hancze, heredes
de
Vnanczicze, coram iudicio recognouerunt, quod domini capitulum ecclesie Poznaniensis satisfecerunt eis pro hereditate
Rczelyno, pro qua hereditate domini predicti capitulum dederunt predictis Zophie, Hancze et Thomislao centum marcas latorum grossorum,
racione quibus centum marcis recepcione recesserunt a suo iure, quod habuerunt ad dictam hereditatem
Rczelyno. Super quo adiudicatum domini capitulum soluerunt. Et sic pro omnibus causis, quas habuerunt et pro quibus terminum habuerunt,
videlicet pro predicta hereditate
Rczelyno imperpetuum recesserunt, prout eciam in libro terrestri de verbo ad verbum inuentum et presentibus consignatum. Vnde uestram
amicabilem dominacionem duximus rogitandam, quatenus prefatis dominis capitulo Poznaniensi vestram literam adiudicatoriam
dare dignemini super dictam recognicionem, vestris sigillis roboratam, prout alijs terrigenis dare consueuistis, prout eciam
est iuris et moris terrestris consuetudo. Actum et datum anno, die, loco et testibus, quibus supra, citatorio sub sigillo."
Nos igitur prefatus iudex, visa sufficienti attestacione et tenorem presentis litere exaudientes et plenarie intelligentes,
solumque Deum pre oculis habentes, ex informacione et speciali mandato dominorum, tunc nobiscum consedencium, presentem literam
duximus confirmandam et presentibus ipsam confirmamus. In cuius rei testimonium sigillum nostrum et domini Mroczkonis de
Clesczewo sunt appensa. Datum et actum anno, die, loco quibus et testibus supra premissis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
na paskach pargaminowych uwieszonemi, których dziś nie dostaje.
Dokument Nr 260
1417. die 26. mensis Decembris, Constantiae.
Martinus V. P. M. ratam facit bullam Ioannis XXIII. P. M. de revindicandis bonis archiepiscopatus Gnesnensis.
Martinus episcopus seruus seruorum Dei. Uenerabili fratri Nicolao archiepiscopo Gneznensi, salutem et apostolicam benediccionem.
Prouisionis nostre debet prouenire subsidio, ut ius suum cuilibet conseruetur et hijs, que ecclesiarum et prelatorum earumdem
commodum respiciunt, libenter adicimus apostolici muniminis firmitatem. Dudum siquidem pro parte tua Baldassari tunc Iohanni
XXIII in sua obediencia nuncupato exposito, quod nonnulli archiepiscopi Gnesnenses, qui fuerunt pro tempore predecessores
tui, de nonnullis bonis ac redditibus archiepiscopalis mense Gneznensis ecclesie, cui presidebas tunc, prout presides de presenti,
sub uarijs et diuersis figmentis atque coloribus plerasque abusiuas concessiones siue donationes nonnullis personis ac ecclesijs
et locis alijs ecclesiasticis, quibusdam uidelicet ex eisdem ad uitam, aliquibus uero personarum earundem ad non modicum tempus
minus racionabiliter aut inconsulte, pro solo nutu ipsorum fecerant; quiquidem redditus ac bona, sic ut prefertur, alienata,
pretextu concessionum et donationum predictarum per huiusmodi personas indebite detinebantur et dieuersimode occupabantur
in tui ac mense et ecclesie predictarum enormem lesionem, preiudicium atque damnum. Dictus Baldassar tunc Iohannes XXIII,
ut premittitur, nuncupatus, in premissis de oportuno remedio prouidere uolens, omnes et singulas concessiones siue donationes
huiusmodi prefatis personis tam laicis, quam nobilibus et tam ecclesiasticis, quam mundanis cuiuscumque status, gradus, ordinis,
preeminencie, dignitatis, excellencie uel conditionis existerent, ac ecclesijs et locis ecclesiasticis huiusmodi communiter
uel diuisim sub quacunque forma uel conceptione uerborum factas, etiam fideiussionibus, bonorum obligationibus ac iuramentis
et alijs cautelis sub confirmatione apostolica uel quacunque firmitate alia uallatas, etiam si de concessionibus seu donationibus
huiusmodi in eiusdem Baldassaris tunc Iohannis XXIII, ut premittitur, nominati de uerbo ad uerbum habenda esset mentio specialis,
prout in preiudicium, damnum et lesionem mense et ecclesie predictarum uergere noscerentur, auctoritate sua apostolica ex
certa sciencia per suas litteras cassauit, reuocauit, irritauit, anullauit ac uiribus uacuauit, illasque concessiones siue
donaciones cum omnibus in prefatis litteris contentis et quibuscumque inde secutis, nullius existere roboris uel momenti sciencia
et auctoritate prefatis decreuit et eciam declarauit, et nichilominus predicta omnia et singula bona et redditus, que cum
eorum qualitatibus, speciebus, ualoribus, uocabulis, confinibus et alijs suis circumstancijs uniuersis presentibus tunc haberi
uoluit pro expressis et specifice declaratis, sic alienata et dissipata ad ius et proprietatem ac uerum dominium mense et
ecclesie predictarum prefata auctoritate reduxit et eciam reuocauit, ipsaque bona et redditus prefate mense applicauit ac
te, mensam et ecclesiam prefatos ad huiusmodi bona, redditus eorumque proprietatem in corporalem possessionem suarum serie
litterarum restituit et reintegrauit, ita quod liceret tibi per te uel alium seu alios, quos duceres deputandos, prefatorum
reddituum et bonorum corporalem possessionem apprehendere et perpetuo retinere, illaque in usus et commoditatem mense et ecclesie
prefatarum libere conuertere et alias de eis disponere et ordinare, quemadmodum archiepiscopi Gneznenses, qui fuerunt pro
tempore ante concessiones seu donaciones huiusmodi, de illis disponere seu ordinare potuerunt seu etiam debuerunt, alienatione
tamen eorundem reddituum et bonorum tibi penitus interdicta, prout in dictis litteris plenius continetur. Cum autem, sicut
eadem peticio subiungebat, tu dubites, prefatas litteras minorem obtinere roboris firmitatem pro eo, quod ipse scismate durante
concesse fuerunt, dictusque Baldassar tunc Iohannes XXIII a iure, quod in papatu se habere dicebat, per concilium generale
Constanciense depositus extitit atque eiectus, quare pro parte tua nobis fuit humiliter supplicatum, ut omnia in dictis litteris
contenta, pro eorum subsistentia firmiori confirmare de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur earundem mense et ecclesie
utilitati et comodo prouidere uolentes, huiusmodi supplicationibus inclinati, cassationem, irritationem, reuocationem, annullationem,
uacuationem, constitutionem, declarationem, uoluntatem, reductionem, applicationem, restitucionem et reintegrationem ac alia
in dictis litteris contenta, iuxta earundem litterarum seriem et tenorem rata et grata habentes, illa auctoritate apostolica
confirmamus et presentis sripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre uoluntatis, confirmacionis
et communicionis infringere uel ei ausu temerario contraire; si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis
Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Constancie VII kalendas Ianuarij, pontificatus
nostri anno primo. - xxxx B. de Vincio. - Io. Grasseti.
(na zakładce) M. Pinardj.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 342), opatrzony jest ołowianą bulą
papieża Marcina V, zawieszoną na sznurku z czerwonego i żółtego jedwabiu.
Dokument Nr 261
1417. die 4. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis Nicolao de Siemiszewo privilegium de scultetia in villa Czerlejno anno 1360. datum,
renovat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos capitulum sancte ecclesie Gneznensis significamus tenore presencium
vniuersis, quibus expedit, tam presentibus, quam futuris, quomodo prouidi Nicolai de
Szemisszewo, sculteti in Maiori
Czirznelino, nobis instans oblata peticio continebat, quatenus literam seu @?@priuilegium super vendicionem et iure scultecie ibidem in
Maiori
Czirznelino1) sculteto per nos datum et concessum innouare, ratificare, approbareque et confirmare dignaremur. Cuiusquidem priuilegij
tenor de uerbo ad uerbum sequitur per omnia in hec uerba:
In nomine Domini amen. Vt facta mortalium labilia robur imposterum perpetue firmitatis obtineant, sapientum sanxit auctoritas,
ea literarum serie cum annotacione testium memorie transferre posterorum. Nouerint igitur tam moderni, quam futuri vniuersi,
quod nos Kelczo scolasticus Gneznensis ecclesie de consensu venerabilis in Christo patris, domini Iaroslai diuina prouidencia
archiepiscopi et capituli eiusdem Gneznensis ecclesie, cupientes hereditatem nostram Maius Czirznelino vocatam, quam ab eadem ecclesia obtinemus, in quibus vtilius et melius possemus, reformare, discreto viro Michaeli et suis
liberis legittimis in ius Theutunicum Sredense expositam scolteciam pro quindecim marcis grossorum vendidimus, in eadem assignantes
predicto sculteto nomine scultecie duos mansos liberos, tercium denarium iuramenti et cuiusilbet iudicati imperpetuum pacifice
possidere. Quia vero predicta hereditas extitit totaliter fere locata, ob id libertate posposita eius incole fertonem vsualis
monete quilibet et maldratam triplicis frumenti pro censu, videlicet quatuor tritici, quatuor siliginis et quatuor auene singulis
annis ad festum beati Martini episcopi et confessoris nobis et successoribus nostris perpetue soluere ac versus Gneznam aut
ad similem distanciam, si necesse fuerit, deducere tenebuntur. Et quoniam iura Sredensia nobis sunt penitus incognita, quidquid
vtilitatis nostrum tangit dominium, pro nobis reseruamus. Vt autem hec nostra deliberati animi emptio immobilis perseueret,
hunc(s) priuilegium dedimus scribi ac predicti capituli et nostri sigillorum caractere communiri. Actum Gnezne in crastino
beati Martini ewangeliste, anno eiusdem Domini millesimo trecentesimo LX. Presentibus hijs honorabilibus testibus, scilicet:
Iohanne decano, Martino archidiacono, Petro custode, Martino, Ianussio canonicis Gneznensibus et ceteris fidedignis.
Nos vero prenominati Nicolai in hac parte iustis et racioni consonis petticionibus paternaliter acclinati, prefatam literam
seu priuilegium ac omnia et singula in eo contenta cum omnibus suis condicionibus, articulis, clausulis et sentencijs rata,
firma et grata habentes, tenore presencium ratificamus, gratificamus, approbamus et confirmamus de nostra certa sciencia,
decernentes ea robur obtinere perpetue firmitatis. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum
et datum Gnezne in capitulo generali, sub anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo decimo septimo, feria secunda
infra octauas Circumcisionis Domini. Presentibus venerabilibus et honorabilibus viris, dominis: Wincencio decano, Michaele
scolastico, Iohanne cantore, Nicolao Strzesconis custode, Swanthopelkone cancellario, Benedicto de
Modla officiali, Iohanne Pella preposito Crusuiciensi, Przedwogio de
Grandi, cantore Wladislauiensi, Miroslao decretorum doctore, Nicolao de
Budzislaw, Paulo de
Czechowo, Wincencio archidiacono Wneouiensi, Martino et Henrico Byel prelatis et canonicis capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 340), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko sznurek z zielonego i czarnego jedwabiu pozostał.
1)Czerlejno wieś w pow. szredzkim.
Dokument Nr 262
1417. die 7. mensis Ianuarii, Constantiae.
Martini V. P. M. bulla de interdicto in civitate Gnesnensi in casibus quibusdam non observando.
Martinus episcopus seruus seruorum Dei. Uenerabili fratri Nicolao archiepiscopo Gneznensi et dilectis filijs clero ac communitati
ciuitatis Gneznensis salutem et apostolicam benedictionem. Romani pontificis prouidencia circumspecta nonunquam censurarum
ecclesiasticarum rigorem mitigat, prout id salubriter expedire cognoscit. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte uestra peticio
continebat, quod sepe contingit diuersas personas tam ecclesiasticas, quam seculares, suspensas uel interdictas a celebrando
uel audiendo diuina publice in ecclesias excommunicationis sentencia innodatas, ad ciuitatem Gneznensem pro suis etiam tractandis
negocijs uel alijs ex causis accedere, pernoctare et quandoque diucius residere. Quibus sic in ipsa ciuitate existentibus
per tres uel plures dies, post earum recessum ab eadem inter[dictum] ecclesie in ipsa de antiqua consuetudine uel auctoritate
processuum apostolicorum uel aliorum publice consueuit obseruari, propter quorum frequenciam et publice missarum et aliorum
diuinorum officiorum celebracionis in ciuitate predicta cessationem diuturnam plerumque ciuium et habitatorum ciuitatis predicte
ad huiusmodi diuina officia audienda tempescit deuocio, diuinusque cultus in ciuitate diminuitur antedicta. Quare pro parte
uestra nobis fuit humiliter supplicatum, ut prouidere super hoc de oportuno remedio de benignitate apostolica dignaremur.
Nos igitur, qui Christifidelium deuocionis ad Deum ac diuini cultus continuationem cupimus et augmentum, attendentes, quod
huiusmodi ecclesiastici rigoris obseruacio tendit in noxam, huiusmodi suplicacionibus inclinati, uobis auctoritate apostolica
tenore presencium indulgemus, quod postquam quecunque persone a celebrando uel audiendo diuina publice suspense uel interdicte
aut excommunicationis sentencia ligate, quas ad ciuitatem predictam pro quibusuis negocijs et ex quacunque causa forsan accedere
aut pernoctare uel morari contigerit forsitan in futurum, ab eadem ciuitate uel eius suburbijs recesserint, occasione presencie
eorundem interdictum in ciuitate predicta minime debet obseruari uosque frater archiepiscope et tui successores archiepiscopi
Gneznenses ac clerus prefati diuina officia publice et alta uoce ianuis apertis celebrare libere et licite ualeatis: constitucionibus
et processibus eciam apostolicis ac consuetudine predicta ceterisque contrarijs non obstantibus quibuscumque. Nulli ergo omnino
hominum liceat hanc paginam nostre concessionis infringere uel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hec attemptare presumpserit,
indignacionem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Constancie VII Idus
Ianuarij, pontificatus nostri anno primo.
(na zakładce) Rta gratis. M. Pinardj.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 344), opatrzony jest ołowianą bulą
papieża Marcina V, zawieszoną na sznurku z żółtego i pąsowego jedwabiu.
Dokument Nr 263
1417. die 20. mensis Ianuarii, in Przemęt.
Ioannes de Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam facit venditionem hereditatis in villis
Siekowo et Ujazd1) a Nicolao Tumigrala de Siekowo Ioanni, Michaeli, Sandivogio et Thomae de Siekowo factam.
R. In
Przemanth feria quarta in die beati Fabiani et Sebastiani. Testes: Przibislaus de
Griszina, Iarotha de
Wilkowya castellanus Radzimensis, Ianussius de
Concolewo, Andreas de
Boyanowo, Ianussius de
Popowo et Oszep de
Xangynycze heredes.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis acta a. 1427.
1)Siekowo i Ujazd wsie w pow. kościańskim.
Dokument Nr 264
1417. die 3. mensis Martii, in Paradyż.
Andreas abbas monasterii Paradisiensis ratam esse iubet vendicionem quatuor cum medio fertonum annualium a Hannes Pusch sculteto
de Grodzisko Hannesoni Schultes iudici de Mertinstorf in vim reemtionis factam.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Pieczęć osobno przechowana, wyobraża pod gotyckiem
poddaszem opata z pastorałem w prawej. Napis otokowy: s. Andree abbatis de Paradiso.
Dokument Nr 265
1417. die 9. mensis Martii, Posnaniae.
Vincentius decanus Gnesnensis et officialis episcopi Posnaniensis villam episcopalem Szydłowo Erasmo Rosman de Naramowice
in C marcis pignori obligat.
R. Poznanie feria tercia post dominicam Reminiscere. Wincenty dziekan gnieźnieński a oficyał Andrzeja biskupa poznańskiego
zastawia z polecenia biskupa i za zezwoleniem kapituły wieś stołową biskupstwa
Szydłowo1) Erazmowi Rosman z
Naramowic za 100 grzywien groszy praskich liczby polskiej. Gdy jednak wieś
Szydłowo tylko 5 grzywien czynszu rocznego niesie, zaś od kapitału pożyczonego należy się 10 grzywien rocznie, przeto resztujących
5 grzywien czynszu rocznego zapisuje oficyał na kmieciach wsi
Plewiska.2) Układ ten zrobiony jest na wyderkaff.
Powyższy układ zatwierdził Iohannes de
Sczecoczini castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Polonie w Poznaniu d. 14 marca. Testes: Mroczko de
Lopuchowo, Vincencius de
Swanowo, Petrus et Michael fratres uterini de
Iarognewicze, Staschko de
Lubicz, Iohannes Czeczerad de
Falcowo heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta ad a. 1434. Pieczęć oficyała Wincentego przedstawiała herb Nałęcz, pieczęć
starosty Jana Szczekockiego herb Odrowąż i napis: sigillum Iohannis de Sczecocino.
1)Szydłowo wieś niegdy pod Poznaniem w sąsiedztwie Naramowic położona, dziś nie istnieje.
2)Plewiska wieś w pow. poznańskim, par. Komorniki.
Dokument Nr 266
1417. die 24. mensis Martii, in Przedborz.
Sbigneus heres de Wysoka góra Nicolao archiepiscopo Gnesnensi Florianum filium Samborii do Lgota in praepositum de Gorzkowice
praesentat.
R. In
Przedborz feria quarta in die s. Gertrudis. Sbigneus heres de
Wiszoka gora, castellanus Rospiriensis przedstawia Mikołajowi arcybiskupowi gnieźnieńskiemu Floryana Samborowicza ze
Lgoty na probostwo w
Gorzkowicach,1) opróżnione po ustąpieniu ostatniego proboszcza Floryana, do któregoto probostwa prawo prezenty od króla otrzymał.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de a. 1419, z oryginału, u którego pieczęć wisząca przedstawiała herb
Zadorę.
1)Gorzkowice wieś paraf. w pow. piotrkowskim.
Dokument Nr 267
1417. mense Aprili.
Ulrici episcopi Termopolensis, suffraganei et vicarii in spiritualibus generalis Wladislaviensis litterae ad Benedictum officialem
Gnesnensem de Iarando capitaneo de Inowrocław a vinculo anathematis non absolvendo.
R. Ulryk biskup termopolski, sufragan oraz wikaryusz in spiritualibas włocławski, pisze do Benedykta oficyała gnieźnieńskiego,
że lubo dnia 6 kwietnia przybyli do niego ze strony tegoż oficyała z Gniezna niektórzy zastępcy za sprawą Jaranda starosty
inowrocławskiego, który za gwałty przeciw kościołowi popełnione, wyklętym został, z wnioskiem, aby ta klątwa zniesioną została,
on wszelako tego uczynić nie może, raz dlatego, iż klątwę wydał na rozkaz biskupa, powtóre, że Iarand, lubo mu było na instancyę
króla i księcia Witołda obiecane rozgrzeszenie, byleby szkody poczynione wynagrodził, tego jednak dotąd nie uczynił.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad. a 1417.
Dokument Nr 268
1417. die 17. mensis Aprilis, in Gliniany.
Wladislaus II. rex Poloniae palatino, capitaneo et nobilitati terrae Cuiaviensis mandat, ut Bodzantae subdapifero Vladislaviensi
fidem dent.
R. In
Glinyany sabbato ante Conductum Pasche. Jak się z protokułu okazuje, miał Bodzanta imieniem króla dać świadectwo, że Jarand starosta
inowrocławski nie mógł stanąć na terminie, gdyż wraz z innymi został przez króla powołany na zjazd do Brześcia, na dnie 10
i 11 maja w sprawach krajowych. - Relacio Sbignei protonotarij.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1417.
Dokument Nr 269
1417. die 26. mensis Aprilis, in Skrzyn.
Petri rectoris ecclesiae parochialis de Skrzyn ad Benedictum officialem Gnesnensem de iure patronatus ecclesiae parochialis
in Skrzyn litterae.
R. In oppido
Skrzin feria secunda post festum s. Adalberti. Petrus rector ecclesie parochialis in oppido
Skrzin, pisze do Benedykta oficyała gnieźnieńskiego, iż stósownie do jego rozkazu odebrał przysięgę od Jana z
Janikowa, dziedzica wsi
Goliny i Rafała z
Przysuchy w sprawie przeciw Mikołajowi Bland i bratu jego Rafałowi, dziedzicom
Wielkiego Skrzynna1) o prawo patronatu kościoła parafialnego w tejże wsi, a to w obecności Dobrogosta plebana wsi
Sboszyn, Stanisława kaznodzieji z miasta
Skrzynna, Stanisława rektora szkoły tamże, Mieczysława de
Wyslka, Jana dziedzica de
Comy i Warsza dziedzica de
Clunewecz.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1417.
1)Skrzynno dawniej miasteczko w pow. opoczyńskim.
Dokument Nr 270
1417. die 13. mensis Iulii, in Górka.
Ioannes de Szczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Barthossium Sokołowski Nicolao
de Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis X marcas annuas de proventibus oppidi Koźmin1) C marcis in vim reemptionis vendidisse.
R. In
Gorka in die s. Margarethe virginis. Testes: Nicolaus de
Brodnicza iudx Poznaniensis, Pasco de
Gogolewo subcamerarius Poznaniensis, Paulus de
Wyskotha venator Calissiensis, Derslaus de
Melgowo, Ianussius de
Zalussye, Iacobus de
Grandi plebanus in
Conyn.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1457 z oryginału, u którego wisiała pieczęć z herbem Odrowąż.
Treść powyższego dokumentu przejętą była także w zatwierdzenie Wincentego dziekana gnieźnieńskiego a wikaryusza in spiritualibus
et secularibus poznańskiego z r. 1416 z nadmienieniem, że ów dokument opatrzony był trzema pieczęciami, mianowicie dziekana
z herbem Nałęcz, Bartosza Sokołowskiego z herbem Rogala, wreszcie miasta Koźmina z orłem.
1)Koźmin miasto w pow. krotoszyńskim.
Dokument Nr 271
1417. die 9. mensis Septembris, Gnesnae.
Iacussii Iakka de Wilczyna, iudicis Calissiensis generalis decretum, Alberto, Ioanni, Derslao et Stanislao de Gurowo partem
hereditatis villae Gurowo addicens.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Nos Iacussius Iacca iudex Calisiensis generalis et heres in
Wilczina, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo quadringentesimo decimo septimo,
feria quinta post festum Natiuitatis virginis Marie terminis particularibus Gnezne celebratis, in quibus nobiles domini Iacussius
burgrabius et aduocatus Gneznensis, Iohannes Cosza palatini, Oyerius de
Dambnicza subcamerarij, Petrus de
Gunicze subiudicis vicesgerentes, ceterique domini et officiales nobiscum iudicio presidebant regali, ibidem in presencia nostra
et dominorum predictorum constitutus personaliter nobilis Albertus suo necnon Iohannis, Derslai et Stanislai fratrum germanorum
nominibus, de
Gurowo, tenens et habens suis in manibus literam resignacionis super totam partem hereditatis
Gurowo,1) per Woyslaum ipsis temporibus perpetuis venditam, eandem insinuauit, notificauit et publicauit in tribis terminis particularibus,
continue se sequentibus, si quis sit propinquior ad eandem partem hereditatis
Gurowo. Et ibidem Nicolaus Chala ministerialis confessus est, se clamasse in eisdem tribus terminis particularibus, si quis sit propinquior
ad dictam partem hereditatis dicte
Gurowo. Nos itaque iudex prefatus visa huiusmodi litere resignacionis triplici publicacione et ministerialis recognicione, adiudicauimus
et presentibus adiudicamus eandem partem
Gurowo cum omni iure et dominio dictis Alberto, Iohanni, Derslao et Stanislao fratribus germanis, ipsorum legittima cum posteritate
temporibus perpetuis, iuxta laudum et statutum terrestre. Super quibus omnibus et singulis iudicatum soluit. In huius rei
testimonium nostrum et domini Bodzantha de
Chlappowo subiudicis Calisiensis sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum anno et die, presentibus, quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 341), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1)Gurowo wieś zapewne w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 272
1417. die 13. mensis Novembris, Posnaniae.
Proconsul et consules civitatis Posnaniensis Casparo Pfefchin civi et consuli Posnaniensi aream quandam molae birotae exstruendae
gratia conferunt.
R. Petrus Geldner proconsul, Henricus Buchwalt, Stanislaus Borzewusky, Georgius Markel, Ffalker Stowyn, Iohannes Ryszko, Nicolaus
Lindenar consules ciuitatis Posnaniensis nadają Kasprowi Pfefchin swemu współobywatelowi i współrajcy plac pod zbudowanie
młyna o dwu kołach przy rowie ciągnącym się wzdłuż muru miejskiego, po lewej ręce idąc do bramy, prowadzącej do kościoła katedralnego,
pod tym wszakże warunkiem, że wspomniany Kaspar i jego następcy obowiązani będą na wieczne czasy oba brzegi owego rowu utrzymywać
w stanie obronnym wbitemi palami i innemi przyrządami,
vulgo dyelmi, to jest jeden brzeg od strony muru miejskiego, począwszy od bramy zwanej Wodna aż do młyna królewskiego, leżącego naprzeciw
klasztoru dominikańskiego, a drugi brzeg od strony
Warty, począwszy również od bramy Wodnej aż do końca tegoż brzegu, gdzie się kończy tama. Ta zaś tama ma być o tyle podniesiona,
aby młyn królewski leżący wyżej naprzeciw bramy wrocławskiej, nie był przez zatrzymanie wód zalewany, o czem ma orzekać zebranie
kilku godnych młynarzy. Natomiast miasto zobowięzuje się nie udzielać nikomu więcej pozwolenia budowania młyna zbożowego na
tymże rowie, chyba młyna do szlifowania siekier, noży i innego żelaziwa, albo do piłowania drzewa lub dla garbarzy; nadto
uwalnia miasto młyn ten od wszelkich ciężarów, danin i t.p. miejskich. Za to wszystko ma miasto pobierać rocznie 12 grzywien
polskich, po trzy grzywny na każde Suchedni. Datum Poznanie sabbato proximo post festum s. Martini.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 28), opatrzony jest większą i mniejszą pieczęcią tegoż miasta,
zawieszoną na sznurku z białego, czerwonego i niebieskiego jedwabiu.
Dokument Nr 273
1417. die 15. mensis Novembris, Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum, inter Nicolaum et Swentoslaum praepositos ecclesiae de Tulce1) et scultetum necnon cmetones villae Pławce2) de decima reddenda litem dirimens.
R. Spór toczył się o to, że sołtys i kmiecie wsi
Płowce wzbraniali się proboszczom wsi
Tulce dawać dziesięcinę snopową, twierdząc, iż są obowiązani dawać tylko po jednym wiardunku z łanu. Oficyał na zasadzie okazanych
sobie przywileji przyznaje słusznoóć proboszczom tuleckim.
Archivum consistorii episcopalis Pnsnaniensis, acta a. 1598 - 1600.
1)Tulce, wieś paraf. w pow. szredzkim.
2)Pławce, wieś w tymże powiecie.
Dokument Nr 274
1417. die 18. mensis Novembris, in Kępa.
Ioannes et Petrassius de Kępa Maiori altare quoddam in ecclesia parochiali de Włościejewice1) dotant.
R. Datum in
Campa infra octauas b. Martini confessoris. - Iohannes et Petrassius fratres germani, heredes in
Campa Maiori wraz z Piotrkiem i synem jego Mikołajem, dziedzicami
Jezior, zapisują na fundacyę ołtarza WW. Apostołów, 11 tysięcy Dziewic i św. Mikołaja w kościele parafialnym wsi
Włościejewice, któryto ołtarz biskup poznański ma wznieść, 5 grzywien rocznego czynszu, a mianowicie 3 grzywny na kmieciach wsi
Ociosna, zaś 2 grzywny na
Małych Jeziorach, któryto czynsz ma być płacony przez wspomnianego Piotrka i syna jego Mikołaja. Oprócz tego będą namienieni bracia z
Kępy dawać ołtarzyście księdzu Michałowi i jego następcom tygodniowo jeden korzec mąki
(coretum farine) z młyna w
Kępie; Dobrogost zaś kasztelan giecki daje mu we
Włościejowkach ogród leżący obok wiatraka i plac obok kościoła na zbudowanie domu, 60 łokci długi a 40 szeroki. Za co ma tenże ołtarzysta
co poniedziałek odprawiać mszę za zmarłych i cotydzien wigilie z 9 lekcyami. Testes: Czyema in
Oczessna heres, Pasco in
Chlebowo, Iohannes Passykon et Czwek de
Piglowicze heredes.
Dokument powyższy zatwierdził Andrzej biskup poznański bez daty i miejsca, na prośbę Dobrogosta z Włościejówek kasztelana gieckiego, oraz braci Jana i Piotrasza dziedziców Wielkiej Kępy, wreszcie Piotrasza i Mikołaja z Małych Jezior z tym dodatkiem, iż do powyższej fundacyi przyczyniła się także Gela, wdowa po Swieborze, dziedzicu @Kelnic@, jedną grzywną rocznego czynszu na wsi Czothczyno, na której ma zapisane swe wiano.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1546.
1)Włościejewki, wieś w pow. szremskim.
Dokument Nr 275
1417. die 3. mensis Decembris, Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis testatur, Iaroslaum et uxorem eius Przechnam, heredes de Bieganów, Nicolao
de Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis sex marcas annuas ex proventibus villae Bieganów LX sexagenis grossorum
Pragensium vendidisse.
R. Testes: Iacobus Kurek presbiter de Poznania, Domarath et Przeczslaus fratres germani dicti Iowaki, Philippus dictus Przosna
familiaris dicti Nicolai cancellarii.
Sprzedaż powyższą zatwierdził Iohannes de
Sczekocziny castellanus Lublinen. capitaneus Maioris Polonie generalis dokumentem z d. 13 marca 1418 w Poznaniu. Testes: Miroslaus de
Bythin canonicus Posnaniensis, Parisius de
Poszarowo, Nicolaus de
Golambowo protunc burgrabius Posnaniensis, Domaratus de
Staralanka, Przeczeslaus de
Macussowo, Andreas de
Sczepowycze heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a 1483.
1)Bieganowo, wieś w pow. wrzesińskim.
Dokument Nr 276
1417. die 6. mensis Decembris, in Pyzdry.
Sandivogius de Ostroróg, palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet venditionem VI marcarum
annuarum ex proventibus villae Górka, a Ianussio herede de Górka swidwina Mathiae et uxori eius Margarethae, quondam heredibus
de Chocicza factam.
R. In
Pyszdri feria secunda proxima post festum s. Andreae apostoli. Czynsz powyższy darowali wspomniani małżonkowie Maciej i Małgorzata
ołtarzowi św. Jana Chrzciciela, Stanisława m. i Mikołaja b. w kościele parafialnym NPMaryi w Pyzdrach, przez siebie fundowanemu.
Testes: Nicolaus de
Goraszdowo pincerna Kalisiensis, Iacussius de
Rynarowo, Samborius de
Malochowo castellanus Dzbanschinensis, Dersko de
Malgowo, Przespraw de
Arzalkowo, Mathias de
Phalibogowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1458 - 1478.
Dokument Nr 277
1418. s. d. et m. in Dolsk.
Nicolaus abbas monasterii Lubinensis Petro Cordebog advocato hereditario de Swięciechów vendendi quinque marcas annuas altaris
ad ss. Helenam et Hedvigim in ecclesia de Swięciechów dotandi gratia, facultatem tribuit.
R. Czynsz powyższy pięciu grzywien ma być zapisanym na 4 łanach, należących do wójtostwa, z których 3 leżą ku
Wilkowu a 1 ku
Krzycku, z których trzymają Piotr Clausner 1/2 łana, Mikołaj Offeman 1/2 łana, Hempel Schulthiss 1/2 łana, Henryk Clausener 3 pręty,
Michał Armknecht 1/2 łana, Piotr Schefer 3 pręty, Piotr Seydil 1/2 łana, Piotr Olsleger 1/2 łana i Clausener z synem 1 łan.
Z każdego z tych łanów ma być płacona 1 kopa groszy; a czynsz ten może być dopiero wykupionym przez następców Piotra Cordeboga
za 65 grzywien. Testes: Andreas episcopus Poznaniensis, Iohannes Furman canonicus Poznaniensis, Nicolaus de
Morkowo, Iohannes de
Xyansch milites, Nicolaus Michaelis de
Laszothky notarius publicus.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1498.
Dokument Nr 278
1418. die 7. mensis Ianuarii, Constantiae.
Martinus V. P. M. ratum facit decretum arbitrale a Wladislao rege Poloniae et aliis quibusdam arbitris inter Nicolaum Strosberg
praepositum ecclesiae cathedralis Gnesnensis et capitulum ecclesiae eiusdem latum.
Martinus episcopus seruus seruorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Romanus pontifex, qui supra omnes Christifideles non ab homine,
sed a Deo principatum obtinet et munimen(?), tunc sibi pastoris debite exequitur officium, cum ijs, que iudicio uel concordia
terminata sunt, ut firma et illibata persistant, ne in reincidiue contentionis scrupulum relabantur, apostolici adicit muniminis
firmitatem. Exhibita siquidem nobis pro parte venerabilis fratris nostri, Nicolai moderni archiepiscopi Gneznensis peticio
continebat, quod cum olim inter quondam Nicolaum Strosberg, prepositum ex vna, et dilectos filios, capitulum ecclesie Gneznensis
ex alia partibus, super certis villis, curijs, ortis, iuribus et iurisdiccionibus ac iniurijs tunc expressis, tam in Romana
curia, quam extra coram diuersis iudicibus diuerse questionum materie uerterentur, tandem fuit per partes predictas attendentes,
quod occasione questionum et litigiorum huiusmodi in predicta ecclesia cultus diminuebatur diuinus, quem adaugeri desiderabant
ac pacem haberi, inter eos de et super villis, curijs, ortis, iuribus, iurisdictionibus, iniurijs, questionibus et litibus
huiusmodi in carissimum in Christo filium nostrum, Wladislaum regem Polonie illustrem cum potestate illos, quos uellet in
hoc recipiendi secum et adiungendi, primo et deinde in bone memorie Nicolaum tunc archiepiscopum Gneznensem et venerabilem
fratrem nostrum Iacobum episcopum Plocensem et dilectos filios Albertum tunc electum Poznaniensem et Iohannem de Lubyn et
quondam Michaelem Bliden, canonicos Poznanienses, decretorum doctores ac nobiles viros Ianussium Calisiensem, Cristinum Sandecensem
et quondam Nicolaum Woynicensem et Clementem Wysliciensem castrorum castellanos, per dictum regem huiusmodi potestatis uigore
super hoc receptos et sibi adiunctos tanquam in arbitros, arbitratores seu amicabiles compositores et amicos communes sub
certa pena concorditer compromissum, qui huiusmodi compromisso in se sponte suscepto, equum tulerunt arbitrium inter partes,
prout in quodam publico instrumento, inde confecto, dicitur plenius contineri. Quare pro parte dicti Nicolai moderni archiepiscopi
nobis fuit humiliter supplicatum, ut prefato arbitrio pro ipsius subsistentia firmiori robur apostolice confirmationis adicere
de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur, qui diuini cultus totis desiderijs affectamus augmentum et in uinculo pacis,
in qua ipsius auctor colitur, delectamur, huiusmodi supplicationibus inclinati, dictum arbitrium sicut equum est et ab utraque
parte susceptum et quecunque inde secuta rata et grata habentes, illa auctoritate apostolica tenore presencium confirmamus
et presentis scripti patrocinio communimus, supplentes quoscumque defectus, si qui forsan interuenerint in eisdem. Nulli ergo
omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis et communitionis infringere uel ei ausu temerario contraire; si quis
autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum.
Datum Constancie VII Idus Ianuarij, pontificatus nostri anno primo. - XXX G. Stoter - Io. Simonis.
(na zakładce) M. Piardj.
Dokument pargaminowy przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 343), opatrzony jest ołowianą bulą
papieża Marcina V, uwieszoną na sznurku z pąsowego i żółtego jedwabiu.
Dokument Nr 279
1418. die 14. mensis Martii, in Wieluń.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi aggerem exstruendi inter villas Grąbień et Pątnów dat potestatem.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rej memoriam. Quia tunc errorum ac dubiorum prudenter occurrimus dispendijs, dum gesta
etatis nostre literarum apicibus et fidedignorum testimonio perhennamus, proinde nos Wladislaus rex Polonie necnon terrarum
Cracouie, Sandomirie, Siradie, Llancicie, Cuyauie, Llythwanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres,
significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo
attendentes, quod tunc celestium donorum sortes in eterna beatitudine et humane felicitatis auspicia et successus poterimus
adipisci, dum ecclesiarum profectibus intendimus et ad statum ipsarum munificencie nostre desiderijs aspiramus, reuerendo
in Christo patrj domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi et primati sincere nobis dilecto et ipsius ecclesie Gneznensi pro
salute nostra et nostrorum predecessorum concessimus, donauimus, dedimus, indulsimus ac tenore presencium damus, concedimus
indulgemus et donamus plenam et omnimodam potestatem et facultatem aggerem a littore
Gramben1) ville ipsius et ecclesie sue super riuulo ibidem decurrente ad littus ville nostre
Pantnow2) in terra et districtu Welunensi site, applicandi, erigendi, construendi et faciendi pro vna piscina tantum, vt possit et
valeat circa ipsam piscinam molendinum libere et secure erigere, construere et alias vtilitates facere et iuxta sui ingenij
discrecionem preparare ac eisdem vtifrui perpetue et gaudere. Ita tamen, quod quocienscunque nos ibi accedere contingerit
et nostra hoc requirat necessitas, pisces, quos ibi in nostra presencia perceperit, nobis partem eorum largiatur. Harum quibus
sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Actum in
Welun feria secunda post dominicam Iudica, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo octauo. Presentibus ibidem: reuerendo
in Christo patre, domino Iohanne episcopo Chelmensi ac strenuis nobilibusque Martino de
Calinowa castellano Siradiensi, capitaneo Welunensi, Petro Schafranyecz succamerario Cracouiensi, Weruschone iudice, Weruschone vexillifero
Welunensibus et Petro de
Mikolayowicze tribuno Siradiensi ac alijs quampluribus fidelibus nostris dilectis. Datum per manus reuerendj in Christo (patris) Domini
Alberti episcopi Cracouiensis, regni nostri cancellarij et venerabilis Domini Iohannis Schafranecz scolastici Cracouiensis,
vicecancellarij sincere nobis dilectorum.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477 fol. 113 v.
Oryginał tego przywileju przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 345), u którego po pieczęci pozostał
sznurek z pąsowego jedwabiu, jest w skutek wilgoci tak zniszczony, że lewa połowa onegoż już wcale odczytaną być nie może.
1)Grąbień, wieś tej nazwy dziś nie istnieje; leżała prawdopodobnie w pow. konińskim.
2)Pątnów, wieś w pow. konińskim.
Dokument Nr 280
1418. die 3. mensis Iunii, in Ląd.
Zyfridus abbas monasterii Landensis cum cmetone Laurentio Ieleniowicz allodium in Wronczyno Wielkie allodio in Drzewcza commutat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature comoda nichil dignius memoria habeatur, oportunum
existit, ut actus hominum litterarum apicibus et testium annotacione perhennentur, ne lapsu temporis euanescant. Proinde nos
Zyfridus abbas totusque conuentus monasterii Landensis, ordinis Cysterciensis, significamus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo volentes bona monasterii nostri vtilitatum profectibus
adaugere, fructusque et proventus ipsius tempore nostri regiminis in melioracionem deducere, et quia (inter) nos, conuentum
ex vna, et prouidum Laurencium Yelenyouicz, kmethonem de Maiori
Wronczino1) talem fecimus et condictauimus commutacionem perpetuam et irreuocabilem, taliter, quod eidem Laurencio Yelonouitz et suis
posteris successoribus legitimis allodium nostrum in Magno
Wronczino cum agris ad ipsum ex antiquo pertinentibus et cum hoc pratis ibidem consistentibus, dictis
Obroczna et
Dokolowka, pro alio allodio nostro in
Drzewcza,2) quod ipse alias a fratre Heinrico bone memorie abbate, predecessore nostro pro certa pecunie quantitate, videlicet pro quindecim
marcis monete currentis, quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, comparauerat, dedimus, contulimus vera commutacione
per nos cum eo rite et racionabiliter facta, damusque, conferimus, inscribimus et commutamus perpetue et in ewm. Cui eciam
Laurencio et suis posteris racione mellificiorum suorum, que alias
barcz dicuntur, inter hereditates nostras Magna
Wronczino et
Zagorowe consistencium, que in borra nostra habuit et possedit, ibidem in Magna
Wronczino quatuor ortulanos, qui alias ad curiam nostram pertinebant, assignauimus et commutauimus per presentes. Qui quidem Laurencius
et successores sui nobis conuentui et successoribus nostris pro censu vnam marcam cum media in tali moneta, prout alij sui
vicini et homines nostri de allodio predicto in magna
Wronczino super festo sancti Martini soluere tenebitur et debebit: adiungentes sibi eciam et suis posteris vnum obstaculum dictum
yaz piscature libere in ryvulo alias
strumyen inter hereditates
Scrzinnicza et
Costczol defluenti et consistenti. Insuper idem Laurencius et sui posteri decimam manipularem post omnes agros et araturas allodij
predicti nulli alteri, nisi nobis et conuentui dare debent: eo eciam addito specialiter et expresso, quod Laurencius predictus
et sui posteri nobis et conuentui seruicia quecumque ad mandata nostra exhibere et facere tenebuntur et debebunt, borramque
nostram et siluas a dampnis et periculis cum auxilio nostro defensare, custodire et attemptare debebunt. Harum quibus sigillum
nostrum et conuentus appensa sunt testimonio litterarum. Actum et datum in monasterio nostro
Landa, feria sexta post octauas Corporis Christi, anno Domini M CCCC XVIII. Presentibus hijs dominis: venerabili Donyn Sedis apostolice
prothonotario, decano Cracouiensi, regni Polonie vicecancellario, Dobcone Cobila etc.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, fol. 35.
1)Wronczyn, wieś w pow. poznańskim.
2)Drzewce, któraby z licznych wsi tej nazwy była, osądzić nie umiem. W pow. poznańskim wsi tej nazwy nie ma.
Dokument Nr 281
1418. die 12. mensis Iunii, Gnesnae.
Benedictus archidiaconus Lanciciensis, canonicus et officialis Gnesnensis, praepositis de Gosławice et Kazimirz mandat, ut
Domaratum de Pątnowo et alios complices coram se citent.
R. Gnezne, die Solis, 12 m. Iunii. Benedictus archidiaconus Lanciciensis, canonicus et officialis Gneznensis, wzywa proboszczów
z
Gosławic i
Kazimirza,1) aby pod karą ekskomuniki zawezwali na poniedziałek po św. Janie do Gniezna przed jego sąd Domarata z
Pątnowa, Jarosława, Macieja prokuratora, Macieja mieszczanina, Mikołaja Carpka z
Kazimirza, Włodka ze
Sławoszewa, Bartosza z
Nieświastowa, Mikołaja sołtysa z
Kamieńca, Mikołaja sołtysa z
Bieniszewa, a to na wniosek Michała plebana z
Kazimirza o pewne szkody.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1418.
1)Gosławice, zapewne wieś w pow. konińskim.
Kazimirz, zapewne wieś w pow. słupeckim.
Dokument Nr 282
1418. die 18. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Leonardum praepositum monasterii Strelnensis et Stanislaum procuratorem de
Kruszwica litem dirimens.
Nos Iacussius Iacca de
Wilczina iudex et Bodzantha de
Chlapowo subiudex Kalisiensis generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
quadringentesimo octauodecimo, die sabbato proximo post festum santi Viti, terminis regalibus circa aduentum serenissimi principis
et domini, domini Wladislai Dei gracia regis Polonie Gnezne celebratis, in quibus strenui milites et terre nobiles domini
infracripti: Sbigneus regni Polonie marsalcus, Mathias de
Wanschosze palatinus Kalisiensis, Iohannes de
Sczekoczino castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Mathias de
Labyssino, Brestensis, Ianussius de
Kosczelecz Gnewcouiensis palatini, Ianussius Gneznensis, Albertus Coninensis castellani, Nicolaus de
Bloczesszewo iudex Poznaniensis, ceterique domini et officiales vna nobiscum protunc iudicio presidebant regali, ibique in nostra et predictorum
dominorum presencia constitutus personaliter nobilis Vrbanus heres in
Myroslawicze, procurator et nomine procuratorio venerabilis viri domini Leonardi prepositi monasterij Strzelnensis, dicens sibi per strenuum
militem dominum Iohannem Kosisco de
Rchowo, vexilliferum Dobrinensem, ex speciali mandato domini regis terminum Gneznam, dum ibidem dominus rex constitueretur, cum nobili
Stanislao, procuratore olim de Cruswicia fore assignatum pro eo, quod suum incendarium violenter recepit de hereditate
Dzerzanschna1) sua, et astitit terminum super dictum Stanislaum. Et ibidem Andreas ministerialis recognouit, quod eundem Stanislaum tribus
et quarta vicibus ultra ius et contuetudinem terrestrem clamauit, ut veniret et Iuri pareret, qui minime paruit nec pro suo
interesse aliquid in termino predicto fecit. Nos itaque audita dicti ministerialis recongnicione, adiudicauimus prefato domino
Leonardo preposito Strzelnensi astanciam termini super memoratum Stanislaum olim procuratorem de
Cruschuicia pro huiusmodi violenta recepcione incendarij sui in hereditate sua. Super quo iudicatum soluit. In huius rei testimonium
sigilla nostra in robur firmius presentibus sunt appensa. Datum anno die et loco, quibus supra. Scriptum per manus domini
Nicolai de
Strzedzewo notarij nostri, qui hoc habuit in commisso.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Strzelno N. 43). Z dwóch pieczęci pozostała tylko pierwsza,
mała, okrągła, ze zwykłego wosku, na pasku pargaminowym uwieszona, wyobrażająca hełm turniejowy, bokiem w prawo zwrócony,
na hełmie Poraj. Napis otokowy: s. ia ...... aka. iudicis. Kalis.
1)Zapewne Dzierzążno wieś w pow. mogilnickim.
Dokument Nr 283
1418. die 18. mensis Iunii, Gnesnae.
Benedictus archidiaconus Lanciciensis, canonicus et officialis Gnesnensis, plebano de Ostrowite et vicario de Kazimirz mandat,
ut Michaelem plebanum de Kazimirz coram se citent.
R. Pozew ten następuje na żądanie Jana Lichyńskiego cześnika kaliskiego o niektóre szkody.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1418.
Dokument Nr 284
1418. die 6. mensis Iulii, in Gostyń.
Michael sutor praeconsul, consules et scabini civitatis de Gostyń notum faciunt testamentum ultimae voluntatis Petronillae
civis Gostinensis et uxoris eius Elisabethae.
R. Michael sutor preconsul, Nicolaus Hanowycz, Martinus Smuszny, Nicolaus Scholthisz, Nicolaus Rilo consules, Nicolaus Habrar,
Clemens Rapczinsky, Iohannes Neronnia, Petrus Lin, Petrus Reychpeter, Nicolaus Hanczkonis, Nicolaus pellifex, scabini ciuitatis
Gostyn, oświadczają, że gdy zasiadali na radzie
(in pleno consilio) stanąwszy przed nimi Petronilla mieszczanin gostyński wraz z żoną swą Elźbietą, następujący uczynili testament za pośrednictwem
Pawła proboszcza miejscowego. Ciała ich mają być pochowane w kościele lub na cmentarzu u św. Małgorzaty; za to zapisują proboszczom
gostyńskim na 6 jatkach rzeźniczych 8 grzywien rocznego czynszu, z których jednak mają być nauczycielom szkoły wypłacane rocznie
na św. Marcin 7 wiardunków. W zamian za to mają proboszowie corocznie odprawiać na intencyę NP Maryi jednę
maturam missam. Egzekutorami testamentu czynią testatorowie magistrat miasta Gostynia.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1466.
Dokument Nr 285
1418. die 6. mensis Augusti, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae episcopo Posnaniensi de villa Korciczewo civitatem Laskarzewo iure Magdeburgensi locandi
dat potestatem.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum dispendiis prudenter occurrimus, dum
gesta etatis nostre litterarum apicibus et fidedignorum testimonio perhennamus, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres,
significamus, quibus(s) tenore presentium, quibus expedit, presentibus et futuris, presentium noticiam habituris, quomodo
volentes bona ecclesie Poznaniensis et episcopatum ipsius in vsus reducere meliores, fructusque et prouentus dilatare et augmentare,
vt sub felici nostro regimine vtilia incrementa se sentiant recepisse, ad instantes deuotasque petitiones reuerendi in Christo
patris, domini Andree Dei gratia episcopi Poznaniensis, sincere nobis dilecti, ciuitatem de villa sua
Korcziczewo dicta, in terra et districtu Radomiensi, prope metas Mazouie sita, erigendam et locandam indulsimus et tenore presentium
indulgemus, quam
Laskarzewo1) volumus nuncupari. Quequidem ciuitas
Laskarzewo, vt hominum multitudine eo cicius valeat habundare, ipsam de iure Polonico in ius Theutonicum, quod Maydeburgense dicitur,
transferimus perpetuo duraturum: remouentes ibidem omnia iura Polonicalia, modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius
Theutonicum plerumque consueuerunt et sunt solita perturbare. Eximimus insuper, absoluimus et perpetuo liberamus omnes et
singulos aduocatum, ciues, thabernatores et quosuis dicte ciuitatis incolas ab omni iurisditione et potestate omnium regni
nostri palatinorum, castellanorum, capitaneorum, iudicum, subiudicum et quorumuis officialium et ministerialium eorundem,
vt coram ipsis aut ipsorum aliquo pro causis tam magnis, quam paruis, puta furti, incendij, sanguinis, homicidij, membrorum
mutilationis alijsque excessibus citati minime respondebunt nec aliquas penas soluere teneantur; sed dicte ciuitatis ciues
et incole coram aduocato, qui pro tempore fuerit, aduocatus uero coram prenominato domino episcopo uel successoribus suis,
siue eius deputato, aut coram nobis uel iudicio nostro generali, dum tamen per nostram litteram, nostro sigillo sigillatam
euocatus fuerit et citatus, et hoc si in reddenda iustitia negligens fuerit et remissus, tunc non aliter, quam suo iure Theutonico
Maydeburgensi predicto de se querulantibus respondere sit astrictus. In causis autem criminalibus et capitalibus superius
expressis, memorate ciuitatis aduocato in metis et greniciis iudicandi, sentenciandi, puniendi, corrigendi, decollandi, suspendendi,
plectendi et condempnandi plenam damus et omnimodam tenore presentium concedimus facultatem, prout hoc ipsum ius Theutonicum
in omnibus suis punctis, sententiis, conditionibus, articulis et clausulis postulat et requirit: iuribus tamen nostris regalibus
in omnibus semper saluis. Et vt prefata ciutas
Laskarzowo possit meliorem recipere conditionem, forum annuale et septimanale perpetuo statuimus celebrandum: annuale forum semel in
anno quolibet, dumtamen sine preiudicio aliarum nostrarum ciuitatum eidem adiacentium, fuerit assumptum et electum; septimanale
singulis diebus sabbatis obseruetur in eadem. Concedentes omnibus et singulis mercatoribus et alijs cuiuscumque status aut
conditionis hominibus, predictum forum septimanale et annuale frequentandi plenam et omnimodam facultatem in dicta ciuitate
Laskarzowo secure et libere exercendi, vt ualeant atque possint res suas et bona cuiuscumque generis, valoris uel specieij existant,
presertim pannos laneos et lineos in staminibus uel in vlnis vendere, emere, commutare et alias iuxta beneplacitum eorum ipsas
et ipsa contractare, prout ipsis melius et vtilius videbitur expedire. Inhibemus insuper omnibus et singulis capitaneis, burgrabiis,
tenutariis, procuratoribus, nobilibus, terrigenis, theloneatoribus et quibusuis officialibus et subditis nostris, ne ad huiusmodi
foralia annualia semel in anno et septimanalia singulis diebus sabbatis venientes aut venire volentes, circa emptionem, venditionem
et commutationem quarumlibet rerum et bonorum aliqualiter presumant molestare vel impedire, aut hanc nostre concessionis et
libertatis gratiam infringere et perturbare. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio litterarum. Actum Lancicie
sabbato proximo ante festum sancti Laurentij martiris gloriosi, anno Domini millesimo quadringentessimo decimo octauo. Presentibus
reuerendis in Christo patribus, dominis: Nicolao sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Alberto Cracouiensi, regni Polonie
cancellario, Iacobo Plocensi, Iohanne Wladislauiensi, Iohanne Chelmensi episcopis et magnifico Cristino castellano Cracouiensi
multisque alijs fidedignis. Datum per manus eiusdem domini Alberti episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij, nobis
sincere dilecti. - Relatio prefati domini Alberti episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij.
(na zakładce): Dominicus Bayardus Firmanus sst.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był niegdy jedną pieczęcią, po której
pozostał tylko sznurek z różowego, białego i czarnego jedwabiu.
Istnieje jeszcze drugi oryginał tego przywileju, pisany jednak charakterem zapewne włoskim, w naszych kancelaryach zgoła nieużywanym,
u którego po pieczęci pozostał tylko sznurek z czarnego i różowego jedwabiu.
1)Łaskarzew, zapewne miasto w pow. garwolińskim.
Dokument Nr 286
1418. die 16. mensis Novembris, (Posnaniae).
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad ss. Helenam et Hedvigim in ecclesia ad s. Iacobum in Swięciechów
a Ioanne presbytero de Swięciechów factam, ratam esse iubet,
R. Fundacyi powyższej dokonał ksiądz Jan ze
Swięciechowa, nabywszy na ten cel czynsz roczny 5 grzywien szerokich groszy praskich za 65 grzywien od Piotra Cordeboga. Sprzedaż tego
czynszu zapisanego na 4 łanach wójtowskich w
Swięciechowie,1) leżących ku
Wilkowu, dokonał Piotr Cordebog za zezwoleniem Mikołaja opata lubińskiego i Sądka proboszcza starogostyńskiego pod warunkiem, że za
życia jego czynsz ten nie może być wykupionym, chyba przez jego następców. Prawo patronatu mają posiadać Mikołaj, Jerzy i
Jan, synowie ś.p. Mikołaja Lekerice z Swięciechowy. Na końcu dodał Andrzej biskup poznański, że każdoczesny ołtarzysta ma
czytać za duszę fundatora co tydzień dwie msze.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta ad a. 1498.
1)Swięciechowa, wieś w pow. wschowskim.
Dokument Nr 287
1418. die 30. mensis Novembris, in Lubin.
Ioannes de Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Agnetem uxorem Thomislai
de Turwia Nicolao de Błociszewo iudici Posnaniensi XXV marcas vendidisse.
R. Te sprzedane 25 grzywien przypadały Agnieszce od jej siostry z podziału wsi
Krajkowo.1) Datum in Lubin feria quarta in die b. Andree apostoli. Testes: Pasco de
Gogolewo subcamerarius Posnaniensis, Nicolaus de
Nieparth Criwinensis, Swanthoslaus de
Gyloviecz Carsiciensis(?) castellani, Petrassius de
Gola, Czewley de
Bielawy et Olbracht de
Czerwoni Kosczol heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1428.
1)Krajkowo, wieś zapewne w pow. szremskim.
Dokument Nr 288
1418. die 24. mensis Decembris, in Miedzyrzecz.
Sandivogii de Ostroróg palatini Posnaniensis decretum de finibus villarum Bledzewo et Gorzyce.
In nomine Domini amen. Quia memorie hominum labuntur, nisi munimine literarum fuerint roborate, ideo nos Sandziwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis, recognoscimus tenore presencium, quibus fuerit oportunum, quod ad nostram venientes presenciam hee
due partes, videlicet deuotus Iohannes abbas de
Bledzewo, et nobilis Nytharth heres de
Gorzice petiuerunt, quatenus diuisionem graniciarum inter eorum hereditates faceremus, videlicet inter
Bledzewo et inter
Gorzicze,1) quamquidem diuisionem pretacte due partes et eorum sequaces fideiusserunt inuiolabiliter obseruare: pro deuoto abbate fideiussit
nobilis Dobrogostus heres de
Syracowo, et pro nobili Nythart fideiussit nobilis Buguslaus eciam heres de
Gorzice. Hanc autem diuisionem graniciarum fecimus sub anno Domini millesimo CCCC° XVIII vnanobiscum accipientes multos homines fide
dignos: nobilem Martinum heredem de
Chunrathouice et prudentem virum Treplyn protunc in
Medzirzecz prothoconlem, necnon Kamensky ciuem de
Medzyrzecz. Quamquidem diuisionem incepimus a fluuio, qui vocatur
Obra, deinde equitauimus ad fontem, qui vocatur
Cobila Studzonca, demum remocius iussimus glebare cambicum alias
copecz, post hec modicum remocius alium glebauimus cambicum, et sic vnum post reliquum, quoadusque ad locum, que(s) vocatur
Głamboke gezoro deuenimus, penes quod iussimus terciam(s) glebare cambicum verum et ex parte reliqua eiusdem lacus alium cambicum glebauimus;
et sic dextra pars lacus, que est ex parte hereditatis
Gorzice, ad hereditatem
Gorzice pertinebit, et sinistra pars eiusdem lacus, que est ex parte hereditatum claustri Bledzewensis, ad claustrum
Bledzewo pertinebit. In cuius rei testimonium nostrum sigillum presentibus est annexum. Datum in
Medzyrzecz in vigilia Natiuitatis Christi, sub anno Domini millessimo quadringentesimo decimo octauo.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum rządowem w Poznaniu (Blesen N. 16), opatrzony jest okrągłą pieczątką z ciemnego
wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, wyobrażającą w obwódce o czterech łukach, w tarczy herb Nałęcz; nad tarczą hełm i
dwa rogi jelenie w klejnocie. Napis otokowy: s sandivo ... de Popa .. t ..
1)Bledzew, miasto w pow. międzychodzkim.
Gorzyce, zapewne Gorzyn w tymże powiecie.
Dokument Nr 289
1418. die 18. mensis Decembris, in Paradyż.
Peczke Smolk et filii eius Iurge et Franczke, obligant sese decretum arbitrale a Sandivogio palatino, Petro Cordebog herede
de Babimost et Nicolao Baborofsky inter ipsos et Andream abbatem Paradisiensem de villis Wyszanowo Wielkie et Małe laturum,
observaturos.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Trzy pieczęcie odcięte.
1)Wyszanowo, wieś w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 290
1419. s. d. et m. in Lutogniewo.
Zawissii Konarzewski cum Pascone de Lutogniewo succamerario Calissiensi de tremilo fodendo pactum.
R. Zawischa heres Conarzewski wiadomo czyni, że z Paskiem dziedzicem wsi
Lutogniewy, podkomorzym kaliskim, zawarł następujący układ. Zawisza ma we wsi swej
Konarzewo1) wykopać
tremilum alias staw pod warunkiem, że wielekroć Zawisza i jego spadkobiercy staw ten
permittant alias przepuszczą i woda na
Lutogniewy2) się wyleje, a oni ryby na sprzedaż wyłowią, zapłacą za to jednę grzywnę na budowę kościoła lutogniewskiego. Gdyby zaś w
Konarzewie znalazła się
erugo alias ruda zdatna na fabrykę żelaza, wtenczas dziedzice tejże wsi nie mają wzbraniać dziedzicom
Lutogniew brania jej na swoją potrzebę, bez uszkodzenia jednakże gruntów. Datum in
Lutognew. Testes: Paulus plebanus in
Lutognew, Iohannes vicarius ibidem, Franczko, Szczebko her. in
Dzierzanow, Stanislaus heres Sulisławski.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1598.
1)Konarzewo, wieś w pow. krotoszyńskim, par. Baszków.
2)Lutogniewo, wieś w pow. krotoszyńskim.
Dokument Nr 291
1419. die 13. mensis Ianuarii, in Srzoda.
Stanislaus protoconsul et consules civitatis Srzedensis testantur, Pachotham civem Srzedensem et Catharinam uxorem eius Bartholomaeo
canonico Posnaniensi et praeposito Srzedensi unam marcam annuam X marcis communis monetae in vim reemptionis vendidisse.
R. Stanislaus protoconsul, Hanutha, Ianussius dictus Fadrich, Nicolaus Grabyanowski, Martinus mercator, Mathias sutor, Nicolaus
et Iaczko consules ciuitatis Srzedensis poświadczają, że gdy zasiadali na sądzie gajonym wraz ze Stachnikiem wicewójtem, który
temu sądowi przewodniczył, i ławnikami Andrzejkiem Pachothą, Wojciechem Saxonem, Mikołajem Krawcem, Andrzejem Kanthnym, Januszem
Czarnym i Andrzejem Piekarzem, wtedy stanąwszy wobec nich Pachotha mieszczanin szredzki wraz z żoną swą Katarzyną sprzedali
na wyderkaf jednę grzywnę zwyczajnej monety z domu swego, leżącego przy ulicy tkackiej obok muru naprzeciw domu Piotra Nawszy,
za 10 grzywien bieżącej monety Bartłomiejowi kanonikowi poznańskiemu a proboszczowi szredzkiemu.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1444.
Dokument Nr 292
1419. die 14. mensis Februarii, Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum, inter Hancam de Kwilino et Dobrochnam de Koszewino et Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem
litem dirimens.
Nos Prandota iudex necnon Adam subiudex terre Lanciciensis generalis, significamus tam presentibus, quam futuris, presencium
noticiam habituris, vniuersis, quod cum nobiles ac honeste domine Hanka consors nobilis Swyanszconis de
Quilino, necnon Dobrochna conthoralis Michaelis de
Coszewino reuerendissimum in Christo patrem, dominum Nicolaum sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum et primatem, nostram ad presenciam
citari et euocari procurassent pro et super quibusdam debitis seu pecuniarum summis, quas super villa predicti domini Nicolai
archiepiscopi etc.
Slupcza1) dicta se habere asserebant, [cum hec cau]sa in multos et uarios terminos voluebatur, et tandem termino finali die date presencium
uenientes prenarrate domine Hanka et Dobrochna dominum Nicolaum archiepiscopum supradictum pro debitis et peccuniarum summis
supradictis, quas in hereditate
Slupcza dicti domini Nicolai archiepiscopi se habere asserebant, ipsum coram nobis liberum et solutum dimiserunt. In cuius rei testimonium
sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Lancicie ipso die beati Valentini, anno Domini millesimo quadringentesimo
decimo nono. Presentibus strennuis et nobilibus viris, dominis: Stanislao pincerna, Szemakone tribuno Lanciciensibus, Petrassyo
de
Wroczini, Chebda de
Slothniky, Stanislao de
Iaczcowicze ac alijs multis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 346), nieco zbutwiały, opatrzony
był pierwotnie dwiema pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1)Slupca miasto powiatowe w gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 293
1419. die 9. mensis Maii, Wratislaviae.
Theodoricus de Cruczeborg canonicus et officialis Wratislaviensis notificat praepositis de Gostyń, Morgenberg, Poniec et aliis
dioecesis Posnaniensis et Wratislaviensis bullam a Martino V. P. M. Florentiae a. 1419. die 9. m. Maii datam.
Pomienioną bulą papieża Marcina V z r. 1419 zamianowany został Teodoryk de
Cruczeborg sędzią do rozsądzenia skargi podanej przez braci Piotra i Mikołaja Puczka z
Ponieca, kleryków, przeciw Mościcowi kasztelanowi poznańskiemu, Bartoszowi z
Wezenburga dziedzicowi
Gostynia, Bartoszowi Sokołowskiemu z
Ponieca, rycerzom, Wawrzeńcowi Salczer, Jakubowi Drulla i Matyaszowi Sedelar z
Ponieca1) o gwałty i uszkodzenia własności, z zastrzeżeniem, że gdyby wypadło położyć interdykt na cały gród poznański, wtenczas potrzeba
będzie osobnego papieskiego zezwolenia. Skarga zaś ta dlatego została papieżowi przedłożona, ponieważ pokrzywdzeni nie śmią
w kraju napastników sądownie ścigać. W skutek tego ogłasza Teodoryk de
Cruczeborg następujący wyrok: ponieważ Bartosz z
Wezenborga dlatego popadł w większą klątwę, ponieważ się nie poddał wyrokowi, mocą którego miał Piotrowi i Mikołajowi z
Ponieca zwrócić jednę łaźnię w
Poniecu, 10 grzywien za konia zabranego oraz 2 grzywny i 3 wiardunki za poniesione koszta skargi, wzywa zatem wyż wymienionych proboszczy,
aby wezwali wspomnianego Bartosza, by w ciągu dni 8 na łono kościoła powrócił; w razie przeciwnym ma być każde miejsce jego
pobytu i dzień jeden po odejściu jego obłożone interdyktem, z wyjątkiem jedynie miasta Wrocławia.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 34). Po pieczęci pozostał tylko pasek pargaminowy.
1)Poniec, miasto w pow. krobskim.
Dokument Nr 294
1419. die 16. mensis Maii, Gnesnae.
Petrus de Wolfram licentiatus in decretis, scholasticus Gnesnensis et canonicus Cracoviensis, fructuum Camerae apostolicae
in regno Poloniae ac provincia Gnesnensi, necnon civitate et dioecesi Culmensi debitorum, collector generalis, Clementem abbatem
monasterii de Mogilno de XVIII marcis grossorum Pragensium solutum facit.
R. Te 18 grzywien należały się Kamerze apostolskiej pro annata incorporationis ecclesie s. Iacobi ibidem prope portam monasterii
in
Mogilno.1)
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1419.
1)Mogilno, miasto powiatowe departamentu bydgoskiego.
Dokument Nr 295
1419. die 3. mensis Iunii, in Iuveni Wladislavia.
Iaroslai de Sadlno iudicis terrae Wladislaviensis et Bidgostiensis generalis decretum, inter Augustinum de Wrząca et Pilatowo
et Mathiam Żołędowski do LXXX marcis litem dirimens.
R. Iaroslaus heres de
Sadlno, Wladislaviensis et Bydgostiensis iudex terrestris generalis, wiadomo czyni, że gdy in Iuvene Wladislauia, sabbato in vigilia
Penthecostes na sądach królewskich zasiadał z wojewodą kaliskim, marszałkiem królewskim, Piotrem Medzweńskim w zastępstwie
króla, Januszem z Brzozogłów, Skarbkiem podsędkiem włocławskim, Tomaszem Pakośćskim, Mikołajem Kiełbasą i Janem Rospierskim,
wtenczas stanąwszy przed nim Augustyn dziedzic
Wrzący i
Pilatowa okazał pewnemi dokumentami, że uzyskał na Macieju Żołędowskim 80 grzywien dobrych i starych solidów, dlatego też suma ta
od powyższego sądu została mu przysądzona.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1424.
Dokument Nr 296
1419. die 11. mensis Iunii, Posnaniae.
Sandzivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Albertum de Polne cum capitulo
cathedrali Posnaniensi hereditatem Polne quarta parte hereditatis Chartowo commutasse.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature comoda nichil dignius memoria habeatur, opportunum
est, ut actus hominum literarum apicibus et fidedignorum testimonio perhennentur, ne lapsu temporis simul cum tempore euanescant.
Proinde nos Sandziwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
tam presentibus quam futuris, presencium noticiam habituris, quod ad nostram plurimorumque eiusdem terre Polonie nobilium
veniens presenciam discretus vir, dominus Albertus heres de
Polne, perpetuus vicarius in ecclesia Poznaniensi kathedrali, non compulsus, non coactus, neque aliquo errore seductus, sanus mente
et corpore existens, totam suam predictam hereditatem
Polne,1) in districtu Costanensi sitam, rite et racionabiliter pro quarta parte ville et hereditatis
Charthowo,2) in districtu Poznaniensi site, cum wenerabilibus viris dominis capitulo Poznaniensi, excepto allodio permutauit et coram
nobis in perpetuum resignauit, nichil iuris vel dominij in predicta hereditate
Polne pro se vel pro suis legittimis successoribus reseruando, cum omnibus et singulis fructibus, prouentibus, censibus, vtilitatibus,
campis, agris, pratis, pascuis, siluis, borris, gaijs, nemoribus, rubetis, piscinis, piscaturis, molendinis, aquis et earum
decursibus et generaliter cum omnibus et singulis attinencijs et obuencionibus, prout solus tenuit et possedit, et sicut in
suis metis et graniciebus circumferencialiter est distincta. Quas permutacionem et resignacionem ratas, firmas et gratas habentes,
recepimus et admisimus, ipsasque tenore presencium confirmauimus et in perpertuum confirmamus. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum Poznanie, ipso die sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo
decimo nono. Presentibus strenuis militibus et nobilibus viris, dominis: Iohanne Lichynsky pincerna Kalisiensi, Iohanne de
Pnyewy, Vincencio de
Falibogowo, Zacharia de
Pyascowo, Stanislao de
Myelszino et Ianussio aduocato Obornycensi, heredibus et alijs quam plurimis fidedignis testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznanskiej, opatrzony był niegdy jedną pieczęcią, po której
tylko sznurek z blado różowego i blado zielonego jedwabiu pozostał.
1)Polne, wieś dziś nieistniejąca.
2)Chartowo, wieś w pow. poznańskim.
Dokument Nr 297
1419. die 16. mensis Iunii, in Chełm.
Heredes de Zagajów Nicolao archiepiscopo Gnesnensi vicarium de Chełm praesentant.
Reuerendissimo in Christo patri et domino, domino Nicolao Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo et primati,
Predborius ............. fratres germani vnacum Hedwigi matre sua de
Zagayow ffilialem obedienciam cum omni genere famulandi. Quia [ad prebendam in
Chelm]
1) per resignacionem discreti domini Michaelis vltimi et inmediati comendarij eiusdem prebende vacantem, discretum virum dominum
....... vicarium de pretexto
Chelm, venustate morum et conuersacione honesta placidum, presbiterum Cracouiensis diocesis, ostensorem presencium reuerendissime
uestre Paternitati ad eandem prebendam presentibus duximus presentandum cum effectu, pro eo et cum ipso humilime supplicando,
quatenus ........ tuitu plasmatoris omnium nostrarum quam precum ad instanciam dignemini misericorditer iuxta officium vestrum
nostr ..... investire, sibi curam eiusdem, prout iuris est, porrigendo. Ut autem premissa habeant robur perpetue firmitatis,
nostra sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum in
Chelm feria sexta infra octauas Corporis Cristi, anno Domini millesimo CCC° decimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 397), opatrzony jest dwiema małemi
okrągłemi pieczęciami, zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwszej wycisk się wykruszył, druga w zielonym wyciśnięta
wosku, wyobraża w tarczy herb Zadorę. Napis otokowy: pet .... de Szagayo ...
1)Chełm, miejscowość nieodgadniona; może nią była wieś Chełm niegdy w wojew. i pow poznańskim, par. Pniewo położona.
Dokument Nr 298
1419. die 30. mensis Iunii, in Gostyń.
Proconsul, consules et scabini civitatis Gostinensis Alberto praeposito de Żytowiecko X marcas annuas grossorum Pragensium
altaris ad s. Catharinam in ecclesia Gostinensi ad s. Margaretham dotandi gratia C marcis in vim reemptionis vendunt.
R. Michael Schuberth preconsul, Petronelle, Nicolaus Scholtis, Nicolaus Rylo, Martinus Smuszny consules, Clemens carnifex,
Nicolaus Habrar, Iohannes Neuman, Nicolaus pellifex, Petrus Peterlin, Petrus Reychpeter, Nicolaus Henczlonis scabini, Ianke
Fryt carnificum, Iohannes Schyrak lanificum, Nicolaus Aldehebrer sutorum, Ienke Sneyder sartorum, Mykno Smyeth fabrorum, ceterique
operariorum magistri iurati etc. opidi
Gostin, feria sexta infra octauas beatorum Petri et Pauli apostolorum anno D. 1419 in
Gostin, sprzedają za pozwoleniem Bartosza i Janusza de
Wyzenborg dziedziców i panów
Gostynia, Wojciechowi proboszczowi w
Żytowiecku czynszu rocznego 10 grzywien szerokich groszy praskich za 100 grzywien, a to na rzecz ołtarza św. Katarzyny w kościele parafialnym
św. Małgorzaty w
Gostyniu1) fundować się mającego. Wspomniany zaś kapitał 100 grzywien zapisują rajcy i ławnicy miasta
Gostynia na wszystkich kramach szewskich, piekarskich, kramarskich, na 6 wiatrakach i 1 młynie, na wszystkich ogrodach, należących
do miasta i na całkowitym tegoż majątku ruchomym i nieruchomym.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1457.
1)Gostyń, miasto w pow. krobskim.
Dokument Nr 299
1419. die 5. mensis Augusti, in Ciążyn.
Andreas episcopus Posnaniensis altare ad s. Catharinam in ecclesia parochiali Gostinensi ad s. Margaretham erigit.
R. Andreas episcopus Posnaniensis in
Czyanszym die 5 m. Augusti a. 1419 potwierdza zapis rocznego czynszu 10 grzywien groszy szerokich praskich przez ś. p. Wojciecha proboszcza
żytowieckiego u mieszczan miasta
Gostynia1) zakupionego i na erekcyę nowego ołtarza w kościele parafialnym gostyńskim św. Małgorzaty przeznaczonego. Biskup zatem funduje
nowy ołtarz św. Katarzyny w tymże kościele. Za wypłacanie powyższego czynszu przez mieszczan poręczają Bartosz i Janusz de
Wezenburg, bracia i dziedzice
Gostynia, równie i ks. Paweł proboszcz tameczny. Prawo patronatu przyznaje biskup miastu, które ma zawsze prezentować księdza dobrego
kaznodzieję. Tenże ma tygodniowo odprawiać 2 msze, z których jednę za zmarłych i co święto mieć kazanie, za pozwoleniem jednak
proboszcza. Ołtarzysta może być i dyakon, jeśli jest dobrym kaznodzieją. Testes: mgr. Boguslaus presbiter Plocensis, capellanus
episcopi, mgr. Mathias Cordebog advocatus et procurator consistorii Wratislaviensis, Andreas de
Zyrkowo, Paulus de
Gostyn, ecclesie parochialis rectores, Petrus de Petirnella consul, Mathias Michaelis notarius de
Gostyn, Michael Iohannis de
Gostyn notarius episcopi.
Archivum consistorii episcopalis Posnanien. acta a. 1508.
1)Gostyń, miasto w pow. krobskim.
Dokument Nr 300
1419. die 7. mensis Augusti, Warssoviae.
Albertus Grimislai custos et officialis Warssoviensis, fert sententiam excommunicationis in clericum Boguslaum Iohannis de
Troschino.
Albertus Grzymislai custos et officialis Warschouiensis, Poznaniensis diocesis, discretis viris ebdomadarijs chori Poznaniensis
kathedralis, necnon vniuersis et singulis ecclesiarum parrochialium rectoribus et eorum vicesgerentibus per ciuitatem et diocesim
Poznanienses vbilibet constitutis, ad quos presentes peruenerint et qui presentibus fuerint requisiti, salutem et fraternam
in Domino caritatem. Licet per nostras certi tenoris citacionis literas discretum Boguslaum Iohannis de
Troschino, clericum Poznaniensis diocesis, citauimus et per certos exsecutores in eisdem nostris citacionis literis descriptos, citari
mandauimus, termino sibi certo, videlicet diem Lune septimam mensis Augusti coram nobis in Warschouia habitacionis nostre
ad respondendum certis articulis sibi ex officio formandis, necnon ad exhibendum et producendum suum autenticum, vigore cuius
tabellionatus officium exercet et nititur exercere in Poznaniensi predicta et alijs diocesibus, quodque de et super certis
iniurijs reuerendissimo in Christo patri domino, domino Nicolao Dei gracia sancte Gneznensis ecclese archiepiscopo aut suo
procuratori termino et loco predictis responderet, tamenque prefatus Boguslaus Iohannis de
Troschino, clericus dicte Poznaniensis diocesis, in dictis termino et loco nec per se, nec per suum procuratorem legitimum aut aliquem
suum responsalem minime parere curauit, honorabili viro domino Simone rectore ecclesie in
Staw, vicecancellario et procuratore prefati reuerendissimi patris domini Nicolai archiepiscopi procuratoris legittimi, de cuius
procuracionis mandato nobis existit fides plena facta sufficiens, comparente et ipsius Boguslai Iohannis de
Troschino, clerici dicte Poznaniensis diocesis contumaciam accusante, nos igitur Albertus custos et officialis predictus prefatum Boguslaum
Iohannis de
Troschino licet diucius exspectatum et vltra debitam horam prout erat merito, reputauimus contumacem, ipsumque ob huiusmodi contumaciam
excommunicauimus et excommunicamus in Dei nomine in hijs scriptis: vobis in virtute sancte obediencie et sub excommunicacionis
pena mandantes firmiter iniungendo, quatenus prefatum Boguslaum Iohannis de
Troschino, clericum dicte Poznaniensis diocesis, in dicta et vestris ecclesijs singulis diebus dominicis et festiuis infra missarum
sollempnia sic excommunicatum nunccietis tamdiu, donec absolucionis beneficium et a nobis aliud habueritis in mandatis. In
quorum omnium fidem et testimonium premissorum presentes nostras contumacie literas et hunc nostrum processum per Stanislaum
Alberti de
Rczeszewo notarium publicum et coram nobis huiusmodi cause scribam, scribi et publicari et nostri appensione sigilli fecimus communiri.
Actum et datum Warschouie in domo habitacionis nostre, anno Domini millesimo quadringentesimo XIX, indiccione duodecima, die
Lune septima mensis Augusti predicti, hora nonarum uel quasi, pontificatu sanctissimi in Christo patris et domini nostri,
domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno ipsius secundo. Presentibus ibidem honorabilibus et discretis viris, dominis
Iacobo Virschoslai de
Squari, Nicolao Stanislai de
Brzeszino, canonicis ecclesie collegiate sancti Iohannis Warschouiensis, Stanislao Nicolai de
Msczonowo clerico et notario publico et Iohanne presbitero de
Tarczin dicte Poznaniensis diocesis, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
@rysunek@
Et ego Stanislaus Alberti de
Rczeszewo clericus Plocensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius dictis termino prefati domini Simonis procuratoris reuerendissimi
in Christo patris, domini Nicolai archiepiscopi Gneznensis comparicioni, pronuncciacioni sentencie excommunicacionis et eius
promulgacioni alijsque omnibus et singulis, dum sic, ut premittitur, per prefatum dominum meum custodem et officialem et coram
eo agerentur et fierent, vna cum prenominatis testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui et in hanc formam
publicam manu propria scribens redegi, signo et nomine meis solitis et conswetis una cum appensione sigilli prefati domini
mei Alberti custodis et officialis et de eius speciali mandato consignando in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 347), opatrzony
był pierwotnie czterema pieczęciami, zawieszonemi na paskach pargaminowych. Z tych dochowała się tylko pierwsza podługowata,
w zielonym wyciśnięta wosku, bardzo zniszczona, wyobrażająca w tarczy herb Pomian. Napis otokowy zniszczony.
Po stronie adresowej dokumentu zamieszczone są następujące dwie zapiski:
Et ego Sigismundus rector parrochialis ecclesie in G ....... fideliter presens mandatum domini officialis exe[cutus sum,]
qui hic inclusum Boguslaum excommunicare mandaui singulis diebus dominicis et festiuis in nostra ecclesia et in signum debite
execucionis per me facte, sigillum proprium appendi et sentenciam prefatam sigillo communiui.
Et ego Iohannes rector ecclesie parrochialis in Trampky, presens mandatum domini officialis decima die mensis Augusti fideliter sum executus, prefatum Boguslaum iuxta formam hic
contentam in ecclesia mea excommuinicare mandaui et in signum execucionis manu propria scribens sigillum proprium appendi.
Dokument Nr 301
1419. die 11. mensis Septembris, in Ostroróg.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet donationem XX marcarum
annuarum a Bogussio de Koszuty, altari Trium Regum in ecclesia ad s. Ioannem in Ostroróg1) factam.
R. In
Ostrorog feria secunda proxima post festum Natiuitatis Marie. Testes: Mathias vicarius in
Othorowo, Iohannes Rudsky, Nicolaus Szyrzynsky, Albertus Gyzdbyensky, Sandivogius Bobolczynsky, Albertus Wythakowsky.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1497.
1)Ostroróg, miasteczko w pow. szamotulskim.
Dokument Nr 302
1419. die 1. mensis Octobris, in Czersk.
Ioannis Senioris ducis Masoviae et Russiae decretum, Henrico de Nova Czirkew, succamerario Varsoviensi, villam Czernikowo
addicens.
R. Iohannes senior dux Mazovie et Russie terrarum, dominus et heres Czirnensis, in
Czirsko ipso die Remigij et sociorum eius, wiadomo czyni, że lubo wedle statutów ziemi Swanthosko Andree de
Godkowo miałby prawo według prawa bliskości i pokrewieństwa wykupić dziedzictwo od córek Jana de
Czernikowo, to jednak ponieważ książę to prawo do
Czirnikowa1) nabył był od niego za pewne pieniądze na rzecz Henryka de Nova
Czirkew, podkomorzego warszawskiego, tenże Swantosko zrzekł się wraz z braćmi prawa pomienionego na rzecz owego Henryka. Świadkowie:
Slawczo heres de
Boglewice castellanus, Nicolaus alias Gemza subcamerarius Czirnenses, Stiborius de
Sanchaczino marschalcus, Albertus magister coquine curie. Scriptum per manus Pauli de
Borzewo Plocensis et Warschoviensis canonici, cancellarij ducis.
Oryginał pargaminowy w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (E. 15), opatrzony był niegdy pieczęcią, która osobno obecnie
przechowana, wyobraża księcia w zbroi, w stojącej postawie, wspartego prawicą na długim mieczu, lewicą na trójkątowej tarczy
z orłem bez korony. Napis otokowy : s. Iohannis dei gra. ducis Mazo .... Warsow.
1)Zapewne Czernikowo, wieś paraf. w pow. lipnowskim.
Dokument Nr 303
1419. die 13. mensis Octobris, in Kobylin.
Pauli advocati et scabinorum de Kobylin decretum, inter Iasconem Szołdra et Iacobum dictum Kusz, civem Cobilinensem de causis
quibusdam litem dirimens.
R. Paulus aduocatus in
Cobilino vna cum scabinis: Nicolao Gorziczka, Petro Cochen, Petro Cottofez, Michaele et Martino Marzich, feria sexta proxima ante
festum s. Hedvigis in
Cobilino, wiadomo czynią, że stanąwszy przed ich sądem szlachetny Jaśko Szołdra, zastępca pani tamże, przez woźnego miejskiego powoływał
Jakuba Kuszem zwanego, mieszczanina kobylińskiego o niektóre sprawy; który gdy ani wtenczas ani na następne jeszcze 3 termina
się nie stawił, powyższy sąd gajony przysądza szlachetnemu Jaskowi
terminorum wlgariter stanye y dobicze, et super hoc przisad vszalmiszmy.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta a. 1419.
1)Kobylin, miasto w pow. krotoszyńskim.
Dokument Nr 304
1419. die 13. mensis Octobris, in Kalisz.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Pasconem de Gogolewo ecclesiae
hospitalis in suburbio civitatis de Koźmin IX marcas annuas latorum grossorum Pragensium C marcis vendidisse.
R. In Calis feria sexta proxima ante festum b. Hedvigis. Owych 100 grzywien dostarczyła szlachetna Dorota, wdowa po Ianuszu
Pogorzelskim. Gdyby Pasek lub który z jego spadkobierców czynsz ten chciał wykupić, wtenczas mają wpierw zawiadomić o tem
proboszcza wymienionego kościoła, który wraz z rajcami miasta jaki inny czynsz za odebrany kapitał ma zakupić. Prawo patronatu
należy się fundatorce dożywotnie, po jej śmierci zaś spada na miasto. Testes: Mathias Coth de
Dambno Naklensis, Iohannes de
Qwyathowo Landensis castellani, Przedslaus Grizinsky de
Brenno dapifer Poznaniensis, Wyrzbanta et Andreas de
Cobilino et Luthko de
Brzesze heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1444.
Dokument powyższy transumuje i potwierdza Andrzej z Bnina biskup poznański, w Rozdrażewie in die Annuntiationis b. Marie, z postanowieniem, aby dedykacya kaplicy w pierwszą niedzielę po św. Idzim nastąpiła; 40 zaś
dni odpustu udziela biskup wszystkim wiernym, którzy w ten dzień przybędą na nabożeństwo, przez całą oktawę śpiewać będą codziennie
w tymże kościele Ave Maria i udzielą jałmużnę dla chorych. Beneficyat ma tygodniowo odprawiać 3 msze: w niedzielę do św. Ducha,
w poniedziałek za zmarłych, trzecią w sobotę do NMPanny; oprócz tego ma mieć pieczę duchowną nad chorymi w szpitalu. Biskup
ze swej strony dodaje do fundacyi ze swego dochodu stołowego, ze wsi Wonyebycze kopę groszy szerokich praskich.
1)Koźmin, miasto w powiecie krotoszyńskim.
Dokument Nr 305
1419. die 24. mensis Octobris, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis ecclesiam collegiatam de Ruda ad ecclesiam s. Michaelis archangeli in Wieluń transfert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Sollicitudini intendentes pastorali, officium nobis quamquam insufficientibus
meritis diuina disposicione commissum, vtiliter adiuuante Domino exequi cupientes, soliciti reddimur, ut ad partem nostre
solicitudinis, quantum cum Deo possumus, tales in ecclesia Dei personas ponere studeamus, quarum consideratis virtutibus verisimiliter
possumus, quod ipsorum regimine cultus firmius augerj poterit et alia felicia prouenire possint incrementa. Hinc est, quod
nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, considerantes locum Rudensem,
1) in quo per nostros predecessores ecclesia collegiata dudum extiterat erecta et fundata, certis prepositura, canonicatibus
et prebenbis fuisset insignita ac redditibus, prouentibus et fructibus, villis et decimis dotata multipliciter et ditata,
fore vastum et desertum et in solicitudine constitutum, nec pro prelatis et canonicis faciendi in eo residenciam personalem
congruentem, dictum collegium de consensu serenissimi principis, domini Wladislaj regis Polonie ac voluntate vnanimi honorabilium
virorum, prepositi et canonicorum videlicet eiusdem ecclesie Rudensis, dictum collegium ad ecclesiam sancti Michaelis archangeli
in
Wyelun2) transtulimus, domino Deo adiuuante. Cupientes quoque ex speciali deuocione affectum, quem ad eandem ecclesiam Velunensem
gerimus, cultum diuinum in ea ampliare, iugi meditacione reuoluimus in armario cordis nostrj, qualiter adhibito ordine bono,
eadem ecclesia sub nostro regimine nostris temporibus et futuris, tam in personis, quam in rebus debita possit recipere adaugmenta:
proinde nuper in
Wyelun, descendentes, ipsam ecclesiam diligenter conspeximus, quam pulcro thezauro, videlicet in ornatibus, calicibus, libris, reliquijs,
clenodijs inuenimus adornatam, que sub custodia venerabilis viri, domini decani eiusdem ecclesie, viri vtique egregij et venusti,
senio tandem iam confecti nunc habentur. Cogittauimus, ne post mortem eiusdem domini decani aliquo casu huiusmodj res distrahi
possint uel deperdj. Habito igitur tractatu cum eodem domino decano necnon egregio milite domino Martino de
Calinowa castellano Siradiensi ac capitaneo, et prouidis viris consulibus Wyelunensibus de modo seruandi eundem thezaurum ecclesie
predicte inveniendo, salubre nobis fuit visum et vtile, ut aliquod titulare beneficium in eadem ecclesia de nouo creare deberemus,
de quo alicui viro idoneo prouideremus, qui huiusmodi thezaurum sub custodia sua teneret et haberet. Propter quod sub ratihabicione
venerabilium fratrum nostrorum, dominorum videlicet capituli Gneznensis in eadem ecclesia custodiam titularem de nouo creauimus
ac fundauimus et tenore presencium fundamus, de qua quidem custodia honorabili viro Venceslao prouidimus ipsumque instituentes
de eadem. Pro cuius quidem custodie sustentacione idem dominus Venceslaus tres cum dimidia marcas de suis censibus et redditibus
appropriauit perpetuis temporibus et incorporauit; nos vero maldratas in villa
Radrzino3) mense nostre cum omni iure appropriamus, adiungimus, annectimus dicte custodie et incorporamus per custodem, quod idem dominus
Venceslaus custos sub obediencia domini decani, quamdiu ipse dominus decanus agit in humanis, debet esse, ac de consilio ipsius
easdem res et thezaurum predictum tenebit et seruabit; domino vero decano de hac luce migrante, idem Venceslaus custos iuxta
industriam a Deo sibi datam, dictum thezaurum cum omnibus dicte ecclesie rebus, videlicet calicibus, ornatibus, reliquijs,
libris, clenodijs et alijs quibuscumque vtensilibus, quibuscumque nominibus censeantur, tenebit et fideliter seruabit, et
prout sibi vtilius videbitur, eadem pro cultu diuino exponet et pro actis diuinis officijs conseruabit, dictumque thezaurum
cum rebus predictis non alienabit ab ecclesia predicta nec mutuabit, nisi de nostro ac nostrorum successorum mandato speciali.
Dicto vero custode Venceslao de medio sublato, omnes et singuli prelati et canonici ac etiam vicarij tociens, quociens dictam
custodiam vaccare contigerit, eligere debent vnum de canonicis seu vicarijs in custodem, quem ad hoc officium invenerint magis
inter se idoneum, fidelem et sufficientem, qui continuam faciat et facere debet residenciam circa eandem Velunensem ecclesiam
personaliter, nec aliter quis ad eandem debet assumi, nisi per eleccionem canonicam, nisi per eosdem prelatos et canonicos
et viccarios, vt premissum est, faciendam, qui per nos aut nostros successeres examinato huiusmodj eleccionis decreto, ad
dictam custodiam instituendus, prestito perprius de fidelitate iuramento corporali, dictum thezaurum cum rebus predictis fideliter
tenebit et iuxta modum superius descriptum custodiet et seruabit. In quorum omnium et singulorum premissorum testimonium et
euidenciam plenariam presentes nostras scribi literas nostrique et dicti capituli sigillorum munimine iussimus roborare. Actum
et datum
Gnezne feria tercia proxima post Vndecim milia virginum, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo nono. Presentibus honorabilibus
viris, dominis; Vincencio decano, Iohanne cantore, Petro de
Cobilino, Alberto de
Byelawj, Iohanne Pella, Albrico de
Modlna, Nicolao Gorka, Nicolao de
Crzeszewo, Nicolao de
Budzyslaw, Iascone de
Czechel, Preduogio (de)
Grandj, Benedicto da
Modla, magistro Strzeskone, Swyanthopelkone cancellario, Henrico Byel, Martino Chrapek canonicis dicte ecclesie Gneznensis, tunc
capitulariter congregatis, testibus ad premissa.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477. fol. 105.
1)Ruda, wieś paraf. w pow. wieluńskim.
2)Wieluń, miasto powiatowe w gub. kaliskiej.
3)Radrzyno, miejscowość nieodgadniona.
Dokument Nr 306
1419. die 26. mensis Octobris, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis altare ss. Thomae episcopi Canturiensis et Barbarae in capella supra tezaurum in ecclesia
cathedrali Gnesnensi erigit et dotat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Nicolaus Dei et apostolice Sedis prouidencia sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopus et primas, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, presencium noticiam habituris, quomodo cupientes in eadem
ecclesia nostra seruicium diuini cultus adaugere, de consensu wenerabilium fratrum nostrorum, dominorum capituli Gneznensis,
altare in cappella supra thezaurum in ecclesia nostra predicta ad honorem sanctorum Thome episcopi Canthuriensis et Barbare
virginis et martiris de nouo duximus erigendum ac erigimus et fundamus. Pro cuiusquidem altaris dotacione et sustentacione
ministri, eidem altari preficiendi, decimam mense nostre de agris medie ville
Kowalewo,1) site in districtu Margoniensi, damus, donamus, concedimus, ascribimus ac perpetuis temporibus incorporamus, per altaristam
dicti altaris, qui pro tempore fuerit, tenendam, habendam, vtifruendam ac perpetue possidendam. Ita tamen, quod idem altarista,
qui pro tempore extiterit, duas missas, vnam de sancta Trinitate die dominico et aliam pro peccatis feria quarta qualibet
septimana per se vel per alium legere sit astrictus. In cuius rei testimonium ac euidenciam pleniorem nostrum et capituli
nostri predicti sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne feria quinta proxima ante festum beatorum Simonis
et Iude apostolorum, in capitulo generali sub anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo decimo nono. Presentibus
ibidem wenerabilibus viris, dominis: Wincencio decano, Iohanne de
Brzostkowo cantore, Swanthopelkone cancellario, Benedicto officiali, Iohanne preposito Cruswiciensi, Petro de
Cobybino decano, Nicolao de
Gorka cancellario Poznaniensibus, Nicolao Iaroczsky, Alberto de
Bylawye scolastico Lanciciensi, Albrico de
Modlna, archidiacono Warschouiensi, Martino de
Sczawyno, Nicolao Bronisij, Przedwogio de
Grandi cantore Wladislauiensi et magistro Strzescone de
Wlanowo canonicis Gneznensibus, nobiscum capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 348), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami na sznurkach z zielonego i czarnego jedwabiu uwieszonemi. Z tych pierwsza podługowata, w zwykłym wosku wyciśnięta,
znacznie uszkodzona, wyobraża pod wspaniałem gotyckiem poddaszem biskupa in pontificalibus w stojącej postawie, z pastorałem
w lewej, prawą wzniesioną do błogosławieństwa. Napis otokowy uszkodzony: sigillum nicolai dei gracia ........................
archiepiscopi. Druga pieczęć całkowicie wyłupana.
1)Kowalewo, wieś w pow. chodzieskim.
Dokument Nr 307
1419. die 30. mensis Octobris, Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum inter Martinum vicedecanum Posnaniensem et cmetones de Runino de decimis
campestribus litem dirimens.
R. Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis rozstrzyga na mocy przywileju danego przez Jana biskupa poznańskiego w
Jaszkowie Idus Iulii r. 1288 spór o dziesięciny snopowe i polne każdego ziarna pomiędzy kmieciami wsi
Runino1) a Marcinem vicedziekanem poznańskim, plebanem z
Luszowa, na rzecz ostatniego. Na prośbę jednak Dzierżsława z
Roztworowa, dziedzica
Runina zezwala, aby ciż kmiecie płacili przez pierwsze 3 lata tylko dziesięcinę wiardunkową, a po upływie tychże lat dawali jak
dotąd było, dziesięciny snopowe każdego ziarna. Testes: Paulus de
Myslanthcowo, vicarius perpetuus Posnaniensis, Nassangnews notarius consistorij episcopalis.
Do tego dokumentu przywieszoną była pieczęć podługowata, wyobrażająca Zbawiciela siedzącego na tronie z wyciągniętemi rękami.
Napis otokowy: sigillum perpetuum officialatus eccles. Posnanien.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1601 - 1602.
1)Zapewne Rumin w pow. konińskim.
Dokument Nr 308
1419. die 2. mensis Decembris, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis Stephano Białowąs civi Posnaniensi et uxori eius Elisabethae erigendi altare Anuntiationis
b. v. Mariae in ecclesia parochiali ad s. Mariam Magdalenam dat potestatem.
R. Andrzej biskup poznański zezwala na wystawienie ołtarza pod wezwaniem NPMaryi, który Stefan Byalowans mieszczanin poznański
wraz z żoną swą Elźbietą w kościele parafialnym św. Maryi Magdaleny na cześć św. Szczepana i Wawrzyńca mm. oraz Grzegorza
i Marcina wn. wymurować i wyposażyć przedsięwzięli. Wyposażenie to składają: najpierw 5 grzywien polskich rocznego dochodu,
mianowicie kopa rocznego dochodu z ogrodu Marcina przekupnia i żony jego Katarzyny, leżącego poza murami miasta w lewo od
drogi wiodącej z miasta do wsi
Cukindorff, pomiędzy ogrodami Bieniaka i Macieja murarzy; powtóre z 3 grzywien rocznego czynszu z ogrodów Macieja Rathaya i niegdy Wojciecha
Zawala w nowej wsi poza murami miasta, trzeciego z rzędu po prawej stronie drogi z
Gorczyna do miasta wiodącej; potrzecie z 11 szkojców rocznego czynszu z ogrodu Jana Welgusa alias Mikołaja syna Masczka, leżącego
we wsi
Jerzyce, podle ogrodu bogatego Wojciecha; dalej z 16 groszy rocznego czynszu z ogrodu Wacława zagrodnika we wsi
Winiary, leżącego pomiędzy ogrodami Mikołaja Konczaka a Piotra i Wojciecha, synów niegdy Alberta Woythka mieszczanina poznańskiego.
Oprócz tego 6 grzywien rocznego czynszu z wyderkaufu, które ma na sołtystwie Mikołaja Lindenera w Gorczynie, ławce sukienniczej
i domu obok rzeźnika Pawła w Poznaniu, i na łące z ogrodem położonych pod górą kościoła św. Wojciecha tamże pomiędzy ogrodami
i łąkami Małgorzaty Lyndinne i Henryka Buchwald, mieszczan poznańskich. Dalej pół grzywny rocznego dochodu z ogrodu Nekona
Margonynskiego i 3 domów na tymże ogrodzie postawionych, poza murami miasta, przed bramą Wroniecką obok góry św. Wojciecha,
na prawo od drogi wiodącej do młyna panien Katarzynek. Na ostatnich wszakże 6 grzywnach z wyderkaufu i 1/2 grzywny z ogrodu
i domów wymówił sobie Stefan dożywocie. Patronat i prawo prezenty do wspomnianego ołtarza służą Stefanowi i jego żonie, po
śmierci tychże przechodzą na rajców miasta Poznania, którzy przedstawią biskupowi kandydata. Testes: Nicolaus Magynka, Philippus
vicecustos, vicarij eccl. Posnanien. Iacobus Praszmowsky rector eccl. in
Sobycowo, diocesis Posnaniensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 29), opatrzeny jest okrągłą pieczęcią, wyobrażającą popiersia
św. Piotra i Pawła, pod nimi tarcza z herbem Godziemba. Napis otokowy zatarty.
Dokument Nr 309
1419. die 4. mensis Decembris, in Wieluń.
Iudicii terrestris Wielunensis decretum de finibus villarum Masłowice et Starzenice.
Nos Vierusius de
Kavthi(?) iudex, Wirzbyeta dictus Strusz de
Radsschin subiudex terre Wielvniensis generales, notumfacimus tenore presencium, quibus expedit, tam presentibus, quam futuris, vniuersis,
quomodo constituti personaliter nobiles Iohannes et Spitek et Iohannes Golasch heredes de
Maslowicze, prout actores, et nobilis Iohannes Parzysch heres de
Starzenicze et
Maslouicze, cum nobilibus ... pzvij et Preslao de eadem
Starzenicze et alijs participantibus suis, coram iudicio libere, manifeste recognoverunt, quod inter se concordiam fecerunt pro graniciebus
inter villas
Maslowicze et
Starzenicze1) incipiendo a pariete
Skrzinszka, hoc est ab angulare, a quo incepta est granicies sipata cum
Maslowicze et
Skrzinno,2) et ab eodem angulare isti nobiles suprascripti debent eis granicies sipare recte per boram usque ad arvam
Spitkowszka et ad arvam Iohannis Parzysch, et in campo debent tenere, prout ex antiquo arraverunt vsque ad angularem ville
Malischino,3)
Starzenicz et
Maslowicz. Quas granicies debent eis sipare sub vadio ducentarum marcarum, quando habebunt succamerarium in terra a rege datum. Et se
submiserunt ambo partes benivole istam concordiam tenere in eternum sub eodem vadio suprascripto, cum suis successoribus legitimis.
Que partes adiudicatum Iuri soluerunt. In cuius rei testimonium sigilla nostra sunt subappensa. Actum et datum in
Wielun feria secunda post dominicam Ad te levavi, sub anno Domini millesimo quadringentesimo decimo nono. Presentibus nobilibus
viris, dominis: Wierusio de
Byala vexilifero, Stephano burgrabio Wielvniensi, Ianusio Naramszki, Thomkone Komorniczki, Stanczikone et Andrea fratribus germanis
de
Ruda, Sbislao de
Radschin, Kieliani de
Opoyouicze, Szwyaszkone de .....
zlyasz, Iohannes Borgilo de
Olyewino, Adam de
Craschino et alijs fidedignis testibus omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 349), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi, z których pozostała tylko pierwsza, okrągła, w ciemnym wosku wyciśnięta,
wyobrażająca w obwódzce z czterech łuków, w tarczy nakrytej hełmem, herb Wieruszowę.
1)Masłowice, wieś w pow. wieluńskim, par. Ruda.
2)Starzenice, wieś w pow. wieluńskim.
3)Małyszyn, wieś w tymże powiecie, par. Ruda.
Dokument Nr 310
1419. die 14. mensis Decembris, in Szyrkowo.
Margaretha vidua relicta Andreae de Szyrkowo altare ad s. Mariam Magdalenam in ecclesia parochiali s. Stanislai in Żerków
erigit atque dotat.
R. In
Szyrkowo feria V post festum s. Luciae virginis. Margaretha relicta Andree de
Szyrkowo funduje za pozwoleniem Andrzeja biskupa poznańskiego w kościele parafialnym św. Stanisława na górze pod
Żerkowem1) ołtarz św. Maryi Magdaleny. Na utrzymanie ołtarzysty przeznacza fundatorka 6 grzywien rocznego czynszu, z którego zapisuje
na
Morawinie2) cztery grzywny a na
Uszczonowie dwie grzywny, wymawiając dla siebie i swych spadkobierców prawo patronatu. Testes: Iohannes de
Iaroczyno, Martinus in
Wilkowya plebani, Martinus presbiter de Nova ciuitate, Nicolaus heres de
Tharczycze, Albertus de
Vylkovya et Stanislaus de
Szyrkowo advocatus.
Dokument powyższy transumuje i potwierdza Andrzej biskup poznański d. 20 grudnia 1419 in
Slup villa nostra, Posnaniensis dioec. biorąc fundacyę pod opiekę prawa kościelnego i wkładając na ołtarzystów obowiązek odprawiania
tygodniowo 2 mszy, t. j. za zmarłych i
de tempore, miewania kazań co dwa tygodnie, a w dnie świąteczne śpiewania matutynów, mszy i nieszporów ze scholarami. Oprócz tego mają
w Suche dnie odprawiać nabożeństwo za zmarłych, w soboty śpiewać mszę do NP. Maryi, a w niedziele, dnie świąteczne i krzyżowe
mają iść w processyi
superpeliciati, a do kościoła wchodzić tylko w komży. Prawo patronatu zlewa biskup na fundatorkę i jej spadkobierców. Testes: mgr. Mauricius
de Praga s. theologie professor, professus monasterij s. Crucis in Mai. civitate Pragensi, frater ordinis s. Augustini de
penitencia beatorum Martirum, Boguslaus presbiter Plocensis, Martinus rector eccl. parochialis in
Duschnyky, mgr in artibus, Iacobus de
Praszmowo rector eccl. parochialis in
Sobycowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1505.
1)Żerków, miasto niegdy w woj. kaliskiem, pow pyzdrskim.
2)Morawin, wieś w pow. kaliskim, bar. Dębe.
3)Uszczonowo, miejscowość nieodgadniona.
Dokument Nr 311
1419. die 14. mensis Decembris, in Żyrkowo.
Margaretha vidua relicta Andreae de Żyrkowo altare ad b. Mariam virginem in ecclesia parochiali ad s. Stanislaum, nuper in
villa Żerków erecta, octo marcis Polonicalibus annuis dotat.
R. In
Zyrkowo feria quinta post s. Luciae. Czynsz powyższy ma być pobierany z dochodów wsi
Rusko,1) przed dochodami przypadającemi na spadkobierców fundatorki. Testes: Iohannes de
Iaroczyno, Martinus de
Wilkowya plebani, Martinus presbiter de Nova ciuitate, Nicolaus heres de
Tharsycze, Albertus de
Wylkowia, Stanislaus de
Zyrkovo.
I ten dokument transumuje Andrzej biskup poznański w
Słupi d. 20 grudnia 1419 na tych samych, co poprzednio (N. 310) warunkach.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1480.
1)Rusko wieś paraf. w pow. pleszewskim.
Dokument Nr 312
1419. die 21. mensis Decembris, in Czersk.
Ioannes Senior dux Mazoviae villas Czirnekowo, Tarnowo, Miloszino et Kanthi de iure Polonico in ius Culmense transfert.
R. In
Czirsko ipso die s. Thome apostoli. Iohannes Senior dux Mazouie wiadomo czyni, że Elena wdowa po Janie alias Slonka de
Czirnekowo wraz z córkami Małgorzatą i Anną, sprzedały przed sądem krakowskim, jak o tem przez tenże sąd został zawiadomiony, za zezwoleniem
swoich krewniaków swoje ojczyste dziedzictwo, mianowicie wsie
Czirnekowo, Tarnowo, Miloszino i
Kanthi, położone w powiecie czerskim i warszawskim za 800 kóp groszy praskich Hinczy alias Czedlicz heredi de Nova ecclesia na własność
wieczystą i bezwarunkowo, i to za zezwoleniem księcia i jego następców. Książę zezwala na przeniesienie pomienionych wsi z
prawa polskiego na chełmińskie. Ponieważ jednak według tegoż prawa mieszkańcy z każdego łanu osiadłego winni ksiąźętom płacić
na św. Marcin po 6 groszy, przeto książę uwalnia ich za to od danin polskich, t. j.
sep, obrzas, narzs(s)
, porcus, vacca, aries, pozewne, nestane, pobor, psarske, sokolne, bobrowe, przewod et a ceteris grauaminibus iuris Polonicalis,
angarijs et preangarijs generaliter vniuersis. Również uwalnia ich od budowania nowych i naprawiania starych grodów, wyjąwszy robót, do których wraz z innymi mieszkańcami
na równem prawie osadzonymi zostaną zawezwani. Gdyby zaś książę lub które z jego dzieci płci obojga miało zawrzeć związek
małżeński, lub gdyby księciu przyszło ziemię swą wykupić lub nową nabyć, lub gdyby kto z rodziny książęcej popadł w niewolę,
wtenczas pomienieni mieszkańcy mają z innymi porówno składać nałożone daniny. Dalej uwalnia książę tychże poddanych od sądów
książąt, sędziów, podsędków, wojewodów, kasztelanów, urzędników i woźnych, tak, że tylko jurysdykcyi Hinczy i swoich sołtysów
wedle prawa chełmińskiego podlegać i onym kary sądowe opłacać winni. Gdyby z pomiędzy mieszkańców tych wsi jeden drugiego
zabił, wtedy Hincza bierze całą karę zagłówną; gdyby zaś jeden z nich był obcym człowiekiem, wtedy bierze połowę. Dalej nadaje
książę Hinczy prawo sądzenia wszystkich spraw, tak dużych, jako i małych, kryminalnych i cywilnych, budowania więzień i szubienic
oraz karania występków i zbrodni:
qualitatem pene pro qualitate criminis imponendo, licet vindicta sanguinis mutilacionem membri aut ultimum supplicium exigat. Również nadaje książę Hinczy całkowite polowanie,
deposicionem falconum et centhauris dumptaxat exceptis, quos pro nobis reseruamus; dalej rybołostwo w Wiśle, lecz tylko na własną potrzebę, nie zaś kmieci, i wolność zrobienia
obstaculum, iasz wlgariter dictum, przy brzegu książęcym i wolną żeglugę na książęcej połowie rzeki, lecz tylko dla siebie i swych ludzi, nie zaś dla kupców
i kramarzy. W końcu poniewaź krewniacy wyżej wzmiankowanych pań, mianowicie Daszek, Klemens, Jastek, Dziwisz, Piotr de
Wyska et Iohannes de
Iazgarzewo mieli wedle zwyczaju prawo wykupu od nich owych dóbr dziedzicznych, książę prawo to od nich nabywszy, takowe Hinczy nadaje.
Testes: Petrus Pilicouicz palatinus, Slawecz de
Boglevicze castellanus, Mathias iudex, Vigand vexillifer, Nicolaus subcamerarius, Stephanus subiudex Czirnenses. Scriptum per manus
Pauli Plocensis et Warschouiensis canonici, cancellarij curie.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (E. 16). Po 2 pieczęciach pozostały tylko nacięcia
w pargaminie.
Dokument Nr 313
1419. die 22. mensis Decembris, Lanciciae.
Nicolaus de Opporów capitaneus et palatinus Lanciciensis testatur, Catharinam de Buszkowo Nicolao de Żychlino silvam Wrzeczona
CXXX marcis vendidisse.
Ad perpetuam rei memoriam. Nicolaus de
Opporow capitaneus et pallatinus terre Lanciciensis, significamus tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam habituris, vniuersis,
quod nostram accedens presenciam nobilis ac honesta Katherina, consors Nicolai de
Buszcowo, mente sana et corpore, animique sui bona cum deliberacione, siluam dictam
Wrzeczona cum pratis silue eidem adiacentibus, circa granicies villarum
Slathcowo et
Grzibowo1) ab eisdem graniciebus incipiendo usque ad riwlum dictum
Strumyen, ad ipsam iure hereditario spectantem, nobili Nicolao de
Szychlino ac ipsius successoribus legittimis pro centum triginta marcis monete et numeri Polonie, nichil in ibidem pro se uel suis
successoribus penitus reseruando, recognouit vendidisse, ymo coram nobis, ut iuris est, resignauit cum effectu, cum omnibus
dicte silue et pratorum pertinencijs ac fructibus vniuersis, qui ibi sunt uel habentur, seu haberi poterint quomodolibet in
futurum, huiusmodi siluam cum prato per prefatum Nicolaum et suos successores tenendam, habendam, possidendam ac vtifruendam,
necnon vendendam, commutandam, et in usus suos suorumque successorum beneplacitos conuertendam perpetuis temporibus duraturis.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum est appensum. Datum Lancicie feria sexta ante festum Natiuitatis Christi, anno eiusdem
M° CCCC° XVIIII°. Presentibus nobilibus viris: Iacobo de
Crosznyewicze, Borzkone de
Osthoya, Dziuissyo et Clemente fratribus de ibidem, Iacussyo de
Tarnowo ac alijs multis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 300), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
1)Sladków wieś w pow. łęczyckim, par. Gieczno.
Dokument Nr 314
1420. die 3. mensis Ianuarii, Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum, inter Orlik de Wola et Iacussium de Chodecz et Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem
de summis quibusdam litem dirimens.
Nos Prandotha iudex necnon Adam subiudex terre Lanciciensis generales, significamus tam presentibus, quam futuris, presencium
(noticiam) habituris vniuersis, quod cum nobiles Orlyk de
Wola et Iacussius de
Chodecz reuerendissimum in Christo patrem, dominum Nicolaum sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum et primatem, nostram ad presenciam
citarj et euocarj procurassent pro et super quibusdam debitis seu pecuniarum summis, quas super villa predicti domini Nicolai
archiepiscopi etc.
Slupcza1) dicta, se habere asserebant, que causa in multos et varios terminos woluebatur, et tandem termino finalj die date presencium
veniente, prefati Orlyk et Iacussius dominum Nicolaum archiepiscopum supradictum pro debitis et pecuniarum summis supradictis,
quas in hereditate
Slupcza dicti domini Nicolai archiepiscopi se habere asserebant, ipsum coram nobis liberum et solutum dimiserunt. In cuius rej testimonium
sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Lancicie feria tercia post Circumcisionis Domini, anno Domini M CCCC
XX. Presentibus strenuis ac nobilibus viris, dominis: Nicolao pallatino, Iohanne castellano, Stephano dapifero, Sandiuogio
decano, Bogussio subagazone Lanciciensibus et alijs multis fidedignis etc.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477 fol.84.
1)Zapewne Słupca, miasto powiatowe w gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 315
1420. die 22. mensis Februarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae, in oppido Turek, ecclesiae metropolitanae Gnesnensis proprio, forum septimanale et annuale instituit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc errorum et dubiorum prudenter occurrimus dispendijs, dum gesta
etatis nostre litterarum apicibus et fidedignorum testimonio perhennamus, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie necnon
terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie Lythwanieque princeps suppremus, Pomeranie, Russieque dominus et
heres, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo
ad instantes peticiones reuerendissimi patris, domini Nicolai sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi et primatis, sincere
nobis dilecti, opidum ipsius et ecclesie sue Gneznensis
Turek dictum, in terra Siradiensi et districtu Vnyeouiensi situm, volentes meliori condicione fulcire, in ipso septimanale, omnibus
diebus sabbati, annuale vero forum siue nundines bis in anno duntaxat, videlicet in die sancti Luce ewangeliste et Ramispalmarum
cum duabus diebus sequentibus dicta festa, ponimus, constituimus et instituimus singulis annis perpetue celebranda: concedentes
omnibus et singulis mercatoribus, negociatoribus et alijs quibuscumque hominibus plenam et omnimodam facultatem cum omnibus
rebus ipsorum, cuiuscumque generis, specieij uel valoris existant, ad dictum opidum
Turek secure veniendi et ressuas ibidem libere vendendi, commutandi seu alias forisandi, emendi uel cum eis ad propria sub nostra
securitate regali reddeundi ac iuxta beneplacitum ipsorum cum eisdem disponendi et ordinandi, prout ipsis melius et vtilius
videbitur expedire. Et nichilominus districte sub pena indignacionis nostre regalis prohibemus, ut nullus capitaneorum, burgrabiorum
vel officialium nostrorum et quicunque alij homines cuiuscunque status, condicionis, dignitatis aut eminencie fuerint, prefatos
mercatores uel alios homines cum rebus et mercancijs suis, ad dictum opidum
Turek accedentes seu accedere volentes, vel in ipso forum exercentes, impedire, arestare, molestare, offendere uel turbare presumant
quouismodo. Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum testimonio litterarum. Actum in
Iedlna feria sexta in vigilia sancti Mathie apostoli,
*)Grotefend powiada, że w latach przestępnych obchodzono św. Macieja d. 25 lutego. Otóż rok 1420 jest przestępny, św. Maciej
przeto przypadłby dopiero na niedzielę 25 lutego a wilia przypadłaby na sobotę; tymczasem tu piątek zwany jest wilią, widać
więc, że mimo przestępności roku obchodzono św. Macieja dnia 24 lutego.
anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo. Presentibus ibidem reuerendissimis in Christo patribus, dominis: Alberto
Cracouiensi, Andrea Poznaniensi, Iohanne Chelmensi episcopis, magnificisque et nobilibus: Cristino de
Ostrow castellano, Iohanne de
Tarnow pallatino Cracouiensibus, et Nicolao de
Michalow pallatino Sandomiriensi et capitaneo Cracouiensi et alijs quampluribus fidedignis, fidelibus nostris dilectis. Datum per
manus prefati domini Alberti episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij et venerabilis domini Iohannis decani Cracouiensis,
regni Polonie vicecancellarij, sincere nobis dilectorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 355), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko sznurek z różowego i czarnego jedwabiu pozostał.
Dokument Nr 316
1420. die 22. mensis Februarii, in Iedlna.
Vladislaus II. rex Poloniae villam Grocholice ecclesiae metropolitalis Gnesnensis propriam, de iure Polonico in ius Teutonicum
Magdeburgense transfert.
................................................................................................................................................................
..... ius Theutonicum, quod Magdeburgense, dicitur, transferimus perpetuo duraturum, remouentes ibidem omnia iura [Polonicalia,
modos et consuetudines vniuersas, que ipsum]ius Theutunicum plerumque consueuerunt perturbare. Eximimus insuper et perpetuo
liberamus omnes et singulos ciues et incolas a iurisdic]cione et potestate omnium regni nostri pallatinorum, castellanorum,
iudicum, subiudicum et officialium eorundem, vt coram ipsis uel eorum [aliquo ........................ minime respondere uel
aliquas [penas] soluere teneantur, sed tantum ciues predicte ciuitatis et incole coram suo aduocato, qui pro tempore [fuerit,
aduocatus uero co]ram domino suo aut coram nobis, dum tamen per literam nostro sigillo sigillatam, dum in reddenda iusticia
negligens foret et remissus, de se [querulantibus, iure tamen T[eutonico respondere sit astrictus; in causis autem criminalibus,
puta furti, homicidij, incendij, membrorum mutillacionis et alijs quibuscumque [enormibus aduocato ciuitatis] prefate damus
et concedimus plenam et omnimodam facultatem iudicandi, sentenciandi, puniendi, plectendi et dampnandi, prout hoc ipsum ius
[Teutonicum in omnibus suis] punctis, articulis, condicionibus et articulis postulat et requirit; iuribus tamen nostris regalibus
in omnibus semper saluis. Vt autem dicta ciuitas [
Grocholicze]
1) de gracia liberalitatis nostre regie [ampliora recipiat incrementa, forum] septimanale singulis ferijs tercijs constituimus,
ponimus et indicimus perpetuo celebrandum, [concedentes omni]bus et singulis mercatoribus ........ et alijs quibuscumque homnibus
plenam et omnimodam facultatem cum omnibus rebus ipsorum cuiuscumque generis, specieij [et ..... exis]tant, ad dictum opidum
Grocholicze secure veniendi et res suas ibidem libere vendendi, seu alias forizandi, emendi uel cum eis ad propria sub nostra regali
[proteccione reuer]tendi ac iuxta beneplacitum ipsorum cum eisdem disponendi et ordinandi, prout ipsis melius et vtilius uidebitur
expedire. Et nichilominus districte sub pena nostre [indignacionis] regalis prohibemus, ut nullus capitaneorum, burgrabiorum
uel officialium nostrorum et quicunque alij homines, cuiuscunque status et condicionis aut eminencie fuerint, [quoscumque]
homines et mercatores cum rebus et mercancijs suis ad dictum opidum
Grocholicze accedentes seu accedere volentes uel in ipso forum exercentes, impedire, arestare, ...... pare, offendere uel turbare presumant
quouismodo. Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum testimonio litterarum. Actum in
Iedlna feria sexta in vigilia sancti Mathie apostoli,
2) anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo. Presentibus ibidem reuerendissimis in Christo patribus, dominis: Alberto
Cracouiensi, Andrea Poznaniensi, Iohanne Chelmensi episcopis, magnificisque et nobilibus: Cristino de
Ostrow castellano, Iohanne de
Tarnow palatino Cracouiensibus et Nicolao de
Michalow palatino Sandomiriensi et capitaneo Cracouiensi et alijs quamplurimis fidedignis fidelibus nostris dilectis. Datum per manus
prefati domini episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij et venerabilis Iohannis decani Cracouiensis, regni Polonie
vicecancellarij, sincere nobis dilectorum. - Ad relacionem predicti domini Iohannis decani Cracouiensis et vicecancellarij.
Dokument pargaminowy bardzo zniszczony i w górnej części zupełnie, zetlały, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej
gnieźnieńskiej (N. 356), opatrzony jest pieczęcią majestatową króla Władysława Jagiełły z wosku zwykłego, znacznie uszkodzoną,
zawieszoną na fioletowym sznurku jedwabnym.
Dokument ten obejmował pierwotnie wierszy 25, z których wszystkie są mniej lub więcej uszkodzone; takich jednak wierszy, które
prawie w połowie lub więcej są uszkodzone, jest ośm. I tak z wiersza pierwszego pozostał tylko czytelny wyraz "posterum" albo
"posterorum"; z drugiego wiersza wyrazy "Cracouie, Sandomirie, Cuiauie, Lancicie"; z trzeciego wiersza wyrazy "notum facimus
presentibus et futuris, presencium noticiam"; z czwartego wiersza wyrazy "suas nobis cum debita obtulit instancia"; z piątego
wiersza wyrazy "Grocholicze siue alio quocunque vocandi et nominandi"; z szóstego wiersza wyrazy "priuilegijs, libertatibus ............ iuribus, quibus
alie ciuitates regni nostri pociuntur, vtifrui". Dalsze wiersze podane są już wyżej w dochowanym tekscie. Z tych fragmentów
pierwszych wierszy zdaje się wypływać, że król Władysław Jagiełło na prośbę arcybiskupa gnieźnieńskiego wieś arcybiskupią
Grocholice na prawo miejskie magdeburskie przeniósł.
1)Grocholice niegdy miasto dziś wieś parafialna w pow. piotrkowskim.
2)Zobacz uwagę co do tej daty przy poprzedzającym dokumencie.
Dokument Nr 317
1420. die 1. mensis Martii, Sandomiriae.
Vladislaus II. rex Poloniae villas quasdam Floriani de Dziaduszyce subpincernae Cracoviensis proprias, de iure Polonico in
ius Sredense transfert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum incomodis prudenter occurimus, dum
gesta etatis nostre litterarum apicibus et fidedignorum testimonio perhennamus, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lythwanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus
et heres etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris,
quomodo ad instantes peticiones Florianj de
Dzadusschyce, subpincerne Cracouiensis, villas ipsius
Dzaduschicze, Bloszenicze, Gorzawka in Cracouiensi,
Dambrowa, Prochenna in Sandomiriensi terris et districtibus, de iure Polonico in ius Theutunicum, quod Sredense dicitur, transferimus perpetuo
duraturum: remouentes ibidem omnia iura Polonicalia, modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius Theutunicum plerumque
consueuerunt perturbare. Eximimus insuper et perpetuo liberamus omnes et singulos kmethones, tabernatores et quosuis dictarum
villarum incolas ab omni iurisdiccione et potestate omnium regni nostri palatinorum, castellanorum, capitaneorum, iudicum,
subiudicum et quorumuis officialium et ministerialium eorundem, ut coram ipsis aut ipsorum aliquo pro causis tam magnis, quam
paruis, puta furti, incendij, snguinis, homicidij, mutilacionis membrorum et quibusuis enormibus excessibus citati, minime
respondeant nec aliquas penas soluere teneantur, sed tantum dictorum villarum kmethones et quiuis incole coram dictorum villarum
sculteto, qui pro tempore fuerit, scultetus uero coram prenominato Ffloriano uel suis successoribus aut coram nobis uel iudicio
nostro generali, dum tamen per nostram literam, nostro sigillo sigillatam euocatus fuerit et citatus, et hoc si in reddenda
iusticia negligens fuerit uel remissus, tunc non aliter, quam suo iure Sredensi predicto de se querulantibus respondere sit
astrictus. In causis autem criminalibus et capitalibus superius expressatis dictarum villarum sculteto in metis et grenicijs
iudicandi, sentenciandi, puniendi, corrigendi, plectendi et condempnandi plenam damus et omnimodam tenore presencium concedimus
facultatem, prout hoc ipsum ius Theutunicum in omnibus suis punctis, sentencijs et clausulis, articulis, condicionibus postulat
et requirit: iuribus tamen nostris regalibus in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio
literarum. Actum Sandomirie feria sexta proxima ante dominicam Reminiscere, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo.
Presentibus magnificis et nobilibus: Cristino de
Ostrow castellano, Iohanne de
Tarnow Cracouiensibus, Nicolao de
Michalow Sandomiriensi et capitaneo Cracouiensi, palatinis, Iohanne de Sczecociny Lublinensi, Iohanne de
Tholisschcow Kalissiensi, Grothone de
Iancouicze Zauichostensi castellanis et alijs quampluribus fidedignis, fidelibus nostris dilectis. Datum per manus reuerendi in Christo
patris, dominj Alberti episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij et venerabilis domini Iohannis Schafranyecz decani
Cracouiensis, vicecancellarij, sincere nobis dilectorum. - Ad relacionem eiusdem domini Iohannis decanj Cracouiensis r. P.
vicecancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w zbiorach Towarzystwa przyjaciół nauk w Poznaniu, opatrzony jest majestatową pieczęcią
króla Władysława Jagiełły ze zwykłego wosku, mocno podniszczoną, zawieszoną na paśmie nici jedwabnych białych, blado różowych
i czarnych.
Na odwrotnej stronie dokumentu, wypisana jest ręką pisarza dokumentu następująca zapiska:
Reuerende pater! Peto dignetur P. V. sigillare literam presentem, que per dominum vicecancellarium michi soli transmissa.
Dokument niniejszy należałby właściwie do dyplomataryusza małopolskiego, tomu IV; gdy jednak dyplomataryusz ten był już tak
daleko posunięty, że dokument niniejszy w nim w porządku chronologicznym zamieszczonym już być nie mógł, nie pozostało, jak
zamieścić go w tym dyplomataryuszu. Nauka stąd żadnej szkody nie poniesie, raczej korzyść.
Dokument Nr 318
1420. die 11. mensis Martii, in Wawrzeńczyce.
Nicolai de Michalów palatini Sandomiriensis et capitanei Cracoviensis decretum inter Augustinum de Wrancza et Mathiam civem
Bidgostensem de LXXX marcis monetae Prutenicalis litem dirimens.
R. In
Wawrzinczicze feria secunda post dominicam Oculi mei. Nicolaus de
Michalow palatinus Sandomiriensis necnon capitaneus Cracouiensis wiadomo czyni, że kiedy go król Władysław zamianował sędzią sprawy
pomiędzy Augustynem de
Wrancza a Maciejem mieszczaninem bydgoskim o 80 grzywien monety pruskiej, jaka wówczas była w obiegu, tenże Augustyn przywiódł na
poparcie swej sprawy świadków, do których przesłuchania wyznaczył starosta Strzałę de
Chotonicze chorążego bydgoskiego. Gdy zaś ci świadkowie przysięgli, że wspomniany Augustyn dług 80 grzywien był wykupił, zostały mu
owe pieniądze przysądzone.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta a. 1424.
Dokument Nr 319
1420. die 25. mensis Aprilis, Gesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis collegium canonicorum de villa Ruda in civitatem Wieluń transfert.
In nomine Domini amen. Sollicitudine diuina disponente clemencia deputj pastorali, iocundis ad ea votis libenter roboris congrui
adhibemus firmitatem, per que diuinus cultus in ecclesia Dei nobis credita, prout desideramus, pollicita recipit incrementa.
Proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, notificamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quod considerantes et auribus summopere intendentes, quia salubrius et vtilius existit, collegia canonicorum
et prelatorum in locis magis insignioribus et eminencioribus propter diuini cultus augmentum et deuocionem propulorum, quam
in villis et locis desertis, vbi laus diuina non augetur sed pocius minuitur et decrescit, collocarj et fundarj, collegium
doctorum, prelatorum et canonicorum, quod in villa
Ruda1) wlgariter nuncupata, ante ciuitatem Wyelunensem
2) nostre Gneznensis diocesis per predecessores nostros, archiepiscopos Gnezenses fuerat tamquam in loco vasto et deserto sub
honore et titulo beate Marie virginis gloriose erectum et fundatum, in dictam ciuitatem Wyelunensem et ecclesiam parrochialem
sancti Michaelis, tanquam in loca magis eminenciora et insigniora de consensu venerabilium fratrum nostrorum, dominorum capituli
nostri Gneznensis translacione debita transtulimus et transposuimus, transponimusque et transferimus per presentes, volentes
de cetero eandem parrochialem ecclesiam sancti Michaelis ecclesiam collegiatam sub titulo et vocabulo beate Marie virginis
gloriose et sancti Michaelis et non parrochialem appellarj, nominarj et vocarj. Et ut ipsa ecclesia sancte Marie et sancti
Michaelis Wyelunensis sit pluribus prelatis insignita, honorabilem virum dominum Nicolaum, qui rector eiusdem tunc parrochialis
(ecclesie) existebat, de consensu serenissimi principis et domini Wladislaj regis nostrj Polonie etc. ad quem iuspatronatus
et presentandi rectorem eiusdem ecclesie Wyelunensis spectat et pertinet pleno iure, creauimus et creamus in decanum ecclesie
supradicte, decernentes, quatinus ipse et sui successores temporibus perpetuis titulo decanatus debent vti, frui et gaudere.
Quem dominum Nicolaum et suos successores decanos a cura et regimine animarum eidem ecclesie Wyelunensi annexarum et attributarum
absoluimus, onus et regimen ac curam dictarum animarum, quibus ipse dominus Nicolaus decanus fuerat alligatus, vicarijs perpetuis
plenarie committentes et transfundentes totaliter in eosdem. Vt autem eo feruencius et auidius attenciusque diuina officia
in eadem ecclesia collegiata sancti Michaelis in ciuitate Wyelunensi dicte nostre Gneznensis diocesis peragantur, consensu
prefati venerabilis virj domini Nicolaj decani eiusdem ecclesie Wyelunensis ad hoc specialiter accedente, eisdem vicarijs
perpetuis omnes et singulariter singulas oblaciones, sepulturas, columbaciones et obuenciones vniuersas, que de eadem ecclesia
Wyelunensi nunc proueniunt et possent quomodolibet prouenire in futurum, incorporauimus, attribuimus, inuiscerauimus ac incorporamus,
attribuimus et inuisceramus per presentes. Racione quarum obligacionum, sepulturarum et columbacionum ac obuencionum prefato
domino Nicolao et successoribus suis, decanis Wyelunensibus, decimas mense nostre archiepiscopalis in villis inferius descriptis,
videlicet
Szokowo, Drzaszna et
Rowj sub ratihabicione dictorum venerabilium fratrum nostrorum, dominorum capituli nostrj Gneznensis dedimus, donauimus et assignauimus
et nunc damus, donamus et assignamus in perpetuum, per eundem dominum Nicolaum decanum et successores suos decanos dictas
decimas habendas, tenendas, vendendas, vtifruendas et ad vsus suos beneplacitos conuertendas, prout sibi melius et vtilius
videbitur expedire. Vt autem dicti vicarij beneficiorum per nos ipsis sic, uc prefertur, impensorum et per eos acceptorum
sint memores atque grati, volumus ac ipsis et eorum cuilibet in virtute sancte obediencie et sub excommunicacionis pena mandamus,
quatinus predictj domini nostrj Wladislaj regis et nostra sanitate ac salutarj animarum remedio singulis diebus horas canonicas
videlicet matutinas primam, terciam, sextam, missam, nonam, vesperas et completorium, prout moris est et consuetudinis aliarum
nostrarum ecclesiarum in dicta nostra diocesi existencium, dicti vicarij cum adiutorio rectoris scole et scolarium ibidem
persistencium ac aliarum quatuor campanistarum, qui campaniste propter hoc per nos sex marcis annui census sunt ditati, horis
debitis voce cantent solemniter et deuote. Verumquia pastore orbato grex sepius aspergitur et dispersus videtur oberrare,
igitur ne dicti vicarij pastore orbarj videantur et ne ipsis pro institucionibus eorum et questionibus iniuriarum quarumcunque
non foret difficilimum queritare, prefato domino Nicolao decano et successoribus suis decanis personas idoneas de eisdem viccarijs
tociens, quociens ipsos viccarios contingerit, ad presentacionem singulorum prelatorum et canonicorum prefate ecclesie Wyelunensis
canonice inuestiendi, ipsosque viccarios ad sui presenciam citandi ac eis iusticiam de se querulantibus ministrandi, eosque
prout qualitas et excessus criminis exquisierit, corrigendi et iuxta canonicas sanctiones puniendi, ab officio et ingressu
ecclesie suspendendj et excommunicandj et ab huiusmodj suspensionis et excommunicationis sentencijs absoluendj, viccarijsque
eorum, si culpa exigitur, iuris ordine circa talia debite obseruato, priuandj, dandj et concedimus omnimodam potestatem: volentes
deinceps, quod dicti vicarij prefato domino Nicolao decano et successoribus suis, decanis in omnibus locis et honestis et
presertim in illis, que cultum diuinum respiciunt, obediant et intercedant. Et ex quo ad decanos, tanquam ordinarios viccariorum
predictorum defectus tam viccariorum, quam ecclesie eorundem, si qui forent et commiterentur in eisdem, corrigendj pertinere
debebunt et spectare, igitur volumus, quod ipse dominus Nicolaus decanus et alij decani pro tempore existentes circa ipsam
ecclesiam Wyelunensem, sicut ceterj rectores, quibus cura fuerat annexa animarum, residenciam faciant personalem. In quorum
omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum, nostrum et dicti nostri capituli sigillum presentibus sunt appensa.
Actum et datum
Gnezne in capitulo generali feria quinta in crastino beati Adalberti martiris gloriosi, anno Domini M CCCC XX. Presentibus venerabilibus
et honorabilibus viris, dominis: Allexandro preposito, Vincencio decano, Nicolao archidiacono, Iohanne cantore, Petro Volfram
scolastico, Swanthopelkone cancellario, Alberto de
Byelauy scolastico Lanciciensibus, Petro de
Kobylino decano Poznaniensi, Nicolao de
Gorka cancellario Poznaniensi, Alberto archidiacono Varschouiensi, Nicolao Iaroczsky, Henrico Byel, Martino de
Sczawino, Nicolao Bromsky, Predwogio de
Grandj cantore Wladislauiensi, Iohanne Pella preposito Cruszuiciensi, Benedicto de
Modla officiali et magistro Strzeskone, prelatis et canonicis dicte nostre Gneznensis ecclesie, fratribus nostris tunc capitulariter
congregatis.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477, fol. 104.
1)Ruda, wieś paraf. w pow. wieluńskim.
2)Wieluń miasto powiatowe w gub. kaliskiej.
Dokument Nr 320
1420. die 11. mensis Iunii, Gnesnae.
Sandivogius de Ostroróg testatur, Nicolaum de Warzymowo cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi castrum Wenecya villa Biskupice
commutasse.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum presentis ewy lubrica condicio cunctas hominum acciones longi prescripcione
temporis plerumque diuergere consueuit, nisi literarum apicibus et testimonio fidedignorum fuerint perhennate; sed quia licet
de consuetudine iuris non extitit, vt alicubi circa domini regis presenciam, in terra existentis, coram capitaneo terre generali
alique fieri consueuerunt resignaciones, tamen de comissione et mandato speciali serenissimi principis et domini, domini Wladislai
Dei gracia regis Polonie etc. necnon auctoritate Celsitudinis sue in hac parte per culminis sui graciam nobis comissa, presentem
acceptauimus resignacionem. Proinde nos Sandiwogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersaliter
singulis et singulariter vniuersis, tam presentibus, quam futuris, harum seriem litterarum audituris vel visuris, quomodo
ad nostram et aliorum eiusdem terre baronum veniens presenciam strenuus Nicolaus de
Warzynowo olim de
Wenecia, non compulsus nec coactus, neque aliqua doli delusione seductus, quinymmo sanus mente pariter et corpore validus existens,
vsus amicorum consilio, adultroneaque voluntate et matura deliberacione prehabita, castrum suum
Wenacia1) wlgariter nunccupatum, cum villa
Mosczyczewo2) dicta, penes castrum ibidem iacenti, cum omni iure, proprietate atque dominio, prout solus tenuit, habuit et possedit, omnibusque
vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, redditibus, campis, agris cultis et incultis ac de novo extirpandis, pratis, pascuis,
graminetis, siluis, borris, mellificijs, gagijs, quercetis, mericis, nemoribus, dumis, anfractibus, insulis, virgultis, rubetis,
venacionibus et aucupacionibus, necnon aquis earumque decursibus, molendinis et ipsorum emolimentis, fluminibus, lacubus,
piscinis, stagnis, paludibus, torrentibus et riwlis, generaliterque cum omnibus et singulis vtilitatibus, pertinencijs ceterisque
quibusuis appendijs et obuencionibus vniuersis, quomodolibet ad ipsum castrum et villam spectantibus, et quocumque nuncupantur
vocabulo, tam late, quam longe, prout hoc idem castrum cum villa et suis adiacencijs in ipsorum metis, limitibus, condicionibus,
articulis, posicionibus, clausulis, gadibus, granicijs ex antiquo sunt limitati(s) circumferencialiter et transuersaliterque
distincte(s), nichil iuris, proprietatis siue dominij pro se aut suis legittimis successoribus ibidem penitus reseruando,
reuerendissimo in Christo (patri) et domino, domino Nicolao diuina prouidencia archiepiscopo sacrosancte Gneznensis ecclesie
et primate(s) racione vicissitudinarie commutacionis inter se racionabiliter facte, pro hereditate
Byscupycze3) dicta, in districtu Radzyeyewiensi sita, nichilominus et cum superaddicione tricentarum marcarum minus triginta marcis grossorum
latorum Pragensium numerique Polonicalis consueti, quadraginta et octo grossos in quamlibet marcam computando, et decima ibidem
in hereditate
Byscypycze, que ad ecclesiam in
Warzymowo4) debeat spectare, coram nobis more solito racionabiliter imperpetuum resignauit, per eundemque reuerendissimum in Christo
patrem, dominum Nicolaum Dei gracia archiepiscopum sancte Gneznensis ecclesie etc. et ipsius successores tenendum, habendum,
possidendum, vtifruendum, vendendum, donandum, alienandum, commutandum et in vsus suos beneplacitos suorumque successorum
libere conuertendum, prout sibi aut successoribus suis melius ac vtilius videbitur expedire. Quamquidem dicte commutacionis
resignacionem, sic vt premittitur, per modum veri fori racionabiliter factam, ratificamus, gratificamus, roboramus, perhennamus,
approbamus et presentibus ascribimus robur perpetue firmitatis obtinere. Harum quibus sigillum nostrum mayus cum minori secretario
presentibus est appensum. Actum et datum Gnezne feria tercia infra octauas Corporis Cristi, anno Domini millesimo quadringentessimo
vicessimo. Presentibus magnificis, strennuis et nobilibus viris ac dominis: Mathia de
Wansosche Calisiensi, Mathia de
Labyschino Brzestensi palatinis, Ianussio de
Crolicowo castellano Gneznensi, Martino de
Slawsko subcamerario Poznaniensi, Dobyeslao de
Nyankowo subiudice Calisiensi et Thomislao de
Mylosław heredibus ac alijs quampluribus fidedignis testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 353), opatrzony jest okrągłą pieczęcią
ze zwykłego wosku, zawieszoną na sznurku z fioletowego jedwabiu. Pieczęć ozdobna, dobrze dochowana, wyobraża w obwódce podługowatej
z czterech łuków złożonej, w małej tarczy herb Nałęcz; nad tarczą hełm z labrami i koroną i dwa rogi jelenie bliźnie w klejnocie.
W otoku napis choć dobrze dochowany, jednak nieczytelny. Po stronie odwrotnej mała pieczątka tegoż Sędziwoja z Ostroroga.
1)Wenecya, wieś paraf. w pow. szubińskim.
2)Mościczewo, miejscowość dziś nieistniejąca.
3)Biskupice, wieś niegdy w pow. radziejowkim.
4)Warzymowo, wieś w pow. nieszawskim.
Dokument Nr 321
1420. die 15. mensis Maii, in Czersk.
Ioannes Senior dux Mazoviae et Russiae, dominus Czirnensis, Hynczam Czedlicz de Czirnekowo, succamerarium Warssoviensem et
filios eius a poenis quibusdam iudicialibus liberum facit.
R. In
Czirsko in vigilia Ascensionis Domini. Książę uwalnia Hynczam alias Czedlicz heredem de
Czirnekowo, subcamerarium Warschoviensem i jego synów od wszelkich kar sądowych, wyjąwszy tych, które według prawa krajowego księciu
przypadają. Testes: Slawecz castellanus, Vigandus vexillifer, Nicolaus subcamerarius Zacrocimensis, Paulus custos Warschoviensis
et canonicus Plocensis, cancellarius curie.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (E. 17). Pieczęć oderwana.
Dokument Nr 322
1420. die 8. mensis Iunii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis capellam leprosorum ad s. Spiritum Posnaniae ante portam Wratislaviensem erigit atque dotat.
R. Poznanie in estuario inferiori ante stubam maiorem curie episcopalis, die Saturni, octaua mensis Iunii. Andrzej biskup
poznański wystawia w Poznaniu przed bramą wrocławską kaplicę trędowatych pod zawołaniem św. Ducha, którą wyposaża Giertruda
wdowa po Mikołaju Peschelu mieszczaninie poznańskim rocznym czynszem ośmiu grzywien, które kapelan tejże kaplicy w ten sposób
ma pobierać, jakto jest w dokumencie burmistrza i rajców wyrażonem. Prawo patronatu i prezenty służy Giertrudzie dożywotnie,
po śmierci zaś tejże spada na burmistrza i rajców. Kaplicę wyposaża biskup prawem duchownem, na kapłana zaś kładzie obowiązek
odprawiania tygodniowo trzech mszy. Testes: mgr. Cezarius in medicinis doctor eximius, Barthko, Fflorian et Simon canonici,
Laurencius vicarius perpetuus ecclesie Posnaniensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum miasta Poznania (N. 30). Po pieczęci pozostał tylko sznurek z niebieskiego i
czerwonego jedwabiu.
Dokument Nr 323
1420. die 11. mensis Iunii, Gnesnae.
Vladislaus II. rex Poloniae venditionem castri Wenacia et villae Mościszewo a Nicolao de Warzymowo Nicolao archiepiscopo Gnesnensi
factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Ne error obliuionis gestis sub tempore versantibus in posterum pariat detrimenta,
alta regum et principum consilia decreuerunt, ea literarum annotacione et fidedionorum testimonio perhennarj. Proinde nos
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lythwanie princeps supremus,
Pomeranie Russieque dominus et heres, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris,
presencium noticiam habituris, quomodo reuerendus in Christo pater, dominus Nicolaus archiepiscopus Gneznensis et primas,
sincere nobis dilectus, veniens ad nostram et nostrorum baronum presenciam, nobis supplicauit, quatenus vendicionem, empcionem
et resignacionem castrj
Venatia et ville
Mosczyszewo, inter ipsum tamquam emptorem et strenuum Nicolaum de
Warzimowo, olim de
Wenatia militem nostrum fidelem, venditorem, coram strennuo Sandiuogio Maioris Polonie capitaneo generali rite et racionabiliter
facta et eiusdem literis seu priuilegijs confirmata, de innate nobis benignitatis clemencia ratificare et confirmare dignaremur.
Quarumquidem literarum et priuilegij tenor sequitur in hec verba:
(Sequuntur litterae de a. 1420. N 320. praemissae).
Nos itaque attendentes, quod iusta petentibus non est denegandus assensus, precibus prefati domini archiepiscopi, tanquam
dignis, benigniter aclinati, huiusmodi empcionem, vendicionem et resignacionem rata, grata atque firma habentes, ipsa vnacum
literis seu priuilegio predicti capitanej nostrj suprascripti in omnibus clausulis, condicionibus, punctis et articulis ratificamus,
gratificamus, approbamus et tenore presencium confirmamus, decernetes ipsa robur semper perpetue obtinere firmitatis, irritumque
et inane esse semper, quicquid contra premissa uel eorum aliquod a quocumque fuerit attemptatum. Et nichilominus prefatum
dominum archiepiscopum, successores et ecclesiam ipsius Gneznensem castrj et ville predictorum instituimus et facimus perpetuos,
veros et legittimos dominos, possessores, proprietarios et heredes. Harum quibus sigillum nostrum maiestatis presentibus est
appensum testimonio literarum. Actum Gnezne feria quarta infra octauas Corporis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo
vigesimo. Presentibus ibidem: reuerendo in Christo patre, domino episcopo Poznaniensi, magnificisque et strennuis: Mathia
de
Labischin Brestensi pallatino, Iohanne de
Tholiszkow Calisiensi, Domarathone de
Cobylany Becensi castellanis, Andrea Czolek de
Zelechow dapifero Sandomiriensi et Alberto Malsky succamerario Lanciciensi et alijs quampluribus fidedignis, fidelibus nostris dilectis.
Datum per manus reuerendi in Christo patris, domini Albertj episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij et venerabilis
domini Iohannis decani Cracouiensis regni Polonie vicecancellarij, sincere nobis dilectorum.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477, fol. 68 i 69.
Dokument Nr 324
1420. die 10. mensis Iulii, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis ab Alberto Michaelis de Polne quartam partem hereditatis Chartowo IV marcis annuis
grossorum Pragensium emit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quoniam omnis accio humana cursu temporis labitur, nisi scripturarum et
fidedignorum hominum testimonio roberetur, proinde nos capitulum ecclesie Poznaniensis notumfacimus, quibus expedit, vniuersis,
tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam habituris, quod postquam cum discreto Alberto Michaelis de
Polne, perpetuo in ecclesia Poznaniensi viccario, pro sua hereditate dicta
Polne,1) contigua ville nostre
Gorka2) prope
Brodniczam site, et pro quarta parte hereditatis nostre
Charthowo,3) excepto allodio, quod pro nobis reseruauimus, commutacionem fecissemus, prout et fecimus, extunc cupientes adhuc bona mense
nostre capitularis Deo suffragante prout possumus adaugere, predictam quartam partem predicte hereditatis
Chartowo apud predictum dominum Albertum emimus e conuerso et viceuersa. Pro qua quidem quarta parte predicte hereditatis
Chartowo tenemur et obligamur predicto domino Alberto et suis successoribus, quibus ipse dominus Albertus commiserit seu deputauerit,
pro altari in ecclesia predicta Poznaniensi, cum Dei adiutorio erigendo et altariste ad idem altare instituto, quatuor marcas
latorum grossorum Bohemicalium numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos pro qualibet marca computando, singulis annis
in festo Natiuitatis Christi de villa nostra
Sarbinowo, contigua in limitibus villis
Gothartowo et
Iankowo,4) sine omni contradiccione et sine omni strepitu uel figura iudicij perpetuis temporibus soluere atque dare. In casu vero,
si dictam villam
Sarbinowo quoquomodo desertari contigerit, extunc procuratores nostri pro tempore existentes, eidem domino Alberto vel successoribus,
quibus ipse commiserit vel deputauerit, predictas quatuor marcas latorum grossorum in predicto termino superius descripto,
de bonis mense nostre capituli perpetuis temporibus dare et soluere tenebuntur. In cuius rey testimonium maius nostrum sigillum
presentibus est appensum. Actum et datum Poznanie in loco capitulari, sito in predicta ecclesia Poznaniensi, feria quarta
infra octauas Visitacionis sancte Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo. Presentibus nobis et consencientibus:
Petro de
Kobilino decano, Pelka cantore, Nicolao de
Sumino scolastico, Nicolao de
Gorka cancellario, Iacobo de
Vygonowo archidiacono Pczewensi, Ianussio de
Scholowo, Floriano de
Poclatky, Bartholomeo Rynkonis, Symone de
Kaczkowo, Nicolao de
Kyky archidiacono Gneznensi, magistro Strzescone, Iascone de
Czechel, Nicolao Bronissij, Petro de
Nouecz, Boguslao officiali, Nicolao Lanthman, Hectore preposito sancte Marie collegiate Poznaniensis, Slupcone de
Schamotuli et Andrea de
Czarys prelatis et canonicis ecclesie Poznaniensis, ad sonum campane in generali capitulo capitulariter congregatis.
(na zakładce inną reką) Per manus Nicolai de
Gorka cancellarij transiuit.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest pieczęcią wielką tejże kapituły
ze zwykłego wosku, znacznie zniszczoną, zawieszoną na sznurku z pąsowego i zielonego jedwabiu.
1)Polne, miejscowość nieodgadniona.
2)Górka, zapewne wieś w pow. szremskim.
3)Chartowo, wieś w pow. poznańskim.
4)Miejscowości Sarbinowo, Gotartowo, Jankowo oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 325
1420. die 29. mensis Augusti, Gnesnae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae venditionem mediae villae Bukownica a heredibus
de eadem Bukownica Andreae episcopo Posnaniensi factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Sandiwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersaliter
singulis et singulariter vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes
presenciam nobiles viri Dobrogostius, Nicolaus et Iohannes, fratres vterini, heredes de
Bukownycza, non compulsi, nec coacti, neque aliqua doli delusione seducti, quinymo sani mente pariter et corpore validi existentes, vsi
amicorum consilio, spontanea voluntate et matura deliberacione prehabita, totam medietatem suam hereditatis
Bukownycza1) alias
Szykorzino dicta (s), cum omni iure, proprietate atque dominio, prout soli tenuerunt et habuerunt, omnibusque vsibus, fructibus, prouentibus,
censibus, redditibus, campis, agris, pratis, pascuis, graminetis, siluis, borris, mellificijs, gagijs, quercetis, mericis,
nemoribus, dumis, emfractibus, insulis, virgultis, rubetis, venacionibus et aucupacionibus, necnon aquis eorumque decursibus,
molendinis, fluminibus, lacubus, piscinis, stangnis, paludibus, torrentibus et riwlis, generaliterque cum omnibus et singulis
vtilitatibus, pertinencijs ceterisque quibusuis appendijs et obuencionibus vniuersis, quomodolibet ad eandem medietatem dicte
hereditatis spectantibus et quocunque alio censeantur vocabulo, tam late, quam longe, prout ipsa medietas in suis metis, limitibus,
granicijs, condicionibus, articulis, posicionibus ab antiquo est limitata circumferencialiter et distincta, nichil iuris,
proprietatis siue dominij pro se aut legittimis successoribus suis penitus reseruando, pro ducentis marcis grossorum latorum
Pragensium numerique Polonicalis consueti, quadraginta et octo grossos in quamlibet marcam computando, reuerendissimo in Christo
patri et domino Andree, diuina prouidencia episcopo et ipsius ecclesie Poznaniensi realiter vendiderunt et coram nobis more
solito racionabiliter imperpetuum resignauerunt, per eundem dominum episcopum et ipsius successores tenendam, habendam, possidendam,
vtifruendam, vendendam, donandam, alienandam, commutandam et in vsus suos beneplacitos libere conuertendam, prout sibi aut
suis successoribus melius ac vtilius videbitur expedire. Quamquidem resignacionem per modum veri fori et vendicionem, sic
ut prefertur, racionabiliter factam, ratificamus, gratificamus, perhennamus, approbamus et presentibus ascribimus, robur perpetue
firmitatis obtinere. Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum testimonio literarum. Actum et datum Gnezne feria
quinta ipso die Decollacionis sancti Iohannis, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo. Presentibus magnificis, strennuis
ac nobilibus viris et dominis: Ianussio de
Tholischcowo castellano, Iohanne de
Lichin pincerna, Czestkone de
Dambnycza venatore Calisiensibus, Petro de
Melschino, Sandiwogio de
Skurky et Tharchala de
Wyssoczsko heredibus ac alijs quampluribus fidedignis testibus ad premissa rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z blado zielonego jedwabiu pozostał.
1)Bukownica zapewne wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 326
1420. die 7. mensis Septembris, in Kościan.
Thomas de Pakosth castellanus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet venditionem XVII marcarum
annuarum grossorum Pragensium a Stephano herede de Rydzyna cuidam Paulo Długi et uxori eius Catharinae CCIV grossis factam.
R. In
Costen sabbato proximo ante festum Natiuitatis Marie. Czynsz powyższy zapisał Stefan Rydzyński na swojej wsi
Damiec1) w pow. kościańskim. Jeśli Paweł umrze przed żoną, natenczas żona ma pobierać dożywotnie tylko 8 grzywien czynszu, a za to
wyznaczyć kościół, któremu po jej śmierci całkowity czynsz 17 grzywien miałby być wypłacanym. Gdyby zaś wieś
Damiec przez jakie nieszczęście opustoszała, wtenczas Stefan Rydzyński czynsz na innych dobrach ma zapisać i wypłacać pod grabieniem
ze strony starosty wielkopolskiego. Testes: Hector de
Orchowa, Barthossius de
Gostin, Nicolaus de
Czacz, Nicolaus de
Kempa, Paulus de
Ieszora, Ianussius de
Szulewo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1612 - 1619.
1)Damiec dziś w pow. kościańskim nie istnieje.
Dokument Nr 327
1420. die 18. mensis Octobris, (in Kalisz).
Consules Calissienses aream quandam Nicolao Chwirala vendunt.
Nos consules Kalisienses: Nicolaus Cranch prothoconsul, Iaczko, Martinus Heidlauff, Andreas Candzorka, Nicolaus Radost ex
Pecze tenore presencium publice recognoscimus vniuersis, quod in presencia scabinorum nostre ciuitatis subscriptorum, puta:
Ianussij Hanuth, Martini Sartoris, Iohannis Bussowski, Nicolai Claismed, Barthussij Gremil, Nicolai filij Niclosinne et Iohannis
Scherer, coram Iohanne Beserich aduocato constitutus in bannito iudicio circumspectus vir, Nicolaus Radost predictus tutorie
nomine dominorum consulum predictorum resignauit rite ac racionabiliter aream, inter areas Petri Ganschyogon et Przedabogowa,
in platea Wenediensi sitam, tam longam et latam, eoque iure et dominio, quibus ipse eandem nomine tutorie dominorum consulum
predictorum videbatur possidere, prouido Nicolao Chwirala nostro similiter conciui suisque heredibus et legitimis successoribus
hereditarie possidendam, tenendam, habendam, et in suos vsus necnon suorum successorum beneplacitos conuertendam iuxta sui
libitus(s) voluntatem. De quaquidem area Nicolaus predictus et sui successores vnum stamen panni quolibet anno pro pauperibus
dare sunt astricti. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre et predictorum scabinorum sigilla presentibus sunt appensa.
Actum feria sexta ipso die beati Luce, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo etc. etc.
Odpis przechowany w tekach ś. p. pułkownika Zakrzewskiego, z oryginału pargaminowego, u którego wisiały niegdy dwie pieczęcie,
których atoli obecnie brak.
Dokument Nr 328
1420. die 7. mensis Novembris, (Posnaniae).
Consules Posnanienses testantur, Nicolaum filium Burchardi V marcas annuas Catharinae Griczina LX marcis grossorum Pragensium
vendidisse.
R. Feria sexta proxima ante festum s. Martini. Nicolaus Paluca prothoconsul, Nicolaus Lindener, Ian Dral, Iohannes Clyza,
Mathias Salmar, Iohannes Falkenhayn, Nicolaus Gocze, Woythco Wanssowsky consules Posnanienses, oświadczają, że stanąwszy wobec
nich i wobec ławników Henryka Buchvalda, Cunda Ottendorffa, Iakusza Crola, Mikołaja Gunterowicza, Piotra mieczownika, Jana
Grzymały, Piotra Fryderykowicza i Mikołaja Strosberga w sądzie gajonym, któremu Andrzej Kuśnierz wójt poznański przewodniczył,
Michał Burchardów mieszczanin, sprzedał Katarzynie Griczina roczny czynsz 5 grzywien ze swego domu, leżącego w rynku poznańskim,
za 60 grzywien groszy szerokich praskich, z warunkiem odkupu.
Z transumptu oryginalnego Andrzeja biskupa poznańskiego z r. 1425, przechowanego w archiwum miasta Poznania (N. 36).
Dokument Nr 329
1420. die 27. mensis Novembris, Romae.
Martinus V. P. M. episcopo Posnaniensi mandat, ut capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis ad observandum quoddam decretum
compromissoriale compellat.
Martinus episcopus seruus seruorum Dei. Uenerabili fratri episcopo Poznaniensi salutem et apostolicem benedictionem. Sua nobis
uenerabilis frater noster Nicolaus archiepiscopus Gneznensis peticione monstrauit, quod cum olim inter quondam Nicolaum Strossberg
prepositum, ex vna, et dilectos filios capitulum ecclesie Gneznensis ex alia partibus, super certis villis, curijs, ortis,
iuribus et iurisdictionibus ac iniurijs tunc expressis, tam in Romana curia, quam extra eam, coram diuersis iudicibus diuerse
questionum materie uerterentur, tandem fuit per partes predictas de et super villis, curijs, ortis, iuribus, iurisdictionibus,
iniurijs, questionibus et litibus huiusmodi in carissimum in Christo filium nostrum Wladislaum regem Polonie illustrem cum
potestate illos, quos uellet in hoc recipiendi secum et adiungendi, primo et deinde in bone memorie Nicolaum tunc archiepiscopum
Gneznensem et venerabiles fratres nostros Iacobum Plocensem et Albertum Cracouiensem, tunc electum Poznaniensem, et Iohannem
Premisliensem episcopos, et quondam Michaelem Blyden tunc canonicum Poznaniensem ac nobilem virum Ianusium Calisiensis et
quondam Cristinum Sandecensis ac Nicolaum Woynicensis necnon Clementem Wysliciensis castrorum castellanos, per dictum regem
huiusmodi potestatis uigore super hoc receptos et sibi adiunctos, tanquam in arbitros, arbitratores seu amicabiles compositores
et amicos communes sub certa pena tunc expressa concorditer compromissum, qui huiusmodi compromisso in se sponte suscepto,
equum tulerunt arbitrium inter partes; et licet utraque pars illud acceptauerit, nosque etiam illud deinde sub certa forma
per alias nostras litteras duxerimus confirmandum, prefati tamen capitulum postmodum in contrarium uoluntate mutata, arbitrium
ipsum obseruare indebite contradicunt. Quocirca Fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatenus, si est ita, dictos
capitulum ad obseruandum arbitrium huiusmodi, sicut equum est et a partibus susceptum, monitione preuia, per penam in ipso
compromisso expressam appellatione remota, preuia ratione compellas. Datum Rome apud sanctum Petrum V kalendas Decembris,
pontificatus nostri anno quarto.
(na zakładce:) Rta gratis - B. de Strata.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 357), opatrzony jest ołowianą bulą
papieża Marcina V, zawieszoną na szarym konopnym sznurku.
Dokument Nr 330
1421. s. d. m. et l.
Sifridi abbatis monasterii de Ląd cum incolis villae Skokom de censibus pactum.
Nos frater Syfridus abbas ceterisque cum senioribus monasterij Landensis notum fore cupimus, quibus expedit, vniuersis protestando,
qualiter venientes nostram ad presenciam discreti viri Petrus Swantosszeuitz alias Kodarszo, (scultetus) protunc temporis
cum tota communitate ville nostre
Scokkom,1) veram et integram inviolabilemque concordiam nobiscum fecerunt super hereditate
Dobrzin ad habendum ipsis et eorum successoribus legittimis, perpetuisque temporibus possidendum, vtifruendum et in vsus vtiliores
conuertendum tali sub condicione, sic quidem, quod tota communitas predicte ville nostre singulis annis duas marcas currentis
monete ad festum sancti Martini et duos pullos et quindecim oua ad festum Pasche nobis dare et soluere tenebuntur. Datum sub
anno Domini M CCCC XXI. Presentibus nobilibus viris: Iohanne Strzalcowsky, Martino Trampczynsky ac tota communitate sepenominate
ville nostre
Scokkom, ac alijs pluribus fidedignis.
Z kopiarza kolońskiego przywileji lądzkich, fol. 44.
1)Skokom, wieś w pow. słupeckim, par. Zagorów.
Dokument Nr 331
1421. die 19. mensis (?) in Krobia.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem novi altaris in ecclesia parochiali in Cielcza1) ab Olbrachto de eadem Cielcza factam.
R. In
Crobya. Ołtarz powyższy uposaża Olbracht z Cielczy siedmiu grzywnami polskiemi rocznego czynszu. Mianowicie nadaje 31/2 grzywny z
dochodów miasta
Pleszew, i 31/2 grzywny z młyna konnego w temże mieście; oprócz tego nadaje
vnum chorum alias vierthel mąki żytniej co tydzień z młyna wodnego leżącego
in pineto alias borra wsi
Cielcza, 1 kamień wosku z bartnictwa tegoż boru, tudzież łąkę zwaną
Kamienne ławy, leżącą obok łąki sołtysa na lewo od drogi, prowadzącej
z Cielczy do
Wilkowyi, wreszcie ogród dla organisty, który tenże ma sobie z łąki wymierzyć. Ołtarz ma być wzniesionym na cześć Wniebowzięcia NMaryi
P. a ołtarzyści mają co tydzień odprawiać trzy msze, t. j. w poniedziałek za zmarłych, w dzień podług wyboru pomiędzy poniedziałkiem
a sobotą za grzechy, w sobotę wreszcie do NPMaryi; oprócz tego w Suchedni odprawiać mają wigilie, w Krzyżowe dnie zaś i święta
w komży iść przy processyi. Prawo patronatu ma należeć do fundatora i jego spadkobierców. Wreszcie udziela biskup 40 dni odpustu
tym, którzy mszy do NPMaryi nabożnie do końca wysłuchają. Testes: Mathias Cordebog plebanus in
Ossiechten(s), Boguslaus in
Ploczka, Nicolaus Czyothczany canonicus Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1440.
1)Cielcz, wieś w pow. pleszewskim.
Dokument Nr 332
1421. die 2. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis cum Nicolao de Bukownica mansum agri in villa Księginki media parte villae Bukownica commutat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Andreas Dei gracia episcopus Posnaniensis, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, noticiam presencium habituris, quod cupientes comodum et utilitatem
ecclesie nostre Poznaniensis ampliare, reformacionemque bonorum et profectum magis fructuosum mense nostre episcopalis prospicientes
prouenire, nobili viro Nicolao heredi de
Bucownycza alias
Sycorzino vero et iusto empcionis titulo vnum mansum in villa
Xanginky,1) mense nostre episcopalis predicte, eundo de
Dolsco2) opido nostro ad dictam villam
Xanginky in dextra parte, in fine eiusdem partis situm, pro media parte ville
Bucownycza seu
Sykorzino3) et pro ducentis marcis latorum grossorum monete Pragensis numerique Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam
computando, de voluntate et consensu venerabilium fratrum nostrorum capituli Poznaniensis dedimus, per ipsum Nicolaum et successores
suos legittimos pacifice et libere, sine quauis solucione censuum, exaccionum, laborum et seruiciorum exhibicione, cum omnibus
et singulis utilitatibus, agris, pratis, rubetis et pascuis, prout alij mansi kmethonum late et longe ibidem sunt dimensurati
et protenduntur, tenendum, habendum, vtifruendum, alienandum, vendendum, donandum et commutandum ac ad usus proprios beneplacitos
conuertendum, prout sibi et suis successoribus legittimis vtilius et melius videbitur expedire. Ita tamen, quod si huiusmodi
mansum eidem Nicolao aut eius successoribus vendere contigerit pro aliqua summa pecuniarum, pro qua sine dolo et fraude venditus
fuerit, nobis et nostris successoribus iure propinquitatis licitum sit exsoluere et habere. Insuper volumus, quod prefatus
Nicolaus et sui successores legittimi in quibuscumque causis tam paruis, quam magnis, puta furti, sangwinis, homicidij, incendij,
membrorum mutilacionis et quibusuis omnibus alijs de se querulantibus non alibi, nisi coram nobis aut nostro procuratore uel
iudice per nos deputato, non aliter, quam iure Polonico tenebitur respondere. Harum quibus nostrum et dicti capituli nostri
Poznaniensis sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie in loco capitulari, die Saturni, secunda mensis Ianuarij,
anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo vicesimo primo. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus
viris: Nicolao scolastico, Iacobo archidiacono Pczeuensi, Vincencio decano, Nicolao de
Kyky decretorum doctore, archidiacono Gneznensi, Barthcone, Floriano de
Poclathky, Miroslao, Nicolao Lanthman, Hectore preposito Gluschinensi, Simone et Ianussio Scholowsky, prelatis et canonicis dicte ecclesie
Poznaniens, ad sonum campane more solito capitulariter congregatis. - Transeat per me Nicolaum de Cluka (?) cancellarium Poznaniensem.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej. Z dwóch pieczęci, uwieszonych niegdy na różowych
jedwabnych sznurkach, pozostała druga kapituły poznańskiej.
1)Księginki, wieś w pow. szremskim.
2)Dolsk, miasto w pow. szremskim.
3)Bukownica, wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 333
1421. die 18. mensis Ianuarii, in Skwirzyna.
Sandivogii de Ostroróg palatini Posnaniensis et capitanei Maioris Poloniae decretum de finibus oppidi Skwirzyna et villae
Zemsko.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Sandiwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium vniuersis, quomodo serenissimus
princeps dominus et dominus Wladislaus Dei gracia rex Polonie nobis suis firmis commisit regalibus in mandatis, ut distinccionem
et limitacionem granicierum inter opidum ipsius
Squirzina1) parte ex vna, et hereditatem
Zambrsko2) wenerabilis viri, domini Iacobi abbatis de
Blyedzewo et conuentus ipsius, parte ex altera, faceremus. Nos itaque mandatis domini regis nostri graciosi obedire, gwerras et controuersiarum
disturbias, que a centenis annis et hucusque inter partes premissas ob non limitacionem granicierum fiebant, stabilire ac
mitigare uolentes, auxilio diuino inuocato, sic limitacionem granicierum inter opidum
Squirzina et hereditatem
Zambrsko fecimus, disposuimus, ordinauimus. Primo enim et principaliter graniciem facere incepimus uidelicet ab antiquo gade alias
od starego copcza, sito secus viam, que tendit de opido
Squirzina in uillam
Zambrsko, transeuntes deinceps per gades antiquos inter ipsos eciam nouos gades signantes et fodere precipientes per mericam directe
usque ad fluuium
Obram, quos antiquos gades omnes renouauimus et renouare fecimus. Cum autem ad fluuium
Obram uenimus, statim secus eundem fluuium gadem renovantes, bene notauimus signantes bene fluuium
Obram ad aliam partem pertransiuimus recte et fluuium autem pertranseuntes, gadem directe ex opposito illius, qui in illa parte
fluuij signatus est, secus fluuium eundem immediate signantes, fecimus et statuimus, sic, quod isti duo gades circumquaque
fluuium signati, limitacionem, distinccionem ac diuisionem fluuij predicti
Obra notare ac facere debebunt temporibus euiternis, taliter uidelicet, quod fluuius
Obra, qui a distinccione seu diuisione illorum duorum gaduum tendit et defluit de orsu in fluuium Wartam ad serenissimum dominum
regem nostrum graciosum et opidum suum
Squirzina pleno iure et dominio spectare debebit temporibus euiternis, ipseque dominus noster rex graciosus in fluuio eodem uidelicet
a distinccione illorum duorum gadium, qui tendit deorsum, molendina fundare et struere ecnon piscare quiete et libere, uel
quidquid ultra predicta racione usus sui facere uoluerit, faciendi plenam et omnimodam habebit potestatem; ffluuius autem,
qui a diuisione duorum gadium premissorum sursum tendit et est uersus villam
Zambrsko transiens, ad dominum Iacobum abbatem de
Blyedzewo cum suo conuentu et ad hereditatem ipsorum
Zambrsko pleno iure et dominio spectare debebit temporibus euiternis, taliter uidelicet, quod ipse dominus abbas de
Blyedzewo cum conuentu suo in sua parte fluuij, que a diuissione duorum gadium sursum tendit premissorum, molendina fundare et struere,
piscare et quidquid ultra premissa quoad usum suum sibi melius facere uidebitur, faciendi plenam et omnimodam habebit in premissis
potestatem; ab illo autem gade, quem pertransientes fluuium
Obram signantes status ulterius transsiuimus, precise secus fluuium immediate limitem fecimus gades, vnum post alium signando per
pratum, qui(s) dicitur pratus monachorum, quousque ad quendam quercum peruenimus et omnia ad dextram manum tendencia ad dominum
regem nostrum graciosum et opidum suum
Squirzina pertinent; que autem tendunt ad manum sinistram, ad dictum abbatem cum suo conuentu necnon ad uillam ipsorum
Zambrsko pertinent; a querco autem deinceps signantes gades per borram transiuimus usque ad quedam(s) monticulum, qui iacet secus
silwam, que dicitur
Buchwalth, quem eciam pro gade signauimus; a monticulo autem ulterius transiuimus per borram signantes gades usque ad quemdam riuolum,
qui dicitur
Crowicz, qui iacet secus pratum
Bibice alias
podlye brzozwey lanki, a riuolo autem transiuimus usque ad gadem bibicis magnum, qui iacet secus pratum bibicis per montem, qui dicitur
dwye zprzyąsszy, quem gadem utreque partes uerum gadem fatebantur fieri secundum tenorem litere arbitrorum, quam ipse dominus abbas cum conuentu
nobis apportauerat, cuius litere tenor distinccionem granicierum parcium premissarum continebat. Quamquidem literam nos et
dominus abbas cum suo conuentu anichilamus, cassamus et presentibus mortificamus, nullum vigorem super granicies prescriptas
per amplius posse obtineri; solum autem eandem literam ea de causa reseruari fecimus domino, abbati cum conuentu suo, ut dum
pro graniciebus cum domino episcopo Poznaniensi circa limites et secus premissas ipsius, que ad inuicem conueniunt, quod eandem
literam sibi pro subsidicuam reassumere posset propter aprobacionem tuicionem. Circa quemquidem gadem limes ville
Zambrsko remansit et cessauit; limites autem opidi
Squirzina cum limite domini episcopi a magno gade premisso usque ad fluuium
Wartam consimili indigent distinccione. Cum autem ad prescriptum magnum gadem finaliter deuenissemus, extunc utrasque partes, inter
quas limites faciebamus, inquisiuimus, utrum limitacionem granicierum premissam pro iure uero et iusto uellent acceptare,
an non, quibus eciam ad deliberandum dedimus, ut ipsis sit placita uel non, qui omnes astantes pro responso dederunt et vnanimi
uoce dicebant, quod limitacionem premissam pro rato et grato placite habere uellent et quod consensus et bona uoluntas ipsorum
ad omnia esset et utrique parcium placent, repetunt proinde domino Deo gracias et fere dicentes: benedictus dominus Deus in
secula seculorum amen. Quamquidem limitacionem granicierum inter ipsos racionabiliter factam, ratificamus, gratificamus, confirmamus
et presentibus ascribimus robur perpetue firmitatis vigore regio obtinere, sic, quod nulla pars limitacionem pretactam audeat
violare quouismodo. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Squirzina sabbato ipso die Prisce virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo vicessimo primo.
Oryginał pargaminowy przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Blesen N. 17), opatrzony wielką pieczęcią Sędziwoja Ostroroga
ze zwykłego wosku, zawieszoną na sznurku z niebieskiego i różowego jedwabiu, na którejto pieczęci odwrotnej stronie wyciśnięta
jako contrasigillum mała pieczęć tegoż Sędziwoja.
1)Skwirzina, miasto powiatowe niegdy w pow. międzychodzkim.
2)Zemsko, wieś w pow. międzyrzeckim.
Dokument Nr 334
1421. die 31. mensis Martii, Gnesnae.
Wladislaus de Opporowo decretorum doctor, scholasticus Wladislaviensis, canonicus et officialis Gnesnensis, notum facit Martino
V. P. M. decretum inter hospitale ad s. Spiritum extra muros civitatis Posnaniensis et cives Posnanienses latum.
R. Władysław Oporowski oficyał gnieźnieński donosi papieżowi o wyroku, jaki wydał w sprawie spitala św. Ducha poza murami
miasta Poznania a mieszczanami poznańskimi i przytacza bulę papieża Jana XXIII, wydaną w Konstancyi d. 14 maja 1405, polecającą
poprzednikowi jego, Mikołajowi Strzeszkowiczowi rozstrzygnięcie tego sporu. Pomieniony Mikołaj Strzeszkowicz przywoławszy
przed siebie Bogusława przełożonego owego szpitala i Wierzbiętę mieszczanina poznańskiego, sprawę rozpoczął. Gdy jednak wójt,
burmistrz i rajcy poznańscy po stronie Wierzbięty stanęli, a Benedykt archidyakon łęczycki, już był sprawę aż do przesłuchania
świadków doprowadził, wtenczas Władysłsw Opporowski, który po Benedykcie na godność oficyała gnieźnieńskiego postąpił, wydał
następujący wyrok. Przedewszystkiem wójt, burmistrz i rajcy poznańscy uwolnieni zostają od ewikcyi, jakiej się za Wierzbiętę
byli podjęli; mają oni wspólnie z Bogusławem wybierać godnych prowizorów, którzy wszelkie pieniądze pochodzące z testamentów
lub skądkolwiek, mają składać do skrzynki na dwa klucze zamykanej, z których jeden ma mieć Bogusław, drugi zaś prowizorowie,
tak, że wszyscy wspólnie mają wybierać pieniądze na utrzymanie chorych i kościoła potrzebne. Rachunki mają ciż prowizorowie
składać corocznie miastu. Co zaś do żądania Bogusława półtory miary mąki z młyna na Warcie, to się jako sprawa osobna odkłada.
Gdy od tego wyroku miasto do Stolicy apostolskiej zaapelowało, oficyał tę apelacyę dopuszcza.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 31). opatrzony jest podługowatą pieczęcią, zawieszoną na
paskach pargaminowych. Pieczęć ta wyobraża osobę siedzącą w aureoli, zwróconą w prawo i błogosławiącą, obok dwie stojące osoby
w szatach kapłańskich. Napis otokowy: sigillum p ... sis perpetuum.
Dokument Nr 335
1421. die 1. mensis Aprilis, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg capitaneus Maioris Poloniae citat Nicolaum de Splawie ad iudicium terrestre Posnaniense Niczconi Litwin
responsurum.
Sandziwogius de
Ostrorog, capitaneus Maioris Polonie generalis, strenuo militi domino Nicolao heredi in
Splawye, mandamus, quatenus in terminis particularibus proximis Poznanie celebrandis, compereatis iudicio in regali, prudenti viro
Niczkoni Lithwyn civi Poznaniensi pro eo, quod non curantes laudum terrigenarum alias
uchwali siue
ucladu, trahitis ipsum ad ius spirituale pro quinquaginta marcis, existentes solus membrum seculare, et ipse paratus est parere regali
siue ciuili Iuribus, et ipsa causa tangit omnes seculares, de iusticia responsurus. Datum Poznanie feria tercia post dominicam
Quasimodo geniti, anno Domini M CCCC XXI.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1421.
Dokument Nr 336
1421. dia 2. mensis Aprilis, in Srzem.
Protoconsul, consules et iurati civitatis Srzem Catharinae uxori Mathiae Grica civis Sremensis, unam marcam annuam XV marcis
in vim reemptionis vendunt.
R. In Srzem feria IV proxima post Quasimodo geniti. Owa Katarzyna Grykowa nadała czynsz pomieniony dożywotnie księdzu Maciejowi
Gorzycy, a po jego śmierci ołtarzystom dwóch ołtarzy, mianowicie jednego, leżącego na prawo przy bramie kościoła, idąc od
plebanii, na cześć Macieja i Jana app. Erazma w. i Katarzyny p. drugiego leżącego po lewej stronie św. Wojciecha w. i Doroty
p. Gdyby zaś miasto
Srzem miało kiedyś w skutek wojny lub ognia uledz opustoszeniu, natenczas wypłata czynszu tak długo ma być wstrzymaną, puki miasto
znowu się nie podniesie.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1520.
Dokument Nr 337
1421. die 19. mensis Aprilis, Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis testatur, Ioannem de Iwno Nicolao Byser professori s. theologiae et archidiacono
Sandomiriensi duas marcas annuas ex proventibus villae Iwno in vim reemptionis vendidisse.
R. Gdyby wieś
Iwno1) nie z winy dziedzica opustoszała, natenczas ma płacenie czynszu ustać na tak długo, dopuki się wieś ta na nowo nie zaludni;
w razie jednak, gdyby klęska podobna spadła z winy Jana lub jego spadkobierców, natenczas opłacanie czynszu trwać ma nieprzerwanie.
W końcu obowiązują się Jan sołtys oraz Jan i Mikołaj Schawa kmiecie
z Iwna, poddać się karom kościelnym, gdyby dziedzic ich z czynszu się nie uiszczał. Testes: Simon de
Caczcowo canonicus Posnaniensis, Nassangneus Sulconis de
Sulkowo notarius publicus, Nicolaus de
Swynki clericus Wladislauiensis diocesis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1441.
1)Iwno, wieś paraf. w pow. szredzkim.
Dokument Nr 338
1421. die 29. mensis Aprilis, in Pruśce.
Iacobus castellanus Rogoznensis, heres de Pruśce, cum filiis suis Mathia et Wirbenta plebano ecclesiae in Pruśce dotem assignat.
R. In
Pruscze feria tercia Rogacionum. Jakub kasztelan rogoziński, heres in
Pruscze, wraz z synami Maciejem i Wierzbiętą, nadaje plebanowi kościoła
w Pruścu dwa wolne łany, jeden gościniec i łąkę idącą od ich dworca do ogrodu Spytkowej, nadto co tydzień jeden korzec mąki żytniej
z młyna
w Przysiece. Testes: Przeczslaus plebanus in
Rogozno, Nicolaus heres in
Pothulycze, Iohannes, Ezayas cappellanus noster.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1486.
1)Pruśce, wieś w pow. wągrowieckim, par. Lechlin.
Dokument Nr 339
1421. die 21. mensis Iunii, Posnaniae.
Proconsul et consules civitatis Posnaniae testantur, Georgium Markel cum Catharina uxore sua tres marcas annuas communis monetae
Bartconi Reynwins canonico Posnaniensi XXX marcis in vim reemptionis vendidisse.
R. Sabbato ante festum s. Iohannis baptiste. Nicolaus Paluka preconsul, Nicolaus Lindener, Iohannes Cleize, Mathias Salomonis,
Iendral, Iohannes Falkenhayn, Nicolaus Gocze et Woythco Wanszowsky consules Posnanienses, wiadomo czynią, że w sądzie gajonym,
któremu przewodniczył Andrzej Kuśnierz wójt miasta, a w którym także zasiadali ławnicy: Henryk Buchwalth, Konrad Ottindorff,
Iakusz Crol, Mikołaj Gunterowicz, Piotr miecznik, Jan Grzymała, Piotr Fryderyk i Mikołaj Strosberg, stanąwszy Jerzy Markel
z swą żoną Katarzyną, sprzedali Bartkowi Reynwins kanonikowi poznańskiemu 3 grzywny zwykłej monety czynszu rocznego na wyderkaf
bez żadnego nadużycia lichwiarskiego na swym domu, placu i mielcuchu, leżącym w rynku miasta, za 30 grzywien.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1462.
Dokument Nr 340
1421. die 25. mensis Iunii, in Lubin.
Albertus abbas Lubinensis enucleat iura et officia scultetorum et cmetonum villae Stankowo.
R. In
Lubin feria quarta in crastino s. Iohannis baptiste. Albertus abbas Lubinensis potwierdza Zofii i jej synom Adamowi, Maciejowi
i Mikołajowi sołystwo wsi
Stankowo,1) które ma posiadać 2 łany, gościniec, młyn na rzece
Kielsnica obok rzeki O
bry, jatki mięsa, trzeci grosz ze sądów, przysiężne, sprzedażne, 2 ogrody, łączkę
Lubodroża. Sołtysi mają pełnić służby na koniu wartości 2 kóp, natomiast będzie im wolno paść 200 owiec oprócz stada kmieci. Kmiecie
zaś mają rocznie dawać czynszu z każdego łanu jedną miarę pszenicy, 3 miary żyta, 4 owsa i jednę chmielu, a na wiece wójtowskie
dawać opatowi 2 obiady, sołtysi zaś jeden, lub za każdy obiad 4 szkojce. Dalej mają kmiecie opatom orać i inne służby pełnić,
zaś na Wielkanoc dawać połeć słoniny albo 3 szkojce, z łanu kopę a z kwarty 15 jaj. W końcu na Narodzenie NPMaryi mają dawać
z dworu po 2 kapłony. Testes, domini: Petrus, Michael, Andreas, Nicolaus, Krupa, Laurentius.
Transumpt oryginalny, przechowany w Archiwum rządowem w Poznaniu, opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, z których jednej
brak, druga jest pieczęcią klasztoru lubińskiego (Lubin N. 79).
1) Stankowo, wieś w pow. kościańskim.
Dokument Nr 341
1421. die 1. mensis Iulii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis erigit ecclesiam parochialem in oppido Sarnowa, enucleatque dotem eiusdem ecclesiae.
R. Poznanie in capella capitulari ecclesiae Posnaniensis die 1 Iulii. Andreas episcopus Posnaniensis funduje na prośby Jerzego
Donyna i matki jego Małgorzaty, wdowy po Eliaszu Donynie, kościół parafialny pod wezwaniem św. Andrzeja apostoła i św. Doroty
p. w mieście
Sarnowie.1) Na uposażenie pomienionego kościoła przeznaczają fundatorowie 8 grzywien polskich rocznego czynszu na mieście
Sarnowie i rolach kmiecych, 2 łany wolne roli leżącej pomiędzy rolami dziedziców i mieszczan, których jedna część leży obok drogi
wiodącej z
Sarnowy do
Gorki, druga zaś po obu stronach drogi wiodącej do
Łaszczyna, wraz z lasem obok tych ról leżącym, dalej wszystkie ogrody od podwórza przeznaczonego na plebanię aż do lasu
Olsza, następnie
4 modios seu mensuras wlgariter czwyertnye słodu pszenicznego rocznie z ich młyna, nadto 3
institas siue scampna artificum, mianowicie ławkę rzeźniczą, szewską i piekarską, z każdego koła ich młynów wodnych i wiatraków rocznie po jednej ćwiertni
mąki i jednej grzywnie groszy szerokich praskich rocznego czynszu od kmieci wsi
Kawcze i t.d. Testes: Petrus de
Kobelino decanus Posnaniensis, Vincencius decanus Gneznensis, Nicolaus de
Kyki decretorum doctor, archidiaconus Gneznensis, Iohannes cantor, Paulus de
Czechowo Gneznensis, Iacobus de
Wyganowo Pczewiensis archidiaconi, Nicolaus de
Gorca cancellarius, Hector prepositus Gluschinensis, Boguslaus officialis, Florianus de
Poklathki, Barthossius Bukoviensis, Ianussius de
Scholowo, Simon de
Czalczowo(?), Nicolaus Bronissij, Nicolaus Lanthman, Miroslaus de
Bytin et Slupco de
Schamotuli prelati et canonici ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1613 - 1618.
1)Sarnowa, miasto niegdy w pow. krobskim, obecnie rawickim.
Dokument Nr 342
1421. die 29. mensis Augusti, in Wiślica.
Wladislaus II. rex Poloniae Chemcae de Dąbrówka duos mansos agri in eadem villa Dąbrówka confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum incomodis prudenter occurimus, dum
gesta etatis nostre literarum apicibus et fidedignorum testimonio perhennamus, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lythwanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus
et heres etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo habito diligenti respectu ad constantis fidelitatis
studiosa obsequia et pure fidei merita, quibus fidelis noster Chemka de
Dambrowka nobis dilectus complacuit, et in futurum aucto fidelitatis studio poterit prestancius complacere, horum intuitu volentes
ipsum graciarum specialium prosequi fauoribus et ad obsequia nostra continuo reddere prompciorem, sibi duos mansos liberos,
dictos
Nyerzandowske in villa nostra predicta
Dambrowka circa
Oborniki1) in districtu Poznaniensi sita, cum omnibus dictorum mansorum vtilitatibus, fructibus, censibus, redditibus, prouentibus,
necnon agris, pratis, campis, aruis, agriculturis et generaliter cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus vniuersis,
ad eosdem duos mansos spectantibus, et specialiter cum duabus areis, que nunc sunt in eisdem mansis, et cum omnibus superfluitatibus,
alias wlgariter
zbytky, que superfluunt de agris kmethonum iam cultis et extirpatis, damus, donamus, inscribimus et largimur temporibus perpetuis.
Racione quorum mansorum ad quamlibet expedicionem generalem in bono equo cum balista debite armatus, in lorica et alijs apparatibus,
ad hoc spectantibus, ipse et successores nobis et nostris successoribus obsequi tenebuntur et seruire. Insuper damus sibi
et eius successoribus greges ovium et iumentorum indomitorum et aliorum peccudum et peccorum seruandi omnimodam facultatem,
ita tamen, quod hoc sit sine dampno kmethonum eiusdem ville
Dambrowka aliarumque sibi vicinarum. In cuius rei testimonium sigillum nostrum est presentibus appensum. Actum in
Wyslicia ipso die Decolacionis beati Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo primo. Presentibus ibidem
magnificis et nobilibus: Sandziwogio de
Ostrorog pallatino, Moscicio de
Stanschewo castellano Poznaniensibus, Vincencio de
Schamotuli subpincerna Kalisiensi, Petro Cordebog de
Trzebaw subdapifero Poznaniensi, Przetpelkone de
Copidlowo subdapifero Kalisiensi, Dobrogostio de
Prussyme et Iohanne Glowacz de
Graboschewo testibus fidedignis. Datum per manus reuerendi in Christo patris, domini Alberti episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij
et wenerabilis domini Iohannis decani Cracouiensis r. P. vicecancellarij, nobis sincere dilectorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 358). Po pieczęci pozostał tylko
sznurek z zielonego i blado różowego jedwabiu.
1) Dąbrówka, wieś w pow. obornickim.
Oborniki miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 343
1421. die 7. mensis Novembris, in Kalisz.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet divisionem bonorum ab Anna
relicta vidua Nicolai de Modła cum sorore sua Barbara, uxore Nicolai Strosberg civis Posnaniensis factam.
R. Przy podziale tym Anna Mikołajowa z Modły córka Mikołaja Gotardowicza, mieszczanina kaliskiego oddaje siostrze swej Barbarze
Strosbergowej wieś
Rozdziałowo1) wraz z młynem należącym niegdy do sołtystwa w
Tłokinii2) pod Kaliszem z tytułu działu macierzystego. In
Calis feria sexta ante festum b. Martini confessoris. Testes: Stanislaus de
Myelschino, Michael Lunak de
Urbanowa, Sulco de
Przedzino, Iohannes de
Schczeppy, Iohannes de
Szekirky et Vincencius de
Gluchowo heredes.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum miasta Poznania (N. 32), opatrzony jest większą pieczęcią herbową starosty Sędziwoja
z Ostroroga, wyobrażającą herb Nałęcz, a zawieszoną na zielonym jedwabnym sznurku, na którejto pieczęci odwrociu wyciśnięta
jest mała pieczęć herbowa tegoż starosty.
1)Rozdziałowo, dziś w Wielkopolsce nie istnieje.
1)Tłokinia, wieś w pow. kaliskim.
Dokument Nr 344
1421. die 19. mensis Novembris, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis renovat litteras erectionis scultetiae in Sękowo.
R. Poznanie in capitulo generali feria quarta proxima post festum s. Martini. Andrzej biskup poznański wznawia na prośby Wojciecha,
Tomasza, Piotra, Macieja i Stefana braci rodzonych, oraz Wawrzyńca sołtysów
ville Sankowo,1) wedle świadectwa ludzi wiarogodnych zatracony przez niedbałoóć przywilej lokacyjny sołtystwa w tejże wsi. Sołtystwo ma posiadać
3 łany wolne wraz z gościńcem, ogrodem i sześciu zagrodnikami, tak, jak dawniej, z dwoma wyspami
Oraniec i
Dąbrowiec, i połową lasu
Sirow, wyjąwszy pól w tym lesie, które wykarczowali mieszkańcy wsi
Wilczyna, dalej trzecią część opłat z każdej rzeczy osądzonej et
resignacionum alias wsdawyn. Oprócz tego otrzymują sołtysi prawo zakładania łąk tudzież
indagines alias zapusthi w swych rolach i lesie
Sirow, utrzymywania owiec i koni, ile będą chcieli, z własnym pastuchem, jednak bez szkody stada wiejskiego, łowienia ptaków sieciami
i ptakami, polowania tak na grubego, jako i na małego zwierza na całym obszarze
Sękowa. Za to mają służyć sołtysi biskupom na dobrym koniu. Testes: Mathias Dria decanus, Nicolaus de
Glamboczek archidiaconus, Nicolaus de
Schobotha custos, Nicolaus de
Nyewyesch cantor, Iacobus Prasmowski seruiens, Iohannes de
Drzewicza Varscheuiensis archidiaconus, Iasco decanus Gnesnensis, Nicolaus Lanthman, Nicolaus Czyothczany officialis, Hector Slupko,
Nicolaus Dobyeschewski, Clemens de
Drzewicza, Iaroslaus de
Concolewo, Lutko de
Brzezye, Iacobus de
Grandy, Iacobus de
Viganowo, Andreas Laskarii, Iohannes de
Nyewyesch decanus Wladislauiensis, Iohannes Raksycz, Iohannes Thwardowski, Miroslaus de
Bythin, Slavnyk archidiaconus Uneyouiensis, Sbyluth, ecclesie Poznaniensis prelati et canonici.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1499 - 1509.
1)Sękowo, wieś w pow. szamotulskim.
Dokument Nr 345
1422. die 6. mensis Ianuarii, in Przemęt.
Andreas alias Iędrzych advocatus de Przemęt, advocatiam in oppido Przemęt Ioanni Czoelner abbati monasterii de Wieleń CXXX
marcis vendit.
In nomine Domini amen. Acta modernorum idcirco priuilegijs confirmantur, ne per maliciam posterorum, quod ferri solet, valeant
irritari. Nouerint ergo presentes et futuri, presencium (tenorem) inspecturi, lecturi ac audituri, quod sub anno Natiuitatis
Domini M CCCC XXII, ipso die Epyphanie Domini nostri Iesu Christi, in domo honesti viri, Iohannis Borack, proconsulis opidi
Przemunt eiusdem anni constituti, nos Andreas alias Iandrzich olym advocatus in
Przemunt cum uxore mea legitima Agnethe, et cum pueris nostris legitimis Petro et Margaretha et adhuc cum hijs, qui nasci debeant,
non compulsi nec coacti, sed bona et matura deliberacione et sano consilio prehabito nostrorum amicorum, advocaciam ante opidum
Przemunth1) cum quatuor mansis agri et(s) eandem vocaciam(s) spectantibus, et cum omni iure et dominio, censibus, fructibus et vtilitatibus,
videlicet agris, pratis, siluis, borris, rubetis, virgultis, riuulis, obstaculis et aquarum decursibus et cum maccellis in
opido
Przemunt ad eandem advocaciam spectantibus, carnificum, pistorum, sutorum et cum tercio denario regiminis iudicij ibidem in opido
Przemunth, penitus nichil nobis ex hijs remanentes, vendidimus et resignauimus in veram et perpetuam possessionem, venerabili domino
Iohanni Czoelner abbati monasterij
Velyn alias lacu(s) sancte Marie et toto conuentui eiusdem monasterij et eorum successoribus pro centum marcis et pro triginta
marcis latorum grossorum monete Pragensis numeri Polonicalis, ad quamlibet marcam quadraginta octo grossos computando. Quam
quidem pecuniam, videlicet centum marcas et triginta marcas dictus venerabilis dominus Iohannes Czoelner dicti monasterij
et toto suo conuentu(s) nobis dicto Andree olym aduocato ibidem in
Przemunth cum uxore mea legitima et pueris nostris legitimis iam prescriptis, totaliter et complete persoluit et pagauit, eciam dotalicium
Agnetis mee uxoris ibi includendo, quod dotalicium pro vsu et vtilitate nostra vberiori conuertimus, tali sub condicione adiecta,
quod si supradicta aduocacia, quod absit, aliquas literas latere contingerit et cedem litere ad lucem deuenirent, ille litere
ultra presentem literam nullum vigorem nec valorem habere poterint. In isto nos dictus Andreas cum uxore nostra et pueris
nostris, prout prescribitur, venerabilem dominum Iohannem Czoelner monasterij
Velyn alias lacus sancte Marie et totum conuentum dicti monasterij per presentem literam certificamus. Actum et datum sub anno
Natiuitatis Domini M CCCC XXII in loco, ut supra. Presentibus hijs viris nobilibus et discretis, videlicet nobili Andrea Boianowfsky,
nobili Ianussio Kancolewfsky, nobili Ianussio Popowsky, nobili Dominico Wilkowsky, et discreto domino plebano Nicolao in
Przemunth, Iohanne Borack proconsule in
Przemunth cum consulibus eiusdem opidi dicti
Przemanth, videlicet Stanislao sculteto, Stephano Iargos, Stankone et Leskone et alijs iuratis et fidedignis, ad illa specialiter petitis
et rogatis, per me vero Petrum Wlosth notarium dicti opidi
Przemunt fideliter conscriptis. Ne ergo scrupulus dubietatis uel obliuionis super hijs oriatur, sigillum meum dicti Andree olym advocati
ibidem in
Przemunth cum sigillis dictorum nobilium et cum sigillo discreti plebani et cum sigillo opidi
Przemunth presentibus sunt appensa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Przement N.10), opatrzony był pierwotnie siedmiu pieczęciami,
po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1)Przemęt, wieś paraf. w pow. babimojskim.
Dokument Nr 346
1422. s. d. et m. in Kalisz.
Wladislaus II. rex Polonie Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem et Andream episcopum Posnaniensem certiores reddit, sese Bartholomaeo
canonico Posnaniensi et plebano de Srzoda transferendi ecclesiam parochialem de Srzoda1) in ecclesiam collegiatam facultatem tribuisse.
R. Ks. Bartłomiej pleban srzedzki pościągawszy dawniejsze fundusze kościoła parafialnego
w Srzodzie a dodawszy nowe, zamierza ustanowić pewną liczbę kanoników, którzy codzień mają śpiewać godzinki kanoniczne
de Domina a w dnie świąteczne godzinki
de die wraz z rektorem szkoły i jego uczniami. Reszta dochodów ma pojść na utrzymanie proboszczów. Relatio Domini Sbignei praepositi
ad s. Florianum ante Cracoviam.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1582 - 1586.
1)Srzoda, miasto powiatowe w Księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 347
1422. s. l.
Iacobus heres oppidi Górka cum uxore sua Dorothea et filiis Wissota et Luca altare Assumptionis b. Mariae virg. in ecclesia
parochiali in Górka erigit atque dotat.
R. Fundacya powyższego ołtarza nastąpiła za zezwoleniem miejscowego plebana Stanisława na cześć Wniebowzięcia NPMaryi, św.
Bartłomieja apostoła, 10,000 rycerzy męczenników, św. Jerzego oraz św. Doroty i Katarzyny pp. w kościele parafialnym w
Górce1) na prawo od wchodu. Na utrzymanie ołtarzysty przeznacza fundator 6 grzywien groszy praskich, mianowicie 3 grzywny ze wsi
Sobiałkowo,2) i 3 grzywny z miasta
Górka, dalej ogród leżący na prawo nad drogą idąc do
Sarnowy, małdraty mąki z młyna w
Sobiałkowie, 1 kamień łoju z jatek w
Górce i 6 groszy szerokich od szewca tamecznego. Ołtarzystą mianują Filipa syna Grzegorzowego z
Górki, nic od niego niewziąwszy; prawo patronatu zaś zatrzymują fundatorowie dla siebie i swoich spadkobierców. Sabbato infra octauas
b. Marie virginis. Testes: Albertus heres in
Szarkowo, Iohannes dictus Mleczek, Nicolaus dictus Wyanzyk in
Gosthkowo heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1483.
1)Górka. Z licznych miejscowości tej nazwy, któraby była, oznaczyć nie umiem.
2)Sobiałkowo, wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 348
1422. die 10. mensis Ianuarii, in Wschowa.
Ioannes Nankeri de Kotwicz partem suam villae Przyczyna civitati Wschovensi vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Iohannes de
Czwinna; heres in
Rydzyn, castellanus Mederecensis, capitaneus in
Wschowa, significamus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quomodo ad presenciam nostram et aliorum nobilium veniens
Iohannes Nankeri de
Kotwicz, non compulsus, non coactus, neque aliquo errore seductus, matura deliberacione prehabita, vsus amicorum suorum consilio,
et recognouit, quia omnem partem suam ville et hereditatis dicte
Przyczyna,1) in districtu Wschowensi situate, discretis et honestis viris, proconsuli et consulibus totique communitati ciuitatis
Wschowa ad perpetua tempora vendidisset, cum omnibus vsibus, allodijs, pratis, syluis, nemoribus, rubetis, borris, mellificijs, paludibus,
pascuis, lacubus, stagnis, aquis, molendinis, et earum decursibus(s), censibus et prouentibus ac omnibus vtilitatibus, que
ibi pronunc sunt et in posterum possunt iniueniri, cum omni iure et dominio, prout ipse solus predictam partem hereditatis
nominate habuit et possedit, nichil iuris et proprietatis ibidem pro se et suis successoribus reseruando, et sic, vt premittitur,
nominate ciuitati dictam partem suam in
Przyczyna coram nobis ad perpetua tempora rite et racionabiliter resignauit. Quamquidem vendicionem et resignacionem ratam et gratam
habentes, predictam partem nominate ville predictis proconsuli, consulibus, totique communitati Wschowensi nomine regio contulimus
habendam, tenendam, possidendam, vtifruendam, vendendam, commutandam et in vsus ipsorum proprios conuertendam, prout ipsis
et ipsorum posteritati melius et vtilius videbitur, possidendam. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est
appensum. Actum et datum in
Wschowa sabbato post festum Epiphanie, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo secundo. Presentibus nobilibus ac strenuis
dominis: domino Henrico de
Kotwicz, Vincencio de
Kuranowo, Peczkone Ledlaw, Nicolao de
Iaskulki, Nicolao de
Morewczewo, Iohanne de
Opelin, herede in
Hobaczino, Stanislao Huska et alijs pluribus fidedignis.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII w. str. 29. (Archiwum rządowe w Poznaniu).
1)Przyczyna, wieś w pow. wschowskim.
Dokument Nr 349
1422. die 1. mensis Martii, in Żychlino.
Nicolaus de Trąbki vel de Buskowo pro Catharina uxore sua Nicolao de Żychlino fideiubet.
Nouerint vniuersi presentis litere noticiam habituri, ad quos presens scriptum venerit siue quos tangit presens negocium,
quia ego Nicolaus heres de
Trampky alias de
Buskowo fideiussi et per presens fideiubeo nobili viro Nicolao heredi de
Szichlino pro generosa. Katherina conthorali nostra dilecta, sicut vendidimus eidem domino Nicolao de
Szichlino siluam dictam
Wrzeczona1) vna cum Katherina conthorali nostra, herede eiusdem silue, tali condicione, quod si idem dominus Nicolaus heres de
Sichlino habuerit dampnum in predicta silua limitacione graniciarum ex parte domini archiepiscopi, hoc est si sibi plus siluam limitaret,
quam per illa signa, que nos ostendimus ei vendendo prefatam siluam, hoc dampnum non erit prefati Nicolai heredis de
Schichlino, sed meum, scilicet fideiussoris, scilicet Nicolai heredis de
Trampky alias de
Buskowo, et teneor ego fideiussor hoc dampnum eidem domino Nicolao heredi de
Szichlino ad simplicem eius loquele relacionem paratis in pecunijs persoluere absque omni eius iuramento corporali, et non debeo euadere
eundem dominum Nicolaum aliquo iure siue aliqua occasione uel vadio siue obligacione uel expedicione generali siue regis uel
ducis seruicio, nisi paratis in pecunijs, et hoc teneor soluere sub fide et honore, et non debeo eundem dominum Nicolaum heredem
de
Szichlino euadere aliqua antiquitate pro ista fideiussione uel terre Lanciciensis posicione, sicut est mos fideiussioni tres annos
et sex ebdomade(s), sed quamdiu non limitabit granicias cum domino archiepiscopo; sed quando idem dominus Nicolaus de
Szichlino limitabit granicias cum domino archiepiscopo, tunc quando stabunt granicie annum et sex ebdomadas, tunc tenebitur idem Nicolaus
heres de
Szichlino reddere michi prefatam literam. In cuius rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum. Presentibus hijs nobilibus
viris: Martino dicto Puczek, herede de
Tarnowo, Nicolao dicto Gosczd herede de
Bethlno, Clemente herede de
Boczky, Alberto herede de
Grziboua vicario Szichlinensi. Mathia herede de
Drzewosky. Actum et datum anno Domini M CCCC XXII in
Szichlino dominico die, quo in ecclesia Dei decantatur Inuocauit etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 360), opatrzony jest małą okragłą
pieczątką z ciemnego jedwabiu, zawieszoną na pasku pargaminowym, a wyobrażającą zda się herb Prawdzie ale bez prawdy. Napis
otokowy: † nicolai. de. tropki.
1)Wrzeciona. Dziś miejscowość tej nazwy nie istnieje wcale.
Dokument Nr 350
1422. die 5. mensis Martii.
Michael Habdank cum Nicolao et Alberto de Golejewo tertiam partem villae Golejewo Petrassio et Michaeli de Rogowo XX marcis
vendunt.
Nos Nicolaus heres in
Neparth, castellanus Crzywinensis, necnon Stachnig subiudex, heres in
Schwekowo, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, quod venientes nostram ad presenciam nobiles viri Michael Habdank vna cum suis
nepotibus alias
synowczy, fratribus germanis Nicolao et Alberto, heredibus de
Golegewo, nobis ad idem sedentibus, voluntarie et beniuole dimiserunt terciam partem hereditatis
Golegewo1) et ea, que spectant et pertinent ad
Golegewo, nobilibus Petrassio et Michaeli heredibus in
Rogowo. Pro qua quidem tercia parte dicte hereditatis
Golegewo Petrassius heres in
Rogowo cum suo filio Michaele tenentur et debent dare viginti marcas latorum grossorum Bohemicalium tempore medio vel quouis alio
die, et presertim et finaliter ad festum sancti Stephani martyris gloriosi proxime venturum. In casu quod si dictus Petrassius
cum filo suo Michaele dictas pecunias darent seu ponerent ad prefixum terminum vel ante, et Michael cum nepotibus capere nollet,
extunc quodcumque dampnum magnum vel parvum dictus Michael Habdank haberet, Nicolai et Alberti debet censeri; si vero dictus
Petrassius cum suo filio ante instans festum sancti Stephani dictas pecunias exsoluerent, in dictam terciam partem hereditatis
eiusdem
Golegewo et ad ea, que pertinent ad eandem terciam partem, induci et introduci, wlgariter
wyanzany debent et tenentur. Sin autem dicti Petrassius et Michael dictas pecunias ad prefixum terminum exsoluere non possent, extunc
quod coram capitaneo Maioris Polonie resignare tenentur(s). In cuius rei euidenciam sigilla nostra presentibus sunt appensa.
Datum in
Crobya feria quinta post dominicam Inuocauit, anno Domini M CCCC XXII. Presentibus: Ianussio Prziborowski, Martino et Dobyeslao
Pacoslawsky et Alberto Surcowsky etc.
Oblata z księgi ziemskiej kościańskiej z r. 1423, fol. 35, w archiwum rządowem w Poznaniu.
1)Golejewo, wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 351
1422. die 23. mensis Martii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis citat capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis, Nicolao archiepiscopo Gnesnensi responsurum.
Andreas Dei et apostolice Sedis gracia episcopus Posnaniensis, executor vnicus ad infrascripta a Sede apostolica deputatus,
discretis viris ebdomadarijs sancte Gneznensis ecclesie, ceterisque presbiteris et clericis per et infra ciuitatem et diocesim
Gneznensem et alias vbilibet constitutis, qui coniunctim uel diuisim presentibus fuerint requisiti, salutem in domino, et
mandatis nostris ymmo uerius apostolicis firmiter et humiliter obedire! Literas sanctissimi in Christo patris et domini nostri,
domini Martini diuina prouidencia pape quinti, eius vera bulla plumbea in cordula canapi more Romane curie dependenti, bullatas,
saluas, sanas ac integras, non viciatas, non cancellatas, non abrasas, nec in aliqua sui parte suspectas, nobis per venerabilem
virum, dominum Symonem de
Staw, altaristam altaris sancti Nicolai in ecclesia Gneznensi, procuratorem, ut dicebat, reuerendissimi in Christo patris et domini,
domini Nicolai archiepiscopi eiusdem ecclesie Gneznensis, cum ea, qua decuit, reuerencia recepisse noueritis sub hijs verbis:
[Sequitur bulla Martini V. P. M. de anno 1420. N. 329 praemissa].
Post quarumquidem literarum apostolicarum presentacionem et recepcionem fuimus per prefatum dominum Symonem procuratorem et
nomine procuratorio, quo supra, debita cum instancia requisiti, quatenus ad execucionem ipsarum et contentarum in eisdem iuxta
vim et formam nobis in eisdem traditam, procedere et processus opportunos contra prefatos wenerabiles viros, dominos capitulum
ecclesie Gneznensis predicte decernere dignaremur. Nosque de veritate contentorum in dictis literis apostolicis plenariam
...... cupientes, eidem domino Symoni procuratori deducta in dictis literis apostolicis verificare et probare mandauimus et
ad videndum recipi genera probacionum huiusmodi venerabiles dominos capitulum Gneznense citari decreuimus. Quocirca vobis
et vestrum cuilibet in virtute sancte obediencie et sub excommunicacionis pena, quam in vos et quemlibet vestrum trina trium
dumptaxat dierum monicione preuia in hijs scriptis ferimus, nisi mandatis nostris huiusmodi ymmo uerius apostolicis cum effectu
parueritis, districte precipiendo mandamus, quatenus personaliter accedentes, si comode poteritis, alias in prefata ecclesia
metropolitana Gneznensi alta et intelligibili voce citetis publicum per edictum prefatos wenerabiles viros, dominos capitulum
ecclesie Gneznensis, quos et nos citamus per presentes, ut coram nobis Poznanie quarta die mensis Maij, si ipsa dies iuridica
fuerit, alias die iuridica inmediate sequenti, hora terciarum legittime compareant ad videndum et audiendum per nos in huiusmodi
negocio nobis commisso procedi et queuis probacionum genera ad verificandum contenta in dictis literis apostolicis pro parte
dicti reuerendissimi in Christo patris, domini Nicolai archiepiscopi recipi et ea, que circa premissa expedienda incumbunt
et de necessitate iuris forent et essent tractanda, fieri et seruari; alioquin ad ea, que iuris ordo swaserit, cum parte dicti
reuerendissimi patris, domini Nicolai archiepiscopi procedemus, dictorum dominorum capituli ecclesie Gneznensis contumacia
seu absencia non obstante. Quidquid autem in premissis feceritis, per patentes literas vestras aut publica instrumenta, harum
seriem seu designacionem in se continentes seu continencia, remissis presentibus, nobis fidem faciatis. In quorum omnium et
singulorum fidem et testimonium premissorum, presentes nostras literas citacionis per Iacobum notarium publicum infrascriptum
et negocij presentis coram nobis scribam scribi, subscribi et publicari, nostrique appensione sigilli iussimus communiri.
Actum et datum Poznanie in curia nostra episcopali, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo secundo, indiccione quintadecima,
die Lune, vicesima tercia mensis Marcij, pontificatus prefati sanctissimi in Christo patris et domini, domini Martini diuina
prouidencia pape quinti anno quinto, hora terciarum uel quasi. Presentibus venerabilibus viris, dominis: Boguslao officiali,
Iohanne Ffurman canonicis, Iacobo Prasmowski vicario dicte ecclesie nostre Poznaniensis, Alberto de
Schamothuli, Iohanne de
Luybstowo et Iohanne Czeslai de
Coszminek notarijs publicis, clericis Poznaniensis et Gneznensis diocesis, testibus circa premissa vocatis specialiter et rogatis.
@RYSUNEK@
Et ego Iacobus Mathie de Lancicia, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, ac prefati reuerendi
patris, domini mei Andree episcopi Poznanie factique huiusmodi coram eo scriba, dictarum literarum apostolicarum presentacioni
et recepcioni, citacionis peticioni et eius decreto, alijsque omnibus et singulis, dum sic, vt premittitur, agerentur et fierent,
vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, occupatus autem alijs negocijs, per alium fideliter
scripta, in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis vnacum appensione sigilli prefati reuerendi patris,
domini mei episcopi, de eius speciali mandato consignaui in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 361). Pieczęć wraz z paskiem oderwana.
Dokument Nr 352
1422. die 25. mensis Martii, in Rozdrażewo.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem capellae ad s. Spiritum in hospitali s. Spiritus
in suburbio civitatis Koźmin, a Dorothea vidua relicta Ianussii de Pogorzel factam.
R. In
Rozdraszewo in die Annunciacionis b. Marie virg. Kaplica powyższa ufundowaną zostaje pod wezwaniem św. Ducha, św. Maryi Magdaleny i ww.
wdów w szpitalu św. Ducha na przedmieściu miasta
Koźmina.1) Fundatorka przeznacza na ten cel 9 grzywien szerokich groszy praskich, jak to wykazuje odnośny dokument starosty wielkopolskiego
Sędziwoja z Ostroroga, wydany w Kaliszu d. 13 października 1419. Biskup biorąc tę fundacyę pod opiekę prawa duchownego, wyznacza
poświęcenie kaplicy na dzień 6 września, i udziela 40 dni odpustu wiernym, którzyby wyspowiadawszy się byli podczas poświęcenia
obecnymi na prymie, matutynie, nieszporach i mszy św. i przez całą oktawę do kaplicy uczęszczając, odśpiewali nabożnie Ojcze
nasz i Zdrowaś Marya, oraz na utrzymanie ubogich szpitala złożyli jaką ofiarę. Na księży ustanowionych w kaplicy nakłada biskup
obowiązek odprawiania tygodniowo 3 mszy, to jest o św. Duchu w niedzielę, za zmarłych w poniedziałek, w soboty zaś o N. Maryi
pannie; gdyby zaś na te dnie przypadały jakie święta, natenczas mają te msze w inne dnie odprawić, jednak bez uszczerbku kościoła
parafialnego. Oprócz tego mają chorych szpitala duchowo opatrywać i pielęgnować. Sam biskup dodaje do tej fundacyi rocznie
jednę kopę szerokich groszy z wiardunków dziesięcinnych swego stołu ze wsi
Goniembice,2) prawo zaś patronatu zlewa na fundatorkę, a po jej śmierci na rajców koźmińskich. Testes: Pasco de
Rozdrazewo iudex Poznaniensis, Laurencius in
Pogorzel heres, Iohannes Prusinowski in
Solicowo et Albertus in
Rozdrażewo plebani.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1444.
1)Koźmin, miasto w powiecie krotoszyńskim.
2)Goniembice, wieś w powiecie wschowskim.
Dokument Nr 353
1422. die 13. mensis Aprilis, in Krzywin.
Albertus abbas monasterii Lubinensis civitati Krzywin aream Maryszewo colonis frequentandam confert.
R. Albertus abbas cum conuentu Lubinensi nadaje miastu
Krzywinowi1) dziedzinę
Maryszewo prawem cywilnem tak, aby mieszczanie mogli tam taksamo role uprawiać, jak to czynią z rolami miejskiemi. Mieszczanie otrzymują
wolność lat pięciu, po upływie których mają płacić z łanu po 1 grzywnie groszy szerokich i po 1 wiardunku tytułem dziesięciny;
gdyby jednak biskup poznański inny zwyczaj z czasem zaprowadził w pobieraniu swych wiardunków, wtedy i mieszczanie klasztorowi
tak samo mają płacić. In
Krzywin feria tercia proxima post festum Resureccionis Domini. Testes: Materna de
Osiek, Swantoslaus de
Gylowecz, Henricus Wyskotha heredes, Iacobus, Iemiola preconsul, Simon Otha advocatus de
Krzywin.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1582 - 1586.
1)Krzywin miasto w pow. kościańskim.
Dokument Nr 354
1422. die 3. mensis Iunii, in Kościan.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, Iacobo Borman seu Rorman quatuor partes duarum molarum extra muros civitatis Kościan
addicens.
Nos Sandivogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quomodo (dum) de anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo secundo, feria quarta Penthecostes in
Costan cum strenuis ac nobilibus viris et dominis Pascone de
Gogolewo iudice Poznaniensi, Przibislao Grischinsky de
Brenno dapifero Poznaniensi, Iarotha de
Wylkowo castellano Radzimensi, Swanthoslao de
Gylowecz castellano ...... iensi, Martherna de
Osszek, Stanislao de
Schurkowo, Stanislao Slapp de
Palandze et Wischem ... de
Grobya heredibus simul iudicio presidebamus, ibi venientem prouidum Iacobum Borman(s) ciuem Costinensem et suos successores legitimos
penes quatuor partes molendinorum: aquatici extra muros ciuitatis Costinensis
1) super flumine
Obra, et brasealis, quod equis ante castrum in ciuitate sitis, trahitur, conseruauimus et remansimus et presentibus erga Franczkonem
ciuem Costinensem sibi adiudicamus iuxta tenorem litere magnifici domini Wincencij Granowsky felicis memorie olim capitanei
Maioris Polonie generalis, pro quibusquidem quatuor partibus ipse Franczko prenominatus contra eundem Iacobum Rorman(s) coram
nobis iudicialiter agebat, decernentesque dicto Iacobo Rorman(s) et suis successoribus prefatas quatuor partes huiusmodi molendinorum
perpetuis temporibus obtinere. Super quo ipse Iacobus Rorman adiudicatum soluit, prout in libro nostrorum iudiciorum de verbo
ad verbum continetur. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum anno, loco, die et
testibus, quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznanskiej, opatrzony jest mniejszą pieczęcią herbową starosty
Sędziwoja Ostroroskiego, ze zwykłego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym.
1)Kościan, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 355
1422. die 12. mensis Iunii, Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae nobiles, terrigenas et incolas terrae Wschoviensis de iure feudali in ius Polonicum transfert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum hominum memoria solo scripturarum et testium pascitur(s) officio, cuncta
rerum negocia tutissime litterarum munimini committuntur. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie,
Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuiauie, Lythuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres, significamus
tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo attendentes,
regie maiestatis tunc fame alta clarere preconia et culmen regale proficere, dum subditis suis regia mansuetudo dignatur onera
remittere et liberalitatis sue interdum beneficia donis gracie subuenire; ex hoc enim thronus roboratur regius et crescit
iugiter deuocio in subiectis, desideria quoque obsequiorum cum incremento fidei increbrescunt. Volentes itaque nobiles terrigenas
et incolas terre nostre Wschouiensis, quos nobis plena fides recommendat, graciarum nostrarum amplecti vbertate, vt dum eos
amplioribus donis nostre munificencie preuenimus, fecundiori studio ad seruicia nostra provocemus, ad peticiones ipsorum et
instancias continuas ipsos a iure feudali et ipsius omnibus condicionibus, obligacionibus et consuetudinibus, modisque vniuersis,
quo et in quibus ab antiquo et hactenus nobis et nostris predecessoribus paruerunt et manserunt, consilio nostrorum prelatorum
et baronum, ad hoc nobis specialiter adhibito, absoluimus, liberamus et tenore presencium eximimus. Volentes et presentis
priuilegij robore decernentes, vt exnunc et in antea perpetuis temporibus duraturis omnibus iuribus, iurisdiccionibus, consuetudinibus,
modis ijs et moribus, quibus nobiles terrigene et incole terrarum nostrarum Maioris Polonie tam ex nostra concessione, quam
ex aliorum predecessorum nostrorum vti consueuerunt, et ipsi vtantur, gaudeant iugiter et fruantur siue in successionibus,
siue in iudicijs, siue in alijs iuribus et eorum exercicijs quibuscumque. Porro quociescumque causas et questiones iudices
ipsorum generales, per nostram maiestatem vel nostros successores ipsis more aliarum terrarum regni nostri dandi et ad eorum
causas et iudicia assignandi, diffinire quomodolibet nequiuerint, ad iudicem nostrum et iudicium Costense plane, simpliciter,
sine modo prouocacionis seu appellacionis pro decisione, diffinicione et meliori informacione huiusmodi questionum et causarum
recurrant. Quiquidem iudex pro cognicione dictarum questionum et causarum, siue pro notulis, siue pro litteris aut pro sentencijs
seu memorialibus, et ceteri officiales secum in iudicio Costensi presidentes, nichil penitus ab ipsis requirere et exigere
teneantur. Nolumus autem, vt aliquis extraneus vel aligenigena(s), sed duntaxat indigena ipsorum et accola prefate terre et
districtus Wschouensis, in iudicem ordinarium et terrestrem ipsis preferatur, coram quo iudice per nostram maiestatem aut
nostros successores eis dato pro tempore et deputato, prefati nobiles et non coram alio pro causis tam magnis, quam paruis,
puta furti, incendij, homicidij, sanguinis, membrorum mutilacionis et quibusuis alijs enormibus excessibus de se querulantibus
iure ipsorum terrestri respondere sint adstricti, et omnes alias interuenientes causas experiri. Ceterum fertones latorum
grossorum, quos nobis et antecessoribus nostris racione exaccionis generalis, wlgariter
poradlne dicte, in singulis kmethonibus per singulas villas ipsorum dare consueuerunt, pro nobis et fisco nostro reseruamus et in
hoc poterint adhuc nostrum arbitrium expectare liberale. Preterea in omnibus rebus tam mobilibus, quam inmobilibus, in quibus
ante huius nostre presentis concessionis graciam ius feudi habuimus, racione successionis vel ex alio quocumque respectu nobis
debitis, vsque ad decisionem terrigenarum predictorum, quorum hoc cognicioni committemus, volumus saluum, illibatum et illesum
nobis remanere; si vero prefati terrigene Wschouenses de hoc, an nobis in illis rebus competat successio aut non, decidere
nequeant, exnunc alios iudices eligendi, dandi et ponendi, qui in huiusmodi negocio iuxta formam, ritum et consuetudinem iuris
feudalis pro rebus predictis cognoscant, nobis reseruamus facultatem. Quo facto et agnito prefata nostra concessio perpetuam
in omnibus sorciatur firmitatem. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum. Actum Gnesne feria sexta
in crastino Corporis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo secundo. Presentibus ibidem reuerendis in Christo
patribus, dominis: Nicolao Dei gracia archiepiscopo Gnesnensis et primate, Iohanne Wladislauiensis, Andrea Posnaniensis ecclesiarum
episcopis, necnon magnificis et strenuis; Sandziuogio de
Ostrorog Posnaniensi, Iacobo de
Konieczpole Siradiensi et Mathia de
Labischino Brestensi palatinis, alijsque quam pluribus nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus reuerendi in Christo patris, domini
Alberti Dei gracia episcopi Cracouiensis, regni Polonie cancellarij, et venerabilis Iohannis decani Cracouiensis, eiusdem
regni Polonie vicecancellarij, sincere nobis dilectorum.
Ad relacionem eiusdem venerabilis domini Iohannis decani Cracouiensis, regni Polonie vicecancellarij.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII wieku, str. 32 (Archiwum rządowe w Poznaniu).
1)Wschowa miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 356
1422. die 13. mensis Iunii, Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis transcribit privilegium quoddam a Henrico duce regni Poloniae et domino Glogoviensi
a. D. 1298. datum.
In nomine Domini amen. Per hoc presens scriptum siue publicum instrumentum transsumptum cunctis pateat euidenter, quod coram
nobis Boguslao canonico et officiali Poznaniensi, tamquam iudice ordinario in presencia notarij publici infrascripti et testium
infrascriptorum, ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum, constituti personaliter honorabiles viri domini Iacobus de
Wygonowo archidiaconus Pczewensis et Slupco canonicus Poznaniensis, procuratores wenerabilium virorum capituli Poznaniensis, de speciali
mandato wenerabilis et honorabilium virorum Iohannis cantoris, Bartholomei Rinkonis, Symonis de
Kaczkowo, Ffloriani de
Poclathky, Miroslai de
Bytin et Hectoris canonicorum Poznaniensium, ad sonum campane capitulariter congregatorum, priuilegium super libertatibus Gneznensis,
Poznaniensis et Wladislauiensis ecclesiarum bone memorie Henrici Dei gracia ducis Polonie, Pomeranie, Slesie et domini Glogouie,
quod tunc suis gestabant in manibus, sigillo rotunde figure ab intus et extra de cera communi et alba in filis sericeis brunatici
et glauci coloris pendentibus sigillatum, nobis exhibuerunt, tenorem de verbo ad verbum continens in hunc modum:
[Sequuntur litterae Henrici ducis regni Poloniae, Pomoraniae, Sleziae et domini Glogoviensis, datae in
Kościan in die beati Ioannis Baptistae a. D. 1298]
1)
In cuius quidem sigilli medio quedam ymago stans et erecta hastam in dextera et in sinistra clipeum aquilam continentem et
gladium tenens et habens inter ciboreas ad modum castri circumcirca; ad cuius sinistram alia quedam parua ymago quasi in manibus
galeam tenens apparebant. Litere vero circumferencialiter scripte taliter legebantur: "Henrici Dei gracia ducis Slezie, Glogovie",
cetera legi non poterant, tamquam vetustate corrupta. Post cuiusquidem priuilegij exhibicionem et presentacionem nobis factas,
prefati domini Iacobus archidiaconus et Slupco canonicus, procuratores predictorum dominorum capituli Poznaniensis predicti,
ex causis eorum animos ad id compellentibus, predictum priuilegium in forma publici documenti cum interposicione nostri decreti
ordinarij, auctoritate nostra, qua fungimur, ad hoc apposita, cui transsumpto velud ipsi originali priuilegio in curia Romana
et extra, in iudicijs audienciarum quarumcumque ac in omni loco plena possit fides adhiberi, transsumi cum instancia postularunt.
Nos vero Boguslaus canonicus et officialis predicte ecclesie Poznaniensis, tamquam loci ordinarius, attento huiusmodi peticionem
fore consonam racioni et quod iusta petentibus non est denegandus assensus, omnibus dicti priuilegij circumstancijs diligenter
consideratis, inspectisque et examinatis, ipsum priuilegium per circumspectum magistrum Thomam Nicolai de
Opiczicze, clericum Gneznensis diocesis, notarium publicum infrascriptum transsumi et in publicam formam redigi mandauimus. Et quia
ipsum presens transsumptum cum originali, videlicet priuilegio predicto in omnibus et per omnia diligenti collacione et examine
simpliciter nichil addendo, nichil minuendo, quod intellectum et sensum potuisset variare, inuenimus concordare, ideo ipsi
presenti transsumpto nostrum decretum et auctoritatem ordinariam, qua fungimur, interposuimus et interponimus in hijs scriptis,
decernentes, ut ipsi presenti
@rysunek@
transsumpto tamquam prenotato priuilegio originali in curia Romana et extra in iudicijs cuiuslibet audiencie et in omni loco,
cum fuerit productum, ab omnibus adhibeatur plena fides. Cui sigillum nostrum in euidenciam pleniorem est appensum. Actum
et datum Poznanie sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo vicesimo secundo, indiccione quintadecima, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti anno quinto, die Saturni tredecima
mensis Iunij, hora terciarum, in loco capitulari, sito in predicta ecclesia Poznaniensi. Presentibus discresis viris, dominis:
Nicolao vicecustode, Paulo de
Myszlanthkowo et Iohanne Michaelis, vicarijs perpetuis in predicta ecclesia Poznaniensi, testibus ad premissa vocatis et rogatis.
Et ego Thomas Nicolai de
Opiczicze, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, predictis priuilegij exhibicioni, presentacioni et
recepcionis peticioni et decreti interposicioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 362), opatrzony jest podługowatą
pieczęcią z ciemnego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym. Pieczęć ta wyobraża pod gotyckiem poddaszem Boga Ojca siedzącego
na majestacie, u dołu w niszy klęcząca osoba w lewo zwrócona. Napis otokowy nieczytelny.
1)Dokument ten jest ogłoszony drukiem w Kodeksie dyplomatycznym wielkopolskim. tomie II N. 787.
Dokument Nr 357
1422. die 18. mensis Iunii, in Konin.
Berwoldus scultetus de Lisiec, subpincerna Dobrinensis, ecclesiam hospitalem ad s. Spiritum et s. Catharinam in suburbio civitatis
Konin erigit et dotat.
R. Berwoldus scultetus de
Lyszecz, subpincerna Dobrinensis, stawia na przedmieściu miasta
Konina1) kościół szpitalny na cześć św. Ducha i św. Katarzyny. Na utrzymanie rektora przeznacza rocznie 6 grzywien monety bieżącej
i 2 ćwiertnie mąki żytniej, które tenże ze sołtystwa w
Liścu wieczyście ma pobierać, a do dawania których fundator siebie i swych spadkobierców pod karami kościelnemi obowiązuje. Testes:
Martinus Thome de
Szychlyno, presbyter, Iacobus Grimislai de
Sdunska wola diaconus, Albertus, Stanislaus de
Powidz, Martinus Luthkonis de
Grzimisewicze clerici et Martinus Schelko opidanus Conynensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1491.
1)Konin, miasto powiatowe w gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 358
1422. die 5. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus Polny vicarius ecclesiae cathedralis Posnaniensis cum capitulo eiusdem ecclesiae partem villae Chartowo ripa fluminis
Warta in villa Koziegłowy commutat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Sandiwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium vniuersis, presencium noticiam
habituris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam discretus vir dominus Albertus Polni, vicarius
ecclesie kathedralis Poznaniensis, non compulsus, nec coactus, nec aliquo errore deuio seductus, quinymmo sanus mente pariterque
existens et corpore, usus amicorum suorum consilio et matura deliberacione prehabita, totam suam partem in villa
Charthowo,1) prout tenuit et habuit, cum omni iure et dominio ac cum omnibus usibus, censibus, fructibus, reditibus, prouentibus, campis,
agris, pratis, pascuis, graminetis, areis, siluis, borris, mellificijs, gaijs, mericis, sareptis, virgultis, quercetis, rubetis,
venacionibus et aucupacionibus, ffluminibus, lacubus, piscinis, piscaturis, stagnis, paludibus, riwlis, aquis et earum decursibus,
molendinis et eorum emolimentis, generaliter cum omnibus pertinencijs et obuencionibus vniuersis, quomodolibet ad predictam
partem spectantibus, quocumque censeantur vocabulo, nichil iuris, proprietatis aut dominij pro se penitus ibidem reseruando,
pro rippa fluuij dicti
Wartha, cum spacio terre, in quo molendinum et aree ad molendinum spectantes, cum orto contineri, collocari et comprehendi possent,
in hereditate
Cossyeglowi,2) que hereditas quasi vnum miliare a Poznania distari videtur, wenerabilibus dominis capitulo ecclesie kathedralis Poznaniensis
ad sanctum Petrum racione vicissitudinarie commutacionis, inter se racionabiliter facte, perpetue resignauit, per eosdem dominos
capitulum habendum, possidendum, vtifruendum, donandum, commutandum, alienandum, vendendum, obligandum et in usus proprios
conuertendum, prout ipsis vtilius videbitur expedire. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum.
Actum et datum Poznanie dominico die post festum Visitacionis Marie virginis proximo, anno Domini millesimo CCCC XXII. Presentibus
honorabili, strenuo et nobilibus viris et dominis Martino capellano castri Poznaniensis, Nyemyerza do
Kyschewo, Paluca proconsule Poznaniensi, Iohanne de
Syekirky, Alberto de
Swyekothky et Iacobo de
Prusy heredibus et testibus fidedignis, ad premissa rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznanskiej, opatrzony był niegdy jedną pieczęcią, na sznurku
jedwabnym uwieszoną, której dziś nie dostaje.
1)Chartowo, wieś w pow. poznańskim.
2)Koziegłowy, wieś w tymże powiecie.
Dokument Nr 359
1422. die 10. mensis Iulii, Posnaniae.
Chwalibogus de Chyby capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis mediam marcam annuam ex proventibus villae Skorzewo sex marcis
vendit.
In nomine Domini amen. Nos Bartholomeus Rinconis canonicus
et vicarius in spiritualibus reuerendi in Christo patris et domini, domini Andree Dei et apostolice Sedis gracia episcopi
Poznaniensis ecclesie generalis, ad noticiam omnium et singulorum, presencium et futurorum deducimus per presentes, quod ad
nostram et testium subscriptorum accedens presenciam nobilis dominus Chwalibog heres in
Chiby, non compulsus, nec coactus, neque aliquo dolo circumuentus, sed bona et matura deliberacione prehabita, sponte libereque
confessus est, se iusto vendicionis tytulo et non aliquo contractu illicito, qui usurariam prauitatem saperet, vendidisse
mediam marcam census annui, monete et numeri Polonicalium, pro sex marcis monete et numeri predictorum, in et super tota hereditate
sua
Scorzewo1) dicta, necnon super omnibus et singulis censibus, redditibus, prouentibus, vtilitatibus ac obuencionibus vniuersis ville
seu hereditatis
Scorzewo memorate, venerabilibus, honorabilibusque viris dominis .. capitulo ecclesie Poznaniensis priusdicte. Quemquidem censum medie
marce monete et numeri predictorum prefatus dominus Chwalibog de
Chiby vnacum omnibus et singulis kmethonibus dicte ville
Scorzewo ad quodlibet festum beate Margarethe uirginis singulis annis prefatis dominis .. capitulo Poznaniensi se submisit soluturum,
ac sumptibus proprijs et expensis Poznaniam allaturum sub excommunicacionis, aggrauacionis, reaggrauacionis et interdicti
sentencijs, per prefatos dominos .. capitulum Poznaniense ferendis, fulminandis et promulgandis in ipsos: dominum Chwalibog
et ipsius successores legittimos, omnesque et singulos kmethones dicte ville
Scorzewo tociens, quociens ipsos negligere contumaciter contingat solucionem census memorati. Hoc tamen saluo specialiter et expresso,
quod sepefatus dominus Chwalibog de
Chiby et sui successores legittimi dictum medie marce censum, quandocumque poterint et voluerint, pro sex marcis monete et numeri
sepius descriptorum, reemendi habebunt et habent plenariam et omnimodam potestatem. Harum quibus sigilla nostrum videlicet
et prefati domini Chwalibog heredis, de sciencia ipsius speciali sunt appensa, testimonio literarum. Actum et datum Poznanie
die decima mensis Iulij, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo secundo. Presentibus discretis viris, dominis: Philippo
de
Ffalcowo, Nicolao Strozberg de Poznania et Iohanne Petri de
Lupstowo maiori, clerico Poznaniensis et Gneznensis diocesis, publico imperiali auctoritate notario, cui premissa ad scribendum sunt
commissa, alijsque pluribus fidedignis testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, na
paskach pargaminowych uwieszonemi, których dziś nie dostaje.
1)Skorzewo wieś paraf. w pow. poznańskim.
Dokument Nr 360
1422. die 21. mensis Augusti, in Uniejów.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem et dotationem ecclesiae hospitalis ad s. Spiritum a Berwoldo
sculteto de Lisiec, subpincerna Dobrinensi in suburbio civitatis Konin1) factam.
R.. Na rektora nowoufundowanego kościoła nakłada arcybiskup obowiązek, aby oprócz zwykłych mszy odprawiał co poniedziałek
za dusze co środę o Duchu św. a co sobotę do NPMaryi msze a chorych szpitala opatrywał obrokiem duchownym. Prawo patronatu
pozostaje dożywotnie przy fundatorze, potem zaś ma przejść na magistrat miasta
Konina, który jednak tylko wyświęconego księdza arcybiskupowi prezentować ma. In
Unyeow.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1491.
1)Konin miasto powiatowe w gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 361
1422. die 6. mensis Septembris, prope Lubicz.
Wladislaus II. rex Poloniae mercatores Posnanienses a foralibus liberos facit et immunes.
R. Die dominica proxima ante festum Natiuitatis b. Marie virg. loco stacionum iuxta areas exusti oppidi
Lubicz. Król uwalnia miasto Poznań od opłaty targowego, jakie tamtejsi kupcy przejeżdżający z towarami przez miasta królestwa lub
przybywający tamże na jarmarki opłacać musieli i nakazuje władzom królewskim i miejskim, aby się do tego stósowali.
Dokument pargaminowy, nieco uszkodzony, przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 477).
Dokument Nr 362
1422. die 9. mensis Septembris.
Alexander dux Masoviae, praepositus ecclesiae cathedralis Gnesnensis, Michaelem praepositum ecclesiae collegiatae Plocensis
ad s. Michaelem procuratorem suum instituit.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo vicesimo secundo, indiccione quintadecima,
pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno quinto, die
Mercurij nona mensis Septembris hora terciarum uel quasi, in sala domus habitacionis serenissimi principis et domini, domini
Allexandri ducis Massowie, in mei notarij publici infrascripti testiumque infrascriptorum ad hec presencia rogatorum et vocatorum,
constitutus prefatus illustris princeps et dominus, dominus Allexander Dei gracia dux Massowie necnon prepositus sancte ecclesie
Gneznensis, suo et dicte sue prepositure Gneznensis nominibus, acceptando et ex certa sua sciencia ratificando ac gratificando,
rataque et grata habendo omnia et singula capitula, conclusa, pacta, placita, ordinata et disposita die vicesima quinta mensis
Aprilis anni presentis Gneznensi in capitulo generali per wenerabilem virum dominum Michaelem prepositum ecclesie collegiate
sancti Michaelis in
Ploczsko, procuratorem suum legittimum et ad hoc specialiter constitutum, ex vna, et wenerabile capitulum dicte ecclesie Gneznensis
de et super prouisione, disposicione et ordinacione villarum, domorum, ortorum et arearum, que communi vocabulo prepositi
et capituli Gneznensis nuncupantur, vbicumque consistencium parte ab altera, prout in notis et prothocollis ac instrumentis
desuper hincinde pettitis, rogatis et confectis per circumspectum virum, magistrum Andream Bogussij de
Crosyno, clericum Wladislauiensis diocesis, notarium publicum et actorum in capitulo Gneznensi scribam, plenius continentur, ad robur,
confirmacionem et consumacionem perpetuam atque pacem super hijs memoriamque sempiternam consequendam, omnibus melioribus
modis, via, forma iuris et consuetudine, quibus potuit et debuit ac potest et debet, fecit, constituit et sollempniter ordinauit
prefatum wenerabilem virum dominum Michaelem prepositum ecclesie collegiate sancti Michaelis in
Ploczsko, absentem tamquam presentem in suum verum et legittimum procuratorem, actorem, factorem et gestorem suorum negociorum, sindicum
ac nuncium specialem et generalem, ita tamen, quod generalitas specialitati non deroget et e contra: dans et concedens dicto
suo procuratori plenum mandatum ac liberam et omnimodam potestatem, in omnibus et singulis causis, displicencijs et controuersijs
quibuscumque inter ipsum et preposituram suam predictam occasione quorumcumque arbitrorum, sentenciarum et pronunciacionum,
hactenus forsitan latorum et habitorum, ex vna et wenerabile capitulum ecclesie Gneznensis predicte de et super collacione
et prouisione ac disposicione dictarum villarum, domorum, ortorum et arearum, que ville, domus, orti et aree communiter capituli
Gneznensis, vt prefertur, nuncupantur, in quibuscumque locis et districtibus consistant, parte ex altera, iudicialiter uel
extraiudicialiter suscitatis et exortis, eciam si super eisdem coram quocumque seu quibuscumque iudice seu iudicibus ordinarijs
uel delegatis, in curia Romana et extra, necnon commisarijs, arbitris, arbitratoribus et amicabilibus compositoribus lis pendeat
indecisa, eciam si super eisdem in toto uel in parte sentencie diffinitiue iudicum uel arbitrorum, arbitratorum et amicabilium
compositorum quorumcumque inter ipsum aut quoscumque alios suos predecessores ordinaria uel delegata auctoritato late sint
de nouo, de alto et basso in arbitros, laudatores, diffinitores et amicabiles compositores, ipsosque arbitros, arbitratores,
laudatores, diffinitores et amicabiles compositores eciam de gremio et collegio capituli predicti nominandi, elligendi et
assumendi, et in eos et quoslibet alios communes amicos in plenissima et latissima forma iuxta dictionem sapientum compromittendi
dandique et transfundendi plenam et omnimodam potestatem ac liberam facultatem eisdem arbitris, arbitratoribus et amicabilibus
compositoribus ordinandi et disponendi de dictis villis, domibus, ortis, areis et earum disposicione, distribucione et prouisione,
designandi et distingwendi pro bono pacis et comodi fundum prepositure predicte Gneznensis a communi mensa capituli eiusdem
ecclesie Gneznensis, necnon arbitrandi, laudandi, componendi summarie, simpliciter et de plano ac sine strepitu iudicij et
figura, renunciandique omnibus et singulis iuribus, litibus, controuersijs, priuilegijs, sentencijs diffinitiuis iudicum et
arbitrorum quorumcumque et conseruacionibus Romanorum pontificum desuper emanatis et decretis quibuscumque, necnon statutis,
rescriptis, conswetudinibus, apellacionibus, in integrum restitucionibus et recursui habendo ad arbitrium boni viri, ac generaliter
omnibus ut singulis excepcionibus et defensionibus, sibi de iure uel de facto competentibus, per que seu quas sentencia, laudum,
ordinacio, arbitrium et queuis alia disposicio in premissis prefatorum dominorum arbitrorum et amicabilium compositorum posset
impugnari aut quouis modo, causa, colore et occasione in toto uel in parte violari, subiciendique eundem dominum constituentem
et suam preposituram ac successores suos pene peccuniarie vsque ad summam quatuor millium ducatorum, necnon censuris et sentencijs
excommunicacionis quibuscumque de obseruando arbitrio, ordinacione et sentenciarum dictorum compromissariorum, arbitrorum,
arbitratorum et amicabilium compositorum, ipsamque sentenciam, laudum, ordinacionem, disposicionem et arbitramentum approbandi
et omologandi, iuramentum quodcumque circa premissa necessarium et opportunum in animam ipsius domini et domini constituentis
presentandi et quascumque alias cauciones, firmitates et obligaciones nomine eiusdem domini et domini constituentis faciendi
et ex aduerso prestari videndi, ipsumque dominum constituentem pro premissis obseruandis iurisdiccioni iudicum ordinariorum
quorumcumque subiciendi, vnum uel plures procuratorem seu procuratores loco sui substituendi ipsosque reuocandi et onus huiusmodi
procuracionis in se reassumendi et generaliter omnia et singula alia faciendi, que in premissis et circa premissa et eorum
quodlibet necessaria fuerint seu quomodolibet opportuna, eciam si talia, que mandatum magis exigant speciale, et que ipsemet
dominus et dominus constituens faceret et facere posset, si premissis et cuilibet premissorum personaliter interesset. Promitens
michi notario publico infrascripto sollempniter stipulanti et recipienti vice et nomine omnium et singulorum, quorum interest,
se ratum, gratum atque firmum perpetuo tenere et inuiolabiliter obseruare omne id et quidquid per prefatum suum procuratorem
et eius substitutum quemlibet actum, factum, gestum, ordinatum fuerit in premissis, necnon iudicio sisti et iudicatum solui,
ipsosque suum procuratorem ac substitutos ab eo et quemlibet eorum releuare ab omni onere satisdandi sub omnium bonorum suorum
obligacione ac ypoteca. Super quibus omnibus et singulis prefatus serenissimus princeps et dominus, dominus Allexander Dei
gracia dux Massouie et prepositus sancte Gneznensis ecclesie predicte, a me notario publico infrascripto publicum seu publica
instrumenta dari et confici (petebat). Acta sunt hec anno, indiccione pontificatus, die, mense, hora et loco, quibus supra.
Presentibus honorabilibus et discretis viris, dominis Iacobo de
Szaborow decretorum doctore, Hincza (?) canonico Plocensi et Iohanne de Bochna capellano prefati illustrissimi principis et domini,
domini Allexandri ducis Massowie, presbiteri Cracouiensis diocesis, testibus circa premissa et alijs quampluribus fidedignis.
@rysunek$
Et ego Michael Mathie de
Schidlowia, clericus Cracouiensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis constitucioni, ratihabicioni et ordinacioni
alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt premittitur, fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus presens
interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, meque manu propria huic subscribens, in hanc publicam formam redegi, signo et nomine
meis solitis et consuetis consignando, in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum rogatus et requisitus.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 363). Pieczęcią nie był nigdy opatrzony
żadną.
Dokument Nr 363
1422. die 12. mensis Octobris, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi Sandconem plebanum ecclesiae Posnaniensis ad s. Adalbertum ad
praeposituram ecclesiae in Węglewo commendat.
R. In Poznania, feria secunda proxima ante festum s. Heduigis. Król Władysław przedstawia Mikołajowi arcybiskupowi gnieźnieńskiemu
Sądka plebana u św. Wojciecha w Poznaniu, na probostwo wsi
Węglewo, którego prezenta do króla należy, a które w skutek dobrowolnej zamiany pomiędzy dotychczasowym proboszczem Piotrem a wspomnianum
Sądkiem na ich probostwa zawakowało.
Archivum consistorji archiepiscopalis Gnesnensis acta anni 1424.
Dokument Nr 364
1422. die 2. mensis Novembris, Posnaniae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet divisionem bonorum
inter Nicolaum archidiaconum Posnaniensem et Petrum heredes villae Głęboczek, et Dobrogostium eorum fratrem germanum factam.
R. Poznanie feria secunda proxima post festum Omnium Sanctorum. Przy tym podziale Mikołaj archidyakon poznański wraz z bratem
Piotrem otrzymują wieś
Głęboczek1)
z obowiązkiem spłacenia wszystkich spólnych długów oraz wydania za mąż i wyposażenia sióstr niezamężnych; Dobrogost zaś otrzymuje
wieś
Szymankowo.2) Testes: Miroslaus de
Bytyn canonicus Poznaniensis, Stanislaus, Iohannes de
Ostrorog, Derslaus de
Orzeskowo, Michael Lunak de
Urbanowo, Albertus de
Splawye heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1451 - 1454.
1)Głęboczek i Szymankowo wsie w powiecie obornickim.
2)Głęboczek i Szymankowo wsie w powiecie obornickim.
Dokument Nr 365
1422. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis ecclesiae parochiali de Slesin decimam piscem de stagno Slesinensi confert.
R. Andrzej biskup poznański, nadaje kościołowi parafialnemu w mieście
Slezinie,1) którego prawo patronatu do biskupów poznańskich należy, dziesiątą rybę w łowieniu niewodem w jeziorze slezińskim począwszy
od mostu aż do
Przewłoki, nadto wolność łowienia małą siecią, zwaną zabrodnia, i wędkami na brzegach tegoż jeziora. Testes: Petrus de
Kobelino decanus Posnaniensis, Iohannes cantor, Nicolaus de
Gorca cancellarius, Paulus de
Czechow Sremensis, Iacobus de
Wyganow Pcewensis archidiaconi, Vincencius decanus Gneznensis, Nicolaus de
Kiki decretorum doctor, archidiaconus, Petrus licenciatus in decretis, scolasticus Gneznenses, Hector prepositus Gluschinensis,
Boguslaus officialis, Florianus de
Poklathki, Bartholomeus Benonis, Ianussius de
Scholowo, Simon de
Kaczkowo, Nicolaus Bronissij, Nicolaus Lantman, Mirosco de
Bitin, Nicolaus Czotczany, Slupco de
Schamotuli, magister Strzesco, Vincencius de
Dambno dictus Koth, prelati et canonici Poznanienses.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta de a. 1638.
1)Slesin, niegdy miasteczko w pow. konińskim.
Dokument Nr 366
1422. die 22. mensis Novembris, Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum, inter Nicolaum primum capellanum capellae leprosorum ad s. Crucem et
Marcum praepositum ecclesiae ad s. Martinum litem dirimens.
R. Poznanie in stuba habitacionis Nicolai archidiaconi Gneznensis, vicarii in spiritualibus Posnaniensis Boguslaus canonicus
et officialis Posnaniensis, iudex cause etc. wydaje w asystencyi Mikołaja archidyakona gnieźnieńskiego i Piotra z
Kobylina dziekana poznańskiego a w imieniu Andrzeja biskupa poznańskiego wyrok w sprawie pomiędzy Mikołajem pierwszym kapelanem kaplicy
trędowatych u św. Krzyża, należącej do parafii św. Marcina, a Markiem proboszczem tejże parafii. Kapelanowi wolno w kaplicy,
w miejscu pewnem i czystem przechowywać św. sakramenta i udzielać takowych trędowatym oraz ich służbie (
familia), wyjąwszy chrztu, oraz wolno ich grzebać na cmentarzu kaplicznym. Kapelanowi wolno także odprawiać msze każdego dnia; w
dnie jednak świąteczne winien napominać obcych, aby do swojej własnej parafii na nabożeństwo chodzili i przede mszą jedno
tylko uderzenie dzwona dozwalać; podczas Ewangelii zaś i Podniesienia ma być zwykłe dzwonienie dozwolonem, aby przechodnie
mogli wstąpić do kaplicy i oddawać cześć Bogu. W dnie powszednie wolno kapelanom w sposób zwykły na mszę kazać dzwonić. Jeśliby
jakie ofiary na ołtarz były składane, te mają należeć do kapelana. Testes: Bernhardus in
Costrzin, Iohannes in
Pawlowo plebani, Iurge Markel proconsul, Albertus Wyanssowsky consul Posnaniensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum miasta Poznania (N. 33). Po pieczęci podługowatej pozostał okruch wiszący na
sznurze z nici jedwabnych pomarańczowych.
Dokument Nr 367
1423. in Frankfurt.
Vincentius guardianus conventus ad s. Franciscum in Frankfurt testatur, Iacobum et Hansonem filios Tyterici abbatem monasterii
Paradisiensis solutum reddidisse.
R. Bruder Vyncencius aldir Gardian in deme Clostir s. Vranciscus in der Stat Vrankinforte an der Odir, oświadcza, iż przed
nim i innymi zakonnikami jego klasztoru, jako i radą miasta Frankfurtu rozstrzygnięty został spór pomiędzy Jakubem i Hansem,
synami ś. p. Tytericha a klasztorem paradyskim, w którym zmarły Tyterich dawniej przebywał i umarł, a to w ten sposób, że
wspomniani synowie i ich przyjaciele zrzekają się do Andrzeja Wantholcza opata i klasztoru paradyskiego wszelkich pretensyj
z powodu swego ojca. W radzie miejskiej zasiadali podówczas: Ffrederich Belko, Hans Gruneberg, Petir Dene, Hans Zetheler,
des irsten Vritagis na der heylig. Tage uns. lyben Hern.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Pieczęć odcięta od dokumentu i osobno przechowana,
jest podłużna i wyobraża w górnej części NPMaryę z dzieciątkiem, w dolnej, przedzielonej na dwie połowy, dwie postacie w długich
szatach. Napis nieczytelny.
Dokument Nr 368
1423. die 7. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Smichnam de Mikołajewice et Derscam uxorem Vincentii de Drachów litem dirimens.
R. Iohannes de
Qwyathkowo iudex et Dobeslaus de
Nyankowo subiudex generales Kalisienses, Gnezne feria quinta in crastino Epiphanie Domini, in terminis particularibus oświadczają,
że gdy na tych roczkach zasiadali wraz z Pietraszem z
Żernik chorążym, Mikołajem z
Grzybowa burgrabią gnieźnieńskimi i zastępcami wojewody Jana Coza, sędziego Wincentego z
Chwalikowa, podsędka Tomka z
Małochowa, chorążego Jana Sobyeuchy, wtenczas oświadczył przed nimi woźny Sworko, że Smichna z
Mikołajewic wykonała przysięgę na wniosek Dzierzki, żony Wincentego z
Drachowa, oskarżonej przeż tęż Smichnę o zabójstwo jej męża. W skutek tego sędziowie powyżsi wydali wyrok skazujący Dzierzkę na zapłacenie
Smichnie w 6 tygodniach kary 30 grzywien pod karą wielką sądową.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de a. 1453.
Dokument Nr 369
1423. die 18. mensis Ianuarii, in Miedzyrzecz.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Ulricum Ukrow de Osieczno
quartam partem villae Osieczno Iacobo abbati de Bledzewo CC marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Sandiwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam nobilis Vlricus Vkrow de
Ossyeczno non compulsus, non coactus, neque aliquo sinistro modo seductus, sed sanus mente pariter in corpore existens, vsus amicorum
consilio et matura deliberacione prehabita, totam quartam partem hereditatis seu ville
Ossyeczno,1) cum omni iure et dominio, prout solus tenuit et habuit, ac cum omnibus vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, redditibus,
campis, agris, pratis, siluis, boris, mellificijs, gaijs, quercetis, virgultis, rubetis necnon aquis earumque decursibus,
molendinis, fluminibus, lacubus, stagnis, paludibus, piscinis, piscaturis et riwlis, generaliterque cum omnibus et singulis
vtilitatibus, pertinencijs et obuencionibus vniuersis, quomodolibet ad eandem sortem ipsius integraliter spectantibus et quocumque
censeantur alio nomine, nichil iuris siue dominij pro se aut suis legitimis successoribus penitus reseruando, pro ducentis
marcis latorum grossorum Pragensium, numerique Polonicalis consueti, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
wenerabili ac deuoto viro, domino Iacobo abbati in
Bledzewo et suo conuentui perpetue vendidit et coram nobis more solito rite et racionabiliter imperpetuum resignauit, per eundem dominum
Iacobum abbatem et suum conuentum habendum, tenendum, vendendum, donandum, obligandum, commutandum, possidendum, vtifruendum
et in vsus proprios libere conuertendum, prout ipsis aut suis successoribus melius ac vtilius videbitur expedire. In cuius
rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum in
Me
dzyzrecz feria secunda ipso die sancte Prisce virginis gloriose, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo tercio. Presentibus
nobilibus viris: Iaxy burgrabio Medzyzrecensi, Michaele Lunak de
Vrbanowo, Nicolao de
Ruthsky, Iohanne de
Czeracz, Iohanne de
Syekyr et Iohanne de
Krziszewnyky heredibus ac alijs quampluribus fidedignis testibus ad premissa vocatis et rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu, opatrzony jest wielką, pieczęcią herbową Sędziwoja Ostroroga
ze zwykłego wosku, zawieszoną na sznurku jedwabnym zielonym, na której jako odwrocie wyciśnięta pieczęć mała herbowa tegoż
Sędziwoja.
1)Osieczna, niegdy wieś paraf. w woj. poznańskiem, pow. kościańskim.
Dokument Nr 370
1423. die 12. mensis Martii, in Rozdrażewo.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, inter Nicolaum Wata de Kosiczyn, et Maulinum necnon Ianussium fratres Lest dictos,
de violentia quadam litem dirimens.
R. Pasek Gogolewski iudex Poznaniensis, podaje do wiadomości list sądu królewskiego kościańskiego, który mu wręczył Klimecz
sołtys z
Małego Iłowca. Piszą w tym liście do Paska Gogolewskiego sędziego i do Mroczka
z Kleszczewa podsędka poznańskiego Moscic ze
Stęszewa poznański, Swiętosław z
Iłowca karzecki kasztelanowie, Zachariasz z
Piaskowa burgrabia kościański, Materna z Osieka zastępca wojewody, Stanisław Jurkowski, Stanisław Kamieniewski zastępcy wasi, Mikołaj
niegdyś Położejewski zastępca podkomorzego, Pełka z
Grzybowa zastępca chorążego i Wojtek Sarkowski, że gdy w roku 1423 feria quinta post festum Epiphanie w Kościanie na sądzie królewskim
zasiadali, wtenczas stanąwszy przed nimi na wyznaczonym mu terminie Mikołaj Watha z
Kosiczyna zeznał, że Maulyn Lest i Janusz brat jego, dziedzice Koźmina, najechawszy go w domu z 12 szlachty, zabrali go w niewolę i
600 grzywien okupu nań nałożyli, czemu według zeznania woźnego nikt z obecnych nie zaprzeczył, lubo sprawców trzech- i czterokrotnie
wywoływał. Gdy dalej tenże woźny oświadczył, że namienieni bracia Lestowie na termin, który im był ze strony Mikołaja Waty
wyznaczony, się nie stawili, zaś ten ostatni za oba termina przysądne uiścił (
adiudicatum soluit), wzywa zatem sąd powyższy sędziego i podsędka poznańskich, aby Mikołajowi Wacie list przysądny (
littera adiudicatoria) wystawili, jakto innym szlachcie czynią i jak to jest zwyczajem ziemskim. Wezwaniu temu czyni się niniejszem zadość.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Pieczęci brak.
Dokument Nr 371
1423. die 27. mensis Aprilis, Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Alexandrum ducem Masoviae, praepositum Gnesnensem et capitulum ecclesiae metropolitanae
Gnesnensis litem dirimens.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo vicesimo tercio, indiccione prima prima(s),
pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno ipsius sexto,
die vicesima sexta mensis Aprilis, hora terciarum uel quasi, in ecclesia Gneznensi, in loco capitulari in nostra notariorum
publicorum et testium infrascriptorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum presencia personaliter constituti wenerabiles
viri, domini Wincencius decanus, Nicolaus archidiaconus, Iohannes cantor, Swanthopelk cancellarius, Albertus de
Byelawi, Petrus de
Cobilino, Nicolaus de
Gorka, Albricus, Nicolaus Bronissij, Przedwogius de
Grandi, Nicolaus Iaroczsky, Paulus de
Czechowo, Iohannes Budconis, Benedictus de
Modla, Wladislaus de
Opporowo, Iaroslaus, Martinus de
Sczawino, Iohannes de
Rudzicza et Iacobus de
Schuchorzewo, prelati et canonici dicte ecclesie Gneznensis, ad sonum campane capitulariter congregati, suo ac tocius capituli dicte ecclesie
Gneznensis nominibus, ex vna, et honorabilis vir dominus Sdzeslaus rector parochialis ecclesie in
Goszdowo diocesis Poznaniensis, procurator substitutus per wenerabilem virum, dominum Michaelem prepositum ecclesie collegiate sancti
Michaelis Plocensis, procuratorem principalem et legitimum magnifici principis et viri, wenerabilis domini Alexandri ducis
Mazouie, prepositi dicte ecclesie Gneznensis, de quorum quidem procuratorum mandatis, tam dicti domini Michaelis principalis,
quam eciam domini Sdzeslai ipsius substituti per certa instrumenta publica nobis notarijs infrascriptis ac eciam prefatis
dominis de capitulo facta fuerat plena fides, pro dicto magnifico duce Allexandro preposito et sua prepositura ac ipsorum
nominibus ex certa eorum sciencia, non vi, dolo, metu, swasione, suggestione aut fraude circumuenti, sed eorum bona et libera
voluntate, attendentes graues dissenssiones et displicencias crebris vicibus inter capitulum et prepositos ecclesie Gneznensis,
qui fuerunt pro tempore, ac eciam ipsum ducem dominum Allexandrum et prepositum de et super collacione, prouisione, disposicione
et iurisdiccione villarum, domorum, ortorum et arearum, que communi vocabulo ville, domus, orti et aree capituli Gneznensis
nuncupantur, suscitatas et ortas, super quibus licet inter easdem partes diuerse sentencie tam iudicum, quam arbitrorum fuissent
per diuersos et diuersis temporibus promulgate et super eisdem sentencijs confirmaciones apostolice obtente: quia tamen contra
mentem et voluntatem dictarum parcium ac ipsorum et mense capituli dispendium emanarant nec ex radice caritatis procedebant,
et ex ipsarum sentenciarum promulgacione nullus effectus nec quies parcium poterat ordinari et haberi, vnde dicti domini prelati
et canonici, volentes inter se et dictum dominum ducem Allexandrum prepositum et suam preposituram Gneznensem premissis displicencijs
et controuersijs finem imponere, et ne in recidiwum refricentur, inter se fraterna caritate et per medium amicorum disponere
et ordinare, prefati domini decanus et capitulum Gneznense suo, dominus vero Sdzeslaus procurator procuratorio prefati domini
ducis Allexandri prepositi et ipsius prepositure nominibus compromiserunt et compromissum fecerunt vnanimiter et concorditer
de alto et basso in wenerabiles viros, dominos Nicolaum prepositum sancti Iohannis ante Gneznam, ordinis sancti Augustini
Sepulcri domini Ierosolimitani, Wincencium Wneouiensem et Thomam Lanciciensem ecclesiarum collegiatarum archidiaconos, Gneznensis
diocesis, ibidem presentes et compromissum huiusmodi in se voluntarie pro quiete et comodo parcium suscipientes, tanquam in
arbitros, arbitratores, ordinatores, laudatores et amicabiles compositores, dantes et concedentes eisdem dominis arbitris
et arbitratoribus plenam et liberam potestatem, auctoritatem, arbitrium et licenciam et mandatum irreuocabile super premissis
villis, domibus, ortis et areys, capituli Gneznensis communi vocabulo nuncupatis, ac omnibus et singulis controuersijs, litibus
et displicencijs ipsorum occasione exortis, simpliciter et de plano ac sine figura et strepitu iudicij ac summarie in scriptis
uel sine scriptis laudandi, sentenciandi, arbitrandi, ordinandi et inter ipsas partes amicabiliter componendi et decidendi,
semel uel pluries, tam de iure, quam de facto, et partim de iure et partim de facto et de equa equitate secundum ipsorum dominorum
liberam voluntatem distingwendi et diuidendi mensam capituli a mensa prepositi et mensam prepositi a mensa capituli et de
bonis tam mense capituli quam mense prepositi disponendi, ordinandi et statuendi partibus presentibus siue absentibus, stando
uel sedendo, parcium iuribus visis uel non visis, diebus feriatis uel non feriatis, qualiter, quando et quomodo dictis dominis
arbitris et arbitratoribus placuerit seu melius pro comodo ipsarum parcium videbitur expedire: promitentes et conuenientes
dicte partes inter se, videlicet decanus et capitulum ipsorum ac mense capituli, dominus vero Sdzeslaus procurator dicti domini
ducis Allexandri et prepositi ac sue prepositure Gneznensis nominibus per solempnem et legittimam stipulacionem hincinde inter
eas ac in nostris manibus interuenientem, quod hoc presens compromissum et contenta in eo ac omnia et singula, que dicti domini
arbitri et arbitratores seu maior pars eorum super premissis villis, domibus, ortis et areis, necnon diuisione mense capituli
a mensa prepositi et mense prepositi a mensa capituli sentenciauerit, laudauerit et arbitrati fuerint, statuerit et ordinauerit,
attendere, facere et cum effectu parere et inuiolabiliter obseruare, et ipsorum laudo et arbitrio, arbitramento, sentencie,
statuto, ordinacioni non contrauenire per se seu alium uel alios aliqua racione uel causa, de iure uel de facto, in iudicio
uel extra, necnon ab ipsorum arbitrio, arbitramento, laudo, sentencia, ordinacione et statuto in parte uel in toto, tacite
uel expresse, publice uel clam non appellare nec de aliqua nullitate vel iniquitate quacumque racione opponere uel excipere
aut agere, directe uel indirecte, quocumque ingenio uel colore seu facere aut dicere in iudicio uel extra, per que huiusmodi
laudum, arbitrium, arbitramentum, sentencia, ordinacio et statutum in toto uel in parte posset annullari, cassari, irritari,
reuocari, infringi uel quouis alio modo turbari uel disolui, sed omnia et singula, que arbitrata, laudata, ordinata, sentenciata
et statuta fuerint per eosdem dominos arbitros et artbitratores, uel eorum partem maiorem, rata, grata habebunt et perpetua
stabilitate obseruabunt sub pena quatuor milium ducatorum auri puri de Camera, boni et iusti ponderis, pro vna medietate parti
tenenti arbitrium et arbitramentum, et pro alia medietate fabrice ecclesie Gneznensis per partem contrauenientem persoluenda,
que pena quociens comittatur et comissa soluatur, quociens fuerit contrauentum, et qua pena soluta uel non soluta, nichilominus
laudum, arbitrium, arbitramentum, sentencia, ordinacio et statutum dictorum dominorum arbitrorum in sua stabilitate et robore
perseueret: renunciantes dicte partes sub pena predicta omnibus et singulis appellacionibus, prouocacionibus, suplicacionibus,
in integrum restitucionibus, excepcionibus doli mali, vis, metus, decepcionis et fraudis, fori et cuiuslibet rei ita non geste
et ita non habite, aliter scripte, quam acte et geste, necnon quibusuis alijs ipsis de iure uel de facto competentibus uel
competituris et recursui habendo ad arbitrium boni viri ac eciam iuri docenti, generalem renuncciacionem non valere, nisi
precesserit specialis, ac generaliter omni auxilio iuris canonici uel ciuilis, necnon priuilegijs, statutis, consuetudinibus,
sentencijs iudicum uel arbitrorum, conseruacionibus Sedis apostolice desuper obtentis sub quibuscumque decretis uel interposicionibus,
contrarium factum irritantibus, inhibicionibus et rescriptis impetratis uel impetrandis, eorum vsu, omnibusque et singulis
auxilijs legis et canonis, quibus contra premissa uel eorum aliquod predicte partes seu earum altera hincinde per se uel alium
seu alios venire possent uel quouismodo se iuuare uel tueri. Acta sunt hec presentibus ibidem honorabilibus viris, dominis:
Iaroslao preposito Calisiensi, Gneznensis diocesis, Bartholomeo Rinkonis canonico Poznaniensi et Nicolao Nepcone vicecustode
dicte Gneznensis ecclesiarum. Tandem vero anno, indiccione, pontificatu et loco, quibus supra, die vero XXVII mensis Aprilis,
hora terciarum uel quasi, prefati wenerabiles viri domini Nicolaus prepositus sancti Iohannis, Wincencius Vneouiensis et Thomas
Lanciciensis archidiaconi, arbitri et arbitratores huiusmodi compromisso in se sponte suscepto, volentes in huiusmodi negocio
rite procedere, primitus tractatum cum dictis partibus prehabito ac differencijs et difficultatibus, que interuenerant, ad
concordanciam iuxta vota ipsarum parcium reductis, ac omnibus et singulis rite discussis, deliberacione sufficienti prehabita,
dictisque dominis suprascriptis, videlicet Wincencio decano, N. archidiacono, Iohanne cantore ac alijs prelatis et canonicis
suprascriptis, suo et dicti capituli, necnon domino Sdzeslao procuratore dicti domini ducis Allexandri prepositi et sue prepositure
Gneznensis nominibus coram ipsis dominis arbitris et arbitratoribus comparentibus, laudumque et sentenciam arbitralem ferri
petentibus, ipsi domini Wincencius et Thomas archidiaconi, arbitri et arbitratores prefato domino Nicolao preposito sancti
Iohannis, ipsorum college comiserunt vice ipsorum atque sua ferre sentenciam arbitralem. Quiquidem dominus Nicolaus prepositus
suo et dictorum dominorum coarbitrorum nominibus sentenciam arbitralem in scriptis tulit et pronunciauit, cuius tenor sequitur
et est talis:
In nomine Domini amen. Nos Nicolaus prepositus sancti Iohannis ante, Gneznam, ordinis sancti Augustini Sepulcri Dominici Ierosolimitani,
Wincencius Wneouiensis et Thomas Lanciciensis collegiatarum ecclesiarum archidiaconi, arbitri, arbitratores et amicabiles
compositores per et inter magnificum principem, virum wenerabilem, dominum Allexandrum ducem Mazouie, prepositum Gneznensem,
suo et dicte sue prepositure ac per ipsius domini Allexandri procuratorem legitimum, honorabilem virum, dominum Sdzeslaum,
rectorem parochialis ecclesie in
Goszdowo, diocesis Poznaniensis, de cuius mandato procuracionis nobis legittima fuit facta fides, ab vna, et wenerabiles viros, dominos
Vincencium decanum, ceterosque prelatos et canonicos ac capitulum dicte ecclesie Gneznensis, in generali capitulo capitulariter
congregatos, ipsorum et dicti capituli nominibus ab altera partibus, de et super collacione, prouisione et disposicione villarum,
domorum, ortorum et arearum, communi vocabulo capituli Gneznensis nuncupatarum, necnon iuribus, iurisdiccionibus earundem
villarum, domorum, ortorum et arearum et quibusuis alijs displicencijs premissorum occasione suscitatis et exortis, electi
et assumpti, ex potestate nobis tradita et concessa, inprimis dictis partibus volentibus et ita pronuncciari et diffiniri
petentibus ac inter se fraterna caritate et ne expost in recidiwum refricentur, super premissis villis, domibus, ortis, areis,
molendinis et displicencijs et controuersis propter hoc suscitatis et exortis, finem imponentibus, attento presertim, qualiter
prepositura dicte ecclesie in suo vero fundo sit tenuis et exilis, et qualiter prepositi, qui fuerint pro tempore, plures
villas mense communis capituli pro se sepius vendicabant et vsurpare nitebantur, propter quod multe scrupulositates et controuersie
inter preposltos pro tempore et capitulum suscitabantur, eatenus ut dicta prepositura ac communis mensa capituli honesto modo
ac ipsi prepositure vtili distingwatur et discernatur, arbitramus, dicimus, pronuncciamus, sentenciamus, diffinimus, laudamus,
disponimus et ordinamus, quod dictus dominus Allexander dux et prepositus ac ipsa prepositura Gneznensis perpetuis temporibus
villam
Scarbimirzicze,1) que antiquus fundus eiusdem prepositure et de qua villa dubietas vertebatur, prout hactenus possedit, ita et possideat cum
omnibus decimis et maldratis, prope opidum
Kyszcowo in villis quibuscumque nominibus seu cognominibus appellentur. Item de expresso consensu et voluntate dictorum dominorum
de capitulo pronunciamus, diffinimus, statuimus et ordinamus, quod prepositus Gneznensis, qui fuerit pro tempore, et prepositura
pro sustentacione sui status et onerum incum bencium, villas videlicet
Goszdowo, Mnichowo cum villa
Parczewo,2) decimis prepositure vicina et acomoda, que ville alias de mensa capituli fuerant et ad eam spectabant, deinceps habeat pro
fundo sue prepositure in perpetuum; in quibus villis de cetero non possit per capitulum aut quemquam alium nomine capituli
molestari. Et ad maius robur premissorum prefati domini prelati et canonici ac capitulum omni iuri proprietatis et dominij,
quod ipsis et dicto capitulo ac ipsius mense compecijt, competebat et competit ac competere posset, a se et dicta mensa capituli
abdicando per expressum, in nostris manibus renuncciauerunt et resignauerunt, ipsumque ius proprietatis et dominij in dictam
preposituram et prepositos pro tempore transfuderunt et transtulerunt, ac renuncciant, resignant, trasferunt et transfundunt,
nullum eis aut dicte mense ius preprietatis, dominij et iurisdiccionis in eisdem villis reseruantes. Item quia eciam prefatus
dominus Sdzeslaus procurator dicti domini ducis Allexandri et prepositi, ipsius et dicti domini prepositi nominibus sponte
et libere et per expressum renuncciauit omnibus iuribus et iurisdiccionibus, proprietatibus et dominijs dicto domino preposito
et sue prepositure in alijs villis, molendinis, domibus, ortis et areis, que communi vocabulo capituli nuncupantur, competentibus,
et si que sibi competebant, compecyerant, competant et possunt competere quouismodo, transferentes et transfundentes omne
ius predictum ac omnia iura in prefatum capitulum ecclesie Gneznensis, saluo moderamine infrascripto, videlicet, quod prepositura
suam aream antiquam, que est penes curiam archiepiscopalem, habeat et teneat, prout tenet et habet, et quod si prepositus,
qui fuerit pro tempore, erit habilis ad tractatus capituli et capax distribucionum cottidianarum, ac eciam prouisionum villarum
capituli, pro se vnam ex prouisionibus prefati capituli, quam vacare contingerit illo tempore, quo capitulo intererit, optare
poterit et ita obtinere, prout alij domini de capitulo obtinent, alias prouisiones, videlicet taxam de eadem persoluendo ad
manus procuratorum capituli. Quequidem prouisio ex causis, ex quibus posset aufferri alicui prelato uel canonico, eciam dicto
domino preposito aufferri poterit et alteri de eadem per capitulum libere prouideri. Domos vero, ortos et areas canonicales
circumcirca Gneznensem et sancti Laurencij ecclesias, dominus prepositus, qui fuerit pro tempore, in capitulo generali et
non alias cum consilio capituli, aut si absens fuerit a capitulo, extunc senior prelatus aut canonicus, qui protunc fuerit
in eodem capitulo, nomine dicti domini prepositi, conferet vni, non alteri, quam de gremio capituli, cum vacabunt, et preferatur
residens non residenti; ita eciam et nos dicimus, sentenciamus, pronuncciamus, diffinimus et ordinamus per dictas partes inuiolabiliter
obseruandum. Item quia dictus Sdzeslaus dicto procuratorio nomine renunciauit omnibus et singulis sentencijs tam iudicum,
quam arbitrorum et eciam confirmacionibus per Sedem apostolicam et ex certa sciencia ac interposicionibus decretorum quorumcumque
contrarium factum irritancium, presertim Vrbani sexti, Bonifacij noni, Innocencij septimi, Gregorij duodecimi, Allexandri
quinti, Iohannis vicesimi tercij et Martini quinti ac aliorum Romanorum pontificum, necnon priuilegijs, consuetudinibus, rescriptis,
statutis et disposicionibus quibuscumque, per que appareret seu appare posset, dictum prepositum et prepositure ecclesie Gneznensis
aliquod ius in dictis villis, domibus, ortis et areis pertinere et spectare quouismodo aliter, quam in proxime prescripto
articulo continetur, igitur et nos ex potestate nobis tradita et voluntate ac expresso consensu dictarum parcium predictas
sentencias tam iudicum, quam arbitrorum, confirmaciones, priuilegia, rescripta, consuetudines, statuta et disposiciones et
ordinaciones quascumque, per que veniri possent contra presentem nostram ordinacionem, sentenciam et arbitramentum, cassas
esse volumus et irritas ac viribus vacuatas: volentes, prout et dicte partes voluerunt, quod de cetero ex ipsis nulli parcium
comodum aliquod ex eis proueniat quouismodo. Item dictis partibus volentibus et per expressum affectantibus et assumentibus
pronuncciamus, sentenciamus, laudamus et arbitramur, quod dicte partes presentem nostram sentenciam, prout lata est, per ipsorum
literas et sigilla ratificent, aprobent et muniant infra hinc et festum beatorum Simonis et Iude apostolorum sub pena superius
descripta. Item volumus, quod si ex hac nostra sentencia inter partes aliqua dubietas uel ambiguitas seu obscuritas nasceretur,
nobis aut duobus nostrum interpretacionem, declaracionem infra hinc et dictum festum beatorum Simonis et Iude faciendam reseruamus.
Quaquidem sentencia, ut prefertur, lecta, lata et publicata, prefati domini Wincencius decanus nomine tocius capituli Gneznensis
et Sdzeslaus procuratorio dicti magnifici ducis domini Allexandri prepositi et sue prepositure nominibus ipsam sententiam
in omnibus suis articulis atque punctis, prout lata est, ratam atque gratam habentes, ipsam approbauerunt et emologauerunt,
promittentes eam inuiolabiliter perpetuo obseruare cum effectu, petentes ipsis dicte partes super omnibus et singulis premissis
a nobis notarijs publicis confici vnum vel plura publicum seu publica instrumenta, ac promittentes per solempnem stipulacionem
in nostris manibus per eos sponte factam, quod huiusmodi sentenciam arbitralem cum suo compromisso, ac omnia et singula contenta,
acta et acticata per literas et sigilla prepositi et capituli Gneznensium ad perpetuam rei memoriam iuxta pronuncciacionem
dictorum dominorum arbitrorum roborare et munire. Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, diebus, mense, hora et loco,
quibus supra. Presentibus ibidem: Wincencio decano, Nicolao archidiacono, Iohanne cantore, Swanthopelkone cancellario, Alberto
de
Byelawi, Petro de
Cobilino, Nicolao de
Gorka, Albrico, Nicolao Bronissij, Przedwogio de
Grandi, Nicolao Iaroczsky, Paulo de
Czechowo, Iohanne Budconis, Benedicto de
Modla. Wladislao de
Opporow, Iaroslao Martino, de
@rysunek@
Sczawino, Iohanne de
Rudzicza et Iacobo de
Schuchorzewo, prelatis et canonicis Gneznensibus, necnon Simone Mathie de
Staw, altarista, Daniele vicario Gneznensibus, Nicolao de
Sduny ac Mirononye de
Domanyewo plebanis ecclesiarum, testibus circa premissa.
Et ego Martinus Pauli de
Goloczicze, clericus Gneznensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis compromisso, potestatis dacioni, pene
stipulacioni, renuncciacioni, sentencie arbitralis prolacioni et pronuncciacioni, emologacioni et approbacioni ac alijs omnibus
et singulis premissis vnacum circumspectis viris magistris Andrea Bogussij de
Crossyno clerico Wladislauiensis et Andrea Derslai de
Iaczkowo clerico Gneznensis dyocesium, publicis imperiali auctoritate notarijs infrascriptis et testibus prenominatis presens in tefui
etc.
@rysunek@
Et ego Andreas Bogussij de
Crosyno, clericus Wladislauiensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis compromisso, potestatis dacioni,
pene stipulacioni, renuncciacioni, sentencie arbitralis prolacioni et pronuncciacioni, emologacioni et approbacioni ac alijs
omnibus et singulis premissis vnacum pre et infrascriptis Martino Pauli de
Goloczicze et Andrea Derslai de
Iaczkowo Gneznensis dyocesis clericis etc.
Et ego Andreas Derslai de
Iackowo clericus Gneznensis diocesis, publicus auctoritate imperiali notarius, quia premissis omnibus et singulis vnacum magistris
Martino de
Goloczicze, Gneznensis et Andrea Bogussij de
Crosyno Wladislauiensis dyocesium clericis, notarijs publicis et testibus suprascriptis presens interfui, eaque sic fieri vidi etc.
@RYSUNEK@
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 365), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami. Z tych pierwsza okrągła, w zwykłym lecz już zwietrzałym wyciśnięta wosku, zawieszona na sznurku z różowego lecz
już zupełnie zblakłego jedwabiu, jest większą pieczęcią kapituły katedralnej gnieźnieńskiej; po drugiej pieczęci pozostało
tylko pasmo różowych nici jedwabnych.
Jest w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej jeszcze drugi egzemplarz oryginalny tego wyroku (N. 366), który był
niegdy również dwiema opatrzony pieczęciami. Po pierwszej pozostał tylko sznurek z różowego spłowiałego jedwabiu, po drugiej
wisi ułomek wosku bez wycisku na sznurku z pąsowego jedwabiu.
Dokument Nr 372
1423. die 26. mensis Iunii, Gnesnae.
Nicolaus Groszman rector ecclesiae parochialis de Waliszewo testatur, sese a capitulo ecclesiae metropolitanae Gnesnensis
decimam manipularem ex allodio villae Waliszewo ad vitae tempora obtinuisse.
In nomine Domini amen. Sub anno a natiuitate eiusdem millesimo quadringentesimo vicesimo tercio, indiccione prima, pontificatus
sanctissimi in Cristo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno sexto, die Saturni, vicesima
sexta mensis Iunij, hora terciarum, in loco capitulari, coram wenerabilibus et honorabilibus viris, dominis Wincencio electo,
Nicolao archidiacono, Benedicto de
Modla, Nicolao Bronissij, Paulo de
Czechowo et Martino de
Sczawino prelatis et canonicis ecclesie Gneznensis, tunc capitulariter congregatis, coram notario et testibus infrascriptis ego Nicolaus
Groszman rector parochialis ecclesie in
Walischewo1) recognoui et per presentes recognosco, me decimam manipularem diuersi grani post allodium ibidem in
Walischewo recepisse et leuasse, et recipere debeam ad tempora vite mee uel quam diu dictam ecclesiam in
Walischewo actualiter possidebo ex predictorum dominorum gracia speciali michi facta et non aliter nec alio modo. Si autem me prefatam
ecclesiam in
Walischewo commutare contingat, extunc dicta decima ad mensam dictorum dominorum de capitulo Gneznensi redeat et reuerti debeatur. In
quorum omnium fidem et testimonium premissorum presentes meas recognicionis literas per Iacobum notarium publicum et facti
huiusmodj scribam infrascriptum subscribi et publicari meique sigilli, quo vtor, iussi communiri. Actum et datum Gnezne, die,
hora et loco, quibus supra. Presentibus discretis viris, dominis: Petro mansionario et Iohanne Gusdzalka vicario perpetuo
Gneznensi, testibus ad premissa.
@RYSUNEK@
Et ego Iacobus Mathie de Lancicia clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis recognicioni,
alijsque omnibus et singulis, dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent, vnacum prenominatis testibus presens interfui,
eaque sic fieri vidi et audiui, ideo hanc recognicionem propria manu conscripsi et in hanc publicam formam redegi, signo nomineque
meis solitis et consuetis vnacum appensione sigilli prefati domini Nicolai plebani, quo vtitur, consignaui, in fidem et testimonium
omnium premissorum requisitus etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 367), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
1)Waliszew, wieś paraf. w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 373
1423. die 5. mensis Iulii, Posnaniae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Boguslaum praepositum hospitalis ad s. Spiritum extra muros civitatis Posnaniensis et
Iohannem Zythe de hortis et agris quibusdam litem dirimens.
R. Wincencius electus et decanus Gneznensis, et Nicolaus de
Kyky decretorum doctor, archidiaconus Gneznensis, vicarius in spiritualibus Poznaniensis, podają do wiadomości akt notaryalny,
sporządzony przez Mikołaja Jakubowicza z
Pleszewa, kleryka dyecezyi gnieźnieńskiej, notaryusza publicznego, w czasie i miejscu niżej wyraźonem, mocą którego wybrani zostali
na sędziów polubowych w sprawie pomiędzy Bogusławem proboszczem szpitala św. Ducha pod murami Poznania a Janem Zythe mieszczaninem
o grunta i ogrody we wsi
Kokundorf,1) miastu przyległej, z których jeden leży pomiędzy Klemensem sołtysem i Maciejem Brucza tamże, drugi pomiędzy Klemensem sołtysem
i Stefanem, a trzeci i czwarty pomiędzy Bartłomiejem Debon i Piotrem Hirt. Strony zobowiązały się poddać się bezwarunkowo
wyrokowi; któraby go złamała, pokupi 50 grzywien stronie przeciwnej i drugie 50 grzywien na rzecz szpitala pomienionego. Datum
die Martis, 5. mensis Iulii, in domo Vincencij electi etc. Gneznensis, penes ecclesiam Poznaniensem. Testes: Paulus de
Czechow, archidiaconus Srzemensis, Bartholomeus Rinkonis, canonici Poznanienses.
Na mocy tego instrumentu wydają wyrok, iż Jan Zythe ma zatrzymać własność nad pomienionemi gruntami, które gdyby Bogusław
chciał koniecznie posieść, ma takowe za sumę, na jaką się zgodzą, od Jana wykupić; wszystkie zaś wyroki wydane w tej sprawie
przed rozpoczęciem sądu polubownego, mają być wieczyście umorzone.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 35), opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, z których pozostala
tylko druga, mianowicie pieczęć obrazowa Mikołaja archidyakona gnieźnieńskiego z herbem Godziemba.
1)Kokundorf. Dziś wieś tej nazwy w pobliżu miasta Poznania nie istnieje.
Dokument Nr 374
1423. die 12. mensis Octobris, Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum Nicolao Biały medium mansum agri in villa Siekirki małe addicens.
R. In castro Poznaniensi feria tercia ante festum s. Heduigis. Derslaus de
Orzeschcowo burgrabius Poznaniensis, Stanislaus Slap loco palatini, Nicolaus Czeczerad loco iudicis, Nicolaus Siekirka loco subiudicis,
Przibislaus de
Gryżyna dapifer Poznaniensis, Nicolaus de
Bandlewo, strenui, Philippus de
Clesczewo et Nicolaus de
Swiekothki piszą do Paska z
Gogolewa i Mroczka z
Kleszczewa sędziego i podsędka poznańskich, że gdy w czasie i miejscu powyższem na poroczkach zasiadali, przysądzili byli Mikołajowi
Białemu dzierżenie pół łana wraz z trzema łąkami w
Małych Siekierkach,1) które był Tomisław z tychże
Siekierek temuż Mikołajowi w 2 kopach groszy praskich zastawił, aby je tak długo posiadał, dopuki dług nie zostanie mu zwrócony. Proszą
zatem wspomnianego sędziego i podsędka, aby Mikołajowi wydali pismo przysądzające, ich pieczęciami potwierdzone.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1426.
1)Siekirki małe, wieś pow. szredzkim.
Dokument Nr 375
1423. die 6. mensis Novembris, in Lubin.
Albertus abbas monasterii Lubinensis Nicolao de Bojanice exstruendi molam prope villam Ierka dat potestatem.
In nomine Domini amen. Vt rei geste qualibet ambiguitate semota, apud presentes et apud posteros noticia luculencior habeatur,
igitur nos Albertus diuina paciencia abbas vna cum conuentu fratrum nostrorum monasterij Lubinensis, notum fieri cupimus presentibus
et futuris, quia dedimus laborioso viro Nicolao de
Boyanicze molendinum in loco plano et spacioso ante hereditatem nostri monasterij, que
Girka1) wlgariter nunccupatur, in dextra parte vie, que ducit de
Lubin in
Costan, contulimus et indulsimus iure hereditario construendum, tali condicione interclusa, quod idem Nicolaus et sui sequaces nobis
et nostris successoribus de eodem molendino medietatem fructuum seu metretarum dare tenebuntur. Eciam predicto Nicolao et
suis successoribus ad prescriptum molendinum addidimus et adiunximus vnum ortum cum area'pro edificacione domus prope hocidem
molendinum, racione cuius orti nobis ipse et sui coheredes et nostris successoribus tenebuntur deseruire iuxta conswetudinem
molendinatorum, qui sunt sub nostro dominio. Dum vero molares seu lapides et alia instrumenta eiusdem molendini fuerint destructi
et destructa, extunc nos medietatem et dictus Nicolaus et sui sequaces medietatem pro comparacione dictorum lapidum uel instrumentorum
apponere tenebimini et tenebuntur. Item pro reformacione [vencialium] uel ipsius molendini nos et nostri successores robora
eidem molendinatori cum ductura teneamur expedire; dictus vero Nicolaus et sui sequaces reformare tenetur et tenebuntur. Eciam
prescripto Nicolao damus et concedimus hoc idem molendinum cum orto et area vendere et commutare, nostra autem voluntate prehabita
ad hoc (et) consensu. Vt autem hec nostra donacio robur obtineat firmitatis, presentem literam nostro et nostri conuentus
sigillorum (munimine) duximus roborandam. Datum et actum in
Lubin, in die sancti Leonardi confessoris, sub anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo tercio etc. Presentibus nobilibus
dominis: Matrona herede in
Oszek, Henriko de
Ruszynowo et alijs fide dignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 33), opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
z których po jednej tylko reszta czarnego jedwabnego sznurka pozostała.
1)Jerka, wieś w pow. kościańskim.
Dokument Nr 376
1423. die 15. mensis Novembris, Romae.
Martinus V. P. M. archiepiscopo Gnesnensi mandat, ut propter haeresim Hussitorum cum episcopo Posnaniensi archidioecesim suam
lustret.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de a. 1466.
Dokument Nr 377
1423. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Capituli ecclesiae cathedralis Posnaniensis statutum de dignitatibus, praebendis et reditibus eiusdem ecclesiae distribuendis.
In nomine sancte et indiuidue Trinitatis amen. Sub anno a Natiuitate domini nostri Iesu Christi millesimo quadringentesimo
XX tercio, indicione prima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini, domini Martini diuina prouidencia pape quinti
anno septimo, die Mercurij decima septima mensis Nouembris, hora terciarum uel quasi, in loco capitulari, sito in ecclesia
kathedrali Poznaniensi, in presencia mei notarij publici, tempore generalis capituli in festo sancti Martini et per eius festi
octauas per prelatos et canonicos ecclesie Poznaniensis celebrari soliti, ad quod omnes et singuli prelati et canonici dicte
ecclesie iuxta antiquam consuetudinem, qui possunt interesse, venire debent et tenentur, conuocato et congregato nichilominus
more solito ad sonum campane capitulo prelatorum et canonicorum eiusdem ecclesie Poznaniensis, coram venerabili viro, domino
Nicolao decretorum doctore, archidiacono Gneznensi necnon canonico et vicario in spiritualibus generali reuerendi in Christo
patris et domini, domini Andree Dei gracia episcopi Poznaniensis, in quo capitulo interuenerunt venerabilis vir, dominus Petrus
de
Cobilyno, decanus et infrascripti venerabiles et honorabiles viri prelati et canonici dicte ecclesie Poznaniensis, in quibus dominis,
cum nulli alij prelati et canonici essent personaliter residentes, qui possent ad capitulum comode euocari, potestas tocius
capituli erat et residebat ac est et residet, considerantes ipsi domini prelati et canonici, qualiter multe et plures dignitates,
personatus et prebende in dicta ecclesia Poznaniensi sint in ipsorum fructibus, redditibus, prouentibus et alijs obuencionibus
adeo tenues et exiles, quod prelati et canonici ipsarum dignitatum et prebendarum non valent neque possunt sine maxima penuria
sustentari et ex eo alibi victum querentes a seruicijs ipsius ecclesie et residencia personali retrahuntur, alique vero dignitates,
personatus et prebende eiusdem ecclesie in fructibus, redditibus, prouentibus ceterisque obuencionibus in tantum habundantes,
quod vna dignitas, personatus uel vna prebenda posset pluribus dignitatibus, personatibus, prebendis eiusdem ecclesie sufficere
congruenter, quarum dignitatum et personatuum ac prebendarum persone de dictis prouentibus et ubertate fructuum gaudentes,
vix semel in anno uel biennio suam presenciam in ecclesia exhibere consueuerunt, propter quod scrupulositates, rixe et odia
inter fratres et eiusdem corporis membra sepius concitantur, iura ecclesie indefensa relinquuntur, et cottidie, prout facti
euidencia docuit, minuuntur, ecclesiaque suis destituitur personis et ministris; cum autem omnes, qui in vna ecclesia vni
domino famulantur, equali gaudere debeant stipendio porcionis, et ideo prefati domini Petrus decanus necnon prelati et canonici
infrascripti, ipsorum tociusque capituli Poznaniensis nominibus, cupientes circa premissa salubriter prouidere, equitatis
et equalitatis tramitem amplectentes, per quod et personarum egencium inopie consulatur, et persone ipsius ecclesie ad residenciam
inuitentur et imminencia cottidiana onera ecclesie per plures personas facilius supportentur et iura ipsius ecclesie per canonicorum
presenciam, quanto sit maior eorum numerus, conseruentur: ad honorem Dei, cultus diuini augmentum, decorem ecclesie, bonum
statum et profectum personarum dicte ecclesie Poznaniensis, crebris vicibus super hijs maturo iurisperitorum communicato et
digesto consilio, diligenti deliberacione inter se prehabita, vnanimiter et concorditer ut capitulum et tamquam capitulum
de expresso consensu et uoluntate predicti domini Nicolai vicarij et ipse dominus Nicolaus vicarius simul cum eis statuerunt
et ordinauerunt, quod stante illibato, integro et in nullo diminuto numero dignitatum, personatuum et prebendarum eiusdem
ecclesie, qui fuit ab antiquo et de presenti existit, decetero cedentibus uel decedentibus modernis prelatis et canonicis
ipsius ecclesie Poznaniensis, fructus, redditus et prouentus, decime, iura et obuenciones vniuerse dignitatum, personatuum
et prebendarum omnium, ut prefertur, cedencium uel decedencium, proueniant et obueniant atque cedant in commune, et de ipsis
redditibus, fructibus et prouentibus ac ipsorum possessione quandocumque et qualitercumque, ut prefertur, aliqua dignitatum
et prebendarum vacauerit usque ad ultimam dignitatem uel prebendam ipsius ecclesie, procuratores capituli, qui pro tempore
fuerint, se intromittere debeant et nomine capituli possidere. Ita, quod deniceps quicumque post huiusmodi statutum et constitucionem
ad dignitates, personatus uel canonicatus et prebendas fuerint instituti, gaudeant pensione infrascripta et de ipsa sint contenti
nec plus petere possint quauis racione, ingenio et colore. Et primo dominus prepositus, qui maior dignitate post pontificalem
in ipsa ecclesia existit, viginti marcas dumptaxat, alij vero prelati habentes dignitates uel personatus eiusdem ecclesie
et in ipsa ecclesia intitulati, quilbet ipsorum sedecim marcas; canonici vero prebendati et quilibet ipsorum duodecim marcas
monete Bohemice, numeri Polonici, quadraginta octo grossos pro marca computando, seu loco grossorum Bohemicalium equiualens
in moneta currenti in regno Polonie pro tempore pro corporibus et fundis dignitatum, personatuum et prebendarum habeant et
percipiant, necnon quilibet ipsorum pro corpore et fundo habeat et percipiat omni anno in festo Purificacionis sancte Marie
virginis a procuratoribus capituli, qui pro tempore fuerint deputati et electi, et hoc siue prefati prelati et canonici residentes
fuerint siue absentes ab ecclesia ex quauis causa iusta. Alij vero fructus, redditus, prouentus, decime et obuenciones, si
qui et si que superfuerint aut imposterum excreuerint, pro imminentibus cottidianis oneribus ipsius ecclesie supportandis
applicentur, aut inter prelatos et canonicos ipsius ecclesie, circa ipsam ecclesiam personalem residenciam facientes et diuinis
officijs interessentes et non alios, infirmis seu iusta et racionabili corporali necessitate uel in communibus ecclesie seruicijs
et negocijs occupatis, dumptaxat exceptis, et alias iuxta morem et consuetudinem in ipsa ecclesia seruari solitos seu prout
racionabiliter imposterum ordinatum fuerit, pro cottidianis et manualibus distribucionibus singulis diebus distribuant et
equaliter diuidantur. Demum vero prefatus dominus Nicolaus vicarius ex certa sciencia predicta omnia et singula in presenti
statuto contenta, prout sonant, continuo ratificauit et approbauit, eisque omnibus et singulis consensum, auctoritatem et
decretum expresse prestitit et interposuit, pronunccians et declarans prescripta omnia cedere et facta fore ad incrementum
cultus diuini, pro bono statu et euidenti vtilitate ipsorum dominorum statuencium et ecclesie Poznaniensis. Et nichilominus
prefatus dominus Nicolaus vicarius et dicti domini de capitulo concorditer presentis statuti et ordinacionis ratificacioni,
confirmacioni et approbacioni correccionem, addicionem, diminucionem, modificacionem et quamlibet interpretacionem prefato
reuerendo patri, domino Andree episcopo Poznaniensi reseruarunt: promittentes et consencientes concorditer nemine discrepante,
quod quidquid in premissis prefatus dominus episcopus ordinauerit, confirmauerit et approbauerit, correxerit, addiderit uel
dominuerit, hec omnia rata, grata et firma habebunt perpetuo, proinde acsi ipse dominus episcopus in medio ipsorum capitulariter
et cum ipsis ut capitulo, ac ipsi domini cum eo statuisset et ordinasset ac statuissent et ordinassent. In quorum omnium et
singulorum fidem et testimonium premissorum prefati domini Nicolaus vicarius et Petrus decanus suo et dicti capituli nominibus
presentes literas seu presens publicum instrumentum, statutum predictum in se continentes seu continens, per me Iohannem notarium
publicum et gestorum in dicto generali capitulo et coram ipsis scribam infrascriptum subscribi et publicari, ipsorumque sigillis
appensione iusserunt communiri. Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, mense, die, hora et loco, quibus supra. Presentibus
venerabilibus et honorabilibus viris, dominis: Nicolao de
Somyno scolastico, Iohanne cantore, Paulo de
Czechowo archidiacono Srzemensi, magistris, Nicolao Koslowsky et Strzeschcone, Bartholomeo Reynconis, Boguslao, Petro Nowiecz, Iohanne
de
Scholowo, Nicolao Czothczani, Miroslao de
Bithin, Nicolao Lanthman et Slupcone de
Schamotuli prelatis et canonicis dicte eccclesie Poznaniensis.
Et ego Iohannes Petri de
Lupstowo maiori, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius et coram prefatis dominis Nicolao de
Kyky vicario in spiritualibus et Petro de
Cobilino decano, ceterisque prelatis et canonicis prescriptis in predicto generali capitulo gestorum scriba, dicti statuti vnanimi
edicioni et ipsius ratificacionis, confirmacionis, approbacionis, correccionis, addicionis, diminucionis, modificacionis et
interpretacionis reseruacioni et promissioni, alijsque omnibus et singulis, que dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent,
presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, sed alij occupatus negocijs, per alterius fidelis manum scribi procuraui@.@
meque hic subscribens in hanc publicam formam redegi ac sigillorum maiorum prefatorum dominorum vicarij in spiritualibus et
capituli Poznaniensis appensionibus de ipsorum dominorum sciencia speciali et mandato communiui, signo et nomine meis solitis
et consuetis consignando, in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
@rysunek@
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami
na sznurkach uwieszonemi, których dziś brak.
Dokument Nr 378
1423. die 12. mensis Novembris, Posnaniae.
Erectio et dotatio mansionariorum in ecclesia parochiali de Szamotuły a Dobrogostio succamerario Gnesnensi et Vincentio castellano
Medzirecensi, heredibus de Szamotuły facta.
R. Nicolaus decretorum doctor et officialis Posnaniensis wiadomo czyni, że Dobrogost podkomorzy gnieźnieński i Wincenty kasztelan
miedzyrzecki, dziedzice
Szamotuł, bracia rodzeni, w obliczności Sędziwoja z Ostroroga wojewody poznańskiego i starosty generała wielkopolskiego fundują ośmiu
mansyonarzy przy kościele parafialnym szamotulskim
1) i uposażają ich 51 grzywnami szerokich groszy praskich z dóbr
Piechanin, Lubin, Mościejewo, Nowawieś pod
Szamotułami, Witowle i Krąpiewo.2) Oficyał pomieniony zatwierdzając tę fundacyę, dodaje na dalsze uposażenie dziesięciny małdratowe z
Szamotuł, Nowejwsi, Gaju i
Szczuczyna, które dawniej pobierał proboszcz szamotulski, mając za to obowiązek utrzymywania dwóch kaznodzieji, jednego polskiego, drugiego
niemieckiego, któryto obowiązek ma teraz przejść na mansyonarzy. Testes: Petrus de
Cobylino decanus, Nicolaus de
Sowyno scolasticus, Iohannes cancellarius, Paulus de
Czechowo archidiaconus Srzemensis, Boguslaus, Bartholomeus Rynkonis, Ianussius Scholowsky, magister Nicolaus Coslowszky, magister
Strzesko, Nicolaus Bronissij, Miroslaus de
Bythyn, Nicolaus Lanthman, Petrus de
Nowyecz, Slupko, prelati et canonici Poznanienses.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1486.
1)Szamotuły, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
2)Piechanin, wieś pow. kościańskim.
Mościejewo, wieś w pow. miedzychodzkim.
Witowle, dziś Witobel, wieś w pow. poznańskim.
Krąpiewo, wieś w pow. bydgoskim.
Lubin i Nowawieś, miejscowości tych oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 379
1423. die 11. mensis Novembris, Posnaniae.
Nicolaus de Kiki decretorum doctor, archidiaconus Gnesnensis et vicarius in spiritualibus Posnaniensis, recenset dotem ecclesiae
collegiatae in Srzoda.1)
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1582 - 1586.
1)Srzoda, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 380
1423. die 12. mensis Decembris, Gnesnae.
Sdeslaus plebanus de Gozdowo, procurator Alexandri ducis Masoviae, episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae Gnesnensis de
XXX marcis et XX marcis solutum reddit.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo vicesimo tercio, indiccione secunda, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno ipsius octauo, die Martis,
duodecima mensis Decembris, hora quasi vesperorum, in stuba admodum venerabilis viri, domini Benedicti de
Modla, canonici et vicarij in spiritualibus et officialis Gneznensis, prope eandem ecclesiam Gneznensem sita, in meique notarij
publici et testium infrascriptorum presencia constitutus personaliter discretus vir, dominus Sdzeslaus plebanus de
Gosdowo, procurator et nomine procuratorio reuerendi in Christo patris inclitique principis, domini Allexandri episcopi Tridentini,
ducis Mazouie, de cuius procuracionis mandato per instrumentum publicum de manu Stephani Gregorij de
Coldramb, clerici Gneznensis diocesis, publici auctoritate imperiali notarij, scriptum, subscriptum et signatum constabat legittime,
prefatum venerabilem virum dominum Benedictum, canonicum et officialem Gneznensem, procuratoremque capituli Gneznensis cum
instancia requisiuit, ut ipse dominus Benedictus nomine dicti capituli Gneznensis sibi domino Sdzeslao nomine dicti domini
Allexandri episcopi et ducis suprascripti solueret triginta marcas pro rata temporis et termini in festo sancti Nicolai cadentis
et currentis et alias triginta marcas pro rata termini ad festum Purificacionis beate Marie virginis, similiter currentis
et cadentis, racione debiti sexaginta marcarum, in quo ipsum capitulum eidem domino Allexandro singulis annis vsque ad quiennium
est obligatum. Quiquidem dominus Benedictus canonicus et officialis supradictus ad requisicionem dicti domini Sdzeslai anno,
die, mense, quibus supra, triginta marcas monete et numeri communiter currencium in regno Polonie, pro rata primi termini,
ac demum anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quinto, indiccione tercia, die Veneris, sedecima mensis Martij hora
terciarum in loco, quo supra, viginti marcas latorum grossorum Pragensium pro triginta marcis monete currentis, pro rata secundi
termini dicto domino Sdzeslao procuratori dicti domini Allexandri, nomine dicti capituli Gneznensis soluit, pagauit et cum
effectu numeratas in paratis pecunijs presentauit. De quibus quidem triginta marcis monete currentis, in primo termino persolutis
ac demum viginti latorum grossorum marcas(s) Pragensium pro secundo termino similiter persolutis, eundem dominum Benedictum
procuratorem capituli et ipsum capitulum Gneznense quittauit et absoluit, pactumque fecit de vlterius non petendo dictas sexaginta
marcas a dicto capitulo Gneznensi pro secundo solucionis anno. Super quibus omnibus ipse dominus Benedictus nomine dicti capituli
Gneznensis a me notario publico pecijt sibi fieri et exinde confici hoc presens publicum instrumentum. Acta sunt hec anno,
indiccione, pontificatu, diebus, mensibus, hora et locis, quibus supra. Presentibus circumspectis viris: Alberto Romano aduocato,
Nicolao Ianussij de Gnezna et Stanislao Martini de
Myedzichod notarijs consistorij Gneznensis, testibus circa premissa, sigillo ipsius domini Sdzeslai plebani et procuratoris supradicti
presentibus subappenso.
@rysunek@
Et ego Martinus Pauli de
Goloczicze clericus Gneznensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis requisicioni, pecuniarum solucioni,
computacioni, quittacioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent, vnacum prenominatis
testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, ideo hoc instrumentum per alium scriptum, me alijs occupato negocijs
exinde confeci et manu propria hic me subscripsi et in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis
vnacum appensione sigilli memorati domini Sdzeslai consignando, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 369). Po pieczęci pozostał tylko
pasek pargaminowy.
Dokument Nr 381
1424. die 23. mensis Ianuarii, Romae.
R. Martinus V. P. M... episcopo Lubucensi, .. Wratislauiensi et .. beate Marie Stetinensis, Caminensis diocesis, ecclesiarum
prepositis mandat, ut Andree episcopo Poznaniensi in reuindicacione bonorum iniuste ablatorum opem ferant. Datum Rome apud
sanctum Petrum X kal. Februarij, pontificatus anno septimo.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony ołowianą bulą papieża Marcina V,
zawieszoną na szarym konopnym sznurku.
Dokument Nr 382
1424. die 31. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Henricus de Chwalimie cum Petro Cordebog de Trzebaw medietatem villae Chwalimie advocatia in oppido Babimost commutat.
In nomine Domini amen. Quoniam humana memoria naturaliter est labilis et caduca, expedit igitur, vt ea, que in humanis fiunt
negocijs, ad perpetuitatis ratitudinem deducantur proborum testimonio et sigillorum munimento. Proinde nos Sandiuogins de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quomodo ad nostram et aliorum terre nobilium veniens presenciam, nobilis Henricus de
Chwalimye, non compulsus, non coactus, nec aliquo sinistro modo seductus, quinimo sanus mente et corpore, vsus suorum amicorum consilio
et matura deliberacione prehabita, totam medietatem suam hereditatis
Chwalimye,1) cum omni iure et dominio, prout solus tenuit et habuit, ac cum omnibus vsibus, censibus, prouentibus, redditibus, campis,
agris, pratis, pascuis, graminetis, syluis, borris, gaijs, rubetis, quercetis, mellificijs, pomarijs, densetis, virgultis,
sareptis, piscinis, fluminibus, lacubus, piscaturis, riuulis, stagnis, paludinibus, necnon aquis et eorum decursibus, molendinis
et eorum emolumentis, et generaliter cum omnibus et singulis vtilitatibus, pertinencijs et obuencionibus vniuersis, quocumque
alio nomine siue vocabulo censeantur et quomodolibet ad predictam medietatem predicte hereditatis spectantibus, nihil iuris,
proprietatis seu dominij pro se aut suis legittimis posteris ibidem penitus reseruando, et prout eadem medietas cum suis metis
et limitibus circumferencialiter est distincta et limitata, pro tota aduocacia in oppido
Babimost2) et pro addicione viginti marcarum latorum grossorum numeri Polonicalis consueti, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam
computando, et vnius equi, nobili et strenuo domino Petro Cordebog heredi in
Trzebaw, dapifero Posnaniensi et sue legitime posteritati, racione vicissitudinarie commutacionis, inter se mutuo et racionabiliter
facte, in perpetuum resignauit, per eundem videlicet dominum Petrum et suam legitimam posteritatem habendam, tenendam, possidendam,
vtifruendam, commutandam, alienandam, vendendam, commutandam(s) et ad vsus proprios quiete ac libere conuertendam, prout sibi
et sue legitime posteritati melius et vtilius videbitnr expedire. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt
appensa. Actum et datum Posnanie feria secunda proxima ante festum sancte Dorothee virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo
vigesimo quarto. Presentibus nobilibus viris Alberto de
Dobieschowo, Derslao de
Rothoschowo, Sandiuogio de
Camiona, Nemierza de
Kaczszlewice, Derslao de
Mzestowo et Voytcone de
Pyglowo heredibus et testibus fidedignis ad premissa.
Liber privilegiorum monasterii de Obra z r. 1620 str. 46.
1)Chwalim, wieś w pow. babimojskim.
2)Babimost, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 383
1424. die 31. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Henricus de Chwalim Petro Cordebog de Trzebaw medietatem villae Chwalim exbrigare promittit.
In nomine Domini amen. Nos Sandiuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quomodo ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam nobilis Henricus de
Chwalym, non compulsus, non coactus, nec aliquo sinistro modo seductus, quinimo sanus mente existens et corpore, vsus suorum amicorum
consilio et matura deliberacione prehabita, obligauit se strenuo domino Petro Cordebog de
Trzebaw subdapifero Poznaniensi, aut sue legitime posteritati exbrigare et liberare cum omni iure et dominio medietatem hereditatis
Chwalim,1) in districtu Costinensi sitam, quam medietatem hereditatis predicte Henricus predictus racione vicissitudinarie commutacionis
pro tota aduocacia in oppido
Babimost2) et pro superaddicione triginta marcarum latorum grossorum necnon duorum equorum domino Petro suprascripto et sue legitime
posteritati in perpetuum resignauit et ab ipsa inperpetuum condescendit, sub tali condicione: si dominus Petrus predictus
aut sua legitima posteritas ob non exbrigacionem predicte hereditatis aliquod dampnum incurreret vel susciperet, hoc dampnum
non ipsius domini Petri nec sue legitime posteritatis fieri debet, sed Henrici suprascripti aut ipsius successorum. In cuius
rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie feria secunda proxima ante festum s. Dorothee
virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo quarto. Presentibus nobilibus viris: Alberto de.
Dobyszewo, Derslao de
Rothostowo, Michaele Lunak de
Vrbanowo, Nicolao Vatha de
Nyandno, Jaroslao de
Docowo et Iohanne de
Syekyrcy heredibus et testibus fidedignis, ad premissa vocatis specialiter et rogatis in fidem et testimonium (premissorum).
Liber privilegiorum monasterii de Obra z r. 1620 str. 47.
1)Chwalim, wieś w pow. babimojskim.
2)Babimost, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 384
1424. die 13. mensis Martii, in Kurzelów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis significat Iacobo episcopo Plocensi de synodo provinciali in Łowicz die 1. mensis Maii
celebrando.
R. Albertus archiepiscopus Gnnsnensis pisze do Jakuba biskupa płockiego, kapituły i hebdomadaryuszów, iż na rozkaz Stolicy
apostolskiej, wystósowany do niego i do Jakuba arcybiskupa lwowskiego, aby ze względu na szerzącą się herezyę Hussytów i Wiklefistów
wybierał od całego kleru w Polsce podatki na wspieranie króla polskiego przeciw tym heretykom, wyznacza na dzień 1 maja w
Łowiczu synod prowincyonalny, na który adresatów wzywa. Mają tam być najpierw roztrząsane środki do zapobieżenia szerzeniu się herezyi,
dalej do ulepszenia obyczajów kleru i karania występków tegoż, a w końcu powzięty projekt co do wybierania wspomnianego podatku,
aby go arcybiskupowi lwowskiemu zakomunikować. Nieobecnosć biskupa i kleru płockiego nie powstrzyma powzięcia uchwał a pociągnie
za sobą karę przepisaną. Hebdomadaryuszom katedry płockiej daje się rozkaz, aby pismo to w czasie nabożeństwa odczytali i
na drzwiach kościelnych przybili. Die Martis 13. mensis Martii, apud ecclesiam collegiatam Curzelouiensem in curia sue habitacionis.
Swiadkowie: Albertus Iastrzambyecz prepositus Posnaniensis, Adam de
Bantkowo, decretorum doctores, Iaschco Budconis Gneznensis et Cracouiensis canonicus, magister Sando plebanus in Siradia, Iohannes
de
Krisy et Petrus de
Sokolowo milites.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1466.
Dokument Nr 385
1424. die 19. mensis Martii, in Wieluń.
Vladislaus II. rex Poloniae statuit, nobiles in civitate Posnaniensi et suburbiis eiusdem civitatis domos possidentes, ad
onera civilia astrictos esse.
R. Wladislaus rex Polonie rozkazuje, iżby szlachta kupująca domy lub mielcuchy w mieście Poznaniu lub na przedmieściach, z
tychże wszystkie ciężary ponosiła, którym podlegają sami mieszczanie, jeśliby od nich osobnemi przywilejami nie byli uwolnieni,
cum iniustum esse censeatur, ut quis honore gaudere debeat, qui oneri subesse recusat. In
Welwn feria sexta proxima post Letare. Ad relacionem ven. Stanislay Czolek, regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum miasta Poznania (N. 10), opatrzony był pieczęcią z czerwonego wosku na samym
przywileju poniżej tekstu zamieszczoną, dziś zupełnie zniszczoną.
Dokument Nr 386
1424. die 26. mensis Martii, Romae.
Martinus V. P. M. ratum facit statutum ecclesiae cathedralis Posnaniensis de dignitatibus, praebendis et reditibus eiusdem
ecclesiae distribuendis.
Martinus episcopus seruus seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. Ad ea, que ecclesiarum, presertim cathedralium honorem
et utilitatem, ac etiam personarum in illis degentium commodum et tranquillum statum necnon diuini cultus incrementum respiciunt,
libenter intendimus, illisque quantum cum Deo possumus, fauorem apostolicum impertimur. Sane petitio venerabilis fratris nostri
Andree episcopi Poznaniensis et dilectorum filiorum Petri de
Cobilino decani capituli ecclesie Poznaniensis, nobis nuper exhibita continebat, quod olim decanus et capitulum predicti prouide considerantes,
quod plures in ipsa ecclesia dignitates, personatus, canonicatus et prebende in fructibus, redditibus et prouentibus adeo
tenues existerent et exiles, quod illos obtinentes sine maxima rerum penuria ex eis sustentari non ualentes, compellerentur
a seruitijs ipsius ecclesie et personali residentia in eadem se retrahere ac alibi uictum querere, nonnullis alijs in eadem
ecclesia dignitatibus, personatibus, canonicatibus et prebendis in fructibus, redditibus et prouentibus adeo abundantibus,
quod ex eis nedum illos obtinentes, sed plures alij sustentari possent, pro salubri statu ac pace et tranquillitate personarum
eiusdem ecclesie statuerunt et ordinarunt, quod cedentibus uel decedentibus dignitates, personatus, ..........................................................................................................................
omnes et singuli fructus, redditus et prouentus, iura, obuentiones et emolumenta dignitatum personatuum, canonicatuum et prebendarum
cedentium uel decendentuim huiusmodi cedere deberent et obuenire ad commune sub certis modis, tunc expressis .........................................................................
statuti et ordinatis. predictorum eidem episcopo, qui illa approbando postmodum interpretatus extitit, prout in litteris auctenticis
ipsorum capituli et dilecti filij Nicolai archidiaconi Gneznensis, prefati episcopi in spiritualibus vicarij generalis sigillis
munitis ac instrumento publico inde confectis, quorum tenores de uerbo ad uerbum presentibus inseri fecimus, plenius continentur.
Quare pro parte eorundem episcopi, decani et capituli nobis fuit humiliter supplicatum, ut statuto, ordinationi, approbationi
et interpretationi huiusmodi, omnibusque alijs et singulis in prefatis litteris ac instrumento contentis, robur apostolice
confirmationis adijcere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur huiusmodi supplicacionibus inclinati, statutum, ordinationem,
approbationem et interpretationem ac alia premissa rata habentes et grata, ea auctoritate apostolica ex certa scientia confirmamus
et presentis scripti patrocinio communimus. Tenores uero litterarum et instrumenti predictorum tales sunt:
"In nomine sancte et indiuidue Trinitatis amen. Sub anno a Natiuitate Domini nostri Iesu Christi millesimo quadringentesimo
uicesimo tercio, indictione prima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia
pape V anno septimo, die Mercurij decima septima mensis Nouembris, hora terciarum uel quasi, in loco capitulari, sito in ecclesia
cathedrali Poznaniensi, in presencia mei notarij publici, tempore generalis capituli, in festo sancti Martini et per eius
festi octauas per prelatos et canonicos ecclesie Poznaniensis celebrari soliti, ad quod omnes et singuli prelati et canonici
dicte ecclesie iuxta antiquam consuetudinem, qui possunt interesse, uenire debent et tenentur, conuocato et congregato nichilominus
more solito ad sonum campane capitulo prelatorum et canonicorum eiusdem ecclesie Poznaniensis, coram venerabili viro domino
Nicolao decretorum doctore, archidiacono Gneznensi necnon canonico et vicario in spiritualibus generali reuerendi in Christo
patris et domini, domini Andree Dei gracia episcopi Poznaniensis, in quo capitulo interfuerunt venerabilis vir dominus Petrus
de
Cobilino decanus et infrascripti venerabiles viri prelati et canonici dicte ecclesie Poznaniensis, in quibus dominis, cum nulli alij
prelati et canonici essent personaliter residentes, qui possent ad capitulum commode euocari, potestas totius capituli erat
et residebat, ac est et residet, considerantes ipsi domini prelati et canonici, qualiter multe et plures dignitates, personatus
et prebende in dicta ecclesia Poznaniensi sint in ipsorum fructibus, redditibus, prouentibus et alijs obuentionibus adeo tenues
et exiles, quod prelati et canonici ipsarum dignitatum et prebendarum non ualent neque possunt sine maxima penuria sustentari,
et ex eo alibi uictum querentes, a seruicijs ipsius ecclesie et residentia personali retrahuntur, alique uero dignitates,
personatus et prebende eiusdem ecclesie in fructibus, redditibus, prouentibus ceterisque obuentionibus in tantum abundantes,
quod vna dignitas, personatus vel vna prebenda possit pluribus dignitatibus, personatibus, prebendis eiusdem ecclesie sufficere
congruenter, quarum dignitatum et personatuum ac prebendarum persone de dictis prouentibus et ubertate fructuum gaudentes,
uix semel in anno uel biennio suam presentiam in ecclesia exhibere consueuerunt, propter quod scrupulositates, rixe et odia
inter fratres et eiusdem corporis membra sepius concitantur, iura ecclesie indefensa relinquuntur et quotidie, prout facti
euidentia docuit, minuuntur, ecclesiaque suis destituitur personis et ministris; cum autem omnes, qui in vna ecclesia uni
domino famulantur, equali gaudere debeant stipendio portionis, et ideo prefati domini Petrus decanus, necnon prelati et canonici
infrascripti ipsorum totiusque capituli Poznaniensis nominibus, cupientes circa premissa salubriter prouidere, equitatis et
equalitatis tramitem amplectentes, per quod et personarum egentium inopie consulatur et persone ipsius ecclesie ad residentiam
inuitentur et imminentia quotidiana onera ecclesie per plures personas facilius supportentur, et iura ipsius ecclesie per
canonicorum presentiam, quanto sit maior eorum numerus, conseruentur, ad honorem Dei, cultus diuini augmentum, decorem ecclesie,
bonum statum et profectum personarum dicte ecclesie Poznaniensis crebris uicibus super hijs maturo iurisperitorum communicato
et digesto consilio, diligenti deliberatione inter se prehabita, unanimiter et concorditer ut capitulum et tamquam capitulum
de expresso consensu et uoluntate predicti domini Nicolai vicarij et ipse dominus Nicolaus vicarius simul cum eis statuerunt
et ordinauerunt, quod stante illibato, integro et in nullo diminuto numero dignitatum, personatuum et prebendarum eiusdem
ecclesie, qui fuit ab antiquo et de presenti existit, decetero cedentibus uel decedentibus modernis prelatis et canonicis
ipsius ecclesie Poznaniensis, fructus, redditus et prouentus, decime, iura et obuentiones uniuerse dignitatum, personatuum
et prebendarum omnium, ut prefertur, cedentium uel decedentium, proueniant et obueniant atque cedant in commune et de ipsis
redditibus, fructibus et prouentibus ac ipsorum possessione, quandocunque et qualitercunque, ut prefertur, aliqua dignitatum
uel prebendarum uacauerit, usque ad ultimam dignitatem uel prebendam, ipsius ecclesie procuratores capituli, qui pro tempore
fuerint, se intromittere debeant et nomine capituli possidere. Ita, quod deinceps quicumque post huiusmodi statutum et cunstitutionem
ad dignitates, personatus uel canonicatus et prebendas fuerint instituti, gaudeant pensione infrascripta et de ipsa sint contenti,
nec plus petere possint quauis ratione, ingenio et colore. Et primo, dominus prepositus, qui maior dignitate post pontificalem
in ipsa ecclesia existit, viginti marchas duntaxat, alij uero prelati habentes dignitates uel personatus eiusdem ecclesie
et in ipsa ecclesia intitulati, quilibet ipsorum sedecim marchas, canonici uero prebendati et quilibet ipsorum duodecim marchas
monete Bohemice, numeri Polonici, quadraginta octo grossos pro marcha computando, seu loco grossorum Bohemicalium equiualens
in moneta currenti in regno Polonie pro tempore, pro corporibus et fundis dignitatum, personatuum et prebendarum habeant et
percipiant, necnon quilibet ipsorum pro corpore et fundo habeat et percipiat omni anno in festo Purificacionis sancte Marie
virginis a procuratoribus capituli, qui pro tempore fuerint deputati et electi, et hoc siue prefati prelati et canonici residentes
fuerint siue absentes ab ecclesia ex quauis causa iusta, alij uero fructus, redditus, prouentus, decime et obuentiones, si
qui et si que superfuerint aut imposterum excreuerint, pro imminentibus quotidianis oneribus ipsius ecclesie supportandis,
applicentur, aut inter prelatos et canonicos ipsius ecclesie, circa ipsam ecclesiam personalem residentiam facientes et diuinis
officijs interessentes et non alios, infirmis seu iusta et rationabili corporali necessitate uel in communibus ecclesie seruitijs
et negocijs occupatis duntaxat exceptis et alias iuxta morem et consuetudinem in ipsa ecclesia seruari solitos seu prout rationabiliter
imposterum ordinatum fuerit, pro quotidianis et manualibus distributionibus singulis diebus distribuantur et equaliter diuidantur.
Demum uero prefatus dominus Nicolaus vicarius ex certa scientia predicta omnia et singula, in presenti statuto contenta, prout
sonant continuo, ratificauit et approbauit, eisque omnibus et singulis consensum, auctoritatem et decretum expresse prestitit
et interposuit, pronuncians et declarans prescripta omnia cedere et facta fore ad incrementum cultus diuini pro bono statu
et euidenti utilitate ipsorum dominorum statuentium et ecclesie Poznaniensis; et nichilominus prefatus dominus Nicolaus vicarius
et dicti domini de capitulo concorditer presentis statuti et ordinationis ratificacionem, confirmationem et approbationem,
correctionem, additionem, diminutionem, modificationem et quamlibet interpretationem prefato reuerendo patri, domino Andree
episcopo Poznaniensi reseruarunt, promittentes et consentientes concorditer, nemine discrepante, quod quicquid in premissis
prefatus dominus episcopus ordinauerit, confirmauerit et approbauerit, correxerit, addiderit uel dominuerit, hec omnia rata,
grata et firma habebunt perpetuo perinde, acsi ipse dominus episcopus in medio ipsorum capitulariter et cum ipsis ut capitulo,
ac ipsi domini cum eo statuisset et ordinasset ac statuissent et ordinassent. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium
premissorum, prefati domini Nicolaus vicarius et Petrus decanus suo et dicti capituli nominibus presentes litteras seu presens
publicum instrumentum, statutum predictum in se continentes seu continens, per me Iohannem notarium publicum et gestorum in
dicto generali capituli et coram ipsis scribam infrascriptum subscribi et publicari ipsorumque sigillis appensione iusserunt
communiri. Acta sunt hec anno, indictione, pontificatu mense, die, hora et loco, quibus supra. Presentibus venerabilibus et
honorabilibus viris, dominis: Nicolao de
Somyno scolastico, Iohanne cantore, Paulo de
Czechowo archidiacono Srzemensi, magistris Nicolao .... owsky et Strzeschcone, Bartholomeo Reynconis, Boguslao, Petro Nowyetz, Iohanne
de Scholowo, Nicolao Czothezani, Miroslao de
Bichin, Nicolao Lanthman et Slupcone de
Schamotuli prelatis et canonicis dicte ecclesie Poznaniensis. Et ego Iohannes Petri de
Lupstowo maiori, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius et coram prefatis dominis Nicolao de
Kyky vicario in spiritualibus et Petro de
Cobilino decano, ceterisque prelatis et canonicis prescriptis in predicto generali capitulo gestorum scriba, dicti statuti unanimi
editioni et ipsius ratificationis, confirmationis, approbationis, correctionis, additionis, diminutionis, modificationis et
interpretationis reseruationi et promissioni, alijsque omnibus et singulis, que dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent,
presens interfui, eaque sic fieri uidi et audiui, sed alijs occupatus negotijs per alterius fidelis manum scribi procuraui,
meque hic subscribens in hanc publicam formam redegi ac sigillorum maiorum prefatorum dominorum vicarij in spiritualibus et
capituli Poznaniensis appensionibus de ipsorum dominorum scientia speciali et mandato communiui, signo et nomine meis solitis
et consuetis signando in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo uicesimo quarto, indictione secunda, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini, nostri domini Martini diuina prouidentia pape V anno ipsius septimo, die uero Lune
nona mensis Februarij, hora tertiarum uel quasi, constitutus personaliter reuerendus in Christo pater, dominus Andreas episcopus
Poznaniensis tenensque et habens in suis manibus quasdam litteras tenoris infrascripti equalificationis et coadequationis
dignitatum, personatuum, officiorum et prebendarum in ecelesia Poznaniensi ipsius per venerabile capitulum ecclesie Posnaniensis
predicte nuper, ut asseruit, de consensu venerabilis viri domini Nicolai Philippi de
Kyky archidiaconi Gneznensis et canonici Poznaniensis ecclesiarum, vicarij sui in spiritualibus generalis facte, sigillisque vno
ipsius domini Nicolai archidiaconi et alio capituli dicte ecclesie Poznaniensis sigillatas, ac per discretum virum magistrum
Iohannem de
Lubstow maiori, clericum Gneznensis diocesis subscriptas et publicatas, huiusmodi coadequationem seu equalificacionem ratificauit
et approbauit ac ratum et gratum se per expressum dixit. Et nichilominus tenens et habens vnam aliam papiri cedulam in suis
manibus, ipsam coadequationem seu equalificationem dictarum dignitatum, personatuum, officiorum et prebendarum specificauit,
declarauit et addidit, hec se facere posse dicens ex forma et tenore litterarum predictarum, prout plenius continetur et habetur
in dicta papiri cedula, cuius tenor sequitur et est talis:
Ego Andreas episcopus Poznaniensis equalificationem et coequationem dignitatum, personatuum, officiorum et prebendarum, per
venerabile capitulum ecclesie mee Poznaniensis nuper ad festum sancti Martini proxime preteriti celebratum factas, de consensu
venerabilis viri domini Nicolai archidiaconi Gneznensis ac canonici Poznaniensis ecclesiarum ac vicarij in spiritualibus ex
parte mei generalis, quem vicarium generalem et ad premissa ac quecunque alia dico habuisse et habere potestatem ex parte
mei, approbo, laudo et ratifico ac summam huiusmodi cuilibet prelato et canonico in dicta ecclesia secundum facultatem michi
circa dictam equalificationem seu coequationem reseruatam ac in litteris desuper confectis, quas hic insero et pro insertis
haberi uolo, contentam, augmento, addo et addendo interpretor sic et ita uidelicet, quod prepositus ecclesie Poznaniensis
viginti quinque, archidiaconus Varschouiensis in eadem ecclesia Poznaniensi decem et octo unacum villa
Rokithno et cum allodio in ducatu Masouie Poznaniensis diocesis, ac quilibet alius in dignitate, personatu seu officio constitutus
decem et octo ac pro tempore existentes omnes et singuli canonici ipsius ecclesie, quilibet uidelicet eorum quindecim marchas
grossorum Bohemicalium uel de moneta currenti in regno Polonie ad extimationem uel indiminutionem grossorum Bohemicalium usque
ad valorem triginta florenorum Vngaricalium tam presentibus, quam absentibus ex quacunque causa, eis et eorum cuilibet per
procuratores pro tempore dicti capituli in festo Purificacionis in Poznania realiter et cum effectu assignandorum, habebunt
et percipient annuatim; studentes uero in aliquo studio generali de consensu et licentia episcopi et capituli duplum corporijs
beneficij sui huiusmodi in festo et in loco supradictis similiter annuatim habebunt, ac omnes et singuli alij fructus excrescentes
et superextantes ad vniuersitatem capituli predicti et canonicis residentibus et in ipsa ecclesia diuinis interessentibus
cedent in distributiones quotidianas secundum uim, formam et tenorem litterarum predictarum.
Post cuiusquidem cedule de uerbo ad uerbum lectionem prefatus dominus Andreas episcopus petijt sibi confici presens publicum
instrumentum. Acta fuerunt hec Rome anno, indiccione, pontificatu mense, die et hora quibus supra, in domo habitationis prenominati
domini episcopi penes porticum ecclesie sancti Petri. Presentibus ibidem venerabilibus et circumspectis ac nobilibus viris,
dominis: Nicolao de
Glamboczecz archidiacono Poznaniensis, Miroslao Kelczonis Gneznensis et Poznaniensis, Paulo Wladimiri Cracouiensis ecclesiarum canonicis,
decretorum doctoribus, necnon Sandiuogio decano Crwschuicensis, Wladislauiensis diocesis, ac Nicardo custode et canonico Augustensis
ecclesiarum, testibus ad premissa uocatis specialiter et rogatis.
Tenor uero dictarum equalificationis seu coadequationis litterarum, de quibus mentio sit supra, sequitur et est talis:
In nomine sancte et indiuidue Trinitatis amen. Sub anno a Natiuitate Domini nostri Iesu Christi millesimo quadringentesimo
uicesimo tertio, indictione prima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Martini diuina prouidentia
pape V anno septimo, die Mercurij decima septima mensis Nouembris, hora tertiarum uel quasi, in loco capitulari sito in ecclesia
cathedrali Poznaniensi, in presentia mei notarij publici, tempore generalis capituli in festo sancti Martini et per eius festi
octauas per prelatos et canonicos ecclesie Poznaniensis celebrari soliti, ad quod omnes et singuli prelati et canonici dicte
ecclesie iuxta antiquam consuetudinem, qui possunt interesse, uenire debent et tenentur, conuocato et congregato nichilominus
more solito ad sonum campane prelatorum et canonicorum eiusdem ecclesie Poznaniensis coram venerabili viro, domino Nicolao
decretorum doctore, archidiacono Gneznensi necnon canonico et vicario in spiritualibus generali reuerendi in Christo patris
et domini, domini Andree Dei gracia episcopi Poznaniensis, in quo capitulo interfuerunt venerabilis vir, dominus Petrus de
Cobilino decanus et infrascripti venerabiles et honorabiles viri prelati et canonici dicte ecclesie Poznaniensis, in quibus dominis,
cum nulli alij prelati et canonici essent personaliter residentes, qui possent ad capitulum commode uocari, potestas totius
capituli erat et residebat, ac est et residet, considerantes ipsi domini prelati et canonici, qualiter multe et plures dignitates,
personatus et prebende in dicta ecclesia Poznaniensi sint in ipsorum fructibus, redditibus, prouentibus et alijs obuentionibus
adeo tenues et exiles, quod prelati et canonici ipsarum dignitatum et prebendarum non ualent neque possunt sine maxima penuria
sustentari, et ex eo alibi uictum querentes, a seruicijs ipsius ecclesie et residentia personali retrahuntur, alique uero
dignitates, personatus et prebende eiusdem ecclesie in fructibus, redditibus, prouentibus ceterisque obuentionibus in tantum
abundantes, quod vna dignitas, personatus uel vna prebenda posset pluribus dignitatibus, personatibus, prebendis eiusdem ecclesie
sufficere congruenter, quarum dignitatum et personatuum ac prebendarum persone de dictis prouentibus et ubertate fructuum
gaudentes, uix semel in anno uel biennio suam presentiam in ecclesia exhibere consueuerunt, propter quod scrupulositates,
rixe et odia inter fratres et eiusdem corporis membra sepius concitantur, iura ecclesie indefensa relinquuntur et quotidie,
prout facti euidentia docuit, minuuntur, ecclesiaque suis destituitur personis et ministris; cum autem omnes, qui in vna ecclesia
vni domino famulantur, equali gaudere debeant stipendio portionis, et ideo prefati dominus Petrus decanus necnon prelati et
canonici infrascripti ipsorum totiusque capituli Poznaniensis nominibus, cupientes circa premissa salubriter prouidere, equitatis
et equalitatis tramitem amplectentes, per quod et personarum egentium inopie consulatur et persone ipsius ecclesie ad residentiam
inuitentur et imminentia quotidiana onera ecclesie per plures personas facilius supportentur et iura ipsius ecclesie per canonicorum
presentiam, quanto sit maior eorum numerus, conseruentur, ad honorem Dei, cultus diuini augmentum, decorem ecclesie, bonum
statum et profectum personarum dicte ecclesie Poznaniensis, crebris uicibus super hijs maturo iurisperitorum communicato et
digesto consilio, diligenti deliberatione inter se prehabita, unanimiter et concorditer ut capitulum et tanquam capitulum,
de expresso consensu et voluntate predicti domini Nicolai vicarij et ipse dominus Nicolaus vicarius simul cum eis statuerunt
et ordinauerunt, quod stante illibato, integro et in nullo diminuto numero dignitatum, personatuum et prebendarum eiusdem
ecclesie, qui fuit ab antiquo et de presenti existit, decetero cedentibus uel decedentibus modernis prelatis et canonicis
ipsius ecclesie Poznaniensis, fructus, redditus et prouentus, decime, iura et obuentiones uniuerse dignitatum, personatuum
et prebendarum omnium, ut prefertur, cedentium uel decedentium proueniant et obueniant atque cedant in commune, et de ipsis
redditibus, fructibus et prouentibus et ipsorum possessione, quandocunque et qualitercunque, ut prefertur, aliqua dignitatum
uel prebendarum uacauerit usque ad ultimam dignitatem et prebendam ipsius ecclesie, procuratores capituli, qui pro tempore
fuerint, se intromittere debeant et [nomine] capituli possidere. Ita quod deinceps quicunque post huiusmodi statutum et constitutionem
ad dignitates, personatus, uel canonicatus et prebendas fuerint instituti, gaudeant pensione infrascripta et de ipsa sint
contenti, nec plus petere possint quauis ratione, ingenio et colore ...... dominus prepositus, qui maior dignitate post pontificalem
in ipsa ecclesia existit, viginti marchas ...... alij uero prelati habentes dignitates uel personatus eiusdem ecclesie et
in ipsa ecclesia intitulati, quilibet ipsorum sedecim marchas, canonici uero prebendati et quilibet ipsorum duodecim marchas
monete Bohemice numeri Polonici, quadraginta octo grossos pro marcha computando, seu loco grossorum Bohemicalium equiualens
in moneta currenti in regno Polonie pro tempore pro corporibus et fundis dignitatum, personatuum et prebendarum habeant et
percipiant, necnon quilibet ipsorum pro corpore et fundo habeat et percipiat omni anno in festo Purificacionis sancte Marie
virginis a procuratoribus capituli, qui pro tempore fuerint deputati et electi, et hoc siue prefati prelati et canonici residentes
fuerint siue absentes ab ecclesia ex quauis causa iusta; alij uero fructus, redditus, prouentus, decime et obuentiones, si
qui et si que superfuerint aut in posterum excreuerint, pro imminentibus quotidianis oneribus ipsius ecclesie supportandis,
applicentur, aut inter prelatos et canonicos ipsius ecclesie, circa ipsam ecclesiam personalem residentiam facientes et diuinis
officijs interessentes et non alias, infirmis seu iusta et rationabili corporali necessitate uel in communibus ecclesie seruicijs
et negocijs occupatis duntaxat exceptis, et alias iuxta morem et consuetudinem in ipsa ecclesia seruari solitos seu prout
rationabiliter imposterum ordinatum fuerit, pro quotidianis et manualibus distributionibus singulis diebus distribuantur et
equaliter diuidantur. Demum uero prefatus dominus Nicolaus vicarius ex certa scientia predicta omnia et singula, in presenti
statuto contenta, prout sonant continuo, ratificauit et approbauit, eisque omnibus et singulis consensum, auctoritatem et
decretum expresse prestitit et interposuit, pronuntians et declarans prescripta omnia cedere et facta fore ad incrementum
cultus diuini pro bono statu et euidenti utilitate ipsorum dominorum statuentium et ecclesie Poznaniensis; et nichilominus
prefatus dominus Nicolaus vicarius et dicti domini de capitulo concorditer presentis statuti et ordinationis ratificationem,
confirmationem et approbationem, correctionem, additionem, diminutionem, modificationem et quamlibet interpretationem prefato
reuerendo patri domino Andree episcopo Poznaniensi reseruarunt, promittentes et consentientes concorditer, nemine discrepante,
quod quiquid in premissis prefatus dominus episcopus ordinauerit, confirmauerit et approbauerit, correxerit, addiderit uel
diminuerit, hec omnia rata, grata et firma habebunt perpetuo, perinde acsi ipse dominus episcopus in medio ipsorum capitulariter
et cum ipsis ut capitulo ac ipsi domini cum eo statuisset et ordinasset, ac statuissent et ordinassent. In quorum omnium et
singulorum fidem et testimonium premissorum prefati domini Nicolaus vicarius et Petrus decanus suo et dicti capituli nominibus
presentes litteras seu presens publicum instrumentum, statutum predictum in se continentes seu continens, per me Iohannem
notarium publicum et gestorum in dicto generali capitulo et coram ipsis scribam infrascriptum subscribi et publicari, ipsorumque
sigillis(s) appensione iusserunt communiri. Acta sunt hec anno, indictione pontificatu, mense, die, hora et loco, quibus supra.
Presentibus venerabilibus et honorabilibus viris, dominis: Nicolao de
Somyno, scolastico. Iohanne cantore, Paulo de
Czechowo archidiacono Srzemensi, magistris Nicolao Koslowsky et Strzeschcone, Bartholomeo Reynconis, Boguslao, Petro Nowietz, Iohanne
de
Scholowo, Nicolao Czothezani, Miroslao de
Bithin, Nicolao Lanthman et Slupcone de
Schamotuli, prelatis et canonicis dicte eeclesie Poznaniensis. Et ego Iohannes Petri de
Lupstowo maiori, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius et coram prefatis dominis Nicolao de
Kyky, vicario in spiritualibus, et Petro de
Cobilino, decano, ceterisque prelatis et canonicis prescriptis, in predicto generali capitulo gestorum scriba, dicti statuti unanimi
editioni et ipsius ratificationis, confirmationis, approbationis, correctionis, additionis, dominutionis, modificationis et
interpretationis reseruationi et promissioni, alijsque omnibus et singulis premissis, que dum ut premittitur, agerentur et
fierent, presens interfui, eaque sic fieri uidi et audiui, sed alijs occupatus negocijs per alterius fidelis manum scribi
procuraui, meque hic subscribens, in hanc publicam formam redegi ac sigillorum maiorum prefatorum dominorum vicarij in spiritualibus
et capituli Poznaniensis appensionibus, de ipsorum dominorum scientia speciali et mandato communiui, signo et nomine meis
solitis et consuetis consignando, in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum. Et ego Paulus Stanislai de
Clodowa, clericus Gneznensis diocesis, publicus apostolica et imperiali auctoritatibus notarius, quia predictis ratificationi, correctioni,
additioni omnibusque alijs, per dictum dominum episcopum factis, unacum prenominatis testibus presens interfui, ideo presens
instrumentum publicum exinde conficiens, per alium scriptum, subscripsi, ipsum signo, quo auctoritate apostolica utor, ac
nomine meis solitis et consuetis signatum, in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum rogatus specialiter et
requisitus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis et communitionis infringere uel ei ausu temerario
contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum
eius se nouerit incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum VII kal. Aprilis, pontificatus nostri anno septimo.
(na zakładce) Pro A. de Fuscis Io. de Nursia.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest ołowianą bullą papieża Marcina
V, uwieszoną na sznurku z żółtego i czerwonego jedwabiu.
Dokument Nr 387
1424. die 1. mensis Maii, in Krężoły.
Ianussius de Gorzewo scultetiam in Gorzewo Nicolao dicto Dzięcioł LX marcis vendit.
R. Ianussius heres in
Gorzewo, sprzedaje za 60 grzywien szerokich groszy sołtystwo we wsi
Gorzewie1) szlachetnemu Mikołajowi zwanemu Dzanczol. Mikołaj otrzymuje dwa łany wolne i wyspę czyli ostrów zwany
Szabinecz z innemi polami należącemi do tychże łanów oddawna, prawem niemieckiem, dalej trzeci denar od każdej sprawy w
Gorzewie osądzonej, również trzeci denar z lasu, z kołodzieji, powroźników. Sołtys ma mieć własną karczmę, której gospodarz ma corocznie
na św. Marcin dawać 1/2 grzywny zwyczajnej monety, pół kopy jaj, a gdy będzie warzył piwo, 1
manuale piwa i 1 beczkę
siliquarum. Dalej ma mieć dwóch zagrodników z dwoma ogrodami na końcu wsi idąc do
Krążoł,2) od których ma pobierać po 6 groszy zwyczajnej monety, po 1 kapłonie, po 15 jaj, i którzy mu mają pracować, jak dziedzicowi;
jeśliby zaś sołtys chciał, może jeszcze innych zagrodników na swych dwóch łanach osadzić. Dalej ma on posiadać polowanie zajęcy
w
Gorzewie i własnego pasterza bydła i owiec, który ma osobno pasać; gdyby zaś tenże miał pasać razem z bydłem wiejskiem, wtenczas ma
płacić pasterzowi wiejskiemu tyle, co drudzy. Mieszkańcy zaś
Gorzewa mają dziedzicowi corocznie płacić każdy z łanu jednę grzywnę szerokich groszy na św. Marcin, 2 kapłony, 1/2 kopy jaj; zagrodnicy
zaś po 6 groszy i 15 jaj, a karczmarze po 1/2 grzywny monety bieżącej, po 2 kapłony i po 1/2 kopy jaj. Dalej uwalnia się Mikołaja
od obiadu, który się daje dziedzicom; lecz gdyby sołtystwo komu innemu sprzedał, wtenczas nowy sołtys ma dać dziedzicowi albo
raz do roku obiad, lub za niego zapłacić jeden wiardunek. Tenże Mikołaj ma sądzić kmieci prawem, na jakiem wieś jest zasadzona;
gdyby zaś czego sam osądzić nie mógł, to ma odesłać do dziedziców. Gdyby zaś dziedzice z sołtysami nie mogli się zgodzić,
wtenczas każda strona ma wybrać po dwóch zastępców; jeśli ci to uznają za potrzebne, sołtys ma sołtystwo sprzedać, a gdyby
się zgodzić nie mogli, niech się udadzą do sądu. Dalej zwalnia się Mikołaja i jego następców, jeśli są jego krewnymi, od służby
konnej i każdej innej; gdyby zaś sołtystwo zostało sprzedane, natenczas następcy mają służyć osobiście konno na koniu wartości
dwóch kóp, wyjąwszy wyprawę wojenną, królewską, na którą maią tylko dostawić konia tejże wartości; a gdyby ten zniszczał,
dziedzic za niego zapłaci wartość, w razie, jeżeli król straty będzie wynagradzał. W razie gdyby sołtys w sprawach dziedzica
jeździł dalej, jak 3 mile i koń zniszczał, wtenczas dziedzic ma jego wartość zapłacić, i w tym razie nie ma on służyć, dopuki
mu ta wartość zwróconą nie zostanie. Wreszcie mają kmiecie dla dziedziców pracować, co będzie potrzeba, z dodatkiem, że kmieci,
których się sołtysowi poddało, tylko razem ze sołtystwem od sołtysów wykupywać będzie dozwolonem. In
Cranszoli feria secunda post dominicam Quasimodo geniti.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1431.
1)Jest kilkanaście wsi noszących nazwę Gorzew lub Gorzewo. Wspomniana w naszym dokumencie wieś Gorzew będzie zapewne Gorzewo, położone niegdy w woj. i powiecie poznańskiem, par. Ludomy, dziś w pow. obornickim.
2)Krężoły, wieś w pow. obornickim.
Dokument Nr 388
1424. die 8. mensis Maii, in Radziejów.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto archiepiscopo Gnesnensi triginta mansos in silva regia Moków locandos confert.
R. In
Radzeyow feria secunda ipso die sancti Stanislai martiris. Wladislaus Dei gracia rex Poloniae etc. nadaje Wojciechowi arcybiskupowi
gnieźnieńskiemu i spadkobiercom jego oraz kościołowi gnieźnieńskiemu trzydzieści łanów w lesie królewskim
Mokow,1) in Maiori Polonia. Presentibus: reuerendo in Christo patre, domino Iohanne episcopo Wladislauiensi ac nobilibus et strenuis
viris Alberto de
Wscheradowo Calisiensi, Mathia de
Labischin Brestensi palatinis, Iohanne de
Krethcow Rosperiensi (?) castellano, Sbigneo de
Brzeze marschalco regni Polonie, Iohanne de
Ludbrancz iudice Cuyauiensi et alijs pluribus fidedignis, fidelibus nostris dilectis. Datum per manus venerabilium Iohannis decani,
cancellarij et Stanislai Czolek cantoris Cracouiensis vicecancellarij regni Polonie, sincere nobis dilectorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, opatrzony jest wielką majestatową pieczęcią
królewską ze zwykłego wosku, znacznie uszkodzoną, zawieszoną na sznurku z różowego, czarnego i paliowego jedwabiu. Dokument
jest zupełnie zbutwiały i tak zniszczony, że tylko strzępy z niego wiszą i tylko w niektórych miejscach odczytanym być może.
Tyle jeszcze można odczytać, że na darowanych łanach miała być założoną wieś (et villam locandam in eisdem), lecz czy wieś ta uzyskała jakie szczególne swobody lub prawo niemieckie, i jakiego rodzaju były te nadane łany, czy małe
szredzkie lub chełmińskie, czy też duże frankońskie lub magdeburskie, tego już z pozostałych strzępów dokumentu odczytać nie
można.
1)Jaką nazwę otrzymała ta wieś, świeżo na 30 łanach w lesie Mokowie założona, nie jest mi wiadomo. Właściwie powinna się nazywać Mokowem. Tej nazwy wszelako wsi nie ma obecnie w Wielkopolsce; widocznie musiała otrzymać inną nazwę.
Dokument Nr 389
1424. die 14. mensis Maii, Posnaniae.
Petrassius de Kępa et Lubowiec octo marcas latorum grossorum Pragensium ex reditibus villae Lubowiec XII marcis vendit.
R. Mathias Cordebog officialis Posnaniensis poświadcza, iż Piotrasz dziedzic
Kępy i
Lubowca sprzedał z dochodów wsi
Lubowca1) ośm grzywien groszy szerokich praskich za sumę 12(s) grzywien. Z tego czynszu mają Piotr i Stanisław, synowie Stefana, mansyonaryusze
w
Szrodzie, pobierać corocznie po dwie grzywny; cztery grzywny zaś ma dostawać Jan proboszcz kaplicy szpitala św. Ducha, a po jego śmierci
sam szpital. Testes: Martinus Drogoslai de
Cleczewo, presbyter Gneznensis, Petrus de
Camblowo, clericus Poznaniensis diocesis, Nicolaus de
Raczansz causarum consistorii Poznaniensis advocatus.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1440.
1)Zapewne Lubowice, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 390
1424. die 28. mensis Maii, in Dolsk.
Czemae et Nicolai heredum de Lubiatowo declaratio de cautione fideiussoria Alberto abbati monasterii Lubinensis promissa.
R. Czema et Nicolaus heredes in
Lubyathowo oświadczają, że kiedy Wojciechowi opatowi lubińskiemu w sprawie przeciw ich poddanemu Piotrowi Mikołajewskiemu przysądzonem
zostało sądownie prawo żądania
cautionem fideiussoriam a Piotr tejże dać nie mógł, wtenczas oświadczył tenże
coram Czewlegio de
Bylewo, Mankario de
Brzessnicza, Derslao Wsczele, Adam et Iohanne Ostroweczkim, Nicolao de
Czangniki heredibus w swem i swych spadkobierców imieniu, iż nigdy do klasztoru z tego powodu żadnych pretensyj rościć sobie nie będzie. In
Dolsko die dominico Vocem iocunditatis. Swiadkowie oprócz powyższych sędziów, burmistrz i rajcy miasta
Dolska.
Dokument pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (E. 18), opatrzony był niegdy jedną pieczęcią, której
dziś brak.
Dokument Nr 391
1424. die 11. mensis Iunii, Romae.
Martinus V. P. M. officiali Posnaniensi mandat, ut Alberto archiepiscopo Gnesnensi in vindicandis bonis quibusdam a Iascone
Iaczkowicz et Nicolao necnon Phalone Grądzcy de Rososzyca opem ferat.
R. Marcin V. pp. pisze do oficyała poznańskiego, iż Wojciech arcybiskup gnieźnieński skarzył się, że szlachetni Jaśko Jaczkowicz,
Mikołaj i Fal Grądccy z
Rososzycy bracia, przywłaszczyli sobie niektóre fundusze, należące do stołu arcybiskupiego. Papież wzywa zatem pomienionego oficyała,
iżby sprawę tę rozpatrzył i stósownie rozsądził.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1424.
Dokument Nr 392
1424. die 17. mensis Iulii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae commutationem villarum Kulino et Dankowo villa Słaboszewo wielkie ab Alberto archiepiscopo Gnesnensi
cum Ioanne de Rchów vexillifero Dobrinensi factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Ne ea, que fiunt in tempore, simul cum lapsu temporis euanescant, perhennarj
testibus et scripture officio consueuerunt. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Syradie, Lancicie, Cuyauie Lythwanieque princeps suppremus, Pomeranie Russieque dominus et heres etc. significamus tenore
presencium, quibus expedit, vniuersis etc. quomodo in nostra presencia reuerendissimus in Christo pater, dominus Albertus
Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, pariter cum venerabilibus et honorabilibus prelatis et canonicis
capituli ecclesie predicte personaliter constituti, non compulsi nec coacti, spontanee et matura deliberacione prehabita,
commutacionem villarum mense archiepiscopalis, videlicet
Culyno1) in terra Dobrinensi, et
Dankowo2) in districtu Gneznensi, in
Dzbarz,3) cum addicione centum marcarum latorum grossorum monete Pragensis, numeri vero Polonicalis, quadraginta octo grossos in marcam
quamlibet computando, fecerunt cum strenuo Iohanne de
Rchow, vexillifero Dobrinensi, pro villa
Wyelghe Slaboschewo,4) situata inter
Zneynam et
Pakoscz in districtu Gneznensi, prefati Iohannis vexilliferi (propria), easdemque alterutrum ipsis permutarunt, cum omni iure, dominio
et proprietate, agris, pratis, campis, siluis, gays, nemoribus, venacionibus, aucupacionibus, piscinis, lacubus, aquis, rywis,
stagnis, fluminibus et aquarum decursibus, molendinis et emolumentis vniuersis, ad easdem ab antiquo spectantibus, nichil
penitus pro se reseruantes, necnon censibus, prouentibus, obuencionibus, attinencijs, pertinencijs et coherencijs vniuersis,
ad easdem pertinentibus, prout longe, late et circumferencialiter limitate sunt et distincte, et prout ipsas soli tenuerunt
et possederunt, habendum, tenendum pacifice et quiete possidendum, vendendum, commutandum ac in vsus beneplacitos conuertendum,
prout ipsis et successoribus prefati videlicet domini archiepiscopi Gneznensis, archiepiscopis Gneznensibus et pueris ac legittimis
successoribus prefati Iohannis videbitur expedire: petentes, vt ad permutacionem ipsorum predictam nostrum consensum pariter
et assensum prebere dignaremur. Quorum precibus tamquam iustis acclinati, permutacionem et resignacionem huiusmodi ratificamus,
gratificamus et approbamus, decernentes, ipsam robur habere perpetue firmitatis. Hoc eciam adiecto specialiter et expresso,
quod prefatus dominus Albertus archiepiscopus cum consensu capituli Gneznensis decimas peccuniales prefato Iohanni vexillifero
mense sue in villis eisdem
Culyno et
Dankowo pro altari erigendo et fundando in ecclesia parochiali in
Rchow, in sorte commutacionis predicte dedit et assignauit, recedens ab eisdem temporibus perpetuis et in ewum. Harum quibus sigillum
nostrum appensum est testimonio literarum. Actum Poznanie in die sancti Allexij, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo
quarto. Presentibus ibidem reuerendis patribus, dominis: Andrea Poznaniensi et Iohanne Chelmensi episcopis, preclaro principe
domino Bolkone duce Theschinensi etc. magnificisque et nobilibus: Sandiuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Alberto de
Wscheradow Calissiensi et Mathia de
Labyschin Brestensi pallatinis, Mosticio de
Stanschow Poznaniensi, Iohanne de
Tholischkow Calissiensi et Thoma de
Pakoscz Bydgostiensi castellanis et alijs pluribus testibus circa premissa. Datum per manus wenerabilium Iohannis decani, cancellarij,
et Stanislai Czolek cantoris Cracouiensium, vicecancellarij regni Polonie, sincere nobis dilectorum. - Ad relacionem eiusdem
domini Andree Dei gracia episcopi Poznaniensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 371), opatrzony był niegdy majestatową
pieczęcią królewską, na różowym i czarnym sznurku jedwabnym uwieszoną, po której tylko spodnia skorupa pozostała. Jest w archiwum
kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej jeszcze drugi oryginał tego przywileju (N. 372), opatrzony pieczęcią średnią królewską
z czerwonego wosku, zawieszoną na sznurku z czarnego, różowego i zielonego jedwabiu.
1)Kulino, zapewne Kulin w pow. lipnowskim.
2)Danków, wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim.
3)Dzbarz, zapewne Zbar starodawna niegdy kasztelania.
4)Słaboszewo wielkie dziś pomiędzy Żninem a Pakością nie istnieje.
Dokument Nr 393
1424. dia 9. mensis Augusti, Lanciciae.
Wladislai II. regis Poloniae decretum arbitrale inter Andream episcopum Posnaniensem et civitatem Posnaniensem litem dirimens.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lithwanieque princeps suppremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore
presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo considerantes iudicij
racionalis examine, statum mortalium prefecto dignum arbitramur iustum et vtile comendacionis titulis attollendum, vt ad ea
subtili consideracionis libramine attendamus, que pacis puritatem sapiunt et inducunt, quatinus amputatis litium dispendijs,
vniuersa et singula nostre dicioni subdita, tranquillo et felici regimine gubernentur. Exorta igitur inter reuerendum in Christo
patrem, dominum Andream Lazkary episcopum, et venerabiles, deuotos, sincere nobis dilectos prelatos et canonicos ecclesie
Poznaniensis, ex vna, necnon fideles nostros proconsulem, consules, scabinos, iuratos, totamque vniuersitatem ciuium nostre
ciuitatis Poznaniensis de et super medietate fluuij
Wartha et ryppa ipsius versus planiciem ecclesie iurisdicionibus, quas sibi dicti ciues in quibusdam hominibus ecclesie Poznaniensis
prope ecclesiam sancti Martini morantibus, vendicabant, necnon violencijs ac alijs iniurijs personis ecclesiasticis, hominibus
et subditis ipsorum irrogatis, pro quibus diuerse censure ecclesiastice contra prefatos ciues et ciuitatem fuerunt promulgate,
ac alie multo controuersie suborte, parte ex altera, materia questionis, dicte partes ad nostre celsitudinis presenciam accedentes,
querelas diuersas vna pars contra aliam propenebat. Tandem nobis, qui discordias nostrorum egre ferimus, pacemque et sinceritatem
inter nostros cordis affectu complectimur mediantibus, volentes ad vnionem caritatis amicicieque nexum peruenire, in reuerendos
in Christo patres, Albertum sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum et primatem, Iohannem episcopum Chelmensem, et venerabilem
Iohannem Schaffranyecz decanun Cracouiensem, nostrum et regni Polonio cancellarium, necnon magnificos Sandywogium de
Ostrorog Poznaniensem et Albertum de
Wscheradow Kalissiensem palatinos, ac alios nobiles iusticie zelatores, tamquam in arbitros, arbitratores, tractatores et amicabiles
compositores ac communes amicos de alto et basso in plena forma ac latissima facultate compromiserunt. Quiquidem domini arbitri
recepto huiusmodi in se arbitrio, sentenciam arbitralem inter dictas partes promulgauerunt et per prefatum dominum Albertum
archiepiscopum et primatem, coarbitrum, oraculo viue uocis pronuncciari ordinauerunt, sentencie ipsius approbacione, confirmacione,
correccione, interpretacione et mutacione addicione et diminucione in parte uel in toto nostro regali arbitrio de sepedictarum
parcium assensu reseruatis, prout nostre celsitudini de articulis pronuncciatis infrascriptis per prefatos dominos Iohannem
episcopum Chelmensem et Iohannem cancellarium plenam fecerunt relacionem et fidelem, petentes, eam per auctoritatem nostram
regiam approbare et eidem robur addici perpetue firmitatis. - Nos autem habita deliberacione solempni, intellectis et examinatis
omnibus a sapientum consilio, que super causis et questionibus necnon pronuncciatis articulis premissis intelligenda et examinanda
fuerant, pro bono pacis et quiete parcium prefatam arbitralem sentenciam, detractis, que o[mino]sa videbantur, aliquibus vero
pro comodo parcium supperadditis et correctis, de plenitudine nostre regie potestatis supplendo, omnes defectus eiusdem sentencie,
ipsam confirmamus, ratificamus et approbamus, et eidem nostre maiestatis regie auctoritatem et decretum apponimus sub hac
forma perpetue duraturum. Inprimis quidem per prefatos dominos arbitros pronuncciatum est, dicimus et ordinamus, quod canonicus
Poznaniensis dictus sancti Martini et sui successores homines cum domibus, areis et ortis, qui sunt prope ecclesiam sancti
Martini in suburbio Poznaniensi versus fossatum ciuitatis Poznaniensis in dextra parte vie, que ducit de ciuitate Poznaniensi
in
Buk,1) montem sancti Martini ascendendo, plebanus vero sancti Martini aream suam et ortos, dudum et nunc possessos habeat ...............
pertinenti, in iure, iurisdicione, dominio et proprietate plenam et omnimodam potestatem cum facultate iudicandi et mulctandi
homines et subditos antedictos iuxta casus occurentes, absque impedimento cuiusuis persone; alias vero domos, areas incolasque
earum in sinistra parte dicte vie, exceptis ecclesia sancti Martini, dote, area et ortis plebani predicti, sitas, ciues Poznanienses
tenebunt, habebunt et possidebunt in eisdem iure et dominio temporali, prout ante, saluis censibus canonico prefato debitis,
racione decimarum, et ab antiquo solui consuetis: hoc adiecto, quod plebanus sancti Martini et homines dicti canonici pecudes
et peccora, equos et alia animalia ipsorum pascendi in communibus pascuis ciuitatis extra dampna, et argillam fodendi et recipiendi
pro edificijs necessariam et vtenti eorum comoditatibus, prout alij ciues et suburbani nostri plenam habeant facultatem absque
impedimento et contradiccione ciuium predictorum sub pena mille marcarum monete et numeri Polonicalium, modo inferius descripto
soluenda. Item supplendo et pro stabilitate perpetua in melius reformando, quod (per) prefatos dominos arbitros decretum fuerat,
dicimus et decernimus ac ordinamus, quod dominus episcopus cum suo capitulo Poznaniensis ecclesie pro comodo et vtilitate
rei publice nowum pontem per fluuium
Czybina inter ecclesiam cathedralem et
Ostrow edificare et construere sub pena mille marcarum monete et numeri suprascriptorum infra biennium a data presencium computando
teneantur; sed alios pontes cum aggere, qui per planiciem a summo ecclesie vsque ad maiorem pontem dicte ciuitatis Poznaniensis
super fluuio
Warta se protendit, prout ante reficiebant, reficient, facient et reedificabunt, quociens opus fuerit. Et ne tantum onus seruitutis
absque congrua compensacione in ecclesia et personis ipsius remaneat, attendentes proinde, quod ad ea, que pro comodo vniuersorum
construuntur, decens est, ut pro eorum conseruacione et stabilitate perpetua ab omnibus conferatur, nos volentes nauigium
et naulum, quod ecclesia Poznaniensis in dicto fluuio
Czybina tempore invndacionis cum questu non modico habuit ab antiquo in aliquo compensare, auctoritate nostre regie potestatis statuimus
et decernimus ordinamusque et ab vniuersis iubemus et volumus inuiolabiliter obseruari, quod postquam dictus pons nowus per
Czybinam constructus fuerit, quilibet cum curru per pontem eundo, tociens, quociens transiens, siue fuerit incola regni nostri, siue
forensis, de quolibet curru medium grossum monete in nostro regno currentis, pro reformacione poncium predictorum exactori
ecclesie soluere teneantur, exceptis ciuibus et suburbanis ciuitatis Poznaniensis necnon hominibus dumptaxat villarum infra
vnum, duo, tria aut quatuor miliaria a ciutate Poznaniensi distancium et ad forum dicte ciuitatis veniencium, qui victualia,
videlicet frumentum, ligna, pullos, owa aut peccora et pecudes adducent, qui nichil soluere teneantur. Et si dubium fuerit
de distancia quatuor miliarium, hoc asserens suo sacramento aut alia probacione legitima ostendere teneatur. Sed si tales
propter lucra eorum res alibi uel eciam in ciuitate Poznaniensi emptas, eciam si frumentum, pulli, owa uel quecumque alie
merces et res existant, tales eciam sicut alij ad solucionem dicti medij grossi de curru quolibet soluere sint astricti. Et
insuper quocienscunque lapides molares pro molendinis episcopi, capituli, prelatorum et canonicorum aut alias res eorumdem
seu personarum ecclesiasticarum ecclesie Poznaniensis per pontem ciuitatis Poznaniensis duci contingerit, a solucione qualibet
theolonei poncium dicte ciuitatis ...... sub pena dictarum mille marcarum deinceps et amodo sint liberi et exempti. Interim
vero pendente huiusmodi byennio, quo dictus pons per
Czybinam preparatur, quelibet parcium vtatur suis iuribus et consuetudinibus, prout alias uti consueuit in nauigando et naulo exigendo.
Item pro tranquillo statu ecclesie Poznaniensis et ciuitatis nostre ciuiumque nostrorum Poznaniensium diffinimus et dicimus,
quod ecclesia Poznaniensis iuxta tenorem priuilegiorum suorum antiquorum, et signanter felicis et diue memorie domini Przemislonis
ducis Polonie, que exhibita salua et integra vidimus et legi fecimus coram nobis, medietatem fluuij
Warta cum ryppa et tota planicie versus ecclesiam kathedralem habeat et possideat cum pleno iure et dominio ac proprietate, cum
facultate omnimoda edificandi et collocandi homines, domos et queuis edificia tam in aggere vsque ad pontem ciuitatis, quam
extra aggerem in dextra et sinistra parte ipsius aggeris per eamdem planiciem construendi et quaslibet alias melioraciones
faciendi, semotis contradiccionibus et impedimentis quorumcumque; et quod piscatores ecclesie, episcopi, prelatorum et canonicorum
libere fluuio
Warta vtantur, prout interea et aliorum dominorum seculariorum piscatores vtuntur et vti consueuerunt. Concedimus tamen de consensu
dicti domini Andree episcopi et sui capituli Poznaniensis, quod ciues nostri Poznanienses prefati pro communi bono reipublice
in littore ecclesie descendendo de maiori ponte ciuitatis super
Wartham ad partem dextram viam publicam, per quam itur versus opidum
Srzoda, iuxta ryppam dicti fluuij
Wartha reformare et reficere, necnon aggerem, quem facere ibidem inceperant, continuare eciam incipiendo a ponte ciuitatis vsque
ad montem iuxta rippam ecclesie eundo versus villam nostram
Zgerz, edificare, eleuare et firmare valeant; pro cuius aggeris edificio, faccione et refeccione rubetum in planicie ecclesie, que
wlgariter
Czarthoria nuncupatur, tamdiu, quamdiu ibi haberi poterit, et eciam arenam absque dampno vtilitatum fiendarum recipere poterint; sed
nulla debent in dicto aggere vel iuxta ipsum aut sepedicta planicie vel eius aliqua parte edificia construere, edificare vel
locare ipsi ciues, nec per hoc sibi debeant dictam ryppam vel fluuium aut aliquod ius proprietatis, possessionis vel dominij
in eisdem vsurpare seu vendicare, et hoc sub simili pena mille marcarum. Item prout per prefatos dominos arbitros pronuncciatum,
arbitratum, laudatum et ordinatum est, ita et nos confirmando et approbando dicimus et diffinimus, quod proconsul cum consulibus,
scabinis et iuratis ac communitate dicte ciuitatis Poznaniensis, qui consilio, auxilioque culpabiles extiterint in turbando
iurisdicionem dicti domini episcopi uel sui vicarij, ac eciam in statuendo et imponendo ... va dacia et thelonea personis
ecclesiasticis et rebus eorum, que non gracia lucri, sed pro vsu eorum portauerint et comparauerint, necnon in prohibendo
sub certa pena et per preconem ciuitatis publice in circulo et in plateis ciuitatis tomere proclamare faciendo, ne aliquis
ciuitatis incola aliquem prelatum uel canonicum, presbiterum aut clericum ecclesie Poznaniensis, aut familiares, homines et
subditos ipsorum ad domum reciperet, uel aliquas res pro vsu et victualibus eorum necessarias vendere aut emere aliqui ....
eisdem. ac eciam inhibendo eisdem ciuitatis liberum ingressum ceterasque iniurias irrogauerint, pro quibus excommunicacionis
sentenciam a sacris canonibus prolatam incurrerint et declarati sunt incurrisse, se eidem domino episcopo et suo capitulo
humiliter reconcilient et absolucionis beneficium optineant ab eodem infra quatuordecim dies a die, quo ipsis per dominum
episcopum fuerit intimatum, necnon vnum lapidem cere in signum pene transgressionis et tanti ausus in ipsa reconciliacione
offerant et persoluant, et a similibus abstineant sub pena mille marcarum antedicta. Et ut hec nostra salubris ordinacio et
prouisio a dictis partibus inuiolabiliter perpetuis temporibus obseruetur, volumus et decernimus, quod pars contraueniens
et illam partem articuli, in qua pena dictarum mille marcarum vallata et specificata est, violans, nobis et phisco nostro
regio quingentas, parti vero tenenti ducentas quinquaginta, pro reformacione dictorum poncium, videlicet ecclesie et ciuitatis
reliquas ducentas quinquaginta marcas persoluere teneatur. Ad cuius pene solucionem pars contraueniens per censuram ecclesiasticam
cogi poterit et compelli. Harum quibus sigillum nostre maiestatis est appensum testimonio literarum. Actum Lancicie feria
quarta in vigilia sancti Laurencij martiris gloriosi, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo quarto. Presentibus:
reuerendo in Christo patre, domino Iohanne episcopo Wladislauiensi, necnon magnificis, strennuis et nobilibus: Mathia de
Labischin Brestensi, Iacobo de
Konyeczpole Siradiensi, Ianussio de
Kosczol Wladislauiensi palatinis, Mosticio de
Stanschow Poznaniensi, Floriano do
Korithnicza Wisliciensi castellanis, multisque alijs fidedignis fidelibus nostris dilectis. Datum per (manus) venerabilium Iohannis Szaffranecz
decani Cracouiensis, regni Polonie vicecancellarij, necnon Stanislai Czolek cantoris Cracouiensis, eiusdem regni Polonie vicecancellarij,
nobis sincere dilectorum. Ia Stanislaw.
Ad relacionem eiusdem venerabilis domini Stanislai Czolek regni Polonie vicecancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z szarego jedwabiu pozostał.
1)Buk, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 394
1424. die 6. mensis Iulii, Gnesnae.
Vladislaus II. rex Poloniae ratam esse iubet donationem villae Mieścisko a Petro de Kobylin ecclesiae collegiatae Posnan.
b. v. Mariae factam.
R. Priuilegium Vladislai regis Polonie, vigore cuius Petrus de
Kobilin decanus Posnaniensis villam
Miescisko1) in districtu Posnaniensi situatam, pro canonico beate virginis Marie in summo Posnaniensi cum consensu regis donauit et
resignauit cum onere, vt canonicus seu prebendatus collegiate beate virginis Marie per se et suum substitutum singulis septimanis
in dicta collegiata pro peccatis eiusdem Vladislai superstitis et sue illustrissime prosapie, et illis decedentibus pro animabus
eorum euiternis temporibus absoluant. Sub actum Gnesne feria quinta infra octauas Visitacionis beate Marie virginis, anno
Domini millesimo quadringentesimo vigesimo quarto.
Teka Naruszewicza 14 N. 41 ex summario capituli Posnaniensis.
1)Mieścisko, wieś niegdy w pow. poznańskim.
Dokument Nr 395
1424. die 9. mensis Augusti, Lanciciae.
Vladislaus II. rex Poloniae ratum esse iubet decretum arbitrale inter episcopum et capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis
et cives Posnanienses latum.
R. Priuilegium serenissimi Vladislai regis Polonie, quo mediante concordiam inter reuerendissimum Andream Laskary episcopum
et capitulum Posnaniense, ab vna, et ciues Posnanienses, parte ab altera; initam, ad quam stabiliendam et ad sopiendas omnes
controuersias partes prefate sentencie arbitrali sese subiecerunt et in mediatoresque et compositores reuerendissimum archiepiscopum
Gnesnensem et primatem, tanquam superarbitrum, Iohannem episcopum Chelmensem, Iohannem Szaffraniec decanum Cracouiensem, regis
et regni cancellarium, necnon magnificum Sandivogium de
Ostrorog, Posnaniensem, Albertum de
Wszeradowo Calissiensem palatinos tanquam in arbitros consenserunt parereque iudicato sese submiserunt; serenissimus itaque rex eiusmodi
submissionem et sentenciam difinitiuam approbat, confirmat, perpetuumque robur apponit. Quaquidem arbitrali sentencia cautum
est: 1mo, quod canonicus fundi sancti Martini manuteneatur circa iura sua et eiusdem plebanus canonicus quidem in exercicio
plenario iuridiccionis; plebanus vero in possessione arearum, domorum et edificiorum plebanalium; insuper ex domibus iurisdiccioni
ciuitatis Posnaniensis subiectis census racione decime canonico soluatur, pascua libera ab vtrinque inter ciues ciuitatenses
et canonicales permittitur et solidatur(s), 2do. Pontem super
Cybina post
palacem biskupim fluuio episcopus cum capitulo edificare obligatur. 3io pontalia per medium grossum a curru (?) determinantur et assignantur.
4to. Medietas fluuij
Warta a dextris et a sinistris, integre planiciei fundorum capitularium capitulo adiudicatur cum libera piscacione. 5to. Ciues
Posnanienses pro commodo reipublice in littore capituli et ecclesie descendendo de Maiori Ponte ciuitatis super
Wartam a parte dextra, viam publicam, per quam itur versus oppidum
Sroda iuxta rippam fluuij
Warta reformare de consensu episcopi et capituli tenebuntur.
To mieysce zovie się Czartoryia. 6to. Statuitur vadium mille marcarum super ciues Poznanienses in casu appropriacionis sibi ripe, capitulo adiudicate, inhibiturque,
ne in loco, in quo aggerem ciues Posnanienses constructuri sunt, qui locus
Czartorya nuncupatur, aut aliqua parte planiciei ad rippam capitularem audeant ciues Posnanienses aliqua edificia construere sub pena
mille marcarum, ne per hoc sibi debeant dictam rippam vel fluuium aut aliquid ius proprietatis et possessionis in eisdem vsurpare.
Denique pro violencijs, impedimento thelonei et pro pena in signum temerarij ausus, vnus lapis cere per ciues Posnanienses
offerendus ecclesie decernitur. Cuius quidem arbitralis sentencie approbacio per serenissimum Vladislaum de datum Lancicie
feria quarta in vigilia sancti Laurencij martiris, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo quarto.
Teka Naruszewicza 14. N. 41 ex summario capituli Posnaniensis.
Dokument Nr 396
1424. die 10. mensis Augusti, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae subditos archiepiscopi Gnesnensis a portorio "targowe" dicto, denuo liberos facit et immunes.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithwanieque princeps et heres Russie, significamus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, quomodo reuerendissimus in Christo pater, dominus Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus
et primas, sincere nobis dilectus, in nostri praesencia personaliter constitutus, obtulit litteras maiestati nostre, predecessoribus
suis, dominis archiepiscopis Gneznensibus concessas, quod omnes ciues ac cmethones et subditi quilibet archiepiscopatus Gneznensis
predicti a solucione thelonei et foralis, alias
targowe, vbicumque transierint ac negotiati fuerint, liberi esse debeant et soluti. Supplicauit itaque nobis, vt iuxta continenciam
earundem literarum, ipsos circa libertatem eandem conseruare dignaremur. Cuius precibus, tamquam eius, qui nobis semper studuit
complacere, acclinati, ciuibus, oppidanis et cmethonibus subditisque archiepiscopatus Gneznensis vniuersis hanc graciam concessimus
et concedimus presentibus, vt nullibi in regno nostro, quocunque venerint et vbicumque ipsorum negociaciones exercuerint,
thelonea foralia, alias
targowe soluere debeant, quinimo ab eis liberi esse debeant et soluti. Quare vobis palatinis, castellanis, capitaneis, tenutarijs,
burgrabijs, procuratoribus, viceprocuratoribus, terrigenis, thelonearijs et quibuslibet officialibus nostris fidelibus dilectis,
firmis damus regalibus in mandatis omnino habere volentes, quatenus ciues, oppidanos, cmethones et quoslibet subditos archiepiscopatus
predicti circa hanc, quam ipsis graciam concessimus, conseruantes, thelonea et soluciones predictas forales, alias
targowe, et quaslibet alias nullibi sub capitaneatibus nostris, tenutis aut dominijs exigere et leuare presumatis, gracie nostre sub
obtentu; alias si feceritis, indignacionem gravissimam incurretis. Actum Lancicie feria quinta in die s. Laurencij, anno Domini
millesimo quadringentesimo vigesimo quarto. Relacio venerabilis domini Stanislai Czolek, regni Polonie vicecancellarij.
Z oryginalnego potwierdzenia króla Kazimirza Jagiellończyka, wydanego w Piotrkowie r. 1466, a przechowanego w Archiwum państwowem
w Poznaniu (Żnin).
Dokument Nr 397
1424. die 21. mensis Augusti, in Rozorażewo.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, inter Albertum abbatem Lubinensem et Ioannem de Morka de lacubus quibusdam litem
dirimens.
Nos Pasek Gogolewsky iudex Poznaniensis generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod (cum) sub
anno Domini millesimo CCCC XXIIII, feria secunda infra octauas Asumpcionis Marie, in domo nostre habitacionis in
Rosdrasewo sedebamus, ibi veniens ingeniosus vir Nicolaus de
Ponyecz, notarius domini abbatis Lubinensis, vnam litteram papiream, apertam, sigillatam sigillo citatorio ex parte iudicij regalis
Costinensis, nobis presentauit, cuius tenor sequitur in hunc modum:
"Sandiuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Vincencius de
Samotuli castellanus Medzirzecensis et capitaneus Wschouiensis, Dobrogostius de
Samotuli, subcamerarius Kalisiensis, Nicolaus de
Neparth castellanus Krziwinensis, Theodricus de
Myedzichod vexillifer Poznaniensis, Henricus de
Sedlnicza iudex Wschouiensis, Pelka de
Grzibno, magnifico ac nobili viris: Pasconi de
Gogolewo, Stanislao in
Szurkowo heredibus, iudici necnon subiudici Poznaniensibus, sinceram amiciciam, vbiuis autem pronam. Magnifice nobilisque viri, amici
dilecti! Noueritis, quod cum feria quarta proxima post festum sancti Iacobi apostoli gloriosi, in aduentu serenissimi principis,
domini et domini Wladislai Dei gracia regis Polonie nostri graciosi, sub anno Domini millessimo quadringentesimo vicesimo
quarto, iudicio ipsius maiestatis in
Cozsten sub estuario ante castrum presidebamus, vbi eciam vos domini iudex et subiudex vna nobiscum sedebatis iudicantes, ibi vnanimiter
iudicio eiusdem domini regis presidentes vniuimus et concordauimus perpetua concordia venerabilem ac religiosos viros, dominos
Albertum abbatem et totum conuentum monasterij Lubinensis, ex vna, et dominum Iohannem de
Morka pro lacubus inter
Dąbicze et
Mosczesicze et
Morka1), sed ad lacum
Malpynske, Morka et
Dąbicze minor habent (?), et in istis lacubus, videlicet
Dąbicze et
Mosczesicze talem venacionem dominus Iohannes de
Morka et post eum sua posteritas habebunt perpetuis temporibus, duntaxat ipsius piscator, sed non ipsius homines retibus wlgariter
nuncupatis
podrzesniczą, sabrodnyą a wyenczerzmi, sicut arundo transijt alias
zasla niczyesa, gulgustris, non[facie]ndo obstacula; sed abbas predictus cum conuentu debet habere eosdem lacus perpetuis temporibus excipiendo
venacionem domini Iohannis et sue posteritatis predicte et adaquacionem peccorum comunium uel comuniter et locacionem alias
p ........ omnium eciam abbatis, qui protunc fuerit et tocius conuentus. Homines debent habere omnem venacionem in istis lacubus,
accedere alias
przistąpicz ad ripam cum omnibus retibus omnium generum yeme et in estate et singulis temporibus, quocies fuerit oportunum temporibus
eternis, super quo adiudicata soluerunt. Prout in libro terrestri de uerbo ad uerbum est inuenta et conscripta presentibus.
Quare vestram amiciciam petimus presentibus, quatenus eisdem litteram vestram adiudicatoriam dare dignemini, sigillis vestris
roboratam, prout alijs terrigenis dare consweuistis et prout eciam est iuris et moris conswetudo terrestris. Datum et actum
die, anno, loco et testibus, quibus supra, citatorio sub sigillo."
Nos igitur iudex prefatus uisa sufficienti attestacione dominorum in presenti littera conscriptorum, tenoremque presentis
littere exaudientes et eam plenarie intelligentes, solumque Deum pre oculis habentes, presentem litteram ex informacione et
mandato speciali eorundem duximus confirmandam et eam presentibus confirmamus. In cuius rei testimonium sigillum nostrum et
domini Stanislai de
Surkowo subiudicis presentibus sunt appensa. Actum et datum die, mense, loco, testibus, quibus supra.
Dokument pargaminowy, wskutek wilgoci mocno zniszczony i w niektórych miejscach niedoodczytania wyblakły, przechowany jest
w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 34). Pieczęcie obie już nie istnieją.
1)Dębice, wieś dziś nieistniejąca.
Mościeszyce, dziś Mościszki, wieś w pow. kościańskim, par. Lubin.
Morka, wieś parafialna w pow. szremskim.
Dokument Nr 398
1424. die 25. mensis Augusti, in Łowicz.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis cum cmetonibus villae Wejsce de angariis quibusdam pactum.
Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod nos cum cmetonibus nostris de villa nostra
Weysce1) sita in districtu Lovicensi, pro et super censibus, necnon
poradlne, wieprzowe, wieczne et alijs solucionibus, tam magnis, quam paruis, quas soluere consueuerunt, ordinacionem fecimus infrascriptam, quod amodo
predicti cmetones ville predicte duas marcas monete communis de quolibet manso possesso singulis annis, vnam in festo sancti
Nicolai confessoris, reliquam marcam in festo s. Iohannis baptiste soluere tenebuntur. Hoc eciam adiecto, quod predicti cmetones
ab omnibus laboribus et oneribus tam castri, quam allodiorum sunt et debent (esse) supportati, preter hoc, quod duobus diebus
prata nostra in
Blendowo2) falcastrare et per duos currus siue plaustra lignorum ad castrum nostrum Lovicense quilibet cmeto adducere sint adstricti.
Cum autem iudex castri nostri Lovicensis predicti ad prefatam villam nostram, ad colloquium wlgariter
wiecze venerit, prefati cmetones quatuor pullis et vno quartali cereuisie et tantummodo panibus tenebuntur ipsum iudicem procurare.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in
Łowicz feria quinta in die sancti Bartholomei apostoli, anno Domini MCCCC XXIV.
Teka Naruszewicza 14 N. 35 ex inventario capituli Gnesnensis.
1)Wejsce, wieś w pow. łowickim, par. Kocierzew.
2)Błędów, wieś w pow. i par. Łowicz.
Dokument Nr 399
1424. die 28. mensis Augusti, Posnaniae.
Moscicius castellanus Posnaniensis decem marcas census annui ex reditibus oppidi Koźmin Nicolao de Górka cancellario Posnaniensi
C marcis vendit.
R. Mathias Cordebog altarista et officialis Poznaniensis poświadcza, że Mościc kasztelan poznański sprzedał za 100 grzywien
monety polskiej 10 grzywien czynszu rocznego na mieście
Koźminie1) Mikołajowi z
Górki, kanclerzowi poznańskiemu. Do płacenia tego czynszu obowiązuje się Mościc pod karami kościelnemi a wraz z nim Jakub Boczek
burmistrz i Michał krawiec rajca koźmiński.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1442. Do przywileju przywieszone były pieczęcie. Pierwsza wyobrażała
sędziego sądu ostatecznego, z którego ust dwa miecze wychodziły; u dołu osoba klęcząca. Napis otokowy: sigillum perpetuum
officialatus ecclie Poznanien. Druga pieczęć wyobrażała w tarczy herb Łodzię; trzecia miasta Koźmina przedstawiała orła z
rozpostartemi skrzydłami.
1)Koźmin miasto w powiecie krotoszyńskim.
Dokument Nr 400
1424. die 29. mensis Augusti, in Sochaczów.
Semovitus Senior dux Masoviae et Russiae bona archiepiscoporum Gnesnensium ab angariis quibusdam libera facit et immunia.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Semouithus senior Dei gracia dux Mazouie Russieque, princeps terrarum
Plocensis, Rawensis, Zawkrzensis, Sochaczouiensis, Gostinensis, Plonensis ac dominus et heres Wysznensis, significamus omnibus
et singulis, presentibus et futuris, coram quibus tenor presencium fuerit recitatus, quod animaduertentes ac attenta et diligencia
vigili considerantes clare fidej merita ac crebrarum complacenciarum constanciam, quibus nobis reuerendissimus in Christo
pater dominus Albertus archiepiscopus et primas vna cum suo capitulo sancte ecclesie Gneznensis complacuerint, de quorum eciam
sufficienti probitate et oracionum sedulitate nostra magnificencia laudabile testimonium recepit, horum intuitu ac volentes
eciam nostre ac nostrorum predecessorum et successorum animarum subuenire saluti, de vnanimi consensu et voluntate filiorum
ac dominorum assessorum nostrorum infrascriptorum, omnes consuetudines perniciosas et dampnosas ecclesie Gneznensi et subditis
ipsius, que non ex nostra sciencia, sed ex mala induccione et vsurpacione creuerunt et fuerunt introducte, sic, quod decedentibus
archiepiscopis ecclesie supradicte Gneznensis, capitanej, burgrabij, procuratores et alij officiales nostrj ex consuetudine
predicta bona mobilia et immobilia, opida, villas, allodia ac decimas mense archiepiscopalis, iacencia in terra nostra Mazouiensi,
occupare de ipsisque se intromittere ac ipsorum tenutam et possessionem nomine nostro recipere solebant, ex quibus occupacionibus,
intromissionibus ac possessionis dictorum bonorum recepcione subditi ecclesie predicte graues oppressiones, perturbaciones,
spolia, rapinas, molestias, angariaciones sunt perpessi et sustulerunt, ex quibus labores ac actiones ipsorum in nichilum
fuerunt redacte, ita, quod prefati subditi ex eo ad extremam egestatis inopiam sepius deuenire solebant: ne igitur huiusmodj
perniciose et dampnose consuetudines dicte ecclesie Gneznensi et subditis ipsius inualescant et per quempiam ex nostris sucessoribus
obseruentur, ipsas exnunc et in perpetuum pro nobis et nostris successoribus reprobamus, abdicamus, tenore presencium deponimus
et eradicamus ac estinguimus et pro reprobatis, abdicatis, depositis, extinctis et eradicatis habere volumus, ita, quod dum
contingat aliquem ex archie- piscopis, qui pro tempore fuerint, ab hac luce migrare, extunc nos vnacum successoribus et officialibus
nostris supradictis nullam de iutromittendis se per nos uel nostros officiales de huiusmodj bonis seu occupandi ipsa bona
volumus habere facultatem. Inhibentes exnunc prout extunc et extunc prout exnunc omnibus et singulis nostris officialibus
sub pena maledictionis eterne ac sub obtentu gracie nostre, ne peramplius deceteroque de dictis bonis mense archiepiscopalis,
in terra nostra Mazouiensi, ut prefertur, locatis et sitis, post mortem domini archiepiscopi, quem tunc morj contingat, se
audeant intromittere uel ipsa bona quouismodo occupare presumant. Verum quia condicionem infrascriptam expressimus et expressam
ipsam habere volumus, quod prelati, canonici ac capitulum Gneznense, quam primum ipsis constaret aut ad noticiam ipsorum deneniret
de morte archiepiscopi, vnum vel duos prelatos uel canonicos de vnanimi voluntate et consensu debent eligere et deputare,
quibus sic deputatis et electis per ipsos nobis aut successoribus nostris, qui tunc terram Sochaczouiensem in dicione et possessione
suis habebunt, de morte domini archiepiscopi tunc defuncti debent insinuare et intimare tamquam domino domino terre et benefactorj
ecclesie Gneznensis, qui ex innata benignitate tantis bonis hereditarijs ecclesiam priuilegiauit, donauit et dotauit. Qui
prelati sic per capitulum supradictum Gneznense deputati ad nos cum literis sigillo capituli sigillatis venire debent et per
hec verba, que secuntur, mortem domini archiepiscopi nobis insinuabunt: "Magnifice princeps! Vestre magnificencie insinuamus
de morte domini nostrj archiepiscopi tamquam domino terre, dotatorj, protectorj et benefactorj ecclesie Gneznensis, deuote
et humiliter supplicantes, quatenus velitis bonorum mense archiepiscopalis, in terris Mazouie iacencium, quorum vacante sede
archiepiscopalj Gneznensi ad nos est administracio deuoluta, esse pius defensor, tutor et protector." In cuius rej testimonium
sigillum nostre maiestatis est appensum. Actum et datum in
Sochaczow feria tercia festiuitatis Decolacionis sancti Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quarto.
Presentibus ibidem preclaris principibus Semouito, Kazimiro, Troydeno et Wladislao ducibus Mazouie etc. filijs nostris carissimis,
necnon validis et strennuis viris, dominis tunc nobiscum in presenti tractatu sedentibus, videlicet Nicolao de
Opporowo Lanciciensi, Stanislao Grad de
Szrzensco Plocensi pallatinis, Martino de
Calinowa Syradiensi, Sassino alias Gamba de
Trampky Plocensi, Andrea de
Coslowo Gostinensi castellanis, Alberto Malsky tunc capitaneo, Adam de
Thur iudice Lanciciensibus ac venerabilibus Michaele de
Borzissowo preposito ecclesie collegiate sancti Michaelis in ciuitate Plocensi et cancellario Gostinensi ac Czamborio de
Gilowo cancellario Rawensis et canonico Plocensis ecclesie collegiate sancti Michaelis, qui tunc presencia habuerunt in comissis
et alijs quampluribus fidedignis.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477, fol. 4.
Dokument Nr 401
1424. die 28. mensis Septembris, Gnesnae.
Catharina abbatissa monasterii Gnesnensis ad s. Claram advocatum civitatis Kostrzyń dotat.
R. Katharina abbatissa monasterii s. Clare in
Gnezna, nadaje szlachetnemu Spytkowi, wójtowi miasta
Kostrzynia1), cztery jatki rzeźnicze, 11/2 ogroda w
Kostrzynie, leżącego przy ulicy skokowej i drugi ogród przy ulicy łaziennej wraz z ich placami, do którychto nieruchomości wójtowie nie
mieli dotąd prawa wedle przywileju fundacyjnego księcia Przemysła z r. 1251, który się transumuje. Gnezne feria quinta in
vigilia s. Michaelis archangeli. Testes: Helizabeth vicaria, Margaretha hortiaria, Clara Machulka, Heduigis, custodes alterius
horti, Dorothea clavigera, Margaretha Oyem, Katherina Spitkonis, Przechna, Thomislawa Thomascze, Margaretha et alia Margaretha
sacristiana, Przechna de Oweczsky, Swyechna Doronka, Smichna, Iacobus de
Geschky, Iohannes Tarnka de Gnezna, Iohannes Supiak, Thomas de
Szyekyerky, Nicolaus de
Wydzyrzyno, Troyan de
Ruscza heredes, Nicolaus de
Czeschewo ad ecclesiam de
Dambnycza presentatus.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1494.
1)Kostrzyn miasto w pow. szredzkim.
Dokument Nr 402
1424. die 1. mensis Octobris, in Sadowie.
Vladislaus II. rex Poloniae Alberto archiepiscopo Gnesnensi decem laneos in silva Mokow dicta, confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Illis, qui merentur dexteram de promptuario nostre liberalitatis, libenter
porrigimus, vt digna retribucio meritum probitatis extollat et congrue retribucionis premium pluralitas magnificet meritorum.
Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithwanieque princeps suppremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo consideratis meritorum diuersorum
indicijs, quibus reuerendus in Christo pater, dominus Albertus archiepiscopus sancte Gneznensis ecclesie et primas, constanti
fidelitatis feruore pro republica sathagendo, nostre complacuit maiestati, et auctore domino complacere poterit in futurum,
cupientes itaque, vt eius renumerata deuocio elucescat et ceteris prodeat in exemplum, ad honorem omnipotentis Dei eiusque
gloriosissime Virginis matris Marie ac sancti Adalberti omniumque Sanctorum, de fonte liberalitatis nostre et ex certa nostra
sciencia dedimus et donauimus, damus et donamus per presentes decem laneos siue mansos in acre silue nostre
Mokow districtus Gneznensis, wlgariter
Nastarku pro agris et alijs vtilitatibus dimenciendos, per ipsum suosque successores legittimos perpetuis temporibus sub eisdem modis,
condicionibus et qualitatibus, quibus viginti lanei alias de benignitate nostra regia sibi successoribusque suis legittimis
perpetuo et irreuocabiliter in acre eiusdem silue vigore aliarum literarum nostrarum datis et donatis(s) dimecientur, vnacum
dictis viginti mansis insolidum computandos, tenendos, habendos et pacifice possidendos. De quibusquidem triginta laneis preter
modos, condiciones et qualitates in donacione viginti laneorum descriptas, expressas et contentas, quibus omnino in nullo
volumus derogare, duo laneorum predictorum pro plebano dotando, duo pro sculteto villanorum et sex pro alodio ecclesie prefate
in dictis triginta laneis auctore Domino locando, iure perpetuo redigentur; reliqui vero, viginti lanei pro vsu suo et successorum
suorum conuertentur, in quo prefati domini Alberti suorumque successorum conscienciam oneramus. Harum nostrarum vigore literarum,
quibus sigillum nostrum presentibus est appensum, in fidem et robur perpetue firmitatis. Actum in
Sadowe, die dominico proximo post festum sancti Michaelis archangeli, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quarto. Presentibus
ibidem magnificis, strennuis et nobilibus viris, dominis: Iohanne de
Tarnow Cracouiensi, Iacobo de
Coneczpole Siradiensi palatinis, Petro Schaffranecz subcamerario, Martino de
Wroczimow vexillifero Cracouiensibus, Martino castellano Zauichostensi et Stiborio subdapifero Lanciciensi et alijs quampluribus fidedignis,
fidelibus nostris dilectis. Datum per manus venerabilium virorum, dominorum Iohannis decani Cracouiensis, cancellarij et Stanislai
Czolek cantoris Cracouiensis, vicecancellarij regni Polonie, nobis sincere dilectorum.
Ad relacionem domini Stanislai Czolek cantoris Cracouiensis, vice cancellarij predicti.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 372 a), w skutek wilgoci bardzo zniszczony
i zblakły. Po pieczęci pozostał tylko sznurek z blado różowego jedwabiu.
Dokument Nr 403
1424. die 13. mensis Octobris, Posnaniae.
Nicolaus Moldorf pellifex tres marcas census annui reemptionalis Nicolao Krogelweyth altaristae ecclesiae parochialis ad s.
Mariam Magdalenam vendit.
R. Lucas institor prothoconsul, Nicolaus Gocze, Petrus Goldener, Wyrzbantha, Iacuschius Crol, Iohannes Barger, Henricus Lindenar,
Szwyenscho carnifex, consules ciuitatis Posnanienses, poświadczają, że gdy zasiadali w zagajonym sądzie, na którym byli ławnikami
Falkyer Stowen, Jan Cleyze, Henryk Buchwald, Konrad Otthendorff, Jan Falkenhayn, Mikołaj Strosberg, Mikołaj Beme, Kaltwasser,
a któremu przewodniczył Mikołaj Lindenar wójt miasta, stanąwszy w obec nich Mikołaj. Moldorf kusnierz, sprzedał Mikołajowi
Krogelweyth ołtarzyście ołtarza śś. Anny i Urbana w kościele parafialnym św. Maryi Magdaleny 3 grzywny polskie rocznego czynszu
z domu leżącego przy ulicy butelskiej naprzeciw domu Fetternikla, a to na wyderkaf. Czynsz ten po śmierci Mikołaja ma być
wypłacany jego następcom w altaryi; może zaś być także w trzech częściach skupionym, płacąc za każdym razem po 10 grzywien
kapitału za każdą grzywnę czynszu. Feria sexta ante festum s. Heduigis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1527.
Dokument Nr 404
1424. die 14. mensis Novembris, Romae.
Martinus V. P. M. ratum facit decretum arbitrale de dote praepositurae ecclesiae cathedralis Gnesnensis latum.
Martinus episcopus seruus seruorum Dei. Venerabili fratri .. episcopo Poznaniensi, salutem et apostolicam benedictionem. Ex
debito ministerij pastoralis, quo ecclesiarum omnium regimini presidemus, ad ea, per que ecclesiarum, presertim metropolitanarum,
ac in eis diuinis deditarum laudibus personarum, statui et indempnitatibus consulitur, libenter intendimus, et ijs, que propterea
rite facta fuere, ut illibata persistant, libenter, cum a nobis petitur, apostolici uolumus adijci muniminis firmitatem. Sane
pro parte dilectorum fillorum .. decani et capituli ecclesie Gneznensis nobis nuper exhibita peticio continebat, quod olim
ipsi ac dilectus filius Sdzislaus rector parochialis ecclesie in
Goszdowo, Gneznensis diocesis, qui ad hoc pro parte dilecti filij Alexandri, electi Tridentini, tunc prepositi dicte ecclesie sufficienti
mandato siue potestate deputatus erat, proinde attendentes, quod graues uicibus plerisque inter prepositos dicte maioris ecclesie
antea existentes et huiumodi capitulum occasione villarum, domorum, ortorum et arearum capituli Gneznensis nuncupatorum ac
iurisdictionis in eis dissensiones exorte fuerant et talibus deinceps, quantum in eis erat, obuiare uolentes, super hijs omnibus
in quondam Nicolaum prepositum domus sancti Iohannis Sepulcri dominici ante Gneznam, ordinis sancti Augustini, ac dilectos
filios Vincencium Vneouiensis et Thomam Lanciciensis dicte diocesis ecclesiarum archidiaconos, tanquam in arbitros, arbitratores
ac amicabiles compositores compromittere curarunt et quiquidem arbitri huiusmodi arbitrio in se sponte suscepto, eciam de
ipsarum consensu parcium pronuncciarunt, sentenciarunt, laudarunt et ordinarunt, quod prepositus dicte ecclesie Gneznensis
pro tempore existens, racione prepositure eiusdem ecclesie Gneznensis perpetuis temporibus villam
Scarbimirzicze cum omnibus decimis et maldratis prope opidum
Kyszkowo in villis qualitercumque appellentur, que ab antiquo ad dictam preposituram pertinebant, possideret, necnon pro fundo dicte
prepositure
Goszdowo, Minychewo et
Parczewo villas, que alias de huiusmodi capituli eciam tunc iuri necnon interesse, proprietati et dominio eis in illis quomodolibet
competentibus expresse renunciancium et in prepositos dicte ecclesie Gneznensis, qui fuerint pro tempore, ac eandem preposituram
transferencium, nichilique in eis iuris reseruancium mensa erant perpetuo habere, alia uero ville, molendina, domus, orti
et aree, uocabulo capituli Gneznensis huiusmodi nuncupata et in quibus ipse Sdzislaus uigore mandati siue potestatis eiusdem
omnibus iuribus, iurisdiccionibus, proprietatibus et dominijs dicte prepositure tunc quomodolibet competentibus, sponte et
libere renuncciauit, illaque in huiusmodi capitulum transtulit, eiusdem capituli esse debeant, saluo, quod dicta prepositura
suam habeat aream antiquam penes curiam archiepiscopalem Gneznensem consistentem, quodque si prepositus ipsius ecclesie Gneznensis
pro tempore existens, ad tractatus inibi capitulares abilis et distribucionum quotidianarum ac eciam prouisionum villarum
huiusmodi capituli capax fuerit, vnam pro se ex dictis villis et prouisionibus, quam tempore eo, quo ipse huiusmodi capitulo
intersit, uacare contigerit, aliorum dicte ecclesie Gneznensis canonicorum ad instar optare ac optinere, et que eciam ex causis,
propter quas illa alicui prelato uel canonico dicte ecclesie Gneznensis auferenda foret, ab eodem preposito pro tempore existente,
auferri, ac de ea per huiusmodi capitulum libere prouideri ualeat, ipseque prepositus pro tempore existens in capitulo ibidem
generali et non alias cum consilio huiusmodi capituli et in eiusdem prepositi pro tempore existentis absencia, suo nomine
senior prelatus aut canonicus dicte ecclesie Gneznensis, domos, ortos, et areas canonicales circa Gneznensem predictam, necnon
sancti Laurentij Gneznensem ecclesias consistentes, cum uacauerint, alicui de gremio huiusmodi capituli conferat inibi, residentem
preforendo absenti. Et insuper postquam dictus Sdzislaus eciam uigore mandati siue potestatis huiusmodi omnibus et singulis,
tam iudicum, quam arbitrorum sentencijs et eciam desuper a Sede apostolica ac alias habitis confirmacionibus, necnon priuilegijs,
consuetudinibus, rescriptis, statutis et disposicionibus, per que prepositum et preposituram huiusmodi aliquod ius in dictis
villis, domibus, ortis et areis alias, quam ut premittitur, habere posse appareret, renunciarat, ipsi arbitri illa omnia sic
renunciata, cassa et irrita esse uoluerunt, nulli dictarum parcium aliquod commodum deinceps allatura hijs inter alia, quod
partes ipse laudum et arbitrium huiusmodi sub pena quatuor milium ducatorum auri puri de Camera, boni et iusti ponderis, per
illam ex dictis partibus, que contraueniret pro vna relique parcium earundem et alia medietatibus fabrice dicte ecclesie Gneznensis
applicanda, emologare ac perpetuis futuris temporibus inuiolabiliter tenere deberent et nonnullis alijs tunc adiectis, prout
in litteris auctenticis desuper confectis, ipsorum prepositi et capituli sigillis munitis, plenius. dicitur contineri. Quare
pro parte dictorum decani et capituli nobis fuit humiliter supplicatum, ut sentencie, laudo et arbitrio predictis, necnon
alijs, que ea contingunt, in ipsis litteris contentis, pro ipsorum subsistencia firmiori robur apostolice confirmacionis adijcere
de benignitate apostolica dignaremur. Nos itaque, qui de premissis certam noticiam non habemus, huiusmodi supplicacionibus
inclinati, fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatinus si et postquam uocatis, qui fuerint uocandi, tibi de
sentencia, laudo et arbitrio predictis legittime constiterit, illa et prout racionabilia sint, alia, que huiusmodi sentenciam,
laudum et arbitrium contingunt, in dictis litteris contenta, ac quecumque inde secuta auctoritate nostra aprobes et confirmes,
supplendo omnes defectus, si qui forsitan interuenerint in eisdem. Datum Rome apud sanctam Mariam maiorem, XVIII kal. Decembris,
pontificatus nostri anno septimo.
(na zakładce) Rta gratis. - P. de Ioartimberg.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 368), opatrzony jest ołowianą bulą
papieża Marcina V, zawieszoną na zgrzebnym konopnym sznurku.
Dokument Nr 405
1424. die 17. mensis Decembris, in Iarocin.
Mathiae de Iarocin cum civibus civitatis Iarocin de censu quodam, szos dicto, pactum.
R. Mathias heres in
Iaroczyno,1) oświadcza na prośby mieszkańców miasta
Jarocina, iż na przyszłość mają mu płacić rocznie 20 grzywien zwyczajnej monety tytułem census consueti wlgariter
szosch, to jest 10 grzywien na św. Jan i 10 grzywien na św. Marcin. Z tych pieniędzy obowiązuje się Maciej dawać rocznie ołtarzyście
ołtarza NMaryi Panny w kościcle jarocińskim 6 grzywien, to jest 3 grzywny na św. Jan i 3 grzywny na św. Marcin. Oprócz tego
wciela do miasta i prawu miejskiemu poddaje ulicę leżącą przed bramą ku Koźminowi; zagrodników zaś tamże siedzących uwalnia
od robót i danin dworskich, koloniści zaś (inquilini) i inni, którzy czasowo w mieście przebywają, nie mają już odtąd grabić
siana dworskiego. W końcu zwalnia mieszczan sprzedających na targu sierpy i kosy od opłacania
targowego, które dawniej płacili. In
Iaroczyno die dominica post festum b. Lucie virginis. Testes: Iohannes plebanus, Mathias et Thomas altariste in
Iaroczyno, Derslaus de
Mokronosz, Iohannes de
Szuchorzewo, Derslaus de
Unyeslaw, Sawischa de
Gorki, Petrus de
Wola.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta obligationum de a. 1501.
1)Jarocin miasto w powiecie pleszewskim.
Dokument Nr 406
1425. in Zbąszyn.
Abraham Głowacz de Zbąszyn Nicolao Chorotka molam quandam vendit.
In nomine Domini amen. Cunctorum perit memoria factorum, nisi scripture presidio et testium adminiculo presens pagina fuerit
insignita. Proinde nos Abraham Glowacz heres in
Dzbąszyn, omnibus et singulis, tam presentibus, quam futuris, ad quos presentes deuenerint, profitemur, quomodo vendidimus molendinum
nouum, dictum
nowy mlyn, penes molendinum monasterij fratrum de
Obra,1) dictum
Rachocina gac, videlicet terciam mensuram wlgariter
miary in molendino dicto, pro nobis duas reseruando. Cui quidem molendinatori addimus liberam piscaturam in flumine dicto
Doyca, exceptis stagnis et lacubus nostris, et si solus venari non poterit, alium loco sui poterit habere. Item idem molendinator
duos nostros porcos fouere et nutrire debet; et penes hoc molendinum hortum eciam, vbi habere potuerit, erigere et excolere
potest. Simili modo pratum, vbi in syluis nostris exstirpare et excollere posset, hoc sibi indulgemus, exceptis tamen, vbi
inter prata nostrorum hominum interessent, quod inter prata dicta suum pratum non habeat. Venacionem vero cum vulturibus leporum
et paruorum animalium potest actitare. Eciam addimus ad duos annos libere cereuisiam propinare, laborioso viro Nicolao Chorotka,
olim molendinatori de
Iaromierz, suisque legitimis successoribus natis ac nascendis, damus, concedimus et incorporamus, per ipsum Nicolaum Chorotka et suos
successores habendum, tenendum, vtifruendum et in vsus beneplacitos, prout sibi et suis successoribus placuerit, conuertendum.
Quod quidem molendinum potest et possunt vendere, mutuare, alienare cum omnibus et singulis vtilitatibus suprascriptis. Vt
autem hec omnia predicta robur habeant perpetue firmitatis, sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Dzbanszin, sub anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo quinto. Presentibus hijs testibus, videlicet domino Iohanne Cranszlin
et Iohanne herede de
Chobienica et Andrea olim amurgrabio(s) de
Dzbanszin.
Liber privilegiorum monasterii de Obra z r. 1620, str. 48.
1)Obra, wieś parafialna w pow. babimojskim.
Dokument Nr 407
1425. die 15. mensis Martii, in Ostroróg.
Sandivogius de Ostroróg capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet donationem V marcarum annuarum a Nicolao de Baworów ecclesiae
in Ostroróg factam.
R. Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, potwierdza darowiznę 5 grzywien polskich rocznego czynszu,
którą Mikołaj
z Baworowa, dziedzic w
Bieninie był uczynił ołtarzowi Trzech króli w kościele parafialnym w
Ostrorogu1) na rzecz Jana ołtarzysty tegoż ołtarza. In
Ostrorog feria quinta ante dominicam Letare. Testes: Nicolaus Dobyeschowsky plebanus in
Szrem, Stephanus de
Chyby, Iohannes de
Sczapy, Bassykon de
Przyborowo, Johannes Grzykowsky, Sandivogius Trycz de
Camona heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1497.
1)Ostroróg miasteczko w pow. szamotulskim.
Dokument Nr 408
1425. die 28. mensis Martii, in Srzem.
Proconsul et consules civitatis Sremensis Catharinae relictae viduae Mathiae Gricca duas marcas annuas census reemptionalis
XX marcis vendunt.
R. Proconsul, consules et iurati civitatis
Srzem1) oświadczają, że sprzedali na wyderkaf za 20 grzywien groszy praskich czynsz roczny 2 grzywny na wszystkich dochodach miejskich
Katarzynie mieszczance szremskiej, wdowie po Macieju Gricca mieszczaninie szremskim, któryto czynsz pomieniona Katarzyna darowała
gwardyanowi i zakonnikom kościoła św. Krzyża w
Srzemie. In
Srzem feria quarta proxima post dominicam Iudica.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1436.
1)Srzem miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 409
1425. die 15. mensis Aprilis, in Konin.
Vladislaus II. rex Poloniae Svantoslao de Siemianczyno CXVII marcas in villa Rusowo inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes grate fidelitatis studiosa obsequia et constantis fidei merita, quibus strenuus Swantoslaus,
heres de
Szemianczyno, miles noster fidelis nobis complacuit, et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius poterit complacere, horum intuitu
volentes ipsum graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad obsequia nostra continuo reddere prompciorem, sibi in et super
villa nostra dicta wlgariter
Rusowo,1) in terra Maioris Polonie, in districtu Kalissiensi sita pariter et locata, centum septem decem marcas monete et numeri Polonicalium,
quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, damus, donamus, addimus, inscribimus pariter et largimur tenore presencium
mediante. Quamquidem villam
Russowo idem Swantoslaus tenebit, habebit, vtifruetur et pacifice possidebit, cum omnibus ipsius ville vtilitatibus, fructibus, censibus,
prouentibus, attinencijs, emolumentis, agris, pratis, borris, gaijs, mellificijs, piscinis, lacubus, riuis et aquarum decursibus
ac pertinencijs vniuersis tamdiu, donec predicte centum et septemdecem marce supradicto Swantoslao aut suis successoribus
legittimis, per nos aut nostros successores fuerint exsolute integraliter et ex toto. Quibus quidem centum et septemdecem
marcis exsolutis, predicta villa
Ruszowo ad nos et nostros successores redire debebit pleno iure: contribucionibus autem, exaccionibus et stacionibus nostris regalibus
in omnibus semper saluis, quas pro nobis et nostris successoribus penitus reseruamus. Harum quibus sigillum nostrum appensum
est tesimonio literarum. Datum in
Conyn die dominico Quasimodo geniti, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quinto. - Ad relacionem venerabilis Stanislai
custodis et cantoris, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 14 N. 63 z oryginału pargaminowego anihilowanego, opatrzonego pieczęcią na pasku pargaminowym, a przechowanego
niegdy w Archiwum koronnem.
1)Russów wieś w pow. kaliskim, par. Tykadłów.
Dokument Nr 410
1425. die 11. mensis Maii, Posnaniae.
Consules civitatis Posnaniae testantur, Catharinam relictam viduam Pabissii Michaeli altaristae ecclesiae Posnan. ad s. Mariam
Magdalenam domum et macellum contulisse.
R. Lucas proconsul, Nicolaus Gecze, Petrus Goldener, Ianissius Crol, Wyrzbantha, Iohannes Barger, Henricus Lindiner et Swansko
carnifex, consules ciuitatis Posnaniensis oświadczają, iż w ich obecności oraz w obecności ławników miasta: Henryka Buchwalda,
Konrada Ottendorffa, Jana Cliszy, Falkiera Sthowena, Jana Falkenhaina, Mikołaja Strossberga, Mikołaja Bemego piekarza i Zygmunta
Kalwassyra stanąwszy Katarzyna wdowa po Pabiszu mieszczaninie poznańskim, darowała Michałowi ołtarzyście ołtarza św. Katarzyny,
Małgorzaty, Doroty, 11 tysięcy Panien, fundowanego przez tęż Katarzynę w kościele św. Maryi Magdaleny w Poznaniu dom
in vico miasta Poznania, należący dawniej do Piotra Goldenera. Dalej darowała temuż Michałowi jatkę rzeźniczą w rynku leżącą. Dom
ten i jatkę wymawia sobie Katarzyna dożywotnie, po jej zaś śmierci ma ks. Michał takowych na korzyść swego ołtarza używać.
Prawo patronatu spada po śmierci fundatorki na miasto. Posnanie feria sexta proxima post festum b. Stanislai martyris, in
pretorio.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1446 - 1447.
Dokument Nr 411
1425. die 12. mensis Iunii, Gnesnae.
Vladislaus II. rex Poloniae privilegia quaedam monasterio Landensi de villa Wronczyno data, rata esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei momoriam. Ne error obliuionis gestis sub tempore versantibus, in posterum pariat detrimentum,
alta regum et principum consilia decreuerunt, ea literarum apicibus et testium annotacione perhennari. Proinde nos Wladislaus
Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Lancicie, Siradie, Cuiauie, Lithwanie princeps supremus, Pomeranie,
Russieque dominus et heres, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo in nostra nostrorumque prelatorum
et baronum presencia personaliter constitutus venerabilis et religiosus frater Sifridus abbas de
Landa, ordinis Cisterciensis, quasdam literas iudicum nostrorum et nostras super bonis et villa
Wronczyno,1) monasterij sui Landensis exhibuit et produxit, nostre maiestati debita cum instancia supplicando, quatenus sibi easdem literas
de innata nobis regie benignitatis clemencia rathificare, approbare, renouare et confirmare dignaremur. Quarum quidem literarum
tenor per ordinem de verbo ad verbum sequitur et est talis:
(Sequuntur litterae: Wirbantae capitanei Maioris Polonae generalis de anno 1357. (Cod. dipl. Mai. Poloniae N. 1363);
Premislii II. ducis Maioris Poloniae de anno 1292 (Cod. dipl. Mai. Poloniae N. 685);
Wirbantae capitanei Maioris Poloniae de anno 1363 (Cod. dipl. Mai. Poloniae N. 1491);
Eiusdem capitanei Wirbantae de eodem anno 1363 (Cod. dipl. Mai. Poloniae N. 1490);
Eiusdem capitanei Wirbantae de anno 1362 (Cod. dipl. Mai. Polon. N. 1478);
Eiusdem capitanei Wirbantae de anno 1364 (Cod. dipl. Mai. Polon. N. 1519);
Sandivogii capitanei regni Poloniae de anno 1375 (Cod. dipl. Mai. Pol. N. 1723);
Wladislai II. regis Poloniae de anno 1386 (Cod. dipl. Mai. Poloniae N. 1845);
Nicolai iudicis Calissiensis de anno 1388 (Cod. dipl. Mai. Poloniae N. 1874); necnon
Mathiae iudicis Calissiensis de anno 1402).
Nos vero peticionibus eiusdem Sifridi abbatis tamquam iustis et racioni consonis benigniter acclinati, literas ipsius suprascriptas
in omnibus earum punctis, articulis, capitulis et clausulis in ipsis contentis rata habentes atque grata, ex certa nostra
sciencia ratificamus, gratificamus, innouamus, confirmamus, approbamus, decernentes, ipsas robur obtinere perpetue firmitatis.
Harum quibus sigillum nostre maiestatis est appensum testimonio litterarum. Actum Gnesne feria tercia infra octauas Corporis
Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo vigesimo quinto. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis: Alberto
sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo et primate, Andrea Posnaniensis episcopo ecclesiarum, necnon magnificis et strenuis:
Sandiuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Mathia de
Labiszyno Brestensi, Iohanne de
Koscielec Gniewcouiensi, Alberto de
Wscheradowo Kalisiensi, Martino de
Ritwiany Lanciciensi palatinis, Vincencio de
Szamotuly Miedzyrecensi, Andrea de
Domaborz Caminensi, Thoma de
Pakoszcz Bidgostiensi, Iohanne de
Lichin Sremensi et Ianussio de
Brzozoglowy Landensi castellanis et alijs militibus et baronibus nostris, fidelibus dilectis, in numero copioso. Datum per manus venerabilium
Iohannis decani Cracouiensis, cancellarij, et Stanislai Czolek custodis Gnesnensis, cantoris Cracouiensis, scolastici Sandomiriensis
et canonici Poznaniensis ecclesiarum, regni nostri vicecancellarij, nobis sincere dilectorum.
Ad relacionem eiusdem venerabilis Stanislai Czolek custodis Gnesnensis, regni Polonie vicecancellarij.
Series privilegiorum monasterii Landensis lit. B, str. 43.
1)Wronczyn, wieś w pow. poznańskim, par. Modrze.
Dokument Nr 412
1425. die 24. mensis Iunii, Posnaniae.
Vladislaus II. rex Poloniae in oppido Sródka Andreae episcopi Posnaniensis proprio, nundinas instituit.
R. Wladislaus rex Polonie w celu wynagrodzenia zasług Andrzeja biskupa poznańskiego nadaje jego miastu
Sródce1) pod Poznaniem prawo odprawiania targów co czwartek a jarmarków co rok w dzień po św. Małgorzacie i w oktawę św. Michała.
Na dnie te wolno kupcom zewsząd przybywać z towarami wszelkiego rodzaju, wyjąwszy sukien farbowanych, których w dnie targowe
sprzedawać nie wolno. Poznanie ipso die s. Johannis baptiste. Testes: Albertus archiepiscopus Gnesnensis, Sandivogius de
Ostrorog, palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Andreas de
Domabors Camenensis castellanus, Dobrogostius de
Schamotuli Calissiensis subcamerarius, Prisco iudex Poznaniensis, Zaramba de
Calinowa curie regie marschalcus.
Datum per manus Stanislai Czolek custodis Gneznensis, regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum m. Poznania N. 476. Po pieczęci pozostały tylko szczątki nici jedwabnych.
1)Sródka dzielnica miasta Poznania, na prawym brzegu Warty.
Dokument Nr 413
1425. die 29. mensis Iunii, (Posnaniae).
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum Erasmo de Naramowice X marcas census annui ex villa Pławiska addicens.
R. Pasek Gogolewski iudex Poznaniensis generalis wiadomo czyni, że gdy zasiadał w czasie i miejscu poniżej wskazanem, oddano
mu pismo zapieczętowane
sigillo citatorio sądu królewskiego poznańskiego następującej treści: Mikołaj z Baworowa zastępca wojewody, Wojciech z Wszeradowa kasztelan
kamiński, Dzierźsław z Orzeszkowa murgrabia poznański, Mikołaj z Siekierek zastępca podsędka i Dzierźsław z Roztworowa piszą
do Mikołaja z Szurkowa podsędka poznańskiego, że gdy w r. 1422 w dzień Trzech Króli w izbie u OO. Dominikanów na poroczkach
zasiadali, przysądzili Erazmowi dziedzicowi w
Naramowicach roczny czynsz 10 grzywien, przypadający za rok bieżący ze wsi
Pławiska,1) który Andrzej biskup poznański był mu wyznaczył na tak długo, puki go nie wykupi; proszą zatem, aby Erazmowi wydany był
list przysądny
(littera adiudicatoria). Żądaniu temu czynią sędzia i podsędek zadość. In allodio Gnewomyri ciuis Poznaniensis feria sexta infra octauas sancti Iohannis
baptiste.
Dokument powyższy opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami, jedną sędziego Paska Gogolewskiego, wyobrażającą herb Doliwę,
drugą podsędka Szurkowskiego, wyobrażającą Węża i napis: 1. Stanislai de Surkowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1434.
1)Pławiska, wieś tej nazwy dziś w Wielkopolsce nie istnieje.
Dokument Nr 414
1425. die 4. mensis Julii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis, ratam esse iubet donationem X marcarum annuarum a Catharina Griczina ecclesiae cathedrali
Posnaniensi factam.
R. Andreas episcopus Posnaniensis potwierdza darowiznę 10 grzywien rocznego czynszu, którą Katarzyna Griczina, mieszczka szremska
na fundacyę jednej kanonii przy kościele kolegiackim N. Maryi panny przy tumie poznańskim uczyniła. Z tych 10 grzywien rocznego
czynszu ma 5 grzywien pochodzić z domu murowanego Michała Burchardowego,
a w rynku pomiędzy domami rzeźnika Swanszka a Jana Grucza leżącego, i z kramu leżącego obok Elżbiety wdowy Fawka; drugie zaś
5 grzywien z jatki mięsnej, piątej od końca po prawej ręce, idąc pomiędzy jatkami od rynku solnego, która należy do Barbary
wdowy Swanszka. Kanonik ten ma tygodniowo odprawiać dwie msze, prezenta zaś na jego miejsce należy się Katarzynie aż do śmierci,
potem spada na oficyała i na burmistrza poznańskich, którzy, gdyby się na kandydata nie zgodzili, wtenczas biskup ma go wybierać.
Gdyby fundatorce brakło funduszy na utrzymanie, wtenczas otrzymywać ma dożywotnie 3 grzywny z dziesięcin pomienionych. Na
potwierdzenie zaś swej darowizny przedkłada dwa przywileje, które biskup transumuje. Pierwszy wystawiony przez Mikołaja Pałukę,
burmistrza, Mikołaja Lindenera, Iandzala, Jana Clizę, Macieja Szalmara, Jana Falkenhana, Mikołaja Goczego, Wojtka Wąsowskiego,
rajców poznańskich, w obecności Henryka Burcharda, Cuna Ottendorffa, Jakusza Krola, Mikołaja Gütterwego, Piotra miecznika,
Jana Grzymały, Piotra Frydrykowego, Mikołaja Strossberga ławników w sądzie gajonym, któremu przewodniczył Andzrej Kuśnierz
wój miasta w r. 1420, feria sexta proxima ante festum s. Martini, dotyczy zapisu na domu Michała Burcharda; drugi potwierdzający
zapis na jatce Barbary Swanszkowej, wystawili: Stanisław Borzkowski burmistrz, Nicze Lythwin, Piotr Owe, Maciej, Mikołaj,
Gunter, Jakusz Joppenbeketker rajcy poznańscy w obecności Henryka Botnera, Folkera Stobena, Konrada Ottendorffa, Mikołaja
Gunterowego, Jakusza Krola, Gniewomira, Zandrala i Wierzbięty ławników w roku 1417, w piątek po Trzech Królach. Posnanie feria
quarta infra octauas bb. Petri et Pauli apostolorum. Testes: Albertus Jastrzambyecz prepositus, Petrus de
Cobilino decanus, Iohannes cantor, Nicolaus scolasticus, Nicolaus de
Gorka cancellarius, Vincentius decanus Gneznensis, Nicolaus decretorum doctor, archidiaconus Gneznensis, Paulus archidiaconus Szremensis,
Iacobus archidiaconus Pczewensis, Bartholomeus Rinconis, Florian, Iohannes de
Scholowo, Iohannes Budconis, magister Strzeschco, Nicolaus Bronissij, Nicolaus Czothczani, Boguslaus, Hector, Petrus de
Nowecz, mgr. Nicolaus Cozlowsky s. theologie professor, Nicolaus Lanthman et Slupco de Schamotuli, prelati et canonici Posnanienses.
Poznanie feria 4. infra octauas bb. Petri et Pauli ap.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania, Nr. 36, opatrzony jest dwiema pieczęciami, z których jedna biskupia,
druga kapitulna. Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1430.
Dokument Nr 415
1425. die 6. mensis Iulii, in Ląd.
Siffridus abbas monasterii Landensis Leonardum quondam vicarium de Strzałkowo commendatarium ecclesiae parochialis in Ostrów
constituit.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadrigentesimo vigesimo quinto, indiccione sua(s) pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno ipsius octauo, die VI
mensis Iulij, hora quarta vespertina in dicti honorabilis fratri domini Gerhardi rectoris ecclesie parrochialis in oppido
Landa, meique notarij publici et testium infrascriptorum ad hoc vocatorum presencia, constitutus personaliter venerabilis pater
dominus Syffridus diuina prouidencia abbas monasterij Landensis, Gneznensis diocesis, fundator et erector ac verus patronus
oraculi de nouo erecti anno presenti, alias ecclesie parochialis ad laudem omnipotentis Dei et sue gloriose genitricis virginis
Marie, et presertim ad honorem Michaelis archangeli et Adalberti gloriosi martyris beatorum, per reuerendissimum in Christo
patrem et dominum Albertum Dei gracia archiepiscopum sancte ecclesie Gneznensis et primatem, vt prefertur, anno presenti,
quadam die mensis Iulij in villa
Ostrow Gneznensis dedicatam et consecratam(s), suis tenens in manibus litteras commendaticias seu commende tenoris inferius annotati,
et vigore earundem habens potestatem tanquam collator et patronus personam idoneam et sufficientem ad regimen dicte ecclesie
deputandi et assumendi, ne interim ot amodo post consecrationem dicte ecclesie diuina officia minuantur, et animarum cura
et administracio in spiritualibus et temporalibus inibi negligatur, ad dictum oraculum seu ecclesiam parochialem predictam
in
Ostrow et in ipsius ecclesie regimen discretum dominum Leonardum, olim vicarium in
Strzalkowo1), idoneum et sufficientem, in commendatarium et custodem dicte ecclesie in
Ostrow assumpsit, nominauit, elegit, posuit ac deputauit infra hinc et festum proxime venturum Natiuitatis Christi et non vltra,
alias ad voluntatem suam amouibilem, ac presentibus assumit, eligit, nominat, ponit et deputat. Super quibus omnibus et singulis
premissis prefatus dominus abbas pecijt sibi fieri et confici a me notario publico infrascripto vnum vel plura publica instrumenta.
Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatus, die, mense, hora et loco, quibus supra. Presentibus nobilibus et prouidis viris,
dominis: Martino herede in
Trampczyno, Iohanne aduocato, Nicolao proconsule, Stanislao consule oppidi
Landa et alijs quam pluribus fidedignis testibus circa premissa. Quarumquidem literarum commendaticiarum seu commende tenor de
verbo ad verbum sequitur et est talis:
"Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, venerabili et religioso fratri Syffrido abbati monasterij
Landensis, ordinis Cisterciensis, nostre diocesis, nobis in Christo dilecto, salutem in Domino sempiternam. Vt locus ille
per nos tum (?) ad instantes preces vestras in villa vestra
Ostrow2) in ecclesiam parochialem suffragante domino consecratus, erectus et fundatus, pro amplius a diuinis non vacet obsequijs,
sed quod in eodem iugiter laus et gloria Deo omnipotenti et honor sempiternus atque Christifidelium tam in administracione
spiritualium sacramentorum, quam in praedicatione verbi diuini refeccio perseueret, eundem locum alicui sacerdotum idoneo
et discreto, quem vos duxeritis deputandum, infra hinc et festum Natiuitatis Christi proximum, tenore gresencium damus in
commendam. Qui sacerdos per vos sic deputatus, in eodem loco consecrato, in altari viatico seu portatili, tugurio prius facto
et aqua benedicta asperso, exnunc possit et valeat omnia sacerdotalia exercere officia et hominibus vtriusque sexus villarum
infrascriptarum, videlicet
Kownaty, Radlow, Syrakowo, Sarny et
Ostrow3) predicte, quas exnunc tanquam nouas el nulli alteri ecclesie parochiali incorporatas, ipsi loco et parochie noue plantacionis
iungimus, annectimus et incorporamus ecclesiastica ministrare sacramenta. Vobis autem omnibus hominibus vtriusque sexus, cmethonibus
et incolis villarum suprascriptarum sub pena excommunicacionis mandamus, quatenus illi sacerdoti commendatario in
Ostrow, tanquam vestro legitimo pastori, in omnibus obediatis licitis et honestis, ad ipsumque pro ecclesiasticis vobis ministrandis
recurratis sacramentis, nosque vos omnes et singulos a cura et obediencia omnium aliorum rectorum parochialium ecclesiarum
absoluimus tenore presencium mediante. Datum in
Slupca in crastino Visitacionis Marie virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo quinto."
Et ego Iacobus Iohannis de
Brest, clericus Vladislauiensis diocesis, publicus imperiali autoritate notarius, quia predictis eleccioni, recepcioni, nominacioni,
deputacioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt premittitur, fierent et agerentur, vna cum prenominatis testibus
presens interfui, eaque omnia et singula sic fieri vidi et audiui, ideo hoc presens publicum instrumentum manu mea scriptum
et subscriptum exinde confeci et in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis consignando in
fidem et testimonium omnium premissorum rogatus et requisitus.
Series privilegiorum monasterij Landensis lit. B, str. 85.
1)Strzałkowo, wieś paraf. w pow. wrzesińskim.
2)Ostrów, zapewne niegdyś w woj. i pow. kaliskim.
3)Kownaty, wieś niegdyś w woj. kaliskiem, pow. poznańskim.
Radłowo, wieś niegdyś w woj. i pow. kaliskim.
Sierakowo, wieś niegdyś w woj. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Łaszczyno.
Sarny, zapewne Sarnowa wieś paraf. w woj. niegdyś poznańskiem, pow. kościańskim.
Dokument Nr 416
1425. die 9. mensis Iulii, in Kościan.
Vladislai II. regis Poloniae statutum de eligendis proconsulibus et consulibus civitatis Wschowa.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo volentes in ciuitate nostra Wschouensi condicionem facere meliorem, omnibus ciuibus eandem ciuitatem
Wschouensem inhabitantibus, hanc tenore presencium concedimus facultatem, quod quociescumque ipsos ciues, proconsulem et consules
eiusdem ciuitatis eligere contigerit, extunc duodecem viros idoneos et bone fame, quos scirent ad regimen ciuitatis predicte
apciores et regio culmini fideles et deuotos, capitaneo nostro, qui pro tempore fuerit, vel ipsius burgrabio aut vicesgerenti
debent et tenebuntur presentare, ex quibus capitaneus noster vnum proconsulem, reliquos vero ex ipsis in consules, omni contradiccione
cessante debet admittere, eligere et in eosdem consentire, ac pro consiliarijs dicte ciuitatis annis singulis, ad decursum
decem annorum continue se sequencium, inclusiue deputare et omnimode assignare. Quocirca tibi capitaneo nostro, pro tempore
existenti, nostris firmis damus regalibus in mandatis, quatenus eleccionem huiusmodi infrascriptam nullatenus, gracie nostre
sub obtentu, presumas impedire, sed ipsam sic, vt prefertur, admittas annis predictis faciendam. Si quis autem contra huiusmodi
graciam nostram ipsis exnunc concessam, ausu temerario aliquid attemptauerit seu attemptare presumpserit, uouerit se indignacionem
nostram incursurum. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Costen feria secunda proxima ante festum sancte Margarethe, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quinto.
Relacio venerabilis Stanislai Czolek custodis Gneznensis, regni Polonie vicecancellarij.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII w. str. 37 (Archiwum rządowe w Poznaniu).
Dokument Nr 417
1425. die 10. mensis Iulii, Posnaniae.
Nicolaus de Kiki officialilis Poznaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altarium quorundam in Srzem.
R. Nicolaus de
Kyky, decretorum doctor, archidiaconus Gneznensis et officialis Poznaniensis potwierdza fundacyę ołtarzy NMaryi Panny i św. Mikołaja
w kościele parafialnym w
Srzemie1) której dokonał Maciej Poturzycki mieszczanin srzemski, dając na ten cel siedm grzywien polskich rocznego czynszu, zakupionego
na mieście
Srzemie, jakto odnośny dokument burmistrza i rajców okazuje. Oficyał bierze tę fundacyę pod opiekę prawa duchownego i zlewa prawo
patronatu na fundatora i jego spadkobierców; na ołtarzystów zaś wkłada obowiązek odprawiania tygodniowo dwóch mszy, to jest
o NMP. i za dusze zmarłych fundatorów i dobrodziejów ołtarza, w Suchednie zaś odprawiania anniwersarza z wigiliami o 9 lekcyach
i mszy żałobnej. Poznanie d. 10 Iulij. Testes: Nicolaus de
Somino scholasticus, Hector canonicus Poznanienses, Andreas de
Kroszyna plebanus in
Slupcza.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1610 - 1612.
1)Srzem, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 418
1425. die 13. mensis Iulii, in Pyzdry.
Vladislaus II. rex Poloniae Abrahae de Zbąszyn CXL marcas in villa Rogoziniec inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanie supremus princeps et heres Russie, significamus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, quomodo attente mentis intuitu perpendentes grate et multum accepte fidelitatis studiosa obsequia, quibus strenuus
Abraham de
Dzbanszyn, miles et fidelis noster sincere dilectus nobis complacuit et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius poterit complacere,
horum intuitu et aliorum seruiciorum volentes ipsum graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad nostra obsequia continuo
reddere prompciorem, sibi villam nostram
Rogozinecz,1) in terra Maioris Polonie et districtu Costensi sitam, in centum et quadraginta marcis monete nostre et numeri Polonicalis,
quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, damus, donamus, inscribimus et largimur. Quamquidem villam
Rogozinecz idem Abraham et sui successores legittimi cum omnibus ipsius ville vtilitatibus, fructibus, censibus, redditibus, prouentibus,
agris, pratis, campis, piscinis, molendinis, fluminibus, riuis, aquis, @lacubus@, paludibus et aquarum decursibus, siluis,
nemoribus, mericis, gaijs, borris, mellificijs, rubetis, lignorum et roborum excisionibus wlgariter
sewkupi, venacionibus, aucupacionibus, piscaturis et alijs quibusuis emolumentis et vtilitatibus, ad ipsam villam
Rogozinecz quomodolibet spectantibus, quibuscumque vocitentur nominibus, nullis penitus exclusis, habebit, tenebit, vtifruetur et possidebit
pacifice et quiete, quousque sibi aut suis successoribus legitimis per nos vel successores nostros dicta summa pecuniarum,
videlicet centum quadraginta marce ad plenum fuerint persolute. Quibus exsolutis dicte ville possessio ad nos et successores
nostros reuertere (debet) pleno iure: hoc adiecto et expresso, quod idem Abraham literas, quas nobilis Petrus Oganka habet
super eandem villam, ex integro exsoluere tenebitur, quas nos eciam vnacum pecunia per nos data et assignata, plenarie persoluemus.
Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum testimonio literarum. Datum in
Pizdri ipso die sancte Margarethe, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quinto. - Ad relacionem venerabilis Stanislai
Czolek, custodis Gneznensis, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 14 N. 51, z oryginału pargaminowego anihilowanego z pieczęcią, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem.
1)Rogoziniec, wieś niegdy parafialna w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 419
1425. die 17. mensis Iulii, in Koło.
Vladislaus II. rex Poloniae in ecclesia parochiali Srodensi praeposituram instituit.
R. Wladislaus rex Polonie zamienia kościół parafialny w mieście
Srzodzie1) na prepozyturę, której proboszcz i kanonicy mają służbę Bożą odprawować wedle przepisów kościołów kollegiackich, zaś dochody
ze stołu Bartłomieja proboszcza srzedzkiego za jego wolą i z innych fundacyj pobierać. In
Colo feria tertia proxima post festum Diuisionis apostolorum. Testes: Sandiuogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis, Vincencius de
Samotuli castellanus Miedzyrzecensis, Iohannes de
Lychin Srzemensis, Martinus de
Calinowa Syradiensis, Cristinus de
Kozeglowy Sandecensis castellani, Laurencius Zaremba marsalcus curiae regalis. Datum per manus Iohannis decani Cracouiensis, Stanislai
Czolek custodis Gneznensis, regni Polonie cancellarij et vicecancellarij.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1582 - 1586.
1)Sroda, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 420
1425. die 25. mensis Iulii, Lanciciae.
Vladislaus II. rex Poloniae res quasdam pretiosas ecclesiae metropolitanae Gnesnensi confert.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps suppremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo zelo deuocionis accensi, cupientes diem extremi iudicij operibus misericordie preuenire, et vt
nobis ab hac luce decedentibus, nostri et illustrium consortum et reginarum nostrarum, natique et filie in ecclesia metropolitana
Gneznensi iugis habeatur memoria et altissimi clemencia pro nobis in eadem imploretur, non per errorem uel aliqualiter circumuenti,
sed sani mente et corpore, ac matura deliberacione prehabita, lignum vite pariter cum cruce maiori deaurata et thabulam cum
Veronica ornatam gemmis et lapidibus preciosis, quos in capella nostra tenuimus et tenemus ac continue nobiscum portauimus
et portamus, ecclesie predicte Gneznensi testamentaliter assignauimus et assignamus per presentes ac decreuimus et decernimus
prefate ecclesie Gneznensi, quamprimum sublati fuerimus ab hac luce, assignanda et tradenda cum effectu. Harum quibus sigillum
nostrum est appensum testimonio literarum. Actum et datum Lancicie feria quarta ipso die sancti Iacobi apostoli, anno Domini
millesimo quadringentesimo vicesimo quinto. - Relacio wenerabilis Stanislai Czolek cantoris Cracouiensis, r. P. vicecancellarij.
Dokument pargaminowy przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 374), opatrzony był niegdy jedną pieczęcią,
która wraz z paskiem pargaminowym zaginęła.
Dokument Nr 421
1425. die 4. mensis Augusti, in Lwów.
Sandivogius de Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet donationem census annui 41/2 marcarum a Ioanne de Pniew
hospitali ad s. Spiritum in suburbio Pnieviensi factam.
R. Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis necnon capitaneus Maioris Polonie generalis potwierdza darowiznę czynszu rocznego 41/2 grzywien monety
pospolitej, dokonaną, przez Jana dziedzica
Pniew1) na rzecz Mikołaja proboszcza szpitala św. Ducha na przedmieściu pniewskiem i jego sukcesorów. Czynsz ten ubezpieczony został
na połowie dóbr
Pniew. Gdyby spadkobiercy Jana pragnęli ten czynsz z
Pniew wykupić, tedy mają takisam czynsz na innych dobrach ubezpieczyć. In
Lwow sabbato proximo ante festum b. Dominici confessoris. Testes: Nyemyerza de
Kyschewo, Mroczko de
Possadowa, Derslaus de
Rocossowo, Iohannes et Iacobus de
Knyschino, Iohannes de
Syekyrky.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1451 - 1452.
1)Zapewne Pniewy, miasto w pow. szamotulskim.
Dokument Nr 422
1425. die 24. mensis Augusti, Paradisii.
Dobrogostius Koliński de Prusin testatur, Iacobum abbatem Paradisiensem sibi medietatem proventuum de villis Gralewo, Miłostowo
et Przerost ad vitae tempora contulisse.
R. Dobrogozt Colynsky erpherre zcu
Pruszin, czyni wiadomo, że Jakub opat paradyski dał mu dla jego osoby tylko, z wyłączeniem żony, dzieci i powinowatych, połowę dochodów
z wsi
Gralewa, Miłostowa i
Przerost, leżących w okolicy
Kamionny, to jest połowę czynszów, chłebów, klepek
(clapholcz), obu młynów wodnych w Miłostowie, rybołostwa, wynajęcia ról i pastwisk i innych pod warunkiem, aby do śmierci bronił i chronił
te trzy wsie i inne do klasztoru paradyskiego należące o połowie własnego kosztu, aby dawał trzeci fenik na kamienie wzmiankowanych
młynów i aby połowę kosztów ponosił we wszystkich tych rzeczach, z których pobiera dochody, tak w robotach, jak strawnem
(czerung) i podróżach. Po śmierci zaś jego wszystkie dochody mają powrócić do klasztoru. Dalej obowiązuje się Dobrogost nie przyjmować
od króla ani jego Rady pozwolenia, aby po jego śmierci jego synowie też dochody mogli pobierać, niemniej, że bez zezwolenia
klasztoru praw powyższych nikomu innemu nie ustąpi. Za dotrzymanie wszystkich powyższych warunków poręczają Dobrogost von
der
Kame (Kamionna), Mikołaj Watta de
Coschatin (Kosiczyn), Franczke Stencz vom
Stencz (Sczaniec), Piotr Oganka z
Brogózewa, Piotr Watta z
Nądni i Mikołaj Struter ze
Sczańca.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu E. 25. Siedm pieczęci, któremi ten oryginał był
opatrzony, przechowane są osobno. Pierwsza Franczka ze Sczańca wyobraża herb Ossoryę; napis zatarty; druga herb Zarembę i
resztę napisu: s. Petri de .. eo ...; trzecia herb Nałęcz i napis: s. Dobrogostii ..,; czwarta herb Samson i napis: s. Petri
Wate; piąta herb Samson i napis zatarty; szósta herb Ossoryę i napis: s. Nicolai Struter; siódma wreszcie herb Nałęcz i napis:
s. Dobrogosti de Sambor.
Dokument Nr 423
1425. die 4. mensis Octobris, ad fluvium Warta.
Martini de Kalinowa castellani Siradiensis et capitanei Wielunensis decretum de finibus villarum Drobnicze et Chochlew.
Nos Martinus de
Kalinowa castellanus Siradiensis et capitaneus Welunensis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus
et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo inter reuerendissimum in Christo patrem, dominum Albertum sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopum et primatem et
Drobnicze1) hereditatem ipsius mense archiepiscopalis, ex vna, et inter nobiles Wenceslaum et Iohannem germanos Wyrzchlyessczy et eorum
hereditatem
Chochlew,2) ex alia partibus, de et super materia granicierum infrascriptam concordiam et ordinacionem tamquam de iure et iudicio arbitramento
et amicabili composicione vnacum infrascriptis dominis, nobis assidentibus, fecimus et tenore presencium facimus perpetuo
duraturam, videlicet quod rippa cum medietate fluminis
Wartha versus
Drobnicze, et merica, borra, rubetum, lapides et terra et cum ceteris vtilitatibus vsque ad granicies hereditatis
Krasskowicze ad dominum archiepiscopum predictum et eius hereditatem
Drobnicze predictam [prout semper pertinuerunt, et nunc] et in perpetuum ita debent pertinere, nichil iuris aut proprietatis ipsis
Wenceslao et Iohanni aut eorum successoribus ibidem competi decernendo. Item molendinum hereditatis predicte
Chochlew, quod prefati Wenceslaus et Iohannes in eorum hereditatis predicte rippa edificauerunt, aggerem eorum ad rippam hereditatis
domini archiepiscopi
Drobnicze predicte applicando, debet in eodem loco et cum pauimentis eisdem wlgariter z
pogrodcamy et aggere eodem in perpetuum permanere. Si vero ex casu forte propter vehemenciam aque inundantis predictus agger in parte
fluminis archiepiscopalis ruptus fuerit et destructus, licebit eisdem Wenceslao et Iohanni prefatam rupturam proprijs roboribus,
arena et rubetis eorum libere predictum aggerem antiquum, incipiendo a ruptura vsque ad lyttus aut rippam hereditatis predicte
archiepiscopalis
Drobnicze continuare, reparare et reformare, eciam si oppo[rtuerit sursum eleuando] aut deorsum declinando modicum predictum aggerem
ad ipsam rippam domini archiepiscopi applica[re, molendino] nichilominus ipso et pauimentis eisdem wlgariter
pogrodky et aggere antiquo in eisdem locis iugiter remanontibus. Item quocienscumque homines archiepiscopales de
Drobnicze predicta causa exercendi piscaturas sursum fluuium
Wartha predictum ascendere et deorsum descendere per eundem fluitando voluerint, licebit ipsis naues eorum per memoratum aggerem
predictorum Wenceslai et Iohannis hereditatis
Chochlew transtrahere wlgariter
przewloczicz tociens, quociens ipsis opus fuerit et necesse, temporibus perpetuis et in ewm, quolibet impedimento proculmoto. In cuius
rei testimonium sigillum nostrum presentibus est subappensum. Actum et datum in rippa fluminis
Wartha, hereditatis
Drobnicze ex opposito hereditatis
Chochlew, feria quinta die sancti Francisci confessoris, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quinto. Presentibus strennuis
et nobilibus viris, dominis: Petro de
Wydawa iudice Siradiensi, Imramo de
Syerakowo,3) Iohanne Srzenyawa de Russcza, Floriano de
Ossyakowo, Petro de
Wyelgawess et alijs pluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 375), opatrzony jest małą pieczątką
okrągłą z zielonego wosku, znacznie zniszczoną na pasku pargaminowym, a wyobrażającą w tarczy herb Zarembę. Napis nieczytelny
w otoku.
Dokument sam w skutek wilgoci tak zblakły, że w niektórych miejscach tylko z trudnością, w innych wcale nie może być odczytany.
Uszkodzone miejsca uzupełnione zostały z kopii zawartej w Liber priuilegiorum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r.
1477, fol. 114.
1)Drobnice, wieś w pow. wieluńskim, par. Ossyaków.
2)Chochlew, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
3) Kopiarz ma Syemikowo.
Dokument Nr 424
1425. die 29. mensis Octobris, in Osininy.
Vladislaus II. rex Poloniae Mathiae Strus de Raczyno C marcas in civitate Posnaniensi inscribit.
R. Wladislaus rex Polonie zapisuje szlachetnemu Maciejowi Strusowi de
Raczino za wyświadczone usługi roczny czynsz od 100 grzywien na dochodach, które Koronie przypadały z kar sądowych według prawa magdeburskiego
w Poznaniu, który czynsz tak długo ma być wypłacanym, dopuki 100 grzywien monety i liczby polskiej nie zostaną wspomnianemu
Maciejowi lub jego spadkobiercom wypłacone. In
Oszinini feria secunda in crastino bb. Simonis et Iude apostolorum.
Poznań, Archiwum miejskie: Liber privilegiorum fol. 19 v.
Dokument Nr 425
1426. die 3. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Executores testamenti Bartholomaei Rinconis, canonici Poznaniensis, bona eius derelicta inter Nicolaum Strosberg seniorem
et Nicolaum Strosberg iuniorem partiuntur.
R. Nicolaus Cozlowski professor s. theologie Studii alme matris uniuersitatis Cracouien. Nicolaus de
Sumino scolasticus et Mathias Cordebog canon. Poznan. jako egzekutorowie testamentu Bartłomieja Rinconis, kanonika poznańskiego,
rozdzielają pomiędzy braci Strosbergów: Mikołaja starszego, bakałarza sztuk Studii Cracouien, i kleryka oraz Mikołaja młodszego,
zapisane im przez tegoż kanonika przedmioty. Mikołaj starszy otrzymuje kielich srebrny pozłacany i puszkę czyli mieszek do
przechowywania najśw. Sakramentu, którąto puszkę matka Strosbergów kupiła była we Wrocławiu za kopę groszy szerokich. Mikołaj
młodszy otrzymuje krzyż szczerozłoty, drogiemi wysadzany kamieniami i kubek srebrny wyzłacany. Nadto Mikołaj starszy otrzymuje
jeszcze
viaticum, Summam Pisani in pargameno scriptam i suknię, którą król Władysław darował był testatorowi. W końcu odebrali wspomnieni bracia dzbanek srebrny niepozłacany z
poleceniem, aby go według woli testatora oddali Janowi Clayze mieszczaninowi poznańskiemu. In consistorio Poznaniensi. Testes:
Nicolaus Paduch et Philippus vicarij perpetui in ecclesia Poznaniensi, Dobeslaus de
Coschuti notarius publicus, Petrus olim plebanus Myedzirecensis, perpetuus vicarius et Nicolaus vicecustos Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de anno 1426.
Dokument Nr 426
1426. die 7. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Andreas Srzemski executor testamenti Stephani dicti Sulok de Krobia bona derelicta inter successores eius partitur.
R. Andreas dictus Srzemsky ciuus Poznaniensis, jako egzekutor testamentu Stefana zwanego Sulokiem z Krobi, rozdziela pomiędzy
sukcessorów tegoż pozostałości. Małgorzata Wyesowa z
Krobi otrzymuje wraz z córkami płaszcz szkarłatowy bez podbicia, dalej suknię brunatną podbitą kunami, futro sobolowe, nakrycie
na głowę
(capucium), futro wilcze, futro nowogrodzkie, dalej
unum capete et unam cortinam i 6 grzywien, następnie 8 łyżek srebrnych, z tych jednę dużą i jednę małą, dwa noże, z tych jeden srebrny pozłacany, widelce
małe srebrne, małą srebrną
wlgariter łopata,
duas fibulas wlgariter sponky srebrne pozłacane, dwa paski srebrne pozłacane, jeden większy, drugi mniejszy, w końcu dwa pisma miasta
Srzoda, zobowiązujące toż miasto do płacenia rocznie 2 grzywien. In consistorio Poznaniensi. Testes: Iacobus archidiaconus Pczewensis,
Wincencius Koth cancellarius, Michael de
Cuczcowo, Albertus de
Sansycyno, Nicolaus de
Obornyky, vicarij perpetui ecclesie Posnaniensis, Albertus de Poznania notarius publicus, Philippus plebanus de
Lechnyno.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1426.
Dokument Nr 427
1426. die 14. mensis Ianuarii, in Uników.
Iudicum quorundam decretum, inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et Ioannem Iasiek scultetum de Chełm, de scultetia in
Chełm litem dirimens.
Nos Andreas de
Wroblewo subiudex terre Lanciciensis, iudex principalis ac Ierardus de
Rossoschicza subiudex ad causam infrascriptam per reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Albertum Dei gracia sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopum et primatem specialiter doputati, significamus tenore presencium, quibus expedit vniuersis, quomodo
vertente causa inter prefatum reuerendissimum in Christo patrem, dominum Albertum archiepiscopum et primatem ab vna, et Iohannem
Iaschek scoltetum de
Chelm ac vxorem ipsius Helenam et Sandkam nurum dicti Iohannis partibus ab altera, super scoltecia ibidem in
Chelm, villa mense archiepiscopalis et eius proprietate, prefatus Iohannes scoltetus quandam literam priuilegialem domini Iaroslaj
olim archiepiscopi Gneznensis in defensionem, tuicionem et proteccionem iuris sui produxit coram nobis, per quam sibi et vxori
sue predicte Helene et nurui Sandcze ius competere asserebat et alia iura, que sibi et iuri suo credebat opportuna, allegauit.
Nos itaque visis, lectis, perlectis et auditis hincinde ipsorum iuribus, proposicionibus et allegacionibus ac coram nobis
propositis et responsis partis aduerse, equo pondere inter dictas partes negocijs ponderatis, pensatis et libratis, habentes
solum Deum pre oculis, sentenciamus, dicimus et pronunciamus post examen veri iudicij, prefatum Iohannem vnacum vxore sua
Helena nullum ius in dicta scoltecia Chelmensi ex ipsius proposicionibus et allegacionibus obtinere, et ideo sibi et dicte
vxori sue Helene et Sandcze nurui dicti Iohannis in dicta causa silencium perpetuum imponimus, dictamque scolteciam prefato
domino archiepiscopo et ipsius successoribus ac mense ipsius archiepiscopali adiudicamus perpetuo et in ewm, tenore presencium
mediante. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum in
Vnycow feria secunda proxima post octauas Epiphanie, anno Domini millesimo quadringentesimo uicesimo sexto. Presentibus insignibus
et egregijs ac nobilibus viris, dominis: Stanislao Czolkone, custode Gneznensi, vicecancellario regni Polonie, Strzeskone
de
Welanowo, Trzeborio de
Slawanczino, Vincencio de
Corithkowo et Helbig de
Mroga ac Sandiuogio
Roszusth de
Psari, ac alijs pluribus testibus fidedignis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 378, a), opatrzony był pierwotnie
dwiema pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, po których tylko okruchy zwietrzałego wosku pozostały.
Dokument Nr 428
1426. die 24. mensis Ianuarii, in Piotrków.
Stanislai Ciołek custodis Gnesnensis et regni Poloniae vicecancellarii ad Ioannem Iedlecki litterae de decimis Andreae Cukla
procuratori consistorii Gnesnensis venditis.
R. Stanislaus Czolek custos Gneznensis, regni Polonie vicecancellarius, gani Jana Jedleckiego, zawiadowcę swych wsi, że lubo
mistrzowi Andrzejowi Cukla, prokuratorowi konsystorza geieźnieńskiego sprzedał był za 30 grzywien dziesięcin, on, Jan jednak
wspomnianemu Andrzejowi młocenia ich nie dozwolił; niechaj wie jednak, iż tenże Andrzej tyle mu usług wyświadczył, że nietylko
za 30, ale nawet za 20 grzywien mógłby mu był te dziesięciny sprzedać. Rozkazuje zatem, aby Andrzeja do dziesięcin dopuścił,
po danem jednak przez tegoż pierwej zaręczeniu dwóch dobrych ludzi. In
Pyotrkowo feria quinta in vigilia Conuersionis s. Pauli.
Archivum archiepiscopale Gnesnense, acta a. 1426.
Dokument Nr 429
1426. die 13. mensis Ianuarii.
Catharina uxor Alberti Crompnow monasterio de Wieleń LXXX marcas largitur.
In nomine Domini amen. Quoniam dicta mortalium sepe obliuione obfuscantur, nisi scriptis autenticis et fideli testimonio insignantur,
igitur nos infrascripti, videlicet Albertus Crompnow cum Ottone Abstacz, filio vxoris mee, profitemur publice per presentes,
quomodo vxor mea legitima Katherina, mater ipsius Ottonis iam dicti legittima, cum amborum nostrorum consilio, consensu ac
voluntate, dedit, donauit ac proprietatis tytulo resignauit et exsoluit octuaginta marcas latorum grossorum, suum verum et
legittimum patrimonium venerabilibus ac religiosis viris domino Iohanni abbati et toto conuentui monasterij
Velin1) alias Lacus sancte Marie, ordinis Cisterciensis, dyocesis Poznaniensis, sana mente, corporis racione ac amicorum suorum
vsa consilio, pro testamento porpetuo irreuocabiliter in salutem anime sue et parentum suorum, necnon pro remedio supradictorum
nobilium, videlicet Crompnowo viri sui legitimi et Ottonis Abstacz filii sui ac aliorum suorum consanguineorum. Et ego Otto
Abstacz per presentes publice recognosco, quod hec omnia facta sunt cum consensu, consilio, ac bona voluntate mea, et quod
nullum ius habeo nec habere volo ad pecuniam predictam nunc et in ewm, et promitto, quod nullam mencionem, monicionem, evrastacionem
de predicta pecunia facere volo, sed ratum, gratum seruare promitto. Ideo venerabilis pater et dominus, dominus Iohannes abbas
predicti monasterij necnon totus conuentus ibidem perpenderunt et inspexerunt nostrum fidele seruicium ac singularem deuocionem,
quam cottidie habemus, habuimus, habere volumus incessanter ad ipsos et ad ipsorum monasterium supradictum, dant et dederunt,
donant et donauerunt michi supradicto Alberto Crompnow et nobili Katherine vxori mee legitime, ad tempora vite amborum nostrorum
villam
Gorzsko2) wlgariter nuncupatam, cum omnibus attinencijs, videlicet redditibus, censibus, pratis, pascuis, rubetis, mericis, agris,
aquis, stangnis piscacionibus, mellificijs, venacionibus et cum omnibus alijs vtilitatibus et vsufructibus, cum omni iure
et dominio, sicud predicti domini dictam villam tenuerunt et habuerunt. Eciam nos suprascripti, scilicet Crompnow cum vxore
mea legitima Katherina promittimus et seruare volumus sacerdotem, quem nobis supradictus dominus abbas cum suo conuentu ordinauerint,
diuinum officium ad celebrandum nostris sub expensis, et sibi omnia necessaria ad diuinum officium spectancia, promittimus
procurare. Eciam hoc firme promittentes, si requisiti fuerimus ad expedicionem domini nostri regis graciosi generalem ex parte
ville predicte, si supradicti domini liberos facere non potuerint, quod equitare volumus ad predictam expedicionem sub dictorum
dominorum expensis; sed si requisiti fuerimus ex parte aliorum bonorum uel pecuniarum, que uel quas habemus uel habere poterimus
in regno, talem expedicionem volumus per nos expedire nostris sub periculis et expensis. Et promittimus, quod predictam villam
cum suo allodio et omnibus suis pertinencijs iam supradictis volumus meliorare, augmentare et non minuere, videlicet in edificijs,
agris, pratis et ceteris iam dictis, modo, quo possumus, meliori, absque vllo dolo et fraude, hoc eciam dictis dominis et
ipsorum monasterio addiciendo, quod post mortem nostram amborum omnia et singula bona nobilia et inmobilia, que in dicta villa
siue allodio habebimus aut dimiserimus uel meliorauimus et augmentauimus, scilicet in edificijs, equis paruis et magnis, iumentis,
bouibus et vaccis, pecoribus, videlicet ouibus, angnellis, percis et scrophis, aucis, annetis, gallis, gallinis et pullis,
et omnia genera vestimentorum, tam indumenta, quam lectisternia, cum ceteris omnibus et singulis suppellectilibus, quibuscumque
nominibus censeantur uel nunccupari possent omnino penitus, nichil excipiendo, sed omnia et singula debent permanere in allodio
siue curia pro vtilitate dictorum dominorum et ipsorum monasterij, et nullus amicorum nostrorum debet se de istis intromittere
necnon debitorum, nisi sola Margaretha filia Ottonis Abstacz, illa de supradictis et singulis debet recipere quatuor lecta
siue plumas cum sex vaccis, si ibi habebuntur aut permanebunt post obitum nostrum. Si vero non reperiuntur, tunc predicta
Margaretha nichil repetere habet nec debet a dictis dominis siue ipsorum monasterio: cum hoc eciam promittentes, quod post
obitum vnius nostrum, ille, qui viuus remanserit, predicta bona omnia et singula supradicta monasterio dicto et dominis non
debet alienare, nisi solum ad utilitatem ipsius iuxta ipsius conscienciam conuertere, sed ea pro posse suo debet, prout supradictum
est, meliorare. Acta sunt hec et data sub annis Incarnacionis Domini millesimo CCCC XXVI, in octaua Epyphanie Domini, in presencia
nobilium virorum: strennui militis Nencker Kotwicz, Ian Schzekowszky, Andree Wyanowfszky, Ianuschio Popowfszky et Iohanne
de
Nabaczino necnon alijs quam pluribus fidedignis. In cuius rei maius testimonium sigilla nostra, videlicet Alberti Crompnaw, Ottonis
Abstacz, tamquam huius rei principalium actorum, nec non strennui militis supradicti Nencker Kotwicz, Andree Wyanowfszky,
Dominici Wylkowfszky, Iohannis de
Nabaczino nobilium virorum ad presentem literam sunt hic subappensa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Przement N. 11), opatrzony był pierwotnie pięciu pieczęciami,
na paskach pargaminowych zawieszonemi, z których pozostał tylko ułomek trzeciej z czarnego wosku, wyobrażający w tarczy herb
Kotwicz i szczątek napisu okolnego niedoodczytania.
1)Wieleń, wieś w pow. babimojskim, par. Kaszczor.
2)Górsko, wieś w pow. babimojskim.
Dokument Nr 430
1426. die 5. mensis Februarii.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum de finibus villarum Grzegorzów et Poniatowo.
Nos Adam iudex necnon Andreas subiudex terre Lanciciensis generales, significamus tam presentibus, quam futuris, noticiam
presencium habituris, vniuersis, quomodo circa cumulum vltimum sub arbore
kansa olsza in causa vertente inter reuerendissimum in Christo patrem, dominum Albertum Dei gracia archiepiscopum Gneznensem, ex vna,
et nobiles Pelkam et Nicolaum fratres de
Ponathowo, parte ex altera, super graniciebus inter hereditates
Grzegorzow et
Ponathowo1) per siluam perficiendis, dominus Albertus Malsky subcamerarius et capitaneus Lanciciensis posuit iudicium vigore sui subcamerariatus
et adhibuit seu assumpsit ad se in assessores strennuos ac nobiles viros, dominos ex vtraque parte: Mathiam castellanum Brzezinensem,
Swanthoslaum Sczaw subiudicem Siradiensem, Petrassium Birzwensky, Nyemyerzam et Iaskonem de
Kyelczowo et Nicolaum Nagorsky, in quo iudicio prefatus dominus subcamerarius cum suis assessoribus suprascriptis audiens proposicionem
prefati domini archiepiscopi et responsionem dicti Pelcze suo et fratris sui Nicolaj nominibus, sentenciauit iudicialiter,
quod dominus archiepiscopus cum quinque canonicis seu prelatis ecclesie sue Gneznensis super graniciebus predictis inter
Grzegorzow et
Ponathowo iurare debet more suo ecclesiastico, et quocumque ibit iuramento huiusmodj cum dictis canonicis seu prelatis, granicies sipparj
debent et incidj in arboribus et stare perpetuo. Quod iuramentum fierj debet duabus septimanis post festum Natiuitatis Christi
proximum, si silua congelabitur. In quorum premissorum sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum ipso die sancte
Agathe virginis, sub anno Domini M CCCC XXVIto.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477, fol. 83 v.
1)Poniatów, wieś zapewne w pow. tureckim, par. Goszczanów.
Dokument Nr 431
1426. die 27. mensis Februarii, in Warta.
Nobiles quidam Andreae episcopo Posnaniensi Albertum filium Derslai ad altariam Assumptionis b. Mariae v. in ecclesia Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam praesentant.
R. Nicolaus Thumigrala, heres in Maiori
Chartlupya, Iohannes de
Sczepanowo, Sandiwogius et Thomas dictus Lustek, heredes de
Sziekowo, zawiadamiają, Andrzeja biskupa poznańskiego, że ponieważ altaria Wniebowzięcia NMaryi Panny w kościele Maryi Magdaleny w
Poznaniu po śmierci księdza Marka zawakowała, zatem dają obecnie prezentę Wojciechowi synowi Dzierzsława, plebana w
Kiekrzu. In
Wartha feria 4 proxima post dominicam Reminiscere.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1427.
Dokument Nr 432
1426. die 19. mensis Martii, Posnaniae.
Nicolaus Górka cancellarius Posnaniensis et canonicus Gneznensis VI marcas annuas ex villis Strzeszewo et Grabowo scholae
ecclesiae cathedralis Gnesnensis confert.
In nomine Domini amen. Cum omnia, que fiunt in tempore, simul cum temporis successu labuntur, si ergo perpetuam duracionem
habere debent, sigillorum ac testium munimentis firmiter debent roborari. Nos igitur Sandiuogius de
Ostrorog, palatinus Poznaniensis, capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quomodo ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam venerabilis vir dominus Nicolaus Gorka, cancellarius
Poznaniensis et canonicus Gneznensis ecclesiarum, non compulsus, non coactus, nec aliquo sinistro modo seductus, sed zelo
deuocionis accensus, cupiens obtinere salutem anime sue, ac amicorum suorum consilio, maturaque deliberacione prehabita, in
et super kmethonibus villarum suarum et hereditatum
Strzeszewo quatuor marcas, et
Grabowo duas marcas latorum grossorum Pragensium, numeri vero Polonicalis, XL octo grossos in quamlibet marcam computando, census
annui singulis annis super festum sancti Martini leuandas, pro nonaginta marcis latorum grossorum monete et numeri prescriptorum,
honorabili viro domino Iohanni, magistro arcium, rectori scole kathedralis Gneznensis tamquam gubernatori principali scole
eiusdem et ipsius successoribus pro lignis ac alijs necessarijs dictam scolam concernentibus, sub titulo et foro reempcionis
alias
nawydercoff perpetue dedit, donauit et assignauit ac coram nobis more solito et consueto iuxta terre consuetudinem resignauit, per eundem
vero magistrum Iohannem rectorem scole prescripte et ipsius successores tenendum, habendum et exigendum tamdiu, quamdiu proximiores
prefati domini Nicolai cancellarij Poznaniensis non redimant seu non eximant census prescriptos. Hoc tamen adiecto et expresso,
quod prefatus dominus Iohannes rector scole predicte vna cum scolaribus et successoribus ipsius sunt astricti et obligati
perpetue singulis diebus per circulum anni in discessu de scola predicta Antifonam, Salue Regina alta voce cum Collecta beate
Virginis decantare ac alia bona opera facere, prout hoc in priuilegio capituli Gneznensis lacius et plenius est expressum.
Harum quibus sigilla nostra sunt appensa testimonio literarum. Actum et datum Poznanie feria tercia proxima post dominicam
Iudica, anno Domini M quadringentesimo vicesimo sexto. Presentibus honorabilibus, strennuis ac nobilibus viris dominis: Nicolao
Glamboczsky Poznaniensi, Iacobo de
Wigonowo Pczewiensi archidiaconis, Petro et Iohanne de
Bnin fratribus vterinis, Andrea de
Bloszegewo et Petro Scora de
Gay heredibus et testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 379), opatrzony jest większą pieczęcią
herbową Sędziwoja z Ostroroga, ze zwykłego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, znacznie uszkodzoną, opatrzoną na odwrociu
mniejszą pieczęcią herbową.
Dokument Nr 433
1426. die 27. mensis Martii, Romae.
Martinus V. P. M. praepositum Plocensis, cantorem Wratislaviensis et officialem Posnaniensis ecclesiarum cathedralium conservatores
iurium ecclesiae cathedralis Gnesnensis constituit.
R. Martinus pp. V na skargę proboszcza i kapituły gnieźnieńskiej, że posiadłości i dochody jej przez władze wyższe duchowne
i świeckie, oraz przez osoby prywatne bywają zagarniane, mianuje proboszcza płockiej, kantora wrocławskiej i oficyała poznańskiej
kapituły konserwatorami kapituły gnieźnieńskiej, dając im całkowite pełnomocnictwo do śledzenia i karania przestępców. Rome
VI kal. Aprilis.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta de anno 1426.
Dokument Nr 434
1426. die 10. mensis Aprilis, Posnaniae.
Ioannes Pasikoń de Włościejewice Catharinae de Kępa, sanctimoniali monasterii de Owieńsko, VIII marcas annuas ex villa Brzostownia
C marcis vendit.
R. Sandziwogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis wiadomo czyni, że stanąwszy przed nim i innymi ziemianami
Jan Pasikoń, dziedzic
Włościejewic, sprzedał na wyderkaf Katarzynie dziedziczce w
Kępie, zakonnicy w
Owieńsku, za 100 grzywien groszy szerokich 8 grzywien czynszu rocznego ze wsi swej
Brzostowni1) w powiecie kościańskim, które corocznie na Trzech króli osobiście w klasztorze wzmiankowanej Katarzynie wypłacać się obowiązuje.
Poznanie feria 4ta post dominicam Quasimodo geniti. Testes: Petrus Cordebog de
Trzebawye dapifer Poznaniensis, Iohannes de
Ostrorog, Petrus et Iohannes fratres uterini, heredes in
Bnyn, Iohannes de
Camyona et Iohannes Czeradsky protunc burgrabius Poznaniensis, heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1429.
1)Brzostownia wieś niegdy w pow. kościańskim, par. Włościejewki.
Dokument Nr 435
1426. die 29. mensis Aprilis, Gnesnae.
Testamentum Petri de Wolfram licenciati in decretis, scholastici Gnesnensis.
R. Primo 3 marcas latorum grossorum, quas ab honorabili et nobili viris, domino Paulo dicto Czarcowsky (?) canonico Gneznensi
et filiastro suo Iohanne de
Czechowo, heredibus in
Iarzambkowo, pro quadraginta marcis similium grossorum Bohemicalium legittimo reempcionis titulo comparauit, easdem predictarum scolarum
(ecclesie Gnesnensis) pauperibus studentibus pro tempore existentibus, resignari et assignari coram magnifico dominio Sandiuogio
de
Ostrorog palatino Poznaniensi et Maioris Polonie capitaneo generali procurauit, prout super hijs in litteris eiusdem domini capitanei
sub suo maiori sigillo cautum clarius continetur. Ipsas igitur tres marcas latorum grossorum prelibatus dominus Petrus scolasticus
voluit in vsus dictorum scolarium pauperum deputare, ita videlicet, quod rector scole, qui pro tempore fuerit, pro vna marca
grossorum seu valore ipsorum de papiro tot libras, quot emi poterint, item pro simili marca tot paria calciamentorum, quot
comparari poterint, circa festum Omnium Sanctorum prouidebit ac prefatum papirum cum calceis illis plus studiosis ac magis
indigentibus singulis annis distribuet sine acceptacione personarum; terciam vero marcam grossorum ad usus distribuet, prout
infra disponetur. Preterea quia idem dominus Petrus scolasticus medias maldratas triplicis frumenti ex excrescencijs limitum
vna cum sex grossis communis monete de quolibet vltra duodecim mansos, de quibus scolasticus Gneznensis maldratos percipit
in villa
Grothkowo prope Gneznam, in agris infrascriptorum kmethonum, scilicet Benyak de vno, Petri dicti Sdum cum Iacussio fratre suo de alio,
item Mathia cum Maczkone dicto Slowak de tercio, et Nicolao Zelkouicz cum Mathia dicto Byalek de quarto mansis seu laneis
sua sollercia et iure per certos arbitros, videlicet dominos Benedictum de
Modla canonicum et officialem Gneznensem et dominum Wenceslaum prepositum sancti Iohannis extra muros Gneznenses adiudicatas anno
proxime preterito acquisiuit, prout hoc in ipsorum literis et instrumentis plenius continetur, quam quidem sentenciam arbitralem
ratam et gratam habentes, ipsam hic habere volumus sufficienter pro expressa, ipsas igitur quatuor maldratas cum sex grossis
de quolibet kmethonum predictorum pro alimentis et sustentacione scolarium pauperum, vt premittitur, in dicta scola studencium,
cum marca tercia grossorum de
Iarzambkowo1) addidit, assignauit ac cum nostro et fratrum nostrorum consensu vnanimi incorporari procurauit. Quasquidem maldratas cum
pecunijs predictis rector scole, qui pro tempore fuerit, pro alimentis opportunis, lardo, pisis, panibus et alijs iuxta personarum
et temporum qualitatem de tanto, quanto poterit, fideliter dispensabit, prout sue discrecioni videbitur faciendum; in quibus
eiusdem rectoris scole, quicumque fuerit, conscienciam oneramus. Voluit preterea prefatus dominus Petrus scolasticus, quod
rector quilibet in principio sui rectoratus scolastico Gneznensi aut suo nomine dominis de capitulo, qui presentes erunt,
sub consciencia sua promittet, prescriptas tres marcas grossorum cum maldratis et alijs pecunijs in dictos vsus pauperum clericorum
fideliter, vt prefertur, dispensare ac de perceptis et de expositis scolastico, qui pro tempore fuerit, vel in sui absencia
procuratoribus capituli aliquo dierum ante festum sancti Martini (racionem) exhibere ac ipsam facere tenebitur, presertim
tempore resignacionis sui regiminis, si ab ipso exigetur. Disposuit preterea sepedictus dominus Petrus scolasticus ad hoc,
ut predictum testamentum de facili non periret et benefactorum defunctorum scilicet iugis haberetur memoria, ut scolares predictis
elemosinis vtentes, singulis Quatuortemporibus anni, scilicet feria secunda proxima sequenti prefata Tempora de sero aliqua
hora competenti ante uel post vesperas vigilias nouem leccionum, sequenti vero die, scilicet feria tercia de mane missam de
defunctis: "Si enim credimus" decantabunt; presbitero vero, vicario eiusdem ecclesie, vigilias et missam defunctorum officianti,
quatuor grossos communis monete magister scole de pecunijs predictis resultantibus assignabit. Item rector scole, quicumque
fuerit, de predictis censibus et alijs de quatuor candelis cereijs, dictis
postawniki, pro exequijs huiusmodi, quater in anno peragendis, prouidebit. Et quia prescripte tres marce grossorum sunt, ut prescriptum
est, in villa
Iarzambkowo tytulo reempcionis comparate, propterquod si et quando contingeret, heredes de
Iarzambkowo predictas tres marcas pro eisdem quadraginta marcis reemere, prout hoc ipsis ex fauore et gracia prefati domini Petri concessum
est, extunc predicte quadraginte marce dominis de capitulo, tamquam legittimis prefati testamenti tutoribus et executoribus,
quos ipse dominus Petrus scolasticus in eodem generali capitulo constituit, debebunt assignari. Quibus assignatis et habitis
domini de capitulo cum sciencia et consensu scolastici eiusdem ecclesie, si presens fuerit, alios census seu annuos redditus
tot, quod et vbicumque emi poterint, pro predictis quadraginta marcis comparabunt ac modo predicto, uel si ipsis aliter et
vtilius pro bono statu predictorum scolarium videbitur, prouidebunt, et alios defectus, si qui successu temporis occurrerint
circa predictos pauperes, quantum possibile fuerit, in hac parte submouebunt. Ceterum voluit sepefatus dominus Petrus scolasticus,
ut presentes nostre litere cum ceteris alijs, littera resignacionis prefati domini capitanei et alijs, ad prefatum testamentum
pertinentibus, in speciali cistula in thezauro ecclesie conseruetur. Tenor vero seu transumptum litere resignacionis sequitur
in hec verba:
In nomine Domini amen. Cum humana natura procedente tempore labilis sit et caduca, nisi literarum robore et fidedignorum testimonio
fuerit perhennata, proinde nos Sandiuogius de Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
presencium noticiam habituris, quomodo ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam, honorabilis dominus
Paulus Czechowsky canonicus Gneznensis, vnacum filiastro suo Iohanne de Czechowo, heredes in villa Iarzambkowo, non compulsi, non coacti, nec aliquo sinistro modo seducti, quinymmo sani mente pariter et corpore existentes, vsi suorum
amicorum consilio et matura deliberacione prehabita, in et super kmethonibus seu rusticis ac agris kmethonum ville et hereditatis
Iarzambkowo predicte, in districtu Gneznensi site, in vno videlicet manso Bartholomei vnam marcam, in alio autem manso Mathie dicti Stanyewicz
aliam marcam, in medio vero manso Fridonis mediam marcam, postremo autem medio manso Stanislai Bogdany Sdrowecz mediam marcam
latorum grossorum Pragensium, numeri vero Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, annui census
singulis annis super festum sancti Martini leuandas, pro quadraginta marcis latorum grossorum monete et numeri prescriptorum,
per venerabilem virum dominum Petrum de Wolfram scolasticum Gneznensem pecunijs in paratis persolutis, in personam honorabilis viri magistri Iohannis de Velun, rectoris scolarium Gneznensis pronunc et in antea suis successoribus rectoribus eorundem scolarium, qui pro tempore fuerint,
pro sustentacione et alimentis pauperum scolarium in dictis scolis studencium, per prefatos rectores distribuendas et exponendas,
prout prefatus dominus Petrus scolasticus Gneznensis coram reuerendissimo in Christo patre et domino, domino Alberto archiepiscopo
Gneznensi et capitulo Gneznensi ipsius gracie disposuit ac in viam perpetui testamenti ordinauit, tytulo et foro reempcionis
alias nawiderkoff perpetue vendiderunt et coram nobis more solito et (secundum) dicte terre consuetudinem resignauerunt, per eundem vero magistrum
Iohannem de Welun rectorem scolarium, tamquam principalem gubernatorem scole predicte exigendum, tollendum et recipiendum tamdiu, quamdiu prefatus
dominus Paulus Czechowsky cum Iohanne filiastro suo ac ipsorum proximiores non redimerint seu non exsoluerint census prefatos.
In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne sabbato die proximo ante dominicam
Cantate, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo sexto. Presentibus reuerendissimo in Christo patre et domino, domino
Alberto archiepiscopo Gneznensi, necnon wenerabilibus, magnificis, nobilibusque dominis: Iascone decano Gneznensi, Mathia
de Labyschino palatino Brestensi, Iohanne et Petro notarijs prefati domini archiepiscopi, et Nicolao de Smoszewo testibus ad premissa vocatis et rogatis.
Datum et actum in capitulo generali Gneznensis ecclesie feria secunda infra octauas beati Adalberti martiris et pontificis
gloriosi, anno videlicet domini millesimo quadringentesimo vicesimo sexto, etc. Presentibus infrascriptis venerabilibus viris,
fratribus nostris: Iascone de
Czechel decano, Nicolao de
Lubin archidiacono, Iohanne cantore, Swanthopelcone cancellario, Petro de
Cobilino, Benedicto de
Modla, Nicolao de
Gora, Albrico de
Modlna, Paulo de
Czechowo, Nicolao de
Iaroczino, Nicolao Slupkonis, Adam de
Banthcowo, Iohanne de
Rudzicza, Martino Chrapek, Mathia Dria prelatis et canonicis in predicto generali capitulo congregatis.
S. N. Et ego Martinus Pauli de
Golaczicze, clericus Gneznensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predicti testamenti etc.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 381), opatrzony był niegdy dwiema
pieczęciami, po których tylko sznurki jedwabne pozostały, pierwszy zielono-czarno-biały, drugi biały.
1)Jarząbkowo, wieś paraf. w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 436
1426. die 10. mensis Maii, in Iunivladislavia.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Ianussius et Swentoslaus clerici, heredes quondam de
Piaski, Chebdae de Swencze intendebant, ad conventionem Lanciciensem remittat.
R. Wladislaus rex Polonie pisze do oficyała gnieźnieńskiego, aby Janusza i Swiętosława kleryków, niegdy dziedziców wsi
Piaski, którzy szlachetnego Chebdę de
Swencze w sprawie o dziedzictwo, która wedle praw krajowyeh przed forum świeckie należy, przed jego sąd powołali, odesłał do przyszłego
sejmu (
conuentus) w Łęczycy, gdzie król wraz z pra łatami i baronami będą zasiadać. Jeśli król uzna, że sprawa ta przed forum duchowne należy,
wtedy ją odeśle do oficyała. In
Iunewladislaw feria sexta in crastino Ascensionis Domini. - Relacio venerabilis Wladislai, doct. scolastici Wladislav.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis. acta a. 1426.
Dokument Nr 437
1426. die 18. mensis Maii, Lanciciae.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis decretum de iure patronatus ecclesiae in Ociąż litem dirimens.
R. Albertus archiepiscopus Gnesnensis rozstrzyga spór toczący się po śmierci proboszcza Pawła o prawo patronatu kościoła w
Ociążu, pomiędzy Jarem z
Kwiatkowa, sędzią kaliskim, Dzierżsławem z
Kępy, kasztelanem biechowskim i Szymonem de
Poczinowicze, dziedzicami
Ociąża,1) a Ubisławem Oswaldowym, w tejże wsi dziedzicem, z których pierwsi dali prezentę Nankerowi Mikołajowiczowi zwanemu Polska
z
Małych Gałązek, a drugi klerykowi Wojciechowi Gałce. Gdy sprawa ta bezowocnie przed oficyałem, była już traktowaną, odniosły się strony przed
arcybiskupa, który wydaje wyrok wskutek dawniejszego rozstrzygnienia ś. p. br. Jana kanonika regularnego, z polecenia ś. p.
arcybiskupa Jarosława, mocą którego wówczas to prawo patronatu przysądzone zostało Jaśkowi i Nyczkowi synom pani Wentury i
Zbiluta, naprzeciw uroszczeniom Oswalda. Ponieważ zaś obecnie Jan, Dzierżsław i Szymon w prawa synów pani Wentury i Zbiluta
wstąpili, również 8 łanów ś. p. Oswalda w
Ociążu nabyli, onym też zatem i prawo patronatu w tejże wsi się należy i dlatego arcybiskup Nankera na proboszcza potwierdza, polecając
proboszczowi ze
Skalmierzyc, iżby go na probostwo wprowadził. Lancicie apud ecclesiam collegiatam s. Marie, in vigilia Pentecostes. Testes: Iohannes Budconis
de
Czechel, decanus Gnesnensis, Albertus Warszoviensis in ecclesia Poznaniensi, Slawik Unyeoviensis archidiaconi, Iohannes officialis
Lanciciensis.
Archivnm consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1466.
1)Ociąż, wieś paraf. w pow. odolanowskim.
Dokument Nr 438
1426. die 22. mensis Maii, Lanciciae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Mroczco tenutarius de Pobiedziska rectori ecclesiae
de Iwanowice intendebat, proroget.
R. Albertus archiepiscopus Gneznensis pisze do oficyała gnieźnieńskiego, że ponieważ Mroczek dzierżawca pobiedziski został
ze sejmu łęczyckiego wysłany w poselstwie od króla i Korony do wiel. księs. litewskiego i nie może w skutek tego stanąć na
terminie w swej sprawie z księdzem z
Iwanowic, termin ten przeto ma być aż do św. Michała odroczony. Zarazem przyrzekł był Mroczek, że cokolwiek arcybiskup w sprawie pojednania
go z pomienionym księdzem rozporządzi, temu on się chętnie podda.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1426.
Dokument Nr 439
1426. die 23. mensis Maii, in Łęczyca.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Cordebog de Trzebawie subcamerario Posnaniensi D marcas in catro Babimost inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo habito diligenti respectu ad constantis fidelitatis studiosa obsequia et pure fidei merita, quibus
strenuus Petrus Cordebog de
Trzebawie, subcamerarius Posnaniensis, miles noster fidelis dilectus, nobis placuit et adhuc complacere poterit aucto fidelitatis studio
prestancius in futurum, horum intuitu volentes ipsum specialium graciarum prosequi fauoribus et ad obsequia nostra continuo
reddere prompciorem, prefatum Petrum in quadringentis marcis latorum grossorum Pragensium et centum marcis monete in regno
currentis, numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, in quibus castrum, oppidum et tenutam
Babimost1) a strenuo Mroczkone de
Lopuchow liberauit et exemit, reddere cerciorem, sibi easdem quadringentas marcas grossorum latorum et centum marcas monete in regno
currentis, numeri Polonicalis, in et super castro (et) oppido
Babimost, ac villis, predijs et molendinis exnunc ad ea pertinentibus, damus, donamus, inscribimus et largimur, per ipsum cum omnibus
et singulis ipsius castri
Babimost, villarum, prediorum et molendinorum fructibus, censibus, redditibus, prouentibus, attinencijs, pertinencijs, obuencionibus
et appendijs vniuersis ad ipsa spectantibus ab antiquo, habendum, tenendum, vtifruendum et pacifice possidendum tamdiu, quousque
predicte quadringente marce latorum grossorum Pragensium et centum marce monete, ut prefertur, in regno decurrentis, sibi
aut suis heredibus et successoribus legittimis per nos aut successores nostros integraliter persoluentur; quibus solutis castrum,
oppidum, villae, predia et molendina predicta ad nos et nostros successores reruertentur pleno iure: stacionibus nostris exclusis
et exceptis, que nobis et nostris successoribus donacione predicta non obstante, reseruamus et volumus reseruari. Harum quibus
sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum in Lancicia feria quinta proxima post festum Penthecostes, anno
Domini millesimo quadringentesimo vigesimo sexto. - Ad relacionem venerabilis domini Iohannis decani Cracouiensis, regni Polonie
cancellarij.
Teka Naruszewicza 14 N. 82, z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała
pieczęć na pasku pargaminowym.
1)Babimost, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 440
1426. die 27. mensis Maii, Gnesnae.
Procurator Alexandri ducis Mazoviae et episcopi Tridentini capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis LX marcis solutum reddit.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo vicesimo sexto, indiccione quarta, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno ipsius nono, die Lune,
vicesima septima mensis Maij, hora uesperorum uel quasi, in sala domus venerabilis viri, domini Benedicti canonici et officialis
Gneznensis, prope eandem ecclesiam Gneznensem site, in meique notarij publici et testium infrascriptorum presencia constitutus
personaliter nobilis Paulus dictus Iagą, ciuis Plocensis, procurator honorabilis viri domini Michaelis, prepositi sancti Michaelis
et canonici cathedralis Plocensium ecclesiarum, per ipsum dominum Michaelem prepositum procuratoremque principalem incliti
ducis, domini Alexandri ducis Mazouie et episcopi Tridentini substitutus, de cuius procuracionis seu substitucionis mandato
per instrumentum publicum Nicolai Nicolai de
Ploczsko, clerici Plocensis diocesis, notarij imperiali auctoritate publici, constabat legitime, (requisiuit) prefatum venerabilem
virum dominum Benedictum canonicum et officialem Gneznensem, procuratoremque capituli Gneznensis, ut sibi nomine dicti domini
Allexandri episcopi et ducis suprascripti ac nomine dicti Michaelis prepositi, procuratoris principalis predicti domini episcopi,
solueret triginta marcas, quas pro ratha temporis et termini in festo sancti Adalberti proximum transacto soluere debuit,
residuas debiti sexaginta marcarum pro anno partim preterito et partim presenti, in quo ipsum capitulum eidem domino Allexandro
est obligatum. Quiquidem dominus Benedictus canonicus, officialis et procurator supradictus ad requisicionem dicti nobilis
Pauli anno, die, mense, quibus supra, dictas triginta marcas monete et numeri communiter currencium in regno Polonie, residuas
pro rata secundi termini eidem nobili Paulo soluit, pagauit et cum effectu numeratas in paratis pecunijs presentauit. De quibusquidem
tam primis triginta marcis in festo sancti Nicolai proximum transacto, quam secundis die date presencium persolutis, ipse
nobilis Paulus eundem dominum Benedictum procuratorem capituli et ipsum capitulum Gneznense quittauit et absoluit, pactumque
fecit de vlterius non petendo dictas sexaginta marcas a dicto capitulo Gneznensi pro tercio solucionis anno. Super quibus
omnibus ipse dominus Benedictus nomine dicti capituli Gneznensis a me notario publico petijt sibi fieri et exinde confici
hoc presens publicum instrumentum. Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora et loco, quibus supra. Presentibus
honorabilibus viris, dominis: Petro de
Cobilino decano Poznaniensi, Paulo de
Czechowo, canonico Gneznensi, Nicolao Ianussij de
Gnezna, Vbislao Stanislai de
Lubyen et Mathia Petri de
Camenecz notarijs publicis, clericis Gneznensis diocesis, testibus ad premissa.
S. N. Et ego Iacobus Mathie de Lancicia clericus Gnesnensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis
requisicioni pecuniarum, solucioni, computacioni, quittacioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt premittitur,
agerentur et fierent, vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, ideo hoc presens instrumentum
me arduis negocijs occupato, per alium fidelem scriptum, exinde confeci, me propria manu subscripsi et in hanc publicam formam
redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis vnacum memorati Pauli dicti Iagą consignaui, in fidem et testimonium omnium
premissorum.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 382). Po pieczęci pozostał tylko
pasek pargaminowy.
Dokument Nr 441
1426. die 5. mensis Iunii, Posnaniae.
Iudicum quorundam decretum, inter Iacobum st Ioannem plebanos de Tulce, et rusticos villae Płowce de decima manipulari litem
dirimens.
R. Albertus archiepiscopus Gnesnensis jako sędzia polubowny wraz z Piotrem z
Kobylina poznańskim i Jaśkiem z
Czechla gnieźnieńskim dziekanami, Adamem doktorem i Piotrem licencyatem dekretów, Maciejem Korczbogiem oficyałem, Bogusławem i Piotrem
z
Nowca kanonikami poznańskimi i Pawłem z
Czechowa archidyakonem srzemskim, rozsądzą sprawę toczącą się pomiędzy Jakubem i Janem plebanami wsi
Tulce a rolnikami wsi
Płowce1): Mikołajem Garbalecz, Jakubem Garbalecz, Piotrem, Wojtkiem Niedzialoch, Bartoszem, Michałem, Dominikiem, Mikołajem Roczana,
Piotrem Piotronek, Marcyanem Roczana, Wojciechem Schawlowicz, Mikołajem Dyncza, Michałem Szwiatkowicz, Piotrem Gozdrzewic,
Pawłem Grysz, Stanisławem Pawilo i Wawrzyńcem Waczath, którzy wspomnionym plebanom wzbraniali się dawać dziesięciny snopowej
i tylko wiardunkową płacić chcieli. Sędziowie powyżsi wydają więc na mocy okazanych przywilejów niegdy Jana biskupa poznańskiego
i na mocy wyroku wydanego przez Bogusława oficyała poznańskiego, następujący wyrok: mieszkańcy wsi
Płowce mają począwszy od przyszłych żniw dawać wspomnianym plebanom dziesięciny snopowe tak oziminne jako i jarzynne z każdego ziarna,
lecz ciż plebani nie mają wymagać już tych dziesięcin za lata minione. Dalej mają ciż mieszkańcy dać jako karę za okazany
upór dwa kamienie wosku, jeden do kościoła sw. Bartłomieja w Poznaniu, drugi do kościoła św. Michała archanioła w Gnieźnie,
a strona łamiąca tę ugodę, której się obie strony poddały, musiałaby zapłacić 50 grzywien kary na budowę katedry poznańskiej.
Testes: Nicolaus de
Cziaszyn, Martinus de
Losowo vicedecanus, vicarij perpetui: Chebda in
Czerlenino et Philippus in
Lechnino(s).
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1598 - 1600.
1)Płowce, wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. pyzdrskim.
Dokument Nr 442
1426. die 14. m. Iunii, Gnesnae.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis statutum, de necessariis ecclesiae metropolitanae Gnesnensis procurandis, de confessoribus
instituendis et dotandis necnon mansionariis dotandis editum.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ad perpetuam rei memoriam.
Inter cunctas sollicitudinis ...... nostre, illa ....... arbitramur, si ea, que in ecclesia nostra deformata, deordinata et
defectuosa cernimus, pro diuini cultus augmento, animarum salute et ipsius ecclesie nostre honore ad bonum ordinem opperosa
diligencia reducamur. Sane considerantes, qualiter ecclesia nostra in luminaribus, vino et alijs vtensilibus ad cultum et
sacrificium diuinum necessarijs, de fructibus decimarum in villis
Carszewo, Poslugowo et
Czawiewo1) alias mense archiepiscopalis pro eisdem dudum per nostros antecessores ............... sine graui penuria et deffectu sufficere,
nos volentes huiusmodi defectum supplere et excuttere, ut huiusmodi luminaria, vinum et alia predicta habundancius ipsi fierent,
decimas mense nostre in
Gora et
Gole ........... barensi et .
.. czirzensi villis, necnon decem lapides sepi in maccellis seu carnificibus nostre ciuitatis Sneynensis,
2) annis singulis, ac omnes et singulas penas et mulctas magnas et paruas tam iudiciales curie et consistorij Gneznensium,
quam eciam extraiudiciales siue pro violenta manuum inieccione in clericos, seu execracione cimiteriorum et ecclesiarum ac
violacione immunitatum ipsarum uel alias ex quauis alia causa debeantur, et que per archiepiscopos Gneznenses tam de iure,
quam consuetudine antiqua et statutis prouincialibus exigi solite sunt leuari, excepto dum ipsa cimiteria et ecclesie per
suffrageneum nostrum in pontificalibus, cui ipsas ad voluntatem nostram concessimus, reconciliabuntur, q[uia tale]s penas
tunc tempore reconciliacionis pro se exiget, pro eisdem luminarijs cere et olei, vino, oblatis, sacrarumque vestium et pallarum,
ampularum, carbonum, cordarum seu funium comparacione, refeccione et lacione (?) ac alijs quibuscumque vtensilibus ad cultum
diuinum et sacrificium necessarijs, de ratificacione, consilio et consensu honorabilium fratrum nostrorum, videlicet capituli
Gneznensis donauimus, incorporauimus et adiunximus ac donamus, incorporamus et adiungimus in perpetuum per presentes, decernentes
vnacum fratribus nostris predictis, quod dicte decime antique et eciam alia(s) prescripte, per nos donate, incorporate et
adiuncte ac pene seu mulcte per vicecustodes dicte ecclesie Gneznensis, qui fuerint pro tempore, fideliter colligantur, exigantur
et leuentur, ac de eisdem predicta necessaria et vtensilia ac onera suppleantur, idque officialis curie archiepiscopalis pro
tempore omnes penas consistoriales, iudiciales et extra iudiciales vicecustodibus fideliter in scriptis edere et processus
desuper necessarios contra debitores ipsarum decernere teneatur. Quiquidem vicecustodes de omnibus et singulis per eos leuatis
perceptis et expositis in generali capitulo bis in anno celebrari consueto, coram archiepiscopo et capitulo, uel absente archiepiscopo
coram vicario archiepiscopali et capitulo aut alijs ad hoc per eos deputatis, racionem plenam facere teneantur, sintque prouidi
in accendendo et extingwendo candelas, lampades et luminaria, ne supra modum lucendo, cera, oleum et sepum depereat aut minus
lucendo ecclesia obscurior existat, quodque in premissis ac rerum ecclesiasticarum ipsis creditarum conseruacione fidelem
et diligentem curam gerant et omnia cum discrecione agant, que noscitur omnium virtutum esse magistra. Quod si dicti vicecustodes
ambo uel eorum alter inutiles fuerint, ad nutum archiepiscopi remoueantur, ut indecentibus ac inutilibus ministris eiectis,
apti domui Dei ministri deputentur. Item quia oculata expergencia in minoribus constituti ante vocacionem nostram in hanc
ecclesiam vidimus et in presenti visitacione prouincie nostre Gneznensis, quam pro debito officij nostri et precepto sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti agimus, experti sumus defectum confessorum
et penitenciariorum pro confessionibus hominum vtriusque sexus, ad Sedem archiepiscopalem accedencium audiendis, ex quo multe
et graues negligencie animarum sunt comisse, propter quod nos volentes, quantum nobis possibile est, huiusmodi defectui prouidere,
quodque penitentes confessores ydoneos omni hora congrua in ecclesia nostra reperire valeant, habito sufficienti consilio
et tractatu fratrum nostrorum et capituli predicti ac de eorum ratihabicione et consensu quatuor altaria in dicta nostra ecclesia,
de bonis mense archiepiscopalis creata et dotata, vnum in capella retro chorum sanctorum Michaelis et Nicolai, cui magister
Michael de
Innowlodz vicedecanus, aliud in capella ante antiquum thezaurum, cui Wincencius quondam archidiaconus Wneouiensis, tercium sancti Nicolai
confessoris in dextra parte chori in ambitu iuxta columpnam, cui magister Paulus de
Clodawa, et quartum sancti Iohannis Baptiste in corpore ecclesie ex opposito tumbe sancti Adalberti, versus meridiem, quod dicitur
in wlgari Cawon, cui Iohannes Radzicha presunt et deseruiunt de presenti, pro quatuor penitenciarijs et confessoribus perpetuo
in ipsa ecclesia mansuris, deputauimus, incorporauimus ac deputamus et incorporamus, necnon vnacum dicto nostro capitulo statuimus
et ordinamus, quod vacantibus per cessum et decessum aut alias de iure vel de facto eisdem altaribus et eorum quolibet, ipsa
altaria nulli alteri conferantur, nisi ydoneo et discreto sacerdoti et perito per examen in sciencia reperto ad cofessiones
audiendas. Quiquidem penitenciam eo ipso, quod ad altaria predicta instituti per archiepiscopum pro tempore fuerint, extunc
censeantur habere plenam auctoritatem confessiones audiendi et absoluendi confessos, eciam in casibus Sedi archiepiscopali
specialiter reseruatis, nisi aliquos casus archiepiscopus pro tempore velit esse exceptos et pro se specialius reseruatos.
Quiquidem penitenciarij officia et onera dictis altaribus imposita, per se uel per alios peragere et suplere debeant, et non
alibi, quam in ecclesia in sedibus seu cathedris eis deputatis uel deputandis huiusmodj confessiones audiant et absoluant,
necnon ad residenciam personalem continuam teneantur, nec valeant aliquod beneficium curatum cum altari seu penitenciaria
retinere; alias quamprimum curatum beneficium aliquis ex dictis penitenciarijs assecutus fuerit, alius ydoneus penitenciarius
canonice in locum ipsius ad penitenciariam et altare surrogetur. Item quamcumque in concilio generali sit statutum salubriter,
quod quelibet ecclesia metropollitana ad minus vnum magistrum in theologia habeat, qui sacerdotes et alios in sacra pagina
doceat et in hijs presertim informet, que ad curam animarum spectare dinoscuntur, quia tamen in nostra ecclesia metropollitana
Gneznensi, in qua septem dignitates et viginti quatuor canonicatus et prebende distincte abinuicem sufficienter dotate existunt,
hactenus prefatum statutum salutare est neglectum, nos volentes huiusmodj negligenciam excuttere, habito sufficienti tractatu
et digesto consilio fratrum nostrorum, Gneznensis capituli, ac de ipsorum ratihabicione et consensu ad laudum et gloriam omnipotentis
Dei, salutem animarum, profectum et honorem nostre ecclesie, attento, quod ipsa ecelesia per longam distanciam a locis studiorum
generalium, in quibus copia doctorum sacre pagine et iuris canonici et facultas docendi habetur, elongata est atque distat,
propterquod sepius consilia tam pro salute animarum, quam defensione iurium ecclesie quomode(s) haberi non possunt et salus
animarum ac ecclesie defensio negliguntur, cupientes vnacum dictis fratribus nostris iuxta dicti concilij disposicionem in
nostra ecclesia prouidere, canonicatum et prebendam, quos Nicolaus de
Gorka canonicus prebendatus obtinet, pro magistro in theologia, et medietatem prebende, que dicitur prebenda de
Cleczsko et in ipsa ecclesia inter omnes prebendas pingwior est et sufficiens pro duabus personis decenter sustendandis, pro doctore
in iure canonico, reliqua medietate pro canonico instituendo reseruata, deputamus et assignamus, statuimusque et ordinamus,
quod vacantibus dictis canonicatibus et prebendis per cessum uel decessum canonicorum, qui eas obtinent de presenti seu quouis
alio modo de iure uel de facto, ipse prebende nulli alteri conferantur nec aliquis recipiatur ad easdem, sed ad vnam integram,
cuius canonicatum exnunc vnacum dicto nostro capitulo extingwimus et habere volumus pro extincto, magister in theologia et
ad mediam doctor in iure canonico predictas prebendas per nos et archiepiscopum pro tempore vnacum capitulo seu maiori et
saniori parte ipsius capituli eligantur, qui horis competentibus in ipsa ecclesia seu lectorio ad hoc deputato, theologus
in sacra pagina et canonista in iure canonico docere et legere ac pro salute animarum et ecclesie ipsius profectu consulere
teneantur. Decernimus tamen et volumus iuxta dicti concilij decretum, quod dicti magister et doctores electi per hoc non efficiantur
nec censeantur canonici in ipsa ecclesia, sed tamdiu redditus ipsos percipiant, quamdiu perstiterint in legendo et docendo;
ipsis vero nihilibus existentibus ad docendum, alij ydonei, qui docere valeant, in locum eorum per archiepiscopum et capitulum,
vt superius tactum est, surrogentur. Sed nichilominus ipsi magistri et doctor stallum in choro habeant, et superpiliciati
et dalmuciati cum alijs canonicis pro decore ecclesie incedant. Preterea quamuis bone memorie Nicolaus quondam archiepiscopus
ecclesie Gneznensis, noster immediatus predecessor, mansionarios in dicta ecclesia Gneznensi pro officio de beata Maria virgine
nocturno et diurno decantando instituerit et de certis fructibus et decimis mense archiepiscopalis sufficienter dotauerit,
quia tamen nullo dato ordine, qui per dictos mansionarios seruari debeat, prout Deo placuit, de medio est sublatus, eatenus
nos volentes pyum conceptum dicti nostri predecessoris perducere ad effectum, de ratihabicione et consensu dicta capituli
nostri dictam mansionariam confirmamus, decimasque in
Sorawa, in
Lipini, in
Czeslauicze, in
Borowo, in
Wisnewa, in
Luthcowo et maldratas in
Mirzewo3) villis, per dictum predecessorem nostrum designatas et donatas, denuo donamus et incorporamus pro sustentacione ministrorum
mansionarie antedicte, statuimusque et ordinamus, quod decem mansionarij et ministri de dictis fructibus decimarum sustententur,
et quod cuilibet ministro distribuciones cottidiane de dictis fructibus per diuisorem ex ipsis ad hoc deputatum et per procuratorem
et mansionarium electum singulis diebus equaliter assignentur; et si quid residuum fuerit, in fine anni inter dictos mansionarios
diuidatur pari modo. Quiquidem mansionarij manuales sint non perpetui, ad nutum remouibiles, si minus vtiles fuerint, et ad
personalem residenciam teneantur. Et si aliud beneficium aliquis ipsorum assecutus fuerit uel se vltra duos menses continue
vel interpellate de licencia aut absque licencia archiepiscopi aut sui in spiritualibus vicarij seu officialis in anno absentauerit,
eo ipso locum suum amitat et alter ydoneus pro explendo officio in Iocum ipsius per archiepiscopum surrogetur. Indulgemus
tamen, quod mansionarius de licencia ex causa et necessaria causa absens per dictas duas menses, per substitutum ydoneum et
sufficientem valeat deseruire, sed nichilominus careat distribucionibus, que alijs personaliter deseruientibus largientur;
absens vero sine licencia predicta illa pena per precentorem pro cuiuslibet hore negligencia puniatur, qua residens et negligens
interesse diuinis puniretur, ne contumacia absentis quam obedientis et residentis melior condicio habeatur. Iurisdiccionem
vero in dictis mansionarijs precentori, qui fuerit pro tempore, damus et concedimus, qui eosdem tam pro negligencijs circa
officium eis iniunctum, per subtraccionem distribucionum, quam eciam pro alijs excessibus per penas congruentes punire et
mulctare plenam habeat facultatem. Sed si nos uel aliquis noster successor archiepiscopus aliquem ex mansionarijs pro capellano
uel cantore duntaxat in curia sua retinere voluerit, talis per substitutum valeat deseruire et distribuciones percipere, que
mansionarijs personaliter deseruientibus largiuntur; absente vero substituto, in dampnum mansionarij predicti computetur.
Poterit eciam dictus procurator aliqua statuta predictis mansionarijs de ipsorum regimine edere et fabricare, ipsaque statuta
archiepiscopo et capitulo pro ipsorum ratificacione exhibere, ad que statuta obseruanda predicti mansionarij teneantur. Qui
eciam mansionarij omnibus processionibus ecclesie superpiliciati intersint, sub pena carencie distribucionum diei illius.
Ceterum cum prelati et canonici ecclesie nostre Gneznensis, fratres nostri, sint nobiscum vnum corpus et indecens existat,
quod vnius corporis et collegij membra in decimarum percepcione diuerso iure censeantur, igitur nos volentes prefatos fratres
nostros, prelatos et canonicos circa consuetudinem antiquitus per [nos] illibate tentam, in percepcione decimarum noualium
benigniter conseruare et ipsos ad caritatem maiorem erga nostram personam circa recuperacionem occupatarum decimarum et aliorum
iurium nostre ecclesie allicere et obligare, necnon in execucione nostri testamenti ac sepulture nostre, in quibus eos executores
deputauimus, facere prompciores, declaramus et decernimus, quod decime huiusmodj noualium tam in progressione limitum, graniciarum
et metarum antiquarum villarum, quam eciam nouarum, que infra terminos, limites, granicies et metas antiquas locantur et insurgunt
ac locabuntur et insurgent in futurum, ad illos prelatos et canonicos dicte nostre ecclesie pertineant, ad quos decime de
antiquis villis et ipsarum limitibus, granicijs et metis pertinent atque spectant. Si vero alique ville nowe extra dictos
antiquos terminos, limites et granicias villarum antiquarum locabuntur, decime ipsarum villarum nowarum, sicut de ceteris
noualibus, de tota diocesi Gneznensi secundum consuetudinem antiquissimam illibate, inconcusse et inuiolabiliter obseruatam
ac per uetusta statuta prouincialia prouincie Gneznensis approbatam, spectent prout et spectant ad dictam archiepiscopalem
mensam, neque hoc ius competens capitulo nostro percipiendi decimas nowalium, extendi debeat ad ceteros beneficiatos, eciam
abbacias, preposituras, prelaturas, dignitates, personatus uel officia, canonicatus et prebendas, parochias, altaria et quecumque
alia beneficia curata et non curata, collegiatarum, conuentualium et parrochialium, secularium et regularium ecclesiarum ciuitatis
et diocesis Gneznensis, quorum beneficia prescripta de mensa archiepiscopali predicta dotata decimis et eorum fructibus dinoscuntur.
Demum quia comperimus, altare penes tumbam sancti Adalberti patroni ecclesie et prouincie Gneznensis apostoli, in medio corpore
ipsius ecclesie inter cruces situm, nullis fructibus pro sustentacione ministri est dotatum, nos volentes, ut patrono nostre
ecclesie honor debitus impendatur, de ratihabicione et consensu dicti nostri capituli decimas mense nostre in villis
Wisnewa et
Lawky4) pro dicto altari et sustentacione ministrorum ad ipsum altare deseruiencium, donamus, adiung mus et incorporamus, ipsumque
altare cum fructibus ipsius vniuersitati vicariorum canonicalium ecclesie nostre vnimus et incorporamus. Quiqui dem vnum per
ipsorum confratres et convicarios tres missas singulis ebdomadis: vnam de sancto Adalberto, secundam pro animabus et terciam
de sancta Trinitate, necnon singulis Quatuortemporibus anniuersarium cum speciali collecta pro nostra et generaliter pro predecessorum
ac successorum nostrorum, archiepiscoporum Gneznensium, prelatorum et canonicorum ac ministrorum dicte ecclesie animabus complere,
vigiliasque Nouem leccionum et missam pro defunctis voce senora cum deuocione decantare teneantur; quibus exequijs prelati
et canonici dicte ecclesie, protunc residentes, sub pena priuacionis distribucionum illius diei interesse debeant; sed per
hoc dictos vicarios ab ordinarijs vigilijs et missis defunctorum, quas singulis diebus decantare ex statuto obligantur, pro
illis diebus esse nolumus absolutos. Decimam vero in
Marszelewo,5) quam Budko vicarius, qui in dicto altari continue ministrare consueuit, possidet, ita possideat usque ad tempora sue vite;
ipso vero defuncto ad vsum vicariorum nomine dicti altaris dewoluatur Item [vt] iuxta prouincie nostre laudabilem consuetudinem,
pro excitacione deuocionis in populo Christiano et ut solempnia et celebria festa ab alijs non celebribus distingvantur in
diuinis, pro magistro cantante et pulsante in organibus ecclesie et eius sustentacione, decimam manipularem mense nostre in
villa
Lubyen6) districtus Pisdrensis perpetuo damus, assignamus et incorporamus. In quorum omnium fidem et testimonium nostrum etdicti
capituli nostri Gneznensis maiora sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne feria sexta proxima ante festum
sancti Viti, in capitulo generali de festo sancti Adalberti continuato, anno Domini M CCCCvicesimo sexto. Presentibus venerabilibus
fratribus nostris: Iohanne decano, Nicolao decretorum doctore, Iohanne cantore, Petro de
Cobilino decano Poznaniensi, Nicolao de
Gorka cancellario Poznaniensi, Albrico de
Modlna archidiacono Warschouiensi, Martino Chrapek, Nicolao Iaroczsky, Adam de
Bandcowo decretorum doctore, Nicolao Bronissij, Paulo de
Czechowo archidiacono Sremensi, Benedicto de
Modla officiali, Predwagio de
Grandi cantore Wladislauiensi et Mathia Drya, prelatis et canonicis ecclesie predicte Gneznensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem (N. 380), mocno zetlały, tak że miejscami tylko
z trudem lub wcale nie odczytanym być może, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami, na sznurkach jedwabnych zawieszonemi:
po pierwszej arcybiskupiej pozostał tylko sznurek z zielonego, czarnego i białego jedwabiu, po drugiej kapitulnej okruchy,
wiszące na sznurku z różowego, zielonego i białego jedwabiu.
1)Karszew, wieś w pow. kolskim, paraf. Dąbie.
Posługowo, wieś w pow. wągrowieckim, par. Kołdrąb.
Czewojewo, wieś w pow. mogilnickim.
2)Żnin, miasto pow. w księstwie poznańskiem.
3)Żórawa, niegdy wieś w woj. kaliskiem, pow. kcyńskim.
Lipiny, z licznych wsi tej nazwy, któreby były, ocenić nie umiem.
Czesławice, wieś w pow. wągrowieckim.
Borowo, może leżeć albo w pow. szredzkim, albo kościańskim, albo chodzieskim.
Wiśniewo, wieś w pow. szredzkim.
Ludkowo, wieś w pow. mogilnickim, par. Łowce.
Mierzewo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
4)Wiśniewo, wieś w pow. szredzkim.
Ławki, wieś w pow. mogilnickim.
5)Marszelewo, wieś nieistniejąca.
Dokument Nr 443
1426. die 3. mensis Iulii, in Paradyż.
Vladislaus II. rex Poloniae ratum facit privilegium a Premislio duce Poloniae monasterio Paradisiensi anno 1247. impertitum.
R. Wladislaus rex Polonie, potwierdza na prośbę Jakuba opata klasztoru paradyskiego, przywilej, jaki temuż klasztorowi nadał
Przemysł książę wielkopolski w r. 1247. In monasterio Paradisus in crastino Visitacionis b. Marie v. Testes: Stanislaus episcopus
Plocensis, Sandziwogius de
Ostrorog palatinus, Thomas de
Pakoscz castellanus, Petrus Korczbog succamerarius, Rachwael de
Obichow subdapifer Posnanienses, Nicolaus Chrzanstowsky gladifer Cracouiensis, Petrus Schaffranetcz incisor regis. Datum per manus
Iohannis Schaffranetcz decani Cracouiensis et Stanislai Czolek custodis Gnesnensis, cantoris Cracouiensis, vicecancellarij
regni. Ad relacionem eiusdem Stanislai Czolek regni Polonie vicecancellarij.
Kopia pargaminowa z XV w. przechowana w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. F. 14).
Jest też i oryginał pargaminowy tegoż dokumentu w bibliotece hr. Raczyńskich (E. 24), który był niegdy opatrzony mniejszą
pieczęcią królewską.
Dokument Nr 444
1426. die 3. mensis Iulii, in Paradyż.
Vladislaus II. rex Poloniae subditis suis mandat, ne in bonis monasterii Paradisiensis conventiones, iudicia et colloquia
tam generalia, quam specialia celebrare audeant.
R. Wladislaus rex Polonie, zakazuje, aby nikt ani z jego poddanych ani z krajów przyległych nie ważył się odbywać w dobrach
klasztoru paradyskiego:
convenciones, staciones, iudicia, tractatus, placita, parlamenta, colloquia generalia aut specialia. - Relacio Stanislai Czolek custodis Gnesnensis, regni Polonie vicecancellarij. - In monasterio Paradyso, in crastino Visitationis
b. v. Marie.
Kopia pargaminowa z XV wieku, przechowana w bibl. hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dypl. F. 14).
Dokument Nr 445
1426. die 9. mensis Iulii, Posnaniae.
Andreae episcopi Posnaniensis cum Stephano de Prochy de usu ripae fluvii cuiusdam pactum.
In nomine Domini amen. Quia tunc multorum dubiorum et errorum incommodis prudenter occurrimus, dum gesta etatis nostre literarum
apicibus et annotacione testium perhennamus, proinde nos Andreas Dei gracia episcopus Poznaniensis, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo bona mense nostre episcopalis, quantum
cum Deo possumus, adaugere cupientes et attendentes, qualiter ex rippa fluuij(s) in hereditate nostra
Dambsko,1) cuius fluuij medietas aluei ad nos et dictam hereditatem
Damsko(s), et alia medietas ad nobilem Stephanum et suam hereditatem in
Prochi2) pertinet, nulla potest vtilitas prouenire, idcirco cum dicto nobili Stephano de ratihabicione et consensu venerabilium fratrum
nostrorum, videlicet capituli Poznaniensis taliter concordauimus et conuenimus, quod ipse valeat pro se in dicto fluuio ad
rippam nostram in parte sua vnum molendinum, nos vero pro nobis ad ipsius rippam in parte nostra aliud molendinum construere
valeamus, et quilibet nostrum percipiat ex suo molendino perpetuis temporibus emolimenta, vtilitates et honores. In quorum
omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum presentes nostras litteras scribi nostrique et dicti capituli sigillis
iussimus comuniri. Actum et datum Poznanie feria tercia in octaua Visitacionis sancte Marie virginis gloriose, sub anno Natiuitatis
Domini millesimo quadringentesimo vicesimo sexto. Presentibus discretis et nobili viris, dominis: Simone de
Ridzin plebano, Iacobo Praschmowski vicario perpetuo in ecclesia Poznaniensi, Iaroslao et Boguslao fratribus germanis in
Mliny heredibus, testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, znacznie uszkodzony, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie
dwiema pieczęciami ze zwykłego wosku, zawieszonemi na zielonych jedwabnych sznurkach. Z tych pierwsza okrągła, wyobraża popiersie
św. Piotra i Pawła, pod niemi tarcza z herbem Godziemba. W otoku napis uszkodzony: † s. Andree. epi. Poznaniensis. Druga pieczęć
całkowicie zniszczona.
1)Dębsko, wieś w pow. kościańskim.
2)Prochy, wieś paraf. w pow. kościańskim.
Dokument Nr 446
1426. die 10. mensis Iulii, Sandomiriae.
Vladislaus II. rex Poloniae, officiali Gnesnensi (?) mandat, ne litem, quam plebani ecclesiarum de Kłodawa et Krampsko heredibus
de Mniewo et Trzebuchowo de decimis earundem villarum intendebant, diiudicare praesumat.
Honorabilis deuote noster dilecte! Exposuerunt nobis nobiles Paulus de
Mnewy, Iohannes de
Trzebochowo, quomodo honorabilis magister Paulus decretorum doctor plebanusque in
Clodawa et Nicolaus Iaroczski rector ecclesie in
Krampsko, canonici Gnesnenses et Cracouienses, ipsos et Nicolaum ac Iarandum fratres dicti Iohannis, pro decimis post araturas ipsorum
in
Mnewo et in
Trzebochowo1) traxerunt in causas, volentes ipsis dictas decimas pro eorum ecclesijs vendicare. Et quia super huiusmodi articulo questio
pendet (et) necdum est decissa inter nostros terrigenas tocius regni et ecclesiasticas personas, propter quod tibi precipimus
et mandamus, quatenus prefatos terrigenas nostros pro huiusmodi allodiorum ipsorum decimis et straminibus nullatenus iudicare
debeas, quinymmo huiusmodi causas suspendas ad finalem decisionem eiusdem articuli inter terrigenas et spirituales fiendam;
et si ipsos aliquibus excommunicacionum sentencijs inuoluisti, ipsos viceuersa absoluas. Datum in Sandomiria feria tercia
infra octauas Natiuitatis b. Marie virginis, anno Domini M. CCCC. XXVI.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1426.
1)Mniewo, wieś w pow. kolskim, par. Pieczew.
Trzebuchowo, wieś w pow. kolskim, par. Dęby szlacheckie.
Dokument Nr 447
1426. die 10. mensis Iulii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis Woitconi civi Posnaniensi transferendi censum annuum VII marcarum ecclesiae parochialis Posnaniensis
ad s. Mariam Magdalenam in alia bona eiusdem Woitconis facultatem confert.
R. Andreas episcopus Posnaniensis zezwala, aby szlachetny Wojtek mieszczanin poznański przeniósł czynsz roczny siedmiu grzywien
z domu murowanego w rynku na rogu, idąc do ulicy Koziej na prawo, przeznaczony dla ołtarza św. Michała, wszystkich Apostołów
i Ewangielistów w kościele parafialnym ś. Maryi Magdaleny w Poznaniu, na inne swe nieruchomości, ponieważ dom ten wypada mu
sprzedać. Temi nieruchomościami są: sklep sukienniczy (
camera pannicidii) po lewej stronie czwarty od końca, na nim 11/2 grz. dalej 3 grzywny na 5 domach przy ulicy szewskiej, to jest Biegerche
Peter, Stephan et Biekarch, dalej 4 grzywny z wiardunkiem na 4 łanach folwarku w Winiarach, to jest Krobrischewo, Peter, Stenczel,
Moybier et Gasipiecz, dalej 11/2 grz. i 2 grz. we wsi
Kokundorff, to jest na Michiel Seth, Petr Henth i Huensilt, dalej 3 grz. i 4 gr. na polach, zwanych Gay, dalej 23 gr. na 4 ogrodach poza
miastem naprzeciw kościoła trędowatych, dalej 1/2 grz. i 1 gr. na ogrodach poza miastem na Piaskach Satska i Raczka, dalej
Marcin 3 wiardunki, wreszcie 16 gr. z dwoch ogrodow: Ian Sliepi i Iurga Zeth. Biskup daje swe zezwolenie, naradziwszy się
wpierw z ks. Floryanem teraźniejszym ołtarzystą i z członkami kapituły. Poznanie, die Mercurij 10. m. Iulij. Testes: Petrus
decanus, Iohannes sacristianus, Nicolaus scolasticus, Nicolaus cancellarius, Paulus Srzemensis, Iacobus Pczeuensis archidiaconi,
Strzeschko, Iohannes Budkonis, Nicolaus decretorum doctor, archidiaconus Gneznensis, Ianussius Scholowski, Petrus de
Nowecz, Florianus, Miroslaus de
Bithin, Mathias Chlapowski, Nicolaus Kozlowski, Mathias Kolo magister s. theol. profess. Slupsko de
Schamotuli, Paulus de
Klodawa.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de anno 1578.
Dokument Nr 448
1426. die 2. mensis Augusti, Posnaniae.
Vladislaus II. rex Poloniae cives de Wschowa a solutione forensi liberos facit et immunes.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Etsi nostrorum subditorum commodis, quos regni nostri complectitur ambitus,
de benignitate regia libenter intendimus, ad illorum tamen precipue commoda liberalius munificencie nostre dextram extendimus,
quorum fidelitas experimento probabili modestiam ferendo in prosperis et aduersis se munia suorum incursu emulorum(s). Proinde
nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Lancicie, Syradie, Cuiauie, Lithuanie princeps
supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres, etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus,
quam futuris, presencium noticiam habituris, quomodo nos considerantes ciuitatem nostram
Wschowam, tamquam in metis regni nostri positam, a suis commetaneis iam rapinis, iam spolijs, iam alijs impressionibus, vt plerumque,
adeo molestari, vt nisi sue fidelitatis industria tum presidio diuine dextre, tum armis, tum murris, vallo, tum fossatorum
apparamentis emulorum insidijs in tempore occurrerent, nedum ipsamet ciuitas, sed et interiora regni infinita et intolerabilia
damna sustulissent: ideo volentes, vt ciues ciuitatis
Wschowa predicte, presentes et futuri eo liberius ciuitati atque suis profectibus ac commodis intendere valeant atque possint, quo
amplioris gracie dono cognouerint se suffultos, ipsos et eorum quemlibet a solucione forensi alias
targowe pro nostra maiestate aut dignitarijs et officialibus nostris, in quibuscumque ciuitatibus et oppidis exigi solita, perpetuis
temporibus eximimus, absoluimus et liberamus, facientes et mandantes strictissime huiusmodi exempcionem, absolucionem et liberacionem
ab omnibus et singulis earum exactoribus seu collectoribus strictissime obseruari. Harum nostrarum vigore literarum, quibus
sigillum nostrum est appensum. Actum Posnanie feria sexta in crastino sancti Petri ad vincula, anno Domini millesimo quadringentesimo
vigesimo sexto. Presentibus ibidem reuerendo in Christo patre, domino Alberto Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo
et primate, necnon magnificis et nobilibus: Sandziuogio de
Ostrorog palatino Poznaniensi, Mathia de
Labischin palatino Brestensi, Thoma de
Pakoszcz Poznaniensi, Martino de
Slawsko Kalisiensi et Andrea de
Domaborz Camenensi castellanis, testibus circa premissa. Datum per manus venerabilium Iohannis decani Cracouiensis, regni Polonie
cancellarij et Stanislai Czolek, custodis Gnesnensis, cantoris Cracouiensis, regni Polonie vicecancellarij, sincere nobis
dilectorum. Relacio eiusdem venerabilis Stanislai Czolek custodis Gneznensis, cantoris Cracouiensis, regni Polonie vicecancellarij.
Liber priuilegiorum ciuitatis Wschowa z XVIII wieku, str. 38 (Archiwum rządowe w Poznaniu).
Dokument Nr 449
1426. die 14. mensis Augusti, in Turek.
Vladislaus II. rex Poloniae Andreae de Domaborz XXX marcas in villa Brzekiniec inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. Significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam habituris, quomodo attente mentis intuitu perpendentes
grate fidelitatis studiosa obsequia et pure fidei constanciam, quibus strenuus Andreas de
Domaborz, miles noster dilectus, nostre placere meruit maiestati et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius poterit complacere,
horum intuitu volentes ipsum specialium graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere prompciorem,
sibimet super villa nostra
Brzekynycze1) in terra (Maioris) Polonie et districtu Poznaniensi sita, triginta marcas monete in regno decurrentis, quadraginta octo
grossos in marcam quamlibet computando, dedimus, donauimus, assignauimus, presentibusque damus, donamus, assignamus, inscribimus
et largimur, per eum, heredes et successores suos legittimos cum omnibus vtilitatibus, censibus, redditibus et prouentibus,
attamen pertinencijs, coherencijs et appendijs vniuersis, ad ipsam villam quomodolibet spectantibus, habendam, tenendam, vtifruendam,
pacifice et quiete possidendam tamdiu, quousque predicte triginta marce per nos aut successores nostros sibi aut suis legittimis
successoribus exsolute fuerint quoad plenum. Quibus solutis, predicte ville possessio ad nos et nostros successores reuertetur
pleno iure: nostris tamen iuribus in omni bus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum est subappensum testimonio literarum.
Datum in
Thurek feria quarta in vigilia Assumpcionis sancte Marie virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo sexto. - Ad relacionem
venerabilis Iohannis decani Cracouiensis, regni Polonie cancellarij.
Teka Naruszewicza 14 N. 86 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego pieczęć była oderwana.
1)Brzekiniec, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Rogoźno.
Dokument Nr 450
1426. die 16. mensis Augusti, in Otmuchów.
Conradi episcopi Wratislaviensis et ducis Slesiae cum Vladislao II. rege Poloniae pactum.
Nos Conradus Dei gracia episcopus Wratislauiensis, dux Slesie et dominus Olsnicensis et Kozilensis etc. significamus tenore
presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo cum serenissimo principe et domino, domino Wladislao rege Polonie, domino nobis
gracioso et ipsius Corona Polonie talem tractatum et concordiam iniuimus, quod ad conseruacionem meliorem et tutelam omnium
contractuum et concordiarum inter Serenitatem ipsius ac nos, fratres et subditos nostros condictorum et factorum, promittimus
sine dolo, bona fide, omnibus coloribus, ingenijs et subterfugijs proculmotis, literas nostras, quas nomine nostro et fratrum
nostrorum germanorum pro subsidijs contra serenissimum principem, dominum Wladislaum regem Polonie, nostrum dominum benignissimum
supradictum et ipsius Coronam et alijs ipsius incomoditatibus magistro et ordini Cruciferorum de Prussia dedimus, contulimus
et tradidimus, debemus de potestate et manibus dictorum magistri et ordinis Cruciferorum liberare et cum effectu infra vnius
anni spacium, a data presencium computando, in conspectu dicti domini nostri regis aut duorum uel trium magnatuum seu nobilium
regni Polonie ipsas omnino destruere, cassare, anichilare et anullare. Et si literas huiusmodj diligencia et sollicitudine
habita pro ipsarum destruccione et anullacione habere non possemus, extunc promittimus bona fide, sine dolo et fraude, anno
statim sequenti et ab inicio ipsius duabus septimanis ad curiam prefati domini regis venire personaliter et ibi iuxta arbitrium,
voluntatem et consilium domini regis et ipsius consiliariorum de huiusmodi literis disponere, ut nullum robur obtineant, nec
aliquam deinceps et amodo sorciantur firmitatem, et nichilominus in presenciarum et ad presens literas huiusmodj et earum
continenciam in omnibus ipsarum punctis, condicionibus et clausulis mortificamus, anullamus, irritamus et nullius facimus
momenti et valoris aut in aliquo ipsas de cetero intendimus obseruare. Et si premissa omnia uel noluerimus aut contempserimus
adimplere, extunc omnes alij tractatus, disposiciones et contractus inter nos et fratres nostros et prefatum dominum regem
ac ipsius regnum et Coronam absque robore irriti remaneant et inanes. Ad que omnia et singula omnes fratres nostros germanos
de certa ipsorum sciencia obligamus. Datum
Othmuchow feria sexta post festum Assumpcionis gloriose virginis Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo sexto. Harum
quibus testimonio literarum sigillum nostrum presentibus duximus subappendendum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 383). Po pieczęci pozostał tylko
pasek pargaminowy.
Dokument Nr 451
1426. die 6. mensis Septembris, Posnaniae.
Nicolaus de Kiki, administrator dioecesis Posnaniensis, erectionem et dotationem hospitalis et capellae in Grodzisko a Paulo
Nicolai Uzdrzeński factam, ratam esse iubet.
R. Nicolaus de
Kyky, archidiaconus Gneznensis necnon administrator in spiritualibus sede episcopali Poznaniensi vacante, potwierdza fundacyę szpitala
i kaplicy w
Grodzisku,1) której dokonał ksiądz Paweł Mikołajowicz Uzdrzeński z
Grodziska pod wezwaniem św. Ducha, NPMaryi, św. Jana ap. i pustelnika, Wawrzyńca m. śś. Mikołaja i Idziego ww. śś. Katarzyny p. i Elźbiety
wd. za zezwoleniem Niemierzy dziedzica miejscowego. Fundator daje na ten cel jedno dworzyszcze (
area), ogród, sad, sadzawkę, leżącą obok ogrodu dziedzica idąc ku
Kobylnikom po lewej ręce, ogród leżący pomiędzy młynem miejskim a ogrodem Smiąszka szewca, ogród leżący obok ogrodu Marcina Beschurich
po lewej ręce idąc ku Poznaniowi, który kupił od Anny Krzykninej i na 4 ogrody podzielił, ogród leżący obok poprzedniego i
ogrodu Marcina Beschurich po lewej ręce idąc ku Poznaniowi, który kupił od wdowy Michałkowej i na 13 ogrodów podzielił, ogród
leżący pomiędzy ogrodem Piotra Wizgło a ogrodem Marcina Beschurich po prawej ręce idąc ku Poznaniowi, który należał do ś.
p. brata fundatora, zwanego Drdzeńskim; oprócz tego jednę grzywnę szerokich groszy praskich na ogrodach i sadach Swiąszka
kramarza w
Grodzisku, 1 grz. na placu i domu Wacława Czecha kuśnierza, leżących obok domu Gałązki po lewej ręce idąc ku Poznaniowi, dom i plac
leżące pomiędzy domami Mikołaja Foyszdorffa i Lothmanka. Na budowę szpitala i kaplicy dał fundator ogród, sad, sadzawkę, łąkę
i ogród z sadem, w których stoi stodoła i mielcuch, z których Jan krawiec burmistrz, Piotr Bruier, Maciej Zimny i Mikołaj
Peterlip rajcy miasta
Grodziska, zobowiązali się czynsze wybierać i do rąk proboszcza szpitala składać pod karami kościelnemi. Dziedzic
Grodziska Niemierza zobowiązał się również rzeczone nieruchomości od wszelkich danin i uciążliwości uwolnić pod warunkiem, że w czasie
sianożęcia ludzie takowe zamieszkujący, mają mu z każdego ogrodu po dwa dni kosić i grabić. Prawo patronatu ma służyć rajcom
miasta; proboszczowie szpitala mają być rzeczywiści księża i tygodniowo odprawiać 3 msze, jednę za fundatorów i dobrodziejów,
drugie dwie według własnego wyboru, dalej anniwersarz, w Suche Dnie wigilie z 9 lekcyami i mszą żałobną a oprócz tego anniwersarz
w dzień śmierci fundatora. Poznanie. Testes; Hector, Florianus de
Poklathki, Ianussius de
Zelowo canonici Posnanienses, Gasper vicarius perpetuus ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1594 - 1596.
1)Grodzisko. Z licznych wsi tej nazwy, która była, oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 452
1426. die 12. mensis Septembris, Sandomiriae.
Vladislaus II. rex Poloniae ratum facit privilegium a Kazimiro rege Poloniae Iaroslao archiepiscopo Gnesnensi anno 1343. impertitum.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum prudenter occurrimus incommodis, dum
gesta etatis nostre literarum apicibus et testium annotacione perhennamus, proinde nos Wladislaus, Dei gracia rex Polonie,
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lythwanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus
et heres etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris,
quomodo in nostra et baronum nostrorum presencia constitutus reuerendissimus in Christo pater, dominus Albertus Dei gracia
sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, sincere nobis dilectus, quandam litteram cum sigillo maiestatis serenissimi
principis, domini Kizimiri diue memorie olim regis Polonie, predecessoris nostri exhibuit et produxit petens, quatenus predictam
literam de innata celsitudinis nostre clemencia ratificare et approbare dignaremur. Cuiusquidem littere tenor de verbo ad
verbum sequitur et est talis:
Kazimirus Dei gracia rex Polonie, fidelibus suis palatinis, castellanis, capitaneis, procuratoribus, iudicibus, subiudicibus
et vniuersis, quorum noticie exhibitum fuerit presens scriptum, graciam suam. Cum venerabilis in Christo pater, dominus Iaroslaus
Dei gracia ecclesie Gneznensis archiepiscopus propter diuersitatem locorum, in quibus bona archiepiscopalia sita sunt et hereditatum
ecclesie predicte pluralitatem a se et inter se distancium, per quoslibet citatus, in terminis iudicialibus comode [non potest]
comparere et predictis personaliter interesse, ad nostram et baronum nostrorum presenciam accedens, nobis instancius supplicauit,
ut sibi hanc gracie prerogatiuam ............ quod in hereditaria uel quauis alia questione in quamlibet agendi aut eciam
de se cuilibet querulanti iudicialiter per procuratores suos legittimos ............. fruentur, ratum, gratum atque firmum
habere promitens, quidquid in causis ecclesie sue et hereditatum ipsius quibuslibet per procuratores suos ...............
ordinatum atque factum. Nos igitur in hoc, ne aliud, quam quod vnicuique reddatur iusticie plenitudo affectantes, ne per frequen
................ dignitas vilescere videatur, et inter graues ac venerabiles mediocresque personas differencia saltim habeatur
aliqualis, vobis .............. lariter vniuersis auctoritate presencium precipiendo mandamus, quatenus dominum archiepiscopum
predictum per procuratores suos ydoneos cum instrumento uel ............... et capituli Gneznensis sigillis de ratihabicione
signato uel signatis, quos ad causam uel causas miserit uel deputauerit, elegerit aut duxerit eligendos seu mittendos in questionibus
hereditarijs seu hereditatem uel hereditariam questionem contingentibus causis, eciam magnis et paruis in quemlibet licite
ac sine contradiccione agere, sua absencia non obstante permittatis, sic quod eciam in similibus de se conquerenti uel conquerentibus
modo simili respondere teneatur. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem presentes dari fecimus, nostri sigilli munimine
roboratas. Actum in Gnezna feria tercia post diem Viti et Modesti martirum, anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo
tercio. Presentibus hijs nobilibus nostris: Iaroslao Poznaniensi, Nicolao Calisiensi palatinis, Andrea castellano, Nicolao
iudice Poznaniensibus, Dobeslao iudice Calisiensi et alijs multis fidedignis. Datum per manus domini Ottonis cancellarij Polonie.
Nos vero Wladislaus rex predictus prefati reuerendissimi patris domini Alberti archiepiscopi Gneznensis peticionibus tamquam
iustis et racionabilibus benigniter acclinati, prenominatam literam in omnibus suis articulis, clausulis, condicionibus atque
punctis tenore presencium ratificamus, gratificamus et approbando confirmamus, decernentes ipsam robur obtinere perpetue firmitatis.
Harum quibus sigillum maiestatis nostre appensum est testimonio literarum. Actum in Sandomiria feria quinta infra octauas
Natiuitatis Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo sexto. Presentibus ibidem reuerendis in Christo patribus:
Iohanne archiepiscopo Leopoliensi, Sbigneo episcopo Cracouiensi, magnificisque Cristino de
Ostrow castellano Cracouiensi, Iohanne de
Tharnow Cracouiensi, Sandiuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Nicolao de
Michalow Sandomiriensi, Iacobo de
Coneczpole Siradiensi palatinis et alijs fidedignis. Datum per manus venerabilium Iohannis decani Cracouiensis, regni nostri cancellarij
et Stanislai Czolek custodis Gneznensis, eiusdem regni vicecancellarij sincere nobis dilectorum. - Dominus rex per se.
Oryginał pargaminowy przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 384), opatrzony jest majestatową pieczęcią
królewską, znacznie zniszczoną.
Dokument Nr 453
1426. die 24. mensis Septembris, in Nakło.
Arbitrorum quorundam decretum de finibus villarum Lachowo et Pruscze.
Nos Iohannes de
Qwyathcowo iudex et Dobeslaus de
Nyankowo subiudex generales Kalisienses, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
quadringentesimo vicesimo sexto, iudicio regali in terminis particularibus feria tercia ante festum sancti Michaelis in
Nakel celebratis, in quibus nobiles domini Vincencius de
Nyemno burgrabius Naklensis, Swanthoslaus de
Baszeczno palatinus, Dobeslaus Runga de
Sypnyewo iudicis, Sbyluth de
Drzanszno subiudicis, Sbyluth de
Sczepicze vexilliferi, ceterique domini et officiales iudicantes presidebant, ibi constituti personaliter strenui ac nobiles domini
Derslaus de
Sleszino subpincerna Bydgostiensis, Ozep de
Strzelewo, Wlosczibor de
Slupowa et Naczslaus de
Gogolina, tamquam arbitri, arbitratores et amicabiles compositores in facie iudicij recognouerunt, qualiter arbitrabant inter partes,
videlicet venerabilem dominum Gabrielem abbatem de
Corunowo et heredem de
Lachowo, ab vna, et nobiles Petrum, Symonem, Iaszczoldum et Iohannem filium Alberti, heredes de
Pruscze, parte ab altera, quia scupulos(s) decem debent sipare incipiendo a fluuio dicto
Dbra usque ad flumen
Sanpolna, hoc est inter
Lachowo domini abbatis et
Pruszcze dominorum prescriptorum. Et nos audita dictorum dominorum arbitrorum recognicionem, adiudicauimus dictam limitacionem fore
ratam, gratam, temporibus perpetuis in robore suo, scilicet de decem scupulis. Et super hoc iudicatum hincinde soluerunt.
Et in huius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum anno, die, loco, quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Coronowo N. 142), opatrzonny był pierwotnie dwiema pieczęciami,
na paskach pargaminowych zawieszonemi, z których pozostał tylko ułomek jednej, wyobrażający w tarczy herb Poraj i resztę napisu
otokowego: @..gotyk......@,
Dokument Nr 454
1426. die 18. mensis Octobris, in Staniątki.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis litterae ad Bolconem ducem Thessinensem et Glogoviae Maioris de libertate ab angariis villarum
ecclesiae cathedralis Cracoviensis in districtu Severiensi sitarum.
Preclaro principi domino Bolkoni Dei gracia duci Thessinensi et domino Maioris Glogouie, fautori nostro dilecto! Albertus
Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas salutem cum incremento omnis boni. Intelleximus preclare princeps
in officio visitacionis nostre prouincie Gneznensis, in hac ciuitate Cracouiensi constituti, quod inter Celsitudinem vestram
ab vna, et reuerendum in Christo patrem, dominum Sbigneum episcopum Cracouiensem, fratrem nostrum in Christo dilectum ex altera
partibus, super stacionibus seu procuracionibus, quas vobis racione villarum ecclesie Cracouiensis in territorio vestro Severiensi
consistencium, vendicatis, controuersia sit exorta, de quo plurimum doluimus et dolemus ab intimis, et cum nouiterque ante
non multos annos retroactos dicte ecclesie Cracouiensi cura pastorali preeramus, vt de libertatibus et iuribus eiusdem ecclesie
Cracouiensis constat vobis, tenore presencium attestamur et recognoscimus, nos ipsi ecclesie Cracouiensi tunc, vt prefertur,
presidendo, proprijs oculis sepius vidisse et manibus nostris tractasse literas patentes et autenticas diue memorie domini
Casimiri progenitoris nostri(s), sue maiestatis sigillo roboratas, quarum copiam cum originalibus literis in omnibus concordantem,
pro informacione vestra et vestrorum pleniori de verbo ad verbum inseri presentibus et inscribi ac per notarium nostrum infrascriptum
publicum transsumi nostrique sigilli appensione communiri iussimus, tenoris, qui sequitur in hec verba:
Nos Kasimirus Dei gracia dux Theschinensis, ad vniuersorum noticiam tam presencium, quam futurorum, volumus deuenire, quod
licet humani generis hoste maligno suggerente, in bonis ecclesie Cracouiensis, situatis in nostro territorio Seueriensi, aliqua
seruicia, exacciones siue collectas pro aliquo tempore de iure tamen nobis non competentes, minus iuste sustulissemus, ideo
ad viam iusticie et veritatis redeuntes, recognoscimus, omnia bona siue villas prenominate ecclesie, positas in dicto territorio
Severiensi, scilicet Budzowicze, Przetczicze, Topporowicze, Mirzanczicze, Gora, Lubianki ab omnibus solucionibus, dacionibus, exaccionibus, collectis, dotacionibus, seruicijs seu angarijs, preangarijs, quibuscumque
nominibus censeantur, a nobis et a nostro ducatu siue dominio esse soluta perpetuo et exempta, prout alias a nostris predecessoribus
libera habebantur: promittentes hac serie nostrarum literarum bona fide deinceps in villis prenominatis, prout sunt in suis
circumferencijs, terminis et limitibus distincte, limitate et locate, neque (a) habitantibus ibidem aliquam collectam petere
vel petitam extorquere, nec aliqua seruicia optare aut optata excercere, sed iure libertatis, quo antiquitus fruebantur, eos
laudabiliter perpetuis temporibus volumus conseruare. Insuper promittimus dictarum villarum hominibus, querulantibus de nostris
subditis super violencijs, furto et iniurijs seu rapinis ac alijs maleficijs atque rebus quibuscumque, quocies necesse fuerit,
per nostros iudices eiusdem Seueriensis districtus facere fieri iusticie complementum. In cuius rei testimonium presentem
literam nostri sigilli maioris robore dedimus roboratam. Actum et datum in Theschin in die beate Dorothee virginis et martyris, anno Domini millesimo trecentesimo quinquagesimo septimo. Presentibus testibus,
videlicet: domino Bolkone canonico Wratislauiensi, domino Derscone de Verneri villa, et domino Czikone de Schonberg militibus
nostris, Zegotha de Biencouicz, Dobeslao iudice curie nostre, Andrea Pilgrini, alijsque multis fidedignis.
Quocirca rogamus Celsitudinem vestram ex affectu, quatenus dictam ecclesiam Cracouiensem, parcentes litibus et expensis nostris
vtilibus, circa priuilegia progenitorum vestrorum et libertates ac immunitates contentas in eisdem graciose conseruare dignemini,
premium ab altissimo vna cum ipsis progenitoribus recepturi. Datum in
Stanatki monasterio Cracouiensis diocesis, die decima octaua mensis Octobris, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo sexto,
indiccione quarta, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini pape quinti anno nono, hora
quaterciarum. Presentibus venerabilibus viris: Stanislao abbate in
Tiniecz, Andrea Myszka archidiacono et officiali Cracoviensi, et magistro Petro licenciato in decretis, scholastico Gneznensi, testibus
circa premissa.
Et ego Andreas Derslai de
Iaczkouo, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperali auctoritate notarius, prefati reuerendissimi in Christo patris et domini,
domini Alberti archiepiscopi Gneznensis et primatis, factique huiusmodi coram eo scriba, quia predicti etc.
Teka Naruszewicza 14 N. 96 ex Libro priuilegiorum capituli Cracouiensis.
Dokument Nr 455
1426. die 31. mensis Octobris, (Posnaniae).
Nicolai cancellarii Posnaniensis cum Nicolao carpentario de Poznań, de exstruenda arce in Kornik pactum.
Die Iouis, vltima mensis Octobris, hora et loco audiencie consuetis, dominus Nicolaus (de
Gorka) cancellarius Poznaniensis ex vna et Nicolaus carpentarius de
Poznan, ex altera, constituti personaliter coram domino M. officiali, scilicet hincinde (?) conuencionem super edificacione castri
Curnik1) fecisse et contractum, prout inferius continetur, promittentes hincinde omnia et singula tenere et inuiolabiliter obseruare
sub censuris ecclesiasticis.
Conuencio edificij in
Curnik castri.
1. Primo homines domini cancellarij ligna seu arbores pro eisdem edificijs, quantum exbrigari poterit in bonis
Glamboczecz,2) ponere debent ad terram, quantum poterit idem dominus Nicolaus expedire. Sed in alijs bonis idem Nicolaus carpentarius excidere
debet et tenebitur cum sua familia alia ligna pro edificijs eisdem, est obligatus.
2. Item duas domus edificabit magisterio meliori, quamlibet domum in longitudine XXI vlnarum, in latitudine autem X vlnarum,
columpne earum de quindecim vlnis in longitudine cum tribus salis allas
przantri et ponere easdem asseribus conbinatis magisterio meliori.
3. Item in qualibet parte domus ad minus VII statui alias
szank debent esse.
4. item gradus cum attinentijs, videlicet
porancze, vt in forma, et scampna clausa faciat idem magister tot, quot dominus cancellarius vel aliquis ex parte sua mandauerint,
vel quantum necessarium fuerit.
5. item predictas domos ligabit vnam ad aliam modo firmiori et meliori.
6. item tignum vel subtignis propugnaculo alias
vnde wer circumquaque cum fenestris et columpnis, in wlgari
podsanboge, et circumdare asseribus forma meliori.
7. item in fine et in medio domus faciat duo propugnacula ad rotunditatem cum alteris tignis modo pulchro.
8. item tecturam faciat in modum crinalis, in wlgari
crancz, et hoc idem tegat ad domini voluntatem simul cum propugnaculis, et in eisdem propugnaculis errectis, in wlgari
alkerz, in quolibet duos globos faciat et illa omnia circumdabit asseribus modo meliori.
9. item in secunda sala faciat transitum in medio castri circumquaque sambsij et asseribus circumdabit.
10. item hostia et fenestras, magna et parua, pro necessitate castri ad mandatum faciat et tegat et claudat.
11. item super cellario murato trabes faciat et lignis superponat ac salam faciat idem ad domini voluntatem.
12. item liminaria alias
progij quercina necessaria sub domibus super muro ponat forma meliori, tunc illa ligat ad columpnas.
13. item faciat omnia et singula
sticholcze et omnia alia pro argilla ponenda.
14. item canalia necessaria pro castro faciat et ponat; item duo secreta necessaria.
15. item caminum pro coquina et caminum pro custode pontis.
16. Item in castro cametas, quantum necesse fuerit, faciat in omnibus salis.
17. item ante domos faciat duas parietes cum fenestris et columpnas pandetur(s) pons, in wlgari
czegbroke, et totum pontem faciat modo meliori cum
sampsij, et in medio pontis faciat in quatuor columpnis et tegat sessionem et ligaturas, alias
porancze.
18. item cratam in fine pontis cum porticula.
19. Et ipse dictus magister Nicolaus coram prouidis magistris ciuitatis ac alijs testibus promittit sub fide et honore dicto
domino Nicolao cancellario et filiastris suis ac domino Miroslao de
Pithin canonico Poznaniensi expressa edificia continuare, indilate efficere et in toto perficere; et si, quod absit, quod negligeret
facere, submittit se correccioni ciuitatis Poznaniensis (et) censuris officialis Poznaniensis.
20. Item ipse dominus Nicolaus cancellarius pro eisdem edificijs et laboribus tenebitur et obligatur dare et soluere solarium
XXXVI marcarum currentis monete, X vlnas panni anglici, vnum stamen barchanij pro dicto labore, duas maldratas farine mensure
Poznaniensis siliginis, VIII pernas lardi domesticas, tres mensuras pisi eciam domestici, vnam mensuram mileij.
21. item iustrumenta carpentaria ferrea ad borram cum prouisionibus et necessarijs per dominum cancellarium nominatis comestialibus
debent eis per dominum cancellarium adduci.
22. item ipse dominus cancellarius vnam cartam istus ordinacionis habeat et dictus magister Nicolaus similem de vna manu ad
invicem percisam.
23. item dicas interhabeant (?) et ea, que dominus cancellarius pro sollario dicto magistro Nicolao de ....... illa ad ambas
dicas incidantur propter meliorem cognicionem et fidem etc.
24. item dominus cancellarius tenebitur dicto carpentario dare et ordinare ligna sertata pro ligaturis, alias
myecze, et fenestris.
25. item omnia ligna et singula in siluis et borris ipse carpentarius tenetur excidere, excepto
Glamboczecz.
26. item tignos faciat secundum informacionem domini Miroslai de
Bithin canonici Poznaniensis, prout sibi est auersum.
27. item licet omnia specificari (et) describi non possunt, tamen ego Nicolaus carpentarius predictus promitto omnia, quecumque
sunt pro edificijs oportuna et necessaria, tenere et volo complere.
28. item cellarium diuidere cum
stricholcz et hostium vel asseribus. 29. item faciat
sanscheky pro frumentis in camera inferioribus etc.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1426.
1)Kornik, miasto w pow. szremskim.
2)Głemboczek, wieś niegdy w wojew. i pow. poznańskiem.
Dokument Nr 456
1426. die 8. mensis Novembris, in Kalisz.
Executores bonorum derelictorum cuiusdam Ioannis clerici, ecclesiae collegiatae Calissiensi ad s. Mariam XI marcas largiuntur.
R. In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo vicesimo sexto, indiccione quarta, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno ipsius nono, die octaua
mensis Novembris, hora terciarum vel quasi, in ciuitate
Kalis, Gneznensis diocesis, in stuba consulatus pretorij ciuitatis Kalisiensis predicte, in mei notarij subscripti testiumque infrascriptorum,
ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum constituti presencia sagaces domini: Nicolaus Cranch proconsul, Hanuth aduocatus
et Nikolwyczyk, pellifex Kalissienses, vt dicebant, executores bonorum derelictorum Iohannis clerici defuncti, prewigni quondam
Michaelis vectoris Kalissiensis, pro salute dicti Iohannis clerici suorumque progenitorum presencium, predecessorum et successorum
animarum in Dei gazophilacium mittere intendentes, de bonis derelictis prefati Iohannis clerici vndecem maras communis pecunie
regni Polonie pro structura et fabrica ac melioracione ecclesie collegiate sancte Marie Kalisiensis pure propter Deum irreuocabiliter
dederunt, legauerunt et assignauerunt in et super quibusdam opidanis de
Rychwala,1) pro quibus idem Iohannes, dum agebat in humanis, coram venerabili viro domino Benedicto de
Modla, canonico et officiali Gneznensi, eisdem opidanis litem mouerat et vt dicitur, in eis triumphum reportauit sentencie, transferentes
idem domini executores omnimodam ipsorum facultatem et potestatem in rectorem et rectores ecclesie collegiate premisse (de)
supradictis undecem marcis agendi et processus opportunos petendi et alias, que necessaria fuerint, faciendi. Super quibus
omnibus premissis venerabilis vir dominus Iaroslaus prepositus ecclesie collegiate predicte a me notario subscripto pecijt
sibi fieri et confici vnum et plura publicum et publica instrumenta. Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense,
hora et loco, quibus supra, presentibus discretis et prouidis viris dominis: Wincencio doctore, altarista sancti Nicolai,
Iohanne de
Rathibor vicario et Stanislao ciuitatis notario Kalissiensis, testibus ad premissa.
Et ego Albertus Ade de
Dambarzeczka, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia premissis legacioni, irreuocabili dacioni etc.
Odpis ks. J. Sobczyńskiego z oryginału przechowanego w Archiwum kollegiaty kaliskiej, u którego dolny brzeg wraz z pieczęcią
odcięty.
1)Rychwał, niegdy miasteczko, dziś wieś parafialna w powiecie konińskim.
Dokument Nr 457
1426. die 9. mensis Decembris, in Płock.
Procurator Alexandri ducis Mazoviae, episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis LX marcis solutum facit.
Michael prepositus ecclesie collegiate Plocensis et cancellarius Gostinensis, significamus tenore presencium vniuersis, quod
a venerabili capitulo Gneznensi nomine preclari principis, domini Allexandri ducis Mazouie habuimus et recepimus in effectu
nuper in festo sancti Adalberti de mense Aprili per Paulum dictum Iagnąthko, familiarem nostrum, de anno Domini millesimo
CCCC vicesimo sexto triginta marcas monete communis et de mense Decembri alias triginta marcas eodem anno, per eundem Paulum
Iagnąthko. De quibus quidem triginta marcis de mense Aprili per nos leuatis et iterum de alijs triginta marcis de mense Decembri
similiter per nos leuatis, dictum capitulum Gneznense nomine ipsius domini Allexandri ducis Mazouie suprascripti ipsum venerabile
capitulum Gneznense quittamus et absoluimus in hijs scriptis, pactum facientes de vlterius non pettendo ista vice. Datum in
Ploczsko feria secunda in crastino Concepcionis beate Marie virginis gloriose, anno quo supra, sigillo nostro presentibus subappenso.
Dokument pargaminowy przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 385). Po pieczęci pozostał tylko pasek
pargaminowy.
Dokument Nr 458
1427. die 24. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, Alberto archiepiscopo Gnesnensi partem hereditatis Dankowo addicens.
Nos Iohannes de
Qwyathkowo iudex et Dobeslaus de
Nyankowo subiudex Kalisienses generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
quadringentesimo vicesimo septimo, iudicio regali in terminis generalibus feria sexta post festum sancte Agnetis Gnezne celebratis,
vbi magnifici, strennuique et nobiles domini Albertus de
Wscheradowo Kalisiensis, Mathias de
Labyschino Brzestensis, Iarandus de
Brudzewo Wladislauiensis palatini, Thomas de
Pacoscz castellanus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Martinus de
Slawsko Kalisiensis, Mathias Coth de
Dambno Naklensis, Andreas de
Domaborz Kaminensis castellani, Nicolaus Sapyensky iudex Poznaniensis, Dobrogostius de
Schamothuli subcamerarius Kalisiensis, Iohannes Cossisco de
Orechowo Dobrinensis, Petrassius de
Zirniky Kalisiensis vexilliferi, Schamborius de
Malochowo venator Kalisiensis, Thomislaus de Miloslauia, Milay de ibidem, Iohannes et Petrus de
Bnin heredes, ceterique domini vna nobiscum, iudicantes presidebant, ibi personaliter constitutus reuerendissimus in Christo pater
et dominus, dominus Albertus Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopus et primas, et aquisiuit iusto iure et vero
iudicio super virtuosis et nobilibus Vichna et Nyedomira sororibus germanis indiuisis, filiabus olim nobilis Dobeslai de
Iarathky sortem hereditariam hereditatis
Dankowo,1) quam dicebant fore patrimonium ipsarum, et alias residuas sortes hereditatis predicte, quas dicebant domine predicte ius
ipsis racione propinquitatis competere, pro quibus eciam reuerendissimus in Christo pater, dominus archiepiscopus, predecessor
moderni domini archiepiscopi per easdem dominas fuerat citatus et terminos cum eisdem conseruauit. Et ibidem nobiles Iohannes
Skyerka de
Sarbinowo Vichne et Stanislaus de
Sczkowo Nyedomire mariti, procuratores et nominibus procuratorijs earundem suarum vxorum easdem sortes hereditatis predicto prefato
domino archiepiscopo dimiserunt et ab eisdem ad tempora perpetua abscesserunt. Nos vero talibus dimissione et abscessione
dictorum Iohannis et Stanislai nominibus dominarum predictarum a sortibus sepedicte hereditatis
Dankowo iamdicte auditis, sentenciamus adiudicantes eandem hereditatem
Dankowo totaliter ita late et longe, prout in suis limitibus circumferencialiter est distincta et limitata, prefato domino archiepiscopo
ad tempora perpetua pacifice et quiete possidere, dominabus predictis perpetuum silencium iniungentes, super quo dominus archiepiscopus
iudicatum soluit. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt subappensa. Datum die, loco et anno, quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 386), opatrzony jest dwiema małemi
pieczęciami ze zwykłego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych, z których pierwsza, znacznie zniszczona wyobraża ślad
herbu Korab. Napis zniszczony. Druga dobrze dochowana, wyobraża w tarczy herb Poraj. Napis otokowy: @gotyk@.
1)Dankowo, wieś zapewne w pow. słupeckim, par. Złotków.
Dokument Nr 459
1427. die 30. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum de finibus villarum Kąpiel et Czerniejewo.
Nos Iohannes de
Qwyathcowo iudex et Dobeslaus de
Nyankowo subiudex generalis Kalisienses, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
quadringentesimo vicesimo septimo, iudicio regali in terminis particularibus, feria quinta proxima ante festum Purificacionis
Marie Gnezne celebratis, in quibus nobiles domini Samborius de
Malochowo venator Kalisiensis, Iohannes de
Krzecothowo burgrabius Gneznensis, Paulus de
Goczalkowo (vice) palatini, Vincencius de
Falicowicze (vice) iudicis, Thomko de
Malochowo (vice) subiudicis, Albertus de
Modlyschewo (vice) subcamerarij, Iohannes Sobyeiucha (vice) vexilliferi, ceterique domini et officiales iudicando presidebant, ibi personaliter
constitutus Thworko ministerialis ius reddens recognouit, quomodo ex decreto Iuris inter
Campyel venerabilis capituli Gneznensis, ab vna, et
Czyrnyewo1) magnifici et generose, strenuorumque et discreti dominorum, Mathie de
Labyschino palatini Brestensis et Mayk eius consortis, necnon Styborij et Mathie Trzczyelsky ac Nicolai plebani, heredes(s), partibus
ex altera, limitacio est celebrata et finita, que ad tempora perpetua inviolabiliter stare debet, et scopuli ibidem sunt formati,
sipati et erecti, palique loco scupulorum terre sunt incussi et infixi, et hoc tali modo: primo incipiendo a granicie et scupulo
hereditatis
Paxino vsque ad alnas
olschina wlgariter nuncupatur(s), palludini adiacentes, et vlterius per alnos vsque ad lacum, a lacu vero vsque ad graniciem et scupulum
hereditatis
Nydom sic dicte, et ita, quod insula, que iacet inter aggeres, ad hereditatem
Campyel cessit, et ibidem domini venerabilis capituli predicti iuramenta corporalia iuxta ius ipsorum eccIesiasticum prestiterunt.
Nos vero dicti ministerialis recognicione audita, sentenciauimus adiudicando eandem limitacionem et scupulos ad tempora perpetua
in suo vigore iuxta laudum et conswetudinem terrestria valituram, super quo iudicatum soluit. Et in huius rei testimonium
sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum anno, die, loco, quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 387), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pozostała tylko pierwsza (sędziego), okrągła, z wosku zwykłego,
bardzo zniszczona, wyobrażająca w tarczy herb Korab. Napis zniszczony.
1)Kąpiel i Czerniejewo, wsie w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 460
1427. die 12. mensis Februarii, Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum de emptione medietatis villae Lubonia a Nicolao de Grabów.
R. Nicolaus heres in
Sepno, iudex Posnaniensis, wiadomo czyni, że gdy w czasie i miejscu niżej wyraźonych na poroczkach zasiadał, przedłożył mu Mikołaj
de
Grabowo pismo wystósowane do niego i do Stanisława de
Surkowo, podsędka poznańskiego, w którem onymże Iohannes de
Ceracz burgrabia poznański, Stanislaus Slap de
Polandze loco palatini, Iacobus de
Sepno loco iudicis, Nickel de
Witkovicze loco subcamerarij, Newstamp de
Swekotky loco vexilliferi donoszą, że gdy w r. 1426 dnia 28 sierpnia na poroczkach w Poznaniu zasiadali, wtenczas szlachetny Mikołaj
z
Grabowa okazał im pismo starosty, zatwierdzające kupno połowy wsi
Lubonia1) od Jakusza Pomiana i żony jego Katarzyny, która zarazem zrzekła się swego wiana na tej wsi, z nadmienieniem, że Jakub woźny
poznański, trzykroć i ponad prawo czterykroć publicznie wzywał tych, którzyby prawo bliższości do powyższego dziedzictwa mieli.
Proszą przeto o wydanie dekretu przysądzającego, co też sędzia wedle zwyczaju i obyczaju ziemskiego czyni. In stuba alba monasterij
fr. Predicatorum ad s. Domini cum (Poznanie).
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania, (N. 37), opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami, po których
tylko paski pargaminowe pozostały.
1)Lubonia, wieś niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Poniec.
Dokument Nr 461
1427. die 27. mensis Februarii, Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, de finibus villarum Niestronno et Polędzie.
Nos Iohannes de
Qwyathcowo iudex et Dobeslaus de
Nyankowo subiudex generales Kalisienses, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
quadringentesimo vicesimo septimo, iudicio regali in terminis particularibus feria quinta proxima post festum sancti Mathie
Gnezne celebratis, in quibus magnificus et nobiles domini Thomas de
Pacoscz castellanus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Iohannes de
Krzecothowo burgrabius Gneznensis, Paulus de
Goczalkowo palatini, Vincencius de
Falicowicze iudicis, Thomko de
Malochowo subiudicis, Albertus de
Modlischewo subcamerarij, Iohannes Sobyeiucha vexilliferi, ceterique domini et officiales iudicando presidebamus, ibi personaliter constitutus
Tworko ministerialis ius reddens recognouit, quia ex decreto iuris Iudicij regalis Gneznensis limitacio inter
Nyestronno1) villam et hereditatem venerabilis capituli Gneznensis, et inter
Palandze alias
Smerdzancza,
2) villam strenui et honorabilis dominorum Iohannis et Iacobi cantoris Vysliciensis, fratrum germanorum et indiuisorum, heredum
ibidem in
Palandze, est celebrata et finita, et hoc tali modo: primo incipiendo ab angulari cumulo, qui est inter
Wynecz et
Nyestronno vsque ad fluuium, inter quem angularem cumulum et fluuium sunt quindecim, et a fluuio vsque prope lacum dictum
Myelenko sunt cumuli vndecim, et a
Myelenko ad
Przerowa decem, et a
Przerowa ad angularem cumulum, qui est inter
Golambky, Smerdzancza et
Nyestronno sunt cumuli viginti duo, et domini venerabilis capituli predicti ibidem iuxta ius ecclesiasticum iuramenta prestiterunt.
Cuiusquidem ministerialis nos audita recognicione sentenciamus adiudicantes dictam limitacionem et formacionem cumulorum predictorum
ad perpetua tempora valituram. Super quo capitulum iudicatum soluit. Et in huius rei testimonium sigilla nostra presentibus
sunt appensa. Actum et datum anno, die, loco quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 388), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczątkami, uwieszonemi na paskach pargaminowych. Z tych pozostała tylko pierwsza bardzo zniszczona, okrągła, w zwykłym wyciśnięta
wosku, wyobrażająca w tarczy herb Korab. Napis otokowy zniszczony.
1)Niestronno, wieś paraf. w pow. mogilnickim.
2)Polędzie, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 462
1427. die 14. mensis Aprilis, Posnaniae.
Paulus de Sokolniki 11/2 marcam census annui Nicolao vicecustodi et altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis soluturum
sese obligat.
R. Mathias Cordebog canonicus et officialis Posnaniensis poświadcza, że szlachetny Paweł ze
Sokolnik zeznał się być dłużnym 11/2 grzywny czynszu rocznego Mikołajowi wicekustoszowi i ołtarzyście ołtarza św. Piotra i Pawła i
św. Doroty w katedrze poznańskiej, a to w skutek kupna części
Sokolnik od szlachetnych Mikołaja i Macieja niegdyś tejże wsi dziedziców, którzy czynsz ten wspomnianemu wicekustoszowi opłacać byli
winni. Gdyby Paweł czynsz ten chciał wykupić, ma za niego dać kapitału 15 grzywien.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a, 1446 - 1447.
Dokument Nr 463
1427. die 19. mensis Aprilis, Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis testatur, sese Mathiam Ioannis de Popowo ad gradum presbyteratus promovisse.
R. Albertus archiepiscopus Gnesnensis wiadomo czyni, że gdy w czasie i miejscu niżej wyrażonem kleryków na stopień kapłański
wyświęcał (
sacros clericorum ordines maiores celebrantes), wtenczas Macieja Janowicza z
Popowa posunął na stopień kapłański, a to za wdaniem się Jana kantora gnieźnieńskiego. Gnezne in ecclesia maiori, in vigilia Pasce.
Testes: Michael de
Kozelsko plebanus, Nicolaus de
Swekothki, Petrus de
Ianczewo.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta a. 1430.
Dokument Nr 464
1427. die 22. mensis Aprilis, Posnaniae.
Pakosz castellanus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Wlodakum de Dąbrowa wielka capitulo cathedrali Posnaniensi
duas marcas annuas XX marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Nos Pacoscz castellanus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium
vniuersis, quomodo ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam nobilis Wlodak de Magna
Dambrowa, non compulsus, non coactus, nec aliquo errore deuio seductus, quinymmo sanus mente pariterque existens et corpore, usus amicorum
consilio et matura deliberacione prehabita, super totali sua tercia parte ibidem in Magna
Dambrowa duas marcas grossorum latorum Pragensium census, cum omni iure et dominio, ac omnibus usibus, fructibus, reditibus, prouentibus,
et vtilitatibus, pertinencijs et obuencionibus quomodolibet ad predictam terciam partem spectantibus et quibuscumque nominibus
nuncupentur, wenerabilibus ac honorabilibus dominis capitulo ecclesie kathedralis Poznaniensis ad sanctum Petrum pro viginti
marcis grossorum latorum Pragensium, numerique Polonicalis consueti, XL octo grossos in quamlibet marcam computando, spe fori
reempcionis alias
na wederkoff perpetue vendidit et coram nobis more solito racionabiliter resignauit, per dictos dominos capitulum ecclesie prenominate
dictas duas marcas census singulis annis tam diu, quam diu per dictum Wlodak aut successores suos legitimos dictus census
duarum marcarum non redimerit(s), subleuandas. Et veniens nobilis Strzeczka consors dicti Wlodak legittima, obligauit se libere
foro prenominato ac solucioni dicti census literam sui dotalicij, si quod habet, super dicta tercia parte, non nocere tam
diu, quousque dictus census per Wlodak aut successores eius non redimetur. In cuiuis rei testimonium sigillum nostrum presentibus
est appensum. Actum et datum Poznanie feria tercia Pascatis, anno Domini M CCCC XX septimo. Presentibus nobilibus viris Przeczslao
de
Syedlyecz, Stroschin Wiskotha de
Pysdri, Bernhardo de
Rogalino, Alberto de
Karschewo, Stephano de
Bicowo et Stanislao de
Glinno heredibus et testibus ad premissa rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był niegdy jedną pieczęcią, na pasku
pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 465
1427. die 24. mensis Aprilis, in Iarosław.
Vladislaus II. rex Poloniae officiali Posnaniensi mandat, ut exsecutionem sententiae cuiusdam contra canonicos ecclesiae collegiatae
Sredensis latam, ad proximum domini regis Posnaniam adventum proroget.
R. Wladislaus rex Polonie pisze do Macieja Cordebog oficyała poznańskiego, że ponieważ wikaryusze katedry poznańskiej uzyskali
byli wyrok przeciw kanonikom kolegiaty srzedzkiej, której król jest patronem, zawierający w sobie klątwę, król nakazuje, aby
wykonanie tego wyroku aż do przybycia króla do Poznania wstrzymanem zostało. In
Iaroslaw feria V proxima post festum Pasche.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1427.
Dokument Nr 466
1427. die 6. mensis Maii, Lanciciae.
Iudicium terrestre Lanciciense testatur, Albertum de Bielawy scholasticum Lanciciensem curiam suam in oppido Piątek ecclesiae
collegiatae Gnesnensi contulisse.
Ad perpetuam rei memoriam. Nos Adam iudex necnon Andreas subiudex terre Lanciciensis generales, significamus, quibus expedit,
vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod in nostra et nostrorum presencia assessorum personaliter
constitutus wenerabilis dominus Albertus de
Byelawy scolasticus Lanciciensis, mente sanus et corpore per omnia validus, non aliquo errore seductus, sed bona deliberacione et
consilio suorum amicorum prehabito, totam suam porcionem hereditatis in
Pyanthek,1) quam emit apud heredes de
Sulkowicze, et apud alios heredes de
Lanky, videlicet curiam cum area ipsius, cum tribus domibus ibidem in ciuitate situatis, illam totalem porcionem omni cum iure,
ibi pro se nec suis successoribus nichil penitus reseruando, reuerendissimo in Christo patri et domino, domino Alberto archiepiscopo
Gneznensi et primati ad ecclesiam collegiatam Gneznensem dedit, donauit, ymmo coram, ut iuris est, cum effectu perpetuo resignauit,
cum omnibus dicte porcionis hereditatis pertinencijs, agris, pratis, rubetis, sareptis, fluminibus, aquis et aquarum decursibus,
cum censibus, prouentibus, theoloneo, necnon cum via ad dictam curiam spectante, ceterisque cum vsibus ac spectancijs vniuersis,
ad dictam porcionem seu porciones spectantibus, quocumque nomine uel nominibus vocari mereantur, sibi domino Alberto archiepiscopo
Gneznensi et ipsius archiepiscopatus successoribus huiusmodi porcionem hereditatis tenendam, habendam, vtifruendam, pacifice
et quiete possidendam temporibus perpetuis. Pro quaquidem dicte porcionis donacione et resignacione dominus Albertus archiepiscopus
fatus, decimas ecclesie in
Byelawi2) dedit et contulit in recompensam temporibus perpetuis. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa.
Actum et datum Lancicie feria tercia ipso die sancti Iohannis ante portam Latinam, anno Domini millesimo quadringentesimo
vicesimo septimo. Presentibus strenuis nobilibusque viris, dominis: Stanislao venatore maiore, Settegio vexillifero, Petro
gladifero Lanciciensibus, Mathia castellano Brzezinensi, Petrassio de
Wroczini et multis alijs fide dignis et honore.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 389), opatrzony jest dwoma małemi
okrągłemi pieczęciami, zawieszonemi na paskach pargaminowych, z których pierwsza wyobraża w tarczy herb Janinę, druga w tarczy
herb Jastrzębiec, na obu napisy otokowe zatarte.
1)Piątek miasteczko w pow, łęczyckim.
2)Bielawy. Z licznych wsi tej nazwy, któreby były, oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 467
1427. die 9. mensis Maii, in Grzegorzewo.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis plebano de Slupcza mandat, ut Siffridum abbatem Landensem ad iudicium officialis Gnesnensis
citet.
R. Albertus archiepiscopus Gneznensis poleca plebanowi i wikaremu miasta
Słupcy, aby Zyfryda opata lędzkiego zapozwał na siódmy dzień po odebraniu tego pozwu przed sąd oficyała gnieźnieńskiego a to na skargę
Jakuba plebana z
Zagurowa1) o zbieranie dziesięcin i inne szkody kośćiołowi w
Zagurowie.1) przez klasztor lędzki wyrządzone. Gdyby zaś dzień siódmy nie był dniem sądowym, tedy pozew ma opiewać na najbliższy po nim
dzień sądowy. In
Grzegorzow.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1428.
1)Zagurów, miasto niegdy w wojew. kaliskiem, pow. konińskim.
Dokument Nr 468
1427. die 14. mensis Maii, in Brodek (?).
Vladislaus II. rex Poloniae Petro Korczbog subcamerario Posnaniensi C marcas in castro Babimost inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes grate fidelitatis studiosa obsequia, quibus nobis strenuus Petrus Korczborg(s) subcamerarius
Posnaniensis, fidelis dilectus complacere magis poterit, horum intuitu volentes ipsum specialis gracie prosequi fauoribus
et ad obsequia nostra continuo reddere prompciorem, sibi in et super castro nostro
Babimost1) dicto, in terra Maioris Polonie et in districtu Costinensi situato, et villis ad ipsum spectantibus, centum marcas numeri
et ponderis Polonicalium, quadraginta octo grossos marcam in quamlibet computando, dedimus, donauimus, inscrpisimus, damusque,
donamus, inscribimus et largimur per presentes, per ipsum et ipsius successores in eisdem centum marcis cum omnibus censibus,
fructibus, redditibus, prouentibus, attinencijs, pertinencijs et appendijs vniuersis habendum, tenendum, vtifruendum, pacifice
possidendum et quiete tamdiu, donec prefate centum marce sibi vel suis successoribus per nos vel successores nostros fuerint
integraliter exsolute. Quod eciam castrum predictum in alia pecunia, preter has centum marcas, prout in alijs literis desuper
confectis, continetur, tenet et possidet; quibus exsolutis castri nostri predicti et villarum ad ipsum spectancium possessio
ad nos et successores nostros redibit pleno iure et reuertetur. Harum quibus sigillum nostrum presentibus est subappensum
testimonio literarum. Datum in
Brodek(s)
2) feria quarta proxima post festum sancti Stanislai vernalis, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo septimo.
Teka Naruszewicza 14 N. 104, z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego
wisiała pieczęć na pasku pargaminowym.
1)Babimost, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
2)Zapewne myłka kopisty zamiast Grodek.
Dokument Nr 469
1427. die 2. mensis Iunii.
Ioannes civis Posnaniensis molam suam in Koszuty fratri suo Petro dicto Kroyl vendit.
Notum fore cupimus omnibus et singulis, tam presentibus quam futuris, presencia inspecturis, qualiter constitutus coram nobis
discretus vir Iohannes civis Poznaniensis, molendinum suum a nobis emptum et in
Coschuthi1) villa nostra (situatum), rite et racionabiliter vendidit et resignauit fratri suo prouido viro Petro dicto Kroyl, presentibus
hijs testibus, videlicet strenuo viro milite, domino Martino herede in
Slawsky et Calisiensi(s), nobilibusque viris Bartholomeo herede in
Drachow, Stephano herede in
Radostow, Iohanne et Martino heredibus in
Trampczino, ac alijs quam plurimis fidedignis, sub anno Domini M CCCC XXVII, dominico die infra octauas Ascensionis Domini, videlicet
IIII Nonas Iunij.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich fol. 37.
1)Koszuty wieś w pow. słupeckim, paraf. Młodojewo, a może też to jedna z nieistniejących już dziś dwóch wsi tej nazwy, położonych niegdy w woj. kaliskiem, jedna w pow. konińskim,
druga w pyzdrskim.
Dokument Nr 470
1427. die 14. mensis Iullii, Posnaniae.
Nicolaus vicecustos ecclesiae cathedralis Posnaniensis heredes villae Sokolniki I 1/2 marca census annui solutos facit.
R. Mathias Cordebog canonicus et officialis Poznaniensis generalis, wiadomo czyni, iż stanąwszy wobec niego Mikołaj podkustoszy
katedralny poznański, zwolnił Mikołaja, Macieja, Ninogniewa i Piotra braci rodzonych i ich siostry Dorotę, Zofię i Elżbietę
dziedziców
Sokolnik, a dzieci ś. p. Piotra, od opłaty 11/2 grzywny szerokich groszy rocznego czynszu, który jako patronowie pewnego ołtarza w
katedrze poznańskiej płacić byli obowiązani. Czynsz ten wraz z długiem 15 grz. od którego ów czynsz był opłacany, przyjął
na siebie Pasek dziedzic z
Sokolnik.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1434.
Dokument Nr 471
1427. die 28. mensis Augusti, in Kalisz.
Svantomirus de Kozlątkowo, et Petrus necnon Victor de Korzeniowo Petzoni civi Calissiensi et magistro Nicolao de Kalisz VIII
marcas annuas C marcis vendunt.
R. Thomas de
Pacosth castellanus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, wiadomo czyni, że stanąwszy wobec niego Swiętomir de
Coszlantkowo, oraz Piotr i Wiktor bracia rodzeni, heredes de
Korzenovo, sprzedali na wyderkof 8 grzywien rocznego czynszu na 10 łanach w swych dobrach, mianowicie 5 łanach w
Koszlantkowie i 5 we wsi
Przeranie, należących do pomienionych braci, za 100 grzywien, Peczowi mieszczaninowi kaliskiemu i Mikołajowi z Kalisza, mistrzowi sztuk
wyzwolonych, na erekcyę ołtarza św. Jakuba młodszego i św. Wawrzyńca w kościele parafialnym św. Mikołaja w Kaliszu. Wypłata
tego czynszu ołtarzystom ma się odbywać pod karami kościelnemi, na którego to ołtarzystę podają wzmiankowanego Mikołaja. Gdyby
jednak która z tych wsi miała pogorzeć lub w inny sposób zniszczeć, wtenczas wypłata czynszu ma ustać aż do powrócenia tychże
wsi do dobrego stanu. In
Calis feria quinta proxima post festum sancti Bartholomei. Testes: Iohannes de
Quyatkowo iudex Calissiensis generalis, Stanislaus de
Skarszewo castellanus Ksansensis, Barthossius de
Gostin, Iohannes de
Chrosnyno subiudex Calissiensis, Luthko de
Brzesye et Iohannes Laska de
Lang heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de anuo 1462.
Dokument Nr 472
1427. die 5. mensis Novembris, in Kalisz.
Hannus Zlemyoso civis Calissiensis unam marcam annuam Nicolao altaristae ecclesiae b. Mariae virginis in Kalisz vendit.
Nos consules ciuitatis Calissiensis: Ianussius Ronis, proconsul, Martinus Stor, Martinus Coppersmid, Ianussius Keseling rasor,
Nicolaus Wejs sellator et Wenceslaus Hampel, tenore presencium publice recognoscimus vniuersis, quod in presencia nostre ciuitatis
scabinorum subscriptorum, puta Ianussij Hanuth arcuficis, Nicolai Elensmid, Petri doleatoris, Mathie Pangowski, Nicolai Winczig,
Piotraschconis Thowar et Michaelis arcufabri, coram Nicolao Radost aduocato constitutus personaliter honestus Hannos carpentarius,
alias Zlemyoso, in bannito iudicio, non compulsus, nec coactus, sed libera voluntate, iusto vendicionis et empcionis titulo
precedente, resignauit rite racionabiliterque vnam marcam annui census monete bone in regno currentis, in et super domo sua
et fundo ipsius domus in acie in circulo site, olim Iaclonis Honnuti, soluendam atque dandam annis singulis super quelibet
Quatuortempora anni fertonem, discreto et deuoto domino Nicolao vicario perpetuo ac altariste collegiate ecclesie beate Marie
virginis in
Calis, de anno ad annum tamdiu, quousque prenominatus Hannos carpentarius aut ipsius successores legitimi eundem censum vnius marce
pro consimilibus decem marcis communis monete, dum tante facultatis fuerint, duxerit seu duxerint reemendum, censu tamen persesso
secundum computum temporis penitus persoluto. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre predictorumque scabinorum sigilla
presentibus sunt appensa. Actum et datum (in)
Calis feria quarta post Omnium Sanctorum proxima, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo septimo. Datum per manus Stanislai
notarij ciuitatis.
Kopia ks. J. Sobczyńskiego z archiwum kollegiaty kaliskiej. U oryginału wisiały niegdy dwie pieczęcie, po których tylko paski
pargaminowe pozostały.
Dokument Nr 473
1427. die 11. mensis Novembris, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis advocatiam in Chwaliszewo dotat.
R. Ingrossacio priuilegij super aduocacia in
Chwaliszewo, aggere seu oppido capituli in personam Nicolai aduocati emanatum, cui capitulum tamquam directus dominus sex macella: duo
carnium, duo sutorum et duo pistorum necnon duo(s) curias panis, macella carnificum, hortum retro domum venerabilis viri Nicolai
scholastici ac fratrum retro molendinum capituli assignauit. De dato Posnanie feria tercia post festum b. Martini, anno 1427.
Teka Naruszewicza 14 N. 119, ex summario capituli Posnaniensis.
1)Chwaliszewo albo Waliszewo przedmieście miasta Poznania.
Dokument Nr 474
1427. die 10. mensis Decembris, Gnesnae.
Dadzibogius de Gniewkowo procurator Alexandri episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis XXX marcis solutum
facit.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo XX septimo, indiccione quinta, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini pape quinti, anno vndecimo, decima die mensis Decembris, Gnezne,
in domo habitacionis honorabilis viri, domini Benedicti canonici et officialis Gneznensis, in stubella superiori eiusdem domus,
hora terciarum uel quasi, constitutus personaliter idem dominus Benedictus canonicus et officialis, necnon procurator capituli
Gneznensis, nomine dicti capituli honorabili viro, domino Dadzibogio de
Gnewkowo, clericus(s) Plocensis diocesis, per wenerabilem virum, dominum Michaelem prepositum ecclesie collegiate sancti Michaelis
in ciuitate Plocensi, procuratorem reuerendissimi in Christo patris, domini Allexandri episcopi Tridentini, principalem, ad
hoc substituto, prout de sue substitucionis mandato per instrumentum manu Nicolai Nicolai de
Ploczsko, publici imperiali auctoritate notarij scriptum et subscriptum constabat legittime, triginta marcas monete et numeri communiter
in regno Polonie currencium soluit, presentauit et in paratis pecunijs numerauit. De quibusquidem triginta marcis numeri et
monete predictorum prefatus dominus Dadzibogius nomine, quo supra, capitulum Gneznense absoluit et quittauit, pactumque fecit
de vlterius non petendo. Super quibus omnibus tam ipse dominus Benedictus officialis nomine capituli, quam dictus Dadzibogius
a me notario publico infrascripto pecierunt sibi fieri et exinde confici hoc presens publicum instrumentum. Acta sunt hec
anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora et loco, quibus supra. Presentibus honorabilibus viris, dominis Nicolao Iaroczsky
et Iohanne de
Rudzicza canonicis Gneznensibus, testibus ad premissa.
@rysunek@
Et ego Martinus Pauli de Colaczicze clericus Gneznensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia dictarum triginta
marcarum solucioni, numeracioni, recepcioni et ab eisdem quitacioni per dictum dominum Dadzibogium capitulo Gneznensi facte,
presens interfui, eaque omnia et singula premissa vna cum testibus sic fieri vidi et audiui, ideo hoc presens publicum instrumentum
exinde confeci, signoque et nomine meis solitis consignaui ac sigillo appendenti prefati domini Michaelis prepositi, procuratoris
principalis, de mandato et consensu predicti domini Dadzibogij sigillaui in fidem et tesimonium omnium et singulorum premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 390), opatrzony był jedną pieczęcią,
na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 475
1428. die 2. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Micossius filius Ioannis de Skudla vicariis ecclesiae collegiatae Calissiensis ad s. Mariam IV marcas annuas XL marcis vendit.
Nos Thomas de
Pacost castellanus Posnaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium vniuersis, quod ad nostram
et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam nobilis Micossius, filius olim Iohannis, heredis de
Skudla, non compulsus, non coactus, nec aliquo sinistro errore seductus, quinimo sanus mente pariterque corpore existens, vsus amicorum
suorum salubri consilio ac matura deliberacione prehabita, super laboriosis Adam Lis, Stanislao alias Drost, Martino molendinatore
Pampek, Nicolao Lyczko kmethonibus in
Skudla1) posessionatis, quattuor marcas census annui currentis monete regni Polonie, numeri soliti et consueti regni prefati, in
quamlibet marcam quadraginta octo grossos currentes computando, pro quadraginta marcis latorum grossorum Pragensium monete
valentis, numeri soliti et consueti, discretis viris, domino Iohanni Guanpelman, vicario perpetuo duas marcas ad tempora vite
sue, post decessum vero ipsius dominis vicarijs ecclesie collegiate sancte Marie in
Kalis, pro tempore existentibus, easdem duas marcas cum tercia marca, clericis vero missam beate Virginis in eadem ecclesia collegiata
decantantibus quartam marcam in et super festum beati Nicolai confessoris proximum, annis singulis continue se a data presencium
sequentibus, soluere plenario ac debito cum effectu, proprijs fatigis et expensis eundem censum dictis dominis vicarijs in
Kalis reponendo, plenarieque exsoluendo, et hoc titulo reempcionis in perpetuum vendidit et coram nobis more solito racionabiliter
resignauit. Si vero prefatus Micossius dictum censum, vt prefertur, quouis tempore antefato domino Iohanni vel post mortem
ipsius vicarijs predicte ecclesie collegiate Calissiensis necnon clericis memoratis non soluerit, aut quouis modo soluere
neglexerit, et cum ipse dominus Iohannes vel post mortem ipsius domini vicarij eiusdem ecclesie collegiate Kalisiensis, protunc
existentes, necnon clerici memorati cum litera presenti ad dominum capitaneum vel eius burgrabium Kalisiensem protunc existentem,
pro non solucione dicti census venerint proponentes, extunc dominus capitaneus vel eius burgrabius Kalisiensis ad ipsorum
requisicionem quociens opportunum fuerit, dictum Micossium necnon successores ipsius legitimos in bonis suis omnibus, kmethonesque
eosdem in omnibus eorum bonis mobilibus et immobilibus succsssoresque predictorum kmethonum impignorare, donec idem census
debitum non sortierit solucionis effectum, debebit tamquam ex decreto Iuris veri et iusti esset sentenciatum et declaratum,
tamdiu predictum censum, vt premittitur, ad tempus deputatum soluendum et dandum per predictos kmethones, donec ab ipso domino
Iohanne vel post mortem ipsius a vicarijs predictis ac clericis memoratis per dictum Micossium vel ipsius legitimos successores
in summa pecunie predicta non fuerit cum effectu per reempcionem liberatus; incumbentibus vero, quod absit, quibusuis expedicionibus
in metis regni huius vel extra occurrentibus, prefatus Micossius vna cum suis successoribus eosdem intercedere debet et tenetur
in suis expensis et impensis sine omni impedimento et inquietacione kmethonum memoratorum cum dampno prefati domini Iohannis
et post mortem ipsius vicariorum et clericorum memoratorum. In cuius rei testimonium sigillum nostrum est presentibus appensum.
Actum et datum in
Kalis feria sexta proxima post festum Circumcisionis Domini, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo octauo. Presentibus
strenuis ac nobilibus viris, dominis: Barthossio Wezenborg de
Gostin, Alberto de
Pacost, Michaele de
Ralewo, Iwan de
Czirmino, Swanthomiro de
Coszlanthkowo, Czeschantha de
Coszmowo et Abraham Roszust de
Szolthniki heredibus et testibus fidedignis ad premissa rogatis specialiter et vocatis in testimonium premissorum.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału w archiwum kolegiaty kaliskiej.
1)Skudla, wieś niegdy w pow. pleszewskim, par. Kucharki, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 476
1428. die 5. mensis Martii, Vladislaviae.
Officialis Vladislaviensis rectori ecclesiae de Strzelewo mandat, ut Iacussium de Rynarzewo ab excommunicatione absolvat.
R. Iohannes de
Slupowa archidiaconus et officialis Wladislauiensis, pisze do plebana ze
Strzelewa i jego wikarego, aby zdjął klątwę rzuconą w jego imieniu na rycerza Jakusza z
Rynarzewa za powodem Mikołaja plebana z
Dąbrówki, ponieważ tenże oświadczył, iż się podda wyrokowi sądu konsystorskiego. Mikołaj ma zatem stawić się we środę przed niedzielą
Iudica we Włocławku, aby sprawę z pomienionym rycerzem sądownie zakończyć.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1428.
Dokument Nr 477
1428. die 26. mensis Martii, in Ląd.
Siffridi abbatis monasterii Landensis cum rectore ecclesiae de Pakość de decima villae Skorzęcin pactum.
R. Ziffridus abbas cum suo conuentu monasterii Landensis, czyni po długich sporach i zatargach dobrowolny układ z plebanem
kościoła w
Pakości o dziesięciny ze
Skorzęcina.1) Ponieważ klasztor zniósł był w
Skorzęcinie sołtystwo i pięciu kmieci i 3 role sołtysie i kmiecie na folwark zamienił, zobowiązuje się zatem nadal płacić z nich kościołowi
w
Pakości wiardunki tak samo, jak dawniej, zanim powyższa zmiana nastąpiła. Gdyby zaś klasztor miał napowrót sołtystwo przywrócić,
wtenczas nowi sołtysi nie mają wiardunków płacić, tylko takowe z kmieci skorzęcińskich ściągać. In monasterio Landensi feria
sexta ante dominicam Ramispalmarum.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1488.
1)Skorzęcin, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 478
1428. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Alexander dux Masoviae et episcopus Tridentinus capitulum ecclesiae metropolitanae Gnesnensis CCC marcis solutum facit.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo XX octauo, indiccione sexta, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidencia pape quinti, anno vndecimo, die Solis, XX quinta mensis
Aprilis, hora nona uel quasi, in domo habitacionis venerabilis viri, domini Benedicti de
Modla canonici, vicarij in spiritualibus et officialis generalis ac procuratoris capituli sancte ecclesie Gneznensis, ex opposito
dicte ecclesie Gneznensis sita, in presencia mei notarij publici infra subscripti ac testium infrascriptorum specialiter et
rogatorum presencia, constitutus personaliter discretus vir dominus Stanislaus Czechowsky rector parrochialis ecclesie in
Duschino Poznaniensis diocesis, procurator honorabilis viri, domini Michaelis in ecclesia collegiata in
Ploczko, procuratoris principalis incliti principis domini Allexandri ducis Mazouie et episcopi Tridentini substitutus, prout de suo
procuracionis mandato constabat per instrumentum Nicolai Nicolai de
Ploczsko, clerici Plocensis diocesis, publici imperiali auctoritate notarij, a prefato venerabili viro, domino Benedicto, canonico
et officiali ac procuratore capituli, procuratoris principalis, recepit triginta marcas residuas trecentarum marcarum, quas
trecentas marcas capitulum Gneznense eidem domino Allexandro duci Mazouie et episcopo Tridentino ex certo contractu inter
ipsos facto et concordia soluere tenebatur et habuit in paratis pecunijs, sibi per ipsum dominum Benedictum nomine capituli
presentatas. De quibus triginta marcis et de totali debito dictarum trecentarum marcarum ipse dominus Stanislaus predictus
procurator substitutus predictum capitulum Gneznense quittauit et absoluit, quittumque fecit, confitens et recognoscens publice
dicto nomine, quo supra, dictum totale debitum dictarum trecentarum marcarum prefato domino Allexandro duci et episcopo esse
per ipsum capitulum persolutum, pactumque fecit de vlterius non petendo; volens et mandans michi notario publico infrascripto
premissa
@rysunek@
omnia redigere in hanc publicam formam. Et super quibus omnibus et singulis superius descriptis et expressis, dictus dominus
Benedictus canonicus et officialis ac procurator capituli Gneznensis nomine ipsius capituli pecijt sibi fieri et exinde confici
hoc presens publicum instrumentum et alia plura, si fuerint opportuna. Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense,
hora et loco, quibus supra. Presentibus venerabili et discreto ac nobili viris, dominis Iohanne de
Brzostkowo cantore, Dyonisio vicario Gneznensibus et Vilczkone de
Thanino herede, testibus ad premissa vocatis. Et in cuius rei testimonium ac maiorem certitudinem sigillum memorati domini Michaelis
prepositi et procuratoris principalis dicti domini Allexandri presentibus est appensum.
Et ego Paulus Nicolai de
Guczna, clericus Gneznensis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis confessioni, recognicioni, quittacioni, absolucioni,
satisfaccioni et super premissis instrumentum per prefatum dominum Benedictum canonicum et officialem ac procuratorem capituli
Gneznensis petticioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic ut premittitur agerentur et fierent, vnacum prenominatis
testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, ideo hoc presens instrumentum manu propria scribens, in hanc publicam
formam redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis consignando, in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnienieźńskiej (N. 391). Pieczęć, która snać na pasku
pargaminowym uwieszoną była, oderwana.
Dokument Nr 479
1428. die 18. mensis Maii, in Margonin.
Nicolaus advocatus Margoninensis Martino rectori ecclesiae in Margonin II marcas annuas soluturum sese obligat.
R. Nicolaus aduocatus Margoninensis, wraz z żoną swą Przechną, zobowiązują się dawać corocznie aż do swej śmierci Marcinowi
Czugarys plebanowi w
Margoninie1) dwie grzywny polskie z kmieci wsi
Konary, a następnie z posiadłości i młyna swego wójtostwa. Gdyby po śmierci fundatorów wójtostwo zostało sprzedanem, natenczas kupujący
ma złożyć 20 gyzywien u Mikołaja plebana margonińskiego, który za nie inny czynsz ma kupić. Po śmierci księdza Marcina spada
ten czynsz na jego następców, za co mają oni tygodniowo odprawiać 3 msze, jednę do NPMaryi, drugą za grzechy, trzecią za zmarłych,
a w dnie Krzyżowe psalteryum z wigiliami. Prawo kolatorstwa służyć ma plebanom margonińskim. In
Margonin. Testes: Nicolaus plebanus in
Margonyno, Iohannes Conwa de
Strzelcze, Boguslaus de
Margonyno, Franciscus de
Bythcowicze heredes, Nicolaus dictus Iad de
Margonska wesch scultetus, Nicolaus dictus Syrp, Symon dictus Naroczny, scabini in
Margonyno.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1446 - 1447.
1)Margonin miasto w pow. chodzieskim.
Dokument Nr 480
1428. die 9. mensis Iunii, Posnaniae.
Albertus Suczka tenutarius civitatis Srzoda, pro quibusdam nobilibus CL marcas fideiubet.
Nos Albertus Szuczka tenutarius ciuitatis
Srzoda et
Krzeuicza recognoscimus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quia induxi in caucionem fideiussoriam nobiles viros, dominos
Vincencium Szborowsky, Nicolaum Lubomsky, Stanislaum Slap de
Palandze Maiori, Iohannem Godeczsky, Albertum Ovyeczka Conarzewsky, Nicolaum Chomantsky, Nikel Vitkowsky erga nobilem Boguslaum Coszuczsky
pro dimidio altero cento marcarum latorum grossorum monete Prahensis, numeri vero Polonicalis consweti, quadraginta octo grossos
marcam in quamlibet computando, de quibus pecunijs ipsos exsoluere, exbrigare et liberare promittimus ad ffestum Natiuitatis
Domini, nunc proxime venturum. Quod si, quod absit, ipsos non exsoluerimus in termino prefixo (et) soluere neglexerimus, extunc
dicti fideiussores dictum medium alterum centum inter Iudeos uel Cristianos recipere poterint, et nos ipsos promittimus exsoluere
aput Iudeos, uel vbicumque obligati fuerint uel ipsorum fideiussores, qui vlterius pro ipsis fideiusserint, liberare promittimus.
Si autem predicta non curauerimus, extunc quodcumque dampnum dicti fideiussores perciperint uel fecerint, illud non dictorum
fideiussorum sed nostrum fore debet et nos ipsos liberare promittimus. Quod si non curauerimus, extunc habebunt potestatem
se in
Srzoda,1)
Krzeuicza et alodia intromittere, introligare et tenere, et nos debemus eis coram rege resignare omnes pecunias, quas super dictis
Srzoda, Krzeuicza et alodijs (habemus) et predicta debent tenere bona hereditaria tam diu, quousque dictum dimidium alterum centum marcarum
extenuerint vna cum dampnis, et(s) precipue dederint; et cum dederint eis dictum dimidium alterum centum vna cum dampnis,
tunc tenebuntur submittere. Eciam si predicta non curauerimus, extunc habebunt potestatem me captiuare, detinere, me pignorare,
equos, pecudes et pecora recipere, nobis non contradicentibus, et in vsus proprios (?) convertere et hoc eis computare in
dictam pecuniam non debemus. Promittimus eciam ipsos nullo iure euadare, spirituali uel seculari, mandato regio, legacione,
expedicione, vadio, pignore, litteris regalibus, et si quas portauerit, illas contra suum honorem portabit, sed paratis pecunijs
omnia de nobis superius descripta persoluemus et implebimus. Et eciam si predicta non curauerimus, extunc dicti fideiussores
habebunt potestatem nos maledicere et turpibus verbis adimplere, nobis silentibus, donec omnia superius descripta persoluemus.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum Poznanie feria quarta infra octauas Corporis Cristi,
anno Domini millesimo quadracentesimo vicesimo octauo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 392), opatrzony jest jedną pieczęcią,
na pasku pargaminowym uwieszoną, której wycisk się całkiem wyłupał.
1)Srzoda, miasto pow. w ks. poznańskiem.
Dokument Nr 481
1428. die 29. mensis Iunii, in Srzoda.
Wladislaus de Oporowo cancellarius regni Poloniae ecclesiae collegiatae Sredensi aream quandam confert.
R. Wladislaus de
Opporowo decretorum doctor etc. regni Polonie cancellarius, daje na prośbę Jana Pacierza, dziekana kolegiaty w
Srzodzie, tyle gruntu ze swej posiadłości tejże kolegiacie, świeżo z kościoła parafialnego fundowanej, aby każdy z jej kanoników miał
miejsce do wybudowania sobie domu i zabudowań. Mianowicie daje grunt przylegający do swego dworu i cmentarza, a dom dla Stanisława
bakałarza i kanonika, któremu jako swemu siostrzeńcowi wspomniany dziekan przyobiecał był dom wystawić. In
Szroda feria 3 infra 8vas b. Iohannis baptiste.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1442. Dokument opatrzony był pieczęcią wyobrażającą herb Sulimę.
Dokument Nr 482
1428. die 30. mensis Iunii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae ecclesiae ad Corpus Christi extra civitatem Posnaniensem duos mansos agri in praedio Obrycze confert.
R. Wladislaus rex Polonie etc. nadaje ufundowanemu przez siebie i cudami słynącemu klasztorowi i kościołowi Bożego Ciała poza
murami Poznania, na intencyę dusz swych zmarłych małżonek Jadwigi, Anny i Elźbiety, dwa łany swego folwarku, zwanego
Obricze,1) leżącego obok folwarku klasztornego
Starałąka a pomiędzy jeziorem Pietrowskiem a drogą prowadzącą do
Zgierza, wolne od wszelakich uciążliwości. Posnanie in crastino bb. Petri et Pauli apostolorum. Testes: Albertus archiepiscopus Gneznensis,
Sandivogius de
Ostrorog Poznaniensis, Mathias de
Labischino Brzestensis, Iarandus de
Brudzewo Wladislauiensis, Andreas de
Domaborzs Calissiensis palatini, Thomas de
Pacoscz Poznaniensis, Iohannes de
Sczekoczini Lublinensis, Martinus de
Slawsko Calissiensis castellani. Datum per manus Iohannis electi Wladislauiensis et cancellarij, et Stanislai Czolek electi confirmati
Posnaniensis et vicecancellarij. Ad relacionem eiusdem patris Stanislai per Lassotam magistrum capelle regie.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1560 - 1567.
1)Obrycze, miejscowość nieodgadniona.
Dokument Nr 483
1428. die 30. mensis Iulii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Korczbok succamerario Posnaniensi erigendi oppidum Brodcza dat potestatem.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum prudenter occurrimus incommodis, dum
gesta etatis nostre literarum apicibus et testium annotacione perhennamus, ne lapsu temporis euanescant, proinde nos Wladislaus
Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lithuanieque princeps supremus,
Pomeranie, Russieque dominus et heres, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis et singulis, presentibus
et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo cupientes regni nostri et ipsius reipublice augere profectus et commoda,
nostrasque regias possessiones, obuenciones, prouentus et fructus ampliare, locaque deserta et inculta ingenii melioris industria
permutare in vtilia ac populis habitanda, eiusdemque condicionem facere meliorem, vt sub felici nostro regimine grata et vtilia
se senciant recepisse incrementa: attendentes itaque grandis ingenij prouidenciam et grate constantis fidelitatis studiosa
obsequia, quibus strenuus Petrus Korczbok succamerarius Poznaniensis, miles nobis fidelis et dilectus, apud nostre regie prudencie,
cuius singula et propendere et metiri examine(s), se multipliciter reddidit vtilem, placidum et acceptum, de ipsiusque pericia
legaliter(s) et negociorum experiencia plurimum confidentes, sibi in nemore et silua nostra dicta
Brodcza,1) in terra Maioris Polonie et districtu Costensi sita, opidum eodem vocabulo et denominacione
Brodcza nuncupandum, erigendi, plantandi et fundandi, de quantitate et extensione tot mansorum siue laneorum pro agris inhabitatorum
ipsius, quod extirpari poterit et incolis eius necessarij fuerint et opportuni, commissimus facultatem. Sed quia, vbi Christifidelium
aggregari, colligi et conuocari debet multitudo, de loco pro cultu ipsius in cuius nomine ante omnia prouidere diuina et humana
censuit clemencia, sentencia(s), ideo vt magis feliciter et prospere in personis vtilibus et commodis oppidum predictum
Brodca augmentetur et crescat, pro domo Domini et ecclesia Christifidelium ibidem erigenda, ac rectore ipsius, qui pro tempore fuerit,
pro agris predialibus ipsius, duos mansos liberos assignamus perpetuo ac donamus, vt is, qui plantat et erigit, laborum suorum
fidelium fructu et premio non fraudetur. Hec et alia virtuosa opera, quibus prefatum Petrum Korczbok iuuari conspicimus, liberalitatis
nostre dextera cupientes refundare et resarciri, ipsumque pro benemeritis suis specialis gracie prerogatiua consolari, sibi
et suis successoribus legittimis aduocaciam predicti oppidi
Brodca titulo donacionis perpetue conferimus et donamus, adiungentes, annectentes et incorporantes aduocacie predicte mansum siue
laneum septimum de agris, mansis et laneis per oppidanos oppidi predicti
Brodca exstirpandis et excolendis, cum omnibus censibus, prouentibus et obuencionibus ipsorum post lapsum viginti annorum concesse
ipsis libertatis exigendis. Pro agriculturis autem aduocacie et predialibus ipsius duos mansos liberos prefato aduocato donacione
simili conferimus et assignamus. Insuper macella carnium, mensas panni, sutorum cameras, et tercium denarium rei iudicate
siue penarum eidem tribuimus et largimur. Quamquidem aduocaciam prefatus Petrus Korczbok et sui successores legittimi et posteri
cum omnibus ipsius vtilitatibus, fructibus, redditibus, prouentibus et obuencionibus superius expressis, tenebunt, habebunt,
vtifruentur et pacifice perpetue possidebunt, commutabunt, vendent, alienabunt, de ipsaque ordinabunt et disponent, prout
ipsis melius et vtilius videbitur expedire. Damus eciam et concedimus sibi vnum molendinum aquaticum pro libitu sue voluntatis
construendi et cum eo disponendi facultatem. Porro vt predictum oppidum
Brodca specialibus prerogatiuis et iuribus dotatum, valeat commodius et leuius collocari, statuimus et presentis scripti patrocinio
confirmamus, vt in prefato oppido
Brodcza annis singulis forum annuale in festo sancti Michaelis archangeli celebretur et forum septimanale singulis ferijs quintis
in qualibet hebdomada seruetur cum eis(dem) libertatibus, ritibus, consuetudinibus et modis, prout in alijs ciuitatibus nostris
Maioris Polonie solitum est obseruari. Vt autem dictum oppidum
Brodcza condicione gaudeat meliori, ipsum iure Theutonicum Maydeburgensi decreuimus collocandum: remouentes ibidem omnia iura Polonicalia,
modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius Theutonicum plerumque perturbare consueuerunt. Eximimus insuper et perpetuo
liberamus omnes et singulos dicti oppidi incolas ab omni iurisdiccione et potestate omnium regni nostri palatinorum, iudicum,
subiudicum, castellanorum, capitaneorum, camerariorum, ceterorumque officialium et ministerialium eorundem, vt coram ipsis
vel ipsorum aliquo minime respondebunt, nec aliquas penas soluere tenebuntur pro causis tam magnis, quam paruis, puta furti,
incendij, homicidij, mutilacionis membrorum aut alijs quibusuis excessibus et dampnis, sed incole et quiuis dicti oppidi inhabitatores
coram aduocato ipsius, aduocatus vero nisi coram nobis et iudice nostro genenerali, dum tamen prius per nostram litteram,
sigillo nostro sigillatam, euocatus fuerit et citatus, et hoc si in reddenda iusticia negligens fuerit et remissus, tunc non
aliter, quam suo iure Maydeburgensi de se querulantibus respondere sit astrictus. In causis autem capitalibus et criminalibus
superius expressatis, aduocato oppidi predicti, qui pro tempore fuerit, in metis et graniciebus eiusdem oppidi iudicandi,
sentenciandi, plectendi, puniendi, corrigendi, plenam damus et omnimodam concedimus tenore presencium facultatem, prout hoc
idem ius Theutonicum in omnibus suis punctis, articulis et clausulis postulat et requirit: iuribus tamen nostris regalibus
in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum presentibus appensum est testimonio litterarum. Actum Lancicie feria
sexta proxima post festum sancti Iacobi apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo octauo. Presentibus reuerendis
in Christo patribus, dominis, necnon magnificis ac strenuis: Alberto Dei gracia electo Gneznensis eeclesie archiepiscopo et
primate, Sbygneo Dei gracia episcopo Cracouiensi, Sandivogio de
Ostrorog, palatino Poznaniensi, Andrea de
Dambrow(s) Calissiensi, Mathia de
Labischin Brestensi palatinis et alijs testibus fidedignis. Datum per manus venerabilium Iohannis electi Wladislauiensis, cancellarij,
et Stanislai electi confirmati Poznaniensis, vicecancellarij, reuerendis patribus sincere nobis dilectis. Relacio reuerendi
in Christo patris, domini et electi confirmati ecclesie Poznaniensis.
Z księgi Relat. Pozn. de a. 1633, fol. 339 (Archiwum rządowe w Poznaniu).
1)Może Brodki, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Brody.
Dokument Nr 484
1428. die 30. mensis Iulii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Nicolaus plebanus de Włoszczowa Petro et Sigismundo
de Niezwanowice de decima intendebat, proroget.
R. Wladislaus rex Polonie pisze do Benedykta oficyała gnieźnieńskiego, który pozwawszy Piotra i Zygmunta braci de
Nyeszvanowicze na wniosek Mikołaja plebana z
Włoszczowy, o dziesięciny z ich ról, klątwą ich obłożył, że sprawa o dziesięciny snopowe z ról szlacheckich (
post araturam militum) dotąd przez szlachtę i duchowieństwo nie została rozstrzygnięta; a lubo na ostatnim sejmie w Łęczycy o nią traktowano na
próżno, król się jednak spodziewa, że na przyszłym sejmie (
conuencio) w Nowem Mieście zostanie załatwioną. Ząda zatem król, aby sprawę tę aż do tej pory zawiesić, i klątwę z pomienionych braci
zdjąć; a cokolwiek na sejmie w Nowem Mieście w tym względzie postanowionem zostanie, to wraz z arcybiskupem temuż oficyałowi
udzieli.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1428.
Dokument Nr 485
1428. die 27. mensis Augusti, in Korczyn.
Iudicii terrestris Sandomiriensis decretum de militia et nobilitate Stephani de Ulesie.
In nomine Domini amen. Ea, que fiunt in tempore, faciliter traduntur obliuioni, nisi sint literarum studio et iuuamine sigillorum
firmiter roborata. Proinde nos Iohannes de
Sprowa iudex et Zauissius de
Oleschnicza subiudex terre Sandomiriensis generales, profitemur vniuersis, quibus expedit, presencium per tenorem, quod cum ex precepto
speciali serenissimi principis et domini, domini Wladislai Dei gracia regis Polonie, nostri domini graciosissimi, iudicio
sue maiestatis in Noua Ciuitate, ipso ibidem protunc existente, conuencionem cum suis principibus, tam spiritualibus, quam
secularibus et baronibus regni sui celebrando, presidebamus, extunc nobilis Stephanus de
Vlyessche heres, de terra Siradiensi, coram nobis et alijs dominis nobis per regiam maiestatem ad ea adiunctis, clara voce exposuit,
quod per Iohannem de ibidem in milicia sua fuisset reprobatus, quod non esset nobilis, nec de genere nobilium fuisset procreatus.
Tandem idem Stephanus vti vir nobilis et fame bone, volens innocenciam suam expurgare et famam propriam ac nobilitatem elucidare,
produxit sex nobiles viros de tribus clenodijs, de sua stirpe genitos, videlicet
1) Iohannem dictum Colyano ibidem de
Vlyessche, qui ipsum inculpauerat, et hoc Nicolaum de
Calmicze et Swantoslaum de
Logo ........ patruos suos dilectos, qui pro signo ipsorum duo cornua ferunt in clipeo, vnum
thurzy, et aliud ceruinum et proclamacio ipsorum
Rogalya, alios vero duos, videlicet Mathiam de
Boguslavicze, Leonardum de ibidem, qui duas lunas eruce intermedia ferunt in clipeo et ipsorum proclamacio
Ostoya; terciosque duos Nicolaum et Florianum de
Barkovo, in elipeo medium Ieonem de muro et ipsorum
Prawda proclamacio, awnculos suos dilectos, qui insimul tacta sancta cruce corporale prestiterunt iuramentum in hunc modum: "ita
nos Deus adiuuet et sancta Crux, quod idem Stephanus, qui fuit per dictum Iohannem conuiciatus in genere nobilitatis, ab auo,
a patre, a matre et a suis progenitoribus esset nobilis, de stirpeque ac domo paterna et materna laudabiliter procreatus,
filiaster et frater ac nepos noster est, videlicet de genere nobilium predictorum, duo cornua, vt premittitur, in clipeo deferencium,
et de ipsorum proclamacione dicto
Rogalya. Vnde nos viso iuramento nobilium predictorum ipsum Stephanum nobilem approbauimus et presentibus approbamus, sibique et ipsius
legitime posteritati omnia iura militalia et penas integras pro se recipiendas perpetue adiudicantes, sicuti ceteri nobiles
pro se recipere consueuerunt. Harum quibus testimonio (literarum) nostra presentibus sigilla sunt appensa. Datum et actum
in Noua Ciuitate feria sexta proxima post festum s. Bartholomei, domino rege ibidem protunc existente, anno Domini millesimo
quadringentesimo vicesimo octauo. Presentibus hijs dominis, reuerendissimo ac reuerendis in Christo patribus: domino Iohanne
Leopoliensi archiepiscopo, domino Sbigneo Cracouiensi, domino Stanislao Poznaniensi episcopis ex Dei gracia, validisque militibus:
Cristino castellano Cracouiensi, Iohanne de
Tarnowo eciam Cracouiensi, domino Nicolao de
Michalowo Sandomiriensi palatinis, Michaele Sandomiriensi, Dobcone Woynicensi, Sbigneo Rosperiensi castellanis et alijs fidedignis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis de a. 1441.
1)Wyraz omylony, powinno być zapewne "contra".
Dokument Nr 486
1428. die 1. mensis Octobris, Gnesnae.
Ninogneus de Dobra canonicus Lanciciensis et altarista ecclesiae metropolitanae Gnesnensis, iura molendinatoris molae Księży
młyn enucleat.
In nomine Domini amen. Cunctarum rerum perit memoria, si literis aut sufficienti testimonio non fuerint roborata. Igitur nos
Ninogneus de
Dobra, canonicus Lanciciensis et altarista altaris sancte Dorothee, siti in capella ecclesie metropolitane Gneznensis, ex opposito
chori eiusdem ecclesie, volentes dicti altaris et bonorum ipsius cum Dei adiutorio condicionem facere meliorem, recepta primitus
informacione summaria a Bogussi omolandinatore(s) molendini altaris eiusdem, dicti
Kszanszi mlin, quod huiusmodi molendinum fuit venale, et quod molendinatores ipsius molendini priuilegium habuerunt, sed per voraginem ignis
est consumptum et anichilatum, propter quod dicto Bogussio molendinatori super eodem molendino nostro presens priuilegium
damus et assignamus, ut ipsum molendinum tanto diligencius et melius reformaret, iura molendinatoris in ipso priuilegio describentes.
Et primo, quod ipse molendinator racione dicti molendini de omnibus frumentis molitis habeat terciam metretam et agros ad
ipsum pertinentes, cum prato in paludine adiacenti et cum gayo et cum fluuio retro rotas molandini(s), sic tamen, quod non
liceat eidem molendinatori in gayo excidere ligna pro foco seu igne, sed ipsum gayum conseruet pro necessitate ipsius molendini.
Ceterum quocienscumque necesse fuerit emere lapides molares aut ferramenta necessaria aut aggerem reformare, dum agger per
uiolenciam aque rumperetur, tunc nos duos denarios et ipse molendinator tercium denarium dabit pro premissis comparandis seu
reformandis. Et quia dictus Bogussius molendinator noster cum Katherina vxore sua et cum Alberto et Blasio preuignis suis
dictum molendinum nostrum de consensu nostro laborioso Alberto dicto Schybyalowicz de
Lupcza pro septuaginta marcis monete et numeri in regno Polonie communiter currentis vendidit cum iuribus superius iam descriptis,
et ob hoc nos dictum Albertum ad dictum molendinum admisimus et presentibus admittimus, presens priuilegium in robur maius
sibi concedentes. Et ut predicta nostra admissio et presentis priuilegij concessio perpetuam obtineant firmitatem, presens
priuilegium scribi ac nostri appensione sigilli iussimus communiri. Actum et datum Gnezne ipso die sancti Remigij confessoris
anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo octauo. Presentibus wenerabili et circumspectis viris et dominis: Benedicto
de
Modla canonico et officiali, Iacobo Mathie de Lancicia, Nicolao Hannusskonis et Paulo Wiluszonis de Gnezna, notarijs consistorij
Gneznensis, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 393). Po pieczęci pozostał tylko
sznurek zielonego i pąsowego jedwabiu u którego wisi pieczęć mała, okrągła, w ciemnym wyciśnięta wosku, wyobrażająca w tarczy
herb Sulimę. Napis otokowy, choć wyraźny, niedoodczytania.
Dokument Nr 487
1428. die 5. mensis Novembris, in Kalisz.
Stanislaus de Małe Złotniki Ioanni de Kiełczew altaristae ecclesiae Calissiensis ad s. Mariam quatuor marcas annuas ex villa
Złotniki Małe L marcis vendit.
S. Martinus de
Slawsko, castellanus Poznaniensis necnon capitaneus Maioris Polonie generalis, wiadomo czyni, że stanąwszy przed nim i drugą szlachtą
szlachetny Stanisław z
Małych Złotnik, sprzedał Janowi z
Kiełczewa ołtarzyście ołtarza św. Andrzeja w kościele NPMaryi w
Kaliszu 4 grzywny zwykłej monety rocznego czynszu za 50 grzywien groszy szerokich praskich, na 4 łanach kmiecych w
Małych Złotnikach,1) na których siedzą Strzeczakowski, Mikowski, Pawełkowski i Krzusowski. Czynsz ten ma być ołtarzystom tak długo wypłacanym,
puki Stanisław lub jego spadkobiercy 50 grzywien Janowi lub jego następcom nie wypłacą. In
Calysch feria sexta proxima ante festum s. Martini. Testes: Barthossius de
Gostin, Swyema de
Rossoschycza, Petrus de
Rossoschycza, Stanislaus de
Czyszewo, Vincencius de
Gosticzina, Mathias de
Strzeschewo.
Archivm consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1460.
Złotniki małe, wieś w pow. kaliskim, par. Goliszew.
Dokument Nr 488
1428. die 11. mensis Novembris, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis cuidam Mathiae villam Stołuń iure Theutonico Magdeburgensi locandam confert.
R. Stanislaus episcopus Posnaniensis, sprzedaje Maciejowi ze
Sołwiny, sołtystwo we wsi biskupiej
Stołuń,1) klucza pszczewskiego, aby ją na prawie magdeburskiem osadził. W tym celu nadaje Maciejowi dwa łany, szerokości sześciu prętów
(
sex virgarum wlgariter pranty) wolne i prawo wystawienia gościńca wraz z ogrodnikami, których ma osadzić. Dalej jezioro obok własnego podwórza i strugę
płynącą z jeziora
Czarne do jeziora
Lubiekowo, wraz z łąką nad jeziorem
Białe, i wyspą nad tąż łąką leżącą. Sołtys może trzymać stado owiec oprócz trzody wiejskiej, i otrzymuje nadto role poza jego podwórzem,
zwane
Zapłotne, aż do wysokiej góry; również dwie kopy drzew na barcie, które może w lesie wyciąć. Nadto sołtysi mają pobierać trzeci denar
od każdej sprawy osądzonej. Za to mają biskupowi lub dzierżawcy pszczewskiemu służyć na koniu ceny dwóch grzywien, a gdyby
ten koń w oddaleniu nad trzy mile miał zniszczeć, wtenczas szkodę mają ponosić biskupi. Gdyby sołtysi mieli ponieść ze strony
biskupów lub dzierżawców jaką krzywdę, nie mają się za nią mścić podkładaniem ognia, tylko za nią przed sądem biskupim się
upomnieć; w razie przeciwnym mają postradać prawo do swego sołtystwa. Posnanie in capitulo generali, feria quinta ipso die
b. Martini confessoris. Testes: Iohannes cantor, Nicolaus scolasticus, Albertus Varszeviensis, Paulus Szremensis, Iacobus
Pczeuiensis archidiaconi, Nicolaus cancellarius, Iasko (?) decanus, Nicolaus decretorum doctor, archidiaconus Gnesnenses,
Hector prepositus Gluschinensis, Strzeczko, Vincencius Koth magistri, Ianussius, Nicolaus Bronissij, Florianus, Slupko de
Schamotuly, Nicolaus Lanthman, Mathias Cordebok officialis, Petrus Vith (?) prelati et canonici ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1613 - 1616.
1)Stołuń, wieś w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 489
1428. die 16. mensis Novembris, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem canonicatus et praebendae in ecclesia collegiata Kalissiensi
ab archiepiscopo Gnesnensi et episcopo Posnaniensi factas.
In nomine sancte et indiuidue Trinitatis amen. Ad perpetuam rei memoriam. Reuerendissimo in Christo patri et domino, domino
Alberto Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo et primati, Stanislaus eadem gracia episcopus Poznaniensis, salutem
et reuerenciam cum honore. Vt domum Domini in longitudine dierum deceat sanctitudo, libenter ad ea, que diuini cultus augmentum
prospiciunt et honorem, toto corde asspiramus. Sane igitur per honorabilem Simonem Mathie de
Staw, rectorem parrochialis ecclesie in
Chelmcze, vestre Gneznensis diocesis, fuimus et sumus informati, quomodo felicis recordacionis dominus Nicolaus, dicte vestre Gneznensis
ecclesie archiepiscopus et primas, predecessor Paternitatis vestre, vnacum bone et sancte memorie domino Andrea episcopo Poznaniensi,
predecessore nostro, finaliter in effectu concluserunt, quod canonicatus et prebende in ecclesia collegiata beate Marie virginis
gloriose Kalisiensi, eiusdem vestre Gneznensis diocesis, de fructibus et prouentibus eiusdem ecclesie in
Chelmcze, in qua ius patronatus et presentandi optinemus pleno iure, de consensu et voluntate honorabilis viri, magistri Stanislai
de
Sobnewo, tunc rectoris eiusdem ecclesie in
Chelmcze, erigi debuissent, propter quod per dictum Simonem nobis fuit humiliter supplicatum, quatenus huiusmodi conclusionem de erigendo
dictorum canonicatus et prebende ratam et gratam habere, nostrumque consensum ad ereccionem huiusmodi canonicatus et prebende
in personam ipsius Simonis prebere modo premisso dignaremur. Nos itaque peticionem ipsius Simonis fore iustam et racioni consonam
attendentes, quodque iusta petentibus non est denegandus assensus, eandem conclusionem per dictos dominos Nicolaum archiepiscopum
et Andream episcopum sic, ut prefertur, factam, sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum dominorum capituli Poznaniensis,
ratam habentes atque gratam, approbamus et confirmamus per presentes, supplicantes Paternitati vestre, quatenus eosdem canonicatum
et prebendam de fructibus siue prouentibus predicte ecclesie in
Chelmcze, in dicta ecclesia sancte Marie collegiata in
Kalis, in nomine Domini erigere, dictoque Simoni de eisdem canonicatu et prebenda canonice dignemini prouidere. Ita tamen, quod
in vtroque, tam in eisdem canonicatu et prebenda, quam in ecclesia in
Chelmcze tociens, quociens ea vacare contingerit, nos et nostri successores, episcopi Poznanienses, iuspatronatus et presentandi temporibus
perpetuis saluum et illesum habeamus plenarie et in toto. In quorum omnium fidem et testimonium premissorum nostrum et dicti
nostri capituli sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie feria tercia infra Octauas beati Martini episcopi,
in capitulo generali. Presentibus et consencientibus ibidem venerabilibus et honorabilibus viris, dominis: Mathia Drya decano,
Nicolao Gorka cancellario, Nicolao de
Szumyno scolastico, Iohanne cantore, Albrico de
Modlna Warschouiensi, Paulo de
Czechowo Srzemensi, Iacobo Pczeuiensi archidiaconis, Nicolao de
Kyky decretum doctore, Iohanne Budconis de
Czechel, Ianussio de
Wscholowo, ffloriano, Hectore, Boguslao, Mathia Cordebog et Mathia de
Wronczino, prelatis et canonicis nostre Poznaniensis ecclesie predicte, capitulariter congregatis, anno Domini millesimo quadringentesimo
vicesimo octauo. - Per me Nicolaum de
Gorka cancellarium Poznaniensem transeat etc.
Dokument pargaminowy, znacznie uszkodzony, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie
dwiema pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
Chełmce wieś paraf. w pow. kaliskim.
Dokument Nr 490
1428. die 18. mensis Novembris, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis Petro Hungaro canonico Posnaniensi villam Orkowo ad tempora vitae confert.
R. Gracia domino Petro Hungaro canonico Psnaniensi per Stanislaum episcopum prestita, cui villam episcopalem
Orkowo1) prope
Mistabia, ad vite tempora tradidit et contulit possidendam, adiiciens eidem decimas manipulares in villis
Margonska wies prope
Margonino et in
Zbrudzewo prope
Szrem, tum in
Zaborowo prope
Kiąsz.
2) De datum Posnanie in capitulo generali 18 Novembris anno Domini 1428.
Teka Naruszewicza 14 N. 132 ex summario capituli Poznaniensis.
1)Orkowo, wieś w pow. i par. Szrem.
2)Margonin miasto i Margonińska wieś, wieś w pow. chodzieskim.
Zbrudzewo, wieś par. w pow. szremskim.
Zaborowo. Z licznych wsi tej nazwy, któraby była, osądzić nie umiem.
Dokument Nr 491
1428. die 20. mensis Novembris, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem ecclesiae collegiatae Srzemensis, anno 1423. factam.
R. Stanislaus episcopus Posnaniensis na prośbę Władysława doktora dekretów i wicekanclerza a proboszcza srzemskiego transumuje
i potwierdza erekcyę kollegiaty srzemskiej, dokonaną w r. 1423, dnia 13 listopada w Poznaniu przez Mikołaja de
Kyki, z tym dodatkiem, że do tej fundacyi przybył czynsz kupiony za 300 grzywien na ratuszu srzemskim przez pierwotnego fundatora
i proboszcza Bartłomieja, pod warunkiem, aby za to były za niego odprawiane egzekwie i rozdawane jałmużny, i jeszcze darowizna
kościoła w
Murzynowie, uczyniona przez króla Władysława. Posnanie in loco capituli. Testes: Mathias Dria decanus, Iohannes cantor, Nicolaus scolasticus,
Paulus Srzemensis, Iacobus Pczevensis, Albricus Warsauiensis archidiaconi, Nicolaus de
Gorca cancellarius, Nicolaus Kiczka decretorum doctor, Iasko de
Czechel, Ianussius de
Scholowo, Florianus de
Poklathki, Nicolaus Slupek, Petrus de
Nowiecz, Nicolaus Czothczani, Hector, Boguslaus officialis Warsouiensis, Wincencius Koth, Mathias Kordebok officialis Posnaniensis
et Mathias de
Tarnowo prelati et canonici ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta de a. 1582 - 1586.
Dokument Nr 492
1429. in Bolescino.
Iudicii terrestris Siradiensis decretum de finibus hereditatis Spicymirz.
Nos Petrus de
Wydawa iudex et Swanthoslaus de
Zawada subiudex terre Syradiensis generales, significamus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quod regali in iudicio
in nostra ac aliorum nobilium infrascriptorum presencia constituti personaliter strennuus dominus Iohannes de
Dobra et nobilis Nicolaus de
Myleyowo, procurator domini archiepiscopi, de cuius procuracionis mandato est nobis legittima facta fides, obtulerunt duas literas
papireas, quarum tenor est talis de verbo ad uerbum, similis vtriusque:
"Sub anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo nono, facta limitacione inter reuerendissimum in Christo patrem, dominum
Albertum archiepiscopum et primatem, inter hereditates
Spyczimirz ex vna, et dominum Iohannem Grabsky de
Dobrowice super fluuio
Gosznicza parte ex alia, prefati domini recognouerunt, quod predictas granicias fecerunt presente camerario Thomkone de
Llypnicza et Iacobo ministeriali Syradien. ac multis alijs nobilibus, incipiendo, vbi influit riwls dictus
Przerowa in fluuium predictum
Gosznicza. Ibi infixus est palus per eundem camerarium in medio fluuij
Gosznicza, et ascendendo per eundem medium fluuium
Gosznicza pali seu statue wlgariter
pali fixi sunt usque ad aggerem, quem fecit dominus Iohannes super rippam domini archiepiscopi versus siluam wlgariter
Mnyschek, ita quod medietas aque ad partem sinistram pro hominibus domini archiepiscopi spectat versus
Spyczimirz, et alia medietas ad partem dextram uersus molendinum domini Iohannis de
Dobrowicza vsque ad aggerem wlgariter
grobla predictam, et dicta
grobla debet uersus rippam
Mnyschek circumfodi altis palis, qui pali faciunt granicias inter
Spiczmirz et
Dobrowicza, et retro eosdem palos
copyecz magnus sipari debet in fine aggeris, ita quod currus non possint pertransire per aggerem in
Mnyschek, sed prefatus dominus Iohannes de sua parte rippe per prefatum aggerem, quando sibi opus fuerit, pro reformacione potest equitare
ad quantum idem suus ager se extendit, et iterum in ascensu aque fluuij
Gosznicza a medietate predicti aggeris iterum pali debent figi usque ad palum magnum, qui infixus stat in fluuio inter hereditates
Spyczimirz et
Dobrowicza, a quo palo magno, wlgariter
slup dominus Iohannes Dobrowiczsky in ascensu aque nichil habet vlterius, sed inter dominum archiepiscopum et
Pyecary debet fieri vlterius diuisio. Dominus vero Iohannes cum molendinatore et hominibus suis non debet scindere ligna nec virgulta
in silua
Mnyschek nec terram recipere ad firmandum dictum aggerem. Et circa hoc fuerunt presentes: magnificus dominus Iarandus palatinus Iuniwladislauiensis
necnon strennui et nobiles ac venerabiles viri, domini Petrus iudex et Swanthoslaus Sczenyan subiudex Syradienses, magister
Sandco Llanciciensis et Slawnik Vneowiensis archidiaconi et alij multoplures, tam spirituales, quam seculares tunc in
Boleszczino presentes affuerunt. Presentibus nobilibus viris dominis: Thomkone Scheliga de
Ianovicze succamerario Syradiensi, Wlodkone de
Rzepyschewo, Petro de
Stanssicze, Iarando de
Rossoschycza, Msczwgio de
Barcewo et Petro de
Wyelgawesch testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskim (N. 402), opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami
na paskach pargaminowych uwieszonemi, których dziś brak.
Dokument Nr 493
1429. die 4. mensis Ianuarii, in Kamień.
Proconsules civitatis Polanow archiepiscopo Gnesnensi et Simoni officiali Caminensi opem ferre promittunt.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Hermanus Austrij et Vlrich Keirsburg preconsules nostro necnon omnium
et singulorum consulum ac tocius comunitatis in ciuitate
Polanow nominibus, Caminensis diocesis, significamus tenore presencium vniuersis, quomodo honorabilis viri, domini Symonis officialis
Caminensis, diocesis Gneznensis et Vislai sui burgrabij seu aduocati ibidem in
Camen affectu et sinceritatis caritate, quibus nos et nostros vicinos in terra Stulpensi consistentes, ab insultibus inimicorum
nostrorum, nobis insidiancium, auisando fauorabiliter et amicabiliter fuerint prosecuti et hactenus prosecuntur, consideratis
et attentis, nos et nostros successores proconsules, consules ac totam communitatem dicte ciuitatis
Polyanow reuerendissimo in Christo patri et domino, domino Alberto Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo et primati
et dicte sue Gneznensi ecclesie ipsiusque successoribus archiepiscopis Gneznensibus obligauimus et obligamus per presentes
ad omnia et singula dampna et interesse, si que occasione Iacobi Brotfisch et Martini sui fratris, ibidem in
Camen crematorum, per quempiam, quod Deus aufferat, inferentur, persoluenda, necnon omnes et singulos quoscumque ipsius domini
archiepiscopi et dicte ecclesie fugitiuos maleficos, incendiarios, fures, predones et latrones, qui in dicta terra Stulpensi
quomodolibet latitarent, nostris sumptibus et expensis tociens, quociens pro parte eiusdem domini archiepiscopi aut suorum
successorum archiepiscoporum Gneznensium siue ecclesie officialium Caminensis, eiusdem diocesis Gneznensis, protunc existencium,
fuerimus requisiti seu dicti nostri successores fuerint requisiti, queritare, prosequi et captiuare, captiuos vsque ad condignam
satisfaccionem et emendam punire, bona ipsius ecclesie Gneznensis ac ipsius homines sub fide et honore, obtentuque bonorum
nostrorum promouere et toto nostro posse defendere temporibus perpetuis et teneri ac ab omnibus inimicorum insidijs quibuscumque
auisare in effectu; et in casu, quo in hoc essemus aliqualiter negligentes, remissi vel rebelles, extunc licitum erit prefato
domino archiepiscopo et dictis suis successoribus, archiepiscopis Gneznensibus aut ipsorum capitaneis, officialibus et procuratoribus
nos ac omnes alios homines de dicta ciuitate
Polyanow cum bonis nostris ac eorum vbilibet locorum detinere. Presentibus eciam profitemur vniuersis, quomodo nobiles Kercztempte
de
Guste, capitaneus noster ibidem in
Polyanow, Petr Kempke et Paul Kmith cum fratre suo germano, heredes de
Choczimyn, literas tenoris suprascripti, ipsorum sigillis subappensis sigillatas, prefato domino Symoni officiali Caminensi dare et
dirigere promiserunt sub honore. In cuius rei testimonium sigillum dicte ciuitatis in
Polyanow presentibus est appensum. Actum et datum ibidem in
Camen in iudicio bannito, feria tercia ante festum Epiphanie Domini, anno Domini millesimo quadringentesimo XX IX.
Liber privilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477, fol. 62 v.
Dokument Nr 494
1429. die 19. mensis Ianuarii, in Pyzdry.
Mathiae Iarocki cum Derslao de Mokronos de venditione partis hereditatis in Mokronos pactum.
R. Mathias Iaroczsky wiadomo czyni, że ustanowił Jana dziedzica z Włościejewic
alias Pasikonia oraz Bogusława Koszuckiego poręczycielami (
in caucionem fideiussoriam) Dzierżsławowi z
Mokronosa, iż mu na przyszłą Wielkanoc sprzeda część swą w
Mokronosie1) w obec starosty wielkopolskiego na wykup. Gdyby zaś tego nie uczynił, natenczas szkodę, jakąby Dzierżsław z tego tytułu
poniósł, mają wziąć na siebie poręczyciele. Jak skoro atoli sprzedaż ta za 100 grzywien zostanie wykonaną, ciż poręczyciele
będą zwolnieni ze swego zobowiązania.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1432.
1)Mokronos, wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. pyzdrskim.
Dokument Nr 495
1429. die 14. mensis Februarii, in Kościan.
Nobiles quidam renuntiant iuri proximitatis ad medietatem villae Luboń.
R. Martinus de
Slawsko castellanus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie, wiadomo czyni, że stanąwszy przed nim i innymi ziemianami szlachetni
Maciej de
Sczodrowo, Andrzej de
Brodnicza i Jan również niegdy de
Brodnicza heredes, wyrzekli się za poradą swych krewniaków prawa bliskości, jakie mieli na połowie dóbr
Luboń,1) którą Mikołaj Grabowski od Jana Błociszewskiego za 300 grzywien szerokich groszy praskich, liczby polskiej był kupił. In
Costen feria secunda post dominicam Inuocauit. Testes: Iohannes de
Sczepankowo subiudex Wschouiensis, Iohannes Golyas de
Brodnicza, Derslaus olim de
Dambrowa, Sigismundus de
Scrobyerko, Nicolaus de
Polozeyewo et Iohannes de
Wycząnskowo heredes.
Archiwum miejskie w Poznaniu N. 38. Oryginał pargaminowy, opatrzony niegdy jedną pieczęcią, po której tylko pozostał sznurek
z różnokolorowego jedwabiu.
1)Może Lubonia, wieś niegdy w wojew. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Koniec.
Dokument Nr 496
1429. die 11. mensis Februarii.
Abraham de Kiebłów Hermanno abbati monasterii de Obra pro Abraha Głowacz de Zbąszyn fideiubet.
In nomine Domini amen. Notum sit vniuersis et singulis, presentibus et futuris, et quibus nosse fuerit opportunum, quod ego
Abraham heres in
Keblow fideiussi et presentibus fideiubeo venerabili in Christo patri et domino, Hermano abbati totique ipsius conuentui monasterij
in
Obra, ordinis Cisterciensis, pro strenuo milite Abraham Glowacz, herede in
Dzbanszyn, quod molendinum dictum
Zawada cum aggere penes
Ruchocina gac, cum omni iure et dominio, prout solus tenuit et possedit, domino abbati et ipsius conuentui et ipsorum successoribus, vt
premittitur, perpetualiter possidendum debet resignare, excipiendo stagnum ante molendinum prefatum, quod stagnum dictus Abraham
et ipsius legittimi successores quolibet quarto anno perpetualiter resoluere, wlgariter
przepuscic et aggerem fodere potest et post exitum aque ad duas hebdomadas piscabit, et elapsis duabus hebdomadis, vt premittitur, dominus
abbas et ipsius conuentus et eorundem successores debent et possunt sine aliquo impedimento aggerem prescriptum reformare.
Ad quod molendinum robora et ligna pro fabrica molendini et alias pro vsu ignis possunt in hereditatibus
Iablone domini Abrahe suorumque legittimorum successorum legitime recipere et pascua absque damno molendinatori et hominibus frumenta
ad molendinum ducentibus, suis vsibus vsurpare. Quod molendinum ipse Abraham et ipsius veri ac legitimi successores, (et)
fossatum alias
row a qualibet persona secundum terre consuetudinem debet exbrigare. Eciam sepedictus Abraham aut ipsius veri et legittimi successores
aggerem dictum
Ruchocina gac circa molendinum eodem modo dictum perfodere potest, et post resolucionem stagni ipsius, wlgariter post
spusczaniu, dominus abbas et ipsius conuentus et ipsorum successores clausuram wlgariter
spust reformare debent, vbi facta fuit, vt premittitur apercio seu perfossio, cum qua clausura stagnum nominatum
Doyca et aqua exire posset vsque ad fundum. Quod autem aliqua persona cuiuscumque status aut condicionis extiterit, dominum abbatem
et ipsius conuentum seu suos successores racione perfossionis aggeris nominati, cum ipse dominus Abraham aut sui veri et legitimi
successores, per dominum abbatem aut ipsius conuentum in debito tempore fuerit auisatus, iure impedierit, in huiusmodi facto
sepenominatus Abraham Glowacz aut ipsius veri et legittimi successores dominum abbatem aut ipsius conuentum in Iure intercedere
debent, cum ipse per dominum abbatem et ipsius conuentum in debito tempore fuerit auisatus. Et si dominus abbas et ipsius
conuentus per aliquam personam pro suprascriptis fuerit deuictus, et ipse Abraham Glowacz intercedere non curaret, extunc
damnpnum quodcumque dominus abbas et ipsius conuentus haberet vel perferret, hoc non ipsorum, sed domini Abrahe Glowacz aut
ipsius legitimorum successorum fore debet. Quam clausulam ad librum terrestrem seu registrum ipse Abraham debet scribere seu
notare in primis terminis particularibus, proxime in
Costen celebrandis; si autem ipse strenuus Abraham Glowacz suprascripta omnia non adimpleuerit, extunc quodcumque damnum magnum
aut paruum, inter celum et terram, inter Christanos et Iudeos dominus abbas et conuentus habuerint (aut) susceperint, hoc
non ipsius, sed meum fore debet absque omni iuramento, super ipsorum simplicem verborum assercionem; quod damnum eis sine
aliqua contradiccione soluere promitto, nullo iure seculari seu spirituali, annis aut expedicione, obligacione aut vadijs,
nec mandatis, nec litteris regalibus aut terrigenarum imposicionibus euadendo. In cuius rei testimonium sigillum meum presentibus
est appensum. Acta sunt hec anno a Natiuitate Domini millesimo quadringentesimo vicesimo nono, feria secunda post dominicam
Inuocauit.
Liber privilegiorum monasterii de Obra z r. 1620, str. 49.
Dokument Nr 497
1429. die 18. mensis Aprilis, in Opatów.
Catharina quaedam, civis Calissiensis, altare Assumptionis b. Mariae virginis in ecclesia Calissiensi ad s. Nicolaum facultatibus
quibusdam dotat.
In nomine Domini amen. Nos Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ad rei memoriam sempiternam.
Sollicitudini pastorali diuina disponente clemencia deputati, iocundis votis ad ea animum nostrum dirigimus, per que in ecclesijs
nobis creditis, prout desideramus, et salus animarum crescente numero personarum procuratur et cultus diuinus in eis ampliatur.
Cum itaque prouida sue salutis amatrix, Catherina relicta Nicolai braseatoris, olim ciuis Calisiensis, zelo deuocionis accensa
et desiderio celestis patrie inbibata, cupiensque post transitum huius caliginosi incolatus bona sua secum ferre in sidereas
mansiones et tanto ardencius, quanto pro eius pijs operibus sperat se consequi promissam sibi perhennis vite benediccionem,
nonnullos census annuos infrascriptos de bonis a. Deo sibi collatis pro altari ad laudem et gloriam omnipotentis Dei et specialiter
in veneracionem Assumpcionis beatissime matris eius virginis Marie et beatorum Iohannis baptiste, Iohannis ewangeliste, decem
milium Martyrum necnon sanctarum Margarete et Barbare virginum in ecclesia sancti Nicolai ibidem in Calis erigendo et pro
sustentacione rectoris ipsius sub tytulo reempcionis comparatos, in remissionem peccatorum suorum dederit, donauerit et irreuocabiliter
assignauerit. Primo videlicet octo scotos in et super domo et area Stanislai Sandka in platea
Piscorzewska, sita inter domum Sebbrin et Hanzelini; item sedecim scotos in et super domo aciali Paschconis Suchilyas, sita in platea Wratislauiensi;
item mediam marcam in domo Andree Lauterbach in circulo ciuitatis sita penes domum Nicolai Stransky; item octo scotos in et
super domo Nicolai Cunysch carnificis in platea sancti Nicolai, sita inter Vitum et Nicolaum Orcz; item octo scotos super
domo Michaelis et Mathie, sita in platea Wratislauiensi ex opposito Dobkowey; item octo scotos in domo Paschconis, generi
Richnowskey, sita ex opposito domusprepositi sancte Marie; item octo scotos super domo Mathie Syrzfek in platea Monathorum,
sita penes Paulum Crasum; item octo scotos super domo Swanchne Zapartowa in platea
Sczudlowska penes Drogosch; item octo scotos super domo Martini braseatoris in platea Thorunensi, sita penes domum Stephani carnificis;
item octo scotos in domo Nicolai Iuschicz in platea currificum, sita penes Iohannem Glamboky; item octo scotos in domo Nicolai,
filij Niclossowey, in platea currificum, sita penes domum Iohannis rotificis; item octo scotos in domo Mathie Spruch in platea
Piscorzewska, sita inter domos Mikore et Scolcze; item sedecim scotos in domo aciali Wenceslai braseatoris in platea currificum, sita penes
domum Iohannis Glamboky; item octo scotos in maccello carnificum libero, uno de numero maccellorum carnificum ipsius ciuitatis,
tercio videlicet a fine, eundo in ipsa maccella in manu dextra ab ortu solis; item sedecem scotos super maccello carnificum,
sito penes maccellum Lauterbach, eundo in maccella carnificum ab ortu solis in sinistra manu, prout hec in litteris dominorum
consulum ciuitatis Calissiensis ipsorumque sigillo communi ciuitatis sigillatis plenius continentur. Nobis quoque Alberto
archiepiscopo memorato cum intenta deuocione supplicauerit, quatenus super huiusmodi censibus predictum altare in ecclesia
sancti Nicolai in beneficium ecclesiasticum creare, fundare et erigere, ipsosque census eidem appropriare et incorporare dignaremur.
Igitur tam pia et tam deuota ipsius desideria paterno fauore prosequi volentes, ipsum altare iuxta vota ipsius creauimus,
fundauimus et ereximus, et creamus, fundamus et erigimus, pro dote quoque ipsius census in litteris predictorum consulum Calisiensium
descriptos, seu loco eorum alios succedentes appropriamus et incorporamus per presentes, per ministros ipsius altaris habendos,
possidendos et prout eis visum fuerit, in vsus proprios conuertendos. Et quia beneficium dignum redditur officio, vt predicta
donatrix sue donacionis fructus speratos efficacius consequi mereatur, statuimus et ordinamus, quod altarista altaris predicti,
qui pro tempore fuerit, tres missas, vnam ferijs secundis pro defunctis, secundam ferijs quartis pro peccatis et terciam diebus
sabbati de beata Virgine per singulos annos singulis septimanis per se vel per alium legitime impeditus, circa predictum altare
legere et infra diuina officia in ecclesia superpelliciatus more aliorum altaristarum incedere processionibusque consuetis
ecclesie sub obediencia prepositi interesse teneatur; ius autem patronatus seu presentacionis dicti altaris ad predictam dominam
Catherinam et successores suos legitimos volumus pertinere, que cum successoribus suis sacerdotem ydoneum, actu presbyterum,
aliud altare in eadem ecclesia seu aliud beneficium extra ipsam non habentem, ad ipsum altare, quociens vaccauerit, nobis
vel successoribus nostris presentabunt confirmandum. Quiquidem altarista circa ipsum altare residenciam faciat personalem,
alioquin si infra duos menses licencia a nobis vel eisdem nostris successoribus seu vicario in spiritualibus non optenta,
se absentauerit vel aliud beneficium ecclesiasticum fuerit assecutus, extunc ipsum altare vacare decernimus ipso facto licitumque
extunc erit predicte Katherine et suis successoribus alium loco absentis presbiterum presentare loci ordinario instituendum
de altari memorato. In quorum omnium fidem et testimonium premissorum, presentes nostras fundacionis litteras scribi nostrique
sigilli appensione iussimus communiri. Actum et datum in castro nostro
Oppatow die decima octaua mensis Aprilis anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo nono. Presentibus wenerabilibus et discretis
viris, dominis Iohanne de
Czechel decano, Iohanne de
Cozebrody, cancellario Gneznensibus, Sandkone Lanciciensi, Ianussio de
Czarncza Curzelouiensi archidiaconis, Iohanne de
Rudzicza canonico nostro Gneznensis et Nicolao rectore parochialis in
Oppathow ecclesiarum, alijsque quam pluribus circa premissa testibus fidedignis etc.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału pargaminowego w Archiwum kościoła św. Mikołaja w Kaliszu. Oryginał ten opatrzony był niegdyś
jedną pieczęcią, po której tylko sznurek z czerwonego i zielonego jedwabiu pozostał.
Dokument Nr 498
1429. die 18. mensis Aprilis in Opatów.
Erectio et dotatio altaris Visitationis b. Mariae virginis in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam.
In nomine Domini amen. Cum inter mortalium acciones et opera nihil tam salubre et stabile, tam efficax et solidum censeatur,
quam ad ea medicanda frequenter intendere, per que laus diuina aucto personarum numero augeatur in ecclesijs et salus hominum,
vti desideramus, felicia recipiat incrementa, proinde nos Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et
primas, ad perpetuam rei memoriam, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo prouidus Nicolaus Gothardi,
ciuis Kalisiensis, zelo deuocionis incensus, gerensque suis in desiderijs cum intenta meditacione, qualiter bona sua temporalia,
que de manu Domini suscepit, hic in terris in celestes thezauros transferrens, centupla acciperet et vitam eternam possideret,
octo marcas annui census monete currentis et numeri Polonicalis, quadraginta videlicet et octo grossos in quamlibet marcam
computando, quas ipse apud strenuum militem Iohannem heredem in opido
Staw,1) districtus Kalisiensis, in bonis ipsius pro centum marcis grossorum Bohemicalium sub contractu reempcionis comparauit, prout
hec in littera predicti Iohannis plenius contineri vidimus, obtulit, dedit, donauit et resignauit coram nobis, humiliter supplicans,
quatenus altare in ecclesia collegiata beate Marie in ipsa ciuitate Kalisiensi de nouo fundare et erigere, predictas quoque
octo marcas census annui pro ipso altari ac ipsius rectoris sustentacione approbare, asscribere et incorporare dignaremur.
Nos vero tam pyam et tam deuotam predicti Nicolai Gothardi voluntatem, qui eleemosina huiusmodi sua suorumque progenitorum,
coniugum et puerorum pecata expiari desiderat, benigno fauore prosequi et paterno amore promouere cupientes, predictam donacionem
ratam et gratam habentes, altare in honorem Visitacionis beatissime Dei genitricis, virginis Marie, necnon sanctorum Iacobi
apostoli, Gothardi et decem milium Martirum et beatarum Barbare et Marthe virginum et Marie Egypciace vidue in dicta ecclesia
collegiata beate Marie in choro et dextra parte Magni altaris iuxta vota predicti Nicolai Gothardi ereximus et fundauimus
eidemque altari et pro sustentacione rectoris ipsius predictas octo marcas annui census, per ipsum Nicolaum apud prefatum
Iohannem, heredem in
Staw sic, vt premittitur, emptas seu alium censum in alijs bonis succedentem, appropriauimus, ascripsimus et incorporauimus, ac
erigimus, fundamus, appropriamus, ascribimus et incorporamus tenore presencium temporibus perpetuis duraturum. Cum autem beneficium
datur propter officium, ideo vt dictus donator speratos fructus exinde percipere mereatur, statuimus et ordinamus, quod altarista
altaris predicti, qui pro tempore fuerit, per singulos annos qualibet septimana in ipso altari per se vel alium legitime impeditus,
quatuor missas, vnam videlicet die sabati de beata Virgine, aliam secunda feria pro defunctis, terciam feria sexta de sancta
Cruce implere teneatur. Preterea statuimus et ordinamus, quod altarista altaris predicti sit actu presbiter vel alias infra
annum ad sacerdocium promouendus, et quod preposito ecclesie predicte in hijs, que ad cultum diuinum spectant, obediat, sine
eius licencia ad loca remota recedere non presumat, infra diuinum cultum in ecclesia et in processionibus solitis superpiliciatus
cum alijs ministris ecclesie incedat, quodque ipso altari contentus, in loco residenciam faciat personalem, alioquin si per
tres menses sine causa legitima, licencia non obtenta, a dicto altari se absentauerit vel aliud beneficium assecutus fuerit,
aut eciam ad gradum sacerdocij se ordinari non procurauerit, extunc in huiusmodi tribus casibus predictum altare vacare censeatur,
licebitque predicto Nicolao Gothardi et suis legitimis successoribus, cui et quibus ius patronatus eiusdem altaris predicti
reseruauimus, alium ydoneum presentare ad ipsum altare, per nos seu successores nostros inuestiendum. Ceterum ad robur perpetue
firmitatis eosdem census per dictum Nicolaum Gothardi donatos et pro altari predicto deputatos, ad ius et iurisdiccionem ecclesiasticam
assumimus, per hec scripta decernentes, quod deinceps ipsi census vel alij quilibet loco ipsorum succedentes, ecclesiastici
habeantur, nominentur, ac pro ipsis ac ipsorum repeticione ad forum iudicij ecclesiastici recursus habeatur. In quorum omnium
fidem et testimonium premissorum presentes nostras fundacionis litteras scribi nostrique sigilli appensione iussimus communiri.
Actum et datum in
Oppatow die decima octaua mensis Aprilis, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo nono. Presentibus venerabilibus, honorabilibus
et discretis viris, dominis: Iohanne de
Cozebrodi cancellario et Iohanne de
Rudzicza canonico Gneznensibus, necnon Sandkone Lanciciensis et Ianussio Curzelouiensis ecclesiarum collegiatarum archidiaconis, Andrea
de
Iaczkowo in
Ianczewo et Nicolao in
Oppatow plebanis, alijsque quam plurimis circa premissa testibus fidedignis. Per manus Andree de
Crosyno vicecancellarij curie nostre.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału pargaminowego, przechowanego w archiwum kollegiaty kaliskiej, u którego wisi pięknie dochowana
pieczęć, uwieszona na sznurku z czerwonego i zielonego jedwabiu.
1)Staw, osada miejska w pow. kaliskim.
Dokument Nr 499
1429. die 19. mensis Aprilis, in Pyzdry.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Nicolaum de Grabowo et Albertum Suczka de Rzewica litem dirimens.
Nos Troianus de
Lekno iudex et Bogussius de
Budzislaw subiudex Kalisienses generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo de anno Domini millesimo
quadringentesimo vicesimo nono, in terminis particularibus feria tercia proxima ante festum sancti Adalberti
Pysdry celebratis, vbi nobiles Iohannes de
Strzalcowo capitanei, Iacussius de
Podlesze palatini, Dobco de
Pawlowo iudicis, Swansco de
Golczewo subiudicis, Iaschko de
Tharnowo succamerarij, Nicolaus de
Tharszce vexilliferi vicesgerentes, ceterique domini et officiales iudicio regio presidebant iudicando, ibi veniens nobilis Nicolaus
de
Grabowo aquisiuit iusto iure et vero iudicio super strennuo Alberto Suczka de
Rzeuicza septimam partem vnius centi cum medio cento marcarum latorum grossorum fideiussorie caucionis, prout eum erga nobilem Bogussium
de
Coschuti induxerat, quam partem septimam centi cum medio idem Suczka eidem Nicolao soluet in octo septimanis sub penis magnis. Et
iudicatum soluit. Item idem Suczka incidit penam trium marcarum racione
pocupu, quia sibi pecunias in termino a Iure statuto non soluit. Et iudicatum soluit. Item in sequentibus terminis veniens Iohannes
ministerialis, ius reddens recognouit, quomodo nobilis Nicolaus de
Grabowo astitit suo termino circa iuramenta erga strenuum Suczkam pro viginti marcis dampni, quas idem Nicolaus superiurare debuit;
ipsi vero iudicio presidentes audita ministerialis confessione, sentenciauerunt sibi asticionem termini pro eadem causa et
super hoc iudicatum soluit et datus est ministerialis ad auizandum. Item veniens Preduogius ministerialis recognouit, quia
auizauit strenuum Suczkam, quare super se termino nobili Nicolao pro viginti marcis latorum grossorum dampni astare dimisit,
qui non venit neque aliquid pro suo interesse fecit. Quiquidem domini audita ministerialis recognicione sentenciauerunt sibi
solucionem earundem viginti marcarum in viginti septimanis, et super hoc iudicatum soluit. In cuius rei testimonium sigilla
nostra presentibus sunt appensa. Datum die, loco et anno, quibus supra.
Dokument pargaminowy przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 394), opatrzony był pierwotnie dwiema
niewielkiemi pieczęciami ze zwykłego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych, których wyciski częścią zniszczone, częścią
wykruszone.
Dokument Nr 500
1429. die 22. mensis Aprilis, Posnaniae.
Alcia, Albertus et Petrus, heredes da Iasienie, Philippo Czecirad plebano de Goślina duas marcas annuas in vim reemptionis
vendunt.
In nomine Domini amen. Nos Mathias Cordebog canonicus et officialis Poznaniensis generalis, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quod ad nostram et testium subscriptorum accedentes presenciam nobilis
domina Alcia heres in
Iasszienye, vnacum Alberto et Petro filijs suis, non compulsi, nec coacti, neque aliquo dolo circumuenti, sed bona et matura deliberacione
preuia, sponte libereque confessi sunt, se iusto vendicionis titulo vendidisse duas marcas latorum grossorum census annui,
numeri Polonicalis, videlicet quadraginta octa grossos in marcam computando, discreto domino Philippo Czeczirad plebano in
Goszlina templi, in et super tota ipsorum hereditate
Iasszienye1) dicta, necon super omnibus et singulis censibus, redditibus, prouentibus, vtilitatibus et obuencionibus vniuersis ville
seu hereditatis
Iasszienye predicte, pro viginti quatuor marcis monete et numeri predictorum. Quemquidem censum duarum marcarum monete et numeri prescriptorum
prefati domina Alcia, Albertus et Petrus filij ipsius, heredes, vnacum omnibus et singulis rusticis dicte ville
Iasszienye ad quodlibet festum Natiuitatis Cristi singulis annis prefato domino Philippo Czeczirad se submiserunt soluturos sub censuris
ecclesiasticis atque penis, in ipsos: dominam Alciam, Albertum et Petrum filios eius et ipsorum successores legittimos, omnesque
et singulos rusticos dicte ville
Iasszienye ac ipsius possessores pro tempore existentes, ferendis et promulgandis tociens, quociens ipsos negligere contingerit solucionem
census memorati, quibus se dicti domina Alcia, Albertus et Petrus heredes, necnon Nicolaus wladarius, Zdzislaus et Albertus
Woyth rustici, suis et suorum corrusticorum in
Iasszienye nominibus, ac suos successores et possessores pro tempore existentes, sponte submiserunt. Hoc tamen saluo specialiter et
expresso, quod prefati domina Alcia, Albertus et Petrus filij eius ac eorum successores legittimi dictum duarum marcarum censum,
quandocumque poterint ac voluerint, pro viginti quatuor marcis monete et numeri superius descriptorum, reemendi habebunt et
habent plenariam potestatem. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum presentes nostras literas sigillorum,
nostri scilicet officialatus et dictorum domine Alcie, Alberti et Petri appensionibus decreuimus communiri. Actum et datum
Poznanie, die Veneris, vigesima secunda mensis Aprills, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo nono. Presentibus
circumspectis magistris: Nicolao de
Raczansch, plebano in
Conarzewo, Alberto Grich de
Srzodca et Nicolao Mlinek de
Margonyno, testibus circa premissa etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie czterema pieczęciami,
na paskach pargaminowych zawieszonemi, których dziś nie dostaje.
1)Jasienie wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Swarządź.
Dokument Nr 501
1429. die 28. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus de Górka cancellarius Poznaniensis et canonicus Gnesnensis sex marcas annuas et unam sexagenam scholaribus ecclesiae
Gnesnensis confert.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ad perpetuam rei memoriam.
Pijs supplicum votis, illis precipue, quibus et defunctis fidelibus, pro quibus sancta et salubris est cogitacio exorare,
ut a pecatis soluantur, subuenitur et nomen Dei in laude cum cantico signanter in gloriosa semper virgine Maria nostra aduocata
collaudatur, libenter annuimus et ea, ut ilibata permaneant, opportunis patrocinijs roboramus. Cum itaque, prout exhibita
nobis per wenerabilem fratrem nostrum Nicolaum de
Gorka, cancellarium Poznaniensis, canonicumque nostre Gneznensis ecclesiarum peticio continebat, ipse Nicolaus pye deuocionis zelo
accensus maturaque desuper deliberacione prehabita et insuper suorum vsus consilio amicorum, pro sua suorumque maiorum salute
animarum, quatuor in
Strzeschewo, duas in
Grabowo et vnam sexagenam in tribus partibus ville
Srzebrznagorka1) hereditatibus suis, in districtibus Gneznensis(s) et Zneynensis(s) consistentibus, marcas grossorum latorum Pragensium Polonicalis
numeri, videlicet quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, census annui, annis singulis ad festum beati Martini
confessoris et episcopi per kmethones et incolas, agricultores villarum earundem persoluendas in et ad manus rectorum pro
tempore scolarium apud nostram ecclesiam Gneznensem et per ipsum rectorem percipiendas et leuandas, ac retenta sibi de illis
vna marca iuxta discrecionem suam reliquas sex marcas cum duodecim grossis de consilio tamen et consensu scolastici ecclesie
et procuratorum pro tempore wenerabilium fratrum nostrorum capituli Gneznensis pro lignis, calciamentis, pannis et alijs necessarijs
dictorum scolarium distribuendas et dispensendas, ita et ad id, quod rector ipse per se uel alium cum sedecim ad minus scolaribus
scole predicte anniuersarium die obitus dicti domini Nicolai cancellarij et insuper vigilias Nouem leccionum cum missa defunctorum
quarta uel quinta aut sexta ferijs singulis Quatuortemporibus anni pro eiusdem domini Nicolai et suorum maiorum aliorum fidelium
animabus, necnon Antiphonas, Salue Regina et "Da pacem Domine" cum versiculis et oracionibus de beata Virgine et pro pace
per rectorem scole uel cantorem cantandis, premissis tamen ante incepcionem harum antiphonarum per quemlibet scolarem vno
pater noster cum salutacione angelica Aue Maria singulis septimanis et singulis diebus per circulum anni sero post dictorum
scolarium de scolis missionem in dicta ecclesia perpetuo teneantur. Et si rector scole predicte per se uel scolares in aliquo
remissus fuerit, racione pene dicta marca pro eodem anno sit priuandus, que marca pro vsu scolarium per procuratores capituli
distribuatur. Sub foro et tytulo reempcionis alias
wederkoff per proximiores seu successores ipsius domini Nicolai quamlibet marcam reemendo pro quindecim marcis dederit, donauerit et
Deo obtulerit ac dicauerit et in redditus ecclesiasticos resignauerit in perpetuum, prout in litteris magnifici Sandiuogij
de
Ostrorog palatini Poznaniensis et capitanei Maioris Polonie generalis, plenius vidimus contineri. Idcirco supplicacionibus dicti domini
Nicolai cancellarij paterne acclinati, donacionem et oblacionem huiusmodi ratam et gratam habentes, census prescriptos in
redditus ecclesiasticos oblatos, vt prefertur, dictis rectori et scolaribus pro tempore scole apud ecclesiam nostram Gneznensem
intytulamus et appropriamus ac presentis scripti patrocinio confirmamus, ipsosque census septem marcarum cum duodecim grossis
et qui loco ipsorum succederet, ad ius et iurisdicionem ecclesiasticam assumimus decernentes, quod deinceps dicti census ecclesiastici
habeantur et nominentur, et pro ipsorum repeticione et solucione, quemadmodum censibus ecclesiasticis solitum est, ad forum
ecclesiastici iudicis recurratur. Si vero dictus census septem marcarum cum duodecim grossis simul uel successiue, prout superius
deductum est, reemptus fuerit, volumus et tenore presencium decernimus, quod dicte pecunie reempcionis videlicet pro qualibet
marca quindecim marce grossorum monete et numeri prescriptorum ad sacras edes nostre ecclesie Gneznensis et non alibi sub
testimonio et fide capituli aut procuratorum pro tempore eiusdem capituli ac eciam scolastici, si presens fuerit, reponantur,
ac pro eisdem pecunijs alij census loco reemptorum de sciencia archiepiscopi pro tempore et capituli ac eciam scolastici,
si presens fuerit, in alijs possessionibus ad vsum per dictum wenerabilem dominum Nicolaum cancellarium deputatum comparabuntur
et ementur. Volumus insuper, quod rector scole pro tempore existens de distribucione dictarum pecuniarum, postquam eas pro
vsu scolarium pauperum fideliter et sine personarum accepcione distribuerit, vicedecano ecclesie nostre predicte plenam faciat
racionem. Et insuper volentes, vt munificencia dicti domini Nicolai de
Gorka canonici nostri perhenis permaneat et alij ipsius exemplo ad bona caritatis prouocentur, rectorem cum scolaribus de dictorum
fratrum nostrorum capituli assensu ad prescripta onera cessantibus impedimentis canonicis peragenda et persoluenda oneramus.
Preterea omnibus et singulis vere penitentibus, contritis et confessis, quicumque dum predicte antiphone, Salue Regina et
Da pacem decantabuntur, interfuerint et matrem misericordie virginem Mariam deuote inuocauerint, quadraginta dies de iniunctis
ipsis penitencijs misericorditer in Domino relaxamus. In quorum testimonium nostrum et eiusdem capituli nostri sigilla presentibus
sunt appensa. Actum et datum Gnezne feria quinta proxima post festum beati Adalberti martiris in capitulo generali anno Domini
millesimo quadringentesimo vicesimo nono. Presentibus wenerabilibus et honorabilibus viris dominis Iohanne decano, Nicolao
archidiacono, Iohanne cantore, Andrea scolastico, Predwogio custode, Iohanne cancellario, Alberico, Adam, Martino Chrapek,
Nicolao Iaroczsky, Nicolao Bronissij, Benedicto officiali, Nicolao Llubansky, Iohanne Wywelsky, Iohanne de
Rudzicza et Alberto Iastrzambecz prelatis et canonicis dicte nostre Gneznensis ecclesie, ad sonum campane capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej gnieźnieńskiej (N. 396), opatrzony był pierwotnie dwoma
pieczęciami, po których tylko sznurki jedwabne pozostały, mianowicie po pierwszej sznurek z zielonego i różowego jedwabiu,
po drugiej sznurek z niebieskiego i różowego jedwabiu.
1)Srebrnagórka, dziś Srebrna góra wieś paraf. w pow. wągrowieckim i żnińskim.
Strzeszewo i Grabowo, z licznych wsi tych nazw, któreby były, wiedzieć nie mogę.
Dokument Nr 502
1429. die 28. mensis Aprilis, Gneznae.
Albertus archiepiscopus Gneznensis donationem sex marcarum annuarum a Nicolao de Górka cancellario Posnaniensi scholaribus
ecclesiae cathedralis Gneznensis factam, ratam esse iubet.
R. Albertus archiepiscopus Gneznensis et primas, zatwierdza nadanie 4 grzywien rocznego czynszu ze
Strzeżewa a 2 z
Grabowa,1) dokonane przez Mikołaja z
Górki kanclerza poznańskiego i kanonika gnieźnieńskiego na rzecz scholarów szkoły katedralnej gnieźnienskiej, pod warunkami w akcie
bliżej określonemi. Actum et datum Gnezne feria quinta proxima post festum beati Adalberti martiris, in capitulo generali,
anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo nono. Presentibus wenerabilibus et honorabilibus viris: Iohanne decano, Nicolao
archidiacono, Iohanne cantore, Andrea scolastico, Predwogio custode, Iohanne cancellario, Albrico, Adam, Martino Chrappek,
Nicolao Iaroczsky, Iohanne Wywelsky, Iohanne de
Rudzicza et Alberto Iastrzanbecz, prelatis et canonicis dicte nostre Gneznensis ecclesie, ad sonum campane capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej gnieźnieńskiej (N. 395), opatrzony jest dwiema pieczęciami,
na pąsowych jedwabnych sznurkach uwieszonemi: z tych pierwsza wyłupana, skorupa wosku tylko pozostała; drugą jest pieczęcią
większą kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej ze św. Wojciechem, mocno zwietrzała.
1)Strzeżewo i Grabowo. Z licznych wsi tych nazw, któreby były, ocenić nie umiem.
Na odwrotnej stronie tego przywileju zamieszczczy jest tem samem pismem tekst następujący:
In nomine Domini amen. Cum omnia, que fiunt in tempore, simul cum temporis successu labuntur, si ergo perpetuam duracionem
habere debent, sigillorum ac testium munimentis firmiter debent roborari. Nos igitur Sandiwogius de Ostrorog palatinus Poznaniensis necnon capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quomodo ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam wenerabilis vir, dominus Nicolaus Gorca cancellarius
Poznaniensis et canonicus Gneznensis ecclesiarum, non compulsus, non coactus, nec aliquo sinistro modo seductus, sed zelo
deuocionis accensus, cupiens obtinere salutem anime sue ac amicorum suorum consilio maturaque deliberacione prehabita, in
et super kmethonibus villarum suarum et hereditatum Strzezewo quatuor marcas et Grabowo duas marcas latorum grossorum Pragensium, numeri vero Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
census annui singulis annis super festum sancti Martini leuandas, pro nonaginta marcis latorum grossorum monete et numeri
prescriptorum, honorabili viro domino Iohanni magistro arcium, rectori scole kathedralis Gneznensis, tamquam gubernatori principali
scole eiusdem et ipsius successoribus pro lignis ac alijs necessarijs, dictam scolam concernentibus, sub tytulo et foro reempcionis
alias wedirkoff perpetue dedit, donauit et assignauit ac coram nobis more solito et consweto iuxta terre conswetudinem resignauit, per eundem
vero magistrum Iohannem rectorem scole prescripte et ipsius successores tenendum, habendum et exigendum tamdiu, quamdiu proximiores
prefati domini Nicolai cancellarij Poznaniensis non redimerint seu non exemerint census prescriptos. Hoc tamen expresso et
adiecto, quod prefatus dominus Iohannes rector scole predicte vnacum scolaribus et successoribus suis sint astricti et obligati
perpetue singulis diebus per circulum anni in discessu do scola predicta anthifonam, Salue Regina alta voce cum collecta beate
uirginis decantare ac alia bona opera facere, prout hoc in priuilegio capituli Gneznensis lacius et plenius est expressum.
Harum quibus sigilla nostra sunt appensa testimonio literarum. Actum et datum Poznanie fferia tercia proxima post dominicam
Iudica, anno Domini millesimo quadringentesimo XX sexto. Presentibus honorabilibus, strenuis ac nobilibus viris dominis: Nicolao
Glamboczsky Poznaniensi, Iacobo de Wygonowo Pczewiensi archidiaconis, Petro et Iohanne de Bnin fratribus vterinis, Andrea de Blozeyewo et Petro Scora de Gay, heredibus et testibus ad premissa.
Dokument Nr 503
1429. die 7. m. Maii, Posnaniae.
Elicia, Albertus et Petrus heredes de Iasienie, Philippo de Falkowo, plebano de Goślina, duas marcas annuas XX marcis in vim
reemptionis vendunt.
Nos Martinus de
Slawsko castellanus Poznaniensis, capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam nobiles: dominia Elicia consors olim Vincencij de
Iasyen, vna cum Alberto et Petro filijs suis, non compulsi, non coacti, nec aliquo sinistro modo seducti, quinymmo sani mente et
corpore existentes, vsi consilio amicorum et matura deliberacione prehabita, duas marcas grossorum Pragensium, numeri Polonicalis
consweti, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, super festum Natiuitatis Christi annis singulis soluendum,
annui census in et super tota villa
Iasyen1) pro viginti quatuor marcis grossorum latorum eiusdem monete et numeri, quadraginta octo grossos pro qualibet marca computando,
honorabili domino Philippo heredi de
Ffalcowo et plebano de
Goslina et ipsius consanguineis legittimis tytulo et foro reempcionis alias
na wyedercoph iuxta terre consuetudinem vendiderunt et coram nobis ritte ac racionabiliter perpetuo resignauerunt, per eundem dominum Philipum
habendum, tenendum, possidendum, vendendum, obligandum, alienandum et ad vsus beneplacittos libere et quiette conuertendum,
prout melius et vtilius videbitur expedire. Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum testimonio literarum. Actum
et datum Poznanie sabbato proximo post festum Ascensionis Domini, anno Domini millesimo CCCC vicesimo nono. Presentibus ibidem
nobilibus: Michaele de
Ruthky, Nicolao de
Szemynigino, Bartholomeo de
Drachowo, Mathia de
Strzeszewo, Nicolao de
Lubathowo, Stanislao de
Wola et alijs quam pluribus fidedignis testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, na
pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś nie dostaje.
1)Zapewne Jasienie, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Swarządź.
Dokument Nr 504
1429. die 11. mensis Iunii, Gneznae.
Wladislaus II. rex Poloniae officialibus mandat, ne mercatores de Żnin in peregrinando Toruniam cum mercibus et redeundo rectiori
via prohibeant.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. fidelibus nostris capitaneo, theloneario,
proconsuli, consulibus ceterisque nostris officialibus ciuitatis et districtus nostri Winowladislauiensis(s) graciam regiam
et omne bonum. Fideles dilecti! Exposuit coram nobis et coram prelatis et baronibus nostris personaliter constitutus reuerendissimus
in Christo pater, dominus Albertus sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas pro parte suorum oppidanorum et ciuium
de
Zneyna,1) quomodo ipsi ciues et mercatores Zneynenses ab antiquo consueuerunt tempore cum eorum mercibus ambulare, ire versus
Torun et abinde redire per
Labiszyn, Lisowo, Myslowice, Lojewo et
Blinno; nunc autem vos prestare eisdem ciuibus de
Zneina impedimenta et vexaciones in eorum via recta et solita, cogentes et compellentes ipsos facere viam obliquam et remociorem,
fere per duo miliaria, per Winowladislaviam, in quo ipsi nimium grauerentur laboribus et impensis. Eapropropter vobis et vestrum
cuilibet tenore presencium damus firmis regijs in mandatis, quatenus eosdem ciues et mercatores Zneinenses amodo et deinceps
non vexetis neque impediatis quauis stacione ab eorum via recta per
Labiszyn, Lisowo, Myslowice, Roiewo(s) et
Blinno in eundo versus Torun et abinde redeundo, faciendo(s). Datum Gnezne sabbato proximo ante diem s. Viti, anno Domini 1429,
nostro sigillo presentibus subappenso. - Relacio reuerendi patris episcopi Poznaniensis.
Z potwierdzenia króla Kazimirza Jagiellończyka z r. 1466 na sejmie piotrkowskim, przechowanego w archiwum rządowem w Poznaniu.
1)Żnin, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 505
1429. die 29. mensis Iunii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Bninski castellano Gnesnensi CCCCXC marcas in villis Krosno et Żabno inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes grate fidelitatis studiosa obsequia magnifici Petri Bnynski, castellani Gneznensis,
nobis sincere dilecti, que nobis exhibuit, et imposterum adaucto fidelitatis studio prestancius poterit exhibere, volentes
igitur ipsum horum intuitu graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad nostra obsequia de prompto reddere prompciorem, sibi
villas nostras
Crosno et
Sabno1) in terra Maioris Polonie et districtu Poznaniensi sitas, quas a nobili Przethpelko herede de
Stanschow, filio olim magnifici Mosticzij de eadem
Stanschow castellani Posnaniensis, in quingentis minus decem marcis monete et numeri Polonicalium, quadraginta octo grossos in marcam
computando, nostro consensu et voluntate liberauit et exemit, dedimus, donauimus, tenoreque presencium damus, donamus et in
dictis quingentis minus decem marcis numeri et monete predictorum ad tempora vite sue vltima et extrema inscribimus et largimur,
cum omnibus et singulis vtilitatibus, fluctibus, redditibus, censibus, agris, pratis, campis, borris, syluis, nemoribus, aquis,
lacubus, piscinis, piscaturis, molendinis et ipsorum emolumentis, paludibus, mellificijs et generaliter cum omni iure et dominio
tenendas, habendas, vtifruendas pacifice et quiete possidendas ad tempora vite sue vltima, vt prefertur; post mortem vero
ipsius et obitum successores Petri predicti castellani Gneznensis dictas villas
Crosno et
Zabno tenebunt pacifice et possidebunt tamdiu, quousque ipsis per nos vel successores nostros dicte quingente minus decem marce
numeri et monete predictorum plenarie et ex toto fuerint persolute. Quibus exsolutis dictarum villarum possessio ad nos et
successores nostros redibit et reuertetur pleno iure: stacionibus nostris solitis in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum
nostrum presentibus est appensum testimonio litterarum. Datum Poznanie feria quarta ipso die sancti Petri apostoli anno Domini
millesimo quadringentesimo vicesimo nono. - Ad relacionem venerabilis Vladislai de
Opporow decretorum doctoris, prepositi, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 14 N. 140, z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego
wisiała pieczęć na pasku pargaminowym.
1)Krosna, wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. kcyńskim.
Żabno, dziś wieś tej nazwy leży w pow. srzemskim, ale dawniej były dwa Żabna, jedno w woj. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim, drugie, wieś paraf. w woj. poznańskiem, pow. kościańskiem. O któremby Żabnie
w niniejszym dokumencie mowa była, wiedzieć nie mogę.
Dokument Nr 506
1429. die 29. mensis Iunii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Bniński castellano Gnesnensi CCCXXII marcas in oppido Mosina et villis Pożegowo et Sowiniec
inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie Lithuanieque princeps supremus et heres Russiae, significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes grate et accepte fidelitatis studiosa obsequia strenui Petri Bnynszki castellani Gneznensis,
militis grate nobis dilecti, quibus nobis multipliciter placere meruit et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius
poterit complacere, horum intuitu volentes ipsum specialium graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad seruicia nostra continuo
reddere prompciorem, sibi oppidum nostrum
Moszina cum villis
Pozegowo et
Sowynyecz1) in terra Maioris Polonie et districtu Poznaniensi sitis, in tricentis viginti duabus marcis numeri et monete Polonicalium,
quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, a nobili Przetpelco, herede de
Stanschewo, filio olim Mosticzij de eadem
Stanschewo castellani Poznaniensis concessimus exemere et liberare, quas iam de facto liberauit et exemit, nostro tamen consensu et
voluntate ad id accedente speciali. Volentes igitur dictum Petrum castellanum Gneznensem de predictis tricentis viginti duabus
marcis numeri et monete predictorum, in quibus dictum oppidum
Moszina villasque
Poszegowo et
Sowynyecz, sic vt prefertur, liberauit et exemit, reddere cerciorem, sibi oppidum predictum cum villis
Pozegowo et
Sowynyecz, prout in metis et granicijs ipsorum longe lateque et circumferencialiter limitate existunt et distincte, de innata nostre
celsitudinis clemencia ad vite terminum ipsius vltimum et extremum damus et concedimus tenendum, habendum, vtifruendum cum
omnibus et singulis ipsius oppidi et villarum vtilitatibus, fructibus, redditibus, prouentibus, censibus, agris, pratis, borris,
syluis, gaijs, rubetis, virgultis, nemoribus, lacubus, fluuijs, fluminibus, piscinis, piscaturis, molendinis et ipsorum emolumentis
et generaliter cum omnibus attinencijs, pertinencijs, quomodolibet ad dictum oppidum
Moschina et villas spectantibus, per eundem Petrum Bnynszky castellanum Gneznensem ad tempora vite sue vltima, vt prefertur, pacifice
possidendum. Post mortem vero dicti Petri et obitum successores ipsius legitimi dictum oppidum
Moschina cum villis
Pozegowo et
Sowynyecz, cum omnibus ipsorum pertinencijs, coherencijs et connexis vniuersis tenebunt, habebunt et pacifice possidebunt tamdiu, quousque
ipsis dicte tricente viginti due marce plenarie per nos vel successores nostros et ex toto fuerint persolute. Quibus exsolutis
dicti oppidi et villarum possessio ad nos et successores nostros redibit et reuertetur pleno iure: stacionibus nostris in
omnibus semper saluis. Racione cuius donacionis idem Petrus vnum domum ligneam cum propugnaculis alias s
pothszambiczin(s) in insula oppidi predicti
Moschina edificare pro nobis tenebitur aliaque edificia pro posse suo reformabit. Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum
testimonio literarum. Datum Poznanie feria quarta ipso die sancti Petri apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo
nono. - Ad relacionem venerabilis Vladislai de
Opporow decretorum doctoris, prepositi sancti Floriani, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 14 N. 139, z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego
wisiała pieczęć na pasku pargaminowym.
1) Mosina miasto, Pożegowo i Sowiniec wsie w pow. srzemskim.
Dokument Nr 507
1429. die 4. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus archiepiscopus Gneznensis cum Spitcone et Iacussio de Godawy villas Chomentowo et Dobrilewo villa Godawy commutat.
In nomine Domini Amen. Ad perpetuam rei memoriam. Ne error obliuionis gestis sub tempore versantibus pariat detrimentum, alta
regum et principum decreuerunt consilia, ea literarum apicibus et testium annotacione perhennarj, ne lapsu temporis euanescant.
Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lythwanieque
princeps suppremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo ad nostram prelatorumque et baronum nostrorum personaliter
accedens presenciam, reuerendus in Christo pater, dominus Albertus sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, cum
pluribus de suo capitulo prelatis et canonicis, ex vna, et nobiles Spythko et Iacussius germani de
Godawy, fideles nostri, partibus ab altera, recognouerunt et fassi sunt publice, se fecisse mutuo et ad inuicem talem permutacionem
villarum et hereditatum ipsorum, videlicet
Godawy1) predicte Iacussij et Spythkonis pro duabus hereditatibus mense archiepiscopalis Gneznensis, videlicet
Chomanthowo et
Dobrilewo2) in districtu Zneynensi consistentibus et iacentibus. Quamquidem hereditatem
Godawy prefati Iacussius et Spythko coram nobis bona et matura deliberacione prehabita et consilio amicorum suorum premisso, domino
prefato Alberto archiepiscopo et mense ipsius ac suis successoribus archiepiscopis Gneznensibus iusto et vero permutacionis
tytulo pro prefatis hereditatibus
Chomanthowo et
Dobrilewo resignauerunt perpetue et in ewm, cum pleno iure et dominio, quibus ipsam soli tenuerunt et possederunt, nichil iuris aut
dominij pro se et suis successoribus penitus reseruantes in eadem, necnon cum omnibus et singulis vtilitatibus, prouentibus,
fructibus, redditibus, censibus, agris, pratis, pascuis, campis, borris, gaijs, siluis, virgultis, mericis, pomerijs, fluuijs,
aquis et aquarum decursibus, molendinis et emolimentis, attinencijs, pertinencijs, obuencionibus et appendijs vniuersis, que
in ipsa hereditate nunc sunt et in futurum per industriam humanam possent adinvenirj et prout in suis metis in longum, latum
et circumferencialiter distincta existit et limitata, per prefatum dominum Albertum archiepiscopum et successores suos ac
mensam suam archiepiscopalem Gneznensem prefatam hereditatem tenendam, habendam, vtifruendam, permuttandam et ad vsus suos
beneplacitos conuertendam ac pacifice et quiete imperpetuum possidendam. Promiserunt nichilominus coram nobis prefati Iacussius
et Spythko germani, dictam hereditatem
Godawy prefato domino Alberto archiepiscopo expedire et exbrigare ab omnibus eorum proximioribus et quolibet impediente seu impedire
volente sub pena ducentarum marcarum. Nos itaque dictam permutacionem ab vtraque parte et resignacionem ratam et gratam habentes,
ipsam in omnibus suis punctis, condicionibus, articulis et clausulis ratificamus, gratificamus, confirmamus et approbamus
tenore presencium mediante, decernentes ipsam robur obtinere perpetue firmitatis. Harum quibus sigillum nostrum presentibus
est appensum testimonio literarum. Actum Poznanie feria secunda infra octauas Visitacionis sancte Marie virginis gloriose,
anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo nono. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis: Stanislao Poznaniensi,
Iohanne Chelmensi episcopis, necnon magnificis et strennuis: Sandiuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Andrea de
Domaborz Kalisiensi pallatinis, Iohanne de
Lichin castellano Sremensi et Petro Cordebog succamerario Poznaniensi, testibus ad premissa. Datum per manus (reuerendi) in Christo
patris, domini Iohannis episcopi Wladilauiensis, cancellarij et venerabilis Wladislaj de
Oporow decretorum doctoris, prepositi sancti Florianj ante Cracouiam, regni Polonie vicecancellarij sincere nobis dilectorum.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477, fol. 69 v. i fol. 70.
1)Godawy, wieś w pow. szubińskim.
2)Chomentowo i Dobrylewo, wsie w pow. szubińskim
Dokument Nr 508
1429. die. 15. mensis Iulii, in Koło.
Wladislaus II. rex Poloniae, villam Wielichowo, mensae episcopalis Posnaniensis propriam, iure Theutonico Magdeburgensi regi
iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature comoda nichil dignius memoria habeatur, opportunum
existit, vt actus hominum literarum apicibus et testium annotacione perhennentur, ne lapsu temporis euanescant. Proinde nos
Wladislaus Dei gracia rex Polonie necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Lancicie, Syradie, Cuyauie, Lithwanie princeps supremus,
Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium tam presentibus, quam futuris, noticiam presencium
habituris, quomodo per reuerendum patrem, dominum Stanislaum Dei gracia episcopum Poznaniensem, sincere nobis dilectum, oblata
nostre celsitudini peticio continebat, quatenus villam mense sue episcopalis Poznaniensis,
Wyelichowo1) wlgariter nuncupatam, in terra Maioris Polonie et in districtu Costinensi sitam, iure Theutunico, quod Maidburgense dicitur,
erigi et transferri dignaremur. Nos itaque habito diligenti respectu ad preclare et constantis deuocionis merita eiusdem domini
Stanislai episcopi et pure fidei insignia, quibus maiestati nostre complacuit et adhuc complacere poterit aucto fidelitatis
studio prestancius in futurum, volentes itaque ipsum specialium graciarum nostrarum fauoribus reddere consolatum et ad nostra
obsequia allicere continuo prompciorem, peticionibus ipsius annuentes, sibi et successoribus suis legittimis ciuitatem seu
opidum de villa predicta
Wyelichowo iure Maidburgensi predicto, nomineque et vocabulo eodem
Wyelichowo appellandum, plenam damus erigendi tenore presencium facultatem, sine tamen preiudicio aliarum ciuitatum nostrarum regalium
circumuicinarum. In quo quidem opido
Wielichowo forum septimanale singulis ferijs tercijs in qualibet septimana, forum autem annuale semel in anno, videlicet in die sancte
Trinitatis perpetuis temporibus instituimus, ponimus et celebrari decernimus per presentes: dantes potestatem et plenam libertatem
omnibus et singulis mercatoribus et hominibus vtriusque sexus ad dictum opidum
Wyelichowo cum ipsorum rebus et mercancijs veniendi, res et mercancias ipsorum cuiuscumque generis, ponderis vel speciei fuerint, vendendi,
emendi, comutandi ac secundum beneplacitum ipsorum disponendi, et ad propria dispositis vel non dispositis reddeundi. Decernentes
ipsos in accedendo et recedendo nostra potiri securitate et conductu. Mandantes omnibus et singulis palatinis, castellanis,
capitaneis, burgrabijs, procuratoribus et alijs officialibus quibuscumque regni nostri, eorumque vicesgerentibus et presertim
terre Maioris Polonie, quatenus ipsos mercatores et homines vtriusque sexus ad dictum opidum
Wyelichowo et ad predicta fora annualia et septimanalia venientes, cum ipsorum rebus et mercancijs libere et sine aliquo impedimento
ire et redire, stare et morari, prout ipsis eorum necessitas perswaserit, permittant et permiti faciant gracie nostre sub
obtentu et alias talibus in omnibus punctis et clausulis vti iuribus, priuilegijs, conswetudinibus, immunitatibus et obseruancijs
eidem ciuitati
Wyelichowo concedimus, quibus ciuitates nostre Poznania et Costan et alie in Maiori Polonia vtuntur, perfrui et gaudere. Harum quibus
sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Actum in
Colo feria sexta ipso die Diuisionis sanctorum apostolorum, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo nono. Presentibus
ibidem: reuerendissimo et reuerendis in Christo patribus, dominis: Alberto archiepiscopo Gneznensi et primate, Iohanne Wladislawiensi
et Iohanne Chelmensi episcopis, necnon magnificis, strennuis et nobilibus viris: Sandiwogio de
Ostrorog Poznaniensi, Iarando de
Brudzewo Iuniwladislawiensi palatinis, Cristino de
Coszyeglowy castellano Sandecensi et alijs quampluribus fidedignis. Datum per manus reuerendi patris, domini Iohannis episcopi Wladislawiensis
predicti, cancellarij et venerabilis ac egregij Wladislai de
Opporowo decretorum doctoris, prepositi sancti Floriani ante Cracouiam, vicecancellarij regni Polonie, sincere nobis dilectorum. -
Ad relacionem eiusdem venerabilis et egregij Wladislai de
Opporowo decretorum doctoris, prepositi sancti Floriani ante Cracouiam, regni Polonie vicecancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej. Po pieczęci pozostał tylko sznurek z różowego
i czarnego jedwabiu.
1)Wielichowo, miasteczko w pow. kościańskim.
Dokument Nr 509
1429. die 29. mensis Septembris, in Wągrowiec.
Adolphus abbas et Henricus prior monasterii de Wągrowiec privilegium erectionis ecclesiae parochialis de Wągrowiec de a. 1381
transcribunt.
R. Adolphus abbas, Henricus prior monasterij Wongrouicensis transumują dokument Ewerarda opata łeknieńskiego z r. 1381, dotyczący
fundacyi kościoła parafialnego w
Wągrowcu,1) na wniosek plebana Macieja Gołąbka. Potwierdzając całą fundacye, nadają nadto plebanom plac leżący pomiędzy plebanią a mieszkaniem
rybaka plebańskiego, na którym może osadzić zagrodnika (
hortulanum), oraz dozwalają cięcia drzewa z lasu, w którym mieszczanie wągrowieccy wolny wręb posiadają. In monasterio
Wongrowiecz in die s. Michaelis archangeli. Testes: Petrus de
Popowo iuratus in
Wangrowecz, Andreas Iohannis molendinatoris de
Straszewo, presbyteri, Gregorius de
Zbyszewiec, Nicolaus de
Plenskowo heredes, Dobeslaus de
Bukowie, Barthossius de
Langowo sculteti, Iohannes Sesth sutor, Martinus Budych, Nicolaus Iasch oppidani de
Wangrowecz et Petrus sutor.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1633.
1) Wągrowiec, miasto pow. w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 510
1429. die 29. mensis Octobris, Siradiae.
Iudicii terrestris Siradiensis decretum de scultetia in villa Rzeszotarzów.
Nos Petrus de
Wydawa iudex et Swanthoslaus de
Zawada subiudex terre Syradiensis generales, significamus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quod regali in iudicio
in nostra et aliorum dominorum infrascriptorum presencia constitutus nobilis vir ....... de
Brzycow et Petrus filius domini iudicis de
Wydawa pro dominis p ..... Przybislao et Borcone ......... fideiusserunt, quod nunquam dominum archiepiscopum nisi iuris terrestris
ad prescriptum pro resignacione supradicta scilicet scoltecie in
Rzessotharzow1) quam diu durat prescripcio domine vidualis aut ........ alias ad dampna inde sequencia eidem domino archiepiscopo se subdiderunt.
Harum nostra quibus sigilla sunt appensa testimonio literarum. Actum et datum Syradie die sabbati in crastino beatorum Symonis
et Iude apostolorum in terminis loco colloquij generalis celebratis, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo nono.
Presentibus magnificis, strenuis, nobilibusque viris dominis: Petro de
Pyeskowa skala succamerario Cracouiensi, capitaneo Syradiensi, Iacobo de
Conyeczpole palatino, Martino de
Calinowa castellano, Thomkone Schelwa de
Ianowice succamerario, Choczemiro Garnisz de
Sussczyce vexillifero et Nicolao de
Grandi notario generali, dignitarijs terre Syradiensis ac alijs quampluribus fidedignis testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 388), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczątkami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1)Zapewne Rzeszotarzewo, wieś w pow. babimojskim.
Dokument Nr 511
1429. die 18. mensis Novembris, in Kalisz.
Stephanus braseator mediam marcam annuam altaris ad s. Sigismundum in ecclesia Calissiensi ad s. Nicolaum dotandi gratia vendit.
Nos consules ciuitatis Calisiensis: Nicolaus Radost, proconsul, Nicolaus Gothardi, Martinus sartor, Wenceslaus Hampel, Iacobus
institor et Petrus doleator, recognoscimus tenore (presencium), quibus expedit, vniuersis, quod in presencia nostre ciuitatis
scabinorum subscriptorum, puta Nicolai Weis sellatoris, Ianussij Keseling rasoris, Ianussij Hanuth arcuficis, Nicolai Elensmid,
Nicolai Winczig, Nicolai Koczsch et Pyotraschconis Zeyboth, coram Ianussio Berich aduocato, constitutus personaliter in bannito
iudicio prouidus Stephanus braseator, libera voluntate, iusto vendicionis et empcionis titulo precedente, resignauit rite
racionabiliterque mediam marcam annui census monete communis in et super domo sua in plathea Monatorum, retro domum Iohannis
passnyk sita, soluendam atque dandam annis singulis super festum beati Michaelis discreto Iohanni clerico, olim Iaczkonis filio,
pro altari beati Sigismundi in ecclesia sancti Nicolai vel altero eiusdem altaris altariste pro tempore existenti, de anno
ad annum tamdiu, quousque predictus Stephanus braseator aut ipsius successores legitimi eundem censum medie marce consimilibus
septem marcis cum media monete communis, dum tante facultatis fuerint, duxerit seu duxerint reemendum, censu tamen persesso
secundum computum temporis primitus integraliter persoluto. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre predictorumque scabinorum
sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Calis feria sexta ante festum sancte Elisabeth anno Domini millessimo quadringentesimo
vicesimo nono.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału pargaminowego, przechowanego w archiwum kollegiaty kaliskiej, który był niegdyś opatrzony
dwiema pieczęciami. Pierwsza, znacznie uszkodzona, to pieczęć miasta Kalisza (radziecka); po drugiej (ławniczej) pozostały
tylko paski pargaminowe.
Dokument Nr 512
1429. die 28. mensis Decembris, Posnaniae.
Nicolaus de Grabowa cum Barbara consorte Nicolai Storbark, civis Posnaniensis, villam Luboń villa Rozdzialowo commutat.
R. Martinus de
Slawsko castellanus Poznaniensis necnon capitaneus Maioris Polonie generalis, zatwierdza wieczystą i bezwarunkową zamianę wsi
Luboń,1) którą Mikołaj z
Grabowa dał Barbarze, żonie Mikołaja Storbarka, mieszczanina poznańskiego, za wieś
Rozdzalowo,2) w pow. kaliskim leżącą, wraz z wszystkiemi przynależytościami, i przydatek 200 grzywien szerokich groszy praskich, liczby
polskiej, które Mikołaj Storbark ze swojej strony dodał. Poznanie feria quarta ipso die Innocentum. Testes: Barthossius de
Gostin, Stanislaus de
Camyenyewicze, Thomas de
Gadky, Martinus de
Golina, Nicolaus de
Lubathowo. Andreas de
Pyotrowo.
Z oryginału pargaminowego przechowanego w archiwum miasta Poznania N. 39, u którego na niciach z zielonego jedwabiu, wisi
pieczęć wyobrażająca herb Zarembę i napis otokowy: S. Martini de Slawsko.
1)Lubonia, wieś niegdy w wojew. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Poniec.
2)Może wieś Rożdżały w pow. kaliskim, par. Tłokinia.
Dokument Nr 513
1430. die 6. mensis Iunii, Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Nicolao Raczkowski scultetiam in villa Smolsko XL marcis vendit.
In nomine Domini amen Albertus Dei gracia sancte Gnesnensis ecclesie archiepiscopus et primas, significamus tenore presencium,
presentibus et futuris, quomodo probitate nobilis Nicolai Raczkowski diligenter considerata, que ipsum ad nostra et ecclesie
nostre Gnesnensis seruicia, tam in causis iudiciorum, quam in alijs obsequijs perutilem reddidit, sibi tanquam benemerito
et sue legitime posteritati sculteciam in
Smolsco,1) pronunc nulli penitus obnoxiam, quam quondam iuris ordine seruato, de manibus nobilium Strachoccy acquisiuimus et euicimus
realiter cum effectu, fratrum nostrorum de capitulo nostro Gnesnensi assensu et ratihabicione accedente, pro quadraginta marcis,
videlicet triginta tribus marcis in latis grossis Pragensibus, et septem marcis in moneta communi numeri Polonicalis, cum
omnibus et singulis eiusdem scultecie vtilitatibus et prouentibus, puta duobus laneis agrorum, pratis ad ipsos laneos et sculteciam
pertinentibus, tercio denario iuramentorum et cuiuslibet rei iudicate, duobus hortulanis et vna taberna, et cum alijs generaliter
fructibus et vsibus vniuersis vendimus, per ipsum Nicolaum ac suos legitimos posteros tenendam, habendam ac pacifice possidendam
et in vsus suos beneplacitos conuertendam, donandam, a se alienandam, persone tamen nobis aut successoribus nostris placibili.
Seruicia more aliorum scultetorum nostrorum exhibere tenebitur.
Teka Naruszewicza 15 N. 17 ex inventario capit. Gnesnen., gdzie domieszczony jest jeszcze następujący dodatek:
"Emanauit priuilegium sub data Gnesne feria tercia festiuitatis Pentecostes, anno 1430. Continet hec hereditas mansos agri
17, ex his possessi 11 cum medio, deserti vero quinque. De quibus omnibus, tam de desertis, quam ipsis possessis soluunt coloni
de laneo census pro festo s. Martini per marcam, per duos capones, per mediam sexagenam ovorum, per 12 choros auene censualis,
auene vero rzepnego per duos choros duntaxat de laneis possessis. Deserti vero isti suprascripti mansi omnes per ipsos incolas coluntur. Taberne
sunt duo possesse, habentes hortos et prata, agrum non habent, soluunt per fertonem. Wiecznego omnes kmethones cum aduocato pro toto anno dant tres fertones. Item de stacione more aliarum villarum de laneo per duos gallos
reddunt. Pro primo reuerendissimi domini in Uniejow ingressu dant pecus valoris 24 gr. vel pecuniam. Laborabant de laneo pro antiqua consuetudine duos dies in septimana iunctim;
nunc vero quilibet eorum suo curru et iumentis priuatis. Precantur secundum veterem consuetudinem seruari. Granicies habent
cum hereditatibus nobilium suntque cum quibusdam scopuli notabiles, cum alijs vero non sunt, maxime vero cum heredibus de
Psary, Zimotki, Balice, Skrzynki opus est renovacionis granicierum, nam nobiles dictarum hereditatum moliuntur aliquam partem bonorum archiepiscopalium adimere,
negantque in propria archiepiscopali hereditate pascua et ligna incolis ville Smolsko.
1)Smólsko wieś w pow. tureckim, par. Boleszczyn.
Dokument Nr 514
1430. die 28. mensis Iunii, Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de Domaborz palatino Calissiensi CCXL marcas in villa Podstolice inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quomodo consideratis et inspectis fidelibus et costantibus obsequijs magnifici
Andree de
Domaborz, palatini Kalissiensis, sincere dilecti, quibus nobis propter suarum virtutum merita complacuit et in futurum prestancius
poterit complacere, horum intuitu volentes ipsum specialium graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere
prompciorem, sibi villam nostram
Podstolice,1) in terra Maioris Polonie et districtu Kczinensi sitam, de manibus et tenuta nobilium Petri et Pauli Schaffroth de
Szobtszouicze in ducentis quadraginta marcis monete et numeri Polonicalium, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, liberandi
et eximendi plenam concessimus facultatem, quam iam de facto liberauit et exemit. Volentes igitur dictum Andream palatinum
de dictis ducentis quadraginta marcis assecurare et reddere cerciorem, sibi ipsas in et super villa predicta
Podstolice damus, donamus, inscribimus et largimur, redditibus, coherencijs, attinentijs et pertinencijs vniuersis, censibusque, allodijs,
agris, pratis, campis, syluis, borris, gaijs, rubetis ac montibus, mericis, piscinis, molendinis, lacubus, tenebit, habebit,
vtifruetur quiete et pacifice possidebit, quousque sibi aut successeribus suis legittimis dicte ducente cum quadraginta marcis
per nos vel successores nostros plene et ex toto fuerint persolute. Quibus exsolutis dicte villae
Podstolicze possessio ad nos et successores nostros redibit pleno iure. Nostris tamen iuribus regalibus in omnibus semper saluis. Harum
quibus sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum Gnezne feria quarta in vigilia Petri et Pauli apostolorum, anno Domini
millesimo quadringentesimo tricesimo. - Relacio venerabilis Vladislai de
Opporow, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 8 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem.
1)Podstolice dziś w pow. kcyńskim nie istnieją; natomiast istnieją jedne w pow. chodzieskim, drugie w pow. szredzkim; lecz do którychby
się nasz przywilej odnosił, wiedzieć nie mogę.
Dokument Nr 515
1430. die 1. mensis Augusti, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Martino de Sławsko castellano Posnaniensi D marcas in oppido Uście et villis adiacentibus inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo perpendentes grata et studiosa obsequia et multiplicum meritorum constanciam, quibus maiestati
nostre, magnificus Martinus de
Sławsko, castellanus Posnaniensis, miles noster sincere dilectus, placere meruit et in futurum aucto fidelitatis ipsius studio prestancius
poterit complacere, horum intuitu volentes ipsum specialium graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad sernicia nostra reddere
prompciorem, sibi oppidum nostrum
Uszcze,1) wlgariter nuncupatum, in terra Maioris Polonie et districtu Poznaniensi situm, cum villis ad ipsum spectantibus, videlicet
Rathaie, Zelygnew, Poddanyno, Chrostow, Nowawyesz et
Smylowo,2) que nunc ibidem sunt et que in futurum ipsius cura sollicitudinis in locis desertis districtus dicti oppidi seu infra metas
eiusdem de nona radice erigi poterint et locari, de manibus strenui Petri Cordebog subcamerarij Poznaniensis in quingentis
marcis monete communiter in regno currentis eximere et liberare indulsimus et tenore presencium indulgemus. Quodquidem oppidum
cum villis ad ipsum spectantibus, prefatus Martinus cum suis successoribus in dictis quingentis marcis monete et numeri Polonicalium,
cum omnibus ipsorum censibus, fructibus, redditibus, molendinis et eorum emolumentis, agris, pratis, campis, syluis, nemoribus,
boris, gaijs, venacionibus, piscinis, piscaturis et generaliter cum dicti oppidi et villarum ad ipsum spectancium vtilitatibus
et prouentibus vniuersis tenebit, habebit, vtifruetur ac quiete et pacifice possidebit tamdiu, quousque sibi aut proximioribus
suis dicte quingente marce per nos aut successores nostros integraliter fuerint persolute; quibus solutis possessio dicti
oppidi et villarum ipsius ad nos et successores nostros reuerti debet pleno iure. Stacionibus tamen nostris regalibus, nobis
de ibidem dari solitis, in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Lancicia ipso die ad Vincula santi Pdtri apostoli, feria tercia, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo. - Ad relacionem
venerabilis Vladislai de
Opporow, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 9. z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w archiwum koronnem, od którego pieczęć
była oderwana.
1)Uście miasto niegdy w wojew. i pow. poznańskim.
2)Wsie tu wymienione leżały niegdy wszystkie w woj. i pow. poznańskim, i tak Rataja w par. św. Jana, Podanin w par. Chodzież, Chrostowo w par. Objezierze, Nowawieś w par. Człopa, wreszcie Smiełowo w par. Szamotuły. Tylko wies Żeligniew oddawna w pow. poznańskim nie istnieje.
Dokument Nr 516
1430. die 10. mensis Augusti, in Wolborz.
Wladislaus II. rex Poloniae Samborio de Małochów venatori Calissiensi locandi villam Moków iure Theutonico Sredensi dat potestatem.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature commoda nihil dignius memoria habeatur, opportunum
existit, vt actus hominum literarum apicibus et testium annotacione perhennentur, ne lapsu temporis euanescant. Proinde nos
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus
et heres etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, noticiam presencium habituris,
quomodo volentes thezauros regni nostri vberius ampliare, et in bonis nostris condicionem facere meliorem, nobili Schamborio
de
Malochow, venatori nostro Kalissiensi fideli dilecto, villam in nona radice silue
Mokow,1) ad quadraginta mansos se duntaxat extendentem, pro nostra maiestate extirpare, erigere et locare dedimus et concessimus.
Racione cuius locacionis attentis eiusdem Schamborij fidelibus obsequijs et pure fidei meritis, quibus nostre celsitudini
complacuit et adhuc aucto fidelitatis studio prestancius poterit complacere in futurum, volentesque ob hoc ipsum gracia prosequi
speciali ac ad nostra obsequia continuo reddere prompciorem, sibi et suis successoribus in dicta nostra villa per eum collocanda,
quatuor mansos liberos, quos ex dictis quadraginta mansis poterit eligere meliores et sextum denarium omnium censuum et tercium
penarum et cuiuslibet rei iudicate racione scultecie, quam ibidem habebit, damus, donamus, assignamus et largimur tenore presencium
mediante per ipsum et suos successores legittimos tenendum, habendum et perpetuis temporibus pacifice possidendum, necnon
donandum, commutandum, vendendum, alienandum et in vsus beneplacitos conuertendum, prout sibi et suis posteris vtilius videbitur
expedire. Racione cuius scoltecie prefatus Schamborius et sui posteri duobus sagittarijs in duobus equis ad quamlibet regni
expedicionem nobis et nostris successoribus obsequi tenebuntur. Vt autem eadem villa eo cicius valeat collocari et hominum
presencia adimpleri, omnibus kmethonibus, tabernatoribus et incolis ville predicte ab omni censuum, stacionum, laborum et
quarumlibet exaccionum solucione a data presencium ad duodecim annorum decursum plenam tenore presencium concedimus libertatem;
quibus elapsis quilibet kmetho de vno manso nobis singulis annnis vnam marcam latorum grossorum pro censu in festo sancti
Martini et quatuor pullos in festo Assumpcionis beate Marie virginis et mediam sexagenam ovorum soluere in festo Pasce sit
astrictus, de quibus ipse Schamborius et sui posteri sextam partem cum omnibus vtilitatibus et prefatis suis quatuor mansis
parandis et fiendis, quibuscumque vocitentur nominibus, tenebunt in evum et habebunt pacifice et quiete. Quam quidem villam
sic locandam de iure Polonico in ius Theutonicum, quod Sredense dicitur, transferimus perpetuo duraturum, remouentes abinde
omnia iura Polonicalia, modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius Theutonicum plerumque perturbare consueuerunt. Eximimus
insuper et perpetuo liberamus incolas dicte ville ab omnium palatinorum, castellanorum, subcamerariorum, capitaneorum, iudicum,
subiudicum regni nostri, necnon officialium et ministerialium eorundem (iurisdiccione), vt coram ipsis citati pro causis quibuscumque
respondere minime sint astricti; sed dicti incole coram suo sculteto, scultetus vero coram nobis aut iudice nostro generali,
dum per literam nostram, sigillo nostro munitam, et hoc dum in reddenda iusticia negligens repertus fuerit et remissus, fuerit
citatus, tunc non aliter, quam suo iure Theutonico de se querulantibus respondebunt. Cui sculteto in metis dicte ville omnes
causas, tam magnas, quam paruas, necnon super homicidijs, furtis, membrorum mutilacionibus et quibusuis alijs enormibus excessibus
plenam sentenciandi, pronunciandi, condempnandi, plectendi et puniendi tenore presencium concedimus facultatem, prout hoc
ipsum ius Theutonicum in omnibus suis punctis et clausulis ac condicionibus postulat et requirit: stacionibus,
poradlne ac alijs iuribus nostris regalibus nobis per omnia semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum.
Actum et datum in
Woyborz feria quinta ipso die sancti Laurencij martiris, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo. Presentibus reuerendis
in Christo patribus, dominis Iohanne Vladislauiensi, cancellario regni Polonie, Iohanne Chelmensi episcopis, necnon magnificis
et nobilibus: Petro de
Pyeschkowa scala Cracouiensi, Andrea de
Lubin Dobrinensi, Andrea Donyn Brestensi et Thoma Scheliga Syradiensi subcamerarijs nostris, fidelibus dilectis. Datum per manus
venerabilis Iohannis episcopi Vladislauiensis, cancellarij predicti, et Vladislai de
Opporow decretorum doctoris, prepositi Lanciciensis, regni Polonie vicecancellarij, nobis sincere dilectorum.
Teka Naruszewicza 15 N. 10, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
wielka królewska w zwykłym wosku zawieszona na sznurku z czarnego, białego i czerwonego jedwabiu.
1)Moków. Dziś wieś tej nazwy w księstwie poznańskiem nie istnieje.
Dokument Nr 517
1430. die 2. mensis Octobris, Posnaniae.
Heredes de Górka collegio vicariorum ecclesiae cathedralis Gnesnensis IV marcas annuas ex villa Czerniejewo conferunt.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Dobrogostius de
Schamotuli subcamerarius Kalisiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium vniuersis, tam presentibus,
quam futuris, quomodo ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam wenerabilis ac nobiles viri, domini:
Nicolaus cancellarius Poznaniensis necnon canonicus Gneznensis ecclesiarum, ac Lucas et Wyschotha nepotes sui germani, heredes
in
Gorka, zelo pye deuocionis accensi, animaduertentes, quod nihil nascendo ad mundum attulerint, nichilque de hac carne exuti cum
eis traxerint, nisi virtutes et bona opera, que vnumquemque, prout in vita gesserit, in morte consecuntur, honorabilibus viris,
dominis, toti communitati seu collegio vicariorum ecclesie Maioris Polonie predicte Gneznensis quatuor marcas census annui
monete currentis ac numeri Polonicalis, quadraginta et octo grossos in quamlibet marcam computando, in et super media villa
ipsorum
Czirznewo,1) in dextra manu, quo transitur de ecclesia sancti Iohannis versus Gneznam, et hoc in centum sexgenis grossorum latorum monete
Pragensis, sexaginta grossos in quamlibet sexagenam computando, dederunt, donauerunt et inscripserunt coram nobis rite et
racionabiliter perpetuo resignauerunt. Quasquidem quatuor marcas monethe et numeri predictorum census, vt premittitur, annui,
prefati domini Ncolaus cancellarius ac Lucas et Wyschota sui nepotes prefatis dominis vicarijs annis singulis festis singulis
Natiuitatis Domini venientibus, ipsorumque legittimi successores soluere debent perpetuo et tenentur dictas quoque quatuor
marcas eisdem dominis vicarijs aut eorum procuratori, qui pro tempore fuerit, realiter et cum effectu presentare. Quodquidem
collegium vicariorum Gneznensium racione eiusdem donacionis per ipsum dominum Nicolaum cancellarium ac ipsius nepotes factum(s)
perpetuis temporibus singulis Quatuortemporibus per omnia singulis annis obligati decantare alta voce in eadem ecclesia Gneznensi
seu in choro exequias, primo vigiliarum vesperes et expost vigilias Nouem leccionum cum oracionibus consuetis ac oracione
speciali dicti Domini Nicolai cancellarij, dum viuit in humanis, pro peccatis, et post cum dominus Deus de hac vita in vitam
eternam duxerit ac separauerit, pro anima ipsius astricti et obligati decantare, et consequenter missam Requiem decantare.
Hoc perfecto ipsi domini vicarij sint obligati post quelibet Quatuortempora per annum perpetuis temporibus tricessimam seu
triginta missas continuando simul vel successiue adimplere; alias si in aliquo ipsi domini vicarij essent negligentes, extunc
ipsi domini heredes prenominati census arrestare possunt et domino archiepiscopo et capitulo suo Gneznensi publicare ac manifestare
pro supplecione, quatenus .....dictos vicarios ad supplecionem compellerent. Hoc completo census predicti libere et sine impedimento
ipsis vicarijs dari et solui debebuntur. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Actum et datum Poznanie
feria secunda proxima ante festum sancti Francisci confessoris, anno Domini millessimo quadringentesimo tricesimo. Presentibus
strenuo et nobilibus viris, dominis: Petro Cordebog subcamerario Poznaniensi, Stanislao Obirmuth subpincerna Kalisiensi, Wyschotha
de
Mylino, Nicolao de
Zempolicze, Iacussio de
Wirschuczino et Nicolao de
Cobilniky, testibus circa premissa.
Z zatwierdzenia Wojciecha arcybiskupa gnieźnieńskiego w oryginale pargaminowym w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem (N.
408).
1)Zapewne dzisiejsze Czerniejewo miasto w powiecie gnieźnieńskim.
Dokument Nr 518
1430. die 16. mensis Octobris, Posnaniae.
Lucas de Gorka capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum et Beatricem coniuges Źernicki capitulo cathedrali Posnaniensi
VI marcas annuas ex bonis Żerniki C marcis vendidisse.
Litere Luce de
Gorka castellani Posnaniensis et capitanei Maioris Polonie super inscripcione summe capitalis centum marcarum pecunie Polonicalis
per Martinum Zernicki et Beatricem consortem suam, generosi Alberti Policki, notarij terrestris Posnaniensis filiam, super
bonis
Zerniki1) ex censu annuo sex marcarum capitulo Posnaniensi recognita, que summa de villis
Losieniecz et
Sarp2) districtus Gnesnensis est leuata et in predicta bona
Zerniki translata. Sub actum in castro Posnaniensi feria secunda post festum s. Heduigis electe, anno Domini millesimo quadringentesimo
tricesimo.
Teka Naruszewicza 15 N. 13 ex summario capituli Posnaniensis.
1)Żerniki: pięć miejscowości tej nazwy istniało niegdy w Wielkopolsce, mianowicie Żerniki miasto w wojew. kaliskiem, pow. kcyńskim; Żerniki wieś w wojew. i pow. kaliskim; Żerniki wieś w wojew. kaliskiem, pow. pyzdrskim; Żerniki wieś w wojew. i pow. poznańskim, par. Tulce; wreszcie Żerniki wieś w wojew. i pow. poznańskim, par. Łukowo.
2)Łosieniec wieś niegdy w wojew. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim.
Sarbia, wieś również niegdy w wojew. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 519
1431. die 3. mensis Ianuarii, in Opatów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Iohanni Iolda carpenario molam aquariam ad castrum Opatów sitam, confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc gesta humana solerter ad noticiam futurorum deducuntur, dum vt
robur fidei in futurum detineant, testimonio scripturarum commendantur, proinde nos Albertus Dei gracia sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopus et primas, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, noticiam
presencium habituris, quod attendentes periciam in arte carpentaria laboriosi viri Iohannis Iolda appellati et multimoda seruicia
sua, que nobis et prius predecessoribus nostris in castellania, Oppatouiensi exhibuit et in futuro paratum se offert prestancius
exhibere, horum et aliarum suarum probitatum intuitu volentes ipsum reddere de nostra gracia speciali consolatum et ad ipsa
seruicia nostra magis obligatum, sibi et suis legittimis successoribus ex ipso per lineam masculinam duntaxat descendentibus,
molendinum nostrum nowm, nulli penitus obnoxium, ipsius Iohannis Iolde proprijs manibus et impensis solempniter et artificiose
superadditis rotis, vna farine et alia textorum wlgariter
folyusch laboratum, constructum et perfectum, in piscina inferiori per nos de nouo erecta et parata inter castrum
Oppatow et villam
Troyanow1) in fluuio
Czenya iacente, cum tercia metreta emolimentorum cuiuslibet grani in eodem molendino molendi et tercio denario de rota textorum
proueniente, pro nobis et successoribus nostris duabus metretis similibus et duobus denarijs primitus reseruatis, de ratihabicione
venerabilium fratrum nostrornm de capitulo Gneznensi, iure hereditario dedimus, donauimus et tenore presencium damus et donamus,
per ipsum Iohannem Iolda et suos successores suprascriptos prefatum molendinum cum predictis tercia metreta emolimentorum
et tercio denario de rota textorum tenendum, habendum ac pacificie et quiete possidendum temporibus perpetuis et in ewm, necnon
commutandum et vendendum persone tamen nobis placibili et accepte. Racione cuius donacionis sibi facte sepedictus Iohannes
Iolda et sui successores omnes rimas et ruinas edificiorum et tectorum castri nostri
Oppatow iamdicti vnacum alijs molendinatoribus castellanie eiusdem Oppatouiensis tenebuntur tociens, quociens necessitas huiusmodi
edificiorum id exposcat, reparare. In casu vero, quo successores predicti eiusdem Iohannis Iolda per lineam masculinam ex
ipso descendentes, defecerint seu decreuerint, extunc volumus, quod presens donacio nostra eiusdem molendini sibi facta, cum
totali iure et proprietate sua ipso facto ad nos et successores nostros deuoluatur viceuersa, quolibet impedimento proculmoto.
In quorum testimonium nostrum et eiusdem capituli nostri sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum in castro nostro
Oppatow predicto, feria quarta infra octauas Circumcisionis domini nostri Iesu Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo tricesimo
primo. Presentibus honorabilibus, discretis et nobilibus viris: Iohanne cancellario Gneznensi, Sandywogio Lanciciensi, Ianussio
Kurzelouiensi archidiaconis collegiatarum, Sandywogio Kottwicz in
Solcza, Iacobo in
Zlotkowo notarijs, rectoribus parrochialium ecclesiarum, Wlodkone de
Czarncza, Sandywogio Rozust de
Psary, armigeris diocesis nostre Gneznensis et alijs pluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, znacznie zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 404), opatrzony
jest dwiema pieczęciami ze zwykłego wosku, znacznie uszkodzonemi, zawieszonemi na sznurach z zielonego i pąsowego jedwabiu.
Pierwsza podługowata jest piękna pieczęć tronowa Wojciecha Jastrzębca arcybiskupa gnieźnieńskiego, druga okrągła jest wielka
pieczęć kapituły gnieźnieńskiej z XIII wieku.
1)Opatówek, miasteczko w pow. kaliskim.
Trojanów, wieś w pow. kaliskim, par. Opatówek.
Dokument Nr 520
1431. die 26. mensis Februarii, in Szydłów.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni de Kalinowa D marcas in villa Maciejewo inscribit.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attentis fidelibus seruicijs et olim grate fidei meritis, quibus nobis strenuus Iohannes de
Calinowa, sincere nobis dilectus, complacuit et in futurum complacere poterit, horum intuitu volentes (ipsum) gracia prosequi spieciali,
sibi et suis successoribus quingentas marcas monete et numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
in et super villa nostra in districtu Calissiensi, dicta
Maczewo,1) dedimus, donauimus et inscripsimus, damus, donamus et inscribimus tenore presencium mediante, per ipsum habendum, tenendum,
possidendum et vtifruendum tamdiu, quousque predicte quingente marce sibi per nos aut nostros successores fuerint persolute
integraliter et ex toto; quibus solutis predicte ville possessio ad nos aut nostros successores redibit pleno iure, iuribus
et stacionibus nostris semper (saluis). Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Schidlow feria secunda post dominicam Reminiscere, anno Domini millesimo quadringentesimo trigesimo primo. - Ad relacionem venerabilis
Vladislai de
Opporow, regni Polonie cancellarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 42 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdyś w Archiwum koronnem, od którego
pieczęć była oderwana.
1)Zapewne Maciejewo; ale dziś wieś tej nazwy w pow. kaliskim nie istnieje. Stara konskrypcya wsi z końca XVII wieku wykazuje dwa Maciejewa: jedno w woj. poznańskiem, pow. kościanskim, par. Siedlce, drugie w wojew. kaliskiem, pow. pyzdrskim. Czy do którego z tych dwóch Maciejewów nasz dokument się odnosi, wiedzieć nie mogę.
Dokument Nr 521
1431. die 11. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae cuidam Ioanni Hamerlin civi Pisdrensi XL marcas in mola aquaria, ante civitatem Pyzdry sita, inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo considerata et attenta industria circumspecti Iohannis Hamerlin dicti, ciuis nostri de
Pyzdry, fidelis et dilecti, quam circa construccionem molendini, quod ante ciuitatem nostram
Pyzdry,1) in superiori parte fluuij
Wartha proprijs sumptibus, fatigis, impensis et expensis erexit, exhibuit et perfecit, horum et aliorum seruiciorum suorum intuitu,
volentes ipsum specialium graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad seruicia nostra reddere prompciorem, sibi in et super
duabus mensuris seu metretis nostris eiusdem molendini quadraginta marcas monete et numeri Polonicalium dedimus, donauimus,
damusque et donamus liberaliter, tenore presencium mediante. Quasquidem duas mensuras seu metretas idem Iohannes in dictis
quadraginta marcis a data presencium ad quatuor annorum continue se sequencium decursum, tenebit, habebit, vtifruetur pacifice
(et) libere absque impedimento possidebit; post decursum vero quatuor annorum tam diu, quousque sibi aut suis legittimis successoribus
per nos vel successores nostros dicte quadraginte marce ad plenum fuerint persolute; quibus exsolutis dictarum duarum mensurarum
seu metretarum eiusdem molendini possessio ad nos et successores nostros redibit pleno iure. Harum quibus sigillum nostrum
appensum est testimonio litterarum. Datum Cracouie die dominica Letare, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo primo.
Relacio nobilis Andree regni Polonie thezaurarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 26 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
1)Pyzdry, miasto w księstwie poznańskiem, pow. słupeckim.
Dokument Nr 522
1431. die 16. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de Domaborz palatino Calissiensi C marcas in vilia Podstolice inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attentis et inspectis fidelibus seruicijs magnifici Andree de
Domaborz, palatini Calissiensis, quibus nobis complacuit et aucto fidelitatis studio prestancius poterit complacere, horum intuitu
volentes ipsum specialium graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad seruicia nostra reddere prompciorem, sibi in et super
villa nostra
Postholicze,1) in terra Maioris Polonie et districtu Kczynensi sita, quam in certa summa pecunie sibi alias per nos inscriptam, obtinet,
centum marcas monete et numeri Polonicalium, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, dedimus, donauimus,
damusque et donamus tenore presencium mediante. Quam quidem villam
Postholicze cum omnibus ipsius vtilitatibus, fructibus, redditibus, censibus et attinencijs vniuersis tenebit, habebit, vtifruetur pacifice
et quiete possidebit tamdiu, quousque sibi aut suis legittimis successoribus per nos vel successores nostros dicte centum
marce cum alijs sibi super eadem inscriptis, ad plenum fuerint persolute. Quibus exsolutis dicte ville possessio ad nos reuertetur
pleno iure: iuribus tamen nostris regalibus in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio
literarum. Datum Cracouie feria sexta proxima post dominicam Letare quadragesimalem anno Domini millesimo quadringentesimo
trigesimo primo. - Relacio venerabilis Vladislai de
Opporow, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 41 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem.
1)Zapewne Podstolice; wszelako wieś tej nazwy dziś w pow. kcyńskim nie istnieje. Stara konskrypcya wsi z XVII wieku przytacza dwie miejscowości
tej nazwy: jedne Podstolice leżały w wojew. i pow. poznańskim, par. Chodzież, drugie leżały w woj. kaliskiem pow. pyzdrskim. Czy do której z tych wsi niniejszy dokument się odnosi, wiedzieć nie mogę.
Dokument Nr 523
1431. die 6. mensis Maii, in Łęczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae privilegia quaedam ab antecessoribus suis et variis alijs personis monasterio de Obra concessa,
rata esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature commoda nihil dignius memoria, opportunum existit,
vt actus hominum, qui vetustate cadunt et successu temporis in obliuionem vertuntur, litterarum apicibus et testium annotacione
perhennentur, ne lapsu temporis euanescant. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Syradie, Lancicie, Cuyauie. Lithwanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore
presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo in nostre maiestatis,
prelatorumque et baronum nostrorum constitutus presencia, venerabilis et religiosus Hermannus, frater ordinis beati Bernardi
Cisterciensium, abbas monasterii diue Marie virginis de
Obra, quedam priuilegia seu litteras quorundam dotatorum et fundatorum, prelatorum spiritualium et baronum nobilium, subditorum
nostrorum, necnon regum et principum diue memorie regni Polonie, litteras huiusmodi super fundacione et dotacione prefati
monasterij in
Obra confirmancium, non viciatas, non cancellatas, nec in aliqua parte earum suspectas, sed prorsus omni vicio et suspicione carentes,
coram nobis obtulit et produxit, cum instancia nostre supplicans maiestati humiliter et deuote, quatenus sibi illas de innata
nobis benignitate ratificare, gratificare, innouare, confirmare et approbare dignaremur. Et quia longum fuisset nec cutis
comprehendisset quantumcumque magnum tenorem earundem litterarum de verbo ad verbum, sicut moris est cancellarie nostre, describere,
nihilominus singulos versiculos in predictis litteris contentos et essenciales, pro euiterna memoria presentibus inseri fecimus.
(1). Primo namque prefatus abbas litteram cuiusdam Sandiwogij, canonici olim in ecclesia Gnesnensi, coram nobis produxit,
qui cum consensu capituli et absque quauis contradiccione proximiorum linee sue, claustrum dictum
Obra de nouo erigens, villas infra scriptas dicto monasterio, videlicet
Obra cum molendino et
Iezynecz in districtu Costanensi iacenti donauit. Cuius littere data fuit anno Domini millesimo ducentesimo tricesimo octauo, in presencia
testium: venerabilis Stanislai abbatis in
Obra, Stanislai prioris, Bernardi clauiarij, Iohannis plebani de
Nalko, Mathie plebani de
Zbanschin, Hinza filio Zifridi, Luthconis et Dobeslai de
Tarno. (2). Exhibuit litteram Primislij, olim ducis Polonie, in qua continetur, quomodo quidam Wyslaus, habita bona deliberacione,
cupiens diem extremum obitus sui pietatis operibus preuenire, cum consensu eiusdem principis contulit predicto monasterio
villam
Kyakow, quam solus iure hereditario possidebat, nullam proprietatem iuris sibi in eadem reseruando. Quod actum fuit sub anno Domini
millesimo ducentesimo quadragesimo octauo,
*)Nad tym wyrazem inna ręka napisała "quinto".
decima octaua mensis Iulij, in
Zbanschin coram predicto Premislo et testibus infrascriptis, videlicet Petro abbate eiusdem cenobij et ceteris nobilibus, videlicet
Domaratho iudice, Wyschemiro castellano, Christiano filio Bodzanthe, Trebeslao filio Mistignei, Martino filio Ceslai, Samson
milite etc. (3). Item litteram quandam Boleslai ducis Polonie obtulit, in qua euidenter descriptum, quomodo quidam miles ducis
Boleslai Mistigneus nomine, filius Mist. vsus maturo consilio fratrum suorum, scilicet Sanziwogij et Vislaui, venerabili Petro
abbati de
Obra et suo connentui ipsius hereditatem dictam
Zodyn cum adiacente quadam sorte, que
Morawcze nominatur, que hereditas et sors a proximioribus suis cum omnibus attinencijs et iure hereditario existit deuoluta, pro quadraginta
marcis vendidit sub anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo secundo et indiccione quinta. Quam quidem vendicionem, si
quis ausu temerario infringere conaretur, prius eidem principi aut successoribus suis quadraginta marcas et a quolibet grosso
similiter quadraginta argenti prius persolueret et post solutis istis ad exempcionem admittteretur hereditatis suprascripte.
(4). Demum exhibuit literam cuiusdam Nicolai filij Bozate, cuius vxor erat Margaritha de
Keblow, qui predicto monasterio villam eorum
Nieborsa, prope dictum claustrum sitam, in perpetuum addiderunt, appropriauerunt et adscripserunt in anno Domini millesimo trecentesimo
duodecimo, in die Purificacionis beate Marie virginis. (5). Item exhihuit litteram cuiusdam domini Premislij Polonie ducis,
per quam testatur publice, quod villam
Siedlec ad claustrum predictum incorporauit, donauit et perpetuo adscripsit, dimittens illam liberam ab omnibus solucionibus et exaccionibus
vniuersis, quod actum fuit de anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo septimo, in Posnania ad Cathedram sancti Petri
apostoli, presentibus: Predslao palatino, Iohanne cantore, Barthossio custode, et alijs quam pluribus fidedignis. (6). Item
literam secundi Premislij, ducis olim Polonie, representauit, in qua euidenter idem dux Premislius protestatur, quomodo quidam
Michael comes et castellanus de Wratislauia vna cum Miroczcone filio suo de
Legnic, villam suam, que
Kielpino wlgariter nominatur, in districtu Costanensi iacentem, sepius dicto claustro
Obra addidit et irreuocabiliter iure perpetuitatis adiunxit. Quo actum fuit in
Obra anno Domini millesimo ducentesimo octuagesimo septimo, in die beati Mathie apostoli, quinta decima indiccione, per manus
Iaschonis, notarij curie ipsius. (7). Item litteram eiusdem Premislij ducis Polonie similiter produxit super villis
Chorzemino, Gola et
Kuzino per eundem Premislium eidem claustro cum omni iure adiunctas, similiter de eadem data appropriatas et inscriptas. (8). Item
aliam litteram eiusdem ducis Premislij Polonie exhibuit, in qua euidenter descriptum fuit, quomodo quidam Luderus comes de
Komorowe, et Peregrinus filius suus de consensu et voluntate omnium fratrum et amicorum suorum dedit dicto monasterio omnimodam facultatem
edificandi et erigendi molendinum in
Nalko, prout eisdem fratribus conueniencius et vtilius videtur, cum potestate plenaria, quod possent obstruere riuulum fluentem
de lacu
Karpiczko et facere obstaculum per paludinem, per quem idem riuulus meatum habet, inter villam dictam
Comorowe et molendinum dictum
Nalko absque contradiccione cuiuslibet proximioris, addens eciam predicto claustro plenariam libertatem in hereditate prefata
Comorowe ligna recipiendi et excidendi ac terram fodendi pro obstruendo riuulo et obstaculo reformando, quocies indiguerint, et quod
nullus decedentibus eisdem habeat facultatem molendi absque metreta, vt moris est, eandem in molendino dandi et soluendi.
Quod actum fuit in Poznania ipso die beatorum Petri et Pauli apostolorum, anno Domini millesimo ducentesimo octauagesimo quinto,
per manus Thilonis notarij curie ipsius, presentibus: comite Thomislao palatino Poznaniensi, comite Perico(s) castellano Poznaniensi,
Gneuomiro iudice, Ianussio domino pincerna, Burgardo de
Rathagin et Alberto de
Karpizko comitibus. (9). Item aliam eiusdem predicti Premislij olim ducis Polonie obtulit, per quam idem Premislius ratificabat quandam
litteram Nicolai de
Keblow, succamerarij regni Polonie, sigillatam sigillo comitis Nicolai palatini Calissiensis et Nicolai predicti succamerarij, super
certo molendino dicto
Ruchanzinagaz, in fluuio dicto
Docze iacente, prefato monasterio
Obra adscripto; quod eciam monasterium amplioribus fauoribus idem dux Premislius prosequi volens, addidit eidem monasterio, quod
habeat potestatem pro aggere erigendo et roborando in villa
Iablone, terram fodendi et recipiendi ligna aut virgultum cum ceteris necessarijs pro reformacione eiusdem molendini absque impedimento
cuiuslibet, sibi legitime succedentis, adiungens eciam eisdem fratribus de
Obra, quociescunque in lacu dicto
Doycze piscaturas exercere voluerint, quod duos piscatores habeant liberos, qui pro mensa ipsorum singulis (Quatuor)temporibus plenariam
habeant piscandi pisces facultatem pro beneplacito ipsorum voluntatis, et prout melius et vtilius ipsis videbitur expedire.
Item quod nullus in eodem molendino absque solucione metrete molere, quouismodo in perpetuum admittatur. Quod actum fuit Poznanie
anno Domini millesimo ducentesimo octuagesimo octauo, in die beati Mauricij et sociorum eius. Testibus presentibus: Dobeslao
Poznaniensi, Nicolao Kallisiensi palatinis et pluribus alijs. (10). Postremo alias duas litteras sepius dicti Premislij ducis
super donacione hereditatum per ipsum facta, videlicet Nouum et Antiquum
Krampsko in merica
Kaschtolko, quas eciam de benignitate innata memorato monasterio adiunxit, incorporauit et inscripsit. (11). Vltimam litteram representauit
Wladislai olim regis Polonie necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuiauie domini et heredis super eadem
villa antiqua
Krampsko, per eundem diue memorie regem nominato claustro
Obra appropriatam et suis patentibus sigillisque maiestatis roboratam.
1). Nos itaque prefati abbatis peticionibus tanquam iustis et racionabilibus benigniter inclinati, predictas litteras seu priuilegia
de consensu prelatorum et baronum nostrorum in omnibus earum punctis, condicionibus, articulis et clausulis ratificamus, gratificamus,
innouamus, approbamus et confirmamus tenore presencium mediante, decernentes, ipsas robur obtinere perpetue firmitatis. Harum
quibus sigillum nostre maiestatis est appensum testimonio litterarum. Actum in
Lanczin, die dominico Rogacionum, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo primo. Presentibus: reuerendo patre, domino Iohanne
Chelmensi episcopo, ac magnificis strenuisque Sandiuogio de
Ostrorog palatino Poznaniensi, Alberto Maleski castellano Lanciciensi, Andrea de
Lubin Dobrinensi, Andrea Donyn Brestensi et Dobcone Russie subcamerario et alijs pluribus fidedignis testibus ad premissa. Datum
per manus reuerendi patris, domini Iohannis episcopi Wladislauiensis, cancellarij et Wladislai de
Opporow decretorum doctoris, prepositi Lanciciensis et vicecancellarij regni Polonie, sincere nobis dilectorum. - Ad relacionem eiusdem
domini Wladislai de
Opporow decretorum doctoris et vicecancellarij.
Liber privilegiorum monasterii de Obra z r. 1620, str. 41. (Archiwum rządowe w Poznaniu).
1)Przytoczone tutaj w treści dokumenta w liczbie jedynastu, są w przeważnej części drukowane w dosłownem brzmieniu w Kodeksie
dyplomatycznym wielkopolskim (Poznań 1877 i 1878) pod NN. 215, 245, 347, 397, 557, 573 i 951, gdzie też i objaśnienia topograficzne
są zamieszczone. Treść wszelako tych dokumentów nie jest dość ściśle zregiestowana. Natomiast dokumentów (7), (9), (10) i
(11) odszukać nam się nie udało.
Dokument Nr 524
1431, die 4. mensis Iulii, Posnaniae.
Stanislai episcopi Posnaniensis decretum arbitrale, inter Nicolaum abbatem Lubinensem et Sandconem praepositum de Chojnata
litem dirimens.
In nomine Domini amen. Nos Stanislaus Dei gracia episcopus Poznaniensis, arbitrator et amicabilis compositor, per venerabilem
virum Nicolaum abbatem Lubinensem, ordinis sancti Benedicti, fratresque ipsius conuentus ab vna, et religiosum fratrem Sandkonem
prepositum in
Choynata, Poznaniensis diocesis, professum eiusdem ordinis, suorumque fratrum, consanguineorum et amicorum quorumcumque, sibi assistencium,
partibus ab altera, occasione captiuitatis predicti fratris Sandkonis et carceri detencionis pro penitencia salutari sibi
ex tradicione regularis discipline traditorum ac cuiusdam pretense (?) reseruate pensionis eidem fratri Sandkoni in villis
Rogossowo et
Smolicze sub certis limitibus modo et ordine deputate, alijsque dampnis, iniurijs, controuersijs, displicencijs, dissensionibus quibusque
et quocumque nomine censeantur, et ipsarum occasione electus, assumptus et per partes predictas in vim compromissi receptus,
significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presencium noticiam habituris, quomodo licet coram nobis causa
siue cause inter partes predictas occasione premissorum introducte et rigore iuris termini aliqui fuissent obseruati, tamen
prefate partes volentes hincinde parcere sumptibus et expensis, ad bonum pacis et concordie cupientes peruenire, ideo in nos
tamquam in arbitrum, arbitratorem et amicabilem compositorem super premissis omnibus et singulis, alijsque ipsarum incidencijs,
emergencijs, dependencijs et connexis, sponte, libere, non coacti neque compulsi compromiserunt et compromissum ratum et gratum
fecerunt, prout hec in instrumento compromissi publico, desuper confecto, plenius continetur, quod hic cum eorum toto effectu
habere volumus pro insertis. Quoquidem compromisso sic facto et per nos suscepto, prefate partes debita cum instancia sentenciam
de et super omnibus et singulis premissis ferri postularunt arbitralem. Nos itaque episcopus et arbiter prefatus, auditis,
intellectis et diligenter discussis dictis ipsarum parcium proposicionibus et allegacionibus hincinde factis, deliberacione
matura prehabita, ex potestate per partes predictas in dicto compromiso nobis tradita, communicato super huiusmodi negocio
plurimorum iurisperitorum consilio, ad nostram sentenciam arbitralem processimus proferendam et protulimus ac proferimus ipsam
in hunc modum:
Per hanc nostram sentenciam arbitralem, quam ferimus in hijs scriptis, omnes et singulas iniurias, displicencias, controuersiones
et odia inter venerabilem patrem, dominum Nicolaum abbatem de
Lubin, ordinis sancti Benedicti, fratrumque(s) ipsius conuentus ex vna, et religiosum fratrem Sandkonem prepositum de
Choynata, Poznaniensis diocesis, professum eiusdem ordinis, suorumque fratrum, consanguineorum et amicorum quorumcumque sibi assistencium,
partibus ab altera, occasione captiuitatis predicti Sandkonis et carceri detencionis pro penitencia salutari sibi ex tradicione
regularis discipline traditorum, ac cuiusdam pretense reseruate pensionis, eidem fratri Sandkoni in villis
Rogozowo et
Smolicze sub certis limitibus, modo et ordine deputate, hactenus quomodolibet suscitatas, exortas et agitatas, extingwimus, mortificamus
et cassamus. Item sentenciamus, dicimus, pronuncciamus et arbitramur, quod prefatus dominus Nicolaus abbas prefatum fratrem
Sandkonem paterna prosequetur caritate, promocionique sue dummodo canonicum impedimentum non obstiterit, intendet. Item dicimus,
sentenciamus, pronuncciamus et arbitramur, quod vbicumque, quandocumque et quocienscumque prefatum fratrem Sandkonem aliquem
suorum consanguineum, amicum siue adherentem, directe uel indirecte, publice uel oculte aduersus prefatum patrem Nicolaum
abbatem seu fratres eiusdem conuentus occasione cuiuscumque rei spiritualis aut secularis excitare seu contra statum aut lesionem
status siue persone eiusdem aut fratrum seu seruitorum suorum aut sibi seu ipsis adherencium nutu, facto, uerbo uel ope, consilio
vel auxilio suggerere constiterit, extunc idem Sandko eo ipso beneficijs et gracia suis sit priuatus et nichilominus inhabilis
ad perpetua beneficia ecclesiastica obtinenda reddatur tamdiu, quousque sancta Sedes apostolica de remedijs oportunis sibi
duxerit consulendum. Item dicimus, sentenciamus, pronuneciamus et arbitramur, quod prefatus pater Nicolaus abbas et fratres
sui conuentus Lubinensis singulis annis, incipiendo ab anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo primo, in festo sancti
Andree apostoli cuiuslibet anni eidem fratri Sandkoni seu ab ipso ad id potestatem habenti, pro supportandis debitorum suorum
ac aliarum necessitatum oneribus, dare et soluere in conuentu Lubinensi in paratis et numeratis pecunijs tenebitur sex marcas
grossorum, numeri et monete Polonicalis, tam diu, quousque aliud pingwius beneficium collacionis sue ac fratrum suorum predictorum
per mortem cuiuscumque aut quemcumque vaccacionis modum vaccaturum, sibi effectualiter duxerit conferendum; quo efficaciter
collato prefatus dominus Nicolaus abbas a solucione sex marcarum predictarum sit exoneratus eo ipso. Item reseruacionem fertonum
eidem fratri Sandkoni in et super villis
Rogozowo et
Smolicze predictis anullamus, frustramus et cassamus ac in nichilum redigimus. Item dicimus, sentenciamus, laudamus, arbitramur et
pronuncciamus omnia et singula de fertonibus predictis per predictum patrem, dominum Nicolaum abbatem pro debitis eiusdem
fratris Sandkonis fuisse et esse rite et racionabiliter exposita et ob hoc eundem patrem Nicolaum de eisdem quittamus. Item
interpretacionem omnium et singulorum premissorum pro nobis ad vnum annum reseruamus. Premissa volumus obseruari per partes
predictas sub pena centum marcarum, quam in contrauenientem tociens, quociens in toto uel in parte eidem nostre sentencie
contrauentum fuerit, ferimus in hijs scriptis, qua soluta uel non soluta volumus, vt sentencia nostra huiusmodi in suo robore
persistat, et nichilominus partem huiusmodi nostram pronuncciacionem non tenentem, ad dictam penam centum marcarum condempnamus,
medietatem nobis et medietatem parti, huiusmodi nostram pronuncciacionem tenenti, realiter et cum effectu persoluendorum.
In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum, presentes nostras literas siue hoc presens publicum instrumentum
huiusmodi nostram pronuncciacionem in se continens, exinde fieri et per Stanislaum notarium publicum infrascriptum, nostrumque
et huiusmodi cause coram nobis scribam, scribi et publicari mandauimus, nostrique sigilli appensione iussimus et fecimus communiri.
Lecta, lata et pronuncciata fuit hec sentencia arbitralis per nos Stanislaum, episcopum Poznaniensem, arbitrum, arbitratorem
et amicabilem compositorem predictum, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo primo, indiccione nona, die quarta
mensis Iulij, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini, nostri domini Eugenij diuina prouidencia pape quarti,
anno primo, in ciuitate Poznaniensi et in domo habitacionis nostre, hora terciarum uel quasi, presentibus ibidem venerabili,
honorabibus et discretis viris: Petro Hungaro archidiacono Srzemensi, Nicolao Czotczeny, Nicolao de
Srzem canonicis Poznaniensibus, Iohanne Czebulka et Iohanne in
Winnagora plebano Poznaniensis diocesis predicte, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
@RYSUNEK@
S. N. Et ego Stanislaus Bartholomei de
Grambnicze clericus Poznaniensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius ac coram prefato reuerendo in Christo patre et domino,
domino Stanislao Dei gracia episcopo Poznaniensi causarum et huiusmodi cause scriba, quia predictis sentencie pronuncciacioni,
leccioni et eius decreto, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt premittitur, per prefatum reuerendum patrem,
dominum Stanislaum episcopum Poznaniensem fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus@?@ presens interfui, eaque omnia
et singula sic fieri vidi et audiui, ideo hoc presens publicum sentencie instrumentum manu mea propria scripsi et subscripsi,
publicaui et in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis vnacum sigili prefati reuerendi
patris, domini Stanislai episcopi Poznaniensis et de mandato ipsius speciali appensione consignaui, rogatus et requisitus
in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 35, a), opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią,
po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 525
1431. die 9. mensis Iulii.
Derslaus Wsczele quondam heres de Wiesciczyno, monasterium Lubinense XXX marcis solutum reddit.
Quod nos Dobrogostius Bolinski [quondam] castellanus
Kamensky et Barthosius heres in
Gostin, vniuersis et singulis, quibus nosse fuerit oportunum, publice protestamur, quomodo nobis in monasterio Lubinensi constitutis,
veniens Derslaus
Wsczelye condam heres in
Vyescziczyno, coram nobis luculenter confessus est, quod debitum triginta marcarum monete et numeri Polonicalium, ad quod monasterium per
fratrem Sandzywogium ..... cum alijs fratribus eiusdem monasterij tempore cuiusdam inter se dissessionis fuit inuolutum et
implicatum, per wenerabilem patrem Nicolaum diuina fauente gracia abbatem et eius conuentum extat plenarie solutum. Pro quo
debito si, quod Deus aufferat, monasterium haberet aliquam inquietacionem, promisit cum sua posteritate evictorum et successorum.
Insuper dominus Derslaus promisit ad auisacionem domini abbatis coram domino et reuerendissimo patre, domino Stanislao episcopo
ecclesie Poznaniensis, parere et sistere ...... et sentencie in et super dictis XXX marcis late per eundem patrem reuerendissimum
de actis eius describatur(s). Actum et datum in ..... anno Domini M CCCC XXXI in octauas Visitacionis Marie virginis gloriose.
Presentibus hijs testibus: honorabili viro, nobili .... slauo Iztbynsky, nobili Bronissio Kromoliczsky, sagaci Petro advocato
Cryvinensi, specialiter rogatis et vocatis et alijs quam plurimis fidedignis. Vt autem hec omnia robur firmitatis teneant,
sigilla nostra presentibus iussimus subappendi.
Dokument pargaminowy, znacznie zniszczony, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 35), opatrzony był jedną pieczęcią,
po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 526
1431. die 28. mensis Septembris, in Sczebrzeszyn.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Oganka de Bodzieszewo XL marcas in villa Rogoziniec inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo consideratis et inspectis fidelibus seruicijs nobilis Petri Oganka de
Bodzeschewo, quibus nobis placere meruit et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius poterit complacere, horum intuitu volentes
ipsum prosequi fauore speciali et ad seruicia nostra facere prompciorem, sibi villam nostram
Rogozinyecz,1) in terra Maioris Polonie et districtu Costinensi sitam, in quadraginta marcis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam
computando, monete et numeri Polonicalium dedimus, donauimus, damus et donamus tenore presencium et largimur tenendum, habendum,
vtifruendum et cum omnibus et singulis vtilitatibus, censibus, attinencijs et pertinencijs pacifice et quiete possidendum,
quousque sibi aut suis successoribus legittimis per nos et successores nostros dicte quadraginta marce ad plenum fuerint persolute;
quibus exsolutis dicte ville possessio ad nos et successores nostros reuertetur pleno iure. Stacionibus tamen nostris et iuribus
regalibus in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Sczebrzeschin in die sancti Venceslai anno Domini millesimo quadringentesimo trigesimo primo. - Ad relacionem honorabilis Micolai.
Teka Naruszewicza 15 N. 34 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
1)Rogoziniec, wieś w pow. międzyrzeckim, par. Chociszew.
Dokument Nr 527
1431. die 28. mensis Novembris, Romae.
Eugenius IV. P. M. privilegium quoddam ab Alberto archiepiscopo Gnesnensi anno 1428. datum, ratum esse iubet.
Eugenius episcopus seruus seruorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. Ad exequendum pastoralis debiti officium uigilantibus studijs
intendentes, circa statum ecclesiarum precipue metropolitanarum omnium aciem exacte considerationis extendimus, et ut in ecclesijs
ipsis deuote solicitudinis studio cum tranquillitate mentium et profectu animarum benedicatur Altissimus ac diuinorum cultus
continuum suscipiat incrementum, nostre uigilantie curas feruentius adhibemus, necnon ea, que propterea comperimus rite facta,
ut illibata persistant, libenter, cum a nobis petitur, apostolici muniminis presidio roboramus. Sane venerabilis fratris nostri
Alberti archiepiscopi et dilectorum filiorum capituli Gneznensis nobis nuper exhibita petitio continebat, quod olim archiepiscopus
prefatus uenustati, decori et statui sponse sue Gneznensis ecclesie et illius personarum mentium quieti ac utriusque sexus
ad illam confluentium huiusmodi animarum saluti intendens, super hijs cum prefatis capitulo diuersis tractatibus habitis ac
matura deliberatione preuia, de consensu eorumdem capituli pro uberiori administratione luminarium, tum olei et aliorum ad
cultum et sacrificium diuinum necessariorum, decimis ad hoc deputatis quasdam penas et mulctas ad usus archiepiscopi Gneznensis,
pro tempore existentis, colligi solitas, necnon annuam pensionem decem lapidum sepi super macello opidi Zneynensis ac in
Gora et
Gole Dzbarensibus adiunxit, ac ut ipsa diuina in dicta ecclesia festiuis diebus celebrius fierent, ac dies celebres a non celebribus
discerni possent ................. decimam mani]pularem in Lubinensi, Pisdrensi districtuum et ut sancto Adalberto, ipsius
ecclesie patrono, honor debitus impenderetur, in
Wisznyewa et
Lawky,1) Gneznensis diosesis villarum decimas, que ad mensam archiepiscopalem Gneznensem pertinebant, altari prefati ..............
............ donauit, ac altare predictum cum eius fructibus dilectis filijs vniuersitati vicariorum canonicalium dicte ecclesie
uniuit et incorporauit ac quondam Budiconi olim perpetuo vicario ad ipsum altare de uite et uictus necessarijs prouidit et
pro quatuor discretis et ydoneis sacerdotibus per examen in scientia peritis pro tempore repertis, qui ad certa diuina officia
in dicta ecclesia peragenda, confessiones omnium ad dictam ecclesiam confluentium, huiusmodi in sedibus eis pro tempore deputatis
audiendas, et apud ecclesiam prefatam continuam personalem residentiam faciendam essent astricti, quatuor altaria in eadem
ecclesia, de bonis prefate mense dotata, quorum cuiuslibet rector nullum posset aliud beneficium obtinere, ac pro magistro
in theologia vnam et doctore in decretis sub certa forma pro tempore assumendis, aliam ipsius ecclesie prebendas, illarum
canonicatus extinguendo, quorum quilibet iuxta generalis concilij decretum magister uidelicet in theologia et doctor predicti
in iure canonico horis congruentibus in prefata ecclesia seu lecterinio, ad hoc pro tempore deputato, duas uel tres lectiones
in qualibet ebdomada legere ac pro salute animarum penitentiarijs dicte ecclesie et alijs, necnon ad profectum eiusdem ecclesie
consulere tenerentur, reseruauit et deputauit, ac cupiens, ut mansionarij per bone memorie Nicolaum archiepiscopum Gneznensem,
predecessorem suum pro diurno pariter et nocturno officio de beata Virgine in dicta ecclesia decantando instituti, ac super
certis decimis et fructibus ad prefatam mensam spectantibus, sufficienter dotati, ordinem nondum datum susciperent, mansionariam
per eundem predecessorem ordinatam confirmauit, ac decimas illi pro dote assignatas, in sustentatione ministrorum eiusdem
donauit et incorporauit, ac quod de fructibus decimarum huiusmodi decem mansionarij et ministri, ad nutum ponendi et amouendi,
perpetuo sustentarentur, ac fructus predicti inter eos sub certis modis et formis equalibus portionibus ministrarentur, necnon
circa perceptionem decimarum noualium per archiepiscopos Gneznenses, pro tempore existentes, ac ciuitatis Gneznensis et eiusdem
diocesis atque alias personas infra dictam diocesim atque alia premissa nonnulla salubria statuit et ordinauit ac fieri uoluit
et mandauit, prout in instrumento publico inde confecto, Alberti archiepiscopi et capituli predictorum maioribus sigillis
munito, cuius tenorem de uerbo ad uerbum presentibus inseri fecimus, plenius continetur. Quare pro parte Alberti archiepiscopi
et capituli eorundem nobis fuit humiliter supplicatum, ut adiunctioni, donacionibus, incorporationibus, statutis, ordinationibus,
uoluntatibus et mandatis prcdictis atque alijs in dicto instrumento contentis, cum omnibus inde secutis pro eorum subsistentia
firmiori robur apostolice confirmationis adijcere ac alias in premissis oportune prouidere de benignitate apostolica dignaremur.
Nos itaque huiusmodi supplicacionibus inclinati, adiunctionem, donationes, incorporationes, statuta, ordinationes, uoluntates,
mandata, contenta et inde secuta huiusmodi rata habentes et grata, ea omnia auctoritate apostolica tenore presentium ex certa
scientia confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus, supplendo omnes defectus, si qui forsan interuenerint in
eisdem et nichilominus presentis ualiture perpetuo constitutionis edicto auctoritate prefata statuimus et eciam ordinamus,
quod nullus cuiuscumque eciam dignitatis, status, gradus, ordinis uel conditionis fuerit, deinceps perpetuis futuris temporibus
per quascumque apostolicas siue Sedis apostolice uel legatorum eius litteras sub quauis forma uel expressione uerborum, datis
etiam desuper executoribus confectas, seu uigore pretextu earum etiam quascumque clausulas derogatorias continentium siue
desuper habitorum processuum pro tempore, etiam si de illis omnibus eorumque totis tenoribus specialis et expressa ac de uerbo
ad uerbum mentio foret habenda, aliqua uel aliquod ex reseruatis prebendis uel altaribus eciam ad presens uacantem uel uacans
seu in antea uacaturam uel uacaturum acceptare seu de illa uel illo post acceptacionem huiusmodi per aliquem executorum predictorum
seu ab eis pro tempore deputatorum subexecutorum aut alias prouideri facere ualeat siue possit quoquomodo: decernentes eadem
auctoritate prebendas et altaria reseruatas et reseruata huiusmodi ac quamlibet ipsarum uel ipsorum iuxta continentiam atque
formam subscripti instrumenti auctoritate ordinaria libere et licite conferri ac de illis prouideri et disponi posse in omnibus
ac per omnia perinde, acsi apostolice siue Sedis uel legatorum predictorum littere seu reseruationes nullatenus inuenirentur
emanasse nec fierent tempore procedente, omnes quoque et singulos processus huiusmodi ac in eis contentas pro tempore excommunicationum,
suspensionum et interdicti sententias aliasque ecclesiasticas penas et censuras, necnon totum id et quidquid contra huiusmodi
nostrorum statuti, ordinationis et constitucionis tenorem fieri uel attemptari contigerit, nullius subsistere roboris firmitate.
Non obstantibus constitutionibus et ordinacionibus apostolicis ceterisque contrarijs quibuscumque. Tenor uero dicti instrumenti
de uerbo ad uerbum sequitur et est talis:
In nomine Domini Amen. Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ad perpetuam rei memoriam.
Inter cunctas solicitudines cure nostre illud potissimum arbitramur, si ea, que in ecclesia nostra deformata, deordinata et
defectuosa cernimus, pro diuini cultus augmento, animarum salute et ipsius ecclesie nostre honore ad bonum ordinem operosa
diligentia reuocamus. Sane attendentes, qualiter in ecclesia nostra in luminaribus, vino et alijs utensilibus ad cultum et
scacrificium diuinum necessarijs, de fructibus decimarum in villis Catsiewo, Poslugowo et Czawgewo,2) alias mense archiepiscopalis pro eisdem dudum per nostros antecessores attributorum, non potest sine graui penuria et defectu
sufficere, nos uolentes huiusmodi defectum supplere et excutere, ut huiusmodi luminaria, uinum et alia predicta habundantius
ministrentur, decimas mense nostre in Gora et Gole districtus Dzbarzensis et Gneznensis villis, necnon decem lapides sepi in macellis seu carnificibus nostre ciuitatis Zneimensis
annis singulis ac omnes et singulas penas et multas magnas et paruas, tam iudiciales curie et consistorij nostri Gneznensis,
quam eciam extraiudiciales siue pro uiolenta manuum iniectione in clericos seu execratione cimiteriorum ac uiolatione immunitatum
ipsarum @?@uel alias ex quauis alia causa debeantur et que per archiepiscopos Gneznenses tam de iure, quam de consuetudine
antiqua et statutis prouincialibus exigi solite sunt et leuari, excepto dum ipsa cimiteria et ecclesie per suffraganeum nostrum
in pontificalibus, cui ipsas ad uoluntatem concessimus, reconciliabuntur, qui ipsas penas tunc tempore reconciliationis pro
se exiget, pro eisdem luminarijs cere et olei, vino, oblatis, sacrarumque vestium et pallarum, ampularum, carbonum, cordacum
seu funum comparacione, refectione et locatione ac alijs quibuscumque uestibus ad cultum diuinum et sacrificium necessarijs,
de ratificatione, consilio et consensu venerabilium fratrum nostrorum, uidelicet capituli Gneznensis donauimus, incorporauimus
et adiuximus ac donamus, incorporamus et adiungimus in perpetuum per presentes, decernentes unacum fratribus nostris predictis,
quod dicte decime antique et eciam alie prescripte, per nos donate, incorporate et adiuncte, ac pene seu mulcte per vicecustodes
dicte ecclesie Gneznensis, qui fuerint pro tempore, fideliter coligantur, exigantur et leuentur, ac de eisdem predicta necessaria
et utensilia ac onera suppleantur, quodque officialis curie archiepiscopalis pro tempore existens, penas consistoriales et
extra iudicia vicecustodibus fideliter inscriptas edere et processus desuper necessarios contra debitores ipsarum decernere
teneatur. Quiquidem vicecustodes de omnibus et singulis per eos leuatis, perceptis et expositis in generali capitulo bis in
anno celebrari consueto, coram archiepiscopo et capitulo, uel absente archiepiscopo coram vicario archiepiscopali et capitulo
aut alijs per eos ad hoc deputatis, racionem plenam facere teneantur, sintque prouidi in accendendo et extinguendo candelas,
lampas et luminaria, super modum lucendo cera, oleum, sepe debeat, alias minus lucendo ecclesia obscurior existat; quodque
in premissis ac rerum ecclesiasticarum ipsis @creditarum@ conseruatione fidelem et diligentem curam gerant, et omnia cum discretione
agant, que noscitur omnium uirtutum esse magistra; quod si dicti vicecustodes ambo uel eorum alter inutiles fuerint adinuenti,
remoueantur, ut indecentibus et inutilibus ministris eiectis, apti domui Dei ministri deputentur. Item quia oculata experientia
in minoribus constituti ....... nostram ad hanc ecclesiam nostram ..... ....... prouincie nostre Gneznensis, quam pro debito
officij nostri et precepto sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidentia pape V agimus,
experti sumus defectum confessorum et penitentiariorum pro confessionibus hominum utriusque sexus ad sedem archiepiscopalem
accedentium audiendis, ex quo multe et graues negligentie animarum sunt commisse, propter quod nos uolentes, quantum nobis
possibile est, huiusmodi defectui prouidere, quodque penitentes confessores ydoneos omni hora congrua in ecclesia nostra reperire
ualeant, habito sufficienti consilio et tractatu fratrum nostrorum et capituli predicti ac de eorum ratihabitione et consensu,
quatuor altaria in dicta nostra ecclesia de bonis mense archiepiscopalis creata et dotata, vnum in capella retro chorum sanctorum
Michaelis et Nicolai, cui magister Michael de Iunawlodz, aliud in capella ante antiquum thezaurum, cui Vincentius quondam archidiaconus Wneouiensis, tertium sancti Nicolai confessoris
in dextra parte chori, in ambitu iuxta columnam, cui preerat Paulus de Clodawa, quartum sancti Iohannis Baptiste in corpore ecclesie ex opposito tumbe sancti Adalberti uersus meridiem, quod dicitur in
wlgari Cawon, cui Iohannes Radzicha prefuit et deseruiuit, de presenti pro quatuor penitentiarijs et confessoribus perpetuo in ipsa ecclesia
mansuris deputauimus, incorporauimus ac deputamus et incorporamus necnon unacum dicto capitulo instituimus et ordinamus, quod
uacantibus per cessum et decessum aut alias de iure uel de facto eisdem altaribus ac eorum quolibet, ipsa altaria nulli alteri
conferantur, nisi ydoneo et discreto sacerdoti ac perito per examen in scientia reperto ad confessiones audiendas. Quiquidem
penitentiarij eo ipso, quod ad altaria predicta instituti per archiepiscopum pro tempore fuerint, extunc censentur habere
plenam auctoritatem confessiones audiendi et absoluendi confessos etiam in casibus Sedi archiepiscopali specialiter reseruatis,
nisi aliquos casus archiepiscopus pro tempore uelit esse exceptos et pro se specialiter reseruatos. Quiquidem penitenciarij
in eorum altaribus missas infrascriptas, uidelicet in altari ante thezaurum antiquum diebus dominicis singulis de sancta Trinitate,
in altari uero sancti Michaelis singulis ferijs tercijs de sancto Adalberto patrono nostro. ad altare uero sancti Nicolai
singulis ferijs quartis missam pro pecatis, et in altari, quod Cawnon dicitur, sancti Iohannis Baptiste singulis ferijs sextis de sancta Cruce, quando festa solemnia non occurrunt in eisdem diebus
et copia temporis affuerit, decantare aut alias legere teneantur, oneramusque magistrum scole pro tempore, quod ad singulas
missas decantandas octo scolares adolescentes ordinet et quilibet penitenciarius altarista magistro scole unam marcam annis
singulis perpetuis temporibus persoluat, nichilominus tamen ipsi penitentiarij alia officia et onera dictis altaribus imposita
per se uel per alios peragere et suplere debeant et non alibi, quam in ecclesia in sedibus seu cathedris eis deputatis uel
deputandis huiusmodi confessiones audiant et absoluant, necnon ad residentiam personalem continuam teneantur, nec ualeant
aliquod beneficium in altari seu penitentiaria retinere, alias quamprimum beneficium curatum ex dictis penitentiarijs fuerit
aliud assecutus, ydoneus penitentiarius canonice in locum ipsius ad penitentiariam et altare surrogetur. Item quamquam in
concilio generali sit statutum salubriter, quod quelibet ecclesia metropolitana ad minus vnum magistrum in theologia habeat,
qui sacerdotes et alios in sacra pagina doceat, et etiam hijs presertim informet, que ad curam animarum spectare dinoscuntur,
quia tamen in nostra ecclesia metropolitana Gneznensi, ,in qua septem dignitates et viginti quatuor canonicatus et prebende
distincte ab inuicem sufficienter dotate existunt, actenus prefatum statutum salutare est neglectum, nos uolentes huiusmodi
negligentiam excuttere, habito sufficienti tractatu et digesto consilio fratrum nostrorum Gneznensis capituli ac de ipsorum
ratihabitione et consensu, ad laudem et gloriam omnipotentis Dei, salutem animarum, profectum et honorem nostre ecclesie,
attento, quod ipsa ecclesia per longam distantiam a locis studiorum generalium, in quibus copia doctorum sacre pagine et iuris
canonici et facultas docendi habetur, elongata est atque distat, propter quod sepius consilia tam pro salute animarum, quam
defensione iurium ecclesie commode haberi non possunt et salus animarum ac ecclesie defensio negliguntur, cupientes unacum
dictis fratribus nostris iuxta dispositionem dicti concilij nostre ecclesie prouidere et duas prebendas in dicta nostra Gneznensi
ecclesia, vnam, que dictur prebenda de Falcow, quam honorabilis Nicolaus de Gorka, pro magistro in theologia, aliam uero, que dicitur prebenda de Werocza alias Lopyenno, quam dominus Nicolaus de Czeschewo ad presens obtineat, pro doctore in iure canonico deputauimus et assignauimus ac eciam deputamus et assignamus, statuimusque
et ordinamus, quod uacantibus dictis canonicatibus et prebendis per cessum et decessum dictorum Nicolai et Nicolai seu alias
quouismodo de iure uel de facto, ipse prebende et earum quelibet nulli alteri conferantur nec aliquis recipiatur ad easdem,
sed ad ipsas prebendas, quorum canonicatus exnunc prout extunc cum dicto nostro capitulo extinguimus et tollimus et habere
uolumus pro extinctis et subblatis, ad vnam magister in theologia et ad aliam doctor in iure canonico, prout superius dispositum
est, per nos et archiepiscopum pro tempore, uel eo in remotis agente, per eius in spiritualibus vicarium aut Sede uacante
per administratorem unacum capitulo seu maiori et saniori parte ipsius capituli eligantur, qui horis competentibus in ipsa
ecclesia seu lectorio ad hoc deputato, theologus in sacra pagina et iurista in iure canonico, quilibet eorum duas uel tres
lectiones in qualibet ebdomada, quando dies celebres festiui non impedient, legere uel docere ac pro salute animarum penitentiarijs
ipsius ecclesie et alijs necnon ad profectum ipsius ecclesie consulere teneantur. Decernimus tamen et uolumus iuxta dicti
concilij decretum, quod dicti magister et doctor electi per hoc non efficiantur nec censeantur canonici in ipsa ecclesia,
sed tamdiu redditus prebendarum percipiant, quamdiu perstiterint in legendo uel docendo; ipsis uero legere et docere cessantibus
aut alias non ualentibus, alij ydonei, qui docere ualeant, per archiepiscopum et capitulum in locum eorum, ut superius tactum
est eligantur, sed nichilominus ipsi magister et doctor stallum in choro habeant et superpiliciati et dalmutiati cum alijs
canonicis, nisi religiosi existant, incedere teneantur. Preterea quamuis bone memorie Nicolaus quondam archiepiscopus ecclesie
Gneznensis, noster immediatus predecessor, mansionarios in dicta ecclesia Gneznensi pro officio de beata Maria virgine nocturno
et diurno decantando instituerit et de certis fructibus et decimis mense archiepiscopalis sufficienter dotauit, quia tamen
nullo dato ordine, qui per dictos mansionarios seruari debeat, prout Deo placuit, de medio est sublatus, eatenus nos uolentes
pium conceptum dicti nostri predecessoris perducere ad effectum, de ratihabicione et consensu dicti capituli nostri dictam
mansionariam confirmamus, decimasque in Zorawa, in Lyppini, in Czeslawicze, in Borowo, in Wysznyewa, in Luthcowo et maldratas in Mirzewo villis,3) per dictum predecessorem nostrum designatas et donatas, denuo donamus et incorporamus pro sustentatione ministrorum mansionarie
antedicte, statuimusque et ordinamus, quod decem mansionarij et ministri de dictis fructibus decimarum sustententur et quod
cuilibet ministro dictributiones cotidiane de dictis fructibus per diuisorem ex ipsis ad hoc deputatum et per precentorem
et mansionarios electum, singulis diebus equaliter assignentur, et si quidem residui fuerint in fine anni, inter ipsos mansionarios
diuidantur parimodo. Quiquidem mansionarij manuales sint, non perpetui, ad nutum remouibiles, si minus utiles fuerint, et
ad personalem residentiam teneantur; et si aliud beneficium aliquis ipsorum assecutus fuerit, uel se ultra duos menses continue
uel interpellate de licentia aut absque licentia archiepiscopi aut sui in spiritualibus vicarij seu officialis in anno absentauerit,
eo ipso locum suum amittat et alter ydoneus pro explendo officio in locum ipsius per archiepiscopum surrogetur. Indulgemus
tamen, quod mansionarius de licentia et ex iusta necessaria causa absens per dictos duos menses per substitutum ydoneum et
sufficientem ualeat deseruire, sed nichilominus careat distributionibus, que alijs personaliter deseruientibus largientur;
absens uero sine licentia predicta illa pena per precentorem pro cuiuslibet hore negligentia priuatur, qua residentes et negligentes
diuinis interesse punientur, ne continuantis absentiam, quam obedientiam et residentiam melior conditio habeatur. Iurisdictionem
uero in ipsos mansionarios precentori, qui fuerit pro tempore, damus et concedimus, qui eosdem tam pro negligentijs circa
officium eis iniunctum per subtractionem distributionum, quam etiam pro alijs excessibus per| penas congruentes punire et
mulctare plenam habeat facultatem; sed si nos uel aliquis noster successor archiepiscopus aliquem ex mansionarijs pro capellano
uel cantore duntaxat in curia sua retinere uoluerit, talis per substitutum ualeat deseruire et distributiones percipere, que
mansionarijs personaliter deseruientibus largiuntur; absentie uero substituti in damnum mansionarij predicti computentur.
Poterit etiam dictus precentor aliqua statuta pro dictis mansionarijs et ipsorum regimine edere et fabricare, ipsaque statuta
archiepiscopo et capitulo pro ipsorum ratificacione exhibere; ad que statuta obseruanda predicti mansionarij teneantur, qui
eciam mansionarij omnibus processionibus ecclesie superpiliciati intersint sub pena carentie distribucionum diei illius. Ceterum
cum prelati et canonici ecclesie nostre Gneznensis, fratres nostri, sint nobiscum vnum corpus et indecens existat, quod vnius
corporis et collegij membra in decimarum percepcione diuerso iure censeantur, igitur nos uolentes prefatos fratres nostros,
prelatos et canonicos circa consuetudinem antiquitus per eos illibate tentam, in perceptione decimarum noualium benigniter
conseruare et ad ipsos caritatem maiorem erga nostram personam circa recuperationem occupatarum decimarum et aliorum iurium
ecelesie nostre allicere et obligare, declaramus et decernimus, quod decime huiusmodi noualium tam in progressione limitum
granicierum et metarum antiquarum uillarum, quam eciam nouarum, que infra terminos, limites, granicies et metas antiquas locantur
et insurgunt ac locabuntur et insurgent in futurum, ad illos prelatos et canonicos dicte nostre ecclesie pertineant, ad quos
decime de antiquis villis et ipsarum limitibus, granicijs et metis pertinent atque spectant. Si uero alique uille noue extra
dictos antiquos terminos, limites et granicies villarum antiquarum locabuntur, decime ipsarum uillarum nouarum, sicut de ceteris
noualibus de tota diocesi Gneznensi secundum consuetudinem antiquissimam illibate, inconcusse et inuiolabiliter obseruatam
ac peruetusta statuta prouincialia prouincie Gneznensis approbata spectent, prout spectant ad dictam archiepiscopalem mensam,
neque hoc ius competens capitulo obtinendi decimas noualium extendi debeat ad ceteros beneficiarios, eciam abbatias, preposituras,
dignitates, personatus, uel officia et pre ...... altaria et ceteraque(?) alia beneficia curata et noncurata collegiatarum,
conuentualium et parochialium, secularium et regularium ecclesiaru ....... diocesis Gneznensis, quorum beneficia prescripta
de mensa archiepiscopali predicta donata decimis et eorum fructibus dinoscuntur. Demum quia comperimus, qualiter altare penes
tumbam sancti Adalberti patroni ecclesie et prouincie Gneznensis apostoli, in medio corporis ipsius ecclesie inter cratas
situm, nullis fructibus pro sustentatione ministri est dotatum, nos uolentes, ut patrono nostre ecclesie honor debitus impendatur,
de ratihabitione et consensu dicti nostri capituli decimas mense nostre in villis Wysnyewa et Lawky pro dicto altari et sustentatione ministrorum ad ipsum altare deseruientium, damus, adiungimus et incorporamus, ipsum altare
cum fructibus ipsius vniuersitati vicariorum canonicalium ecclesie nostre unimus et incorporamus. Quiquidem vicarij per ipsorum
confratres et conuicarios tres missas singulis ebdomadis: vnam de sancto Adalberto, secuudam pro animabus et tertiam de sancta
Trinitate legere, necnon singulis Quatuortemporibus anniuersarium cum speciali collecta nostra et generali pro predecessorum
ac successorum nostrorum archiepiscoporum Gneznensium, prelatorum et canonicorum ac ministrorum dicte ecclesie animabus complere
uigiliasque nouem leccionum et missam pro defunctis voce sonora cum deuocione decantare teneantur, quibus obsequijs prelati
et canonici dicte ecclesie protunc residentes sub pena priuacionis distribucionum illius diei interesse debeant, sed per hoc
dictos uicarios ab ordinarijs uigilijs et missis defunctorum, quas singulis diebus decantare ex statuto obligantur, pro illis
diebus esse nolumus absolutos; decimam uero in Marzelewo,4) quam Budco vicarius, qui in dicto altari continue ministrare consueuit, possidet, ita possideat usque ad tempora sue uite;
ipso uero defuncto ad vsum vicariorum nomine dicti altaris deuoluatur. Item ut iuxta prouincie nostre laudabilem consuetudinem
pro excitatione deuotionis in populo Christiano, et ut solemnia et celebria festa ab alijs non celebribus distinguantur in
diuinis, pro magistro cantante et pulsante in organis ecclesie et sustentationem eius decimam manipularem mense nostre in
villa Lubyen districtus Pisdrensis perpetuo damus et assignamus et incorporamus. In quorum fidem et testimonium premissorum presentes
nostras constitutionis et ordinationis literas per notarios infrascriptos subscribi et publicari, nostroque et dicti capituli
nostri sigillis maioribus iussimus communiri. Actum et datum in ecclesia nostra Gneznensi, in loco capitulari, die Martis,
vicesima septima mensis Aprilis anno Domini millesimo quadringentesimo uicesimo octauo, indictione sexta, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Martini diuina prouidentia pape V, anno vndecimo, hora quasi tertiarum. Presentibus
et consentientibus venerabilibus et honorabilibus fratribus nostris: Iohanne decano, Nicolao decretorum doctore, archidiacono,
Iohanne cantore, Andrea scolastico, Iohanne cancellario, Nicolao de Gorka, Martino Chrapek, Albrico de Madlna, Adam decretorum doctore, Nicolao Iaroczsky, Nicolao Bronissij, Paulo de Czechowo, Benedicto officiali, Iohanne Winelsky, Iohanne de Radzicza, Mathia Dria et Paulo Gysziczsky, prelatis et canonicis eiusdem ecclesie nostre Gneznensis, ad sonum campane capitulariter
congregatis, necnon discretis viris Nicolao Czanszinsky, Nicolao Zemsky, Nicolao de Iunowlodz vicarijs et Petro vicecustode dicte Gneznensis ecclesie, testibus ad premissa uocatis specialiter et rogatis. Et ego Andreas
Derslai de Iaczkowo clericus Gneznensis diocesis, publicus auctoritate imperiali notarius, prefatique reuerendissimi in Christo patris et domini,
domini Alberti archiepiscopi sancte Gneznensis ecclesie et primatis, factique huiusmodi coram eo scriba, quia predictis constitutionibus,
ordinationibus, dispositionibus et statutis, ac alijs omnibus suprascriptis unacum prenominatis testibus et circumspecto viro
magistro Martino Pauli infrascripto notario presens interfui, eaque sic fieri uidi et audiui, ideo alijs arduis negotijs occupatus,
presentes constitutionum et ordinationum literas per alium fideliter scribi procuraui, meque hic manu propria subscripsi et
in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis unacum appensione sigillorum maiorum predictorum
dominorum archiepiscopi et capituli consignaui, uocatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
Et ego Martinus Pauli de Goloczicze clericus Gneznensis diocesis, publicus auctoritate imperiali notarius, prefatique venerabilis capituli ac ipsius actorum
scriba, quia predictis constitutionibus, ordinationibus, dispositionibus et statutis, ac alijs omnibus suprascriptis unacum
prenominatis testibus et circumspecto viro magistro Andrea Derslai suprascripto notario presens interfui eaque sic fieri uidi
et audiui, ideo alijs arduis occupatus negotijs presentes constitutionum et ordinationum literas per alium fideliter sribi
procuraui, meque hic manu propria subscripsi et in hanc publicam formam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis,
unacum appensione sigillorum maiorum predictorum dominorum archiepiscopi et capituli consignaui, uocatus et requisitus in
fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre communitionis, confirmationis, suppletionis, statuti, ordinationis et
constitutionis infringere uel ei ausu temerario contraire; si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis
Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum anno Incarnationis dominice
millesimo quadringentesimo tricesimo primo, IIII kalendas Decembris, pontificatus nostri anno primo. - CXX. - P. de Magio,
- Meynhardus.
(na zakładce) C. de Thomacellis.
Oryginał na wielkim arkuszu pargaminu, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 405), opatrzony
jest ołowianą bulą papieża Eugeniusza IV, zawieszoną na sznurku z czerwonego i żółtego jedwabiu. Sam dokument jest zwłaszcza
na zagięciach mocno przyniszczony i niektóre ustępy niedoodczytania zniszczone.
1)Wiśniewo, wieś w pow. szredzkim.
Ławki, wieś w pow. mogilnickim.
2)Karszew, wieś w pow. kolskim, par. Dąbie.
Posługowo, wieś w pow. wągrowieckim, par. Kołdrąb.
Czewojewo, wieś w pow. mogilnickim.
3)Żórawa, wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. kcyńskim.
Lipiny, z licznych wsi tej nazwy, któreby były, wiedzieć nie mogę.
Czesławice, wieś w pow. wągrowieckim.
Borowo może leżeć albo w pow. szredzkim, albo kościańskim, albo chodzieskim.
Wiśniewo, wieś w pow. szredzkim.
Ludkowo, wieś w pow. mogilnickim, par. Łowce.
Mierzewo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
4)Marszelewo, wieś dziś nieistniejąca.
Dokument Nr 528
1432. die 9. mensis Februarii, in Lublin.
Mathias Borek de Opieczna testatur, sese a Wladislao II. rege Poloniae castrum et civitatem Wschowa ad manus fideles accepisse.
Ego Mathias Borek alias Stronczek de
Opyeczna recognosco tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, me recepisse castrum et ciuitatem
Wschowa cum ipsorum districtu a serenissimo principe, domino Wladislao Dei gracia rege Polonie etc. domino graciosissimo ad manus
fideles in tenutam et gubernacionem. Quodquidem castrum et ciuitatem
Wschowa promitto et sub fide et honore polliceor fideliter seruare et premunire ipsique domino regi et nulli alteri resignare, aut
illi, cui personaliter commiserit sua serenitas, dum fuero ad hoc faciendum requisitus. In casu autem, quo in dicto domino
rege humanitus aliquid fieri contingat, extunc inclitis natis suis Vladislao et Kazimiro et serenissime principi, domine Zophie
Dei gracia regine Polonie, tanquam tutrici, absque dolo et fraude tradam, condescendam et resignabo. Sic me Deus adiuuet et
sancta Dei euangelia. Harum quibus sigillum meum est appensum testimonio literarum. Datum in
Lublin sabbato die post festum sancte Dorothee anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo secundo.
Teka Naruszewicza 15 N. 48 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 529
1432. die 14. mensis Augusti, in Wiślica.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni Bosiedowski iudici Vladislaviensi C marcas in castro et oppidi Babimost inscribit.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo pensantes grate fidelitatis obsequia, quibus nobis nobilis Iohannes Bosyedowski iudex Vladislauiensis,
familiaris noster fidelis dilectus, placere meruit et complacebit aucta fide prestancius in futurum, horum intuitu ad instantes
suas peticiones centum marcas monete et numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, pro ipso
apud strenuum Petrum Cordebog subcamerarium Posnaniensem, in quibus eidem obligabatur, intercessimus et intercedimus per presentes.
Quasquidem centum marcas prefato Petro Cordebog in (et) super castro nostro et oppido
Babimost1) ac villis ad ipsa spectantibus, dedimus, assignauimus, inscripsimus, damusque et inscribimus per presentes, per ipsum habendum,
tenendum, vtifruendum pacifice et quiete possidendum, cum omnibus fructibus, censibus, redditibus, prouentibus et obuencionibus
vniuersis tamdiu, quousque sibi vel suis successoribus prefate centum marce fuerint plenarie persolute. Quibus exsolutis dictorum
castri, oppidi et villarum ad ipsa spectancium possessio ad nos et successores nostros deuoluetur pleno iure. Nostris iuribus
regalibus in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum in
Wislicia feria quinta in vigilia Assumpcionis beate Marie anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo secundo. - Ad relacionem
magnifici Iohannis de
Konyeczpole.
Teka Naruszewicza 15 N. 55 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała
pieczęć na pasku pargaminowym.
1)Babimost, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 530
1432. die 6. mensis Septembris, in Wolborz.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro de Bnin castellano Gnesnensi C marcas in civitate Mosina inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo consideratis et inspectis fidelibus seruicijs magnifici Petri de
Bnyn castellani Gneznensis, quibus nobis placere meruit et aucto fidelitatis studio prestancius poterit complacere, horum et aliorum
meritorum intuitu volentes ipsum prosequi gracia et fauore, sibi centum marcas monete et numeri Polonicalium, quadraginta
octo grossos in quamlibet marcam computando, in et super ciuitate nostra
Moschina,1) in terra Maioris Polonie sita, et villis ad ipsam spectantibus, quas sibi alias per presens inscribimus, damus, donamus,
ascribimus et largimur. Quodquidem opidum tenebit, habebit, vtifruetur et pacifice cum omnibus et singulis vtilitatibus possidebit,
quousque sibi aut suis legittimis successoribus per nos vel successores nostros dicte centum marce cum alijs ibidem inscriptis
ad plenum fuerint persolute; quibus exsolutis dicti oppidi et villarum possessio ad nos et successores nostros reuertetur
pleno iure: stacionibus et iuribus nostris regalibus in omnibus semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum appensum est
testimonio literarum. Datum in
Wolborz sabbato proximo post s. Egigij, anno Domini millesimo quadringentesimo trigesimo secundo. - Relacio magnifici domini [Vladislai]
de
Opporow, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszywicza 15 N. 59, z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem.
1)Mosina, miasto w pow. szremskim.
Dokument Nr 531
1432. die 25. mensis Novembris, in Pyzdry.
Iudicii Calissiensis decretum, de intromissione Nicolai de Grabowo in molam iumentariam, in civitate Srzoda sitam.
Nos Troianus de
Lekno iudex et Bogussius de
Budzislaw subiudex Kalisienses generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
CCCC tricesimo secundo in terminis particularibus feria tercia in die beate Katherine
Pysdry celebratis, quibus nobiles Bogussius de
Coschuthi capitanei, Iacussius de
Podlesze palatini, Sandiuogius de
Gorinino iudicis, Stanislaus de
Cziszewo subiudicis, Iaszko de
Tharnowo succamerarij, Nicolaus de
Ossek vexilliferi vicesgerentes ceterique domini et officiales presidebant iudicio regali, iudicantes, ibi veniens Przeduogius
ministerialis ius reddens recognouit, quomodo impossessionauit nobilem Nicolaum de
Grabowo in molendinum equorum in ciuitate
Srzoda, in tenutam strenui Suczka de
Rzeuicza, prout eius litere adiudicatorie canunt et ibi nullus impugnauit. Quiquidem domini audita ministerialis recognicione, sentenciauerunt
dictam possessionem in suo vigore permanere. Super quo iudicatum soluit. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus
sunt appensa. Datum die, loco et anno, quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 406), opatrzony jest dwiema okrągłemi
pieczęciami ze zwykłego wosku, z których pierwsza wyobraża w obwódce z czterech łuków tarczę z herbem Topór. Napis otokowy
uszkodzony:
@? sthr ....... iudicis. kalihen.@
Druga pieczęć zupełnie zniszczona, wyobraża w tarczy ślad herbu Sulima.
Dokument Nr 532
1433. die 4. mensis Martii, in Opatów.
Wladislaus II. rex Poloniae Bartholomaeo Basz tertiam metretam molae cuiusdam in civitate Srzem ad fluvium Warta exstructae,
confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature commoda nihil dignius memoria habeatur, opportunum
existit, vt actus hominum literarum apicibus et testium annotacione perhennentur, ne lapsu temporis euanescant. Proinde nos
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanie princeps supremus,
Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris,
presencium noticiam habituris, quomodo consideratis et attentis non modicis et varijs edificiorum ruinis molendini nostri
maioris, in ponte antique ciuitatis
Szrem1) et fluuio
Vartha siti, alias per famosum Coth olim molendinatorem testamentaliter pro altaristis legati et deuoti, ex quo nobis non pauca
dampna nostrisque ciuibus in ipsorum regimine pressura propter inaduertenciam et tardam ipsius preparacionem prouenire videbantur,
illud eisdem altaristis vendendum mandauimus, volentes in ipso nobis adaugere vtilitates et profectus. Quod molendinum de
speciali nostra sciencia et consensu famosus Bartholomeus alias Basz ciuis noster ibidem de
Szrem liberauit et comparauit titulo perpetuo et in euum, de nouoque erexit et construxit proprijs sumptibus et impensis. De cuius
industria habentes plenam fidem, volentes ipsum pro suis meritis consolari, sibi et suis successoribus legittimis terciam
metretam seu mensuram omnium emolumentorum grani cuiuslibet et seminis de eodem molendino proueniencium, duabus pro nobis
et nostris successoribus reseruatis, cum omnibus ipsius vtilitatibus, fructibus, redditibus et prouentibus inscribimus perpetuo
et in euum, tenendum, habendum, vtifruendum, vendendum, donandum, commutandum et perpetuo pacifice possidendum. In quo molendino
et non alibi omnes et singuli ciues et incole ciuitatis
Szrem, quociens contingat, brasea violare(s) et a quolibet braseo quatuor denarios minute pecunie ipsi molendinatori soluere sint
astricti. Pro cuius preparacione, quociens illud rui contingat, aggeris disposicione, ferramentis et lapidibus molaribus nos
et nostri successores denarios duos et sui successores tercium denarium dare et soluere debebimus, omniaque robora et rubeta
opportuna pro eodem molendino per nostros officiales disponi et ad locum molendini conduci tenebuntur, in ipsoque molendino
de anno ad annum pro nobis duos porcos et pro se tercium molendinatores pro tempore existentes seruabunt, nutrient et pabulabunt,
sub molendinoque predicto et aggere ipsius gulgustris et in fluuio hamis (?) pro vsu suo pisces piscandi habeant plenam facultatem.
Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum in
Oppatow maiori feria quarta ante dominicam Reminiscere anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo tercio. Presentibus: reuerendo
in Christo patre, domino Sbigneo Dei gracia episcopo Cracouiensi, magnificisque et strenuis: Spytcone de
Tarnow palatino Sandomiriensi, Andrea de
Luben subcamerario Dobrzinensi, regni nostri Polonie thezaurario, Iohanne de
Sprowa, iudice Sandomiriensi, Iohanne venatore Cracouiensi et Iohanne Taska de
Konyeczpole, alijsque fidedignis. Datum per manus reuerendi in Christo patris, domini Iohannis Dei gracia episcopi Vladislauiensis, cancellarij,
et venerabilis Vladislai de
Opporow decretorum doctoris, decani Cracouiensis et prepositi Lanciciensis, Sedis apostolice prothonotarij et vicecancellarij regni
Polonie, sincere dilectorum. - Ad relacionem eiusdem magnifici Iohannis Thaska de
Conyeczpole.
Teka Naruszewicza 15 N. 81 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała
pieczęć z czerwonego wosku na sznurku z jedwabiu zielonego i karmazynowego.
1)Szrem, miasto powiatowe w ks. poznańskiem.
Dokument Nr 533
1433. die 7. mensis Aprilis, Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum arbitrale, inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et heredes de Łąka litem dirimens.
Ad perpetuam rei memoriam. Nos Adam iudex necnon Andreas subiudex terre Llanciciensis generales, significamus tenore presencium,
tam presentibus, quam futuris, quibus expedit, vniuersis, quod accedentes nostram ad presenciam, necnon aliorum nobiscum presidencium
strenui milites, Mathias castellanus Brzezinensis, et Przeczslaus Grzymala de
Brynicze tamquam arbitri et amicabiles compositores recognouerunt, quomodo concordauerunt partes infrascriptas, videlicet reuerendissimum
in Christo patrem, dominum et dominum Albertum archiepiscopum Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis et primatem eiusque capitulum
Gneznense ex vna, et nobiles Clementem et Swanthopelkonem, fratres germanos, eorumque matrem, vxorem eiusdem Swanthopelkonis,
et Iohannem Malik, Bretam awam suam aliosque coheredes, et si qui sunt ius habentes de
Llanka parte ex alia, sub vadio seu pena vallata centum marcarum, quam fideiusserunt pro domino archiepiscopo et capitulo domini
Derslaus Byelawsky de
Woyschoke, pro dominis vero Swanthopelkone, Clemente, Iohanne Malik, Bretha awa sua et matre, vxore dictorum Clementis et Swanthopelk
necnon alijs heredibus et ius habentibus ad hereditatem
Llanka predictam, domini Przeczlaus Grzymala et Paschko Domaraczsky, manu coniuncta, et primo prefati domini compromissarij extinxerunt
et mortificauerunt et in nichilum redigerunt omnes terminos iudiciales, qui pendebant in iudicijs regalibus inter dominum
archiepiscopum et procuratores suos, presertim Placzkonem et condam dominum scolasticum Lanciciensem ex vna, et predictos
dominos Clementem, Swanthopelkonem et matrem ipsorum et coheredes ipsorum parte ex alia, super quibuscumque controuersijs
fluuij et aquarum defluencium inter
Pyantek et
Llanka,1) et literas tam citatorias, quam eciam sentenciarum diffinitiuarum inter easdem partes, dominos archiepiscopum et Cristinum
olim patrem dictorum Clementis et Swanthopelkonis, et ecciam prefatum dominum scolasticum Lanciciensem, item quod dominus
archiepiscopus debet precludere seu obstruere et aggerem facere ad spissitudinem quatuor vlnarum, fossatum nowm, quod Raczek
procurator in
Phyanthek fecerat in prato domini archiepiscopi anno plusquam preterito, item, quod licitum sit et liberum domino archiepiscopo et
suis successoribus, quociens et quando opus eis videbitur, reparare, reducere et fodere per vadum incipiendo ab illo loco,
vbi influit in vadum fluuius a molendino
Sulkowsky, et facere fossatum transitumque huiusmodi aque per huiusmodi vadum in latitudine et profunditate, prout sibi domino archiepiscopo
placitum fuerit vsque ad molendinum suum archiepiscopale, ita tamen, quod non proiciat sub pontem terram nec precludat sub
ponte aquam fluuij antiqui, granicies facientis; sed licebit sibi domino archiepiscopo et ipsius successoribus per vadum facere
fossatum, proiciendo terram ad vtramque partem, incipiendo a predicto fluuio currente a molendino
Sulkowsky, ut prefertur; item quod prefatis dominis de
Llanka sit licitum et liberum similiter recipere et fodere fossatum et transitum aque, que granicias facit et currit a ponte, inferius
incipiendo a loco, in quo pali duo sunt infixi, ex utraque parte eiusdem fluuij granicias wlgariter
graniczna rzeka, et ducere eandem aquam per fossam, per quam modo currit et non alias, ad villam ipsorum
Llanka; sub ponte vero suprascripto et vsque ad dictos palos primos non debent prefati domini de
Llanka reparare fluuium nec fossatum facere, sed debent esse
kopczones sipati ex vtraque parte fluuij predicti. Item quod debent ex utraque parte eiusdem fluuij, qui facit granicias, antiqui,
infigi pali uel
Kopczones, vbi poterint sipari usque ad granicias Pyckam inferius. Et ista omnia prefate partes debent seruare illibata et inuiolata
sub eadem pena centum marcarum. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Llancicie
feria tercia post dominicam Ramispalmarum, anno Domini M CCCC tricesimo tercio, concordia vero in
Pyathek opido post dominicam Iudica. Presentibus strenuo ac nobilibus Iacobo Beskowsky, Iohanne Borschinsky, Stanislao Warschyczsky,
Iohanne Pyeszkowsky, Petro Modlyensky et alijs quam pluribus fidedignis testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 407), opatrzony jest dwiema niewielkiemi
okrągłemi pieczęciami ze zwykłego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych, z których pierwsza wyobraża w tarczy herb
Janinę. Napis otokowy: @gotyk@.
Druga wyobraża herb Jastrzębiec; napis otokowy: @gotyk@.
1)Piątek, miasteczko w pow. łęczyckim.
Łęka, wieś w tymże powiecie, par. Piątek.
Dokument Nr 534
1433. die 7. mensis Aprilis, Lanciciae.
Proxime praecedentis decreti aliud argumentum.
In nomine Domini amen. Nos Thomas de
Sobotha iudex et Andreas de
Wroblewo subiudex terre Lanciciensis generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris,
horum noticiam habituris, quod in actis librorum iudicialium predicte terre Lanciciensis invenimus continerj materiam concordie
infrascriptam, acticatam seu notatam tempore olim domini strennui Ade de
Thur, protunc iudicis Lanciciensis, nostrj predecessoris, cuius tenor sequitur et est talis:
"Feria secunda post dominicam Iudica in
Pyanthek talis concordia facta est per dominos Mathiam castellanum Brzezinensem et Przeczslaum Grzimala de
Orinycze, prout sequitur in articulis infrascriptis, inter reuerendissimum in Christo patrem, dominum Albertum archiepiscopum Dei gracia
sancte Gneznensis ecclesie et primatem eiusdemque capitulum Gneznense, ex vna, et nobiles Clementem et Swanthopelkonem fratres
germanos eorumque matrem et vxorem eiusdem Swanthopelkonis, et Iohannem Malyk, Gretham awam suam aliosque coheredes, et si
qui sunt ius habentes, de
Lanka, parte ex alia, sub vadio et pena vallata centum marcarum, quam fideiusserunt pro domino archiepiscopo et capitulo dominus
Derslaus Byelawsky de
Wyschokye, pro dominis vero Swanthopelkone, Clemente, Iohanne Malyk, Gretha awa sua et matre dictorum Clementis et Swanthopelkonis necnon
alijs heredibus et ius habentes ad hereditatem
Lanka predictam, domini Przeczslaus Grzimala et Passko Domarzaczsky manu coniuncta. Et primo prefati compromissarij extinxerunt
et mortificauerunt et in nichilum redegerunt omnes terminos iudiciales, qui pendebant in iudicijs regalibus inter dominum
archiepiscopum et suos procuratores, presertim Raczkonem et quondam dominum scolasticum Lanciciensem, ex vna, et predictos
dominos Clementem, Swanthopelkonem et matrem ipsorum et coheredes ipsorum, parte ex alia, super quibuscumque controuersijs
occasione fluuij et aquarum defluencium inter
Pyanthek et
Lanka1) et litteras tam cittatorias, quam eciam sentenciarum diffinitiuarum inter easdem partes, dominos archiepiscopum et Cristinum
olim patrem dictorum Clementis et Swanthopelkonis et eciam prefatum dominum scolasticum Lanciciensem. Item quod dominus archiepiscopus
debet precludere sev obstruere et aggerem facere ad spissitudinem quatuor vlnarum, fossatum nowm, quod Raczek procurator in
Pyanthek fecerat in prato domini archiepiscopi anno plusquam preterito. Item quod licitum sit et liberum domino archiepiscopo et suis
successoribus, quociens et quando opus eis videbitur, reparare, reducere et fodere per vadum incipiendo ab illo loco, vbi
influit fluuius in vadum a molendino Sulkowsky et facere fossatum transitumque huiusmodj aque per huiusmodj vadum in latitudine
et profunditate, prout sibi domino archiepiscopo placitum fuerit usque suum ad molendinum archiepiscopale, ita tamen, quod
non proiciat sub pontem terram nec precludat sub ponte aquam fluuij antiqui granicies facientis; sed licebit sibi domino archiepiscopo
per vadum facere fossatum proiciendo terram ad vtramque partem, incipiendo a predicto fluuio, currente a molendino Sulkowsky,
ut prefertur. Item quod prefatis dominis de
Lanka sit licitum et liberum similiter reparere et fodere fossatum et transitum aque, que granicies facit et currit a ponte inferius
incipiendo a loco, in quo palj duo sunt infixi ex vtraque parte eiusdem fluuij granicies wlgariter
granyczna rzeka, et ducere eandem aquam per fossam, per quam modo currit et non alias ad villam ipsorum
Lanka; sub ponte vero supradicto et usque ad dictos palos primos non debent prefati domini de
Lanka reparare fluuium nec fossatum facere, sed debent esse
kopczones sippati ex vtraque parte fluuij predicti. Item quod debent ex vtraque parte fluuij eiusdem, qui facit granicies, antiqui
deorsum debent infigi pali uel
kopczones, vbi poterint sipparj usque ad granicies
Pyekarj inferius. Et ista omnia prefate partes debent seruare illibata et inviolata sub eadem pena centum marcarum. Acta sunt hec
in Lancicia feria tercia proxima post dominicam Ramispalmarum, sub anno a Natiuitate Domini millesimo quadringentesimo tricesimo
tercio. Presentibus strennuo et nobilibus viris Iacobo Beskowsky, Iohanne Borsinsky, Stanislao de
Warschicze, Iohanne Comassky et alijs quampluribus fide dignis et honore."
Nos itaque Thomas iudex et Andreas subiudex cupientes premissa in vigore optate firmitatis permanere, eadem idcirco literatorie
conscribi fecimus, sigillorum nostrorum cum appensione. Datum Lancicie feria proxima post Cinerum, anno Domini millesimo quadringentesimo
quinquagesimo sexto.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477, fol. 45.
1)Przytoczone tu miejscowości objaśnione zostały przy dokumencie poprzedzającym.
Dokument Nr 535
1433. die 28. mensis Aprilis, Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet donationem IV marcarum annuarum ex proventibus villae Czyrzniewo a Nicolao
de Górka vicariis ecclesiae Gnesnensis factam.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ad rei memoriam sempiternam.
Excelsi solij regnator et largitor omnium bonorum Deus, cuius sapiencie magnitudinem humani non capiunt intellectus, sic sua
ineffabili pyetate dispensat munera graciarum, quod in eorum consideracione sensus hominis ebetantur (s): facit enim ex debili
fortem, balbucienti eloquenciam tribuit et ponit nonunquam humiles in sublimi, habens ad omnia tanquam palmo concludens perfectam
et plenam facultatem. Inter hec tamen transitoria, que ad vsum vite presentis de manu domini suscepisse nos cernimus, iubemur
profecto thezaurizare nobis thezauros inmarciscibiles et transferre piorum operam exercicio in sidereas mansiones. Sane huius
rei gracia wenerabilis frater noster Nicolaus de
Gorka cancellarius Poznaniensis et canonicus Gneznensis ecclesiarum, in scrinio sue meditacionis non indigne recensens, collata
sibi dona in munera temporalis subsidij, quibus eum diuina pyetas respexit pre ceteris et pretulit sua ineffabili bonitate,
et pyetatis exercicijs intentus, ut ea dignis applicaret salutis sue vsibus, obtulit quatuor marcas annui census monete currentis
de censibus medie ville
Czirznewo1) vniuersitati vicariorum ecclesie nostre predicte pro subsidio et emolumento ipsorum, sueque et suorum parentum et successorum
salute, prout hec in litera domini Dobrogostij de
Schamotuli subcamerarij Kalisiensis et capitanei Maioris Polonie tenoris infrascripti plenius continetur, humiliter supplicans, quatenus
predictam donacionem approbare, ratificare et confirmare, censum quoque huiusmodi quatuor marcarum predictis vicarijs appropriare
et incorparare dignaremur. Cuius quidem litere capitanei tenor sequitur in hec verba:
Sequuntur litterae Dobrogostii de
Szamotuły capitanei Maioris Poloniae generalis, de anno 1430. No. 517 praemissae.
Nos igitur Albertus archiepiscopus prefatus ipsius Nicolai cancellarij tam salubrem donacionem tamquam pyam deuocionem brachijs
paterni affectus amplectentes, ac ipsum Nicolaum ad illam, quam proinde sperat assequi gloriam vite eterne, feliciter perducere
cupientes, predictam donacionem ratam et gratam habentes, census quatuor marcarum in prescriptis literis capitanei descriptos,
vti rite et salubriter donantur, collegio vicariorum predictorum ecclesie nostre intytulamus et appropriamus ac presentis
scripti patrocinio confirmamus, ipsosque census ad ius et iurisdiccionem ecclesiasticam assumimus, decernentes, quod deinceps
ecclesiastici habeantur et nominentur, pro ipsorum quoque repetticione et solucione, quemadmodum censibus ecclesiasticis solitum
est, ad forum ecclesiastici iudicis recurratur. Et quia beneficium redditur acceptum officio, ideoque volumus, statuimus et
ordinamus, quod prefati vicarij racione donacionis dictarum quatuor marcarum sint obligati per singulos annos singulisque
Quatuortemporibus anni facere exequias et decantare in ipsa ecclesia Gneznensi vigilias cum Nouem leccionibus, laudibus necnon
vesperis pro defunctis et oracionibus pro animabus, specialiter tamen oracione quoad uixerit dictus Nicolaus cancellarius,
pro peccatis, post eius vero ..... felicem exitum cum oracione speciali pro anima ipsius teneantur; deinde die crastino missam
pro defunctis et tandem tricesimam seu triginta missas similiter legant pro defunctis, continuando simul uel successiue, in
quo ipsorum cuiuslibet consciencias oneramus. Et nichilominus si negligentes fierent, liceret heredibus predicte ville
Czirznewo arrestare predictos census et per hoc compellere ipsos vicarios ad implendum onera supradicta, et extunc ipsis et non alias
persoluendos. In quorum omnium fidem et testimonium premissorum, presentes nostras scribi nostrique sigilli appensione iussimus
communiri. Actum et datum Gnezne feria secunda post festum beati Adalberti, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo
tercio. Presentibus wenerabilibus fratribus nostris: Predwogio preposito, Iohanne decano, Iohanne cantore, Andrea scolastico,
Iohanne cancellario, Nicolao Iarotsky, Adam de
Bandkowo decretorum doctore, Nicolao Bronissij, Benedicto de
Modla oficiali, Iohanne
Rudzicza, Iaroslao de
Cankolewo, Mathia Drya de
Modlischewo, Iohanne de
Nyewesch decano Wladislauiensi, magistro Sandkone de
Czechel, Adam Swinka et Iohanne de
Pnyewy, prelatis et canonicis Gneznensibus nobiscum in capitulo generali congregatis.
Dokument pargaminowy, przechawany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 408). Pieczęć wraz z sznurkiem oderwana.
1)Zapewne dzisiejsze Czerniejewo, miasto w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 536
1433. die 1. mensis Iulii, in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de Toliszkowo D marcas in oppido Pobiedziska inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore prencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attente mentis intuitu perpendentes grata et multum accepta fidelitatis studiosa obsequia, quibus
strenuus et nobilis Albertus de
Tholiskowo, fidelis noster dilectus, maiestati nostre multipliciter placere meruit et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius
poterit complacere, horum intuitu volentes ipsum specialium graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad obsequia nostra continuo
reddere prompciorem, sibi oppidum nostrum
Pobiedziska,1) in terra Maioris Polonie et districtu Gneznensi situm, cum villis ad ipsum spectantibus et pertinentibus, de manibus et
tenuta strenui et nobilis Dobrogostij Colenski, castellani Camenensis, militis nostri dilecti, in ducentis triginta grossorum
latorum et ducentis septuaginta mediorum grossorum marcis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, redimendi,
liberandi et eximendi indulsimus indulgimusque et tenore presencium plenam concedimus facultatem. In quibusquidem quingentis
marcis monete et numeri predictorum ipsum Albertum assecurare et reddere volentes cerciorem, sibi easdem cum centum (latorum)
grossorum et quadringentis marcis mediorum grossorum numeri predicti, quas ab eo promptas et paratas leuauimus et habuimus
pro nostra necessitate, in et super oppido predicto
Pobiedziska et villis nunc spectantibus, inscribimus, deputamus et assignamus tenore presencium graciose, per ipsum et suos successores
legittimos cum omni dominio, vniuersisque et singulis vtilitatibus, fructibus, redditibus, prouentibus, censibus, agris, allodijs,
pratis, campis, syluis, borris, nemoribus, mellificijs, lacubus, piscinis, piscaturis, molendinis, attinencijs et pertinencijs
vniuersis, ad dictum oppidum et villas quomodolibet ex antiquo spectantibus, exceptis nostris stacionibus solitis et iuribus
regalibus, que pro nobis et nostris successoribus ad plenum reseruamus, habendum, tenendum, vtifruendum pacifice et quiete
possidendum, quousque sibi aut suis legittimis successoribus per nos vel nostros successores quingente marce, in quibus oppidum
predictum et villas liberauit et exemit, et quingente, quas nobis mutuauit in moneta et numero descriptis ad plenum fuerint
persolute. Quibus exsolutis oppidi et villarum possessio ad nos et nostros successores reuertentur pleno iure. Harum quibus
sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Konyn feria quarta in octaua sancti Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo tercio. - Ad relacionem
venerabilis Vladislai de
Opporow, decretorum doctoris, regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 86 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała
pieczęć na pasku pargaminowym.
1)Pobiedziska, miasto w pow. szredzkim.
Dokument Nr 537
1433. die 28. mensis Septembris, Romae.
Eugenii IV. P. M. decretum, inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et Paulum Vladimiri de decimis vlllarum Łubno, Zawada,
Kosorz et Iastrzębie litem dirimens.
Eugenius episcopus seruus seruorum Dei, venerabili fratri .. episcopo Apruntinensi et dilectis filijs Wladislauiensis ac Posnaniensis
ecclesiarum archidiaconis, salutem et apostolicam benediccionem. Exhibita nobis pro parte venerabilis fratris nostri Alberti
archiepiscopi Gneznensis peticio continebat, quod licet ius percipiendi decimas noualium ex fructibus, qui in terris, campis
et agris infra
Lubno, Zawada, Cossorzs et
Iastrzambye1) Gneznensis diocesis villarum limites consistentibus excrescunt, pro tempore prouenientes, ad archiepiscopum pro tempore
existentem et mensam archiepiscopalem Gneznensem legitime pertineat, tamen dilectus filius Paulus Vladimiri clericus, olim
rector parrochialis ecclesie in
Clodawa dicte diocesis, falso asserens, huiusmodi ius ad rectorem dicte ecclesie pro tempore existentem pertinere, et super illo
contra iusticiam prefato Alberto archiepiscopo se opponens, eum desuper molestauit multipliciter, vexauit, perturbauit, inquietauit,
impediuit ac eciam impecijt. Ortaque propterea inter Albertum archiepiscopum et Paulum prefatos super dicto iure et illius
oocasione materia questionis, felicis recordacionis Martinus papa quintus, predecessor noster causam huiusmodi, cum tunc partes
ipse in Romana curia sufficienter presentes existerent, bone memorie Guillermo Aurasicensi tunc suo ad instanciam ipsius Pauli
commisit primo et deinde nos, qui dicto predecessore, sicut Domino placuit, ab hac luce subtracto, fuimus diuina fauente clemencia
ad apicem summi apostolatus assumpti, ex certis causis venerabili fratri nostro Iohanni Pennensi episcopis tunc nostro capellanis
et auditoribus causarum palacij apostolici commisimus audiendam et fine debito terminandam, ipseque Iohannes episcopus tunc
auditor cognitis illus meritis, de consilio et assensu coauditorum suorum causarum dicti palacij, quibus super hijs relacionem
fecit fidelem, per suam diffinitiuam sentenciam pronuncciauit, decreuit et declarauit, prout hec omnia in libello pro parte
dicti Alberti archiepiscopi in huiusmodi causa exhibiti, petita fuerant, opposiciones, molestaciones, vexaciones, perturbaciones,
inquietaciones et impedimenta predicta fuisse et esse temeraria, illicita, indebita, iniusta et de facto presumpta, necnon
Paulo super illis ac dictis decimis perpetuum silencium imponendum fore et imposuit, ac dictum Albertum archiepiscopum ab
impeticione prefati Pauli absoluendum fore et absoluit, ipsumque Paulum in expensis coram eo in dicta causa legitime factis,
condemandum fore et condemnauit, illarum taxacione sibi imposterum reseruata. A quaquidem sentencia fuit pro parte dicti Pauli
ad Sedem apostolicam appellatum, nosque causam appellacionis huiusmodi dilecto filio magistro Geminiano de Prato capellano
nostro et auditori causarum dicti palacij audiendam commisimus et fine debito terminandam. Qui cognitis illius meritis de
consilio et assensu coauditorum suorum causarum eiusdem pallacij, quibus super hiis relacionem fecit fidelem, per suam diffinitiuam
sentenciam pronuncciauit, decreuit et declarauit, per prefatum Iohannem episcopum tunc auditorem in causa huiusmodi bene fuisse
et esse processum, sentenciatum et diffinitum, eiusque sentenciam predictam confirmandam fore et confirmauit et ab illa pro
parte dicti Pauli male fuisse et esse appellatum ac eundem Paulum in expensis coram eo in huiusmodi causa legitime factis
condemnandum fore et condemnauit, illarum taxacione sibi imposterum reseruata. Cumque a sentencia Geminiani auditoris huiusmodi
fuisset pro parte dicti Pauli ad Sedem appellatum eandem, nos causam ipsius vltime appellacionis dilecto filio magistro Laurencio
de Arecio capellano nostro et auditori causarum dicti palacij audiendam commisimus et fine debito terminandam. Qui cognitis
illius meritis, de consilio et assensu coauditorum suorum causarum eisdem palacij, quibus super hiis relacionem fecit fidelem,
per suam diffinitiuam sentenciam pronunciauit, declarauit et decreuit, per prefatum Geminianum auditorem in causa huiusmodi
bene fuisse et esse processum, sentenciatum et diffinitum, eiusque sentenciam predictam confirmandam fore et confirmauit,
ac ab illa pro parte dicti Pauli male fuisse et esse appellatum necnon premissum ius ad archiepiscopum pro tempore existentem
et mensam huiusmodi spectasse et pertinuisse necnon spectare et pertinere de iure illique adiudicandum fore et adiudicauit
ac prefato Paulo nullum in dictis decimis seu ad eas ius compecijsse seu competere ac prefatum Paulum in expensis coram eo
in huiusmodi causa legitime factis, condemnandum fore et condemnauit, illarum taxacione sibi in posterum reseruata. Et subsequenter
prefatus Laurencius auditor, cui ex certis causis commisimus, vt eciam coram Iohanne episcopo tunc et Geminiano auditoribus
predictis factas taxaret omnes expensas huiusmodi, in centum et quadraginta florenis auri de Camera, boni et iusti ponderis,
prouida moderacione taxauit, procuratoris ipsius Alberti archiepiscopi super expensis eisdem iuramento secuto, prout in instrumentis
publicis inde confectis ipsorum Iohannis episcopi tunc necnon Geminiani et Laurencij auditorum sigillis munitis dicitur plenius
continerj. Cum autem sicut eadem peticio subiungebat, prefatus Albertus archiepiscopus dubitet, quod dictus Paulus premissis
sentencijs et presencium uigore hahendis processibus reuerenter parere non velit, pro parte ipsius Alberti archiepiscopi nobis
fuit humiliter supplicatum, vt sibi super hiis de oportuno remedio prouidere dignaremur. Nos itaque huiusmodi suplicacionibus
inclinati, discrecioni vestre per apostolica scripta mandamus, quatenus vos vel duo aut vnus vestrum per vos uel alium seu
alios ......... .............. faciatis eundem archiepiscopum pacifica vel quasi dicti iuris possessione gaudere, sibique
de florenorum summa pro expensis huiusmodi iuxta prefatorum instrumentorum earundem condemnacionis et taxacionis tenorem plenam
et debitam satisfaccionem impendendo, et insuper legitimis super hiis per nos habendis seruatis processibus eos, quociens
expedierit, aggrauare curetis, contradictores per censuram ecclesiasticam appellacione postposita compescendo: inuocato ad
hoc, si opus fuerit, auxilio brahij secularis. Non obstante, si dicto Paulo vel quibusuis alijs coniunctim vel diuisim ab
eadem Sede indultum existat, quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per literas apostolicas non facientes
plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi memoriam. Datum Rome apud sanctum Laurencium in Damaso, anno
Incarnacionis dominice millesimo quadringentesimo tricesimo tercio, quarto kalendas Octobris, pontificatus nostri anno tercio.
R. Na zasadzie powyższej buli zawiadamia Iacobus episcopus Apruntinensis Władysława króla polskiego, Zygmunta wielkiego księcia
litewskiego, arcybiskupa lwowskiego, biskupów krakowskiego, wrocławskiego, włocławskiego, poznańskiego, płockiego i lubuskiego,
Sędziwoja z
Ostroroga wojewodę poznańskiego, Scibora z
Borzysławic łęczyckiego i Jana z
Lichina brzeskiego wojewodów, oraz właścicieli wsi
Łubno, Zawada, Kossorz i
Jastrzębie, iż polecił Pawłowi Włodzimirzowiczowi, by Wojciecha arcybiskupa gnieźnieńskiego pozostawił w spokojnem posiadaniu dziesięcin
z nowizn wsi pomienionych. Rome die quinta mensis Octobris.
Dokument pargaminowy w formie aktu notaryalnego, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 409),
opatrzony jest dużą podługowatą pieczęcią z czerwonego wosku, zawieszoną na sznurku spełzniętym z różowego jedwabiu, znacznie
potłuczoną.
1)Łubno, wieś w pow. kolskim, par. Kłodawa.
Zawada. Z licznych wsi tej nazwy, któraby była, oznaczyć nie umiem.
Kosorz, wieś w pow. kutnowskim, par. Dzierzbice.
Jastrzębie, wieś w pow. kutnowskim, par. Oporów.
Dokument Nr 538
1433. die 17. mensis Decembris, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae, civibus de Poznań, Kościan, Słupca et Meszna DCCXXV1/2 marcas ex exactione regali assignat.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quia feria quinta proxima
ante festum sancti Stanislai presulis gloriosi a prouidis consulibus ciuitatum Poznaniensis, Costensis,
Slupcza, Myesna,1) et a nobili domino Iohanne Czarnkowsky pro expedicione Bohemorum fecimus recipere pannos, balistas et alia necessaria per
barones nostros, magnificum Sandiuogium de
Ostrorog palatinum Posnaniensem et Nicolaum Marsalkowicz pro septingentis viginti quinque marcis cum media et octo scotis, quas pecunias
strenuus Bogussius subiudex Calissiensis, exactor Maioris Polonie adueniente exaccionem(s) anni presentis, ad mandata nostra
regia ipsis ciuibus predictis debet soluere realiter et cum effectu, et hoc si vixerit in humanis et eandem contributionem,
prout anno preterito exegerit et leuauerit plenarie ex integro. Datum Lancicie feria quinta post festum Lucie, anno Domini
millesimo quadringentesimo trigesimo tercio. - Relacio venerabilis Vladislai regni Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 102, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem.
1)Poznań, miasto stołeczne księstwa poznańskiego.
Kościan, miasto pow. w księstwie poznańskiem.
Słupca, miasto pow. gubernii kaliskiej.
Meszna, wieś w pow. słupeckim, gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 539
1434. die 6. mensis Ianuarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de Toliszkowo L marcas in oppido Pobiedziska inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attentis et inspectis fidelibus seruicijs et pure fidei meritis strenui et nobilis Alberti de
Tholiskowo, militis nostri sincere dilecti, quibus hactenus placere meruit nostre maiestati et in futurum aucta fide et constancia prestancius
poterit complacere, horum et aliorum meritorum suorum intuitu, volentes ipsum prosequi gracia et fauore, sibi quinquaginta
marcas monete et numeri Polonicalium, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, (in) et super oppido nostro
Pobyedziska1) et villis ad ipsum spectantibus adiungimus, ascribimus et donamus tenore presencium graciose tenendum, habendum pacifice
et quiete omnes vtilitates ipsius oppidi possidendum, quousque sibi aut suis successoribus legittimis per nos aut successores
nostros dicte quinquaginta marce cum alijs per presens inscriptis ad plenum fuerint exsolute. Quibus exsolutis dicti oppidi
et villarum ipsius possessio ad nos et nostros successores reuertetur pleno iure. Stacionibus nostris regalibus et iuribus
semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum est appensum (testimonio litterarum). Datum in
Iedlna ipso die Epiphanie Domini, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto. - Ad relacionem magnifici Iohannis de
Konieczpole regni Polonie cancellarij.
Teka Naruszewicza 15 N. 115 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdyś w Archiwum koronnem, od którego
pieczęć była oderwana.
1)Pobiedziska, miasto w pow. szredzkim.
Dokument Nr 540
1434. die 31. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Nicolaus de Podlesie X marcas annuas ex redditibus villae Sarbia Nicolao Grosman CC florenis Ungaricalibus in vim reemptionis
vendit.
In nomine Domini amen. Nos Benedictus de
Modla canonicus et officialis ac vicarius in spiritualibus sancte ecclesie Gneznensis generalis, notum facimus, quibus expedit,
vniuersis, hoc presens instrumentum publicum inspecturis, quomodo discretus vir dominus Nicolaus Grosman altarista Gneznensis
et [rector] parrochialis in
Walischewo ac ductor et director laborum beatissime Trinitatis in ciuitate Gneznensi ecclesiarum ex vna, et nobilis vir dominus Nicolaus
heres de
Podlesze et in
Sarb .......... lant .......... ex alia partibus, in nostra presencia personaliter constituti: qui dominus Nicolaus Grosman ............
decem marcarum] Polonicalium, monete et numeri eiusdem, videlicet quadraginta octo grossos in quamlibet [marcam computando
...... t et ...... uit in tota villa
Szarb1) Gneznensis dyocesis, in et super viginti km[etonibus ............. et agros mansorum colentibus et qui censum soluunt siue
soluere consueuerunt, apud eundem nobilem dominum Nicolaum Podleszky heredem et dominum ipsius ville
Szarb pro ducentis florenis puri auri Vngaricalis, spe, foro et titulo reempcionis alias
wederkoff; dictisque dominis Nicolao Grosman et Nicolao Podleszsky huiusmodi empcionem et vendicionem hincinde ratam et gratam habentibus,
et ibidem prefatus dominus Nicolaus Podlesszky cum Laurencio filio ipsius naturali, sponte et voluntarie, non coacti, non
compulsi, apud acta consistorij nostri Gneznensis censuris ecclesiasticis nostris videlicet excommunicacionis, aggrauacionis
et interdicti et nostrorum successorum, officialium Gneznensium, qui pro tempore extiterint, et se ipsum cum Laurencio filio
suo, et alios suos legittimos successores, qui pro tempore erunt, et submisit dictas decem marcas singulis annis sese continue
sequentibus, ad festum beati Martini confessoris, datam presencium proxime sequencium(s), primam solucionem soluere per se
vel familiarem aut wlodarium vel scultetum suos ipsius ville
Sarb, Gneznam dicto domino Nicolao Grossman ad domum suam portare, presentare et sibi soluere inexcuse incipiendo; et si prefatus
census decem marcarum monete currentis per vnum mensem post festum beati Martini aliquorum annorum non fuerit solutus, extunc
prefatus Nicolaus Podleszky submisit se cum suis successoribus legittimis maioribus penis iudicij regalis, videlicet ad impignorandum
per ministeriales fore et esse puniendum et puniendos, donec prefatum censum decem marcarum persoluat. Item si, quod absit,
predicta villa
Szarb et gaze villanorum in voraginem ignis, in fauillam essent redacte, extunc dominus Nicolaus et sui successores legittimi de
bonis ipsorum in
Podlessze tam mobilibus, quam inmobilibus soluere tenentur dictas decem marcas prefato domino Nicolao Grosman vel quem ad hoc duxerit
deputandum. Item ibidem prefatus dominus Nicolaus Grossman prenominato domino Nicolao Podlesszky dedit liberum arbitrium,
bonam, spontaneam voluntatem, quandocumque sibi placebit, prefatum censum decem marcarum reemendi. Tandem prefatus dominus
Nicolaus Grossman altarista Gneznensis, in stuba maiori, in mensa et in domo habitacionis nostre ac in presencia nostri ducentos
florenos Vngaricales coram nobis deposuit pro dicto censu decem marcarum apud prefatum nobilem dominum Nicolaum Podlesszky
empto, quos et nos ipsi computauimus et eidem domino Nicolao Podleszky ipse dominus Nicolaus Grossman eosdem florenos dedit,
soluit et sibi assignauit, quos ipse dominus Nicolaus Podlesszky recepit et iuxta libitum voluntatis sue conuertit. In quorum
omnium fidem et testimonium premissorum presentes nostras submissionis et recognicionis literas seu presens publicum instrumentum
per Adam Zauissij de
Smolycze scribam nostrum infrascriptum subscribi et publicari mandauimus, nostrique officialatus sigillo, quo ad causas vtimur, iussimus
appensione comuniri. Actum et datum Gnezne in curia habitacionis nostre, sub anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo
quarto, indiccione duodecima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Eugenij diuina prouidencia
pape quarti moderni, anno ipsius tercio, die Saturni, vltima mensis Ianuarij, hora terciarum. Presentibus ibidem dicretis
viris, dominis: Adam mansionario ecclesie Gneznensis, Stanislao Phalislai, Iacobo de
Scharowo, Iohanne de
Topolya et Iohanne de Lancicia, notarijs consistorij nostri publicis, testibus circa premissa vocatis specialiter et rogatis.
S. N. Et ego Adam Sauissij de
Smolicze, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, coram prefato wenerabili viro, domino Benedicto canonico
et officiali scriba, quia predictis sentencie excommunicacionis submissioni, pecuniarum recepcioni, recognicioni, censsus
empcioni et uendicioni, ac pecuniarum numeracioni alijsque omnibus et singulis, dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent,
vuacum prenominatis testibus presens interfui, eaque omnia premissa sic fieri vidi et audiui, ideo hoc presens publicum instrumentum
me occupato alijs officij mei negocijs, per alium fideliter scribi procuraui, meque huic subscripsi et in hanc publicam formam
redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis vna cum memorati domini Benedicti officialis appensione officialatus sigilli
consignaui, in fidem et testimonium premissorum.
Dokument pargaminowy, zniszczony i z wytlałą dziurą, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 410).
Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym oderwana.
1)Sarbia, wieś w pow. wągrowieckim, par. Podlesie kościelne.
Dokument Nr 541
1434. die 23. mensis Februarii, Gnesnae.
Albertus de Pakość, castellanus Sremensis, II marcas annuas ex redditibus villae Iankowo, Ioanni decano Gnesnensi XXX marcis
vendit.
Nos Sandiwogius de
Ostrorog [palatinus] Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
qu[od ad] nostram aliorumque eiusdem terre nobilium presenciam veniens nobilis dominus Albertus de
Pacoscz castellanus Srzemensis, non compulsus, non coactus, neque aliquo sinistro modo seductus, quinymmo sanus mente pariter et
corpore existens, vsus amicorum suorum consilio et matura deliberacione prehabita, in et super totali villa ipsius dicta
Yankowo1) necnon super kmethonibus ville eiusdem in districtu Gneznensi et circa
Pacoscz situata, duas marcas currentis monete, numeri vero Polonicalis, in quamlibet marcam quadraginta et octo grossos computando,
annui census pro triginta marcis latorum grossorum Pragensis monete, numeri vero Polonicalis, in quamlibet marcam quadraginta
et octo grossos computando, venerabili domino Iohanni decano Gneznensi, tamquam executori testamenti felicis recordacionis
domini Nicoli Kyczka, eiusdem ecclesie Gneznensis archidiaconi, et honorabilibus dominis mansionarijs eiusdem ecclesie Gneznensis
pro capella omnium Sanctorum spe reempcionis alias
na wedercoph imperpetuum vendidit et coram nobis more solito et consueto rite ac racionabiliter resignauit. Quemquidem censum duarum marcarum
currentis monete singulis annis ad festum Natiuitatis Christi immediate se sequentibus dare et soluere sub penis iudicij magnis
et solus portare aut dirigendo ducere per suum nunccium dicto domino decano tamquam executori aut preffatis dominis mansionarijs
Gneznam in suis equijs, proprijs sumptibus et expensis, per eosdem dominos decanum tamquam executorem aut mansionarios eiusdem
ecclesie Gneznensis habendum, tenendum, possidendum, vtifruendum et ad vsus suos beneplacitos libere et quiete conuertendum,
prout ipsis melius et vtilius videbitur expedire. Harum quibus sigilla nostra presentibus sunt appensa testimonio literarum.
Datum et actum Gnezne, feria tercia proxima post dominicam Reminiscere anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto.
Presentibus ibidem strennuis et nobilibus dominis: Iohanne de
Vlanowo castellano Rogosznensi, Bogussio de
Budzislaw subiudice Kalisiensi, Nyemerza de
Kyschewo, Zacharia de
Pyascowo, Schamborio de
Malochowo venatore Kalisiensi, Michaele Llunak de
Retirz et alijs quam pluribus fidedignis testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis in fidem et testimonium premissorum
etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 411), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, która wraz z paskiem pargaminowym oderwana.
1)Jankowo, wieś w pow. srzedzkim.
Dokument Nr 542
1434. die 5. mensis Martii, in Korczyn.
Andreas Ciołek de Czelechowo subcamerarius Sandomiriensis testatur, sese a Wladislao II. rege Poloniae capitaneatum Maioris
Poloniae ad fideles manus accepisse.
Ego Andreas alias Czolek heres de
Czelechowo, subcamerarius Sandomiriensis recognosco, me capitaneatum Maioris Polonie cum castris, ciuitatibus, opidis atque villis ad
ipsum capitaneatum pertinentibus, a serenissimo principe et domino, domino Wladislao Dei gracia rege Polonie etc. domino meo
graciosissimo, recepisse. Quemquidem capitaneatum cum eisdem castris, ciuitatibus, opidis atque villis fideliter gubernare
et in meliorem condicionem reddere toto meo posse, atque ad requisicionem ipsius domini regis viceversa eidem domino regi
siue inclitis natis ipsius restituere promitto sub fide et honore meis, turrim eciam altam castri Posnaniensis tegere et reformare
me submitto. Preterea sub eisdem fide et honore meis, fraude atque dolo cessantibus, promitto et spondeo semper esse fidelis
cum omnibus et singulis subditis capitaneatus predicti prefato domino regi, natis et Corone ipsius regni Polonie, et nunquam
volo esse in tractatu, conuencione siue consilio, vbi ipsorum malum, periculum vite sue siue aliquod aliud factum, quod posset
ipsis obesse quoquomodo, tractabitur, et quociens et quam cito aliqua mala siue vite pericula de ipsis audiuero tractari,
tociens et mora qualibet deposita ipsos fideliter premunire debeo et quos in malum siue periculum ipsorum vite machinantes
sciuero, hos statim eidem domino regi aut natis ipsius predictis siue officialibus ipsorum deferre volo, quodque nullum alium
dominum preter prefatum dominum regem et natos predictos querere aut in ipsum consentire debebo. Harum quibus sigillum nostrum
est appensum testimonio literarum. Datum in Noua ciuitate feria sexta proxima ante dominicam Letare, anno Domini millesimo
quadringentesimo tricesimo quarto.
Teka Naruszewicza 15 N. 121, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 543
1434. die 5. mensis Martii, in Korczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae, Petro de Bnin castellano Gnesnensi XL marcas in oppido Mosina inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attentis et inspectis assiduis fidelibusque seruicijs magnifici Petri de
Bnyn, castellani Gneznensis, militis nostri sincere dilecti, quibus nobis placere meruit et in futurum aucta fide et constancia
prestancius poterit complacere, horum et aliorum meritorum intuitu volentes ipsum prosequi gracia et fauore, sibi in et super
oppido nostro
Moschina1) et villis pro ipso spectantibus, in terra Maioris Polonie sitis, quadraginta marcas monete et numeri Polonicalium asscribimus,
adiungimus et donamus tenore presencium graciose, in ipsis predictum oppidum cum villis tenendum, habendum, vtifruendum et
pacifice cum omnibus suis vtilitatibus, censibus, fructibus et attinencijs possidendum, quousque sibi aut suis legittimis
successoribus per nos vel nostros successores dicte quadraginte marce cum alijs per presens sibi inscriptis, ad plenum fuerint
persolute. Quibus exsolutis dicti oppidi et villarum possessio ad nos reuertetur pleno iure. Nostris iuribus regalibus in
omnibus semper saluis in omnibus. Datum in Noua Ciuitate feria sexta proxima ante festum dominicam Letare Iesu(s), anno Demini
millesimo quadringentesimo quarto. - Ad relacionem vanerabilis Lutkonis.
Teka Naruszewicza 15 N. 119. z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego
wisiała pieczęć na pasku pargaminowym.
1)Mosina, miasto w pow. srzemskim.
Dokument Nr 544
1434. die 8. mensis Martii, in Kościan (?)
Wladislaus II. rex Poloniae ratam habet venditionem quartae partis molarum, ante civitatem Kościan sitarum, a quodam Hansel
Iakieloni Korman anno 1388. factam.
R. Priuilegium Vladislai regis Polonie, virtute cuius contractum vendicionis et resignacionis quarte partis molendinorum ante
Costen1) ciuitatem et in ciuitate ante castrum sitorum, pro sexcentis marcis latorum grossorum Pragensium Pololonicalium numeri vsualis
comparate per honestum Hansel in personam honesti Iakiel Korman coram generoso Thomislao castellano, burgrabio tunc Costensi
et procuratore reuerendissimi in Christo patris Dobrogostij episcopi Posnaniensis, sub actum in
Costen die dominica, que in ecclesia "Domine ne longe facias" decantatur, anno 1388 recognite approbat et ratificat ac circa participacionem
et vsum fructum tercie partis memoratum Korman manere debere. Datum in ciuitate
Koszczyn(s) feria secunda post dominicam Letare quadragesimalem. Presentibus tunc reuerendissimis ac magnificis: Alberto archiepiscopo
Gnesnensi, Sbigneo Cracouiensi, Iohanne de Lichin Brestensi, Iohanne ....... Leopoliensi palatinis. Per manus, Iohannis de
Coniecpole cancellarij (et) Vladislai de
Opporowo ecclesie Vladislauiensis(s) vicecancellarij, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto.
Teka Naruszewicza 15 N. 139, ex summario capituli Posnaniensis.
1)Kościan, miasto pow. w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 545
1434. die 6. mensis Aprilis, in Pyzdry.
Iudicii Calissiensis terrestris decretum, inter Nicolaum de Grabowo et Albertum Suczka de Parszewica, de violentia quadam
latum.
Nos Throyanus de
Lekno iudex et Bogussius de
Budyslaw subiudex Kalisienses generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
quadringentesimo tricesimo quarto, in terminis particularibus feria tercia post dominicam Quasimodo
Pysdry celebratis, vbi nobiles domini Bogussius de
Cozuthy capitanei, Iacussius de
Podleze pallatini, Sandiuogius de
Gorenino iudicis, Nicolaus de
Noskowo subiudicis, Laurencius de
Staw, succamerarij, Vincencius de
Phalicovicze vexilliferi vicesgerentes, ceterique domini et officiales iudicio in regali presidebant, ibi veniens Przedwogius ministerialis
ius reddens recognouit, quomodo auizauit nobilem et strenuum Albertum Suczka de
Parszeuicza, tenutarium in
Szroda, de pecunijs, quas habet in
Szroda1) a
przenicza, de frumentis, de equibus, de uestibus et peccoribus, de auro et argento, et de omnibus bonis, vbicumque habet, pro eo, quia
venit cum quinque nobilibus et viginti inferioribus super nobilem Nicolaum de
Grabowo ibi, vbi eum Ius inpossessionauit et investiuit, videlicet in molendinum equorum in
Szroda, et ibidem ipsum violenter depercussit, astare dimisit, qui non venit nec venire curauit, nec aliquid pro suo interesse fecit.
Et ibidem ministerialis ipsum clamauit. Nos itaque auditis ministerialis eiusdem confessione sentenciauimus sibi a quolibet
nobili per tres marcas et a quolibet inferiori vnam marcam, quas sibi soluere debet in octo septimanis sub penis magnis. Et
iudicatum soluit. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum anno, loco et die, quibus
supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 413), opatrzony jest dwiema pieczęciami
okrągłemi, ze zwykłego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwsza zupełnie zniszczona, z wykruszonym wyciskiem.
Druga wyobraża herb Sulimę; napis otokowy nieczytelny.
1)Szroda, miasto pow. w ks. poznańskiem.
Dokument Nr 546
1434. die 26. mensis Aprilis, Gnesnae.
Benedictus de Modla officialis ecclesiae Gnesnensis plebano de Tuliszkowo mandat, ut Ianussium de Tuliszkowo in iudicium citet.
R. Benedictus de
Modla canonicus et officialis Gneznensis wzywa plebana z
Tuliszkowa,1) iżby wezwał Janusza z
Tuliszkowa, aby się na dniu 14(s) w obec niego w Gnieźnie stawił, a to w sprawie z Mikołajem plebanem z
Popowa, toczącej się o pewne długi.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de a. 1434.
1)Tuliszków, wieś paraf. w pow. konińskim.
Dokument Nr 547
1434. die 27. mensis Aprilis, Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis oppidanis de Kurzelów prata ad fluvium Czarna sita, colonis frequentanda confert.
In nomine Domini amen. Nos Albertus Dei gracia sancte Gnesnensis ecclesie archiepiscopus et primas, cupientes census, fructus
et vtilitates mense nostre archiepiscopalis, quantum in Deo possumus, deducere in augmentum, prata in fluuio
Czarna ex vtraque parte incipiencia a prato wlgo
od lipy Mathie Czechowicz et
Wilicza fluuio ex ista parte
Kurzelow1) et vsque ad viam, que ducit in
Gosciacin de
Kurzelow, et in syluis wlgo
czarny las Poloni in
Rudki et
Lowcze silvis Kurzelouiensibus, oppidanis nostris in
Kurzelow de noua radice extirpanda concedimus, damus et incorporamus sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum, capituli Gnesnensis,
perpetuis temporibus fruenda et possidenda, saluis tamen nostris pratis in eisdem syluis et fluuijs extirpatis, quibuscumque
nominibus censeantur, que prata pro curia nostra duximus reseruanda et reseruamus, ita tamen, quod quilibet ipsorum de qualibet
quantitate duorum stadiorum ad lanei latitudinem pro censu vnum grossum de eisdem pratis elapsis decem annis, quos ipsis pro
libertate concedimus, singulis annis ad festum sancti Martini tenebitur persoluere secundum maius et minus iuxta quantitatem
eorundem. In cuius rei testimonium nostrum et dicti nostri capituli sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnesne
in capitulo generali feria tercia post festum beati Adalberti martyris, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto.
Presentibus ibidem venerabilibus honoralibusque fratribus nostris: Preduogio de
Grandi preposito, Iohanne decano, Iohanne cantore et Iohanne cancellario, Adamo de
Bethkow decretorum doctore, Nicolao de
Gorka, Benedicto de
Modla officiali, Iohanne de
Rudzica, Mathia Dryia, Mathia Chrapowski, Nicolao de
Glembocica, Paulo Gizicki, Iohanne de
Niewiesz, Sandkone de
Czeczel, Petro de
Pniewo, Andrea Derslai et Bodzanta de
Niankow, prelatis et canonicis ecclesie nostre Gnesnensis capitulariter congregatis.
Teka Naruszewicza 15 N. 126, z inwentarza kapituły gnieźnieńskiej.
1)Kurzelów, miasteczko w pow. włoszczowskim.
Dokument Nr 548
1434. die 30. mensis Aprilis, Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis, scultetiam in villa Kowale Stogneo de Kaczki vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum omnium habere memoriam diuinitatis pocius sit, quam humanitatis, necesse
est ego, vt ea, que futurorum cognicionem respicere debeant, hominum et literarum testimonio roborantur. Proinde nos Albertus
Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
tam presentibus, quam futuris, quod cum scoltecia mense nostre archiepiscopalis in villa
Cowalye,1) sita in districtu Vneowiensi, quam quondam Stanislaus Floriani donacione sibi facta possidebat, per eiusdem Stanislai obitum,
qui prole presertim masculini sexus pro successore legitimo non derelicta, diem vite sue clausit extremam, sit ad presens
vacua et ad nostram mensam cum pleno iure deuoluta, nos volentes in bonis mense nostre, [quantum po]ssumus, condicionem facere
meliorem, scolteciam predictam in
Cowalye sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum [capituli Gneznensis], Stogneo de
Caczky pro certa pecunie quantitate vendidimus: dantes eidem Stogneo et suis posteris siue su[ccessoribus legittimis] racione dicte
scoltecie ibidem in
Cowale duos mansos liberos ab omni censu ac vnam thabernam et duos [ortulanos qui in a]gris dictorum mansorum sunt locati, et tercium
denarium de qualibet re iudicata, per dictum Stogneum et suos su[ccessores legitti]mos habendum, tenendum, vtifruendum et
eciam de nostro aut successorum nostrorum consensu persone nobis aut dictis successoribus [nostris] placite, vendendum et
perpetuis temporibus possidendum. Piscinam autem, quam felicis recordacionis Nicolaus predecessor noster dicto olim Stanislao
donauerat vna cum molendino in eadem constructo, pro nobis et mensa nostra plenarie reseruamus. Concedimus autem eidem Stogneo
et eius successoribus predictis aliam piscinam infra, sine tamen preiudicio piscine et molendini nostrorum predictorum facere,
in qua eciam licebit nobis et dictis successoribus nostris piscari, dum nos et eosdem successores inibi descendere contingat.
Seruicia autem ipse Stogneus et successores sui predicti nobis et dictis successoribus nostris facere tenebuntur, prout alij
scolteti villarum mense nostre archiepiscopalis facere consueuerunt. Hoc eciam adiecto, quod si idem Stogneus aut aliquis
ex successoribus suis repertus fuerit nobis aut nostris successoribus rebellis aut homines nostros oppresserit et grauauerit,
licebit nobis et eisdem successoribus nostris predictam scolteciam quadraginta marcis monete et numeri Polonicalium reemere
et ad mensam nostram reducere pleno iure. In cuius rei testimonium nostrum et dicti capituli nostri maiora sigilla presentibus
sunt appensa. Actum et datum Gnezne feria sexta proxima post festum sancti Adalberti pontificis et martiris gloriosi, anno
Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quarto. Presentibus venerabilibus fratribus nostris: Predwogio preposito, Iohanne
Budkonis decano, Iohanne de
Brzostkowo cantore, Iohanne Pauli cancellario, Nicolao de
Gorka, Adam decretorum doctore, Benedicto officiali, Iohanne de
Rudzicza, Mathia Drya, Nicolao Glamboczski, Iaroslao Kankolewsky, Paulo Gysziczsky, Mathia Chlapowsky, Andrea Derslai, Iohanne de
Nyewyesch, Sandiuogio de
Czechel et Petro Pniewsky prelatis et canonicis dicte ecclesie nostre Gneznensis, capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 412), z dwoma wytlałemi dziurami,
opatrzony jest piękną, lecz znacznie uszkodzoną, wielką podługowatą pieczęcią tronową Wojciecha Jastrzębca arcybiskupa gnieźnieńskiego,
uwieszoną na sznurku z zielonego i różowego jedwabiu.
1)Kowale pańskie, wieś paraf. pow. turecki.
Dokument Nr 549
1434. die 7. mensis Maii, in Kalisz.
Consules civitatis Calissiensis testantur, Michaelem et Barbaram coniuges Sobiemande XI grossos annuos III1/2 marcis vendidisse.
Nos consules ciuitatis Calisiensis: Mathias Maczuda, Niclas Wejs sellator, Iasthco Broda braseator, Albertus pellifex, Henricus
Kotlinski et Mathias Szdzech tenore presencium publice recognoscimus vniuersis, quod in presencia nostre ciuitatis scabinorum
subscriptorum, puta: Ianussij Keseling rasoris, Ianussij Honuth arcuficis, Nicolai Elensmid, Nicolai Vinczig, Piotraschconis
Sejboth, Close Lovincz et Iacussij Zolthowlos, coram Ianussio Beserich aduocato, constituti personaliter in bannito iudicio
prouidus Michael Sobiemande braseator, vicinus noster, cum Barbara sua consorte legitima, libera voluntate, iusto vendicionis
et empcionis titulo precedente, resignauerunt rite racionabiliterque vendecim grossos annui census monete communis super medio
braseatorio suo ex opposito campanili ecclesie beati Nicolai sito, soluendos atque dandos annis singulis super festum Assumpcionis
Marie virginis in
Kalis, in manus procuratorum modernorum aut aliorum pro tempore existencium de anno ad annum tamdiu, quousque predictus Michael
aut Barbara sua consors vel sui successores legittimi eundem censum vndecim grossorum consimilibus tribus marcis cum media
monete communis, dum tante facultatis fuerint, duxerint reemendum, censu tamen perseso secundum computum temporis primitus
persoluto. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre predictorumque scabinorum sigilla presentibus sunt appensa. Acta et data
Calis feria sexta post Ascensionem Domini anno M CCCC XXXIIII.
Przywilej pargaminowy, przechowany w archiwum kollegiaty kaliskiej, opatrzony był niegdyś dwiema pieczęciami, których dziś
brak. Kopia X. Sobczyńskiego.
Dokument Nr 550
1434. die 18. mensis Maii.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem ecclesiae parochialis in Wrząca, a heredibus de Kiełczewo a.
1433. factam.
R. Albertus archiepiscopus Gneznensis transumuje i potwierdza fundacyę kościoła parafialnego we
Wrzący, dokonaną w roku 1433 przez dziedziców
Kiełczewa i odłącza tę nową parafię od
Grzegorzewa1) za zezwoleniem Swiętosława tamecznego plebana. Kościół poświęca pod zawołaniem św. Jakuba i Wojciecha, fundacyę bierze pod
opiekę praw duchownych, a do parafii nowej wciela
Wielką i
Małą Wrzącę, Wierzchowiny, Sokołowo, oraz
Duże i
Małe Kiełczewo,2) z których dziesięciny folwarczne i w ziarnie odtąd plebanowie z
Wrzący pobierać mają, nie zaś plebanowie w
Grzegorzewie; gdyby zaś kiedy dziedzice tych wsi mieli obsiewać role kmiece, to do dziesięciny z takowych plebanowie żadnego nie mają rościć
sobie prawa. Prawo patronatu zlewa na fundatorów i ich spadkobierców. Feria tercia proxima post Penthecostes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1673.
1)Grzegorzew, wieś paraf. w pow. kolskim.
2)Wrząca wielka i mała, Wierzchowiny, Sokołów, Kiełczew smużny i Kiełczew górny, wsie w pow. kolskim, par. Wrząca wielka.
Dokument Nr 551
1434. die 21. mensis Maii, Posnaniae.
Ioannes de Drzewica officialis Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Catharinam in ecclesia parochiali de Grodzisko
ratam esse iubet.
R. Iohannes de
Drzewicza archidiaconus Warszowiensis et officialis Poznaniensis, potwierdza fundacyę nowego ołtarza św. Katarzyny w kościele parafialnym
w
Grodzisku,1) której dokonał Michał proboszcz wsi
Kamieńca, dając na ten cel pięć grzywien polskich rocznego czynszu, mianowicie 4 grzywny zapisane na domu Piotra Srzemskiego w rynku
grodziskim, pomiędzy domami Piotra Polito i Jakuba, oraz na dwóch domach przed bramą Suchą, jednym pomiędzy domami Piotra
Piekarza i Gniewosza, naprzeciw młyna dziedzica, a drugim pomiędzy domem Mikołaja Barthek a ogrodem dziedzica położonych,
za które fundator dał 48 grzywien polskich; piątą zaś grzywnę zapisał na domu Marcina Krawca i żony jego Jadwigi, leżącym
pomiędzy domami Fyngerhutha i Klemensa, i na jatce rzeźnickiej, trzeciej z rzędu po prawej ręce, idąc od bramy Suchej do jatek
grodziskich, a dał za nią 10 grzywien polskich. Słowem całkowity czynsz zapisał na wszystkich dobrach ruchomych i nieruchomych
wspomnianego Marcina(s) Szremskiego i Marcina Krawca. Oficyał bierze tę fundacyę pod opiekę prawa duchownego i prawo patronatu
zlewa na wspomnianego Piotra Srzemskiego, brata rodzonego fundatora, żonę jego Dorotę, synów ich Jana, Mikołaja i Kaspra i
ich spadkobierców, którzy mają biskupom lub ich oficyałom prezentować na tę posadę księdza wyświęconego, przedewszystkiem
jakiego krewnego. Obecnym ołtarzystą mianuje samego fundatora, wkładając na niego i jego następców obowiązek odprawiania tygodniowo
trzech mszy, to jest za zmarłych, o NMaryi pannie a trzeciej według własnego wyboru. Testes: Paulus Drdzenski olim plebanus
in
Grodzisko, Albertus de
Schamotuli, Iohannes alias Ianik de Poznania, altarista ecclesie cathedralis Posnaniensis, Albertus de
Lubanie notarius pulicus.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1610 - 1612.
1)Grodzisk, zapewne miasto w pow. bukowskim.
Dokument Nr 552
1434. die 2. mensis Iunii, in Uniejów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Nicolaus quondam plebanus de Tuliszkowo Ianussio
de Tuliszkowo intendebat, ad iudicium archiepiscopi remittat.
R. Albertus archiepiscopus Gnesnensis, wzywa oficyała gnieźnieńskiego, by sprawę wytoczoną przez Mikołaja byłego plebana z
Tuliszkowa1) a obecnie plebana z
Popowa przeciw Januszowi z
Tuliszkowa o pewne należytości, jeśliby sam stron obu pogodzić nie zdołał, przed sąd arcybiskupi odesłał. Jak się bowiem pokazuje wspomniany
Mikołaj pleban, prowadziwszy się w
Tuliszkowie niedobrze i innych księży do złego życia zachęcając, przeniósłszy się następnie do
Popowa, pewne sumy z kościoła tuliszkowskiego teraz jeszcze ściągnąć usiłuje, czego mu Janusz słusznie zabrania: inconueniens enim
foret, quod quilibet leuans et percipiens fructus et bona ecclesie, demum illa spreta, cuidam remaneret in suis necessarijs
neglecta. In
Uneow feria quarta in octaua Corporis Christi.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1454.
1)Tuliszków, wieś paraf. w pow. konińskim.
Dokument Nr 553
1434. die 13. mensis Septembris, Posnaniae.
Ioannes de Drzewica vicarius in spiritualibus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Brigidam in ecclesia Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam ratam esse iubet.
R. Iohannes de
Drzewicza archidiaconus Warsoviensis et vicarius in spiritualibus episcopi Poznaniensis, potwierdza fundacyę nowego ołtarza NMaryi
Panny, śś. Brygidy, Małgorzaty, Apolonii, Doroty i Katarzyny w kościele parafialnym św. Maryi Magdaleny w Poznaniu, dokonaną
przez Małgorzatę wdowę po Baltazarze mieszczaninie kościańskim, dając na ten cel w ręce oficyała a ostatecznie Mikołaja starszego
mieszczanina poznańskiego sto grzywien polskich z poleceniem, aby za nie zakupionym został czynsz około 10 grzywien na utrzymanie
wspomnianego ołtarza i ołtarzysty, a czyni to na zbawienie duszy swej, swego rodzeństwa i swoich rodziców. Biskup biorąc tę
fundacyę pod opiekę prawa duchownego, zlewa prawo patronatu na fundatorkę, a po jej śmierci na jej najbliższych krewnych,
gdyby miała umrzeć bezdzietnie. Obecnie zaś mianuje na jej prezentę ołtarzystą Mikołaja Pfaffkowego. Ołtarzyści mają tygodniowo
odprawiać trzy msze, to jest za zmarłych, na cześć św. Brygidy i o NMaryi Pannie, wyjąwszy świąt solennych, kiedy zwykłe msze
mają odprawiać. Posnanie feria secunda in vigilia Exaltacionis sancte Crucis. Testes: mgr. Nicolaus maior, Iohannes Christophori
ex Posnania.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1591 - 1593.
Dokument Nr 554
1434. die 15. mensis Septembris, Wladislaviae.
Boguslaus officialis Wladislaviensis altaristas ecclesiae collegiatae Crusviciensis et plebanos quosdam de excommunicatione
Sandivogii de Buszków certiores reddit.
R. Boguslaus canonicus et officialis Wladislauiensis zawiadamia ołtarzystów hebdomadarios kollegiaty kruszwickiej oraz plebanów
wsi
Sławsk, Ludziska i
Lubraniec, że Sędziwoja dziedzica wsi
Buszkowa i
Polic, który klątwę rzuconą na niego za zabranie dziesięciny z
Buszkowa, do wikaryuszy kollegiaty kruszwickiej należącej, sobie lekceważył, niniejszem zwiększoną klątwą obkłada. Rozkazuje im zatem,
aby to w swych kościołach przy biciu dzwonów i zapalonych a następnie zgaszonych i na ziemię rzuconych świecach ogłosili i
aby wszystkim wiernym jakiejkolwiek styczności z pomienionym Sędziwojem zakazali, również aby domowników jego od św. sakramentów,
wyjąwszy chrztu i ostatnich sakramentów wyłączyli, wreszcie aby miejsca, w których tenże przebywa, interdyktem obłożyli.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta an. 1434.
Dokument Nr 555
1434. die 19. mensis Octobris, Posnaniae.
Ioannes episcopus Posnaniensis ratam esse iubet divisionem scultetiarum in villis Gołkowice et Dziedzice inter heredes scultetiarum
earundem factam.
R. Iohannes episcopus Posnaniensis zatwierdza działy dokonane pomiędzy Wacławem, Janikiem i Wojciechem Sczytowiczami, w sołtystwach
wsi biskupich
Gołkowice i
Dziedzice. Wacław ma dostać sołtystwo w
Dziedzicach, jakto już był biskup Domarat postanowił, nadto otrzyma część wsi
Rokitnicy, którą ma na prawie niemieckiem osadzić; oprócz tego dodaje mu jeszcze biskup część wsi
Policko. W
Rokitnicy ma Wacław posiadać jeden łan wolny, kmiecie zaś mają z każdego łanu dawać rocznie po 8 miar zyta i tyleż owsa i po 6 szkojców.
Poznanie in crastino s. Luce euangeliste. Testes: Boguslaus decanus, Woyzlaus cantor, Iohannes custos, Gabriel cancellarius,
Vincencius cantor Gnesnensis, Stephanus decanus Wratislauiensis, Andreas prepositus s. Spiritus.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1417.
Dokument Nr 556
1434. die 10. mensis Novembris, Basileae.
Ioannis cardinalis, apostolicae Sedis in Germania legati litterae ad archiepiscopum Gnesnensem de querelis quibusdam Stanislai
episcopi Posnaniensis.
R. Iohannes s. Angeli diaconus cardinalis, in Germania apostolice Sedis legatus, zawiadamia arcybiskupa gnieźnieńskiego, iż
Stanisław biskup poznański, członek soboru bazylejskiego skarzy się, że wbrew prawu wielu z jego dyecezan, pomijając forum
jego oficyała i konsystorza, udaje się ze swemi sprawami do oficyała i konsystorza gnieźnieńskiego, chociaż to dopiero w razie
apelacyi czynić powinni. W skutek tego powstała wyraźna rebellia przeciw temuż biskupowi i powaga jego zupełnie upadła. Wzywa
zatem arcybiskupa, aby swym oficyałom i konsystorzowi zabronił przyjmowania spraw podobnych.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1435.
Dokument Nr 557
1435. die 12. mensis Februarii, Gnesnae.
Andreas de Żelechów, capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ianussium Gorecki duas marcas annuas ex proventibus villae Sanniki
Ioanni decano Gnesnensi vendidisse.
Nos Andreas de
Zelechow succamerarius Sandomiriensis, capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium presentibus et futuris,
presencium noticiam habituris, quibus expedit, vniuersis, quomodo ad nostram, necnon aliorum eiusdem terre nobilium presenciam
personaliter veniens strenuus miles, dominus Ianussius Goreczsky heres in
Sanniky, non compulsus, non coactus, nec aliquo errore deuio seductus, sed sanus mente existens et corpore, vsus suorum amicorum sano
consilio et matura deliberacione prehabita, in et super totali hereditate et villa sua
Sanniky,1) in districtu Gnesnensi sita, et super omnibus et singulis vtilitatibus, fructibus, prouentibus et obuencionibus vniuersis,
ad predictam hereditatem quomodolibet spectantibus, ac kmethonibus et rusticis pro tempore in eadem hereditate
Sanniky existentibus, duas marcas monete et numeri Polonicalium, quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, census
annui in et pro octuaginta florenis Hungaricalibus auri boni et iusti ponderis, venerabili viro domino Iohanni decano Gneznensi,
tamquam executori vltime voluntatis bone memorie venerabilis viri Nicolai de
Kiky decretorum doctoris, archidiaconi Gneznensis et canonici Poznaniensis ecclesiarum, pro capella Omnium Sanctorum in summo
Gneznensi sita, vendidit et coram nobis more solito et consueto iuxta cursum terrestrem rite et racionabiliter tytulo reempcionis
alias na
wedercoff in perpetuum resignauit. Quas quidem duas marcas census annui super prefata hereditate
Sanniky resignatas, ipse strennuus Ianussius Goreczsky eiusque successores legittimi, kmethones et rustici soluere et expensis suis
proprijs apportare tenebuntur ipsis mansionarijs ecclesie Gneznensis sub censuris ecclesiasticis ad quodlibet festum beati
Martini confessoris, per eosdem dominos mansionarios tenendum, habendum, vtifruendum et pacifice iuxta consuetudinem terrestrem
possidendum. In quorum omnium fidem et testimonium singulorum premissorum, sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum
et datum Gnezne sabbato die proximo ante festum beati Valentini martiris, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo
quinto. Presentibus ibidem venerabilibus et nobilibus viris, dominis: Iohanne cantore, Benedicto officiali, Mathia Chlapowskj
canonicis ecclesie Gneznensis, Hectore Gambaczewsky, Stanislao Mielszynsky et Iaroslao de
Ruchoczyno heredibus ac alijs multis fidedignis rogatis et requisitis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 414), pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
1)Sanniki wieś w pow. szredzkim, par. Pobiedziska.
Dokument Nr 558
1435. die 8. mensis Martii, Posnaniae.
Andreas Ciołek de Żelechów capitaneus Maioris Poloniae testatur, Dobrogostium Koliński castellanum Caminensem partes villarum
Miłostowo et Gralewo monasterio Paradisiensi legasse.
R. Andreas Czolek de
Zelechowo succamerarius Sandomiriensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, poświadcza, iż Dobrogost Koliński kasztelan kamieński,
części swe dziediczne we wsiach
Miłostowo i
Gralewo1) w powiecie poznańskim Janowi opatowi i klasztorowi paradyskiemu wraz z wszelkiemi użytkami po swej śmierci wieczyście przekazał.
Poznanie feria III proxima post Inuocauit. Testes: Wyrzbyantha de
Smogulecz, Thomas de
Quilcza, Petrus Slap, Wyschaco de
Gnuschino, Iohannes de
Czeslye et Iohannes Slapanowsky.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E. 26), opatrzony był niegdy dwoma pieczęciami,
po których tylko dziurki pozostały.
1)Miełostowo, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Kwilcz, dziś Miłostów w pow. miedzychodzkim.
Gralewo, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Kamiona, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 559
1435. die 27. mensis Martii, in Paradyż.
Petrus Kubaski et Helena coniux eius CXX marcas monasterio Paradisiensi conferunt.
R. Petrus Kubasky cum legitima sua conthorali Helena czynią Janowi opatowi i klasztorowi paradyskiemu darowiznę 120 grzywien,
które własną pracą nabyli, a natomiast otrzymują od klasztoru na dożywocie wieś
Mokre Lutole.1) Klasztorowi jak równie mieszkańcom wsi
Koczków wolno będzie przez ten czas ciąć drzewo w lesie
Lutola na budulec i opał. Układ ten obowiązuje się Piotr dać poświadczyć przez starostę wielkopolskiego. In monasterio
Paradiso dominica Letare. Testes: Hyenag, Nicolaus Crzydlowsky, Stanislaus de
Wydowo notarius, Heynricus Powsch de
Grodschisco.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (E. 29), opatrzony był niegdy czterema pieczęciami:
jedna z nich przedstawia w tarczy lilię, a w otoku resztę napisu: s. Henrici; druga może herb Boleścic, napis zatarty. Resztujacych
dwóch pieczęci brak.
1)Lutołek mokry, wieś w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 560
1435. die 3. mensis Aprilis, Calissiae.
Consules et scabini civitatis Calissiensis magistro Mathiae de Koło XXXI marcas annuas ex proventibus villarum Dobrzec et
Tyniec CCCCLXV marcis vendunt.
R. Mathias proconsul, Ianusius Pestrich, Iasko braseator, Ianusius Ianuch arcufex, Mathias Sdzech, Nicolaus Mixa consules,
necnon Nicolaus Vinczig pellifex, aduocatus ac Nicolaus Veysz sellator, Ianussius Koczelnik rasor, Nicolaus Clesmith, Pyotrasko
Seyboth, Iacussius Slothowlos, Nicolaus Cocz, Iacobus Thesszcher iurati scabini ciuitatis
Kalis, za sprawą radnych miasta
Kalisza, mianowicie Henryka Kotlińskiego, Wojciecha kuśnierza, Jana Remsa, Piotra bednarza, Mikołaja Galea, Mikołaja Radościa i Mikołaja
Gotardowicza, również majstrów i przysięgłych wszystkich rzemiosł (arcium mechanicarum), mianowicie Andrzeja Lauterbacha i
Wita rzeźników, Macieja zięcia Honatha i Jakuba Puchały kuśnierzy, Jana Remsa i Grzegorza Radsławowicza krawców, Jakuba Slothowlosa
i Macieja Molarisa piwowarów, Mikołaja Sparnikyela i Mariewalcza piekarzy, Klemensa i Jana Kobyalków sukienników (textorum
lanificum), Mikołaja Vyothschynskyego i Marcina Czableya krawców, Filipa i Jana Kalyszkych szewców sprzedają na wederkof mistrzowi
Maciejowi z Koła, profesorowi św. teologii, wyzwolonemu w dekretach, kustoszowi szkalmirskiemu i kanonikowi poznańskiemu 31
grzywien zwykłej polskiej monety za 465 grzywien na dobrach wiejskich, mianowicie na wsiach
Dobrzec i
Tyniec,1) a to w celu urządzenia mansyonaryi przy kościele kolegiackim NMaryi panny. Czynsz powyższy obowiązuje się miasto corocznie
na św. Michał mansyonaryuszom i precentorowi wypłacać; co gdyby nie nastąpiło, poddaje się klątwom kościelnym. Gdyby zaś miasto
zamierzało czynsz ten wykupić, natenczas kapitał ma złożyć w miejscu poświęconem i tak długo od niego płacić mansyonaryuszom
procent, puki go albo gdzieindziej nie umieszczą, lub też za niego jakiej wsi nie kupią, z której gdyby dochody nie wynosiły
rocznie 31 grzywien, natenczas niedobór ma być pokryty z dochodów wsi
Tyniec i
Dobrzec; miasto wszakże ma posiadać nad takową najwyższe prawo dziedziczne
(ius supremum hereditarium). Gdyby zaś takowa kupiona wieś przez jakie wypadki zniszczała, wtenczas miasto ma ją osadzić kmieciami z wolnością na kilka
lat, lub bez wolności, w ciągu którychto lat wolności miasto do opłacania czynszu 31 grzywien wciąż będzie obowiązane. W zamian
za prawo patronatu i prezenty precentora i mansyonaryuszy, które mistrz Maciej miastu ustępuje, miasto nadaje tymże prawo
prezenty do ołtarza, jaki najpierw w kościele NMaryi panny lub w kościele parafialnym św. Mikołaja opróżnionym będzie, a oprócz
tego nadaje im dwa podwórza przyległe domowi ołtarza św. Erazma, naprzeciw szkoły obok kościoła NMaryi panny, wolne od wszelkich
podatków miejskich i od
custodia, vigilijs, ab omni dacione dacie et gabella.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1440, z transumptu Wincentego arcybiskupa gnieźnieńskiego z d.
11 lipca 1440.
1)Dobrzec, wieś paraf. w powiecie kaliskim.
Tyniec, wieś w tymże powiecie.
Dokument Nr 561
1435. die 4. mensis Iunii, in Paradyż.
Andreas Ciołek de Żelechów, capitaneus Maioris Poloniae testatur, Petrum Kubaczyński et Helenam uxorem eius monasterio Paradisiensi
villam Mokre Lutole, contulisse.
R. Andreas Czolek de
Zelechow succamerarius Sandomiriensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, poświadcza darowiznę wsi
Mokre Lutole,1) którą Piotr Kubaczyński wraz z żoną swą Heleną Janowi opatowi i klasztorowi paradyskiemu wraz z wszelkiemi użytkami po śmierci
swej przekazują. In Paradiso sabbatho in vigilia Penthecostes. Testes: Petrus Corczbog succamerarius Poznaniensis, Iohannes
Polyczsky, Andreas Czeczerad de
Falkowo, Iohannes de
Podmoklie, Conradus Domasulowsky et Nicolaus de
Scoraczewo heredes.
Oryginał pargaminowy przechowany w bibliotece hr. Działyńskich@uwaga dopisek powyżej - Raczyńskich@ w Poznaniu (Dipl. E, 27),
opatrzony był niegdy jedną pieczęcią, dziś osobno przechowaną, wyobrażającą herb Ciołek. Napis zatarty.
1)Lutołek mokry, wieś w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 562
1435. die 6. mensis Augusti, Posnaniae.
Nicolaus de Kiki officialis Posnaniensis erectionem et dotationem capellae cuiusdam penes hospitale ad s. Spiritum in Pniewy,
ratam facit.
R. Nicolaus de
Kyky decretorum doctor etc. officialis Posnaniensis, potwierdza fundacyę kaplicy przy szpitalu św. Ducha pod
Pniewami,1) której dokonał Jan z
Pniew pod zawołaniem NMaryi panny, śś. Jana Chrzciciela i Mikołaja w. Na utrzymanie proboszcza przeznaczył fundator czynsz roczny
141/2 grzywien monety polskiej, zapisany na swej części majętności
Pniewy, jak się to okazuje z odnośnego dokumentu Sędziwoja z
Ostroroga starosty wielkopolskiego. Oprócz tego zapisali na tejże części i w tym samym celu 11/2 grzywny rocznego czynszu Stanisław
szewc i Jakub Swieczka mieszczanie pniewscy. Przełożony kaplicy ma za swe beneficium odprawiać tygodniowo dwie msze, t. j.
do św. Ducha i za zmarłych benefaktorów. Prawo patronatu ma należeć do fundatora i jego spadkobierców. Testes: Nicolaus de
Gorka cancellarius, Florianus canonicus, Nicolaus Myanschporek vicarij perpetui, Caspar predicator in ecclesia Poznaniensi.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta causarum de a. 1520.
1)Pniewy, miasto w pow. szamotulskim.
Dokument Nr 563
1435. die 19. mensis Novembris, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis emptionem scultetiae in villa Mądre a Boguslao de Koszuty factam, ratam esse iubet.
R. Stanislaus episcopus Posnaniensis potwierdza Bogusławowi z
Koszut alias z
Pierzchna szwagrowi swemu (?
generi suo) kupno sołtystwa we wsi
Mądre,1) do stołu biskupiego należnej, za które tenże dał był 40 grzywien polskich i dodaje do tego dwa łany, temuż sołtystwu przyległe.
Gdyby następcy biskupa mieli potomstwu Bogusława robić z tego powodu trudności, natenczas mają zapłacić tymże 70 grzywien
a sołtystwo wraz z wspomnianemi dwoma łanami napowrót odebrać. Poznanie in die s. Elizabeth. Testes: Iacobus de
Grandi vicarius in spiritualibus et officialis, Mathias Dria decanus, Nicolaus de
Glamboczecz archidiaconus, Nicolaus de
Gorka cancellarius, Adam de
Bandkowo decretorum doctor, Iaszko decanus Gneznensis, Nicolaus de
Nyewyesch cantor, magistri Vincencius et Strzeszko, Nicolaus Lanthman, Petrus de
Nowyecz, Nicolaus Czothczany, Hector, Iaroslaus de
Kankolewo, Iohannes, Luthko, Ianko de
Wiganowo, Mathias de
Tharnowo, Iohannes Furman, Nicolaus Srzemszky, Andreas de
Sarnowo, Thomas de
Coszczyol, prelati et canonici ecclesie Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta episcopalia de a. 1458 - 1478.
1)Mądre, wieś paraf. w pow. szredzkim.
Dokument Nr 564
1436. die 21. mensis Ianuarii, Leopoli.
Wladislaus III. rex Poloniae Alberto archiepiscopo Gneznensi NicoIaum de Budziejewo ad praeposituram civitatis Nowemiasto
seu Kczane commendat.
R. Probostwo powyższe zawakowało po śmierci Macieja ostatniego plebana. Leopoli sabato in die s. Agnetis. - Relacio Iohannis
de
Coneczpole regni Polonie cancellarij.
Archiwum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta anni 1436.
Dokument Nr 565
1436. die 23. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Petronella Pyecz civis Calissiensis vicariam in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam dotat.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo tricesimo sexto, indiccione XIIII, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Eugenij, diuina prouidencia pape quarti anno sexto, die Lune XXIII
mensis Ianuarij, hora terciarum vel quasi, in ciuitate
Kalis, Gneznensis diocesis et in domo habitacionis prouidi Petri Pyecz ciuis, in circulo ex opposito pannicidiorum acie ibidem in
Kalis situata, in mei notarij publici subscripti testiumque infrascriptorum ad hoc vocatorum presencia constituta personaliter
honesta domina Petronella alias Pyechna, consors legitima predicti Petri Pyecz, iacens in lecto egritudinis, licet langwens
corpore, compos tamen racionis per omnia existens, amicorum suorum vsa salubri consilio et ipsorum ad hoc specialiter habita
voluntate, intra se quoque, vt ex verbis eius apparebat, docta eligere bonum celi et reprobare malum fallacis mundi, cupiensque
pro terrenis celestia, pro caducis eterna feliciter commercare, de bonisque sibi a Deo collatis et concessis in celestes thezauros
mittere intendens, vt sic terrenis pro celestibus commutatis, feliciter mereret in sanctam ciuitatem Ierusalem (?) peruenire,
vbi lumen indeficiens est, vbi gaudium sempiternum, vbi vita perhennis et leticia sempiterna cum angelis et apostolis, vbi
lux lucet et fons luminis, vbi sanctorum Ierusalem (?) ciuitas celestis, vbi conuentus martyrum, vbi dolor nullus et tristicia
post gaudium, vbi nox effugiet et senectus non apparebit, nomine veri et legitimi testamenti ac donacionis irrevocabilis centum
marcas in pecunijs paratis pro fundanda de nowo et erigenda vicaria in ecclesia collegiata sante Marie in
Kalis dedit, donauit et perpetuo, quantum in ea fuit, ascripsit. Ad quamquidem vicariam tunc fundatam et errectam honorabilem virum
Petrum Bank, arcium baccalaureum, mansionarium in prefata ecclesia collegiata Kalisiensi, in primum vicarium elegit et nominauit,
qui vicarius et sui successores vicarij horas canonicas cum alijs vicarijs perpetuis temporibus decantare continue debebit;
iuspatronatus autem deputando personam ydoneam ad eandem vicariam honeste Hedwigi, consorti famosi Allexij molendinatoris
extra muros Kalisienses, sorori sue germane, dumptaxat quamdiu vixerit et post decessum ipsius Hedwigis vniuersitati vicariorum
ecclesie collegiate sancte Marie supradicte perpetuo voluit reseruare, et quantum in ea fuit, reseruauit. Et vt sua presens
laudabilis voluntas seu testamentum vltimum suum debitum sortiatur effectum, honorabiles viros dominos Paulum Iutrkowsky,
presentem Petrum Bekel et Mathiam de
Rogoszno absentem, vicarios ecclesie collegiate predicte pro executoribus huiusmodi testamenti deputauit, committens illis fundacionem
et ereccionem dicte vicarie procurare deduci in effectum. Super quibus omnibus tam prefata testatrix, quam predictus Petrus
baccalaureus a me notario publico subscripto petiuerunt sibi fieri et confici vnum et plura publicum et publica instrumenta.
Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora et loco, quibus supra, presentibus ibidem discretis dominis
Wenceslao rectore ecclesie in
Borkowo, Nicolao Iacobi de
Welun, notario publico, altarista Lanciciensi et prouidis Nicolao Gothardi et Iacobo, fratre predicti Pyecz et ipso Petro Pyecz
marito, ciuibus, et honesta Hedwigi, sorore germana testatricis extra muros Kalisienses, testibus circa premissa, vocatis
specialiter et rogatis.
S. N. Et ego Andreas Sandiwogij de
Cobilicze clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis testamenti faccioni etc.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału pargaminowego, przechowanego w archiwum kollegiaty kaliskiej, u którego oryginału dolny
brzeg obcięty został.
Dokument Nr 566
1436. die 28. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis fundationem et dotationem altaris cuiusdam in capella s. Leonardi in ecclesia catherali
Posnaniensi ratam esse iubet.
R. Stanislaus episcopus Poznaniensis potwierdza fundacyę ołtarza pod wezwaniem NMaryi panny i św. Mateusza w kaplicy św. Leonarda
w tumie poznańskim,
in ambitu chori leżącej, dokonaną przez Mikołaja z
Górki, kanclerza katedralnego. Fundator przeznacza na utrzymanie ołtarzysty 7 grzywien czynszu rocznego, z których 4 mają być wybierane
ze wsi
Gozdzimina,1) należącej do Piotra z
Żernik kasztelana gnieźnieńskiego, a trzy grzywny z wsi
Uchorowa.2) Biskup mianuje Mikołaja kollatorem tegoż ołtarza, a po jego śmierci synowców jego Urjela proboszcza katedralnego i Łukasza
z
Gorki, biorąc fundacyę pod opiekę prawa kościelnego. Ołtarzyści mają zato odprawiać co tydzien trzy msze: jednę o Narodzeniu N.
Maryi panny, drugą o Apostołach, a trzecią za zmarłych, wyjąwszy wielkich świąt, w których mają przepisane nabożeństwo odprawiać;
nadto w Suche Dni mają odprawiać nieszpory z wigiliami i mszę za fundatora i jego krewnych i powinowatych. Oprócz tego mają
ołtarzyści odprawiać co rok 30 mszy na tę samą intencyę i osobiście stale w miejscu przemieszkiwać. Poznanie in stuba minori
curie episcopalis in summo Poznaniensi. Testes: Iacobus de
Grandi vicarius in spiritualibus et officialis, Hector canonicus Poznaniensis, Nicolaus Hanczkonis altarista ad s. Mariam Magdalenam
Poznan. Wenczeslaus plebanus in
Moschina, Georgius presbiter Gneznensis de Poznania.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1437.
1)Gozdzimino, później Gozdymino, wieś niegdy w wojew. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim.
2)Uchorowo, wieś w pow. obornickim, par. Białężyn.
Dokument Nr 567
1436. die 28. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis fundationem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia cathedrali Posnaniensi ratam facit.
R. Stanislaus episcopus Poznaniensis potwierdza zamierzoną przez Mikołaja z
Górki, kanclerza katedralnego poznańskiego, fundacyę ołtarza MMaryi panny, św. Michała archanioła i wszystkich Aniołów w katedrze
poznańskiej, mającego być wystawionym naprzeciw wrot południowych obok kolumny. Na utrzymanie ołtarzysty przeznaczył fundator
roczny czynsz siedmiu grzywien, z których 6 grzywien szerokich groszy praskich zapisuje na wsiach
Wielkim i
Małym Iłowcu,1) a jednę grzywnę tychże pieniędzy na domu Mikołaja
alias Niklas Rymarzs, leżącym w ulicy wrocławskiej, za co ma jemu służyć prawo prezenty, a po jego śmierci spaść na Wyszotę proboszcza
katedralnego i Łukasza z
Górki braci rodzonych a synowców fundatora i ich spadkobierców, z tem zastrzeżeniem, że prezentowanymi mogą być tylko kapłani wyświęceni.
Ołtarzyści mają tygodniowo odprawiać 3 msze: do św. Ducha, o Zwiastowaniu NMaryi panny, i za zmarłych, wyjąwszy świąt głównych,
w których nabożenstwo ma się zwykłym trybem odprawiać; oprócz tego mają ołtarzyści w Suche dni odprawiać nieszpory z wigiliami
i całe wigilie wraz z mszą za zmarłych, a co rok odprawiać trycezymę czyli 30 mszy: za życia fundatora za jego grzechy, a
po śmierci za duszę jego i rodziców; a w czasie tej trycezymy mają być zwolnieni od odprawiania trzech mszy poprzednio wzmiankowanych.
Ołtarzyści mają też zawsze być obecnymi. Mszał zaś, kielich, cały ornat, krzyż srebrny z relikwiami, który fundator dla tego
ołtarza zakupił, na zawsze się do niego przyłączają i mają być w jego służbie używanemi, a na przechowanie ich przeznacza
biskup szafkę postawioną w zakrystyi obok komina ku wschodowi. Poznanie in stuba minori curie episcopalis in Summo. Testes:
Iacobus de
Grandi officialis, Hector canonicus Poznanienses, Nicolaus Hanczkonis altarista ad s. Mariam Magdalenam, Wenceslaus plebanus in
Mossyna, Georgius presbiter gracialis de Poznania.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1483.
1)Iłowiec wielki, wieś niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Czempin.
Iłowiec mały, wieś paraf. w woj. poznańskiem, pow. kościańskim.
Dokument Nr 568
1436. die 28. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem altaris ad s. Thomam in capella ecclesiae cathedr.
Posnaniensis ad s. Leonardum.
R. Stanislaus episcopus Posnaniensis potwierdza erekcyę i fundacyę ołtarza św. Tomasza ap. Stefana m. i Jadwigi wybr. w kaplicy
św. Leonarda, w katedrze poznańskiej, w obejsciu chóru po lewej stronie leżącej, której dokonał Mikołaj z
Górki kanclerz katedr. poznański, przeznaczając na utrzymanie ołtarzysty 7 grzywien szerokich groszy praskich rocznego czynszu.
Z czynszu tego zapisuje 3 grzywny na wsi
Górka pod
Objezierzem,1) 3 grzywny na mieście
Koźmin,2) a jednę grzywnę na domu Czampa, leżącym przy ulicy Wronieckiej; oprócz tego obowiązuje się uskutecznić wszystkie reparacye
samej kaplicy św. Leonarda. Prawo patronatu służyć ma samemu fundatorowi, a po jego śmierci synowcom jego, Wyszocie proboszczowi
katedry poznańskiej i Łukaszowi z
Górki braciom rodzonym a tegoż spadkobiercom. Ołtarzyści mają tygodniowo odprawiać 3 msze t. j. do św. Trójcy, o Nawiedzeniu NMaryi
panny i za zmarłych, w którychkolwiek dniach, wyjąwszy Suchychdni i wielkich świąt, w których nabożeństwo według przepisu
ma się odbywać; również mają w Suchedni odprawiać nieszpory z wigiliami i same wigilie wraz z mszą żałobną za fundatora i
jego rodziców, a oprócz tego rocznie trycezymę czyli 30 mszy za grzechy fundatora; po jego śmierci zaś za jego duszę. Ołtarzyści
mają także wciąż przebywać na miejscu i bez pozwolenia biskupa lub fundatora się nie oddalać; a gdyby się to stało, ołtarz
ma być tem samem uważany za wakujący. Na uposażenie ołtarza daje jeszcze fundator mszał, kielich srebrny, zupełny ornat, krzyż
srebrny z relikwiami świętych. Testes: Iacobus de
Grandy officialis, Hector canonicus Poznanienses, Nicolaus Hanczkonis altarista apud s. Mariam Magdalenam, Wenceslaus plebanus in
Mossyna, Georgius presbiter gracialis de Poznania.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1483.
1)Górka pod Objezierzem, wieś w pow. obornickim.
2)Koźmin miasto w pow. krotoszyńskim.
Dokument Nr 569
1436. die 28. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem altaris Trium Regum in capella ecclesiae cath. Posnaniensis
ad s. Apolloniam.
R. Stanislaus episcopus Poznaniensis potwierdza zapis Mikołaja Górki, kanclerza katedralnego, w ilości 71/2 grzywien groszy
szerokich praskich na fundacyę ołtarza pod wezwaniem NMaryi panny, Trzech króli oraz Wojciecha i Stanisława mm. w kaplicy
św. Apolonii obok dzwonników
(campanatores), leżącej ku południowi. Zapis ten czyni fundator częścią na mieście
Koźminie1) w sumie 7 grzywien, pół grzywny zaś zapisuje na domu Michała Margońskiego, leżącym w rynku poznańskim. Biskup bierze fundacyę
pod opiekę prawa kościelnego, mianując ołtarzystą Stanisława Janowicza z
Gołązewa; po jego zaś śmierci przyznaje prawo patronatu fundatorowi a po tegoż śmierci Wyszocie proboszczowi katedralnemu i Łukaszowi
z
Górki, synowcom fundatora i tychże potomkom. Ołtarzyści mają tygodniowo odprawiać 3 msze, t. j. do NMaryi panny, do Trzech króli
i za dusze zmarłych w którekolwiek dnie, byleby nie w święta uroczyste. W Suchednie mają odprawiać nieszpory z wigiliami,
wigilie całkowite i msze za dusze zmarłych, za dusze fundatora i jego krewnych. Oprócz tego mają corocznie odprawiać trycezymę
to jest 30 mszy za grzechy fundatora, w którymto czasie mają być zwolnieni od odprawiania mszy ciążących na fundacyi. Ołtarzyści
mają wciąż przebywać w miejscu fundacyi a do służby bożej używać przy swym ołtarzu aparatów i paramentów zakupionych przez
fundatora. Poznanie in stuba minori curie episcopalis. Testes: Iacobus de
Grandi vicarius in spiritualibus et officialis, Hector canonicus Poznanienses, Nicolaus Hanczconis altarista ad s. Mariam, Wenceslaus
plebanus in
Moschina, Georgius presbiter gracialis de Poznania.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1442. Oryginalny przywilej opatrzony był pieczęcią okragłą, która
w górnej części wyobrażała NMaryę pannę z dzieciątkiem, a po obu bokach śś. Piotra i Pawła; w dolnej części zaś herb Ciołek.
Napis otokowy: sigillum Stanislai Di. gr. epi. Poznaniensis.
1)Koźmin miasto w pew. krotoszyńskim.
Dokument Nr 570
1436. die 28. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis Nicolao de Górka cancellario Posnaniensi erigendi altare ad s. Matthaeum in capella ad s.
Leonardum facultatem tribuit.
R. Stanislaus episcopus Posnaniensis udziela Mikołajowi z
Górki kanclerzowi poznańskiemu zezwolenia na wybudowanie ołtarza na cześć NMaryi panny i św. Mateusza ap. i ew. w tumie poznańskim,
w kaplicy św. Leonarda, w lewej części ambitu chóru leżącej, którąto kaplicę wspomniany Mikołaj własnym kosztem naprawił,
mianowicie jej dachy, sklepienie, podłogę i kraty żelazne. Na utrzymanie ołtarza przeznacza Mikołaj 7 grzywien szerokich groszy
praskich rocznego czynszu, z których był zakupił cztery na wsi
Gozdaninie,1) należącej do Piotra z
Żernik, kasztelana kaliskiego a 3 na
Uchorowie,2) zaś ołtarzystą mianuje Michała z
Domaslawia, którego biskup potwierdza i prawo prezenty po śmierci fundatora na jego synowców: Wyszotę proboszcza tumskiego poznańskiego
i Łukasza oraz tychże spadkobierców przelewa. Ołtarzysta będzie obowiązany odprawiać tygodniowo trzy msze, mianowicie o Narodzeniu
NMaryi panny, o Apostołach i za zmarłych, wyjąwszy adwentu, Suchychdni i świąt wielkich, w których właściwe msze mają być
odprawiane. W Suchedni ma ołtarzysta odprawiać
vesperas vigiliarum et vigilias ad plenum a oprócz tego msze za dusze Mikołaja, jego rodziców i powinowatych; dalej ma ołtarzysta corocznie odprawić
tricesimam, to jest 30 mszy za grzechy Mikołaja, puki tenże żyć będzie; po jego zaś śmierci za jego duszę i za dusze jego rodziców i
powinowatych; w czasie jednak odprawiania trycezymy ma być zwolniony od powyższych trzech mszy tygodniowych; oddalać się też
z miejsca bez pozwolenia biskupa nie ma. Mszał, kielich i krzyż srebrny z relikwiami oraz całkowity ornat, ktory Mikołaj był
kupił, biskup czyni własnością ołtarza. Poznanie in stuba minori curie in Summo. Testes: Nicolaus de
Grandi vicarius in spiritualibus et officialis, Hector canonicus Poznanienses, Nicolaus Hanczkonis altarista ad s. Mariam Magdalenam
in ciuitate Poznaniensi, Wenceslaus plebanus in
Mossyna, Georgius presbiter gracialis de Poznania.
Archivum consistorii metropol. Gneznensis, acta de a. 1437. Akt notaryalny sporządzony przez Iohannes Iacobi de Gnezna, publicus
imperiali auctoritate notarius.
1)Gozdynino wieś niegdy w wojew. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim.
2)Uchorowo wieś w pow. obornickim, par. Białężyn.
Dokument Nr 571
1436. die 24. mensis Februarii, Gnesnae.
Ioannes de Czechel decaus Gnesnensis hebdomadario chori ecclesiae cathedralis Gnesnensis mandat, ut Michaelem de Domasław
vicarium ecclesiae eiusdem instituat.
R. Michał z
Domasławia ma być na prezentacyę Mikołaja z
Górki, kanonika gnieźnieńskiego, wprowadzony jako wikaryusz katedralny na miejsce wakujące po śmierci Mikołaja Cancorek do choru
i użytki temu miejscu przynależne, mają mu być wyznaczone.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta anni 1436.
Dokument Nr 572
1436. die 29. mensis Februarii, Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis vicariis in Kcynia mandat, ut Petrum plebanum de Kcynia citent.
R. Albertus archiepiscopus Gnesnensis pisze do wikarych i innych duchownych w
Kcyni,1) iż niektórzy szlachta skarzyli się przed nim, jako w skutek ciągłej nieobecności Piotra plebana
Kcyni, w tymże kościele wiele nieporządków i niedbalstwa w służbie bożej się zakradło. Rozkazuje im zatem arcybiskup, aby w swych
kościołach i w domu wobec domowników pomienionego Piotra wezwali, aby do swego probostwa powrócił lub aby się piątego dnia
po św. Wojciechu w Gnieźnie przed nim lub Benedyktem oficyałem gnieźnieńskim stawił, gdzie będzie rozstrzygniętem, czy z probostwa
ma być usuniętym lub nie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta a. 1436.
1)Kcynia, miasto w pow. szubińskim.
Dokument Nr 573
1436. die 15. mensis Martii, Bononiae.
Eugenius IV. P. M. electionem Vincentii custodis ecclesiae Gneznensis in archiepiscopum ecclesiae eiusdem ratam facit.
Eugenius episcopus seruus seruorum Dei . Dilelctis filijs .. uniuersis vasallis ecclesie Gneznensis salutem et apostolicam
benediccionem. Romani pontificis, quem pastor ille celestis et episcopus animarum potestatis sibi plenitudine tradita, ecclesijs
pretulit uniuersis, plena uigilijs solicitudo requirit, ut ipse circa cuiuslibet statum ecclesie sic uigilanter excogitet,
sicque prospiciat diligenter, vt per eius prouidenciam circumspectam ecclesijs singulis pastor accedat ydoneus et rector prouidus
deputetur, per quem ecclesie ipse superni fauoris auxilio suffragante uotiue prosperitatis successibus gratulentur. Dudum
siquidem ecclesia Gneznensis, cuius regimini bone memorie Albertus archiepiscopus Gneznensis, dum uiueret, presidebat, per
obitum ipsius Alberti archiepiscopi, qui extra Ro[manam curiam] debitum nature persoluit, pastoris solacio de[stituta], dilecti
filij capitulum dicte ecclesie ad eleccionem illius futuri archiepiscopi procedentes, uocatis omnibus, qui potuerunt, debuerunt
et ..... erunt electioni huiusmodi commode interesse, die ad eligendum prefixa, ut moris est, conuenientes, in virum dilectum
filium, Vincentium electum Gneznensem, tunc custodem dicte ecclesie in sacerdotio constitutum, in eorum et dicte ecclesie
archiepiscopum concorditer elegerunt, ipseque electus electioni huiusmodi, illius sibi presentato decreto, consensit. Nos
igitur uocatione et negotio electionis huiusmodi fidedignis relatibus intellectis ac ad prouisionem ipsius ecclesie celerem
et felicem, ne longioris uacationis exponeretur incommodis, paternis et solicitis studijs intendentes, post deliberationem,
quam de preficiendo eidem ecclesie personam utilem ac etiam fructuosam cum fratribus nostris habuimus diligentem, demum ad
eundem electum, cui de litterarum scientia, uite munditia, honestate morum, spiritualium prouidentia et temporalium circumspectione,
alijsque multiplicium uirtutum donis apud nos fidedigna testimonia perhibentur, direximus oculos nostre mentis, quibus omnibus
ac dictorum capituli, eundem electum eligentium, concordi uoluntate debita meditatione pensatis, de persona ipsius electi
nobis et eisdem fratribus ob suorum exigentiam meritorum, accepta prefate ecclesie de dictorum fratrum consilio, auctoritate
apostolica prouidimus, ipsumque illi prefecimus in archiepiscopum et pastorem, curam et administracionem ipsius ecclesie sibi
in spiritualibus et temporalibus plenarie commitendo: in illo, qui dat gratias et largitur premia confidentes, quod prefata
ecclesia per ipsius electi circumspectionis industriam et studium fructuosum, dextera Domini sibi assistente propitia, salubriter
et prospere dirigeretur ac grata in eisdem spiritualibus et temporalibus suscipiet incrementa. Quocirca vniuersitati uestre
per apostolica scripta mandamus, quatenus eundem electum pro nostra et [apostolice] Sedis reuerentia debito prosequentes honore
ac ipsius monitis et mandatis efficaciter intendentes, et fidelitatem solitam necnon consueta seruitia et iura a nobis sibi
debita integre exhibere studeatis; alioquin sententiam siue penam, quam idem electus rite tulerit in rebelles, ratam habebimus
et faciemus auctore domino usque ad satisfactionem condignam inuiolabiliter obseruari. Datum Bononie anno Incarnacionis Dominice
millesimo quadringentesimo tricesimo sexto, Idus Marcij, pontificatus nostri anno septimo. - Apri - XXIIII - G. de Sega -
C. de Reate.
(na zakładce zewnątrz): N. de Cremonensibus.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 416), opatrzony jest oławianą bulą
papieża Eugieniusza IV, zawieszoną na szarym konopnym sznurku.
Dokument Nr 574
1436. die 22. mensis Martii, in Opatów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis altare ad ss. Adalbertum et Christophorum ab Andrea Kandziorka in ecclesia collegiata Calissiensi
dotatum, erigit.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Etsi gesta humana pro commodo temporali cum tempore perituro tanto sollicitudinis
studio ordinantur, vt illibata in posterum permaneant, quanto ampliori ea conuenit posterorum noticie commendare, per que
animabus in eternum victuris fructus speratur salubrior prouenire, proinde nos Albertus Dei gracia sancte Gnesnensis ecclesie
archiepiscopus et primas, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quomodo honorabiles
nobis in Christo dilecti Petrus Bekel et Iohannes Gnewpelman, viccarij perpetui in ecclesia collegiata sancte Marie Kalisiensi,
volentes piam Andree Kandzorka bone memorie civis Kalisiensis vltimam voluntatem ad finem deducere per ipsum optatum, in nostra
presencia constituti, productis in medium certis litteris sub titulo magnifici domini Sandivogij de
Ostrorog, palatini Poznaniensis, tunc capitanei Maioris Polonie honestorumque ac prouidorum consulum civitatis Kalisiensis nonnullos
census de bonis prefati Andree Kandzorka, per ipsum Andream pro altari beatorum Adalberti pontificis et Cristofori martyrum
gloriosorum in ecclesia collegiata beate Marie Kalisiensis predicta erigendo et fundando, testamentaliter legatis, titulo
reemptionis comparatos, continentibus, predictorum palatini et consulum sigillis subappendentibus sigillatis, nobis humiliter
supplicauerunt, quateuus secundum predicti Andree testatoris desiderium dictum altare erigere et fundare predictosque census
in dictis litteris contentos, ipsi altari ascribere, appropriare et incorporare dignaremur. Quarum quidem litterarum tenor
sequitur in hec verba:
Sandiuogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quomodo ad nostram ac aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam nobilis et strenuus Swema de Rossoschicze, non compulsus, non coactus, neque aliquo errore sinistro seductus, sanus mente et corpore existens, vsus consilio amicorum
et matura deliberacione prehabita, in et super kmethonibus et agris eorum, videlicet Mathia Czarni in acie ex opposito ecclesie,
Damian Stanik, Wianch, Sigismundo, Iohanne Wanglik, Laurencio, Iohanne Dross et Iohanne Slanka ibidem in Rossoschicze1) possessionatis, sex marcas cum sedecim scotis latorum grossorum Pragensium monete valentis, numeri soliti et consueti, bone
memorie Andree Kandzorka civis Kalisiensis pro altari erigendo in ecclesia collegiata beate Marie virginis ibidem in Kalis testamentaliter legatis sub contractu reempcionis wlgariter na wederkoff vendidit et coram nobis more solito resignauit. Quem quidem censum sex marcarum cum sedecim scotis latorum grossorum prefati
kmethones vel ipsorum successores, qui pro tempore fuerint, soluere tenentur singulis annis ad festum beati Martini confessoris
altariste predicti altaris, alias eo absente dominis vicarijs prefate ecclesie sancte Marie, tanquam prefati altaris patronis,
in Kalis apportando proprijs periculis, fatigis et exspensis. Si vero prefati kmethones predictum censum in predicto festo
sancti Martini soluere neglexerint, extunc quociescumque per prefatum altaristam vigore presencium requisiti fuerimus vel
burgrauius noster seu eciam successores nostri capitanei seu tenutarij Kalisienses aut eorum burgravij requisiti fuerint,
tociens prefatos kmethones dictus dominus Swema submisit impignorandos in eorum bonis omnibus, vbicumque reperientur, wlgariter
czandzacz, tanquam ex decreto veri et iusti iudicij et pignora teneri tam diu, donec predictam summam sex marcarum cum sedecim scotis
soluerint pecunia in parata. Et hanc quidem solucionem census predicti kmethones soluere tenebuntur, donec pecunia principalis,
videlicet centum marcarum per prefatum dominum Swemam aut ipsius legittimos successores dictis dominis viccarijs restituta
fuerit, pro alio censu simili conuertenda. Harum, quibus sigilla nostra sunt appensa, testimonio litterarum. Actum et datum
in Kalis feria quinta ante festum beati Mathei apostoli et ewangeliste, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo secundo.
Presentibus ibidem nobilibus et strenuis dominis: Przethpelk de Blizanowo Landensi, Stanislao de Skarschewo Xanzensi castellanis, Sandiuogio Rossusth de minori Zlothniki, Iohanne de Curowo, Zawissio de Suchorzewo et Nicolao de Rogaschicze heredibus et alijs quam pluribus fidedignis testibus ad premissa.
Nos consules ciuitatis Kalisiensis: Nicolaus Radost proconsul, Ianussius Renis, Martinus Hedloff, Martinus sartor, Ianussius
Keseling rasor et Iacobus institor tenore presencium publice recognoscimus vniuersis, quod in presencia nostre ciuitatis scabinorum
subscriptorum, puta Nicolai Wejs sellatoris, Venceslai Hampel, Ianussij Hanuth arcuficis, Nicolai Elensmid, Nicolai Winczig,
Mathie Pangowski et Piotraskonis Zejloth coram Ianussio Beserich aduocato constitutus honestus Iacobus institor personaliter
in bannito iudicio libera voluntate, iusto vendicionis et empcionis titulo precedente, resignauit rite racionabiliterque tres
marcas annui census monete communis in et super domo sua penes Martinum Mentus in acie circuli ciuitatis nostre sita, soluendas
atque dandas annis singulis super quelibet quattuor tempora anni tres fertones prouido viro Andree Kandzorka suisque successoribus
legitimis de anno ad annum tamdiu, quousque predictus Iacobus aut ipsius legitimi successores eundem censum trium marcarum
pro consimilibus triginta marcis latorum grossorum, cum tante facultatis fuerint, duxerit seu duxerint reemendum, censu tamen
persesso secundum computum temporis primitus integraliter persoluto. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre predictorumque
scabinorum sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Kalis feria sexta post Francisci, anno Domini millesimo quadringentesimo
vicesimo octauo.
Nos itaque Albertus archiepiscopus memoratus precipuam curam, quantum ex alto conceditur, de salute hominum gerentes et vt
ea, que in presenti deuotorum manus in pias eleemosynas effuderunt, centupla valeant colligere in futuro, supplicacionibus
euiusmodi nobis factis benigniter acclinati, predictum altare in honore omnipotentis Dei eiusque intemerate genitricis et
virginis Marie beatorumque Adalberti pontificis et Cristofori martyris in dicta ecclesia collegiata Kalisiensi fundauimus
et ereximus, census quoque predictos in suprascriptis litteris contentos, eidem altari asscripsimus, appropriauimus et incorporauimus,
decernentes, quod idem census deinceps et in antea sors ecclesiastica nuncupeatur et pro ipsorum tuicione et defensione nonnisi
ad iudicium ecclesiasticum recessus habeatur. Quos quidem census predicti altaris altarista, qui pro tempore fuerit, leuabit,
tollet et in vsus suos conuertet: prouiso tamen, quod census trium marcarum in litteris consulum ciuitatis Kalisiensis descriptus,
ad debitam moderacionem, quemadmodum aliorum altarium census moderati per nos existunt, reducatur, quem cum pro triginta marcis
comparatus existat, ad duas marcas monete et numeri in dictis litteris descriptorum, moderamus per presentes. Vt autem dictus
Kandzorka sue deuocionis consequatur effectum, sentenciamus et ordinamus, quod altarista altaris predicti, pro tempore existens,
missas infrascriptas per se vel per alium legitime impeditus, videlicet ferijs secundis pro defunctis, ferijs quartis pro
peccatis et sabbathis de beata Virgine singulis septimanis per annos singulos implere ac legere et superpiliciatus processionibus
consuetis ecclesie interesse teneatur; volumus autem, quod quocienscumque dictum altare vacare contigerit, vniuersitas viccariorum
dicte ecclesie sancte Marie Kalisiensis, quos ad vota dicti testatoris eiusdem altaris patronos et presentatores constituimus,
nobis aut successoribus nostris personam idoneam, extra predictam ecclesiam aliud beneficium non habentem, de ipso altari
inuestiendam presentabit, qui eodem contentus, circa ipsam ecclesiam residenciam faciat personalem; alioquin si se per tempus
duorum mensium ab eodem altari absentauerit et monitus redire uon curauerit, eo ipso sepedictum altare amittat, licitumque
erit predictis viccarijs, eiusdem altaris patronis et presentatoribus alium idoneum actu presbyterum de ipso altari investiendum,
nobis aut nostris successoribus presentare. In quorum omnium fidem et testimonium sigillum nostrum maius ad robur sempiternum
presentibus est subappensum. Actum et datum in castro nostro
Oppathow feria quinta post dominicam Letare etc. anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo sexto. Presentibus venerabilibus
et honorabilibus viris: Johanne Pauli de
Koszebrodi, cancellario nostro Gnesnensi, Philippo decretorum doctore, custode collegiate Curzelowiensis, magistro Iohanne de
Welun, sacre theologie baccalaureo, in
Sanok, Nicolao in
Oppathow, Mathia canonico Cruschwicensi, in
Tlokinia et Stanislao Horinski in
Osthkowicze parochialium rectoribus ecclesiarum, Nicolao Bieczinski, marschalco curie nostre, Paulo Kwiathkowski, Iohanne Lankosski et
Iohanne Karwaczski, armigeris nostre Gnesnensis diocesis et alijs quam pluribus testibus circa premissa fidedignis.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału przechowanego w archiwum kolegiaty kaliskiej u którego po pieczęci pozostał tylko sznurek
z czerwonego i niebieskiego jedwabiu.
1)Rososzyce, wieś paraf. w pow. odolanowskim.
Dokument Nr 575
1436. die 30. mensis Martii, in Kalisz.
Petri Jutrkowski ad Nicolaum dictum Passer, plebanum de Płomykowo de biblia quadam litterae.
R. Petrus Iutrkowsky vicarius ecclesiae collegiatae s. Mariae in
Kalis pisze do Mikołaja Wróbla (Passer) plebana w
Plomykowie,1) że biblii, którą, mu tenże był pożyczył, oddać nie może, gdyż te zabrał ś. p. Jarosław przełożony u P. Maryi wraz z innymi
wikaryuszami a to jako zastaw za dwie księgi, które Mikołajowi byli dawniej pożyczyli; jest wszakże gotów za tę biblię podwójną
cenę zapłacić. In
Kalis feria sexta ante dominicam Palmarum.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1436. U oryginału pargaminowego wisiała pieczęć wyobrażająca łeb
zwierzęcy, z kółkiem przez nozdrze przeciągniętem. W regieście tego dokumentu, sporządzonym przez śp. pułkownika Zakrzewskiego,
dodano w tem miejscu "Zobacz godło Wezenborgów". Ten domysł zdaje się być o tyle mylnym, iż godło rodu Wezenborgów wyobraża
łeb jeleni bez żadnego kółka czy też kolca w nosie. Nadto trudno przypuścić, iżby pisarz konsystorza, ingrosujący ow dokument
do akt konsystorskich, nie umiał odróżnić łba jelenia od łba innego zwierzęcia i łeb jeleni nazwał łbem zwierzęcym; raczej
tu mowa o herbie Wieniawa, w którym łeb żubra czy też bawoła ma przez nozdrze przeciągnięte kolce.
1)Płomykowo dziś Płonkowo wieś paraf. w pow. inowrocławskim.
Dokument Nr 576
1436. die 20. mensis Aprilis, in Kościan.
Consulum civitatis Costanensis quaerella de Paulo Drzeński altarista et Strosberg cive Posnaniensibus.
R. Consules civitatis Costanensis skarzą się przed Benedyktem z
Modły oficyałem gnieźnieńskim, że Paweł Drzensky ołtarzysta i Strosberk mieszczanin poznańscy sprzedali ich współobywatelowi Kuszowi
Quatko jatkę mięsną w
Kościanie1) jako wolną od wszelkich ciężarów, teraz się zaś okazuje, że z jatki tej należą się rocznie dwa funty
(talenta) wosku do kościoła farnego tamże i oprócz tego wszystkie podatki miejskie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1434.
1)Kościan miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 577
1436. die 26. mensis Aprilis, in Krzywin.
Proconsul cum consulibus civitatis Crivinensis testantur, Mathiam Grabia et uxorem eius Margaretham unam sexagenam grossorum
census annui reemptionalis Bartholomaeo altaristae de Krzywin vendidisse.
R. Iacobus Iamyola proconsul cum Mathia Wynarz, Martino Sdzymyr, Petro Naroszny consulibus poświadczają, że gdy zasiadali
wraz ze Stanisławem Robakiem podwójcim
(viceadvocatus) miasta
Krzywina1) w czasie i miejscu poniż wyrażonem, stanąwszy przed nimi Maciej Grabia wraz z żoną swą Małgorzatą sprzedali na wyderkaf
jednę kopę groszy szerokich średnich (półgroszy?) rocznego czynszu za 15 grzywien groszy średnich dobrych Bartłomiejowi ołtarzyście
w
Krzywinie kollacyi burmistrza i radnych krzywińskich. Czynsz ten zapisuje wójt na swem wójtostwie, to jest na domu leżącym w rynku
pomiędzy domami cieśli i Piątka na targu soli, na rolach, łąkach, jeziorze, w którem ołtarzystom ma być wolno łowić i ptaki
łapać, jeśliby wójt czynszu nie wypłacał. In
Crziwyn feria V proxima ante festum ss. Philippi et Jacobi apostolorum.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta ad a. 1499.
1)Krzywin miasto w pow. kościańskim.
Dokument Nr 578
1436. die 17. mensis Maii, Gnesnae.
Vincentii archiepiscopi Gnesnensis decretum inter mansionarios ecclesiae cathedr. Gnesnensis et Petrum Kosarz tenutarium necnon
cmetones villae Mierzewo de decima maldrata litem dirimens.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem Domini millesimo quadringentesimo tricesimo sexto, indiccione quindecima,
pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Eugenij diuina prouidencia pape quarti, anno ipsius septimo,
die vero Veneris, decima septima mensis Maij, hora terciarum vel quasi, in loco capitulari ecclesie Gneznensis, reuerendissimo
in Christo patre, domino Vincencio electo confirmato, necnon venerabilibus et honorabilibus viris dominis prelatis et canonicis:
Iohanne de
Brzostkowo cantore et administratore, Iohanne decano, Iohanne archidiacono, Iohanne cancellario, Adam doctore, Benedicto officiali,
Iohanne de
Rudzicza, Mathia Drya, magistro Sandcone, Petro de
Pnewi, Laskario Lichinsky, Iohanne de
Brzostkowo et Stanislao de
Byelawi, ad sonum magne campane capitulariter congregatis et capitulo presidentibus, in mei notarij publici et testium subscriptorum
ad hoc vocatorum pariter et rogatorum presencia constituti personaliter honorabiles domini Adam precentor, Petrus antiquus
olim vicecustos, Sigismundus, Mathias et Martinus mansionarij, vice omnium mansionariorum, actores ab vna, et nobilis Petrus
Cosserz tenutarius ville regalis
Myrzewo,1) necnon Mathias Gerlach, Mathias Darzon, Stachna Skubicurowa et Stach sculteti dicte ville
Myrzewo, ac omnes et singuli kmethones eiusdem ville, videlicet Petrus Golamb, Stanislaus Krzistek, Iacobus, Mathias Golamb, Bartholomeus
Bassyak, Iohannes frater suus, Petrus Wrobl, Iohannes Iarscha, Derslaus, Petrus, Iohannes Wach, Wyrzbyantha, Andreas Iansko,
Michael Ganczowsky, Iacobus Pyolna, Iacobus Starosta, Mathias Dzanczolek, Nicolaus Zadora, Albertus Cussowicz, Iohannes Bednarzowicz,
Petrus Zebranka, Albertus Lekky, Iohannes Iunoch, Martinus Zak, Martinus Pawlowicz, Mathias Starosta, Nicolaus Zak, Nicolaus
Choranszy, Mathias Sipyen, Michael Brudnya, Iohannes Colodzey, Iohannes Baran, Petrus Pewnik, Nicolaus Myczdo, Thomas Dziwischowicz,
Dobeslaus, Mathias Woyczowicz, Nicolaus Benek, Swanch Zolza, Stanek Colodzey, Nicolaus Dibula, Albertus Waskowicz, Stanko
Benkowicz, Iohannes Truoga, Stanko Mroz, Simon Wylk, Iohannes Machowicz, Albertus Woycza, Mathias Mathinka et Iacobus Pieta,
rei, partibus ab altera, sponte et libere in reuerendissimum in Christo patrem, dominum et dominum Vincencium electum confirmatum
de alto et basso sub omnibus condicionibus et forma meliori super maldratis per dictum nobilem Petrum Cosserz et kmethones
a quatuor annis retentis, compromiserunt et penam tricentorum marcarum per dictum dominum Vincencium electum confirmatum tunc
vallatam, super se hincinde receperunt, promittentes, quecumque pronuncciauerit inter partes predictas sub pena predicta tenere
et arbitrata inuiolabiliter ac rata obseruare. Qui reuerendissimus pater dominus Vincencius electus confirmatus adiunctis
sibi nobilibus dominis Ianussio Stamborsky, Thomkone Malochowski et Woyslao Gurowsky, habitoque consilio ipsorum et sui capituli,
auditis allegacionibus et iuribus parcium, perlectisque priuilegijs et sane intellectis, tam dictorum nobilis Kosserz et kmethonum,
quam mansionariorum in presencia dicti capituli et supradictorum nobilium ut arbiter per dictas partes electus, pronunciauit
per sentenciam arbitralem, quod omnes et singuli kmethones in villa
Myrzewo maldratas, videlicet de quolibet manso duas mensuras tritici, duas mensuras auene cum sex grossis, prout ab antiquis temporibus
soluere consueuerunt, loco decime ad festum sancti Martini proxime venturum et consequenter alijs annis inperpetuum sub pena
vallata, videlicet tricentarum marcarum vsualis monete, medietatem pro ecclesia Gneznensi et medietatem parti tenenti soluendarum,
soluent. Item pronunciauit, quod pro maldratis et pecunijs retentis quatuor annorum proxime preteritorum soluent singulis
annis ad festum sancti Martini decem et octo grossos simul cum frumentis et pecunijs anni currentis vsque ad extenuacionem
retentorum per quatuor annos sub pena vallata supradicta. Item pronunciauit, quod kmethones supradicti deliberabunt infra
hinc et festum sancti Adalberti post festum Pasche proxime venturum, si de decima manipulari aut de maldratis ipsis dominis
mansionarijs respondere voluerint. Item pronunciauit prefatus dominus arbiter, quod nobilis Petrus Kosserz et omnes kmethones
de
Myrzewo ab omnibus sentencijs excommunicationis, aggrauacionis, reaggrauacionis et interdicti, quibus ad instanciam dominorum mansionariorum
ob premissa sunt innodati, absolui debent; et ibidem nobilis Kosserz est absolutus et kmethonibus absolucio decreta. Quam
sentenciam arbitralem nobilis Kosserz et sculteti nomine omnium kmethonum omologauerunt et approbauerunt; et ibidem prefatus
reuerendissimus in Christo pater, dominus Vincencius electus confirmatus ad peticionem dominorum mansionariorum hanc concordiam
ratificauit, gratificauit et approbauit ac sigillo suo communiri demandauit. Super quibus omnibus et singulis prefati domini
mansionarij petierunt sibi a me notario publico infrascripto publicum instrumentum. Acta sunt anno, indiccione, pontificatu,
die, mense, hora et loco, quibus supra. Presentibus prefatis dominis prelatis et canonicis capituli Gneznensis, necnon nobilibus
Thoma Malochowsky, Iaroslao Ruchoczsky, Dobeslao Malczewsky, Alberto Gurowsky, Ianussio Stamborsky et alijs quampluribus testibus
circa premissa vocatis et rogatis.
S.N. Et ego Thomas Cunradi de
Xansch, clericus diocesis Cracouiensis, publicus imperiali auctoritate notarius, dictique reuerendissimi patris et domini, domini
Vincencij electi confirmati et sui capituli Gneznensium, factique huiusmodi et compromissi ac sentencie prolacioni coram eo
et capitulo suo scriba, quia premissis omnibus etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 417), opatrzony był niegdy jedną
pieczęcią, snać na pasku pargaminowym zawieszoną, której dziś nie dostaje.
1)Mierzewo wieś w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 579
1436. die 18. mensis Maii.
Iudicii banniti decretum de tutella puerorum Martini Czarny.
R. Albertus claviger (monasterii Lubinensis) poświadcza, iż przed nim w sądzie zagajonym Andrzej Szobyemandr podjął się opieki
nad dziećmi ś. p. Marcina Czarnego, mianowicie nad Szymonem, Janem, Swięchną, Katarzyną i Małgorzatą, które do ośmiu lat chować
się obowiązał. Sobiemądry przyznaje dzieciom ośm grzywien, z których corocznie płaci jednę grzywnę poręczycielom, a ci takową
dają
ad censum wlgariter w plath, aby dzieciom majątek powiększać; owce bierze
in inpreciacionem, wlgariter w nagem, pczoły ma chodować i brać z nich użytek; rolę zaś to jest pół łanu ma po ośmiu latach obsiać tak na zimę, jak na lato. Poręczają
za niego: Wojciech Koth, Michał Gołecz, Marcin Galka i Maciej Starzik. Feria sexta post Rogaciones.
Bibliotheca Seminarii Gnesnensis, Liber viridis I f. 5.
Dokument Nr 580
1436. die 25. mensis Maii, in Konin.
Venceslaus praepositus hospitalis ad s. Spiritum extra muros civitatis Konin presbyteris ecclesiae parochialis Coninensis
IV marcas annuas confert.
R. Venceslaus prepositus et rector hospitalis s. Spiritus extra mnros Conynenses, oświadcza aktem notaryalnym, że zakupił
cztery grzywny rocznego czynszu na rzecz księży, którzy mają codzień odśpiewać ranną mszę do NMaryi panny w kościele parafialnym
konińskim, sobie wszakże czynsz ten dożywotnie zachowując. Czynsz ten kupił fundator za 60 grzywien w części półgroszy, w
części szerokich groszy praskich od magistratu miasta
Konina,1) a po śmierci przelewa prawo wypłacania go księdzu, myśl zapisu tego wykonywującemu, na Jakuba z Grąd obecnego proboszcza
koninskiego i jego następców. Testes: Laurencius Bartholomei de
Zawichost canonicus Opathoviensis et vicarius perpetuus ecclesie Gnesnensis, Iacobus altarista, Przeclaus Petri de
Galczino vicarius in
Conyn, Bartholomeus familiaris memorati Iacobi de
Grandi.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de a. 1532.
1)Konin miasto powiatowe w gub. kaliskiej.
Dokument Nr 581
1436. mense Iunio.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis moderat censum annuum VIII marcarum a consulibus Calissiensibus Iachnae, relictae Stanislai
Pichadlo, venditum.
R. Nos consules ciuitatis Kalisiensis: Nicolaus Cranch prothoconsul, Martinus Hedloff, Martinus sartor, Nicolaus Radost, Martinus
Koppersmid et Iacobus Honnuth tenore presencium publice recognoscimus vniuersis etc. de communi consensu et voluntate iuratorum
et communitatis ciuitatis rite ac racionabiliter octo marcas annui census monete currentis pro centum marcis latorum grossorum
Pragensium [Polonicalis] numeri consueti, quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, iam integraliter perceptis
et in vsus ac vti[litates ciuitatis nos]tre predicte conuersis et impensis, videlicet Nicolao Friconis de
Szrzem solutis, olim aput patrem ipsius pro comper ............ receptis, in et super domo murata videlicet macellis sutorum et
pistorum ad aduocaciam nostram pertinentibus [in vim] reempcionis vendidimus honeste domine Iachne, relicte Stanislai Pichadlo,
nostro conciui octo marcarum censum annis singulis in et super festum Penthecostes nunc proximum afuturis vel in duabus septimanis
post hoc immediate sequentibus, [de quibus quinque marcas] domino Iohanni Guempelman vicario collegiate ecclesie sancte Marie
in civitate Kalissiensi predicta soluere [debemus; resid]uas vero tres marcas monete currentis census predicti in et super
festum sancti Martini episcopi vel in duabus septimanis [immediate se]quentibus domine Iachne predicte, nostre conciui, duntaxat
ad vite ipsius tempora dare et soluere tenemur [tamdiu, quousque] census octo marcarum pro consimilibus centum marcis latorum
grossorum Pragensium premissorum per nos consules Kalissienses ..... ..... fuerit reemptus, censu tamen persesso secundum
decursum temporis primitus persoluto. Quequidem tres [marce] census predicti post obitum ipsius domine Iachne predicte ad
vicarios ecclesie collegiate predicte sancte Marie [pertinebunt] pleno iure. Racione quarum quidem trium marcarum dominus
Iohannes Guempilman et sui successores ......... dentes cum vicarijs ecclesie prenominate de omnibus censibus, redditibus
eblogijs et oblacionibus tenebuntur participare. [In cuius rei] testimonium ciuitatis nostre sigillum maius presentibus est
appensum. Actum et datum in
Kalis feria quarta post do[minicam] Syon proxima, anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo quinto.
Moderacio autem huius scripti est per reue[rendum] in Christo patrem et dominum, dominum Albertum diuina prouidencia sancte
ecclesie Gnesnensis archiepiscopum et primatem feria ...... post festum beati Iohannis baptiste proxima anno Domini M CCCC
tricesimo sexto (facta).
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału pargaminowego z wyciętą dziurą, przechowanego w archiwum kolegiaty kaliskiej. Uszkodzony
tekst uzupełniliśmy, o ile się dało, na domysł.
Dokument Nr 582
1436. die 5. mensis Iulii, in Poznań.
Wyschota et Lucas fratres germani, heredes de Górka, fundationes quasdam a patruo eorum Nicolao de Górka, cancellario ecclesiae
cathedralis Posnaniensis factas, ratas esse iubent.
R. Wyschota prepositus Poznaniensis et Lucas fratres germani, heredes de
Gorka, wznawiają i potwierdzają wszystkie zapisy i fundacye, które był dokonał stryj ich Mikołaj z
Górki, kanclerz katedralny poznański, a mianowicie zapis czterech grzywien rocznego czynszu na połowie wsi
Czerniejewo, czterech grzywien na wsi
Strzeszewo, dziewięciu grzywien na wsi
Grabowo na wyderkaf; na wsi
Srebrnagórka jednę kopę groszy na wspomaganie uczni szkoły gnieźnieńskiej, dalej na wsi
Uchorowo pod Poznaniem trzy grzywny dla ołtarzysty ołtarza NMaryi panny i św. Mateusza ap. i ew. w kaplicy św. Leonarda w katedrze
poznańskiej, we wsi
Jemielno cztery grzywny groszy szerokich, na wsi
Bieganowo sześć grzywien, na wsi
Górka pod
Obornikami trzy grzywny, na mieście
Koźmin dziesięć grzywien, na obu wsiach
Iłowiec sześć grzywien.
1) Oprócz tego wspomniani bracia obiecują szanować wolę testatora i egzekutorów jego testamentu, to jest Jana dziekana gnieźnieńskiego
i Mikołaja z
Lubiatowa ołtarzysty i kaznodzieji poznańskiego. Testes: Iohannes de
Szroda altarista ........ extra muros Posnanienses, Przedwogius plebanus .... ... Posnaniensis, Albertus de
Lubanye clericus diocesis Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1483.
1)Czerniejewo miasto w pow. gnieźnieńskim, Strzeszewo, może niegdy Strzeszkowo wieś w woj. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim.
Grabowo, wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. pyzdrskim.
Uchorowo, objaśnione pod N. 566.
Jemielno nieodgadnione.
Bieganowo, wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. pyzdrskim.
Górka, wieś niegdy pod Obornikami.
Iłowiec, oznaczony pod N. 567.
Dokument Nr 583
1436. die 15. mensis Iulii, Posnaniae.
Stanislaus de Czajkowo ecclesiam parochialem in villa Żabno erigit et dotat.
R. Stanislaus heres in
Czaykowo et in Magna
Zabno pisze do Stanisława biskupa poznańskiego, że na intencyę duszy swych przodków, swej własnej i swych spadkobierców postanowił
ufundować we wsi
Żabno1) kościół parafialny, wyposażając go w następujący sposób. Daje najpierw jeden łan roli leżący na prawo drogi prowadzącej
z
Żabna do
Brodnicy, który posiadała Gałkowa gościnna, dodając także i gościniec, na którym ma proboszcz osadzić gościnnego, dalej dwie grzywny
rocznego czynszu na wszystkich kmieciach
Żabna, dwóch zagrodników wraz z ich podwórzami i ogrodami, jednego obok wójta a drugiego naprzeciw Jana Jaśkowskiego w
środku wsi, gdzie teraz siedzi Stharzik, dalej łąkę zwaną
insula sive osthrow, która leży obok granicy brodnickiej, las za mostem idąc do
Krajkowa po lewej ręce aż pod granice
Małego Żabna, ogród dla plebana obok jego podwórza, wreszcie
piscinam alias rybnik leżący obok poprzednich. Oprócz tego ma pleban mieć wolny wrąb na opał dla siebie i swych ludzi również i na budowlą plebanii
wszędzie, gdzie i kmieciom wolno brać drzewo. Poznanie die Diuisionis apostolorum.
Fundacyę powyższą potwierdza Stanisław biskup poznański d. 15 lipca 1435 głównie z powodu, że zbyteczne oddalenie dotychczasowego
kościoła parafialnego w
Brodnicy służbę bożą utrudniało we wsiach
Żabno duże i małe, któreto wsie teraz do nowego probostwa przyłączone zostają.
Oba powyższe dokumenta potwierdził Andrzej biskup poznański d. 3 sierpnia 1443 in
Solecz na wniosek fundatora Stanisława dziedzica
Krajkowa i
Żabna.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta a. 1581 - 1592.
1)Żabno wielkie, prawdopodobnie wieś parafialna Żabno niegdy w wojew. poznańskiem, pow. kościańskim.
Dokument Nr 584
1436. die 20. mensis Iulii, Posnaniae.
Raphael de Goluchowo capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratas esse iubet fundationes quasdam a Nicolao de Górka, cancellario
eccl. cathedr. Posnaniensis factas.
R. Raphael de
Goluchowo subcamerarius Kalisiensis necnon capitaneus Maioris Poloniae generalis, potwierdza zapisy czynszów rocznych wyderkafowych,
dokonane przez Mikołaja z
Górki kanclerza katedralnego poznańskiego, mianowicie trzech grzywien groszy szerokich na wsi
Uchorowie, trzech grzywien w monecie zwykłej na wsi
Górka pod
Obornikami w pow. poznańskim, cztery grzywny groszy szerokich na wsi
Jemielno, cztery grzywny monety zwykłej na całej połowie wsi
Czerniejewo w pow. gnieźnieńskim, dziesięć grzywien monety zwykłej na mieście
Koźminie w pow. kaliskim, sześć grzywien monety zwykłej na wsi
Iłowcu w pow. kościańskim, cztery grzywny na wsi
Strzeszewo, dwie grzywny zwykłej monety na wsi
Grabowo, sześć grzywien groszy szerokich na wsi
Bieganowo w pow pyzdrskim, wreszcie jednę kopę zwykłej monety na wsi
Srebrnagórka w kcyńskim powiecie,
1) licząc jednę grzywnę czynszu na 15 grzywien kapitału. Czynsz ten przeznacza fundator dla wikaryuszy, rektora szkół i uczni
przy kościele metropolitalnym gnieźnieńskim i dla ołtarzystów w katedrze poznańskiej; na to zakupno zaś i przeznaczenie zgodzili
się synowcy fundatora
(nepotes alias synowczy) Wyszota proboszcz katedralny poznański i Łukasz. Poznanie feria sexta proxima ante festum b. Marie Magdalene. Testes: Iacobus
de
Grandy canonicus et officialis, Nicolaus Glamboczky archidiaconus, Nicolaus Czothczany canonicus Poznanienses, Albertus de
Gora, Mathias de
Bachenczewo, Boguchwalus de
Iarognewycze heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1483.
1)Uchorowo, Górka, Jemielno, Czerniejewo, Iłowiec, Strzeszewo i Grabowo, oznaczone już zostały przy dokumencie N. 582.
Srebrnagórka dziś Srebrnagóra wieś paraf. w pow. wągrowieckim.
Dokument Nr 585
1436. die 20. mensis Iulii
, in Wenecia.
Albertus archiepiscopus Gneznensis renovat erectionem ecclesiae in Podlesie a heredibus villae eiusdem factam.
R. Albertus archiepiscopus Gnesnensis poświadcza, iż stanąwszy przed nim Jan ze swym synowcem Wawrzyńcem, dziedzice
Podlesia, prosili go, aby dokument erekcyjny kościoła tejże wsi, który pewien ksiądz, zastępujący przeszłego proboszcza Mikołaja wraz
z pieczęcią był zniszczył, wznowił i na nowo potwierdził. Ze zniszczonego dokumentu okazuje się, że ś. p. Janusz niegdy dziedzic
Podlesia1), uposażył tamże kościół dwoma łanami, młynem wraz ze stawem obok swego dworu leżącym, jatkami mięsnemi i dziesięcinami folwarcznemi
w samem
Podlesiu, oprócz tego dwoma łanami łąk we wsi
Sbythka, w skutek którejto fundacyi ś. p. Andrzej biskup cereteński i sufragan gnieźnieński z polecenia ś. p. Jana arcybiskupa gnieźnieńskiego
w tejże wsi kościół pod zawołaniem ś. Anny r. 1380 feria V proxima ante festum ss. Fabiani et Sebastiani był erygował. Tęto
zatem fundacyę arcybiskup potwierdza. In castro (suo) Veneciarum. Testes: Iohannes cantor, Lascharius canonicus Gneznen. Philippus
decretorum doctor, custos Curzelouiensis, Simon Calisiensis canonicus, officialis Camyen.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1514.
1)Podlesie. Z licznych wsi tej nazwy, któraby była, wiedzieć nie mogę.
Dokument Nr 586
1436. die 23 (?). mensis Iulii, in Arnoswald.
Fideiussorum quorumdam litterae heredibus de Nova Wedel pro Wladislao III. rege Poloniae datae.
Nos Iarandus de
Grabye, palatinus Iuniwladislauiensis, Dobrogosthius de
Schamotuli castellanus Poznaniensis et Petrus ......... subiudex Poznaniensis, significamus tenore presencium coram Christi fidelibus,
quibus expedit, vniuersis, quod fideiussimus et per presentes fideiubemus [manu] coniuncta pro serenissimo principe, domino
et domino Wladislao Dei gracia rege Polonie, domino nostro graciosissimo, quod sua [maiestas debet] dare literam nobili Hasso
cum fratribus, patruis et subditis ipsius, heredibus in
Nowa Wedel, tali sub tenore, quod ipse Hasso, fratres, patrui sui vel subditi ipsorum coniunctim uel diuisim pro dampnis, que fecerunt
tempore litis et gwerre de territorio
Wedel ante aduentum ibidem ipsius Arndben post suum de illuc recessu ipsius et in ipsius ibidem presencia tamdiu, quamdiu pretactus
..... regis Polonie et Bohemorum in terris Nowe Marchie et Prussye perseuerebant, sint dampna ista perpatrata ..... verbo,
facto, scriptis, homicidijs, incendijs aut quouis alio modo, sit tempore noctis uel dieij, dominus rex ipsum Hassium, fratribus,
patruis et subditis suis et ipsorum de Nowa
Wedel, ut premittitur, intercedere debet et tenetur pro omnibus dampnis, que [ipsis] venire deberent a dominis de Prussya vel ipsorum
subditis racione dampnorum ut supra descriptorum. Quod si non faceremus nos, extunc quodcumque dampnum ipse Hasso cum fratribus,
patruis uel subditis suis de Nowa
Wedel coniunctim uel diuisim habuerint uel perceperint, racione huiusmodj dampnorum inposicionis (?), hoc non fiet Hassonis, fratrum,
patruornm uel [subditorum ipsorum] de Nowa
Wedel, [sed] nostrum; hoc tamen addito et specialiter expresso, quod dum literam regalem uel domini magistri generalis sibi uel
fratribus, patruis, subditis[que] simul expediuerimus et ipsis per nos fuerit presentata, ipse Hasso, fratres, patrui vel
subditi sui de Nowa
Wedel literam nostram presentem restituere debent sub fide et honore, litera regali aut magistri Prussye a nobis recepta. In cuius
rei testimonium sigilla nostra scienter sunt appensa. Datum in
Arnoswald feria secunda in festo beate Marie Magdalene, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo sexto.
Dokument pargaminowy anihilowany, znacznie uszkodzony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N.
418), opatrzony był pierwotnie trzema pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
Dokument Nr 587
1436. die 13. mensis Augusti, in Osieczno.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae generalis, venditionem duarum marcarum annuarum de proventibus villae Ianiszewo
a Ianussio de Ianiszewo Mathiae Krowina plebano de Gostynin factam, ratam esse iubet.
R. Raphael de
Goluchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, potwierdza zapis dwóch grzywien monety polskiej rocznego
czynszu, jakie Janusz z
Janiszewa1) na tejże wsi był sprzedał za 20 grzywien monety polskiej Maciejowi Krowinie plebanowi w
Gostyniu2) na fundacyę nowego ołtarza w tymże kościele. In opido
Oseczna feria II proxima ante festum Assumpcionis beate Marie virginis. Testes: Mathias alias Bozey de
Osseczna, capitaneus Wschouensis, Raphael de
Lessno castellanus Przementhensis, Andreas Cothwycz de
Golanycze, Gywan de
Carnyno, Boguchwal de
Yardanowycze, Derslaus de
Chelkowo.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta de a. 1468.
1)Janiszew wieś paraf. w pow. kolskim.
2)Gostyń miasto w pow. krobskim.
Dokument Nr 588
1436. die 25. mensis Septembris, in Dolsko.
Stanislaus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Trinitatem in ecclesia ad s. Margaretham in Gostyń
ratam esse iubet.
R. Stanislaus episcopus Posnaniensis potwierdza fundacyę i dotacyę ołtarza św. Trójcy, śś. Mateusza apostoła, Erazma męczennika
i św. Katarzyny w kościele św. Małgorzaty w
Gostyniu,1) której był dokonał Maciej Krowina pleban gostyński. Na utrzymanie ołtarzysty przeznaczył fundator sześć grzywien polskich
rocznego czynszu wyderkafowego, kupionych, mianowicie 2 grzywny u szlachetnego Andrzeja na tegoż części wsi
Gorzna,2) 2 grzywien u Janusza z
Janiszewa3) na tegoż części tejże wsi, wreszcie 2 grzywien u Wojsława z
Gorzna na jego części tejże wsi. Biskup bierze tę fundacyę pod opiekę prawa kościelnego, nadaje prawo patronatu tej altaryi fundatorowi,
po którego śmierci ma spaść na magistrat miasta
Gostynia; na ołtarzystów zaś mają być prezentowani tylko rzeczywiści księża
(actu presbyteri) i należący do bractwa ubogich, które przy tym ołtarzu ma być utworzone. Obecnie mianuje biskup ołtarzystą ks. Jakuba z
Krobi. Ołtarzyści mają obowiązek odprawiania dla bractwa dwóch mszy tygodniowo: do NPMaryi i za zmarłych. In
Dolsko feria tercia proxima ante festum Translacionis sancti Stanislai. Testes: Philipus de
Borzyslawycze decretorum doctor, plebanus in Conyemlothy, Cracouiensis diocesis, Iohannes de Iuniwladislavia notarius episcopalis et magister
Iohannes vicarius perpetuus Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1488.
1)Gostyń miasto w pow. krobskim.
2)Gorzno, z kilku wsi tej nazwy, któraby była, oznaczyć nie umiem.
3)Janiszew, wieś paraf. w pow kolskim.
Dokument Nr 589
1436. die 26. mensis Octobris, in Pyzdry.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem duarum marcarum annuarum a Petro de Kębłów Bogufalo
plebano de Miłosław factam.
R. Raphael de Goluchowo subcamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, oświadcza, iż w obec niego i innych
ziemian szlachetny Piotr z Kębłowa zeznał, jako otrzymał od Boguchwała plebana z Miłosławia 26 grzywien monety polskiej, które
był ś. p. szlachetny Wincenty z Gorzyc darował na kościół w Miłosławiu
1) pod warunkiem, aby tamże za niego i jego krewnych odprawiano anniwersarze i egzekwie. Pieniądze te zapisał wspomniany Piotr
na swej wsi Lipie
2) w pow. pyzdrskim na wyderkaf, zobowiązał się za nie płacić do kościoła miłosławskiego rocznego czynszu 2 grzywny polskie,
aby intencyę testatora tamże wykonywano. In Pisdri feria sexta proxima ante festum bb. Simonis et Iude. Testes: Nicolaus de
Sadowie burgrabius Posnaniensis, Thomas de Slawno, Nicolaus de Skoraczewo, Philippus de Droschewo, Iunoch de Iaroslawiecz,
Iohannes Clychowski heredes.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta causarum de a. 1513.
1)
Miłosław miasto w pow. wrzesińskim.
2)
Lipie folwark należący do miasta Miłosławia.
Dokument Nr 590
1436. die 21. mensis Decembris, Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae civitati Posnaniensi laterificinam castrensem confert.
R. Wladislaus rex Poloniae nadaje miastu Poznaniowi cegielnię, należącą do tamecznego zamku, która przez niedbalstwo starosty
groziła ruiną, gdyby ją miasto nie było podźwignęło. Zamkowi ma nadal służyć tylko prawo wypalania w niej cegły na potrzebę
swoją i innych budynków. Cracouie feria 6 in die s. Thome. Ad relacionem magnifici Iohannis de
Conyeczpole regni Polonie cancellarij.
Archiwum miejskie poznańskie, Liber privil. f. 20.
Dokument Nr 591
1436. die 4. mensis Octobris, Cracoviae.
Iudicium terrestre Cracoviense testatur, Andream de Trestczyn, et Nicolaum de Sierosłwice divisionem bonorum hereditariorum
inter sese fecisse.
Nos Iohannes Rei de
Sumsko iudex et Philipus de
Chroberz subiudex terre Cracouiensis generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo constituti personaliter
nobiles Andreas de
Tresztczyn ex vna, Nicolaus de
Syroslauicze, parte ex altera, heredes, fratres germani talem diuisionem hereditatum inter semet ipsos perpetualiter et publice fecisse
recognouerunt, videlicet ita, quod dicto Andree cessit castrum
Trestczin et cum villis seu hereditatibus scilicet hijs:
Brzana, Falcowa, Sandzyszowa in terra Cracouiensi sitis, et domus Cracouie, necnon
Miechoczyn, Kagymow et
Rabasth villis in terra Sandomiriensi sitis, cum omni iure et toto dominio, vtilitatibus, fructibus, proventibus, molendinis, aquis,
fluwijs, silwys, gaijs, nemoribus, rubetis, campis, pratis, aquis, vniuersisque pertinencijs, ad ipsas hereditates pertinentes(s),
pro ipsius sorte et perpetua diuisione perpetualiter cesserunt, nichil pro ipso Nicolao ibidem iuris seu proprietatis et dominij
penitus reseruando, per ipsumque Andream tenendas, possidendas, vendendas, commutandas, velud sibi uel ipsius posteris melius
et vtilius videbitur conuertendas; Nicolao vero iamdicto tote partes hereditatis earum in
Syroslauicze et in
Maczeyczouicze in terra Cracouiensi site, necnon tota hereditas
Zagyerzeszye dicta, in terra Sandomiriensi sita, similiter cum omni iure et toto domino, vtilitatibus, fructibus, prouentibus, aquis,
pratis, campis, ripis, fluwijs, molendinis, incolis, censibus, redditibus, lacubus, piscinis, vniuersisque pertinencijs, nichil
pro ipso Andrea ibidem iuris seu proprietatis et dominij reseruando pro sorte et ipsius diuisione perpetua venit, per ipsum
Nicolaum tenendas, habendas, vendendas, commutandas et (vt) sibi uel ipsius posteris melius et vtilius videbitur conuertendas:
promittentes ab hic inde hanc diuisionem, ut supra factam rate, grate atque firme imperpetuum tenere et inviolabiliter obseruare.
In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Cracouie in colloquio generali feria quinta
proxima post festum sancti Michaelis, anno Domini millesimo quadringentessimo tricesimo sexto. Presentibus hijs magnificis
dominis: Nicolao de
Michalow castellano et capitaneo Cracouiensi, Petro de
Pyescowa scala palatino Cracouiensi, Cristino de
Coszyegloui Sandecensi, Iohanne Woyniciensi, Clemente de
Strelcze Becensi castellanis, Nicolao de
Lawszow dicto Slanca vexillifero Sandomiriensi et alijs quamplurimis fidedignis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 419), opatrzony dył niegdy dwiema
pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
Dokument Nr 592
1437. s. d. et m.
Gnesnae
.
Nicolaus de Górka cancellarius ecclesiae cathedr. Posnaniensis quatuor marcas annuas ex proventibus villae Iemielno Michaeli
altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis confert.
B. Benedictus de
Modla canonicus et officialis Poznaniensis potwierdza darowiznę czterech grzywien rocznego czynszu, którą był uczynił Mikołaj z
Gorki kanclerz katedralny poznański, zakupiwszy je w obec Sędziwoja z
Ostroroga natenczas starosty generała wielkopolskiego u Stanisława dziedzica z
Jemielna i jego synów Jana, Andrzeja i Adama na tejże wsi. Czynsz ten ma pobierać Michał ołtarzysta w kościele katedralnym poznańskim.
Testes: Michael de
Domaslaw plebanus de
Szokolnyky, vicarius perpetuus aule metropol. Gnesnensis, Iohannes de
Chorzepyno notarius consistorij Gnesnensis, Albertus clericus aduocati de
Tholyszkowo, Nicolaus Sulinsky, Albertus Wozowsky, Iohannes Szetlewsky, Stanislaus Swynka de
Czuschczino.
Sprzedaż powyższego czynszu potwierdził Sędziwój z
Ostroroga wojewoda poznański i starosta wielkopolski dokumentem wydanym w r. 1414 die s. Elizabeth w Poznaniu. Testes: Miroslaus de
Bythyn cononicus Poznaniensis, Nicolaus Baworowsky, Neymerza de
Gora, Nyczko Woyt de
Uyazd, Ianussius aduocatus de
Obornyky, Iohannes Koza de
Domaslaw heredes. Również potwierdził tę sprzedaż Mikołaj Streszka oficyał gnieźnieński w dokumencie wystawionym w Gnieźnie r. 1414,
feria V in vigilia s. Thome apostoli. Świadkowie: Boguslaus in
Budzyslaw, Iohannes in
Bodeporowycze heredes, Iohannes de
Grodzysko vicarius Gnesnensis, Iacobus Iohannis de
Bazenth notarius causarum consistorij Gnesnensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1483.
Dokument Nr 593
1437. s. d. m. et l.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Michaelem larogniewski unam marcam annuam ex villa Iaromirz monasterio
de Obra vendidisse.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Raphael de
Goluchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
presentibus et futuris, quomodo ad nostram aliorumque eiusdem terre nobilium presenciam veniens nobilis dominus Michael Iarogniewski
de
Iaromierz non compulsus, non coactus, neque aliquo sinistro modo seductus, quinimmo sanus mente pariter et corpore, vsus amicorum suorum
consilijs et matura deliberacione prehabita, super totali villa sua seu hereditate
Iaromierz1) dicta, in ducatu Maioris Polonie et districtu Costensi sita, vnam marcam pecunie annui census, currentis monete et numeri
Polonicalis, ipsam marcam quadraginta et octo grossis computando, venerabilibus et religiosis viris domino Hermanno abbati
necnon fratribus tocius conuentus
Obra et ipsorum posteritati iure et foro perpetualis vendicionis in perpetuum vendidit et coram nobis more solito et consueto
rite ac racionabiliter in perpetuum resignauit. Quam quidem marcam census annui soluere et dare debet et sit adstrictus singulis
annis perpetualiter dictis dominis abbati et fratribus conuentus super festum Pasche continue sequentibus (annis) sub valore
et vadio penarum magnarum, per assertos dominos abbatem et fratres ipsius monasterij habendam, leuandam et ad vsus beneplacitos
libere et quiete conuertendam, prout ipsis aut ipsorum posteritati melius et vtilius videbitur expedire. Quibus specialiter
adiecto et expresso, quod dum mandatis domini Michaelis Iarogniewski aut ipsius posteritatis (Cetera sequencia in originali
charta, scripture vetustate celata, aliunde petenda. Acta anno Domini 1437).
Liber privilegiorum monasterii de Obra z r. 1620, str. 60.
1)Jaromirz wieś w pow. babimojskim.
Dokument Nr 594
1437. die 24. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem Oganka de Ulanowo alteram dimidiam marcam annuam ex vila
Ulanowo capitulo ecclesiae cathedralis Gnesnensis vendidisse.
Nos Raphael de
Goluchowo succamerarius Kalisiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium presentibus et futuris,
quibus expedit, vniuersis, quomodo ad nostram necnon aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam nobilis ac strenuus
dominus Iohannes Oganka de
Vlanowo castellanus Rogosnensis, non compulsus, non coactus, nec aliquo deuio seductus errore, sed sanus mente existens pariter et
corpore, vsus suorum consilio amicorum et matura deliberacione prehabita, in et super omnibus kmethonibus possessionatis ville
sue
Vlanowo1) in terra Maioris Polonie et districtu Gneznensi site, et super omnibus censibus, fructibus, redditibus et appendijs vniuersis
ad dictam villam
Vlanowo quomodolibet pertinentibus, vnam marcam cum media census annui currentis monete et numeri Polonicalium, quadraginta octo
grossos in marcam quamlibet computando, super quodlibet festum Natalis Domini soluendam, pro viginti marcis et duabus marcis
monete et numeri suprascriptorum, venerabili sancte Gneznensis ecclesie capitulo, spe et foro reempcionis alias na
wedercoff in perpetuum vendidit et coram nobis more solito et consueto secundum terre consuetudinem rite et racionabiliter resignauit.
Quamquidem marcam cum media census annui suprascriptus dominus Iohannes Oganka et ipsius successores legitimi singulis annis
super quodlibet festum Natiuitatis Domini, vnum post aliud sequens, eidem sancte Gneznensis ecclesie capitulo, ut descriptum
est, soluere et pagare debet et tenetur, per eiusdem sancte Gnoznensis ecclesie capitulum habendam, tenendam, vtifruendam,
possidendam, vendendum, commutandum, alienandum, et ad usus, quos nouerint meliores et pinguiores, libere et quiete conuertendum.
In quorum omnium fidem, robur et testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum et actum Gnezne feria quinta in
vigilia Conuersionis beati Pauli, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo septimo. Presentibus ibidem strenuis et
nobilibus dominis: Bogussio de
Budzislaw subiudice Kalisiensi, Iohanne de
Podliesszie, Stanislao de
Miruczino castellano Xansky, Sandiwogio de
Gorinyno Andriczka de
Oblaczcowo, Thoma de
Krethcowo heredibus, et alijs multis fidedignis vocatis et rogatis in fidem et testimonium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 401a). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
1)Ulanowo wieś w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 595
1437. die 1. mensis Februarii, in Kościan.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Opacz heredem de Kokorzyn octo marcas annuas altaris ad s. Catharinam
in ecclesia parochiali Costanensi dotandi gratia vendidisse.
R. Raphael de
Goluchowo subcamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, potwierdza zapis czynszu ośmiu grzywien szerokich groszy
praskich na wsi
Kokorzynie,1) któryto czynsz dziedzic tejże wsi szlachetny Opacz na niej i na wszystkich swoich dobrach sprzedał był na wyderkaf za 96
grzywien na rzecz ołtarza św. Katarzyny w kościele parafialnym w
Kościanie,2) fundowanego przez szlachetnego Blizbora z
Karznicy i ks. Marcina Pawłowicza z
Bukowca. Czynsz ten mają pobierać ołtarzyści wspomnianego ołtarza; gdyby zaś Opacz lub jego spadkobiercy chcieli go wykupić, natedy
mają dać ponad kapitał jednę grzywnę bez dwóch groszy czasowemu ołtarzyście, za sam zaś kapitał ma być natychmiast inny czynsz
zakupiony. In
Costan feria VI in vigilia Purificacionis b. Marie v. Testes: Ywan de
Carmino, Nicolaus Ossyeczski, Henricus Cothwycz Carcowsky, Derslaus de
Chelkowo, Thomas de
Crethcowo, Petrus de
Popowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1449.
1)Kokorzyn wieś w pow. kościańskim.
2)Kościan miasto pow. w Księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 596
1437. die 5. mensis Martii, Posnaniae.
Iacobus de Grądy officialis Posnaniensis Michaeli plebano de Domachow intra triennium in alia dioecesi habitandi facultatem
tribuit.
R. Iacobus de
Grandi officialis Poznaniensis pozwala Michałowi plebanowi z
Domachowa,1) który się stara o przywrócenie swemu kościołowi niektórych zagrabionych dóbr, a grabieżców się lęka, aby mógł przez trzy
lata w obcej dyecezyi przebywać i tamże za pozwoleniem miejscowego biskupa nabożeństwo odprawiać. Poznanie feria tercia post
dominicam Oculi.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1437.
1)Domachowo, wieś par. w pow. krobskim.
Dokument Nr 597
1437. die 15. mensis Aprilis, in Lubrza.
Consules et scabini civitatis Lobnaw testantur, Laurentium Meissner cum uxore sua Margaretha partem suam iudicii in civitate
Lubrza Annae Prompnitzinn vendidisse.
R. Matis Fiszbach Richter und Ffrentczil Hunger Burgemeister, Hans Kuntczel, Hantsche Withun, Nickl Zaath, Hans Tapphir, Hantsche
Gotschalk und Han Poppan gesworene Rotmane und Schephin der Stad
Lobnaw1) poświadczają, że stanąwszy wobec nich Lorenty Meissner wraz ze swą żoną Małgorzatą, mieszczanie miedzyrzeccy, sprzedali
Annie Prompnitzinn swoją część na sądownictwie w
Lubrzy za 4 grzywny groszy brandeburskich. Am Montage nach Misericordia Domini.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E. 30). Pieczęć oderwana przechowana jest
osobno, a jest zniszczona i wyobraża mur forteczny z bramą, nad którą wieża.
1)Lubrza w pow. szredzkim.
Dokument Nr 598
1437. die 20. mensis Maii, in Wschowa.
Mathias Borek de Osieczna capitaneus de Wschowa X marcas annuas altaristae altaris ad s. Mariam Magdalenam in ecclesia parochiali
Posnaniensi vendit.
R. Mathias Borek de
Ossyeczna capitaneus Wschovensis sprzedaje 10 grzywien szerokich groszy praskich (nie zaś małych denarów) rocznego czynszu, który Marcin
Chwalanta dziedzic
Ossowej sieni darował był Henrykowi Malczerowi ołtarzyście ołtarza św. Maryi Magdaleny i Podwyższenia św. Krzyża w kościele parafialnym
NMaryi Panny w Poznaniu, zapisując go na swej wsi
Osowa sień i na swej części wsi
Dębowa łąka.1) Żona Marcina Agnieszka oświadcza przytem, że się temu zapisowi z powodu swego posagu i wiana na tychże wsiach ubezpieczonego
nie będzie sprzeciwiała; w razie zaś wykupienia tego czynszu mają małżonkowie lub ich spadkobiercy zapłacić za każdą grzywnę
procentu, 10 grzywien kapitału. In
Wschowa feria II Pentecostes. Testes: Iohannes Suchorzewsky, Boguslaus Llynsky plebanus Wschovensis, Iohannes Kothwycz de
Szyedlecz, Stanislaus Iaroschewsky, Nicolaus Krzekothowsky, Sigismundus Bobolewsky.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1461 et de a. 1496.
1)Osowa sień i Dębowa łąka wsie w pow. wschowskim.
Dokument Nr 599
1437. die 4. mensis Iunii, Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum de iure advitalitatis Helscae de Kajewo.
R. Adam iudex et Andreas subiudex Lancicienses oświadczają, że gdy na trybunale zasiadali przekonali się, że Helsce z
Kajewa służy prawo dożywocia na wszystkich swych dobrach dziedzicznych wbrew woli Mikołaja z
Kajewa; umierając zaś może trzecią część swego posagu takiego, jaki inne jej siostry dostały, zapisać komu chce. Lancicie feria III
infra octauas Corporis Christi. Testes: Albertus Malski palatinus, Mathias de
Byelawy castellanus Lanicienses, Paszko de
Goszlawicze castellanus Konariensis, Bartholomeus de
Roscowo gladifer, Nicolaus de
Ponanthowo vexillifer.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta ad a. 1441.
Dokument Nr 600
1437. die 19. mensis Iunii, Posnaniae.
Iacobus de Grądy officialis Posnaniensis testatur, Simeonem scultetum de Krzyżewniki Ioanni altaristae ecclesiae cathedr.
Posnaniensis unam marcam annuam X marcis vendidisse.
R. Iacobus de
Grandy officialis Poznaniensis oświadcza, że wobec niego opatrzny Szymon sołtys z
Krzyżewnik wraz z żoną swoją Łucyą i synem Mikołajem sprzedali jednę grzywnę zwykłej monety rocznego czynszu Ianowi ołtarzyście ołtarza
św. Michała arch. i WW. Aniołów w katedrze poznańskiej, wziąwszy od niego 10 grzywien takiejże monety Czynsz ten zapisują,
na swem sołtystwie w
Krzyżewnikach,1) a to w obecności Michała komandora domu św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu, dziedzica tejże wsi. Testes: Iohannes Thwardowsky
archidiaconus Srzemensis, Thomas plebanus in
Mancznyky, Albertus Usczye et Albertus Brzosth procuratores consistorij Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1483.
1)Krzyżowniki wieś w pow. srzedzkim.
Dokument Nr 601
1437. die 20. mensis Augusti, Posnaniae.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae venditionem II marcarum annuarum a Dobrogostio de Sobota et filiis eius ecclesiae
parochiali in Sobota XXIV marcis factam, ratam esse iubet.
R. Raphael de
Gołuchowo subcamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, potwierdza zapis rocznego czynszu 2 grzywien zwykłej
monety na wsi
Sobota,1) który sprzedał był Dobrogost dziedzic tejże wsi na rzecz kościoła parafialnego w
Sobocie za 24 grzywien na wyderkaf, a to wraz z synami swymi Mikołajem, Janem, Michałem zwanym Sopoth, Wincentym i Sędziwojem. Czynsz
ten ma się plebanowi opłacać corocznie na Boże Narodzenie
sub inpignoracione alias pod czangem. Poznanie feria tercia infra octauas Assumpcionis beate Marie virginis. Testes Albertus de
Brodowo, Boguchwalus de
Iardanowicze, Vincencius dictus Hingbir de
Kyschewo, Thomas de
Slawno, Nicolaus de
Scoraczewo, Albertus de
Drachowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1449.
1)Sobota wieś paraf. w pow. poznańskim.
Dokument Nr 602
1437. die 3. mensis Septembris, Gnesnae.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem duarum marcarum annuarum a Boguslao de Margonin
Mathiae Mysko de Łoskunia XXIV marcis factam.
R. Raphael de
Goluchowo subcamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, potwierdza zakup 2 grzywien rocznego czynszu, który
Bogusław z
Margonina sprzedał był niegdy ś. p. Maciejowi Myśkowi dziedzicowi
Łoskunia za 24 grzywien zwykłej monety na wsi
Margońska wieś.1) Czynsz ten ma pobierać proboszcz margoniński i zato utrzymywać drugiego wikarego, który w dnie krzyżowe ma odmawiać mszą
za zmarłych z wigiliami za duszę ś. p. Macieja Myśka. Gdyby Bogusław czynsz ten chciał wykupić, natenczas ma uwiadomić Macieja
Myśkę, syna ś. p. fundatora, a tenże ma w tymże samym celu zakupić inny czynsz. Gnezne feria III post festum b. Egidij conf.
tempore confirmacionis Vincentij archiepiscopi Gnesnensis. Testes: Martinus de
Slawsko palatinus, Sigismundus de
Margonino dapifer, Troyanus de
Lekno iudex, Nicolaus de
Pleschewo vexillifer Calissienses, Nicolaus Slupsky, Boguchwalus Iardanowsky.
Dokument powyższy transumował Andrzej biskup poznański w Poznaniu dnia 30 czerwca 1442 i potwierdził fundacyę w nim zawartą.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta ad a. 1446 - 1447.
1)Margońska wieś w pow. chodzieskim.
Dokument Nr 603
1437. die 4. mensis Septembris, Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum inter Nicolaum abbatem monasterii Lubinensis et Clementem praepositum de Ieżewo de praepositura
eadem litem dirimens.
In nomine Domini amen. Nos Iohannes decanus, Thomas de
Strzampyno decretorum doctor et canonicus sancte ecclesie Gneznensis, iudices inter venerabilem patrem, dominum Nicolaum abbatem in
Lubyn,1) Poznaniensis diocesis, ordinis sancti Benedicti, ab vna, et religiosum fratrem Clementem prepositum de
Ieszewo,2) eiusdem ordinis, Gneznensis vero diocesis, partibus ab altera, per reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum
Vincencium Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopum et primatem specialiter deputati, cunctis, quibus expedit,
notum facimus presencium noticiam habituris, quomodo orta iam dudum inter partes prescriptas coram domino Benedicto canonico
et vicario in spiritualibus ac officiali generali Gneznensi ex speciali commissione reuerendissimi in Christo patris bone
memorie domini Alberti archiepiscopi Gneznensis et primatis in personam ipsius domini Benedicti canonici, vicarij et officialis
facte, materia questionis, super subiectione monasterij seu domus in
Ieszewo, quod vel que dicebat dominus Nicolaus abbas sibi debere subesse, et nonnullis questionibus, controuersijs et displicencijs
ac rebus alijs inter ipsas exortis et suscitatis, in ipsaque causa per procuratores dictarum parcium coram ipso domino Benedicto
iudice commissario, euocatis partibus ad sui presenciam, ad nonnullos actus et terminos iudiciarios, iuris ordine seruato,
gradatim et successiue fuit processum usque ad recepcionem testium inclusiue, tandem dictus reuerendus pater dominus Vincencius
Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopus et primas, succedens in apicem archiepiscopatus, volens inter partes
prenominatas huiusmodi lites et questiones sopire et eis finem imponere, cum non deceat seruis Christi litigare, ipsam causam
ab ipso domino Benedicto ad sui presenciam aduocauit, aduocataque ipsam nobis decidendam, diffiniendam, sentenciandam et fine
debito terminandam specialiter commisit. Nos igitur Iohannes decanus et Thomas de
Strzampyno decretorum doctor et canonicus ecclesie Gneznensis, iudices commissarij memorati, vocatis ad nostri presenciam prescriptis
partibus, ipsarumque auditis hincinde propositis et responsis et alijs merito in huiusmodi causa videndis, ipsisque diligenter
masticatis et equa lance iusticie discussis, ad nostram sentenciam, ipsis partibus presentibus et id fieri petentibus, processimus,
ipsamque tulimus et promulgamus ac ferimus et pronunciamus huiusmodi sub tenore:
Christi nomine inuocato, solum Deum pre oculis habentes, per hanc nostram sentenciam, quam ferimus in hijs scriptis, pronuncciamus,
dicimus, decernimus et declaramus, preposituram in
Ieszewo, et prepositum pro tempore existentem, Gneznensis diocesis, ac ipsum monasterium in
Ieszewo subiacere perpetuo obediencie abbatis pro tempore existentis in monasterio
Lubyn, Poznaniensis diocesis, ipsumque monasterium
Lubyn nominatur matrem,
Iezowo quoque filiam, prepositumque in
Ieszewo et omnes suos successores ipsi abbati in
Lubin pro tempore existenti, iuxta professionem suam et rigorem ordinis, reuerenciam, honorem et obedienciam exhibere ac facere
debere. Item pari nostra sentencia pronunciamus, dicimus et declaramus, quod ipse dominus Clemens modernus prepositus in
Ieszewo et sui successores quolibet anno in festo sancti Martini confessoris, racione huiusmodi subieccionis tenentur et sunt astricti
dare pro fratribus in
Lubyn duo stamina de
harrassio pro cuculis alias capis ipsis faciendis, ad que soluenda nos ipsum dominum Clementem prepositum modernum et suos successores
cogimus et compellimus ac condempnamus per presentes, docto prius, quod huiusmodi duo stamina harrasij soluebantur per antecessores
ipsius domini Clementis moderni prepositi conuentui
Lubyn et hoc per fratres eiusdem monasterij. Item pari nostra sentencia diffinimus et sentenciamus, quod ipse dominus Nicolaus
abbas in
Lubin vacante dicta prepositura in
Ieszewo, fratrem sui ordinis habet loci ordinario presentare, quodque eum non possit a prepositura amouere, sed habitis sufficientibus,
legittimis et racionabilibus causis, habebit eum deferre lociordinario aut suo vicario in spiritualibus, ipseque lociordinarius
aut suus vicarius, auditis huiusmodi causis, propter quas merito destituendus esset, poterit eum destituere et alium ad presentacionem
abbatis instituere et inuestire; quodque eciam ipse dominus Clemens modernus prepositus in
Ieszewo et sui successores, fratres per abbatem de
Lubyn missos, habebunt iuxta disciplinam regularem seruare eisque de omnibus necessarijs iuxta priorem consuetudinem prouidere
tamdiu, quousque eos abbas reuocet; ipsi quoque fratres, sic per abbatem missi, ipsi preposito in omnibus regularibus disciplinis
obediant et intendant. Si qui vero rebelles fuerint, poterint per ipsum prepositum paterne corrigi; quod si incorrigibiles
fuerint, extunc ipse prepositus eos abbati deferre debebit, ut eorum corrigantur excessus. Item pronunciamus, dicimus, decernimus
et declaramus, quod ipse dominus Nicolaus modernus abbas in
Lubin, libros, quos de
Ieszewo recepit, qui pertinebant ibidem et qui fuerunt illius loci et ecclesie a primeua eius fundacione, debet restituere, antiphonariumque
comparare tali modo videlicet, quod ipse dominus Clemens prepositus in
Ieszewo debet notarium alias scriptorem inuenire, pergamenum comparare, ipsumque scriptorem expensis procurare; ipseque pater dominus
Nicolaus abbas in
Lubin pro laboribus persoluere. Item sentenciamus et diffinimus ac decernimus et declaramus, quod omnes et singule cause, lites
et questiones ac controuersie inter ipsos dominos Nicolaum abbatem in
Lubyn et Clementem prepositum in
Ieszewo mote et exorte, necnon et expense occasione huiusmodi licium per ipsas partes quouismodo facte; sint extincte et mortificate,
quas et nos exnunc extingwimus et mortificamus, quodque dicte partes hincinde sint puri et sinceri amici, omnemque rancorem,
si quem gesserunt inter se, dimittant et postponant, et se verbis et factis, auxilio et consilio publice et oculte pertractent.
Quamquidem sentenciam sic per nos latam et pronunciatam, partes ibidem presentes in omnibus suis punctis, clausulis et articulis
approbauerunt, acceptauerunt, ratificauerunt et omologauerunt. Lecta, lata est hec nostra sentencia per nos Iohannem decanum
et Thomam de
Strzampyno decretorum doctorem, canonicum Gneznensem, iudices prenominatos, sub anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo septimo,
indiccione quintadecima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Eugenij diuina prouidencia pape
quarti, anno septimo, die Mercurij, quarta mensis Septembris, hora terciarum, in domo habitacionis honorabilis viri, domini
Nicolai Domaschonis, vicedecani et vicarij ecclesie Gneznensis, circa ipsam ecclesiam Gneznensem sita. Presentibus ibidem
venerabili et egregio, honorabilibus et circumspectis viris, dominis: Nicolao Spiczmirj decretorum doctore, cantore Cracouiensi,
Stephano plebano de
Kalynowa, magistro Thoma de
Kxansch vicario ecclesie Gneznensis, magistro Peregrino procuratore causarum consistorij Gneznensis, Andrea de
Brzescht, Nicolao de
Byelawi, notarijs publicis et alijs multis fidedignis testibus circa premissa. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium,
presentes literas seu presens publicum instrumentum huiusmodi nostram sentenciam in se continentes siue continens exinde fieri
et per Mathiam notarium publicum et cause huiusmodi coram nobis scribam infrascriptum subscribi et publicari, nostrorumque
appensione sigillorum fecimus et iussimus communirj.
@RYSUNEK@
Et ego Mathias Bartholomei de
Pobyedziska clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius ac coram prefatis venerabilibus viris, dominis Iohanne
decano et Thoma de
Strzampino decretorum doctore, canonico Gneznensi, iudicibus facti et cause huiusmodi scriba, quia dicte sentencie pronunciacioni, declaracioni,
aprobacioni et emologacioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt premittitur, fierent et agerentur, vnacum
prenominatis testibus presens interfui, ac ea sic fieri vidi et audiui, meque alijs occupato negocijs, per alium fidelem scribi
procuraui, manuque propria subscribens, in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis vna cum
appensione sigillorum dominorum supradictorum consignando in euidens testimonium omnium et singulorum premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 36) opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, na
pasku pargaminowym zawieszoną, której dziś nie dostaje.
1)Lubin w pow. kościańskim.
2)Jeżów w pow. brzezińskim.
Dokument Nr 604
1437. die 6. mensis Septembris, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut Ubislaum in plebanum de Rzgów et Iacobum in plebanum Lanciciensem
ad s. Nicolaum instituat.
R. Vincencius archiepiscopus Gnesnensis pisze do Benedykta z
Modły oficyała gnieźnieńskiego, iż gdy Ubisław pleban u św. Mikołaja w
Łęczycy i Jakub pleban w
Rzgowie z jego zezwoleniem na swe probostwa się pomijali, aby ich na nowe miejsca wprowadził.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1437.
Dokument Nr 605
1437. die 16. mensis Septembris, in Turek.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem inter Ioannem plebanum de Kościelec et heredes de
Mycielin de iniuriis quibusdam agitatam, ad archiepiscopum remittat.
R. Vincentius archiepiscopus Gneznensis zawiadamia Benedykta z
Modły oficyała gnieźnieńskiego, że gdy sprawę toczącą się o pewne pokrzywdzenia pomiędzy Janem plebanem z
Kościelca a Mikołajem i Floryanem dziedzicami
Mycielina wziął pod swój sąd osobisty, poleca mu, aby sprawę tę do arcybiskupa odesłał.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1437.
Dokument Nr 606
1437. die 18. mensis Septembris, in Kalisz.
Consulum civitatis Calissiensis ad Benedictum de Modła officialem Gnesnensem de lite quadam litterae.
R. Consules ciuitatis Calissiensis piszą do Benedykta z
Modły oficyała gnieźnieńskiego, że się przed nimi uskarza Mikołaj Bochnak z
Kościelca o pociąganie go przez Bartłomieja proboszcza u św. Mikołaja w
Kaliszu przed sąd duchowny o dom ś. p. Trojana w temże mieście położony, i przytaczają dowody, że dom ten od swego założenia do jurysdykcyi
miasta należał.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1437.
Dokument Nr 607
1437. die 3. mensis Octobris, Cracoviae.
Nicolaus Seraphin zupparius Utriusque Salis in Wieliczka et Bochnia vicariis perpetuis ecclesiae Gnesnensis XL marcas soluturum
sese obligat.
R. Nicolaus Seraphin zupparius utriusque Salis in
Wyeliczka et
Bochna zeznaje, że wikaryuszom wieczystym gnieźnieńskim winien jest 40 grzywien dobrych średnich groszy (półgroszy), po 48 na grzywnę,
którąto sumę zobowiązuje się wypłacić bez żadnych przeszkód w
Bydgoszczy u burmistrza na św. Szymona i Judę.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1437.
W następnym dokumencie z dnia śś. Szymona i Judy oświadcza Piotr Zysk burmistrz bydgoski na zapytanie Michała z Domasławia wikaryusza gnieźnieńskiego, ołtarzysty poznańskiego i plebana z Sokolnik, że Mikołaj Serafin żadnych pieniędzy u niego nie złożył.
Dokument Nr 608
1437. die 20. mensis Novembris, (in Wschowa).
Mathias Borek capitaneus de Wschowa ratam esse iubet donationem X marcarum annuarum, ab Andrea de Lasocice, iudice de Wschowa,
altari cuidam in Lasowice factam.
R. Mathias Borek heres de
Ossyeczna et capitaneus de
Wschowa potwierdza darowiznę 10 grzywien rocznego czynszu, uczynioną przez Andrzeja z
Lasocic, sędziego wschowskiego, na kmieciach swej części wsi
Lasocice, leżącej ku wsi
Długie, na rzecz nowego ołtarza w
Lasowicach.1) Czynsz ten mają pobierać Mikołaj pleban wsi
Niechłod i jego następcy. Feria IV in crastino b. Elisabeth. Testes: Iacobus Czornyczky burgrabius castri Wschovensis, Woyslaus Ianischewsky,
Andreas Krosniczki, Stephanus Unyeczski, Nicolaus de
Podrzecze, Iacobus Wyerzusch de
Sczerzanczyn.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1500.
1)Lasowiec w pow. wschowskim.
Dokument Nr 609
1438. die 9. mensis Ianuarii; in Konin.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae venditionem advocatiae in Konin a Mathia Struss advocato Ioanni Czaska capitaneo
Coninensi CCCXXX marcis factam, ratam esse iubet.
R. Raphael de
Goluchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis poświadcza, iż wobec niego stanąwszy szlachetny Maciej
zwany Struss wójt koniński,
1) sprzedał swe wójtostwo wraz z jego posiadłościami i prawami szlachetnemu Janowi Czaska z
Lubnicy staroście konińskiemu za 330 grzywien groszy szerokich praskich, liczby polskiej; Katarzyna zaś żona Macieja Strussa zrzekła
się swego wiana, na temże wójtostwie zapisanego. In
Conyn feria V infra octauas Epiphanie. Testes: Barthosius de
Gostin castellanus Naklensis, Stephanus de
Pyasky, Bronissius de
Dobrosulowo, Philippus de
Droschewo.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1458.
1)Konin, miasto powiatowe w gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 610
1438. die 14. mensis Februarii, in Kościoł.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Stanislaum de Uście decretorum doctorem officialem suum instituit.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis mianuje Stanisława z
Uścia doktora dekretów swym oficyałem i nadaje mu moc sądzenia wszelkich spraw cywilnych, kryminalnych, mięszanych i małżeńskich
przed forum kościelnem wedle praw i zwyczajów należnych, wydawania wyroków tymczasowych i ostatecznych i tychże wykonywania,
wymierzania kar pieniężnych, więziennych i kościelnych, usuwania od beneficyów i urzędów, nakładania klątwy i interdyktu i
tychże powiększania lub od nich zwalniania bez szkody wszelako praw i jurysdykcyi kapituły i prałatów i t. d. In curia archiepiscopali
in
Cosczol. Testes: Thomas de
Strampino decretorum doctor, Iohannes Luthek de
Brzesze Gneznensis et Bodzantha Lanciciensis canonici.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de a. 1438.
Dokument Nr 611
1438. die 8. mensis Martii, in Kalisz.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Swiemam de Rososzyce mansionariis ecclesiae collegiatae Calisiensis
X marcas annuas vendidisse.
R. Raphael de
Gołuchowo succamerarius Kalisiensis, capitaneus Maioris Polonie generalis poświadcza, iż stanąwszy przed nim i wielu innymi szlachtą
walny rycerz Szwyema z
Rososzyc, sprzedał za radą i zezwoleniem swych krewnych, mianowicie Mikołaja, Marcina i Swiemy swych synów, czynsz roczny 10 grzywien
na swych wsiach
Rososzyca i
Sieroszewice1) precentorowi oraz Piotrowi z
Pleszewa, Pawłowi Trolle z
Kalisza i Pawłowi ze
Stawiszyna, bakałarzom sztuk wreszcie Stanisławowi z
Koła nowo ustanowionym mansyonarzom przy kolegiacie NMaryi Panny w
Kaliszu.. Czynsz ten ma być corocznie w
Kaliszu na św. Mikołaj w ręce mansyonarzy wypłacany; co gdyby nie nastąpiło, natenczas na wniosek uczyniony przez tychże mansyonarzy
do starosty lub dzierżawcy kaliskiego lub jego burgrabi mają być wszyscy kmiecie z
Rososzycy i
Sieroszewic ciążani, a gdyby wsie te przez ogień lub wskutek wojny zniszczone zostały, wtenczas płacenie czynszu ma ustać, dopuki te
wsie na nowo nie zostaną obsadzone kmieciami. Co gdyby z nadaniem wolności na lat kilka miało nastąpić, wtenczas dopiero po
upływie tychże lat roczne płacenie ma się znowu rozpocząć; w razie zaś gdyby takowe zniszczenie tylko w części miało nastąpić,
wtenczas płacenie wcale nie ma być przerwane. Gdyby wreszcie Swiema lub jego spadkobiercy pragnęli czynsz ten wykupić, natenczas
mają mansyonarzy rok jeden naprzód o tem uwiadomić, aby ciż inni czynsz mogli sobie tymczasem kupić. In
Calis sabbato ante dominicam Reminiscere. Testes: Martinus Slawski palatinus Kalisiensis, Iohannes Lopatha, Stanislaus de
Szkarschewo castellanus Byechoviensis, Peregrinus Droschewsky.
Dokument powyższy transumowany został przez Wincentego arcybiskupa gnieźnieńskiego w konsystorzu gnieźnieńskim d. 11 lipca
1440.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de a. 1440.
1)Rososzyca wieś paraf. w pow. odolanowskim,
Sieroszewice, wieś w pow. odolanowskim, par. Rososzyca.
Dokument Nr 612
1438. die 31. mensis Martii, Gnesnae.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Kelcium de Redecz Nicolao de Gorka cancellario Posnaniensi X marcas
annuas C marcis vendidisse.
R. Raphael de
Goluchowo succamerarius Kalisiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis wiadomo czyni, że w obec niego i innej szlachty stanąwszy
szlachetny Kiełcz dziedzic wsi
Redecz,1) sprzedał Mikołajowi z
Górki kanclerzowi poznańskiemu 10 grzywien zwykłej monety rocznego czynszu na tejże wsi za 100 kóp zwykłej monety na wyderkaf,
któryto czynsz zobowiązał się corocznie wypłacać na św. Michał w Gnieźnie ołtarzyście ołtarza śś. Łazarza i Marty w kościele
katedralnym. Gnezne feria II proxima post dominicam Iudica. Testes: Hector de
Gambarzewo, Boguphal de
Iardanowicze, Andriczka de
Oblaczkowo, Thomas de
Slawno, Nicolaus de
Skoraczewo, Albertus de
Drachowo heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1439.
1)Redecz, wieś w pow. włocławskim, par. Lubraniec.
Dokument Nr 613
1438. die 31. mensis Martii, Gnesnae.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum de Gurowo Annae consorti Ioannis Link civis Gnesnensis
unam marcam annuam et 6 scotos vendidisse.
R. Raphael de
Goluchowo succamerarius Kalisiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis poświadcza, że przed nim i inną szlachtą stanąwszy Marcin
z
Gurowa, wikaryusz wieczysty gnieźnieński, za radą swych krewniaków sprzedał na wyderkaf ze swej części wsi
Gurowa1) jednę grzywnę i 6 szkojców pospolitej monety rocznego czynszu Annie żonie Jana Llinka mieszczanina gnieźnieńskiego za 18
grzywien i 8 szkojców takiejże monety. Gnezne feria II proxima post dominicam Iudica. Testes: Iector de
Gambarzewo, Petrus aduocatus Gneznensis, Boguphal de
Iardanowicze, Thomas de
Slawno, Albertus et Michael de
Drachowo.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta prolatarum sententiarum de a. 1438 - 1458. U oryginału wisiała dwustronna
pieczęć z herbem Wieniawa.
1)Gurowo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 614
1438. die 7. mensis Aprilis.
Raphael de Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem octo marcarum annuarum a Nicolao de Pleszewo
Stanislao plebano de Kurnik factam.
R. Raphael de
Goluchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, potwierdza sprzedaż ośmiu grzywien monety polskiej rocznego
czynszu, który Mikołaj z
Pleszewa chorąży kaliski na wsi swej
Potarzyca1) zapisał był księdzu Stanisławowi plebanowi z
Kurnika za 98 grzywien. Feria II proxima post dominicam Ramispalmarum. Testes: Derslaus de
Roswarowo, Iohannes de
Orechowo, Thomas de
Gandcowo, Iacobus de
Nonkowo, Derslaus Lesczinsky de
Chwalkowo, lacobus de
Knyschyno heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1445.
1)Potarzyca, wieś paraf. w pow. pleszewskim,
Dokument Nr 615
1438. die 14. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus de Gorka cancellarius Posnaniensis decem marcas annuas a Kelcio herede villae Redecz C sexagenis monetae Polonicae
emit.
R. Nicolaus de
Gorka cancellarius Poznaniensis kupuje od Kiełcza dziedzica wsi
Redecz1), na tejże wsi za sto kóp monety polskiej czynsz coroczny 10 grzywien, przeznaczony na utrzymanie ołtarza śś. Łazarza i Marty,
który w katedrze gnieźnieńskiej w kaplicy św. Marcina wystawić zamierza. Gnezne feria II infra octauas Pasche.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1439.
1)Redecz, wieś w pow. włocławskim, par. Lubraniec.
Dokument Nr 616
1438. die 18. mensis Aprilis, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis erectionem et dotationem altaris ad s. Lazarum et s. Martham in ecclesia cathedrali a
Nicolao de Gorka cancellario Posnaniensi factam, ratam esse iubet.
R. Vincencius archiepiscopus Gnesnensis transumuje dokument wystawiony przez Mikołaja z
Górki kanclerza poznańskiego i kanonika gnieźnieńskiego w Gnieźnie feria II. infra octauas Pasche 1438 a zawierający kupno 10 grzywien
rocznego czynszu ze wsi
Redecz1) od Kiełcza dziedzica tejże wsi przez wzmiankowanego Mikołaja z
Górki, a zarazem potwierdza erekcyą ołtarza na cześć Boga, NMP. oraz śś. Łazarza i Marty w kościele katedralnym przez tegoż kanclerza
zamierzoną, wraz z przeznaczeniem powyższego czynszu rocznego 10 grzywien na utrzymanie ołtarzysty. Ołtarz ten, który ma być
wystawiony w kaplicy św. Marcina obok zakrystyi na lewo przy wejściu
de scolis, bierze arcybiskup pod opiekę prawa kościelnego, na ołtarzystów zaś wkłada obowiązek odprawiania tygodniowo trzech mszy, jednej
o NPannie, drugiej o patronach, trzeciej puki fundator będzie żył, za grzechy, po jego zaś śmierci za umarłych, wyjąwszy adwent,
Suche dnie i wielkie święta, w których się msze
pro tempore mają odprawiać; na Suche dni zaś mają ołtarzyści odprawiać
vesperas vigiliarum et vigilias całkowicie za fundatora, jego rodziców i krewnych. Oprócz tego mają ołtarzyści corocznie odprawiać trycezymę czyli 30 mszy,
w czasie których jednakże mają być od owych tygodniowych 3 mszy zwolnieni, a w razie oddalenia się chwilowego, mają się dawać
innym księżom zastępować. Dalej powinni ołtarzyści odprawiać
pro tempore kolekty, jednę
de Domino, drugą o pokój z
Salve Regina, przy których uczniowie szkoły katedralnej mają śpiewać, za co im pomieniony kanclerz wyznaczył pewną płacę, jak się to z
dokumentu odnośnego pokazuje; mają też dawać po 4 świece na 4 msze i 4 anniwersarze, które wikaryusze w kościele św. Jerzego
na Zamku za zbawienie tegoż fundatora odprawiać będą. Prawo patronatu ma po śmierci fundatora spaść na jego synowców: Wyszotę
proboszcza katedralnego poznańskiego i Łukasza braci rodzonych oraz na ich spadkobierców płci męskiej; gdyby zaś tych nie
stało, ma przejść na kapitułę gnieźnieńską. Gnesne in domo Iohannis de
Czechel decani Gnesnensis, feria VI. infra octauas Pasche. Testes: Iohannes decanus, Andreas Mischka scolasticus, Adam et Thomas
Strzampinsky decretorum doctores, canonici Gneznenses, mgr Peregrinus de
Pampycze procurator causarum consistorij.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1439 z oryginału pargaminowego, u którego przywieszona okrągła pieczęć
wyobrażała biskupa stojącego pod cyborium z pastorałem w lewej, błogosławiącego prawą; po obu bokach popiersia osób, trzymających
tarcze z herbem Doliwa. W otoku napis: s. Vincencii sancte ecclesie Gneznens. archiepi et primatis.
Dokument Nr 617
1438. die 1. mensis Maii, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratum facit pactum Ioannis Furman custodis Gnesnensis et Boguslai de Kruchowo, subiudicis
Calissiensis cum Nicolao plebano de Duszno de ecclesia parochiali in Kruchowo.
R. Vincencius archiepiscopus Gnesnensis wiadomo czyni, że wobec niego Jan Furman kustosz gnieźnieński i Bogusław podsędek
kaliski, dziedzic
Kruchowa, uczynili z Mikołajem plebanem w
Dusznie układ odnoszący się do kościoła parafialnego w
Kruchowie. Ks. Mikołaj zrzeka się mesznego i dziesięciny folwarcznej w
Kruchowie1) na rzecz tamecznego kościoła, za co kustosz znowu przekazuje mu roczny czynsz 4 grzywien na kmieciach w
Dusznie,2) którąto stratę ks. Jana wynagradzając Bogusław, ustępuje mu połowę młyna leżącego nad strumieniem pomiędzy
Kruchowem a
Dusznem. Układ ten arcybiskup potwierdza. Testes: Thomas de
Strampino decretorum doctor, Gneznensis, Bodzantha de
Iankowo Lanciciensis canonici, Martinus de
Tarnowo, Stanislaus Bochnek Lanciensis ecclesiarum vicarij.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1584.
1)Kruchowo wieś paraf. w pow. mogilnickim.
2)Duszno wieś paraf. w tymże powiecie.
Dokument Nr 618
1438. die 9. mensis Maii, Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum inter scholasticum Gnesnensem et perpetuos vicarios ecclesiae Gnesnensis de balneo quodam ad
lacum Ieleń sito, litem dirimens.
In nomine Domini amen. Nos Przedwogius de
Grandi, prepositus et Iohannes de
Brzostkowo cantor ecclesie Gneznensis, arbitri, arbitratores et amicabiles compositores per partes infrascriptas concorditer et vniformiter
electi et nominati, ad vniuersorum perpetuam deducimus memoriam, quomodo dudum causa mota inter venerabilem et discretos viros,
dominos Andream Mischka scolasticum suo et scolastrie nominibus, ex vna, necnon vniuersos perpetuos vicarios ecclesie Gneznensis
predicte super collacione balnei ad lacum
Ielen siti et ipsius occasione, partibus ex altera, ipseque partes coram certis iudicibus de iure ipsorum disceptando et discrepando,
causam huiusmodi a quampluribus annis propter certa impedimenta ad finalem conclusionem minime deduxerant, tandem cessantibus
huiusmodi impedimentis attendentes eedem partes ex prolixitate cause multos defectus in balneo predicto commiti ex negligencia
balnea[torum pro] tempore existencium et absque necessarijs, quibus sacerdotes, multo magis ipsi domini vicarij vnacum scolaribus
sum ...... tatibus carere videbantur, ad nostram sponte venientes presenciam, super huiusmodi litibus et controuersijs de
alto et basso simpliciter et de plano in nos compromiserunt et compromissum solempne fecerunt, renuncciantes vlterioribus
litibus et appellacionibus quibuscumque, sentenciam arbitralem per nos hincinde ferri et pronuncciari pecierunt. Visis itaque
iuribus et probacionibus parcium predictarum et ipsis diligenter conspectis, discussis et diligenter masticatis, termino quoque
ad vnam certam diem partibus eisdem veniendi assignato, pena centum florenorum prius inter eos vallata, quam ibidem in se
sponte susceperunt, talem nostram tulimus et pronuncciauimus arbitralem sentenciam. Pronuncciamus, laudamus, arbitramur, diffinimus,
decernimus et declaramus institucionem, prouisionem, collacionem, destitucionem, deposicionem et quantumque aliam disposicionem,
ordinacionem balnei, balneum scolarium communiter vocati et appellati, situm circa lacum dictum
Ielen extra muros Gneznenses, et balneatoris balnei eiusdem ad prefatum venerabilem virum, dominum Andream Mischka, scolasticum
Gneznensem successoresque suos, scolasticos Gneznenses, ab antiquo et a primeua ipsius balnei fundacione pertinuisse et spectasse,
pertinereque et spectare debere, dictasque institucionem, prouisionem, collacionem, destitucionem, deposicionem et quamuis
aliam disposicionem ordinacionemque balnei et balneatoris predictorum sibi et scolasticis Gneznensibus, successoribus eius
adiudicandum fore, adiudicari debere et adiudicamus, nullumque ius huiusmodi institucionis, prouisionis, collacionis, destitucionis,
deposicionis ordinacionisque eiusdem balnei et balneatoris ad predictos vicarios ecclesie Gneznensis pertinuisse et spectasse
nec pertinere et spectare, [ipsosque] vicarios ab huiusmodi institucione, prouisione, collacione, destitucione, deposicione,
ordinacioneque et disposicione, in quantum se de eis intromiserunt de facto, cum de iure non valerent, amouendos fore, amoueri
debere et amouemus. Parique nostra arbitrali sentencia pronuncciamus, laudamus, arbitramur, diffinimus, decernimus et declaramus
balneaturam rasuramque liberam in balneo predicto vicarijs ecclesie Gneznensis predictis, ita tamen, quod ijdem vicarij habeant
libertatem balneandi in balneo predicto secundum morem et antiquam consuetudinem cum eorum familia tociens, quociens in septimana
fuerit ipsis necessarium et opportunum absque omni solucione et impensis balneatoris et aliorum quorumcumque omni impedimento
et contradiccione cessantibus. Casu autem, quo balneator balnei memorati in administracione necessariorum consuetorum balneandi
et radendi ipsis vicarijs contrarius fuerit, seu huiusmodi necessaria balneandi et radendi ministrare contradixerit, extunc
ad ipsum scolasticum et eius successores scolasticos, pro tempore existentes, super cohercione et castigacione balneatoris
memorati debita facienda recurretur; in absencia vero ipsius domini scolastici ad officialem Gneznensem, pro tempore existentem,
similiter recurretur tociens, quociens fuerit oportunum. Lecta, lata et pronuncciata est hec nostra arbitralis sentencia anno
Domini millesimo quadringentesimo tricesimo octauo, indiccione prima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini
nostri, domini Eugenij diuina prouidencia pape quarti anno octauo, die Lune, nona mensis Maij, in domo domini Iohannis cantoris
prelibati. In cuius rei testimonium presentem nostram literam per Andream notarium infrascriptum et coram nobis ..........
scribam sigillorumque nostrorum subscribi appensione iussimus communiri. Presentibus ibidem honorabilibus ............. Iohanne
de
Grandi Gneznensis, Paulo de
Sarnowo Wladislauiensis et Nicolao Bruchri ... Lanciciensis ecclesiarum canonicis, testibus fidedignis
S. N. Et ego Andreas Wirsbanthe de
Bartochowo, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius et coram memoratis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem (N. 422), zniszczony w dolnej swej części w ten
sposób, że prawie cała klauzula notarialna zniszczona wraz ze znakiem notaryackim. Pieczęci brak.
Dokument Nr 619
1438. die 4. mensis Iunii, in Oborniki.
Consules civitatis Obornicensis testantur, Wierzbantam advocatum Obornicensem Ioanni filio Martini textoris III marcas annuas
in vim reemptionis XXXVI marcis vendidisse.
R. Thomek proconsul, Iohannes Zewrzyd, Iohannes Gola, Iohannes Brona, Iohannes Swaczar, Michael Zayancz, consules ciuitatis
Obornicensis, oznajmiają poświadczenie ławników obornickich
1): Piotra Szamotulskiego, Marcina Szabanicza, Marcina piwowara, Grzegorza rzeźnika, Marcina Kyla Dobiesława szewca, Goschka,
że gdy na sądach w ratuszu zasiadali pod przewodnictwem szlachetnego Mikołaja Szarnyewskiego, natenczas szlachetny Wierzbięta
wójt obornicki wraz z żoną swą Anną sprzedali Janowi synowi Marcina tkacza na wyderkaf 3 grzywny rocznego czynszu za 36 grzywien
z ratusza miejskiego i z jatki Wacha Ostroscka, leżącej pomiędzy jatkami Aleksego i Piotra Szamotulskiego. Sprzedaż ta uskutecznioną
została pod warunkiem, aby Jan nigdy od wójta nie żądał zwrotu swego kapitału, puki tenże wypowiedzianym mu nie będzie. In
Oborniki feria IV post Pentecostes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1442.
1)Oborniki miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 620
1438. die 9. mensis Iunii, Gnesnae.
Nicolai praepositi domus ad s. Ioannem ante Gnesnam decretum de magistro in theologia et doctore in iure canonico in ecclesia
Gnesnensi pro eruditione cleri deputatis, canonicatu et praebenda dotandis.
Nicolaus prepositus domus sancti Iohannis ante Gneznam, ordinis Sacri Sepulcri dominici Ierosolimitani sub regula sancti Augustini,
iudex commissarius ad infrascripta a sacrosancta, sinodo Basiliensi specialiter deputatus ..... per hanc sentenciam, pronunciat,
decernit et declarat, quod magister in theologia et doctor in iure canonico in ecclesia Gneznensi pro erudicione cleri deputati
vel in futurum deputandi, valeant et possint canonicatum et prebendam eiusdem ecclesie vna cum alia prebenda ipsis racione
lecture assignata et deputata, licite insimul tenere et dummodo fuerint eis canonice collate iuxta statutum huiusmodi, libere
possidere omniaque et singula in statutis dicti domini archiepiscopi et primatis suique capituli Gneznensis auctoritate Sedis
apostolice roboratis contenta, approbanda et confirmanda fore ..... Presentibus ibidem nobilibus viris: Michaele scolteto
in
Iwno, Petro Brzozogaysky et Petro Dzeczmarowsky, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 423). Pieczęć oderwana.
Dokument Nr 621
1438. die 11. mensis Junii, in Będlewo.
Benedictus - vexillifer Posnaniensis, heredes de Będlewo et Vincentius Sokołowski in ecclesia parochiali in Łódź altare quoddam
erigunt et dotant.
R. Benedictus vexillifer Poznaniensis, Iohannes, Nicolaus et Andreas de
Bandlewo wraz z Wincentym Sokołowskim, dziedzicem w
Sierosławiu, oraz Wawrzyńcem, Tomaszem, Piotrem i Janem dziedzicami w
Bieczynach fundują w kościele parafialnym istniejącym w
Łodzi pod wezwaniem Narodzenia św. Jana Chrzciciela i Jadwigi wybr. ołtarz pod zawołaniem Nawrócenia św. Pawła i WW. SS. dla dobra
swych dusz i dusz rodziców, to jest Wawrzyńca, Wichny, Przedpełka tudzież Mikołaja i Sędziwoja, niegdy dziedziców
Będlewa, również i innych krewnych. Na utrzymanie tego ołtarza przeznaczają Benedykt chorąży oraz Jan, Mikołaj i Andrzej 2 grzywny,
jednę na
Będlewie a drugą na
Łodzi,1) na czynszach kmiecych; Wincenty Sokołowski zaś daje jednę grzywnę na
Sierosławiu,2) zaś Wawrzyniec, Tomasz, Piotr i Jan z
Bieczyna zapisują jednę grzywnę na
Małem Srocku.3) Oprócz tego zapisuje Paweł pleban w
Łodzi 2 grzywny na czynszach miasta
Stęszewa, a ks. Stefan z Gotardowa 2 grzywny na 2 jatkach na Tamie kapitulnej w Poznaniu leżących, jednej obok Zemaka, a drugiej obok
Spławskiego. Wszyscy fundatorowie oprócz ks. Pawła zachowują sobie prawo patronatu, a obecnie mianują ołtarzystą wspomnianego
księdza Stefana. Za wypłacanie tego czynszu poręczają burmistrz i magistrat miasta
Stęszewa pod karami kościelnemi. In
Bandlewo feria IV post festum s. Trinitatis. Testes: Iohannes Mleczko, Vincencius de
Szborowo, Thomas de Maiori
Conarzewo, Iohannes de
Wyanczkowicze heredes.
Treść powyższego dokumentu powtórzył i potwierdził Andrzej biskup poznański w Buku dnia 21 czerwca 1438 nakładając na ołtarzystów
obowiązek odprawiania tygodniowo 3 mszy w dniach dowolnych, jednej do NMaryi panny, drugiej do św. Apostołów, trzeciej za
zmarłych; potwierdza również prawo patronatu według woli fundatorów.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1462.
1)Będlewo dziś nie istnieje.
Łódź miasto powiatowe gubernii piotrkowskiej.
2)Sierosław w pow. poznańskim.
3)Srocko małe w pow. poznańskim.
Dokument Nr 622
1438. die 19. mensis Iunii, in Pruszym.
Raphael de Gołuchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem de Koźmin, mediam partem
villae eiusdem Adalberto fratri illius vendidisse.
R. Raphael de
Goluchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis poświadcza, że w obec niego Jan niegdy dziedzic
Koźmina1) w pow. kościańskim za poradą wszystkich swych stryjców, wujów i innych krewnych
(amici), sprzedał swą połowę tejże wsi za 250 grzywien groszy szerokich praskich bratu swemu rodzonemu Wojciechowi. In
Pruschim feria V infra octauas Corporis Christi. Testes: Dobrogostius Colensky castellanus Caminensis, Abraham de
Dzbanschin iudex, Lucas de
Gorca subpincerna Posnanienses, Iohannes de
Czarnkow, Albertus Gorsky, Petrus Wata de
Coschiczyno heredes.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece Raczyńskich w Poznaniu, (dipl. E. 31), z odciętą pieczęcią, która osobno przechowana
przedstawia herb Wieniawę. Napis otokowy zatarty.
1)Koźmin miasto w pow. krotoszyńskim.
Dokument Nr 623
1438. die 10. mensis Iulii, Posnaniae.
Ioannes archidiaconus Gnesnensis, administrator in spiritualibus et temporalibus vacante Sede Poznaniensi, plebano in Iłowiec
mandat, ut Nicolaum quemdam in praeposituram ecclesiae de Brodnica intromittat.
R. Iohannes de
Nyewesch archidiaconus Gneznensis, administrator in spiritualibus et temporalibus, vacante Sede Poznaniensi, pisze do plebana wsi
Iłowiec, ażeby Mikołaja dotychczasowego plebana wsi
Białej i ołtarzystę kościańskiego na probostwo wsi
Brodnica1) wprowadził, któremuto Mikołajowi przedstawionemu przez Jana miecznika poznańskiego oraz Andrzeja i Mikołaja dziedziców
Bnina wspomniany archidyakon już inwestytury udzielił przez położenie swej ręki.
Archivum consistorii metropolitalis Gnesnensis acta de a. 1441.
1)Brodnica wieś paraf. w pow. szremskim.
Dokument Nr 624
1438. die 18. mensis Augusti, in Srzoda.
Mathias de Wąszose Ioanni et Simeoni heredibus de Brodowo XI marcas soluturum sese obligat.
R. Mathias heres de
Wanschosze obiecuje i zaręcza, że Janowi Szymonowi dziedzicom wsi
Brodowo1) wypłaci na następne Boże Naro
dzenie 11 grzywien monety polskiej; czego gdyby nie uczynił, bierze na siebie wszystkie szkody stąd dla Jana i Szymona wynikłe.
Obiecuje także, iż żadnem prawem świeckiem i duchownem nie będzie się zasłaniał, jakoto dawnością lat trzech, rozkazem królewskim,
brakiem wieku, latami niemowlęcemi.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta de anno 1441.
1)
Brodowo wieś w pow. śrzedzkim.
Dokument Nr 625
1438. die 16. m. Decembris, in Piotrków.
Wladislaus III. rex Poloniae iura, libertates et immunitates a praedecessoribus suis, regibus Poloniae, nobilitati Polonae
concessa, rata facit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Wladislaus tercius Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie,
Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuiauie, Lithwanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus
tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo recensentes et
in animo reuoluentes, quanta puritatis affeccione et fidei integra constancia prelati, comites, barones, milites, proceres,
nobiles, burgenses ceterique subditi et incole regni nostri spirituales et seculares personam nostram venerati sunt atque
dilexerunt, ut tandem defuncto felicis memorie genitore nostro carissimo, domino Wladislao, nos tamquam verum heredem et legittimum
successorem ipsis in regem voluntatibus concordibus assumpserunt sacroque regni dyademate insigniuerunt, cum igitur Altissimo
dirigente votis eorumdem incolarum regni nostri in nostram magestatem deliberate concurrentibus, paternum huius sacri regni
Polonie nacti sumus solium, dignum eapropter duximus in ipsos incolas oculos pyetatis nostre apperire et eis hanc, quam actu
et opere velud adlete fideles in nobis exhibuerunt sinceritatis constanciam, gratitudine, vti decet, compensare. Vnde ex certa
nostra sciencia, prehabita sufficientissima deliberacione, animo beniuolo et voluntate nostra vltronea, ipsis prelatis, comitibus,
baronibus, militibus, proceribus, nobilibus, burgensibus, ceterisque subditis et incolis regni nostri, cuiuscumque status
existant, spiritualis vel secularis, quecumque ipsorum iura, libertates ac emunitates, litteras et priuilegia ecclesiastica
et secularia, que a diue memorie prelibato genitore ac alijs regibus, principibus, ducibus et dominis predecessoribus nostris,
regni Polonie veris et legittimis heredibus, super quibuscumque bonis et libertatibus habere dinoscuntur et habent, sub quibuscumque
datis in vita sua rite et iuste emanatas, libertates et emunitates spirituales et seculares in se continentes, et quas hic
volumus habere pro insertis, in omnibus earum punctis, posicionibus, condicionibus, articulis et clausulis vniuersis ratifcamus,
innovamus, gratificamus, approbamus et presentis scripti patrocinio confirmamus: decernentes ipsa robur optinere perpetue
firmitatis. Promittimus insuper in verbo nostro regio presentibus et spondemus eadem ipsorum iura, libertates, emunitates,
litteras et priuilegia per omnia rata atque grata habere et inconcusse iugiter et inuiolabiliter perpetue obseruare ac eis
satisfacere cum effectu. Harum quibus sigillum nostre magestatis est appensum testimonio litterarum. Actum in opido
Pyotrkow in parlamento generali, feria tercia proxima post festum sancte Lucie virginis anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo
octauo. Presentibus ibidem reuerendissimo et reuerendis in Cristo patribus, dominis: Vincencio sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopo et primate, Sbigneo Cracouiensi, Wladislao Wladislauiensi episcopis et Andrea de
Bnino electo confirmato ecclesie Poznaniensis, ac magnificis, nobilibus et strenuis viris: Iohanne de
Czyzow Cracouiensi, Martino de
Slawsco Calissiensi, Iohanne de
Thanczin Sandomiriensi, Alberto Malski Lanciciensi, Iohanne de
Lichin Brestensi, Ierando de
Grabye Iuniwladislauiensi et Petro Odrowansch de
Sprowa Leopoliensi palatinis, Dobrogostio de
Schamotuli Poznaniensi, Dobeslao de
Schenno Sandomiriensi, Laurencio Zaramba Siradiensi, Mathia de
Byelawy Lanciciensi, Nicolao de
Warzimow Brestensi, Clemente Wantropca de
Strzelcze Woyniciensi, Nicolao Slup Dobrinensi, Spitcone de
Melstin Becensi, Przedpelcone de
Copidlowo Landensi, Warssio de
Ostrow Zawichostensi, Nicolao de
Oscholin Radomiensi, Przedborio de
Coneczpole Rosperiensi, Paulo de
Biscupicze Malogostiensi, Stephano de
Opporow Breznensi, Dobrogostio de
Colno Camenensi, Iacobo Przecora Czechouiensi, Iohanne de
Grabye Spyczymiriensi castellanis, Iohanne de
Oleschnicza marschalco, Andrea de
Lubino thezaurario regni Polonie, Stanislao de
Ostrorog Poznaniensi, Crzeslao de
Grzibow Sandomiriensi, Iohanne de
Sczekoczini Lublinensi, Petro Sczkowski Wladislauiensi, Petro de
Dzalin Dobrinensi, Senkone de
Sennow Przemisliensi succamerarijs, Marcissio de
Wroczimow Cracouiensi, Nicolao Slanka Sandomiriensi, Petro de
Opporow Lanciciensi, Nicolao de
Coszczelecz Wladislauiensi vexilliferis et alijs pluribus dignitarijs, militibus et nobilius, testibus circa premissa. Datum per manus
magnifici et generosi viri Iohannis de
Coneczpole cancellarij et Petri Woda de
Sczekoczini vicecancellarij regni Polonie, sincere nobis dilectorum. - Ad relacionem eiusdem magnifici Iohannis de
Coneczpole regni Polonie cancellarij.
Oryginał pargaminowy przechowany w Archiwum miejskiem w Poznaniu N. 41. Pieczęci, która wisiała na sznurze z czerwonego i
białego jedwabiu, obecnie brak.
Dokument Nr 626
1439. die 4. mensis Februarii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam a Nicolao Strosberg iuniori, cive Posnaniensi factam.
R. Andreas electus confirmatus ecclesie Poznaniensis potwierdza fundacyę nowego ołtarza NMaryi p. śś. Piotra, Pawła i Andrzeja
apost. oraz św. Krzysztofa m. w kościele paraf. św. Maryi Magdaleny w Poznaniu, na któryto cel Mikołaj Strosberg młodszy,
mieszczanin poznański, przeznaczył 6 grzywien rocznego czynszu, zakupionego na różnych nieruchomościach, jakto poświadczają
odnośne dokumenta magistratów kościańskiego i poznańskiego; a mianowicie zapisuje 2 grzywny groszy szerokich praskich i 4
grzywny groszy średnich czyli kwartników dobrych polskich, licząc po 48 groszy na każdą grzywnę. Biskup biorąc tę fundacyę
pod opiekę prawa kościelnego, wkłada na ołtarzystów obowiązek odprawiania tygodniowo dwóch mszy, to jest o Najśw. Sakramencie
i żałobnej za zmarłych patronów a prawo patronatu zlewa na fundatora i jego spadkobierców. Testes: Iohannes de
Nyewyerz Gneznensis archidiaconus et canonicus Poznaniensis, Nicolaus de ibidem cantor, Clemens Drzewyeczki, Philippus Czlezewod (s)
et Petrus Pnyewski canonici Poznanienses.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1619 - 1621.
Dokument Nr 627
1439. die 27. mensis Februarii, in Pyzdry.
Stanislaus de Ostrorog, capitaneus Maioris Poloniae, ratam esse iubet dotationem ecclesiae in Kruchowo a Bogussio de Budzisław,
subiudice Calissiensi factam.
R. Stanislaus de O
strorog subdapifer Kalisiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis potwierdza darowiznę uczynioną przez Bogusza z
Budzisławia podsędka kaliskiego, na rzecz kościoła w
Kruchowie.1). Fundator daje 2 łany po prawej ręce, jadąc z Gniezna do
Kruchowa i całą przestrzeń, która leży pomiędzy łanami, na których siedzą kmiecie, a jeziorem około kościoła, alias
mymo czerkyew, wraz z drugą przestrzenią, leżącą obok jeziora
post piscinam alias za ribnikyem, na której proboszcz może wystawić karczmę z tak dużem podworzem, jak karczmy własne fundatora, i z takiemże dużem polem.
Do tego dodaje i łąkę zwaną
Cieślanką i kąt jeziora, zwany
Studzieniec, w którym proboszcze będą mogli łowić, począwszy od miejsca, gdzie się zapuszcza niewód, sieciami zwanemi
wączyerz, slampnyczą i sieciami nadbrzeżnemi zwanemi
pobrzeszną. W tym kącie proboszczowi wolno założyć jaz, to jest ab
immissione alias od thonyey gonny, tak jednakże, aby jaz nie zawadzał
immissioni finali alias zgonny thony. Również dozwala plebanom rybołostwa na strumieniu wpadającym do jeziora; z młyna zaś kruchowskiego oddaje przynależny sobie
dziesiąty korzec z wymiaru młynarskiego. In
Pisdri feria sexta proxima ante dominicam Reminiscere. Testes: Nicolaus Pleschewski vexillifer Calissiensis, Mathias Borek de
Ossyeczna capitaneus Wschouensis, Nicolaus Gorazdowski, Iohannes Laska Lanciciensis(s), Martinus Crolicowski, Philipus Droschewski.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1532.
1)Kruchowo wieś paraf. w pow. mogilnickim.
Dokument Nr 628
1439. die 20. mensis Martii.
Geminiani de Prato, capellani domini papae ad Nicolaum filium Thomae de Gniezno, clericum, litterae.
R. Geminianus de Prato, decretorum doctor, praepositus Pisturiensis, domini papae capellanus etc. podaje prośbę wystósowaną
do papieża Eugeniusza IV, aby tenże wyznaczył sędziego do sądzenia skargi Mikołaja syna Tomaszowego z Gniezna, kleryka, przeciw
Maciejowi zakonnikowi klasztoru łekneńskiego o nieprawne przywłaszczenie sobie praw proboszcza w
Tarnowie,1) oraz mandat Ojca świętego, mianujący go tym sędzią. In ambitu monasterii s. Mariae Novellae.
1)Tarnów. Z licznych wsi tej nazwy, któraby była, ocenić nie umiem. Ś. p. Zakrzewski podaje, iż ten Tarnów leży w pobliżu miasta Wągrowca.
Dokument Nr 629
1439. die 21. mensis Martii, in Kościan.
Andreas episcopus Posnaniensis recenset dotem rectoris ecclesiae ad s. Andream in Przemęt.
R. Andreas episcopus Posnaniensis przeprowadza na prośby Wacława opata przemęckiego, wcielenie kościoła św. Andrzeja w
Przemęcie do klasztoru Cystersów w
Wieleniu czyli
Przemęcie,1) które był zadekretował bulą swą papież Eugeniusz IV a wykonanie był polecił Janowi Czelnarowi opatowi paradyskiemu; wikaryuszowi
zaś, który ma nadal wykonywać duszpasterstwo w tejże parafii św. Andrzeja w Przemęcie, zapewnia biskup na prośbę opata następujące
dochody: dziesięciny pieniężne z miasta i z przedmieść przemęckich, to jest 9 wiardunków i 8 miar zboża dwojakiego ziarna,
również ze wsi
Siekówko2) jednę kopę pieniędzy i 20 miar dwojakiego ziarna, z
Siekowa3) 12 miar zboża dwojakiego ziarna, w
Saczekowie jedna grzywna bez 3 groszy i 12 miar zboża od sołtysa i kmieci; z
Kluczewa4) dwa małdraty zboża i 6 grzywien z gościeńca, rybołostwo alias
klodzisko obok dworu
Zaborowo5) tak wielkie, jak dawniej bywało wypuszczane, dalej łąkę zwaną
Ostrów z pułłanem
Wendowski, ogród w łące wójta, łąkę w
Wilkowie, która oddawna należała do kościoła św. Andrzeja, wreszcie świętopietrze wraz z kwestą kościelną. W razie gdyby opat miał
sprzedać jakie sołtystwo w obrębie parafii św. Andrzeja wikary nie ma mieć z tego żadnego podwyższenia swych dziesięcin. In
Costan 21 Martij. Testes: Hermannus abbas de
Obra, Philippus decretorum doctor, custos Curzelouiensis, Iohannes de
Twardowo archidiaconus Srzemensis, Boguslaus plebanus in
Wschowa et Iohannes de Iuniwladislavia notarius publicus.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1606 - 1608.
1)Przemęt miasto w pow. babimojskim.
2)Siekówko i Siekowo w pow. kościańskim, par. Przemęt.
3)Siekówko i Siekowo w pow. kościańskim, par. Przemęt.
4)Kluczewo wieś w pow. kościańskim.
5)Zaborowo. Z licznych wsi tej nazwy, któraby była, oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 630
1439. die 6. mensis Maii, in Sempelburg.
Iohannes de Lubiatowo vicarius in spiritualibus Gnesnensis, praeposito de Wałdów mandat, ut Andream quemdam monachum in praeposituram
ad s. Bartholomaeum in Sempelborg introducat.
R. Iohannes de
Lubyathowo, rector ecclesie parochialis in
Czanzim, vicarius in spiritualibus Vincencij archiepiscopi Gneznensis et officialis Camenensis, pisze do proboszcza w
Wałdowie, ażeby na probostwo św. Bartłomieja w Sempelborgu wprowadził Andrzeja zakonnika grobu Chrystusowego w Miechowie. Probostwo
to wakuje z powodu zrzeczenia się Stanisława zakonnika tegoż Zakonu. In Sempelburg.
1)
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta a. 1461.
1)Sępolno w Prusiech zachodnich, pow. złotowskim.
Dokument Nr 631
1439. die 9. mensis Maii, in Kalisz.
Testamentum Sophiae Rogaska civis Calissiensis.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo tricesimo nono, indiccione secunda, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Eugenij, diuina prouidencia pape quarti anno nono, die nona mensis
Maij hora terciarum vel quasi, in ciuitate Kalis, Gneznensis diocesis, in domo habitacionis honorabilis viri, domini Petri
Bekel, vicarij canonicalis et altariste ecclesie collegiate sancte Marie Kalisiensis, penes ipsam ecclesiam collegiatam sita,
meique notarij publicij subscripti et testium infrascriptorum ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum presencia, constituta
personaliter honesta domina Zophia institrix, relicta olim Venceslai Rogaschky, civis Kalisiensis, predicte Gneznensis diocesis,
sana mente et corpore valida, non compulsa, non coacta, nec aliquo deuio errore seducta, sed, vt asserebat, prehabita a multis
diebus in animo suo deliberacione, alias sponte, libere et ex certa sua sciencia, volensque de bonis sibi in hac vita a Deo
collatis, taliter disponere, ne si, quod absit, intestata de hac luce decederet, ipsa bona quoquomodo et indebite dispergantur,
tale, vt sequitur, irreuocabile condidit testamentum. Inprimis itaque honorabilibus viris, dominis vicarijs dicte ecclesie
sancte Marie siue communitati eorundem institam siue bancum, quam siue quod hodie in ipsa ciuitate Kalis possidet, et omnes
res, mercancias, telas, videlicet tam subtiles, quam grossas, cubileta siue barchana,
pokoczny, harasy, dupla
-harasy, piper, cinumon, crocum, vnacum duabus cistis, repletis rebus mercanciarum, et alias omnes et singulas res, quibuscunque vocentur
nominibus aut vocabulis, et pecunias paratas tam in florenis, quam in latis grosis ac alijs pecunijs, tam minutis, quam magnis,
quas in ladulis et almaria demonstrauit, item omnes domesticas scultellas stanneas, item omnes canteros stanneos, quinque
argentea coclearia et omne argentum, tam in clenodijs, quam simplex et conflatum, et alias, quod reperiri poterit, donauit,
dedit, legauit et testamentaliter assignauit. Item discreto domino Andree Lulik, vicario perpetuo ecclesie collegiate sancte
Marie predicte duas plummas dedit, donauit, legauit et assignauit. Item voluit et wlt predicta domina Zophia testatrix, quod
dicta instita siue bancus omnesque res suprascripte taliter per eam legate, venumdentur, et pro pecunijs ipsarum, dicti banci
et rerum ac alijs, tam in moneta, quam auro et argento, omnibus pecunijs simul vnitis, certus census perpetuus pro vniuersitate
siue communitate prefatorum dominorum vicariorum comparetur. Placuit eciam eidem domine Zophie testatrici, voluitque et wlt,
quod postquam hec omnia et singula, vt prefertur, per eam legata, ad manus et possessionem pacificam eorundem dominorum vicariorum
deuenerint, extunc ipsi domini vicarij, qui pro tempore extiterint, tricessimam pro anniuersario et remedio anime sue et missam
de Assumpcione beate Marie virginis annis singulis in perpetuum in ipsa ecclesia sancte Marie debebunt et tenebuntur decantare.
Item omnia vestimenta, lectisternia, cussinos et linteamina disposicioni et consciencijs executorum infrascriptorum commendauit.
Item quatinus sua huiusmodi vltima voluntas siue predictum testamentum suum sortiri valeat debitum effectum, dominos Petrum
Bekel, Iohannem Kendonis et Mathiam predicatorem, vicarios perpetuos predicte ecclesie in executores dicti testamenti legitimos
deputauit. Super quibus omnibus et singulis ipsa domina Zophia testatrix pecijt sibi fieri per me notarium publicum infrascriptum
et confici necessaria publica instrumenta. Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora et loco, quibus supra.
Presentibus discretis et prouidis viris, dominis: Andrea precentore, Paulo Trolla mansionario, Vincencio doctore, altarista
ecclesie collegiate sancte Marie virginis predicte, Gregorio Bohemo et Martino Krzywda, ciuibus Kalisiensibus, testibus ad
premissa vocatis et rogatis.
S. N. Et ego Petrus Martini de
Michalowo, clericus Gneznensis diocecis, publicus imperiali auctoritate notarius, dictis testamenti donacioni, dacioni, legacioni, assignacioni
et vltime voluntatis disposicioni etc.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału pargaminowego przechowanego w archiwum kolegiaty kaliskiej.
Dokument Nr 632
1439. die 8. mensis Iunii, in Chęciny.
Iudicium terrestre Sandomiriense testatur, Mathiam de Przedborz silvam prope Przedborz sitam Stanislao praebendario in Przedborz
contulisse.
Nos Petrus de
Weschmunthow iudex et Iohannes de
Slawossowicze subiudex terre Sandomiriensis generales, significamus tam presentibus, quam futuris, quibus expedit, vniuersis, quod viuente
adhuc in humanis strenuo milite, domino Iohanne de
Sprowa, olim iudice terre Sandomiriensis predicte, nostro antecessore, honestus vir, videlicet Mathias de
Przedborz, nepos wlgariter Marzian aduocati condam de
Przedborz, ad nostram nostrorumque assessorum accedens presenciam, sanus mente pariter et corpore existens, animo suo deliberato recognouit,
quia pro salute anime sue et predicti awi sui dicti Marzian, boram ibidem prope
Przedborz,1) quam emit apud nobilem Martinum de
Ranczky heredem, pro sexaginta marcis communis pecunie, monete et numeri Polonicalis, hanc donauit iuxta priuilegium empcionis predicte
cum omni iure et dominio, cum mericis, pratis et fluuijs et mellificijs et fructibus vniuersis iuxta eandem empcionem, nichil
iuris et dominij penitus excipiendo, sicut idem Marzian habuit et possedit et idem Mathias post eum racione propinquitatis
seu consangwineitatis, honorabili viro, domino Stanislao, pronunc prebendario ibidem in
Przedborz, et eius postea succedaneis, seu predicte prebende incorporauit et resignauit perpetualiter et in ewm, ita, quod predicta
borra sicut est expressum, cum tali iure, ut est in priuilegio predicti Marzian, debet teneri et possideri per prebendarios
eiusdem prebende usque perpetualiter et euiterne. Super quo in robur et firmamentum perpetuitatis sigilla nostra iudiciaria
presenti litere sunt appensa. Actum et datum in
Chanczini feria secunda infra octauas Corporis Christi, anno Domini M quadringentesimo tricesimo nono. Presentibus hijs dominis, videlicet
Dziuissyo de
Clissow, Iohanne de
Gori, Żauissij(s) de
Lippa, Martino de
Wygnanow, Dziuissyo de
Ninoschowicze, Andrea de
Debrz, ac alijs multis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 424), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi, z których pozostała tylko druga, w ciemnym wosku wyciśnięta, okrągła,
wyobrażająca w obwódce w trzech łukach, tarczę z herbem Gryf. W otoku napis zgoła nieczytelny.
1)Przedborz miasto w pow. koneckim.
Dokument Nr 633
1439. die 20. mensis Iunii, in Opatów.
Vincentius archiepiscopus Gneznensis dotationem altaris cuiusdam in ecclesla collegiata Calissiensi a Nicolao de Gnezna factam,
ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Nos Vincencius Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ad perpetuam rei memoriam.
Significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo bone memorie discretus Nicolaus de Gnezna, antiquus notarius
ciuitatis Calissiensis, vicarius et altarista in ecclesia collegiata sancte Marie Calisiensi, sanus mente et compos racionis,
volens sue vltime voluntatis condere testamentum, de bonis sibi a Deo collatis nouem marcas census annui, octo marcas super
pannicidiis seu cameris mercalibus muratis, in circulo ciuitatis Calisiensis sitis et locatis, aduocaciam ciuitatis dicte
Calisiensis, concernentibus, et vnam super domo Iohannis carpentarij alias Slemyanszo ciuis in circulo eiusdem ciuitatis Calisiensis,
iusto empcionis titulo per eundem emptas, dum ageret in humanis, prout hoc in litteris tenoris infrascripti proconsulis, consulum
et scabinorum ciuitatis dicte Calisiensis sigillis ipsorum proconsulis, consulum et scabinorum sigillatis, lacius est expressum,
pro fundando, dotando et erigendo altari in dicta ecclesia sancte Marie Calisiensi, ex opposito baptisterij, in honorem omnipotentis
Dei, eiusdemque genitricis virginis Marie et specialiter beatorum Petri et Pauli apostolorum, Mathei apostoli et ewangeliste,
Adalberti et Stanisiai martirum, Erasmi, Ieronimi, Gregorij, Augustini et Ambrosij doctorum et Marie Magdalene, ipsiusque
altaris de nouo erigendi altaristis pro tempore existentibus irreuocabiliter dedit, donauit et assignauit. Et vt ipsius donacio
huiusmodi salutifera suum debitum sortiretur effectum, vltima ipsius voluntate non mutata, fecit, constituit, creauit et solempniter
ordinauit suos veros et legitimos sue vltime voluntatis executores, videlicet discretos viros Petrum Bekel, Iohannem Kendo
et Mathiam, vicarios perpetuos dicte ecclesie collegiate sancte Marie Calisiensis, plena et omnimoda potestate ipis ad prosequendum
huiusmodi suam voluntatem et ad exequendum huiuscemodi testamentum et alia, que in talibus essent quomodo libet opportuna,
tradita et concessa, prout hoc in instrumento testamenti publico, desuper confecto, manu Petri Martini de
Michalowo, clerici Gneznensis diocesis, publici imperiali auctoritate notarij, subscripto et consignato, coram nobis producto, plenius
vidimus contineri. Tenor autem dictarum litterarum proconsulis et consulum ac scabinorum ciuitatis predicte Calisiensis coram
nobis per dictos Petrum Bekel, Iohannem Kondo et Mathiam, exequtores dicti Nicolai exhibitarum, sequitur et est talis:
Nos subnotati Mathias Maczuda proconsul, Ianussius Beserich, Iasschco Broda braseator, Ianussius Hanuth arcufex, Mathias Zdzech
et Mixscha carnifex consules, Nicolaus Winczig aduocatus anni eiusdem, Niklos Wejs sellator, Ianussius Kesseling rasor, Niklos
Elensmid, Pyotraschco Seyboth, Iacussius Zlothowlos, Nicolaus Coczsch et Iacobus Thischer, scabini ciuitatis Calisiensis,
presencium tenore vniuersis publice profitemur, quod vsi consilio et voluntate vnamini dominorum senioris consilij, videlicet
Henrici Kothlinsky, Alberti pellificis, Iohannis Ronis, Petri doleatoris, Nicolai Galce ac iuratorum mechanicorum Andree Lanthoch
et Viti carnificum, Mathie generi Hanuthi et Iacobi Puchala pellificum, Iohannis Ronis et Gregorij Radslai institorum, Iacobi
Zlothowlos et Mathie Molaris braseatorum, Nicolai Parnikil et Nicolai Marienwalcz pistorum, Clementis et Iohannis Kobiala
textorum, Nicolai Wyathschinsky et Martini Czewbey sartorum, Georgij kantrificis et Nicolai Nawoy fabrorum, Philippi et Iohannis
Calisky sutorum tociusque communitatis ciuitatis Calisiensis nostre predicte, nomine nostro omnium prescriptorum necnon omnium
nobis in consilio ciuitatis nostre predicte succedencium consulum, aduocati, scabinorum, seniorum iuratorum futurorum, recognoscimus
nos rite et racionabiliter pro communi bono nostre ciuitatis predicte octo marcas annui census monete et numeri Polonicalium,
quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, in et super pannicidis seu cameris mercalibus muratis, in circulo
nostre ciuitatis predicte sitis, locatis et erectis, ipsam aduocaciam ciuitatis eiusdem Calisiensis concernentibus, iusto
vendicionis et empcionis titulo precedente, pro centum et duobus florenis rubeis Hungaricalibus puri auri, iusti ponderis
et quinquaginta marcis latorum grossorum monete bone Pragensis et numeri premissorum, iam integraliter perceptis et in vsus
nostre ciuitatis predicte ex consilio et informacione dominorum predictorum conuersis, vendidisse et coram aduocato et scabinis
in bannito iudicio solite resignasse tenoreque presencium resignamus reempcionis forma, dum tante fuerimus facultatis, discreto
domino Nicolao de Gnezna, antiquo notario ciuitatis Calisiensis predicte, vicario et altariste collegiate sancte Marie virginis
perpetuo, in ciuitate predicta Calisiensi, soluendas atque dandas octo marcas census annui predictis annis singulis in et
super festum beati Martini episcopi proximum, vbi prima instabit solucio, et sic annis se sequentibus continuandum censum
annuum, sicut prefertur, octo marcarum predictarum et solvendum ipsi domino Nicolao de Gnezna, vicario et altariste predicto;
quem et quos, seu illi vel illis, cui vel quibus ipse dominus Nicolaus predictus censum annuum octo marcarum predictarum in
morte vel in vita legauerit, donauerit, assignauerit et deputauerit ad leuandum de anno in annum tamdiu, [donec] census octo
marcarum predictarum pro consimilibus centum et duobus florenis Hungaricalibus et quinquaginta marcis latorum grossorum numeri
et monete premissorum per nos aut successores nostros consules seniores (et) iuratos (qui) pro tempore fuerint, cum censu
persesso fuerit integraliter reemptus et plenarie exsolutus. Et hoc facere possumus nos aut nostri successores, consules,
aduocatus, scabini, seniores iurati pro tempore existentes, submittentes nos et omnes successores nostros: prothoconsulem,
consules, aduocatum, scabinos, seniores iuratos modernos vel qui pro tempore fuerint, censure ecclesiastice tociens, quociens
si, quod absit, ipsa solucio census predicti fuerit solui neglecta. Quaquidem pecunie summa a domino Nicolao predicto tali
modo recepta, tredecim marcas annui census latorum grossorum liberauimus et centum quinquaginta sex marcas soluimus, qui census
nostris sumptibus et dampnis ter in anno in Wratislauia, videlicet in festo beati Iohannis, in festo beate Elisabeth et in
medio Quadragesime partis Iohanni de Heyde soluebatur, qui nobis et ciuitati nostre predicte earundem pecuniarum summam alienauit
et triginta vnam marcas capitalis pecunie indulsit. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre predicte predictorumque scabinorum
sigilla (de) certa omnium nostrorum predictorum sciencia presenti littere sunt appensa in fidem et testimonium omnium premissorum.
Actum et datum (in) Calis feria sexta ante diem beati Thome apostoli proxima, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo
quarto, per manus Stanislai notarij ciuitatis.
Tenor vero alterius littere sequitur in hunc modum:
Nos consules ciuitatis Calisiensis Ianussius Renis prothoconsul, Martinus sartor, Martinus Coppersmid, Ianussius Keseling
rasor, Nicolaus Weys sellator et Venceslaus Hampel tenore presencium publice recognoscimus vniuersis, quod in presencia nostre
ciuitatis scabinorum subscriptorum, puta Ianussij Hanuth arcuficis, Nicolai Elensmid, Petri doleatoris, Mathie Pangowsky,
Nicolai Winczig, Pyotraschkonis Thowar et Michaelis aurifabri coram Nicolao Radosth aduocato constitutus personaliter honestus
Hannos carpentarius alias Slemyanszo in bannito iudicio, non compulsus nec coactus, sed libera voluntate iusto vendicionis
et empcionis titulo precedente resignauit rite racionabiliterque unam marcam annui census monete bone in regno currentis,
in et super domo sua et fundo ipsius domus in acie in circulo site, olim Iaclonis Honnuti, soluendam atque dandam annis singulis
super quelibet Quatuortempora anni fertonem discreto ac deuoto domino Nicolao vicario perpetuo ac altariste collegiate ecclesie
beate Marie virginis in Calis de anno ad annum tam diu, quousque prenominatus Hannos carpentarius aut ipsius successores legitimi
eundem censum unius marce pro consimilibus decem marcis communis monete, dum tante facultatis fuerint, duxerit seu duxerint
reemendum, censu tamen persesso secundum computum temporis primitus persoluto. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre predictorumque
scabinorum sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum (in) Calis feria quarta post (festum) Omnium Sanctorum proxima,
anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo septimo. Datum per manus Stanislai notarij ciuitatis.
Tandem predicti Petrus Bekel, Iohannes Kendo et Mathias tamquam veri executores vltime voluntatis predicte dicti Nicolai de
Gnezna coram nobis personaliter constituti, considerantes, quod nichil magis inter alia opera pietatis defunctis debeatur,
quam vt ipsorum vltima voluntas salutaris impleatur, tam prefati Nicolai de Gnezna testatoris, quam suis nominibus nobis humiliter
supplicarunt, quatenus altare predictum ad salutem et redempcionem animarum ipsius testatoris parentum et successorum suorum
in ecclesia predicta sancte Marie Calisiensi super censu predicto nouem marcarum monete et numeri Polonicalis, quadraginta
octo grossos in quamlibet marcam computando, in dictis litteris proconsulis, consulum et scabinorum contento, erigere et fundare,
donacionemque huiusmodi sic testamentaliter factam, admittere, confirmare et ei auctoritatem nostram ordinariam impartiri,
censusque huiusmodi iurisdiccioni ecclesiastice incorporare et ascribere auctoritate nostra ordinaria dignaremur. Nos itaque
Vincencius archiepiscopus et primas supradictus pijs votis infra petencium annuere et cultus diuini incrementum nostris temporibus
et expost intensis desiderijs augere cupientes, donacionem huiusmodi auctoritate ordinaria admisimus et admittimus dictumque
altare ad honorem omnipotentis Dei eiusque genitricis virginis Marie et sanctorum Petri et Pauli apostolorum, Mathei apostoli
et ewangeliste, Adalberti et Stanislai martirum, Erasmi, Ieronimi, Gregorij, Augustini et Ambrosii doctorum et Marie Magdalene
iuxta ipsorum testatoris et executorum vota fundauimus, ereximus, fundamus et de nowo erigimus, census quoque predictos pro
dicto altari donatos, confirmauimus et ratificauimus, confirmamus et ratificamus, ac eosdem eidem altari tenore presencium
incorporauimus et incorporamus, per ministros predicti altaris pro tempore existentes, tenendos, habendos et possidendos,
volentes et tenore presencium decernentes, quatenus huiusmodi donacio dicti census nouem marcarum cum toto ipsius effectu
exnunc et in antea iuri, priuilegio et immunitati ecclesiasticis subiaceat, quodque pro repetendis eisdem censibus nouem marcarum
et eorum iuribus ad forum ecclesiasticum tociens, quociens necesse fuerit, per altaristas ipsius pro tempore existentes, habeatur
recursus. Verum ex quo beneficium datur propter officium, vt predictus testator donacionis sue speratos fructus efficacius
consequi valeat, statuimus et ordinamus, quod altarista altaris predicti, qui pro tempore fuerit, onera predicacionis cum
alio predicatore ad hoc in dicta ecclesia sancte Marie Calisiensi deputato, sine quauis contradiccione diebus dominicis et
festiuis et solempnibus adimplere necnon tres missas, vnam videlicet die dominico de sancta Trinitate, aliam feria secunda
pro defunctis et terciam sabbatho de beata virgine Maria per se vel per alium legere, nisi diebus predictis aliquod festum
solempne occurrat, propter quod altarista teneatur missam diei illius celebrare, quo occurrente iuxta festi exigenciam et
diei collectam de sancta Trinitate vel beata virgine imponat, missam tamen pro defunctis, si feria secunda festum occurrat,
alio die supplere sit astrictus. In predicacione autem verbi Dei, si plures predicare volentes simul concurrant, hunc volumus
obseruari ordinem, quod si aliquis ex prelatis vel canonicis aliquo die predicare voluerit, extunc quilibet alter predicator,
altarista vel vicarius eiusdem ecclesie ipsi prelato vel canonico dicte ecclesie locum dare et cedere teneatur. Si autem altarista,
cui hoc ex officio incumbit, et vicarius concurrant in predicando, altarista ipsi vicario tamquam et in cura animarum incumbit,
cedere sid astrictus. Inter altaristas autem predicatoris ordo vicissitudinarius obseruari debebit sic, quod alternatis vicibus
se succedentibus, predicare debebunt, nisi nos vel is, qui vices nostras ibidem gesserit, vnum alteri, cuiuscumque condicionis
fuerit, siue canonicus, vicarius vel altarista in huiusmodi actu vel officio predicacionis ex causis duxerimus preferendum.
Ecclesiam eciam predictam, in qua dictum altare consistit, superpiliciatus ipse altarista, sicut et alij beneficiati ibidem
incedere teneatur. Volumus eciam, quod altarista de ipso altari instituendus, sit actu presbiter vel alias post suam institucionem
ad dictum altare in proximis temporibus a iure statutis ad celebrandum sacros clericorum ordines ad omnes sacros clericorum
ordines promoueri teneatur. Collacionem autem predicti altaris tociens, quociens ipsum vacare contingat, vniuersis et singulis
vicarijs perpetuis seu collegio vel vniuersitati dicte ecclesie collegiate beate Marie Calisiensis iuxta disposicionem predicti
testatoris reseruamus, et nihilominus ad presentacionem eorundem vicariorum discretum Mathiam vicarium dicte ecclesie collegiate
seruatis seruandis et in talibus fieri consuetis, per manus nostre capiti suo imposicionem inuestiuimus et inuestimus per
presentes: curam spiritualium et temporalium sibi committentes in eodem. Quocirca vobis ebdomadarijs chori dicte ecclesie
collegiate beate Marie Calisiensis, presentibus requirendis, in virtute sancte obediencie et sub ex communicacionis pena mandamus,
quatenus ipsum Mathiam ad dictum altare possessionemque ipsius realem, actualem et corporalem inducatis et imponatis, facientes
sibi de omnibus et singulis fructibus, redditibus et prouentibus et obuencionibus vniuersis integre responderi. In quorum
omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum, presentes nostras ereccionis litteras per Iacobum notarium publicum
infrascriptum scribi et publicari mandauimus, nostrique sigilli appensione iussimus communiri. Actum et datum in castro nostro
Oppathow die vicesima mensis Iunij hora vesperorum vel quasi, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono, indiccione secunda,
pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Eugenii diuina prouidencia pape quarti anno nono. Presentibus
ibidem venerabili et honorabilibus viris, dominis: Thoma de
Strzampino, decretorum doctore, Gneznensi, Simone Calisiensi canonicis et Paulo de
Stawischino altarista in dicta ecclesia Calisiensi, testibus ad premissa vocatis et rogatis.
S. N. Et ego Iacobus Stanislai de
Cowalewicze, clericus Gneznensis diosesis, publicus imperiali auctoritate notarius et coram memorato reuerendissimo in Christo patre,
domino Vincencio Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo et primate presentis facti scriba etc.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału pargaminowego, przechowanego w archiwum kolegiaty kaliskiej, u którego pieczęć oderwana.
Dokument Nr 634
1439. die 21. mensis Iunii, in Buk.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali in Łodź ratam esse iubet.
R. Andreas episcopus Poznaniensis potwierdza erekcyą ołtarza w kościele paraf.
w Łodzi,1) której dokonali Bieniek chorąży poznański, Jan, Mikołaj i Andrzej bracia, dziedzice
Będlewa, Wincenty Sokołowski dziedzic
w Sierosławiu, Wawrzyniec, Piotr i Jan dziedzice w
Bieczynach, Paweł pleban w
Łodzi i ks. Stefan z
Gotardowa pod zawołaniem Narodzenia NMP. Nawrócenia św. Pawła i WW. SS. Fundatorowie dają na ten cel 8 grzywien groszy praskich rocznego
czynszu, który byli na różnych nieruchomościach na wyderkaf zakupili, biskup zaś postanawia, że jak tylko jaka część jego
zostanie wykupiona, aby zaraz inny czynsz tejże wartości był kupionym. Ołtarzyści nowego ołtarza mają tygodniowo odprawić
trzy msze, jednę do NPMaryi, drugą o Apostołach, trzecią za zmarłych. Prawo patronatu ma pozostać przy spadkobiercach fundatorów,
obecnie zaś mianuje wspomnianego Stefana z
Gotardowa ołtarzystą.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1439.
1)Łódź wieś paraf. w pow. poznańskim.
Dokument Nr 635
1439. die 29. mensis Iunii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Andream in ecclesia parochiali in Oborniki a Svantoslao
cive Obornicensi factam, ratam esse iubet.
R. Andreas episcopus Posnaniensis potwierdza fundacyę nowego ołtarza śś. Andrzeja apostoła, Stanisława męczennika i Praksedy
p. w kościele parafialnym NPMaryi w
Obornikach.1) Fundacyi tej dokonał Świętosław mieszczanin tamtejszy, dając na tenże cel 81/2 grzywien bieżącej monety czynszu zakupionego
na nieruchomościach w
Obornikach, jakto odnośny dokument burmistrza i rajców okazuje. Biskup bierze tę fundacyę pod opiekę prawa kościelnego i wkłada na ołtarzystów
obowiązek odprawiania tygodniowo trzech mszy, to jest o NPMaryi, za grzechy i za zmarłych; prawo zaś patronatu zlewa na fundatora
i jego spadkobierców. Obecnym ołtarzystą mianuje księdza Andrzeja z
Obornik. Testes: Philippus decretorum doctor, Iohannes Twardowski archidiaconus Srzemensis, Albertus Schamotulski altarista, Nicolaus
Kordorz vicarius perpetuus ecclesie Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, Liber beneficiorum.
1)Oborniki, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 636
1439. die 12. mensis Augusti, in Żerków.
Arbitrorum quorumdam decretum de divisione bonorum post Hedvigim de Żyrkowo derelictorum.
In nomine Domini amen. Cuncta, que fiunt in tempore, simul labente tempore pereunt, nisi apicibus scripturarum, appensione
sigillorum et testium annotacione securius fuerint perhennata. Nos igitur Iacobus heres in
Podleszye, Andreas heres in
Oblaczkowo et Barthossius heres in
Glowczyno, arbitri et diuisores parcium subsriptarum et inter partes subscriptas, ad perpetuam rei memoriam significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quia de consensu parcium infrascriptarum diuisionem perpetuam fecimus bonorum
pie recordacionis nobilis domine Heduigis heredis in
Zyrcowo, relicte olim domini Ianussij castellani Myedzerzeczensis, in et ad septem partes: pro duabus partibus
Zyrkowo cum
Lyssowo et cum ponte dicto
Chrapczew mosth et eius theloneo, pro tercia parte
Moykowo cum
Morawyno, pro quarta parte W
ylkowia cum medietate
Usczonowo et cum
Rogaszycze, quinta pars
Radlyno cum
Chonthy, sexta villa
Rusko, septima et vltima
Szolkowo cum
Smylowo et
Czthanyowo sub ista condicione et ordinacione, quod partes, quibus sors dederit
Zyrcowo cum
Lyssowo et ponte predicto habebunt omnem potestatem capiendi seu secandi rubetum et terram in hereditate
Szmylowo pro reparacione pontis et eius necessitate et hoc sine dampno. Eciam predicte partes ac eorum successores habebunt ius patronatus
ad conferendum ecclesiam sanct Stanislai ante opidum
Zyrkowo in monte cum duobus altaribus, videlicet sancte Crucis et beate Marie Magdalene in predicta ecclesia fundatis et erectis,
ad que altaria vel ad eorum ministros heres, cui sorte cedet
Morawyno cum
Moykowo, Calyschiensis districtus, et sui legittimi successores tenebuntur et debebunt quatuordecim marcas eiusdem monete et numeri,
qualemcumque ipsi pro censu a suis kmethonibus accipient et leuabunt, singulis annis ad festum Natiuitatis Christi temporibus
perpetuis reddere et censuare sub ista disposicione, quod deposuimus de
Usczonowo duas marcas et ostendimus eas altariste, qui eas leuabit de
Morawyno persoluendas pro vno altarista, videlicet sancte Crucis octo marcas, et pro secundo, videlicet beate Marie Magdalene sex
marcas monete et numeri prescriptorum. Quibusquidem altaristis predictus heres, qui pro tempore fuerit in
Morawyno, tenebitur et debebit aut sui successores dictas quatuordecim marcas coram capitaneo generali et coram episcopo resignare
et literas capitanei proprijs sumptibus expedire ac ipsis census de anno ad annum ad tempus prefixum in
Zyrkowo mittere et deportare ac fideliter presentare. Item heres, cui per sortem eueniet
Wylkowia cum media
Usczonowo et cum
Rogaschycze habebit ius patronatus altaris beate virginis Marie, tercij cum suis legitimis successoribus in dicta ecclesia sancti Stanislai
ante
Zyrkowo, ad quod altare pertinent octo marce, quarum octo marcarum, quas soluebat villa
Rusko, heres, cui dabit sors
Rusko et sui legittimi successores tres marcas, et heres in
Radlyno cedens, cum suis legitimis successoribus quinque marcas talis monete et numeri, prout ipse vel sui successores a suis kmethonibus
pro censibus extorquebunt, singulis annis ad festum Natiuitatis Christi perpetuis temporibus soluere (et) censuare tenebuntur
pro ministro seu altarista altaris predicti, et similiter dictus heres, cui cedet
Rusko, et heres, cui sors dabit
Radlyno, aut eorum legitimi successores censum predictum monete et numeri predicti in dictis suis hereditatibus coram capitaneo generali
et coram ordinario altariste beate virginis Marie in ecclesia predicta tenebuntur resignare et assignare, literasque capitanei
proprijs pecunijs exemere ac census ad terminum prefixum annuatim in
Zyrkowo destinare et fideliter presentare. Et insuper deponimus de allodio in
Rogaszycze censum, quem habuerunt altariste in
Zyrkowo et ostendimus eis tres marcas super
Zyrkowo per heredes ibidem tribus altaristis singulis annis perpetuis temporibus persoluendas. Postquam autem census agrorum predialium
in
Rogaszycze et alij omnes census predicti per prefatos dominos et heredes sic, vt prefertur, ostensi, resignati et assignati in hereditatibus
premissis et noue litere expedite fuerint et date, extunc altariste altarium predictorum debebunt predictis dominis antiqua
priuilegia et iura restituere irrecuse. Quequidem diuisiones omnes et singule partes quibuscumque secundum sortes, globulos
et cartas, in quibus continentur nomina parcium, eueniant et cedant, has firme, rate et grate tenere debebunt sub pena vallata
mille marcarum. Ad que omnia dicte partes suum adhibuerunt consensum et cauciones fideiussorias fecerunt, videlicet magnificus
dominus Petrus de
Bnyn castellanus Gneznensis pro pueris suis, excepta Anna filia sua, conthorali domini Nyemyerze Grodzisczky, que eidem domino
Petro patri suo et Petro fratri suo suam partem vendidit istius diuisionis et coram capitaneo resignauit, cum qua litera resignacionis
ipse dominus Gneznensis castellanus et filius suus tenebuntur resignare, prout fideiussit magnificus dominus Raphael succamerarius
Calyschyensis. Similiter fideiussit pro filio suo Gywan balteatus dominus Iohannes Wrzeszyensky, pro vxore et filijs, pueris
suis; nobilis Albertus heres de
Dambagora fideiussit pro filiastro suo Wlodkone et Wlothko viceuersa pro patruo suo Alberto. Nobilis Philippus heres in
Nyezamisl fideiussit pro Petro germano suo et Petrus e contra pro Philippo fratre suo, vt omnia et singula premissa teneant sub pena
predicta. Et has resignaciones facere debent infra hinc et festum Natiuitatis Christi proxime venturum. Hoc eciam specialiter
adiuncto, quod omnes gades alias
copcze, que dicti domini faciant et inueniant inter
Zyrkowo et
Szolkowo, inter W
ylkowia et
Lyszowo et inter villam dictam
Czlo et alias, ista debent stare et teneri perpetue atque firme sub pena predicta vallata. In quorum omnium et singulorum fidem
et testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum in
Szyrkowo feria tercia infra octauas Assumpcionis virginis illibate, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono. Presentibus
nobilibus, quibus supra, et discretis viris, dominis: Iohanne notario publico et Martino altaristis in
Szyrkowo, testibus ad premissa et alijs, quam pluribus fidedignis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1476 - 1477.
1)Żerków wieś paraf. w pow. wrzesińskim.
Lisewo wieś w tymże powiecie.
Morawin wieś w pow. kaliskim, par. Dębe.
Rogaszyce wieś w pow. wrzesińskim, par. Żerków.
Radlin wieś paraf. w pow. pleszewskim.
Rusko wieś paraf. w tymże powiecie.
Smiłowo wieś w pow. wrzesińskim par. Brzostków.
Wsie Mojkowo, Uszczonowo, Chonty, Szołkowo i Cztaniowo dziś nie istnieją.
Dokument Nr 637
1439. die 14. mensis Septembris, in Biecz.
Instrumentum pacis perpetuae inter reges Poloniae et Bohemiae et Nicolaum Tyrbach, magistrum praeceptorem generalem ordinis
s. Ioannis Ierosolimitani conclusae.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. necnon Kazimirus eadem gracia electus
regni Bohemie etc. ad perpetuam rei memoriam. Cunctis pateat euidenter presentibus et futuris. Etsi regalis innata nobis mansuetudo
proborum curam gerens, ad ea, que reipublice statum respiciunt, diligenti tenemur solicitudine intendere atque voluntarios
labores subire, vt Christiane religionis populus in optata pacis tranquilitate conquiescat, ad illa nichilominus vberiori
quodam fauore mentis sue aciem debet conuertere, que sanctarum ecclesiarum et ministrorum omnipotentis Dei comodum capiunt
et honorem, signanter quorum vita et conuersacio a mundanis conuersacionibus sequestrata, in Dei cultura sacre religionis
studio edificacion. se exercet. Hinc est, quod ad euitandum multas et varias discordias, controuersias, lites et gwerras,
quales inter nos, regna nostra ex vna, et venerabilem ac religiosum fratrem Nicolaum Tyrbach, ordinis sancti Iohannis Ierosolimitani
per Marchiam, Saxoniam, Pomeraniam, Cassubiam et Vandlandriam magistrum preceptorem generalem ordinemque, terrasque et subditos
suos, partibus ex altera, hucusque habite sunt et exorte, vnde incendia, homicidia et dampna quam plura et maxima vtrique
parti heu sunt irrogata, de certa nostra sciencia atque nostrorum principum, prelatorum, palatinorum, castellanorum, dignitariorum,
nobiliumque, ciuitatum et opidorum omnium et singulorum accedente consilio et voluntate, nostro atque regni et principatuum,
heredum et successorum nostrorum nominibus acceptauimus et presentibus acceptamus veram Christianitatis perpetuam integramque
pacis tranquilitatem, perpetuis temporibus irrefragabiliter duraturam, ita, quod nos, heredes, successoresque nostri vna cum
regnis, principatibus, dominijs et subditis nostris, cuiuscumque dignitatis, gradus, condicionis et status fuerint, contra
predictos magistrum et ordinem, necnon contra eorum terras, dominia et subditos atque successores nulla racione aut ocasione
nulloque colore quesito vel inueniendo lites gwerrasque mouere debeamus aut suscitare, nisi gwerris subortis inter nos successoresque
aut terras nostras ex vna, et principem siue dominum, sub cuius dicione Ordo predictus bona, terras et subditos habet, ex
altera partibus. Extunc licitum sit predicto Ordini et magistro, qui pro tempore erit, aut suo officiali siue preceptori cum
hijs terris, bonis dominijsque et subditis huic principi aut domino inimicanti subiacentibus, cum quo nobis aut successoribus
siue terris nostris lis erit suborta contra nos terrasque et subditos nostros, et nobis nostrisque subditis vniueris viceuersa
contra subditos, districtus, terras et dominia eiusdem ordinis et eidem principi subiecta, diffidare, hostiliter agere et
operari durantibus gwerris eisdem, quarum occasione predictus ordo cum bonis, terris et subditis suis alijs principibus siue
dominis subiacentibus, qui nobis et regnis nostris, terris et subditis nostris non diffidarunt neque inimicantur, preiudicium
pacis huiusmodi perpetue minime paciatur, sed eadem pace inuiolabiliter, vti valeat et debeat pariterque gaudere. Hac condicione
interiecta, quod cum inter nos terrasque et subditos nostros et huiusmodi principem siue dominum nobis inimicantem, lis et
gwerra penitus sedata fuerit et complanata, extunc terre, bona et subditi Ordinis predicti huiusmodi inimicanti principi subiecta,
ad hanc pacem perpetuam reuerti reuenireque debeant et permanere. Ut autem huiusmodi perpetue vnionis et pacis obseruancia
firmior et securior habeatur, nolumus, vt inimici aut dampnificatores Ordinis predicti in terris et dominijs nostris foueantur
aut permaneant quouismodo. Si autem contingeret Ordinem predictum aut eius subditos vel bona molestari, invadi, dampnificari
aut violari per quospiam, qui terras nostras subintrarent, extunc hij, qui Ordinis sunt, cum subditis, familiaribus coadiutoribus
eorum secure pro nobis et omnibus nostris et eorum quolibet et pro omnibus, qui propter nos facere dimittereque voluerint,
saluis rebus pariter et personis in et per dominia et terras nostras longe lateque, vt eis placuerit et videbitur expedire,
libere et sine quouis impedimento nostro aut nostrorum huiusmodi eorum inuasores, molestatores, dampnificatores et violatores
insequi, detinere, arestare et sentencialiter, vti pacifragos iudicari facere, necnon absque strepitu et figura iudicij eis
oblata, si qua forent ibidem, repetere reasumereque et e contra in vsus libitos suos conuertere possint et valeant, acsi super
hijs nostrum dedissemus consensum et fauorem specialem. Ad que omnia et singula nostri quicunque ex parte Ordinis ad hoc vocati
et requisiti, irrecusabiliter iuuamen, auxilium, consilium et fauorem prestare tenebuntur, omni semota excusacione et dilacione.
Quod si qui de nostris in toto vel in parte, vt prefertur, facere aut implere noluerint, vltra penam de non execucione huiusmodi
regij nostri edicti meritam, a nobis dire sibi infligendam, parti lese dampna iuxta suam et duorum sibi in nobilitate parium
estimacionem iureiurando firmandam, mox refundere soluereque aut de eis satisfacere in solidum obligabuntur. Item si nobis,
successoribus vel subditis nostris vmquam aliqualis restabit racio contra Ordinem predictum aut subditos suos, ob hanc eis
nullam violenciam infligemus, sed eos pro conuencione mutua ante spacium vnius mensis super locis granicierum vtrique parti
congruis et competentibus per nostros vocabimus et iusticiam super huiusmodi accionibus seu impeticionibus nostris et suis
responsionibus recipiemus secundum dictamen iuris quatuor consiliariorum nostrorum et quatuor, qui ex parte Ordinis ad hoc
deputabuntur. Quod et nostri, quos Ordo predictus aut eius subditi impetere habent, viceuersa, omni postposita contradicione
eis facere debent et teneantur. Hij autem pro decisione huiusmodi causarum deputandi, omnino per eorum iuramenta facienda,
astricti finalem huiusmodi causarum decisionem atoue discussionem procurare, nec ex eis causis non diiudicatis lis oriatur.
Ita quidquid maior pars iudicij ab vtraque parte ad hoc deputatorum, iure dictauerit per sua iuramenta, id sorcietur suum
effectum, quod seruare et implere nostros compellemus. Denique super hac perpetua pace atque vnione omnes gwerre, lites, discordieque
et acciones, que parti vtrique imminere potuissent atque hodie possent occasione dictarum gwerrarum, discordiarum, dampnorum
siue offensionum verbo vel facto qualitercumque subortarum, perpetue esse et manere debent sedate, complanate et sopite ita,
quod super huiusmodi accionibus nullo modo iudicialiter aut hostiliter sit procedendum. Preterea nos Wladislaus et Kazimirus
reges supradicti sub regia maiestate atque principum dignitate, necnon nos barones infrascripti: Sandiwogius de
Ostrorog Poznaniensis, Martinus de
Slawsko Calisiensis palatini, Dobrogostius de
Schamotuli Poznaniensis, Dobrogostius de
Colno Camenecensis castellani, Stanislaus de
Ostrorog subdapifer Calisiensis, Maioris Polonie capitaneus generalis, Abraham de
Dzbanschin iudex Posnaniensis, Raphael de
Goluchowo subcamerarius Calisiensis, Byenyak de
Bandlewo vexillifer Poznaniensis, Mosticius de Maiori
Cozmyno nostris, heredum et successorum nominibus promittimus sub fide et honore nostris, prescriptam pacem perpetuam et concordie
inuiolabilis vnionem firmam, ratam et inuiolabilem perpetue seruare et tenere, nec verbo nec facto contra eam quouismodo venire.
Ad cuius rei euidenciam pleniorem roburque perpetue valiturum, presentem literam nostro regio atque omnium nostrum supradescriptorum
sigillis iussimus cum plena deliberacione communiri. Actum et datum in
Byecz feria secunda festi Exaltacionis sancte Crucis, anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w tajnem Archiwum państwowem w Berlinie (Iohanniter), opatrzony jest jedynastoma przywieszonemi
pieczęciami. Z tych pierwsza królewska herbowa; druga wyobraża Pogoń litewską z krzyżem podwójnym na tarczy rycerza. Napis
otokowy: Kazimirus ... electus Bohemie; trzecia herb Nałęcz z napisem ... Sandivog ..; czwarta herb Zarębę z napisem: s. Martini
de Slawetco; piąta herb Nałęcz, napis zatarty; szósta herb Nałęcz z napisem: Dobrogosti d; siódma herb Nałęcz, napis zatarty;
ósma herb Nałęcz z dwoma rogami łosiemi w klejnocie i napisem: s. Abrahe ....; dziewiąta herb Wieniawę z napisem: s. Raphaelis
de Goluchow; dziesiąta herb Łodzię z napisem: s. Laurentii de Bandlew ..; jedenasta herb Łodzię, napis zakryty.
Dokument Nr 638
1439. die 29. mensis Septembris, in Wągrowiec.
Adolphus abbas monasterii de Wągrowiec privilegium erectionis ecclesiae parochialis in Wągrowiec de anno 1381. transcribit.
R. Adolphus abbas, Henricus prior monasterii in
Vangrovyecz transumują i potwierdzają na prośbę Macieja Gołąbka, proboszcza z
Wągrowca przywilej ś.p. Ewerarda opata łekińskiego z roku 1381, zawierający erekcyę kościoła parafialnego w
Wągrowcu. In monasterio de
Vangrovyecz feria tercia ipso die s. Michaelis archangeli. Testes: Petrus de
Popowo gracialis in
Vangrowyecz, Andreas Iohannis molendinatoris de
Straschewo, presbyteri, Vincencius de
Sbyschewycze, Nicolaus de Planskowo heredes, Dobeslaus de
Bukowe, Barthossius de
Llangowo sculteti, Iohannes Slothy sutor, Martinus Budich consules, Nicolaus Iaszcz oppidani in
Vongrovyecz.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1458.
Dokument Nr 639
1439. die 5. mensis Novembris, in Sieraków.
Pactum Adae plebani de Otorowo cum Bartholomaeo advocato de advocatia in Sieraków.
R. Wirzbantha, Vincencius et Iacobus heredes de
Sirakowo oznajmiają, że gdy zasiadywali w izbie mieszczanina Andrzeja Goczek wraz z wielu ziemianami wielkopolskimi, stanąwszy przed
nimi Adam pleban z
Otorowa i Bartłomiej wójt wraz ze swą żoną Swiętochą, siostrą namienionego księdza Adama, prosili, aby ich pogodzić w sprawie o wójtostwo
sierakowskie,
1) które jest dziedzictwem księdza Adama. Zgoda nastąpiła w następujący sposób: Ks. Adam ma dać Bartłomiejowi na przyszłe Boże
Narodzenie 40 grzywien groszy średnich polskich a odebrać od niego przywilej na wójtostwo; gdyby zaś tego nie uczynił, natenczas
ma ponieść wszelką szkodę, jakaby stąd dla Bartłomieja wynikła. In
Siracowo feria V. post festum Omnium Sanctorum.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1442.
1)Sieraków, zapewne miasto w pow. miedzychodzkim.
Dokument Nr 640
1439. die 17. mensis Novembris, in Babimost.
Pactum Dobrogostii Koleński castellani Caminensis cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis de restitutione villae Lutołek
mokry.
R. Stanislaus de
Ostrorog subdapifer Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis poświadcza, iż w obec niego Dobrogost Koleński kasztelan
kamieński zobowiązał się wieś
Mokre Lutole,1) którą od Jana opata paradyskiego na trzy lata w dzierżawę otrzymał, po upływie tych trzech lat klasztorowi zwrócić. Gdyby
zaś Dobrogost miał pierwej ruszyć, natenczas zwrot wsi ma natychmiast nastąpić. In
Babimost feria tercia proxima ante festum s. Elizabeth. Testes: Wincencius Schamotulski Miedzirzecensis et capitaneus terre Russie
generalis, Abraham de
Dzbanschin iudex Poznaniensis, Andreas Hintczka de
Borzislaw, Wincencius Cargowski, Iohannes et Ieorgius Iarogniewski.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E, 33). Pieczęci brak.
1)Lutołek mokry wieś w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 641
1439. die 17. mensis Novembris, in Babimost.
Sandivogius Ostroróg palatinus Poznaniensis cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis villam Koźmin villis Mnichy et Miłostowo
commutat.
R. Stanislaus de
Ostrorog subdapifer Kalisiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis oświadcza, iż stanąwszy w obec niego Sędziwój Ostroróg wojewoda
poznański wieś swą
Koźmin1) w powiecie kościańskim zamienił z Janem opatem paradyskim na wsie tegoż klasztoru
Mnichy i
Miłostowo,2) leżące w powiecie poznańskim, dodając do niej 85 grzywien w złotych węgierskich, licząc po 30 gr. na jeden złoty. In
Babimost feria tercia proxima ante festum s. Elizabeth. Testes: Wincencius de
Schamotuli Miedzirzecensis et capitaneus terre Russie generalis, Dobrogostius Colenski Caminensis castellani, Andreas Hintczka de
Borzislaw, Wincencius Cargowski, Iohannes et Iurga de
Iarogniewice.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E, 32). Pieczęć odcięta, osobno przechowana,
wyobraża herb Nałęcz; napis zatarty.
1)Koźmin dziś miasto w pow. krotoszyńskim.
2)Mnichy i Miłostowo wsie w pow. miedzychodzkim.
Dokument Nr 642
1439. die 10. mensis Decembris, in Sulejewo.
Vincencius archiepiscopus Gnesnensis vicariis quibusdam mandat, ut Petrum plebanum de Tuszyn in ecclesiis suis liberum a censuris
ecclesiasticis nuntient.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis pisze do wikaryuszy w
Tuszynie, Szadku, Widawie, Rozprzy i
Piotrkowie, aby Piotra plebana z
Tuszyna ogłosili w swych kościołach za zwolnionego z cenzur kościelnych i tychże agrawacyj, któremi go oficyał łęczycki na wniosek
Aleksego niegdy wikarego w
Korczewie był obłożył; samego zaś Aleksego wzywa, aby się w poniedziałek
post octavam Epiphanie w Gnieźnie przed oficyałem stawił dla usłyszenia wyroku w tejże sprawie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1440.
Dokument Nr 643
1440. die 13. mensis Ianuarii, in Miedniki.
Capitulum ecclesiae cathedralis Miednicensis Barholomaeum canonicum Wilnensem, electum episcopum Miednicensem, pontifici maximo
confirmandum committit.
In nomine Domini amen. Beatissimo in Christo patri et domino, domino Ewgenio diuina prouidencia sacre Romane ac vniuersalis
ecclesie summo pontifici, canonici et capitulum ecclesie Mednicensis debitam reuerenciam cum osculo pedum beatorum. Beatissime
in Christo pater et domine, domine prestantissime! Cum propter vacacionem dicte ecclesie nostre Mednicensis, pastoris solacio
destitute, grauia in spiritualibus et temporalibus dispendia in eadem oriuntur, nos ipsius ecclesie vacacioni occurrere volentes,
matura inter nos deliberacione prehabita, de pastore eiusdem ecclesie, qui eidem poterit presse et prodesse, duximus prouidendum.
Defuncto igitur anno Domini millesimo CCCC XXX nono, octaua die mensis Iunij bone memorie reuerendissimo in Christo patre,
domino Iacobo olim ipsius ecclesie episcopo, et eius corpore debita cum reuerencia in dicta ecclesia tradito ecclesiastice
sepulture, ne ipsa ecclesia viduitatis sue incommoda diucius deploraret et sub dispendio tante vacacionis aliqua pateretur
spiritualium et temporalium discrimina, anno, quo supra, die vero mensis prenotati XI, vocatis omnibus et singulis canonicis
dicte ecclesie, ad quos eleccio dicta pertinet de iure, et alijs, qui fuerint vocandi, in dicta ecclesia hora terciarum conuenientibus
et missa sancti Spiritus solemniter in eadem ecclesia decantata, statim nullo alio tractatu interueniente Spiritus sancti
gracia, vt credimus, inspirati, nulloque penitus discrepante, in honorabilem dominum Bartholomeum canonicum ecclesie kathedralis
Wylnensis duximus vota nostra et eum vna voce et vno spiritu nostrum et ecclesie nostre Mednicensis postulamus in episcopum,
virum vtique maturum, prouidum et discretum, literarum sciencia, vita et moribus merito commendandum, in conuersacione, ydiomate
ac ydoneitate tam principum, quam gentis illius bene expertum. Quapropter vestre Sanctitati tam debite, quam humiliter voto
vnanimi supplicamus, quatenus eleccionem eandem sic solemniter, canonice celebratam dignetur vestra Sanctitas confirmare ac
eidem electo munus consecracionis impartiri, vt Deo auctore nobis et ecclesie sue velut pastor ydoneus preesse valeat et prodesse
realiter(?), nosque et alij sui subditi sub regimine ipsius coram Deo possimus salubriter militare. Dudum autem ipse noster
electus super confirmacionem huiusmodi ipsius eleccionis vestram accessisset Sanctitatem, si gwerrarum disturbijs ac viarum
discriminibus non fuisset impeditus, que, vt putamus, vestre Sanctitati satis clarent. Ceterum vt vestra Sanctitas cognoscat
euidencius vota omnium nostrum in predictis omnibus et singulis concordasse ac in peticionibus huiusmodi existere vnanimes
et concordes, presens eleccionis decretum sigilli nostri capituli appensione munitum, vestre Sanctitati transmittimus. Actum
et datum in nostra ecclesia Mednicensi die XIII mensis Ianuarij, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.
Dokument pargaminowy, znacznie zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 426), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Drugi list takiejże samej treści, stylizowany do Soboru bazylejskiego, przechowany jest w archiwum kapituły metropolitalnej
gnieźnieńskiej (N. 427). Pieczęci brak.
1)Miedniki miasteczko w pow. wileńskim.
Dokument Nr 644
1440. s. d. m. et l.
Venceslaus molendinarius de Sródka ecclesiae ad s. Margaretham in Sródka XII marcas confert.
R. Mathias Stonog preconsul, Barthossius Thalanga, Franczek, Iohannes Grabyscha, Albertus Coschyk consules oppidi
Srzodka ante
Poznan, wiadomo czynią, że stanąwszy przed nimi Wacław alias Wyanczko młynarz ze
Srodki, brat ś.p. Macieja Stołka, którego został spadkobiercą, zeznał, iż tenże brat jego umierając darował kościołowi św. Małgorzaty
na
Śródce1) 11 grzywien na swym młynie z warunkiem, aby sukcesorowie jego temuż kościołowi wypłacali jednę grzywnę rocznego czynszu
aż do jego wykupu.
Vitrici kościoła mają za to starać się, aby na intencyę fundatora były rocznie odśpiewane jedno
psalterium, wigilie i msza za zmarłych. Testes: Andreas Cristini altarista Poznaniensis, Iohannes de
Wrzesznya, Iohannes de
Dzeczmarowycze et Nicolaus de
Olesznycza.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta a. 1465.
1)Śródka dzielnica Poznania po prawym brzegu Warty.
Dokument Nr 645
1440. in Obra.
Sandivogius Cordembog de Trzebaw cum Hermanno abbate monasterii de Obra mediam villam Chwalim villis Gudzino et Gola commutat.
In nomine Domini amen. Notum sit vniuersis, presentibus quam futuris, presentem literam inspecturis, lecturis, audituris siue
habituris, quod ego nobilis Sandiuogius Cordembog heres de
Trzebaw, et mei proximi, recognosco vniuersis palam profitens pro eo, quod de consensu ac voluntate serenissimi regis Polonie Wladislai,
commuto et coambio hereditatem meam, mediam villam
Chwalim, cum omni iure et dominio, prout solus habui et tenui cum meis proximis, nichil iuris obseruans(s), cum omnibus vtilitatibus
ac vniuersis prouentibus, censibus, borris, nemoribus, syluis, gaijs, indaginibus, necnon agris cultis et colendis, locatis
et locandis, cum molendinis aquaticis seu ventilibus, prout in suis metis ac granicijs est limitata, cum venerabili in Christo
patre, domino Hermanno abbate in
Obra ordinis Cisterciensis, necnon fratribus suis pro hereditatibus, videlicet
Gudzino et
Gola. Et si, quod absit, prenominatus Hermannus (abbas) in
Obra vel sui fratres aliquod dampnum, siue tale sit magnum, siue paruum perceperint siue habuerint causa huius commutacionis predicte
ville medie
Chwalim, illud non debet esse antedicti venerabilis domini Hermanni abbatis in
Obra vel suorum fratrum, sed meum et meorum proximorum. Insuper promitto et obligo me cum proximis meis, quod si commemoratus
dominus Hermannus abbas in
Obra vel sui fratres habuerint aliqua impedimenta in predicta commutacione, extunc adueniente serenissimo domino nostro rege Polonie
in Posnaniam vel
Costan, tenebor ac debeo cum meis proximis exbrigare et expedire litteras resignacionis a domino nostro rege vna cum omnibus alijs
a minimo vsque ad maximum. In cuius rei testimonium sigillum meum presenti littere est appensum. Actum et datum in
Obra monasterio, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.
Liber privilegiorum monasterii de Obra z r. 1620, str. 61.
1)Chwalim wieś w pow. babimojskim.
2)Goła, Gudzino wsie nieodgadnione.
Dokument Nr 646
1440. die 3. mensis Ianuarii.
Consules et cives Gostinenses Iacobo Throzka altaristae ecclesiae parochialis ad s. Margaretham in Gostyń duas annuas sexagenas
mediorum grossorum in vim reemtionis vendunt.
R. Thomas sutor preconsul, Mathias Kazior, Stanislaus Thiszarz tinctor, Iohannes faber, Iohannes sutor, Iohannes Brannysh,
Lorek carnifex, Martinus sutor, Iohannes sartor scabini, Iacobus Mirosz sutorum, Andreas Laska carnificum, Stanislaus Brusz
sartorum, Mathias fabrorum, Hancel lanificum ceterique operariorum magistri iurati oppidi
Gosthin, sprzedają za zezwoleniem Bartłomieja i Janusza braci rodzonych zwanych de
Vyzemburg, dziedziców miasta
Gostynia, księdzu Jakubowi Throzka ołtarzyście ołtarza św. Trójcy, śś. Mateusza apostoła i ewangielisty, Erazma i św. Katarzyny m.
w kościele parafialnym św. Małgorzaty w
Gostyniu1) za 30 grzywien polskich 2 kopy groszy szerokich średnich polskich rocznego czynszu na wyderkaf na rzecz pomienionego ołtarza.
Zapisują oni tenże czynsz na wszystkich kramach szewckich i piekarskich miasta, na wiatrakach i ogrodach i na wszystkich innych
własnościach miejskich.
Fundacyę tę potwierdził Andrzej biskup poznański dnia 20 czerwca 1441 w
Krobi.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta d. a. 1460 - 14@6@7.
1)Gostyń miasto w pow. krobskim.
Dokument Nr 647
1440. die 26. mensis Ianuarii, in Krobia.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium scultetiae in villa Posadowo renovat.
Andreas episcopus Posnaniensis odnawia przywilej na sołtystwo we wsi
Posadowo,1) który poprzednik jego biskup Stanisław był wziął do zbadania od Jakuba sołtysa z
Posadowa i dla nagłej swej śmierci nie był zwrócił. Według zeznania świadków należą tamże do sołtystwa dwa łany, dwa ogrody, wiatrak,
polowanie na zające z jednym psem
alias chartem, oraz wolne paszenie bydła i trzody. Ponieważ zaś przodkowie Jakuba wieś
Posadowo osadzili kmieciami na łanach 16, którzy z każdego łanu płacili po jednej grzywnie, oprócz danin kapłonów, jaj, owsa, krowy,
wieprza i skopu, za to ma tenże Jakub i jego następcy posiadać sądownictwo i pobierać trzeci denar ze spraw osądzonych a biskupom
służyć na koniu wartości trzech grzywien. In
Crobia feria tercia in crastino Conuersionis s. Pauli. Testes: Philippus decretorum doctor, custos Curzeloviensis, Petrus et Iohannes
de
Bnin, Nicolaus de
Malczewo, Nicolaus Skoraczewsky, Petrus de
Crolikowo heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1598 - 1604.
1)Posadowo wieś w pow. i par. Krobia.
Dokument Nr 648
1440. die 31. mensis Ianuarii, in Miedzyrzecz.
Stanislaus de Ostroróg capitaneus Maioris Poloniae generalis monasterio Paradisiensi pro villa Koźmin fideiubet.
R. Stanislaus de
Ostrorog subdapifer Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis oświadcza, iż poręcza za ojca swego Sędziwoja z
Ostroroga, wojewodę poznańskiego
pro caucione alias za warung, podług zwyczaju tej ziemi za wieś
Koźmin,1) którą ojciec jego od Wojciecha niegdy z
Koźmina był kupił, a potem Janowi opatowi klasztoru paradyskiego był sprzedał. Gdyby klasztór doznał jakich przeszkód, Stanisław
ma go swym kosztem i pracą wyzwolić. In
Miedzirzecz feria sexta proxima post f. Conuersionis s. Pauli.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E, 35). Pieczęć oderwana.
1)Koźmin, miasto w pow. krotoszyńskim.
Dokument Nr 649
1440. die 31. mensis Ianuarii, in Miedzyrzecz.
Stanislaus de Ostroróg subdapifer Calissiensis Ioanni abbati monasterii Paradiensis villam Kozmin intra tres annos exbrigaturum
sese obligavit.
R. Stanislaus de Ostrorog subdapifer Calissiensis oświadcza, iż za ojca swego Sędziwoja wojewodę poznańskiego, podjął się
wieś Koźmin
1) w powiecie kościańskim Janowi opatowi paradyskiemu według zwyczaju ziemskiego w przeciągu 3 lat exbrigare alias wywarowacz
et expedire alias czlicz; czego gdyby nie uczynił, natenczas wszelkie stąd wynikłe szkody mają spaść na niego a nie na klasztór.
In Myedzirzecz feria sexta proxima post festum Conuersionis s. Pauli.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E, 34). Pieczęć oderwana, osobno przechowana,
jest pieczęcią starosty Stanisława Ostroroga.
1)Koźmin, miasto w powiecie krotoszyńskim.
Dokument Nr 650
1440. die 3. mensis Februarii, in Opatów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis vicariam perpetuam in ecclesia collegiata Calissiensi erigit dotatque.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Nos Vincencius Dei et apostolice Sedis gracia ecclesie Gneznensis archiepiscopus
et primas. Cum inter sollicitudines officij nobis crediti, nostra precipua cura esse debeat, cultum diuini nominis per multiplicacionem
personarum adaugere et animarum saluti possetenus prouidere, profecto grato animo nostram talibus studijs auctoritatem impartimur,
quibus huiusmodi cultus crescere cernitur et salus animarum exinde procuratur. Proinde nouerint tam presentes, quam futuri,
quomodo discretus Iohannes Gwapelman, altarista ecclesie collegiate sancte Marie in
Calisch, nostre dyocesis, in nostra constitutus presencia nobis humiliter et deuote supplicauit, quatenus in eadem ecclesia collegiata
sancte Marie Calisiensi vicariam perpetuam, quam honesta Agnes Pichadlowa coniux honesti Nicolai de
Calisch zelo deuocionis ducta, de facultatibus suis ac certis censibus annuis apud nobillem Mikossium filium olim Iohannis, heredis
in
Skudla ac apud sagaces dominos consules totamque communitatem ciuitatis
Calisch pro certa summa pecunie emptis et comparatis dotauit, erigere, fundare, priuilegiaque largicionis, empcionis huiusmodi censuum,
vnum magnifici domini Thome de
Pakosth castellani Poznaniensis et capitanei Maioris Polonie generalis, et aliud prefate ciuitatis
Calisch, ipsorum veris sigillis rotunde figure intus et extra de communi cera, in pensulis pergameni subappendentibus sigillata, sana,
salua et integra, et que tunc idem dominus Iohannes coram nobis in euidenciam prefate dotacionis exhibuit et obtulit, ratificare,
confirmare, approbare ac census ipsos vicarie predicte et vniuersitati dominorum vicariorum dicte ecclesie in
Calisch incorporare dignaremur. Quorum priuilegiorum tenores secuntur in hunc modum:
Nos Thomas de Pakosth castellanus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium vniuersis, quomodo ad nostram
et aliorum eiusdem terre nobilium veniens presenciam nobilis Mikossius, filius olim Iohannis heredis de Skudla, non compulsus, non coactus, nec aliquo sinistro errore seductus, quinymo sanus mente pariterque corpore existens, vsus amicorum
salubri consilio ac matura deliberacioni prehabita, super laboriosis Adam Lys, Stanislao alias Drost, Martino molendinatore
Pampek, Nicolao Lyczko kmethonibus in Skudla possessionatis, quatuor marcas census annui currentis monete regni Polonie, numeri soliti et consueti regni prefati, in quamlibet
marcam quadraginta octo grossos currentis (monete) computando, pro quadraginta marcis latorum grossorum Pragensium monete
valentis, numeri soliti et consueti, discretis viris, domino Iohanni Guampelman vicario perpetuo duas marcas ad tempora vite
sue, post decessum vero ipsius dominis vicarijs ecclesie collegiate sancte Marie in Calisch pro tempore existentibus, easdem duas marcas cum tercia marca, clericis vero missam beate virginis in eadem ecclesia collegiata
decantantibus, quartam marcam in et super festum beati Nicolai confessoris proximum, annis singulis continuo se a data presencium
sequentibus soluere plenario ac debito cum effectu proprijs fatigis et expensis eundem censum dictis dominis vicarijs in Calisch reponendo plenarieque exsoluendo, et hoc tytulo reemptionis in perpetuum vendidit et coram nohis more solito racionabiliter
resignauit. Si vero prefatus Micossius dictum censum, vt prefertur, quouis tempore antelato domino Iohannis vel post mortem
ipsius vicarijs predicte ecclesie collegiate Calisiensis, necnon clericis memoratis non solueret aut quouis modo soluere negligeret
et cum ipse dominus Iohannes vel post mortem ipsius dicti vicarij eiusdem ecclesie collegiate Calisiensis, protunc existentes,
necnon clerici memorati cum litera presenti ad dominum capitaneum vel eius burgrabium Calisiensem protunc existentem, pro
non solucione dicti census venerint proponentes, extunc dominus capitaneus vel eius burgrabius Calisiensis ad ipsorum requisicionem,
quociens opportunum fuerit, dictum Mikossium necnon successores ipsius legitimos in bonis suis omnibus, kmethonesque eosdem
in omnibus eorum bonis mobilibus et immobilibus, successoresque predictorum kmethonum impignorare, donec idem census debitum
non sorcietur solucionis effectum, debebit, tanquam ex decreto iuris veri et iusti esset sentenciatum et declaratum, soluendum
et dandum per predictos kmethones, donec ab ipso domino Iohanne vel post mortem ipsius a vicarijs predictis ac clericis memoratis
per dictum Mikossium vel ipsius legitimos successores in summa pecunia predicta non fuerit ad effectum per reempcionem liberatus.
Incumbentibus vero, quod absit, quibusuis expedicionibus in metis regni huius vel extra occurrentibus, prefatus Micossius
vna cum suis successoribus eandem intercedere debet et tenetur in suis expensis et impensis sine omni impedimento et inquietacione
kmethonum memoratorum ac dampno prefati domini Iohannis et post mortem ipsius vicariorum et clericorum memoratorum. In cuius
rei testimonium sigillum nostrum est presentibus appensum. Actum et datum in Calisch feria sexta proxima post festum Circumcisionis Domini, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo octauo. Presentibus
strenuo et nobilibus viris dominis Barthossio Wezenborg de Gostin, Alberto de Pakosth, Michaele de Ralewo, Iwan de Czirmino, Swanthomiro de Coszlanthkowo, Czeschantha de Coszmowo et Abraham Bochuso de Szolthniki heredibus et testibus fidedignis ad premissa rogatis specialiter et vocatis in tesimonium premissorum.
Nos consules ciuitatis Calisiensis: Nicolaus Cranch prothoconsul, Martinus Hedloff, Martinus sartor, Nicolaus Radost, Martinus
Kowersmid et Iacobus Homusch tenore presencium publice recognoscimus vniuersis, quod de communi consensu et voluntate iuratorum
et communitatis ciuitatis nostre rite ac racionabiliter octo marcas annui census monete currentis pro centum marcis latorum
grossorum Pragensium numeri Polonicalis consueti, quadraginta octo grossos in marcam quamlibet computando, iam integraliter
perceptis et in vsus ac vtilitatem ciuitatis nostre predicte conuersis et impensis, videlicet Nicolao Trironis de S. cz. m.
solutis, olim apud patrem ipsius pro comparacione ville Ostrow receptis, in et super domo murata, videlicet maccelis sutorum et pistorum, ad aduocaciam nostram pertinentibus, in circulo
sita et locata, sub reempcione vendidimus honeste domine Iachne relicte Stanislai Pichadlo, nostre conciuis. Quarum octo marcarum
annis singulis in et super festum Penthecostes nunc proximum affuturum vel in duabus septimanis post hoc immediate sequentibus,
quinque marcas pro discreto domino Iohanne Gwempelman, vicario collegiate ecclesie sancte Marie in ciuitate Calisiensi predicta,
soluere et dare tenemur; reliquas vero tres marcas monete currentis census predicti in et super festum sancti Martini episcopi
vel in duabus septimanis post hoc immediate sequentibus, domine Iachne predicte, nostre conciui, dumtaxat ad vite ipsius tempora
dare et soluere tenemur tam diu, quousque predictus census octo marcarum pro consimilibus centum marcis latorum grossorum
Pragensium premissorum per nos consules Calisienses predictos, vel qui pro tempore fuerint, fuerit reemptus, censu tamen persesso
secundum decursum temporis primitus persoluto. Quequidem tres marce residue, vt prefertur, census predicti post obitum ipsius
domine Iachne predicte ad vicarios ecclesie collegiate predicte sancte Marie in Calisch deuolui debebunt pleno iure. Racione quarum quidem trium marcarum dominus Iohannes Gnewpilman(s) et sui successores, vicarie
ipsius succedentes, cum vicarijs ecclesie prenominate de omnibus censibus, redditibus, oblogijs et oblacionibus tenebuntur
participare euiterne. In cuius rei testimonium ciuitatis nostre sigillum maius presentibus est appensum. Actum et datum in
Calis feria quarta post dominicam "Populus Syon" proxima, anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo quinto. Moderacio autem
huius facta est per reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Albertum, diuina prouidencia sancte ecclesie Gneznensis
archiepiscopum et primatem, feria sexta post festum beati Iohannis baptiste proxima, anno Domini millesimo quadringentesimo
sexto.
Nos vero Vincencius archiepiscopus et primas memoratus peticionibus huiusmodi tanquam iustis annuentes, volentes ecclesiam
prefatam sancte Marie in
Calisch amplioribus personarum auccione insignire honoribus, dicteque Agnetis Pychadlowa dotatricem(s) pyam et duotam in perfectum
deducere voluntate, et signanter propter diuini cultus et glorie Dei quam celi enarratum incessanter augmentum et honorem,
predictam vicariam perpetuam in ecclesia collegiata sancte Marie in
Calisch erigimus et fundamus, priuilegiaque predicta rathificamus, approbamus ac census eidem incorporamus et in robur perpetue firmitatis
confirmamus, decernentes census huiusmodi deinceps ecclesiastice subiacere libertati necnon prefatum Iohannem Gnawpelman(s)
tanquam benemeritum eiusdem vicarie taliter per nos erecte, perpetuum creamus vicarium, ipsumque collegio et consorcio ac
vniuersitati dominorum vicariorum tam canonicalium, quam aliorum ecclesie prefate Calisiensis adiungimus et aggregamus in
Dei nomine per presentes, volentes, quatenus ipse Iohannes et successores ipsius, eiusdem vicarie vicarij cure animarum et
diuinis officijs tam diurnis, quam nocturnis cum alijs dicte ecclesie vicarijs intendant et omnibus ac singulis censibus,
prouentibus, redditibus, oblacionibus, testamentis et quibusuis distribucionibus ac vniuersis ad vniuersitatem ipsorum dominorum
vicariorum vndecumque prouenientibus, presentibus et futuris fructibus, sicut vicarij canonicales eiusdem ecclesie et non
canonicales gaudere integre debeant et sint contenti, ipsumque Iohannem vicarium et suos successores iuxta vetus priuilegium
iurisdiccioni, cohercioni et subieccioni domini prepositi dicte ecclesie Calisiensis, pro tempore existentis, subicimus et
supponimus, iusque patronatus et presentandi personam ydoneam ad prefatam vicariam post cessum siue decessum dicti Iohannis
et successorum eius, dominis vicarijs et eorum vniuersitati ecclesie Calisiensis antedicte reseruamus perpetuo et in ewm.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Oppathow die Mercurij tercia mensis Februarij, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo. Presentibus ibidem venerabilibus
et honorabilibus viris, dominis: Thoma de
Strzampino decretorum doctore, canonico Gneznensi, Iacobo preposito, Symon canonico Calisiensis et Stanislao Bochnek vicario perpetuo
Lanciciensis ecclesiarum, et alijs pluribus fidedignis testibus circa premissa.
Kopia ks. Sobczyńskiego z oryginału przechowanego w Archiwum kolegiaty kaliskiej.
Dokument Nr 651
1440. die 7. mensis Februarii, in Gostyń.
Litterae erectionis et dotationis altaris cuiusdam in ecclesia Gostinensi ad s. Margaretham.
R. Thomas sutor preconsul, Mathias textor alias Bagoz, Stanislaus Tyszar, Nykel Kleynsmed, Mathias Bugyak, consules, Mathias
Kunthor, Iohannes sutor, Lorek carnifex, Iohannes sartor, Iohannes Granycz, Martinus sutor, scabini, magistri artificum et
fraternitatum: Andreas Lasca carnificum, Iacobus Myrosz sutorum, Stanislaus Czusz sartorum, Hanyel textorum, Mathias fabrorum
et tota communitas civitatis
Gostyn, oświadczają, że pracowici Paweł i Mikołaj braci rodzeni z
Luboni, zwani Crowyn, są prawdziwymi kolatorami i sukcesorami w fundacyi nowego ołtarza pod zawołaniem Wniebowzięcia NPMaryi i śś.
Mateusza apostoła, Michała archanioła, Mikołaja w. i Barbary p. w kościele św. Małgorzaty w
Gostyniu. Fundacya ta wynosi 10 grzywien rocznego czynszu, który był zakupił na wsi
Robczysko brat wspomnionych fundatorów ś.p. Matiasz Krowina, proboszcz tameczny. Wspomniani bracia uprosili magistrat, aby tę fundacyę
pieczęcią miasta potwierdził, gdy ich pieczęcie nie dość są znane. Po ich śmierci zaś prawo prezenty do wspomnianego ołtarza
ma przejść na miasto.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1465.
Dokument Nr 652
1440. die 14. mensis Februarii, in Koło.
Ioannes Czaska tenutarius Coninensis advocatiam in Konin Petro Żyrnicki CCCXXX marcis vendit.
R. Stanislaus de
Ostrorog subdapifer Calissiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis poświadcza, że w obec niego stanąwszy Jan Czaska dzierżawca
koniński,
1) sprzedał szlachetnemu Piotrowi Szyrnyczky wójtostwo w temże mieście wraz z wszystkiemi przynależytościami, wymienionemi
w przywileju króla Kazimirza za 330 grzywien groszy szerokich praskich, liczby polskiej. In
Colo dominica die Inuocauit. Testes: Martinus Slawsky Calisiensis, Iarand Brudzewsky Syradiensis, Iohannes Llychinsky Brestensis,
Boguslaus Oporowsky Wladislauiensis, Nicolaus Varzimowsky Brestensis palatini et castellanus, Dobeslaus Boruchovsky et alij.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1458.
1)Konin miasto powiatowe w gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 653
1440. die 9. mensis Martii, in Buk.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali in Grodzisk ratam esse iubet.
R. Andreas episcopus Posnaniensis potwierdza fundacyę nowego ołtarza Znalezienia i Podwyższenia św. Krzyża, śś. Andrzeja apostoła,
Małgorzaty i Barbary pp. w kościele parafialnym św. Jadwigi w
Grodzisku,1) której dokonał Marcin Słowik sołtys
Grodziska, dając na ten cel czynsz roczny 5 grzywien skupiony na nieruchomościach miasta, jak to odnośny dokument rajców wykazuje. Biskup
biorąc tę fundacyę pod opiekę prawa kościelnego, wkłada na ołtarzystów obowiązek odprawiania tygodniowo dwóch mszy, to jest
jednej o NPMaryi i drugiej za zmarłych patronów ołtarza. Prawo patronatu zlewa biskup na fundatora i synów jego Macieja i
Jana i ich spadkobierców.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1479 - 1499.
1)Grodzisk miasto w powiecie bukowskim.
Dokument Nr 654
1440. die 9. mensis Martii, in Kcynia.
Arbitrorum quorumdam decretum inter Vincentium archiepiscopum Gnesnensem et Mathiam de Wąszose de libera piscatura in lacu
Zadowo litem dirimens.
Nos Troyanus de
Lekno iudex et Bogusius de
Budzislaw subiudex Kalisienses generales, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo
quadringentesimo quadragesimo, in terminis particularibus feria secunda post dominicam Oculi mei in
Kczina celebratis, in quibus nobiles domini Petrus Jakubowsky de
Swirczewa palatinus, Nicolaus Dunda burgrabius Kiczinensis, Mathias de
Domaslaw iudex, Sbilutus de
Iablow subiudex, Sandiwogius de
Lossoczyno succamerarius, Iohannes Boyanka de
Lankowicze vexilliferi vicesgerens, ceterique domini et officiales iudicio in regali presidebant iudicantes, ibi constituti personaliter
magnificus dominus Iohannes Skerka de
Sarbinowo, gladifer Kalisiensis, ex parte reuerendissimi in Christo patris et domini, domini Wincencij, sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi
et primatis, et nobilis Boguphal de
Zalesche heres, ex parte strennui militis de
Wansosche heredis, cum literis procuratorijs et nomine parcium predictarum, exhibitis literis concordie inter ipsas partes facte, infrascriptis,
vna cum iudicibus ad hoc per arbitros, arbitratores et amicabiles compositores deputatos, et per ipsas partes assumptos et
approbatos, pecierunt attenter, dictas in librum terrestrem inscribi et ingrossari. Quarum concordie (literarum) tenor sequitur
de verbo ad verbum et est talis:
Forma concordie inter reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Vincencium Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis
archiepiscopum et primatem ex vna, et strennuum dominum Mathiam de Wansosche ex altera partibus, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo, feria quinta in vigilia Diuisionis apostolorum per
wenerabiles, magnificos et nobiles viros dominos Predwogium de Grandi prepositum, Andream Wischotha scolasticum Gneznenses et Dobrogostium de Schamothuli Poznaniensem ac Petrum de Zirniky Kalisiensem castellanos predicti reuerendissimi in Christo patris, domini archiepiscopi, necnon Iohannem Czarnkowsky succamerarium
Poznaniensem, Andream Nyelathay de Wisznyewo subdapiferum Kalisiensem, Petrum de Strzelcze et Petrum de Zun heredes, premomorati domini Mathie de Wansosche partibus, locatos, tanquam arbitros, arbitratores et amicabiles compositores facte. Quiquidem domini arbitri prescripti per
suam sentenciam arbitralem pronuncciauerunt, quod a Paruo Wansosche1) eundo per flumen usque ad lacum Zadowskye jezoro, in dicto flumine ipse dominus Mathias et sui successores poterunt et debent perpetuis temporibus facere obstacula alias jazy usque ad lacum Zadowo prefatum; item arbitrati sunt, qualiter ipse dominus archiepiscopus et sui successores anno presenti cum sagena magna alias
nyewoth poterit et debet perpetuis temporibus libere trahere et piscarj per totum lacum predictum Zadowo vna semel in primis glaciebus alias na pyrzwem ledze, quandocumque placuerit, usque ad festum Natiuitatis Christi; et si glacies non fuerit, similiter vno semel ad festum Natiuitatis
Christi per totum lacum in nauibus cum sagena predicta alias nyewoth potest et debet piscari. Item arbitrati sunt, quod postquam ipse dominus archiepiscopus traxerit dictam sagenam magnam et
compleuerit piscaturam per totum lacum, ut prescriptum est, semel tamen, licitum erit ipsi domino Mathie et suis successoribus
dictam sagenam magnam trahere in glaciebus et eciam solutis glaciebus usque ad medium Quadragesime in lacu Zadowo predicto tociens, quociens sibi placuerit; solutis autem glaciebus licitum erit vtrique parti, tam ipsi domino Mathie in
primo anno, qui erit domini archiepiscopi, quam eciam ipsi domino archiepiscopo in secundo anno, qui erit predicti domini
Mathie, cum omnibus rethibus et instrumentis piscaturam tam pro parte domini archiepiscopi, quam eciam pro parte domini Mathie
predictorum et successorum eorum liberam piscarj: excepta tamen tantummodo magna sagena alias nyewoth. Ita tamen, quod eandem piscaturam in primis glaciebus, alias na pyrzwey krze, partes prefate faciant annis alternatis, ut anno presenti dominus archiepiscopus, alio anno dominus Mathias, tercio dominus
archiepiscopus, quarto ipse dominus Mathias, et sic continuando temporibus perpetuis. Item licitum erit vtrique parti, ad
quamcumque partem littoris voluerit, trahere sagenam et alia recia suprascripta, tam ad littus domini archiepiscopi, quam
ad littus domini Mathie predictorum, et in piscaturis huiusmodi vna pars tantum, quantum et alia in numero habeant ad piscandum
de rethibus. Habebuntque kmethones vtriusque partis tam de Zadowo, quam de Wansosche liberam cum rethibus paruis in eodem lacu Zadowo piscandi facultatem, et licebit eis eciam in eodem equos, pecora et pecudes adaquare, canapum, linum medidare siue humicanare
alias moczycz et alia facere eciam, que circa alios lacus facere solent homines, sicut abluere etc. Item arbitrati sunt, quod campi et
prata usque ad lacum dictum Zadowo, siue in plano, et ad aliud lacum dictum Wansosche jezoro usque ad mundam aquam debeat esse domini archiepiscopi et suorum successorum temporibus perpetuis. Et si dictus lacus Zadowo inundauerit aut excreuerit, licitum erit vtrique parti in excrescencijs et invndacionibus lacus eiusdem libere piscari. Ista
autem prata et campi tempore invndacionis lacus Czysthe erit domini Mathie prefati; dum autem exicati fuerint et aqua decreuerit, ad dominum archiepiscopum reuertetur. Item arbitrati
sunt, quod terra et prata ex opposito lacus domini Mathie, qui dicitur Czisthe, debent esse domini archiepiscopi et suorum successorum temporibus perpetuis; exeundo autem de lacu Czisthe usque ad flumen dictum Struga et ad pontem alias Byalagacz terra erit domini archiepiscopi et suorum successorum temporibus perpetuis usque ad alium lacum domini Mathie predicti, qui
dicitur Skrzinka; alius autem, qui dicitur wlgariter Struga vel Samycza, et flumen erit dicti domini Mathie.
Post quarum quidem copiarum concordie presentacionem et exhibicionem magnificus et strennuus dominus Petrus castellanus Kalisiensis,
heres in
Zirniky, Petrus heres in
Strzelcze, iudices per partes predictas electi et viue vocis oraculo assumpti et approbati, vna cum dominis Iohanne Skerka, Boguphalo
de
Zalesche superius descriptis pecierunt attente et postularunt, ut literas concordias(s) libro terrestri inscribi mandaremus, debite
primo auscultatas, ipsasque ratificare et confirmare dignaremur. Nos vero dictorum dominorum audita relacione et postulacione,
sentenciauimus et adiudicauimus dictam concordiam in suo robore permansuram, mandauimus, ut dicte partes dictam concordiam
teneant et inviolabiliter obseruent temporibus perpetuis et in ewm ac ipsi concordie amplius et de cetero dicte partes non
contraueniant, quomodo et super hoc adiudicatum soluerunt. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa.
Actum et datum anno, die et loco, quibus supra.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 431), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi, których dziś brak.
1)Wąszose małe prawdopodobnie niegdy w woj. kaliskiem pow. konińskim.
Dokument Nr 655
1440. die 11. mensis Martii, in Żnin.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Ioannem de Brzostkowo cantorem Gnesnensem, vicarium suum in spiritualibus instituit.
R. Mianowanie to następuje w skutek zaszłej śmierci poprzedniego wikaryusza Stanisława z
Uścia. Nowo mianowanemu wikaryuszowi oddaje arcybiskup nadto sprawy o lichwę i o testamenta. In
Znena.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1440.
Dokument Nr 656
1440. die 14. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae consulibus civitatis Posnaniensis utendi cera rubra dat potestatem.
R. Wladislaus rex Polonie etc. daje przywilej rajcom miasta Poznania pieczętowania przywileji i listów woskiem czerwonym,
tak, jak go używają miasta większe i stołeczne królestwa, ale tylko tak długo, dopuki się to będzie woli królewskiej podobało.
Cracouie sabbato ante dominicam Letare. Relacio magnifici Petri Woda de Szczekoczini regni Polonie vicecancellarii.
Oryginał pargaminowy przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 41), opatrzony jest małą pieczęcią królewską.
Dokument Nr 657
1440. die 21. mensis Martii, in Lobnaw.
Consules civitatis Lobnaw testantur, Annam Promtczyne cum filiabus suis Barbara et Agnete, indicium in Lubrza Ioanni abbati
Paradisiensi XL marcis vendidisse.
R. Matthias Phiszbach Richter, Hanczko Popow Burgermeister, Hantsche Witthy, Hans Kunczel; Nickil Zant, Kube Vron, Nickil
Topphir und Hans Gotschalczk, gesworene Ratmanne und Schepphin der Stad
Lobnaw poświadczają, że stanąwszy przed ich zagajonym sądem Anna etwen dy Promtczyne ze swemi dwiema córkami, Barbarą ze swem dzieckiem
i Agnieszką, Anna wraz z Agnieszką uzyskawszy na opiekuna Baltazara Sczenitcza, pana na
Staropolu, a Barbara za siebie i swe dziecko na opiekuna męża swego Hansa Schonechina i Nickila Schonechina, pana na
Topphir, sprzedały wspólnie swe sądownictwo w
Lubrzy wraz z dworem, polami, łąkami i t.d. Janowi opatowi paradyskiemu za 40 grzywien dobrych praskich groszy. Z tych opat zapłaciwszy
18 grzywien, wydał na resztę pismo, które zostało uznane za dostateczne. Am s. Benedicten Tage des heil. Apostels.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E, 37). Pieczęć oderwana.
Dokument Nr 658
1440. die 22. mensis Martii.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ut monasterium Lubinense circa libertates eius conservent.
R. Wladislaus III. rex Polonie electus etc. rozkazuje wszystkim urzędom, aby klasztor lubiński
1) pozostawiali przy wszystkich wolnościach, które tenże swemi przywilejami był wykazał. Mianowicie mają ludzie z dóbr klasztornych
zboża, które królowi dawają, tylko do Kościana odwozić, zaś do Poznania tylko wtenczas, jeśli król to wyraźnie rozkaże. In
Cracouia die dominica Iudica. Relacio Petri Woda de
Sczekoczyn, regni Polonie vicecancellarij.
Przywilej powyższy potwierdzony został przez Władysława IV w Warszawie d. 1 marca 1633.
Oryginał pargaminowy w archiwum państwowem w Poznaniu (Lubin 90).
1)Lubin wieś paraf. w pow. kościańskim.
Dokument Nr 659
1440. die 22. mensis Martii, Cracoviae.
Proxime praecedentis privilegii aliud argumentum.
R. Wladislaus rex Polonie, electus rex Hungarie etc. pisze do wszystkich władz i urzędów, że ponieważ go opat lubiński przedłożeniem
dawnych dokumentów przekonał o licznych przywilejach swego klasztoru, aby zatem przywileji tych zawsze i wszędzie przestrzegali.
Zboże, które klasztór jest obowiązany dla króla odstawić, ma odwozić tylko do
Kościana, a jedynie na wyraźny rozkaz króla do Poznania, gdy tego będzie potrzeba. Tam, gdzie się opłaca
inscripcionales alias napysne, nie ma być dla klasztoru podwyższone, tylko w zwyczajnej mierze od niego pobierane. Cracouie die dominico Iudica. Relacio
magnifici Petri Woda de
Sczekoczini regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E, 36). Pieczęć oderwana.
Dokument Nr 660
1440. die 22. mensis Aprilis, (in Kruszwica).
Andreas de Liszkowice Vincencio archiepiscopo Gnesnensi breve quoddam Eugenii papae communicat.
R. Andreas de
Liszkovicze ecclesie collegiate s. Petri Crusviciensis, w piśmie swem do Wincentego arcybiskupa gnieźnieńskiego transumuje breve papieża
Eugeniusza, dane we Florencyi w dziewiątym roku pontyfikatu, w którem go tenże mianuje sędzią sprawy toczącej się pomiędzy
kapitułą włocławską a Mikołajem Pyrzchałą plebanem inowrocławskim. Ten ostatni miał albowiem zapłacić kapitule 6 kóp groszy
szerokich, a gdy się tego wzbraniał, został przez Stanisława Budkowego, archidyakona kruszwickiego, przez Władysława biskupa
włocławskiego na sędziego tej sprawy wyznaczonego, obłożony klątwą, z której go Stanisław z Uścia, oficyał gnieźnieński w
skutek apelacyi wspomnianego Mikołaja zwolnił. Czując się przez to kapituła włocławska pokrzywdzoną, apelowała do stolicy
apostolskiej, a ta rozpatrzenie i osądzenie sprawy Andrzejowi z
Liszkowic powierza. W skutek tego wydaje sędzia pomieniony
literas inhibitorias w tej sprawie na wniosek Pawła ze
Sarnowy kanonika włocławskiego, prokuratora kapituły i o tem arcybiskupowi donosi. In
Cruszvicza.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1440.
Dokument Nr 661
1440. die 12. mensis Maii, Gnesnae.
Nunciorum regis Poloniae apocha de summa DCCCXIV marcarum.
Nos Setegius de
Syeczechowicze, iudex terre Lanciciensis, Paulus de
Sborzana et Nicolaus de
Zakrzewo heredes, nuncij per serenissimum principem et dominum nostrum, dominum Wladislaum tercium regem Polonie, in regem Hungarie
electum cum potestate desuper destinati, recognoscimus per presentes, quia viginti octo Hungaricales, tres vero Rinenses in
auro florenos, sex marcas in latis Bohemicalibus numeri Polonicalis, in medijs vero grossis Polonicalibus triginta marcas
eiusdem numeri, in ternarijs vero Polonicalibus quatuor marcas minus quatuor grossis dicti numeri, in solidis autem Pruthenicalibus
octo marcas minus septem grossis eiusdem numeri Polonicalis, et in paruis denarijs Polonicalibus, communibus, non electis,
prout tunc currebant, quando ponebantur, effectualiter numeratas octingentas quatuordecim marcas numeri sepedicti Polonicalis
de pecunia pro Grecorum reduccione ob graciam indulgenciarum per sacrum Basiliense concilium proinde fidelibus concessarum
contributa, composita et recollecta, de ecclesia Gneznensi nomine et mandato regijs pro necessitate regni recepimus, ad ipsum
dominum regem deferenda et sue maiestati presentanda. In quorum testimonium sigilla nostra sunt appensa. Actum et datum Gnezne
feria quinta proxima ante festum Pentecostes, sub anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo.
Dokument pargaminowy, w skutek wilgoci znacznie zniszczony, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej
(N. 428), opatrzony był niegdy trzema pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi, których dziś brak.
Dokument Nr 662
1440. die 21. mensis Maii, (in Łowicz).
Ioannes episcopus Naturiensis, suffraganeus Vincentii archiepiscopi Gnesnensis testatur, sese Paulum filium Nicolai de Czelany
ad gradum accolitatus promovisse.
R. Iohannes episcopus Naturiensis, suffraganeus Vincencij archiepiscopi Gneznensis oświadcza, że kiedy w
Łowiczu, w kościele NPMaryi wyświęcał kleryków, wyniósł Pawła syna Mikołaja de
Czelany, dyecezyi poznańskiej, ad gradum accolitatus, wpierw go wyegzaminowawszy i za zdolnego uznawszy. Sabbato in vigilia s. Trinitatis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1456.
Dokument Nr 663
1440. die 8. mensis Iunii, Posnaniae.
Martinus braseator, civis Posnaniensis, capitulo cathedrali Posnaniensi V marcas soluturum sese obligat.
Nos Nicolaus de
Glambocecz archidiaconus, necnon vicarius in spiritualibus et officialis Poznaniensis generalis, significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quomodo prouidus Martinus braseator, ciuis Poznaniensis, ad nostram veniens presenciam,
sponte confessus est et recognouit per expressum, se debere quinque marcas in medijs grossis pecunie capitalis et teneri in
eisdem venerabilibus dominis prelatis et canonicis siue capitulo Poznaniensi, quos se et suos successores siue possessores
domus sue in acie in circulo in dextra parte transeundo versus castrum in Poznania super festum sancti Michaelis archangeli
proxime venturum aut alias mediam marcam in medijs grossis annui census ab eisdem quinque marcis singulis annis super festum
Natiuitatis Christi prefato capitulo Poznaniensi coram nobis et apud acta consistorij nostri obligauit sub censuris ecclesiasticis
soluturum, in ipsum et ipsius successores siue possessores predictos, quociens in solucione dicti census defecerit siue negligens
extiterit, tociens fulminandis, donec et quousque huiusmodi quinque marcas pecunie capitalis ipsi capitulo exposuerit, seque
a dicta censu medie marce redemerit, ad quam redimendam habebit siue successores ipsius habebunt et vigore presencium habent
omnimodam potestatem, censu tamen iuxta ratam temporis contracto, primitus persoluto. In quorum omnium et singulorum fidem
et testimonium premissorum presentes literas sigilli officialatus Poznaniensis perpetui appensione iussimus communiri. Actum
et datum Poznanie anno Domini millesimo CCCC quadragesimo, die Mercurij, octaua mensis Iunij, hora tercia. Presentibus: honorabili
domino Iohanne Rakuicz canonico Poznaniensi, Andrea de
Polanouicze et Petro de
Pleschewo notario nostro, in domo nostre habitacionis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest jedną pieczęcią z czerwonego
wosku, wiszącą na pasku pargaminowym. Pieczęć ta podługowata, mocno zniszczona, wyobraża pod gotyckiem bogatem podniebiem
osobę duchowną w siedzącej postawie. U podnóża jej była snać nisza, ale już wykruszona. Reszta napisu nieczytelna.
Dokument Nr 664
1440. die 16. mensis Iunii, in Srzem.
Consules, scabini et communitas civitatis Sremensis ecclesiae hospitalis ad s. Spiritum in Srzem IX marcas annuas cenferunt.
R. Petrus alias Pyocha protoconsul, Georgius Valach, Iohannes Czechon, Petrus Vynski(?), Nicolaus vitricus, Simon Ponyeczsky,
consules, Mathias Kyella aduocatus, tunc temporis aduocacie presidens, Swanthoslaus Blaschco, Martinus Poros, Andreas Longus,
Iacobus Vylczek, Iacobus Ceschowsky, Voytila carnifex, scabini, Albertus Pyassek, Lorek carnificum, Hannus et Gallus textorum,
Stanislaus et Albertus Maschalek pistorum, Coth et Mathias Noga sutorum, Stanislaus Gaschka et Barthosius sartorum magistri
artificum et iurati, necnon tota communitas ciuitatis
Srzem,1) dają księdzu Piotrowi proboszczowi kościoła szpitala św. Ducha pod
Srzemem wieczystą darowiznę 9 grzywien rocznego czynsu. In
Srzem feria V in crastino s. Viti.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta episcopalia de a. 1479 - 1499.
1)Srzem, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 665
1440. die 23. mensis Iunii, in Brzezie.
Ioannes Lutko de Brzezie dotem ecclesiae parochialis in Brzezie facultatibus quibusdam auget.
R. Iohannes Luthko heres in
Brzesze, cantor Lanciciensis et canonicus Gneznensis, potwierdza nadanie kościołowi parafialnemu w
Brzeziu1) przez ojca swego ś.p. Luthka przy erekcyi tegoż przez niegdy Mikołaja arcybiskupa gnieźnieńskiego uczynione, mianowicie
jednego wolnego łanu roli, który od sołtystwa odłączono, leżącego pomiędzy rolami Mikołaja Krawca a Marcina Małdrzyka i tygodniowo
po jednej miarze
(chorus) mąki. Nadanie to pomnaża darowizną 4 ogrodów: z tych jeden wraz z łąką leży za stodołą plebańską, drugi obok plebanii od
strony, gdzie stoji łaźnia a za nią bieży strumień, trzeci obok cmentarza, pomiędzy kościołem a strumieniem
Radovacz, na którym stoji dom kościelnego; na tych ogrodach plebanowie mogą kopać
piscatoria alias rybniki, sadzić sady i t.d. czwarty wreszcie ogród leży w pośrodku wsi naprzeciw łanu nadanego pierwotnie. Oprócz tego daje plebanom
na wybudowanie większej plebanii miejsce leżące na prawo od wnijścia do wsi, od strony wsi
Carsko, w zamian za dawne miejsce, zamiast zaś pobieranej dotąd tygodniowo miary mąki, daje im jeden łan wolny wraz z zasiewem zimowem
i letniem, leżący pomiędzy rolami Macieja Ożywi i Piotra Wyanchowycz. In
Brzesze in vigilia Natiuitatis b. Iohannis Baptiste. Testes: Petrus de
Pleschewo plebanus in
Kxansz et altarista Poznaniensis, Andreas Rems plebanus in
Gywno et precentor, Paulus Trolla et Paulus Tomkonis de
Calis, arcium baccalaurei, mansionarij in ecclesia Calissiensi, nobilesque Iohannes de
Kamyony mostek, Caspar de
Oczwyeka et Simon de
Curczewo heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1444, - transumowany przez Wincentego arcybiskupa gnieźnieńskiego
w r. 1440 feria VI infra octauas Visitacionis b. Marie, Gnezne in capitulo generali.
1)Brzezie wieś w pow. pleszewskim albo krobskim.
Dokument Nr 666
1440. die 8. mensis Iulii, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratum facit privilegium a Ioanne Lutcone de Brzezie, cantore Lanciciensi, ecclesiae parochiali
in Brzezie datum.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis transumuje i potwierdza nadanie kościołowi parafialnemu w
Brzeziu, którego dokonał Jan Luthko z
Brzezia, kantor łęczycki, w r. 1440 w wigilię narodzenia św. Jana Chrzciciela, z dodatkiem, że kościół ten był erygowany pod zawołaniem
Rozdzielenia apostołów, niemniej, że jeden z danych mu przez Lutka ogrodów leży na prawo od drogi wiodącej z
Kalisza do
Pleszewa, naprzeciw drzwi kościelnych. Z swej strony dodaje arcybiskup do tej fundacyi oprócz mesznego, darowiznę dziesięcin arcybiskupich,
za którą z łanu po 9 szkojców płacono. Gnezne in capitulo generali. Testes: Predwogius de
Grandi prepositus, Iohannes de
Nyewesch archidiaconus, Iohannes de
Brzostkowo cantor, Andreas Myschca scolasticus, Iohannes Furman custos, Adam de
Bandlewo decretorum doctor, Iaroslaus de
Cancolewo, Iohannes Rudzicza, Nicolaus de
Glamboczecz, Mathias Drya, Andreas Iaczkowsky, magister Sandko, Thomas de
Trampino decretorum doctor, Nicolaus de
Nyewesch, Laskarius, Iohannes de
Brzostkowo, Iohannes Chwalonis de
Slawnik, prelati et canonici Gneznenses.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1444.
Dokument Nr 667
1440. die 8. mensis Iulii, Gnesnae.
Ioannes de Brzostkowo cantor Gnesnensis cum nepotibus suis novum altare ad s. Michaelem archangelum in ecclesia parochiali
in Brzostkowo erigit atque dotat.
In nomine Domini amen. Cum sit felix comercium terrena in celestia et transitoria in eterna salubriter commutare, proinde
nos Iohannes de
Brzostkowo cantor vna cum Iohanne canonico ecclesie Gneznensis, Martino et Nicolao nepotibus, heredibus ibidem in
Brzostkowo, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam habituris,
quomodo ex intimis nostrarum et progenitorum nostrorum salutem animarum aspirantes, et exinde in beatitudine eterna premia
reportare cupientes, altare in ecclesia parochiali in
Brzostkowo1) Poznaniensis diocesis, ad laudem omnipotentis Dei et ipsius matris intemerate virginis colendissime et tocius ierarcie celestis
honorem, in titulum beatorum Michaelis archangeli, Iohannis baptiste, Iohannis ewangeliste et Dorothee virginis fundare volentes,
in hereditate nostra
Nyechanowo pro eodem altari et ipsius ministro, qui fuerit pro tempore, in kmethonibus et incolis censualibus eandem hereditatem, et
in parte eiusdem hereditatis
Nyechanowo, in qua ecclesia inibidem erecta et locata existit, inhabitantibus, per vnum fertonem de quolibet kmethone usque ad summam
trium marcarum de censibus ipsorum annuis dedimus, tribuimus ac tenore presencium damus, tribuimus et donamus ad tempora perpetuo
duratura. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne,
in domo nostre habitacionis, feria sexta infra octauas Visitacionis beate Marie virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo
quadragesimo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, (N. 429), opatrzony był pierwotnie czterema
pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi, których dziś nie dostaje.
1)Brzostkowo wieś paraf. w pow. wrzesińskim.
Dokument Nr 668
1440. die 11. mensis Iulii, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem et dotationem mansionariorum in ecclesia Calissiensi ad s.
Mariam, a Mathia de Koło factam.
R. Vincencius archiepiscopus Gnesnensis transumuje dokumenta wydane w sprawie sprzedaży 31 grzywien monety polskiej rocznego
czynszu na dobrach wójtostwa i miasta
Kalisza, mianowicie na wsiach
Tyniec i
Dobrzec, kupionego za 465 grzywien przez Macieja z
Koła, profesora św. teologii i licencyata w dekretach, kustosza szkalmirskiego i kanonika poznańskiego na wyderkaf, a to w celu
ufundowania mansyonaryi przy kościele NPMaryi w
Kaliszu. Arcybiskup potwierdza następnie samą fundacyę mansyonaryi, a oprócz głównego funduszu także inne, transumowanemi dokumentami
objęte, mianowicie czynsz 10 grzywien, kupiony przez tegoż Macieja za 100 grzywien na wsiach
Rososzyce i
Sieroszewice szlachetnego Swyemy; czynsz 8 szkojców na połowie browaru Jakuba Koszyka mieszczanina kaliskiego; w końcu dwa podwórza. Wreszcie
ustanawia tamże precentora i 5 mansyonaryuszy, którzy codzień mają msze i chóry o NPMaryi głośno w tymże kościele śpiewać,
a w czasie nabożeństwa i procesyj
superpeliciati et dalmuciati występować. Co żeby mogli tem łatwiej wykonywać, obiecuje im arcybiskup dać aż do 12 lat różne beneficya; po upływie zaś
tego czasu mają arcybiskupi dalej o tem stanowić. Ciż mansyonarze mają w razie oddalenia się, do czego jednak potrzebują pozwolenia,
stawiać na swem miejcu zdolnych zastępców; co zaś do dyscypliny, precentor ma podlegać archidyakonowi kaliskiemu a mansyonarze
precentorowi; nabożeństwo zaś swoje mają odprawiać w chórze kościoła NPMaryi, dopuki osobna kaplica dla nich nie zostanie
zbudowana, mianowicie nabożeństwa ustanowione w skutek testamentów i legatów. Nabożeństwa takie tylko cicho odprawiać im będzie
wolno. Wino potrzebne mają kupować wspólnie
vitrici i wikaryusze; gdyby nie byli w stanie, mają dokładać mansyonarze. Prawo patronatu i prezenty precentora i mansyonarzy wraz
z wspomnianym ołtarzem mają należeć do burmistrza i rady miasta
Kalisza, którzy jednego ze starszych mansyonarzy mają na precentora, zaś wyświęconych księży na mansyonarzy arcybiskupowi prezentować.
Gnezne in capitulo generali. Testes: Predvogius de
Grandi prepositus, Iohannes de
Nyewesch archidiaconus, Iohannes de
Krzeczkowo cantor, Andreas Myska scolasticus, Iohannes Furman custos, Iohannes cancellarius, Mathias Drya, Nicolaus de
Glamboczecz prelati et canonici Gneznenses.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1440.
Oryginał niniejszego dokumentu znajduje się w archiwum kollegiaty kaliskiej. Pieczęci już brak.
Dokument Nr 669
1440. die 16. mensis Septembris, Posnaniae.
Creslaus de Kurozwęki, capitaneus Maioris Poloniae, ratam esse iubet commutationem bonorum a Wierzbanta de Tuczępy cum Vincentio
Furman de Mchy factam.
R. Crzeslaus de
Curoszwanki castellanus Wysliciensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, potwierdza zamianę nieruchomości, dokonaną pomiędzy Wierzbiętą
niegdy dziedzicem
Tuczęp, a Wincentym Furmanem niegdy dziedzicem w
Mchach. Wierzbięta daje trzecią, część wójtostwa w
Obornikach,1) którą był kupił od żony swej Anny, wraz z trzecią częścią wsi
Chowanowa2) nad rzeką
Wełną i łanami i ogrodnikami, którzy od dawna do tegoż wójtostwa należeli, mianowicie w
Chowanowie królewskim 4 łany pola i 4 ogrodników, w
Uścikowie 4 łany i ogrodników, w
Nowejwsi 4 łany i 4 ogrodników, w
Bogdanowie 4 łany i 4 ogrodników, w samych zaś
Obornikach jatki rzeźnicze, sukiennicze, szewskie, piekarskie, łaźnię miejską i ogrodników zamieszkałych na przedmieściu i w
Starejwsi.
Za to dostaje od Wincentego trzecią część wsi
Jasienie3) w powiecie poznańskim z dodatkiem 300 grzywien groszy szerokich. Poznanie feria sexta proxima post festum Exaltacionis s.
Crucis. Testes: Sandivogius et Miroslaus de
Grzebyenicze, Nyewstamp Coth de
Swyecothky, Stanislaus olim Grzebyeniczsky, Derslaus Czeczirad de
Chwalcowo, Martinus Iaroslawsky.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1443 - 1444.
Jest tensam dokument powtórzony dosłownie z wyjątkiem jednak, że osoba czyniąca zamianę jest Anna żona Wierzbięty, i że za
swą część wójtostwa obornickiego wyżej opisaną bierze od Wincentego Furmana ? części Jasienia z dodatkiem 60 grzywien groszy
szerokich.
1)Oborniki, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
2)Chowanów, miejscowość dziś nieistniejąca.
3)Jasienie, miejscowość nieodgadniona.
Dokument Nr 670
1440. die 18. mensis Septembris, Gnesnae.
Ioannes de Brzostkowo vicarius in spiritualibus et officialis generalis Gnesnensis privilegium quoddam a Kazimiro rege Poloniae
archiepiscopo Gnesnensi anno 1352. datum, transcribit.
In nomine Domini amen. Nos Iohannes de
Brzostkowo cantor, reuerendissimi in Christo patris et domini, domini Vincencij Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopi
et primatis vicarius in spiritualibus et officialis generalis, cunctis, quibus expedit, notum facimus, presencium noticiam
habituris, quomodo in nostra constituti presencia honorabiles viri, domini Martinus de
Golina vicedecanus, Iohannes Guszdzalka, Iohannes Pschuth, Martinus Gurowsky, Mathias Coributh, Swanthoslaus, Andreas, Nicolaus
scriba et Iohannes Rod vicarij perpetui in ecclesia Gneznensi, suorum et aliorum vicariorum nominibus exhibito quodam priuilegio
pye memorie Kazimirj Dei gracia olim regis Polonie, in pergameno scripto, tenoris infrascripti, ne quo casu mouendo de loco
ad locum et signanter ad faciendam fidem de contentis in eo dominis zupparijs in
Bochna et in
Weliczka, per longam loci distanciam et viarum pericula deperdi, corrumpi vel violari videretur, nobis humiliter supplicarunt, quomodo
ipsum priuilegium transsumi, transcribi et in formam publicam redigi mandaremus cum interpositione auctoritatis nostre et
decreti. Nos vero peticionem dictorum dominorum vicariorum iustam et iuri consonam attendentes, predictum priuilegium per
notarium publicum et facti huiusmodi coram nobis scribam infrascriptum transsumi, transscribi et exemplari de verbo ad verbum
fecimus, appositis auctoritate nostra pariter et decreto. Presentibus ibidem nobilibus et discretis: Petro de
Paczinowo, Przeczslao de
Mlotkowo notario publico, Nicolao cursore consistorij Gneznensis jurato et Iohanne Paulynsky testibus ad premissa rogatis. Cuiusquidem
priuilegij tenor sequitur in hec verba:
In nomine Domini amen. Quoniam gesta principum racionabiliter ordinata, conuenit firma et integra perpetuis temporibus permanere
et proinde debent literarum apicibus cum annotacione testium posterorum noticie commendari, igitur nos Kazimirus Dei gracia
rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Pomoranie, Russieque dominus et heres, notumfacimus
vniuersis presentibus et futuris, ad quorum noticiam peruenerit scriptum presens, quod ingruente nobis et regno nostro maximo
necessitatis articulo, habita deliberacione baronum nostrorum recepimus de thezauro Gneznensis ecclesie in crucibus, thabulis,
calicibus et alijs ornamentis aureis atque perlis ad duo milia marcarum argenti Polonici ponderis, que comminuta et conflata
pro comodo regni duximus conuertenda. Quia vero eadem pecunia ipsi Gneznensi ecclesie per nos hactenus non extitit eciam in
parte aliqua persoluta, nos iugi meditacione, vrgente nos consciencia, reuoluimus in armario cordis nostri, qualiter eandem
Gneznensem ecclesiam in thezauro suo redderemus indempnem et nostram conscienciam saluaremus. Nunc itaque vocatis ad presenciam
nostram propter hoc specialiter venerabili patre nostro, domino Bondzatha(s) Cracouiensi episcopo et suo capitulo ac nobilibus
viris Iohanne Sandomiriensi et Imramo Cracouiensi palatinis, Wilczkone castellano Sandomiriensi, consulibus quoque ciuitatis
nostre Cracouiensis, habuimus cum ipsis ministerium consilij de premissis. Quorum vsi consilio et nobiscum deliberacione prehabita
diligenti, sani mente et corpore, non per errorem, sed spontanea et libera voluntate dedimus, damus et eciam assignamus presentibus
perpetuo in recompensacionem debiti pretaxati dicte Gneznensi ecclesie et venerabili patri nostro, domino Iaroslao nunc Gneznensi
archiepiscopo et successoribus suis archiepiscopis Gneznensibus centum marcas grossorum Pragensium, quadraginta octo grossos
pro marca qualibet computando, de zuppa nostra in Bochna et in Wyeliczka1) recipere in parata pecunia annis singulis per se uel procuratores suos, quos ad hoc duxerint deputandos: quinquaginta marcas
in festo beati Stanislai post Pascha, et alias quinquaginta marcas in festo beati Michaelis archangeli, contradiccione uel
occasione qualibet non abstante: mandantes nostro et nostrorum successorum nomine exnunc zuppario uel zupparijs nostris siue
empticij fuerint siue commissarijs, cuiuscumque condicionis existent, dictas zuppas succedente tempore regentibus, quatenus
eandem pecuniam centum marcarum absque requisicione a nobis qualibet sancte Gneznensi ecclesie et domino archiepiscopo uel
suis procuratoribus ad hoc specialiter deputato uel deputandis perpetuis temporibus, sicud est donatio perpetua, singulis
annis in terminis pretaxatis debeant dare, presentare et ex integro assignare, ut ex hoc debitum per nos contractum compensetur
et dominus archiepiscopus cum clero suo pro remedio anime nostre et progenitorum nostrorum orare sint amplius obligati. Ceterum
si zupparius uel zupparij empticij uel commissarij pretaxatam pecuniam centum marcarum in suprascriptis terminis propria temeritate
non soluerint, submittimus eos nostra libera voluntate ad soluendum eandem pecuniam per censuram ecclesiasticam auctoritate
domini archiepiscopi Gneznensis, qui pro tempore fuerit uel fuerint, compellendos. Non obstante, si ijdem zupparij in Cracouiensi
diocesi existerent, cum memoratus episcopus ad peticionem nostram excommunicandi, suspendendi et alias censura ecclesiastica
compellendi, prout archiepiscopo commodius videbitur expedire, de consensu sui capituli liberam dederit potestatem. Nos vero
Bodzanta episcopus memoratus de consensu fratrum nostrorum capituli Cracouiensis ecclesie prefato venerabili fratri nostro,
domino Iaroslao Gneznensi archiepiscopo eiusque successoribus dedimus et donamus omnimodam auctoritatem ...... excommunicandi,
suspendendi et alias per censuram ecclesiasticam compellendi dictos zupparios, siue empticij fuerint siue commissarij, cuiuscumque
condicionis, ad soluendum pretaxatam pecuniam centum marcarum in terminis prenotatis. Preterea, ut predicta nostra donacio
in ecclesia Gneznensi oracionibus et vigilijs in remedium nostre ac progenitorum necnon successorum nostrorum salutis vberius
perpetue memorie commendetur, sic cum eodem domino archiepiscopo et capitulo suo Gneznensis ecclesie predicte concordauimus,
pactauimus et preordinauimus expresse, quod diebus sabbatis missa de beata Virgine et quarta feria vigilie Nouem leccionum
et ferijs quintis missa defunctorum oracione in quibuslibet horis pro salute nostra et successorum nostrorum imposita speciali,
idipsum dicto domino archiepiscopo et suo capitulo sponte et gratuite acceptantibus, singulis septimanis perpetuis temporibus
voce celebrentur. Vt autem hec nostra ordinacio et satisfaccio robur obtineat perpetue firmitatis, presentes scribi et sub
nostri maioris ac fidelium nostrorum suprascriptorum sigillorum appensione mandauimus communirj. Actum Cracouie feria quinta
post diem beatorum Viti et Modesti martirum, anno Domini millesimo tricentesimo quinquagesimo secundo. Presentibus hijs testibus:
Sbigneo Cracouiensi, Ottone Polonie cancellarijs, Iohanne Woyniciensi, Setegio Rosperiensi castellanis, Petro tribuno, Andrea
subcamerario Cracouiensibus et Zawissio herede de Kowale, et alijs multis fidedignis. Datum per manus domini Sbignei cancellarij nostri prenotati.
Cuiquidem priuilegio septem sigilla appendebant: primum dicti bone memorie regis Kazimirj, rotunde figure, de cera communi,
cum filis sericeis rubei coloris. In cuius quidem sigilli medio quedam ymago coronata insidens sedili ac tenens manu dextra
sceptrum, sinistra vero pomum cruce pomo supraposita, a cuius ymaginis tergo due ymagines angelice, vna ad partem sinistram,
extendentes manibus quasi quandam cathenam. Sub cuius ymaginis coronate pedibus quedam due ymagines sub figuris quasi leonis
et aquile, tergo ad inuicem verse et vna corona coronate apparebant. In circumferencia vero, cruce preposita, hec dicciones:
,,Kazimirus Dei gracia rex Polonie, Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyawie, Pomeranie legebantur. Secundum vero
sigillum oblonge figure de communi ab extra, intus autem de rubea cera appendebat in filis sericis viridis coloris et in medio
sedebat quedam ymago pontificalibus induta, habens manum dextram erectam ad benedicendum, in sinistra tenens baculum pastoralem,
et sub pedibus in clipeo rosam habens. Per circuitum vero sigilli puncto preposito legebantur hec dicciones: "Sigillum Bodzanthe
Dei gracia episcopi Cracouiensis". Item tercium sigillum oblonge figure de cera in toto communi appendebat in filis rubeis
sericeis, habens in medio figuram quasi cuiusdam ecclesie cum turri eminenti, supra cuius ecclesie cacumen videbatur vexillum
erectum, habens in cacumine crucem et stellam supra crucem et per circuitum sic legebatur: "Sigillum Cracouiensis ecclesie
sancti Wenceslai;" a tergo vero eiusdem sigilli impressum apparebat aliud sigillum rotunde figure, habens in medio medietatem
supremam ymaginis pontificalibus indute, habentis manum dextram ad benedicendum erectam, et in sinistra manu tenentis baculum
pastoralem; circulariter autem cruce preposita hec litere sculpte apparebant: "Scruo, yerifico, roboro, notifico." Ceterum
quartum sigillum in ordine rotunde figure de cera in toto communi appendebat in filis sericeis blauei coloris, in cuius medio
clipeus sub galea, habens in se sculptam quandam auem cum ala erecta et galee similis auis insedebat; littere vero per circuitum
pre vetustate ad legendum non apparebant. Quintum sigillum rotunde figure de cera communi in filis sericeis rubei coloris
appendebat, habens in medio clipeum cum ascia sibi insculpta; in cuius sigilli vna parte circumferencie hec dictiones: "Sigillum
domini Ymram" ad legendum apparebant, et residuum diccionum legi non poterant pre cere vetustatem. Sextum sigillum rotunde
figure de cera communi in toto, in filis blauei coloris appendebat. In cuius medio duo quedam cornua apparebant, et per circuitum
hec littere legebantur, cruce preposita: "Sigillum Wilczkonis de Byrkowo". Septimum vero et vltimum rotunde figure de cera
communi similiter in filis sericeis blauei coloris appendebat, et in eiusdem sigilli medio sculpta videbatur quedam ymago
dyademata, tenens in manu dextra hastam vexillatam, in sinistra vero scutum cum gladio, et a dextris aquilam a sinistris vero
quandam coronam habens; in circumferencia vero
@RYSUNEK@
hec dicciones: "Sigillum minus ciuitatis Cracouiensis" legebantur. In quorum omnium fidem et testimonium presentes literas
siue presens transumptum publici instrumenti vicariatus nostri sigilli appensione iussimus communirj. Actum et datum Gnezne
decimaoctaua die mensis Septembris, in domo habitacionis nostre, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo, indiccione
tercia, hora vesperorum uel quasi, presentibus testibus, quibus supra, ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
Et ego Iohannes Adalberti de Nowa
Sandecz, clericus Cracouiensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, huiusmodi negocij coram venerabili viro domino Iohanne
de
Brzostkowo cantore vicarioque in spiritualibus et officiali generali Gneznensi scriba, quia predictis priuilegij presentacioni ipsiusque
in publici instrumenti peticioni transumptum ac eius transsumpcioni etc.
Przywilej pargaminowy, nieco zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 430), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
1)Bochnia miasto niegdy obwodowe, dziś powiatowe w Galicyi zachodniej.
Wieliczka miasto powiatowe w Galicyi zachodniej.
Dokument Nr 671
1440. die 14. mensis Novembris, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis censum annuum altaris cuiusdam in ecclesia parochiali Srzemensi moderat.
In nomine Domini amen. Andreas Dei gracia episcopus Poznaniensis, ad futuram rei memoriam. Notum facimus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, quod fundato de nouo altare ad laudem et gloriam omnipotentis Dei et sub vocabulo beatorum Mathie
et Iohannis apostolorum, Herasmi episcopi et Katherine virginis et martiris in ecclesia parochiali opidi
Srzem,1) nostre diocesis Poznaniensis, per dilectos nobis in Christo proconsulem et consules memorati opidi
Srzem, verus et legitimus executor testamenti bone memorie Mathie Grika, condam ibidem in
Srzem opidani et Katherine ipsius legittime conthoralis pya ipsorum .... .... vota et vltimas voluntates legaliter exequentes et
per reuerendum patrem felicis recordacionis dominum Andream Laskarij tunc episcopum Poznaniensem predecessorem nostrum erecto
et confirmato super decem marcis latorum grossorum monete Pragensis et numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in marcam
quamlibet computando, census annui in et super hereditate tota et villa
Mchy2) per dictos proconsulem et consules pro centum quinquaginta monete et numeri prescriptorum empti et comparati. Quamquidem
pecuniarum capitalium videlicet centum quinquaginta ac census decem marcarum duas partes sumptibus venerabilis domini Iohannis
Furman custodis Gneznensis et canonici nostri Poznaniensis ecclesiarum, et Vincencij Furman, fratris sui germani, aduocati
in
Oborniky,2) quas ibidem in
Mchy habuerunt, in totam aduocaciam in
Oborniky predictam, ac villas ad eandem spectantes, de voluntate et consensu specialibus dictorum proconsulis et consulum dicti oppidi
Srzem necnon discreti Iacobi Masrzosek altariste altaris antedicti et ad peticionem prefati domini Vincencij Furman transponimus
et transportamus in centum marcas capitalis pecunie, census vero sex marcarum cum sedecim scotis monete et numeri prescriptarum,
ita tamen, quod idem Vincencius aduocatus et sui successores eundem censum sex marcarum cum sedecim scotis singulis annis
dicto domino Iacobo altariste et suis successoribus proprijs sumptibus et expensis ad festum beate Katherine in
Srzem deponere ........ sub censuris ecclesiasticis, quibus se et suos successores .......... ......... dum et quando nominatus
Vincencius aut sui successores dictas sex marcas cum sedecim scotis census annui redimere voluerit, extunc repositis [predictis]
centum marcis monete et numeri prescriptorum capitalis pecunie in pretorio Poznaniensi, a solucione dicti census erit liber
et solutus, hijs tamen condicionibus inter ..... si dictam aduocaciam, quod absit, per voraginem ignis aut insultus inimicorum,
bella, expedicionem siue alia quecumque turbacionum genera usque ad remansionem dumtaxat [sex marcarum cum] sedecim scotis
desertari contigerit, nichilominus sex marcis cum sedecim scotis, que remanerent uel ad minus, videlicet ad vnam marcam in
eadem aduocacia .......... et restantis sepefati altaris sine ... cusacione et strepitu vtriusque iuris solui debet. Hoc eciam
expresso, quod si dictam aduocaciam, quod absit, in
Oborniky ex toto destruere et in nichilum redigere contigerit, extunc minister dicti altaris carere debebit annuo censu antedicto,
quousque eadem aduocacia in .... pristino successiue restauretur, post cuius restauracionem minister seu altarista prenominati
altaris prius et ante omnia ecciam quam heres legitimus dictum censum al ................ ...... sione proculmota; et si dictus
minister altaris supradicti propter gwerras aut expediciones imminentes racione dicti census annui in .... ........................
perdicionem eandem expedire deberet, cogeretur, extunc ....... Vincencius dicte aduocacie heres aut sui successores pro dicto
altari ................. tenebuntur. Si vero in tali expedicione idem minister aliqua dampna perciperet, non ipsius, sed dicti
Vincencij heredis erit aut eius [successorum ............ omnibus] et singulis condicionibus in literis ereccionis prefati
domini Andree Laskary contentis. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum presentes nostras transposicionis
literas scribi nostrique apposicione sigilli iussimus communiri. Ego vero dominus Vincencius Furman ad maiorem ..................
sigillum meum caracteribus mei vocabuli ac nomine in eo impressis, presentibus iussi subappendi. Actum et datum Poznanie feria
secunda(?) post festum sancti Martini episcopi et confessoris, sub anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo. Presentibus
ibidem honorabilibus ac strenuis ..... dominis Iohanne de
Thwardowo et Nicolao de
Szobotha canonicis nostre ecclesie Poznaniensis, Przeczslao de
Cruswya ... castellano ...... ... Maioris Polonie generali, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony i w wielu miejscach niemożebny do odczytania, przechowany w zbiorach Towarzystwa przyjaciół
nauk poznańskiego. Pieczęci obu, jakiemi był opatrzony, brak.
1)Srzem, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
2)Mchy, wieś paraf. w pow. szremskim.
3)Oborniki, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 672
1440. die 14. mensis Novembris, Posnaniae.
Creslaus de Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae, ratam esse iubet commutationem mediae villae Chwalim villis Gudzino et
Go@ł@a a Sandivogio de Trzebaw cum Hermanno abbate de Obra factam.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Creslaus de
Curozwank castellanus Visliciensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium vniuersis, quibus expedit
presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo ad nostram aliorumque terre nobilium veniens presenciam generosus
ac nobilis Sandiuogius, heres in
Trzebaw, non compulsus, non coactus, neque alio errore deuio seductus, quinimo sanus mente et corpore existens, vsus suorum consilio
amicorum et matura deliberacione prehabita diligenti, totalem medietatem hereditatis dicte
Chwalim,1) in districtu Costensi sitam, cum omni iure, dominio et proprietate, prout solus tenuit, habuit et iure hereditario possidebat,
cum omnibus agris, campis, pratis, pascuis, graminibus, syluis, borris, gaijs, nemoribus, indaginibus, rubetis, quercetis,
densetis, pinetis, mellificijs, montibus, collibus, vallibus, scenis, paludibus, lacubus, piscinis, piscaturis, flunijs, fluminibus,
ripis, torrentibus, aquis et earum decursibus, molendinis et eorum emolumentis, et generaliter cum omnibus et singulis vtilitatibus,
fructibus, censibus, redditibus, prouentibus, dacionibus, donacionibus, venacionibus, aucupacionibus, honoribus, laboribus,
curijs, domibus, areis, hortis, pomarijs, allodijs, attinencijs et aduencionibus vniuersis, quocumque alio nomine seu vocabulo
censeantur speciali, ita longe lateque, prout dicta medietas hereditatis est distincta circumferencialiter et limitata, nichil
iuris, dominij siue proprietatis sibi et suis successoribus legittimis penitus in ea reseruando, pro integris duabus hereditatibus,
dictis
Gudzino et
Gola,2) in districtu Costensi sitis et pro superaddicione centum et quinquaginta marcarum mediorum grossorum monete et numeri Polonicalis,
quadraginta octo grossos marcam in quamlibet computando, venerabili ac religioso domino Hermanno abbati et toto conuentui
fratrum monasterij de
Obra et ipsorum legitimis successoribus racione vere vicissitudinarie et perpetue commutacionis, hereditatem pro hereditate commutando,
in perpetuum donauit et commutauit et coram nobis rite et racionabiliter resignauit, per ipsos tenendam, habendam, vtifruendam,
possidendam, commutandam, alienandam, obligandam, vendendam, et ad vsus beneplacitos, prout ipsis et suis successoribus melius
et vtilius videbitur expedire, conuertendam. Harum quibus sigilla nostra presentibus sunt appensa (testimonio) litterarum.
Actum et datum Posnanie feria secunda proxima post festum s. Martini confessoris sub anno Domini millesimo quadringentesimo
quadragesimo. Presentibus ibidem generosis ac nobilibus: Abraham de
Kemblow, Nicolao Rudcki notario terrestri, Nicolao Dauide, Dobrogostio de
Iessora, Nicolao Komorowski et Iohanne Podleski, testibus circa premissa.
Liber privilegiorum monasterij de Obra z r. 1620, str. 62.
1)Chwalim, wieś w pow. babimojskim, par. Kargowa.
2)Gudzino i Goła miejscowości nieodgadnione.
Dokument Nr 673
1440. die 16. mensis Novembris, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis commutationem quorumdam bonorum a Vincentio plebano de Wielka Łąka, cum Predpelcone herede
de Pośrednie Łąki factam, ratam esse iubet.
R. Andreas episcopus Poznaniensis potwierdza zamianę, jaką uczynił Wincenty pleban z
Wielkiej Łąki z Przedpełkiem dziedzicem w
Pośrednich Łąkach. Ksiądz Wincenty daje dziedzicowi folwark należący do kościoła, zwany
Poszwyanthne, leżący obok wsi
Pląskowo, a bierze w zamian trzy kwarty roli i łąkę zwaną
Sostrowle suche w parafii
Łące; czyni to zaś za zezwoleniem swych kolatorów, Jana i Mikołaja, i pod warunkiem, że proboszczowie i nadal pobierać będą z
Poświętnego dziesięciny snopowe. Gdyby jednak Przedpełk miał z czasem na tym folwarku osadzić kmieci, wtenczas każdy z nich ma rocznie
zamiast dziesięciny dawać proboszczowi 8 groszy wraz z mesznem. Proboszcz może również osadzić na swych trzech kwartach jednego
zagrodnika; Przedpełk zaś ma i nadal, jakto dotąd czynił, wypłacać Mikołajowi Lanthman, kanonikowi poznańskiemu, 9 grzywien
rocznie. Poznanie in capitulo generali, feria IV. infra octauas s. Martini. Testes: Mathias Dria, Nicolaus de
Glamboczech, archidiaconus, Nicolaus cantor, Iohannes de
Drzewycza Warschouiensis, Iacobus Przusinowsky Srzemensis archidiaconi.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1494.
Dokument Nr 674
S. a. d. m. et 1.
Iacobi canonici Posnaniensis et rectoris ecclesiae parochialis in Konin contra consules civitatis Konin querela.
R. Iacobus canonicus Poznaniensis et rector ecclesie parochialis in
Conyn, oskarża przed Janem z Brzostkowa kantorem i oficyałem gnieźnieńskim radnych miasta
Konina.1) Gdy bowiem w roku bieżącym po śmierci ostatniego rektora szkoły, innego kleryka na to miejsce w celu pouczania innych kleryków
był ustanowił, do czego prawo proboszczom wedle prawa powszedniego służyło, wtenczas Maciej burmistrz, ławnicy i cechy rzemieślnicze
miasta wysłali do niego, właśnie gdy nabożeństwo odprawiał, dwóch szlachty, którzy go zapytali, dla czego bez zezwolenia miasta
ustanowił nowego nauczyciela szkoły. Gdy im ksiądz Iakub odpowiedział, że podczas mszy św. mówić z nimi nie może, mieszczanie
kazali woźnemu i sługom miejskim po wszystkich domach ogłosić, że odtąd mieszkańcom nie wolno dawać jałmużny ani jadła żadnemu
księdzu, wikaremu lub wędrownemu żebrzącemu klerykowi, tak, jak to dotąd był zwyczaj; w skutek czego, gdy ci miasto opuścili,
znaczny w służbie bożej powstał ubytek i tem większa szkoda, gdy i rektor ustanowiony, ze szkoły wypędzony, z miasta się oddalił.
Prosi zatem wspomniany proboszcz, aby oficyał burmistrza i radę miasta
Konina ogłosił za popadłych w klątwę.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta a. 1441.
1)Konin miasto powiatowe w gubernii kaliskiej.
Dokument Nr 675
1441. die 1. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis fraternitatem quandam personarum ecclesiasticarum et saecularium ratam esse iubet.
R. Andreas episcopus Poznaniensis potwierdza bractwo osób duchownych i świeckich, które nabożeństwo swoje u ołtarza NPMaryi
w chórze kościoła parafialnego ś. Maryi Magdaleny w Poznaniu odprawia; wszystkim zaś wyspowiadanym i skruszonym, którzyby
na te nabożeństwa w soboty i inne dnie się odprawiające uczęszczali i przy mszy św. jedno Ojcze nasz i Zdrowaś Marya odmówili,
lub którzyby jakie ofiary na ten ołtarz składali i do pomienionego bractwa przystąpić mieli, udziela 40 dni odpustu.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum miasta Poznania Nr. 43. Pieczęci brak, pozostał po niej tylko sznurek jedwabny.
Dokument Nr 676
1441. die 10. mensis Martii, in Kumon.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ut archiepiscopo Gnesnensi in causis limitationum actionem principalem adiudicent.
Wladislaus Dei gracia Hungarie, Polonie, Dalmacie, Croacie etc. rex Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. vniuersis
et singulis pallatinis, castellanis, capitaneis, subcamerarijs, iudicibus, subiudicibus, camerarijs ceterisque officialibus
regni nostrj Polonie pro limitacionibus granicierum et earum occassione vbilibet in prefato regno Polonie iudicijs presidentibus,
fidelibus nostris dilectis, salutem et graciam. Quoniam ex disposicione predecessorum nostrorum, Polonie regum et consuetudine
a diu obseruata, in qualibet limitacione bonorum quorumlibet mense archiepiscopalis et capitulj Gneznensis cum cuiuslibet
et cuiuscumque nobilium ac aliarum quarumlibet personarum regni prefati Polonie bonis et hereditatibus quibuscumque, quilibet
archiepiscopus Gneznensis pro tempore existens cum suo capitulo actionem principalem, wlgariter
podwodowsthwo affirmantur habere et dicuntur, prout et reuerendissimus in Christo pater, dominus Vincencius eiusdem ecclesie Gneznensis
archiepiscopus et primas, ut sibi huiusmodj disposicionem et consuetudinem seruarj mandaremus, nos diligenter hortarj disposuit
atque peti: eapropter vestris fidelitatibus et vestrum cuilibet commitimus et mandamus habere volentes, quatenus iuxta prefatam
disposicionem et consuetudinem domino archiepiscopo et primati prelibato et eidem suo capitulo tociens, quociens fuerit et
occurrerit limitacio huiusmodj bonorum suorum cum bonis aliarum quarumcumque personarum, actionem principalem alias
powodowstwo prebere et adiudicare debeatis et aliud non facturj pro gracia nostra, de iusticia tamen vtrique parti facienda prouidentes.
Datum in loco campestrj exercituum nostrorum ante castrum
Kumon, feria sexta proxima ante dominicam Reminiscere, anno Domini millesimo quadringentesime quadragesimo primo.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477 fol. 14 v.
Dokument Nr 677
1441. die 11. mensis Martii, in castro Kyermenth.
Wladislaus III. rex Poloniae Creslao de Kurozwęki castellano Visliciensi et capitaneo Maioris Poloniae notificat querelam
vicariorum ecclesiae Gnesnensis ad s. Georgium de brazeatorio quodam.
R. Wladislaus Hungarie, Polonie etc. rex, pisze do Krzesława z
Kurozwęk kasztelana wiślickiego a wielkopolskiego starosty, że się na niego wikaryusze u św. Jerzego na zamku gnieźnieńskim uskarzają,
że im nie daje użytku z browaru, który im był ś.p. ojciec królewski darował rozkazuje mu zatem, ażeby aż do przybycia króla
do Gniezna zupełnie się do nadania ojca jego stósował. In campo sub castro
Kyermenth, sabbato ante dominicam Reminiscere. Ad relacionem venerabilis Silvestri prepositi Scarbimiriensis.
Archivum consistorii metropolitalis Gnesnensis acta a. 1444.
Dokument Nr 678
1441. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ecclesiam parochialem et capellam mansionariorum in Gosławice facultatibus quibusdam
dotat.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis, obdarza kościół parafialny wraz z kaplicą mansyonarską w
Gosławicach,1) które ś.p. Laskary biskup poznański wraz z Janem z
Lichenia wojewodą brzeskim byli wystawili, dziesięcinami snopowemi należącemi do stołu arcybiskupiego po pługach kmiecych we wsiach
Romino Wielkie i
Małe, Zorzewo. Testes: Predwogius de
Grandi prepositus, Iohannes de
Czechel decanus, Iohannes de
Niewiesch archidiaconus, Iohannes de
Brzostkowo cantor, Andreas scolasticus, Iohannes Furman custos, Iohannes cancellarius, Adam de
Bantkowo decretorum doctor, Iohannes de
Rudzica, Iaroslaus de
Konkolewo, Nicolaus de
Glabocz, Mathias Dria, Stanislaus de
Lutowne(?), Laskarius de
Lichin, Lutko de
Brzezie, prelati et canonici ecclesie Gneznensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1647.
1)Gosławice wieś paraf. w pow. konińskim.
Dokument Nr 679
1441. die 25. mensis Aprilis, in Szczyrzyc.
Nicolaus abbas monasterii Sciriciensis magistrum Iacobum de Paradiso, s. theologiae professorem, procuratorem suum instituit.
Nos Frater Nicolaus abbas monasterij in
Czirzicz, ordinis Cisterciensis, Cracouiensis dyocesis, publice recognoscimus per presentes, quia venerabilem et religiosum virum magistrum
Iacobum de Paradyso, sacre theologie professorem, constituimus et ordinauimus in nostrum verum et legitimum procuratorem et
nuncium specialem ad comparendum pro nobis in sacro synodo prouinciali ..... ad festum sancti Stanislai in mense Maij in
Lanczicia celebrando: dantes et concedentes eidem plenam et omnimodam potestatem ad excusandum nos de personali comparicione in dicta
synodo, allegandi et proponendi .......... legittima impedimenta, cur et quare in dicta synodo comparere non valeremus, et
iuramenta pro nobis [prestandi], dictas causas et impedimenta esse veras atque vera, et alia omnia et singula agendi et faciendi,
que nos ipsi facere possemus, si dicte synodi personaliter interessemus; omniaque et singula grata et rata atque firma habituri,
quodcumque in dicta synodo fuerit constitutum atque ordinatum. Datum et actum in monasterio nostro supradicto, anno Domini
millesimo quadringetesimo quadragesimo primo, ipso die sancti Marci ewangeliste, sigillo nostro presentibus subappenso.
Dokument pargaminowy, znacznie zbutwiały i zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N.
432), opatrzony jest podługowatą pieczęcią ze zwykłego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, prawie zupełnie zniszczoną.
Dokument Nr 680
1441. die 27. mensis Aprilis, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ecclesiae metropolitanae Gnesnensi decimas de oppido Pleszew vini et luminum comparandorum
gratia confert.
In nomine Domini amen. Nos Vincencius Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopus et primas, ad perpetuam rei memoriam.
In specula preeminencie pastoralis, licet inmeriti, diuina disponente clemencia constituti, etsi singulas nostre diocesis
ecclesias propter decorem domus Domini, cuius zelo iugiter inflamamur et consueta nobis pyetate oculo consideracionis nostre
regere et prospicere obligatores nos esse fatemur, ut in eis ad cultum diuinum et ministeria sacra nichil deficiat, illi tamen
ecclesie, ad quam specialiter vocauit nos disposicio saluatoris, vigilancius intendere cogimur ex debito, ut ipsa pre ceteris
in hijs, que ad cultum diuinum et ministeria sacra necessaria dinoscuntur, habundet et velud sponsa Christi omni varietate
ornata prefulgeat. Sane attendentes, quod ecclesia nostra Gneznensis prefata in vino et luminibus pro ministerio diuino interdum
detrimentum pertulit, volentes quoque ipsam in omnibus habundare, de certa nostra sciencia et de venerabilium fratrum nostrorum
capituli Gneznensis, cum quibus desuper plures tractatus solempniter et capitulariter habuimus, voluntate ac consensu quatuor
tunnas alias
klody vini de vinea nostra nowa in
Vnieow,1) quam plantauit dextera nostra, et omnes et singulas maldratas et pecunias decimales in opido
Pleschow,2) ad mensam nostram archiepiscopalem spectantes et pertinentes, pro comparanda cera ad lumina pro decore ecclesie nostre prefate
diuinorum officiorum necessitate annis singulis perpetuis temporibus dicte ecclesie nostre donauimus, dedimus et largiti sumus
ac tenore presencium donamus, damus et largimur prescriptam nostram vineam nowam in
Vnieiow, nos et nostros successores archiepiscopos Gneznenses ad solucionem dictarum quatuor tunnarum vini perpetuo onerantes. In
quorum fidem et testimonium nostrum et dicti nostri capituli sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum
Gnezne in curia nostra archiepiscopali feria quinta proxima post festum sancti Adalberti martiris, anno Domini millesimo quadringentesimo
quadragesimo primo. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus viris dominis: Predwogio de
Grandi preposito, Iohanne de
Czechel decano, Iohanne de
Nyewesch archidiacono, Iohanne de
Brzostkowo cantore, Andrea Mischka scolastico, Iohanne Furman custode, Iohanne cancellario, Adam de
Bandkowo decretorum doctore, Iaroslao de
Kankolewo, Iohanne de
Rudzicza, Mathia Drya decano Poznaniensi, Nicolao de
Glamboczecz, Stanislao de
Lathowo, Andrea Iaczkowsky, Laskario de
Lychin, Iohanne de
Brzostkowo, Nicolao de
Nyewesch, Iohanne Luthkonis de
Brzesze, Iohanne de
Grandi, Slawnik archidiacono Vnieowiensi, prelatis et canonicis capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 433), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, z których po pierwszej dużej okrągłej, na sznurku z różowego i zielonego jedwabiu uwieszonej, tylko skorupa wosku
pozostała; po drugiej pozostał jedynie sznurek z ciemno fioletowego jedwabiu.
1)Uniejów, osada miejska w pow. tureckim.
2)Pleszew, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 681
1441. die 16. mensis Iunii, in Kamień.
Albertus de Uście vicarius in spiritualibus archiepiscopi Gnesnensis Paulo praeposito ecclesiae ad s. Elisabetham in Tuchola
mandat, ut Georgium quemdam in praeposituram Tucholiensem introducat.
R. Albertus de
Uscze vicarius in spiritualibus Vincencij archiepiscopi Gneznensis in Naklensi et Pomoranensi districtibus, et officialis Camenensis,
pisze do Pawła przełożonego kościoła św. Elżbiety na przedmieściu
Tucholi, że na prezentę Konrada de Erlichszhawsen zamianował Jerzego, syna Mikołaja, na probostwo tucholskie, które przez zrezygnowanie
ks. Stefana zawakowało. Żąda zatem, aby wspomniany Paweł owego Jerzego na toż wspomniane probostwo wprowadził.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1463.
Dokument Nr 682
1441. die 12. mensis Iulii, Posnaniae.
Creslaus de Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae, venditionem V marcarum annuarum a Vincentio de Błożejewo Nicolao praeposito
ad s. Spiritum in Dołsk factam, ratam esse iubet.
R. Crzeslaus de
Curoswanky castellanus Wisliciensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, potwierdza sprzedaż rocznego czynszu 5 grzywien groszy
średnich, której był dokonał na wyderkaf Wincenty dziedzic
Błożejewa na rzecz Mikołaja proboszcza u św. Ducha w
Dolsku1) za 60 grzywien. Czynsz ten mają pobierać ci kapelani tegoż kościoła, którzy codzień będą spiewać mszę do NPMaryi. In Poznania
feria IV. in vigilia s. Margarethe. Testes: Iacobus presbyter de
Borzycowo, Petrus Ordzinski, Stanislaus Wilczinsky, Petrus Gorsky, Dobco et Iacobus fratres de
Zbirsko et Nicolaus Mathcowsky.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta de a. 1441.
1)Dołsk, miasto w pow. szremskim.
Dokument Nr 683
1441. die 5. mensis Septembris, in Chęciny.
Iudicum quorumdam decretum, inter patronos altaris ad s. Crucem in ecclesia parochiali in Chęciny et praepositum eiusdem ecclesiae
litem dirimens.
R. Zophia regina Polonie w sporze pomiędzy Pawłem Ploschkiem mieszczaninem chęcińskim, żoną jego Piechną, patronami ołtarza
św. Krzyża i śś. mm. Mikołaja i Stanisława w kościele parafialnym w
Chęcinach, i Maciejem ołtarzystą tegoż ołtarza, a Janem proboszczem tamecznym, mianuje sędziami Jana z
Zagorzan ochmistrza dworu
(magister curie), Piotra ze
Smolic starostę i kasztelana sanockiego, Stefana z
Oporowa kasztelana brzezińskiego a starostę chęcińskiego, Mikołaja Borka de
Trczenyecz podkomorzego ruskiego i swego krajczego, którzy na mocy dokumentu erekcyjnego pomienionego ołtarza wydają wyrok, że proboszczowi
żadne prawo zwierzchnictwa nad tymże ołtarzystą nie przysługuje, oprócz że w niedziele i w rogacye tenże ma brać udział w
procesyi superpiliciatus. Wyrok ten królowa potwierdza. In castro Chanczinensi feria III. proxima ante festum Natiuitatis
virg. Marie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta archiepiscopalia a. 1481 - 1490.
Dokument Nr 684
1442. in Lubin.
Stanislaus abbas Lubinensis ratum facit pactum Martini Moscieski, civis Crivinensis, cum Nicolao et Laurentio scultetis de
Mościeszyce.
Nos Stanislaus diuina paciencia abbas monasterij Lubinensis, vniuersis presentem literam inspecturis volumus fore notum, quod
venientes ad nostri presenciam prouidus Martinus Mosczeschky, ciuis noster Criuinensis ex vna, et laboriosi Nicolaus et Laurencius
sculteti de
Mosczeschycze,1) partibus ex altera, super omnibus querimonijs, litibus et discordijs, quas mouebant pro diuisione hereditatis paterne et
materne, per laboriosos Iohannem Noszek de
Lubin et Nicolaum Mysz de
Dzbanchi arbitros in concordiam amicabilem consenserunt, atque mox dictus Martinus partem sue hereditatis totalem recepit spondens
ac promittens dictos suos fratres pro hereditate nunquam impedire sed liberos dimisit perpetue ac [in euum], tali tamen condicione
interiecta, quod si prius dictos scultetos ac ipsorum legittimos successores contingat de hac luce migrare, extunc dictus
Martinus sibi et eius successoribus saluum ius ad eorum hereditatem reseruauit. In cuius rei testimonium uel robur omnium
premissorum sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Lubin anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo secundo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 36a) opatrzony jest jedną pieczęcią, na pasku pargaminowym
zawieszoną, której odcisk się wykruszył.
1)Mościszki, wieś w pow. kościańskim.
Dokument Nr 685
1442. die 8. mensis Ianuarii, in Przemęt.
Andreas episcopus Posnaniensis monasterio in Przemęt decimas fertonales de villa Czacz restituit.
Andreas Dei gracia episcopus Poznaniensis, ad vniuersorum tam presencium, quam futurorum, deducimus per hec scripta (memoriam),
quod quamquam predecessores nostri de fertonibus decimalibus in villa
Czacz Maiorj,
1) conuentum monasterij
Przemanth iure concernentibus, se aliquantisper intromiserant, tamen quia abbas et fratres dicti conuentus plenum ius in eisdem fertonibus
ipsis competere, per literas beate memorie domini Iohannis episcopi Poznaniensis, suo et capituli nostri Poznaniensis sigillis
roboratas, coram nobis realiter docuerunt, nos itaque iubente Deo, volentes reddere vnicuique, quod suum est, masticato iure
eorum et diligenter discusso, non prauo seducti errore, sed ex certa nostra sciencia et iusticia suadente, prescriptum in
Przemanth monasterium et conuentum suum circa possessionem fertonum decimalium predictorum deinceps liberos dimittimus et quietos.
Harum nostrarum vigore literarum, quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum in
Przemanth feria secunda infra octauas Epiphanie, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo secundo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Przement N. 12). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym oderwana.
1)Czacz wieś paraf. w pow. kościańskim.
Dokument Nr 686
1442. die 23. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Iudicum quorumdam decretum, inter Paulum Crosz et uxorem eius Margaretham et Nicolaum Hanczconis, altaristam in ecclesia collegiata
Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam litem dirimens.
R. Nicolaus Czothczani canonicus et vicarius in spiritualibus et officialis Posnaniensis, Albertus de
Szamotuly in
Buk, Iohannes Gruszka in
Pniewy rectores parochialium ecclesiarum, Albertus Gierlyn proconsul, Laurencius Gielco, Ioachin, Iohannes Ponieczsky, Hanco Rodeberg,
Nicolaus pellifex, Nicolaus Naramowsky et Iohannes arcufex consules, Gaspar Lanthman aduocatus, Iohannes Czepell, Vincencius
doleatoris, Michael Bargar, Barthossius Sziwy, Valentinus sartor et Andreas Ade, scabini iurati ciuitatis Posnaniensis, wydają
jako rozjemcy i sędziowie polubowni wyrok pomiędzy Pawłem Croszem i żoną jego Małgorzatą z jednej strony, a z drugiej strony
z Mikołajem Hanczkowiczem ołtarzystą w kolegiacie św. Maryi Magdaleny w Poznaniu i opiekunem domu ubogich panien, który leży
pomiędzy domem tegoż Mikołaja a domem Mikołaja Szostaka przy cmentarzu św. Maryi Magdaleny, i którego kuratorem mianowany
został wspomniany Mikołaj przez Andrzeja biskupa poznańskiego. Wyrok brzmi, jak następuje: Naprzód wszystkie sprawy w obecnej
materyi, gdziekolwiek się toczące, mają być uważane za umorzone. Następnie (dom) ma być własnością Pawła Crosza i jego żony,
ale nie mają oni mieć nad wspomnianym domem ubogich panien żadnego prawa a prawo opieki służyć ma tylko wspomnianemu Mikołajowi
i biskupom poznańskim. Jako wynagrodzenie kosztów ma jednakże Mikołaj wypłacić Pawłowi jednę grzywnę monety bieżącej. In pretorio
Posnaniensi. Testes: Albertus Wyszkota heres olim in
Sdzesch, Barthossius Walde oppidanus in
Pyzdry, Simon Swanthoslai de
Ieszora, Iacobus Przethslai de Poznan, notarius ciuitatis Poznaniensis. Obie strony obowiązują się poddać temu wyrokowi pod karą 100
grzywien, z których połowa zostałaby użytą na budowę katedry, a druga połowa na budowę wspomnianej kolegiaty św. Maryi Magdaleny.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta d. a. 1601, 1602.
Dokument Nr 687
1442. die 6. mensis Februarii, in Koło.
Creslaus de Kurozwęki ratam esse iubet dotationem ecclesiae parochialis in civitate Ostrów a Nicolao de Ociąż, venatore Coninensi
factam.
R. Creslaus de
Curoszwanki castellanus Wisliciensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, poświadcza darowiznę, jaką uczynił Mikołaj z
Ociąża, łowczy koniński, na rzecz erygowanego w mieście
Ostrowie kościoła parafialnego pod wezwaniem Nawiedzenia NPMaryi i śś. Stanisława m. i Doroty p. Darowizna ta składa się z sześciu
grzywien polskich rocznego czynszu z miasta
Ostrowa i wsi
Krępe i
Ząbczewo w powiecie kaliskim, to jest z każdego łanu miasta i wsi wzmiankowanych po 4 grosze, dalej z dwóch łanów z dwoma ogrodami
w
Ostrowie, z dwóch łanów z dwoma ogrodami w
Krępem wraz z miejscem zdatnem do wykopania sadzawki i łąką. In
Kolo feria III. in die s. Dorothee virg. Testes: Martinus de
Slawsko palatinus Kalisiensis, Iohannes Sczurski, Simon de
Slawsko, Michael Genski.
Dokument powyższy potwierdził i transumował Andrzej biskup poznański d. 8 lutego 1442 w Ciążymiu we wszystkich szczegółach
i erekcyę tę wznowił, nadając prawo patronatu fundatorowi i jego spadkobiercom.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1619 - 1621.
Dokument Nr 688
1442. die 5. mensis Martii, Gnesnae.
Creslaus de Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem Oganka de Ulanowo, castellanum Rogosnensem, capitulo cathedrali
Gnesnensi I1/2 marcam annuam XXII marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Creslaus de
Curozwank castellanus Wyszliciensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium vniuersis, quibus expedit,
presentibus et futuris, noticiam presencium habituris, quomodo ad nostram aliorumque eiusdem terre nobilium veniens presenciam
nobilis ac strenuus Iohannes Oganka de
Vlanowo, castellanus Rogosznensis, non compulsus, non coactus, neque aliquo errore deuio seductus, quinymmo sanus mente pariter et
corpore existens, vsus suorum consilio amicorum et matura deliberacione prehabita, in et super omnibus kmethonibus possessionatis
ville sue
Vlanowo,l) in districtu Gneznensi site, necnon super vniuersis censibus, fructibus, redditibus et singulis attinencijs ad dictam villam
Vlanowo quomodolibet pertinentibus, vnam marcam cum media census annui latorum mediorum grossorum, monete et numeri vero Polonicalium,
XL octo grossos marcam in quamlibet computando, super quodlibet festum Natalis Domini soluendam, pro viginti et duabus marcis
monete et numeri descriptorum, venerabilibus et honorabilibus viris, dominis capitulo generali sancte ecclesie Gneznensis,
titulo et foro reempcionis alias
na wederkoff in perpetuum vendidit et coram nobis rite et racionabiliter iuxta terre consuetudinem resignauit. Quamquidem marcam cum media
census annui upradictus Iohannes Oganka et sui legittimi successores singulis annis super quodlibet festum Natiuitatis Domini,
vnum post aliud sequens eisdem dominis capitulo sancte Gneznensis ecclesie et ipsorum successoribus soluere debet et tenetur,
per ipsos dominos capituli antefati habendam, vtifruendam, tenendam, possidendam, vendendam, commutandam, alienandam et ad
vsus, quos nouerint meliores, libere et quiete conuertendam. In quorum omnium fidem, robur et testimonium sigilla nostra sunt
appensa. Actum et datum Gnezne feria secunda proxima post dominicam Oculi, sub anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo
secundo. Presentibus ibidem nobilibus: Petro Iakubowsky, Iohanne Mankowsky, Iohanne do Gorinno, burgrabio Gneznensi, Alberto
Pyothrowsky, Iacobo Sbyasky et Stanislao Wylczinsky, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 434), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
1)Ułanowo wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Kłeck.
Dokument Nr 689
1442. die 8. mensis Martii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia cathedr. Posnaniensi,
ab Elisabetha vidua Nicolai Leyp, civis de Grodzisko factam.
S. Andreas episcopus Poznaniensis potwierdza fundacyę ołtarza w kościele katedralnym, której dokonała Elżbieta wdowa po Mikołaju
Leypie mieszczaninie z
Grodziska, pod zawołaniem Nawiedzenia NPMaryi, św. Piotra w okowach, Nawrócenia św. Pawła i śś. Niewiniątek, jako też św. Katarzyny,
Doroty, Agnieszki i Praksedy i bb. Jadwigi, Elźbiety wybranych i WW. SS. Ołtarz ten ma stanąć nad
(super) ołtarzem 10 tysięcy Męczenników a na utrzymanie ołtarzysty zapisuje fundatorka 21/2 grzywien groszy szerokich praskich i
11/2 grzywny zwykłej monety, jednę jatkę rzeźnicką w mieście
Grodzisku, wolną od wszelkich opłat i ciężarów, jak się to z pisma szlachetnego Borka dziedzica
Grodziska okazuje. Ponieważ jednak te czynsze nie są wykupne, postanawia biskup, aby je jak najprędzej na wykupne zamienić; na ołtarzystów
zaś wkłada obowiązek, aby tygodniowo odprawiali dwie msze. Prawo patronatu należy się do śmierci fundatorce, potem zaś spada
na Piotra Polytho mieszczanina grodziskiego.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1442, liber 14@?@9.
Dokument Nr 690
1442. die 9. mensis Martii, in Sącz.
Sophia regina Poloniae Vincentio archiepiscopo Gnesnensi Mathiam Polay de Niemojowice, capellanum suum, ad praeposituram in
Małogoszcz praesentat.
R. Zophia regina Polonie przedstawia Wincentemu arcybiskupowi gnieźnieńskiemu Macieja Polaya z Niemojowic, kapelana swego
na probostwo w Małogoszczy, wakujące po śmierci Mikołaja alias Corna. In Sandecz feria VI. ante dominicam Letare. Ad relacionem
venerabilis Stanislai Rey etc. Noue Ciuiatatis etc. capitanei:
W następnym dokumencie daje arcybiskup wspomnianemu Maciejowi inwestyturę w Gnieźnie d. 30 kwietnia 1442.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1443.
Dokument Nr 691
1442. die 23. mensis Martii, Gnesnae.
Vincentii archiepiscopi Gnesnensis edictum de praepositura in Małogoszcz.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis wzywa plebana miasta
Chęcin i wikarego miasta
Małogoszczy, aby publicznie zawezwali wszystkich, którzy mienią się być uprawnionymi do prezenty na probostwo w
Małogoszczy, iżby się stawili w Piotrkowie we środę po św. Wojciechu celem udowodnienia swych praw, a to z powodu, ponieważ królowa Zofia
przedstawiła na to miejsce Macieja Polaya swego kapelana. Gnezne.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1443.
Dokument Nr 692
1442. die 30. mensis Iunii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis civitati Sródka XXXIII mansos colonis locandos confert.
R. Andreas episcopus Posnaniensis, nadaje mieszkańcom swego miasteczka
Sródka 33 łany czyli ślady
(mansos alias slady) leżące w krzakach
(rubeta) swej wsi
Główna, poza swym młynem zwanym
Łączny młyn, po obu rękach idąc ku
Kostrzyniowi, a to począwszy od folwarku biskupiego aż do innego młyna, zwanego
Nowy młyn i do
Cybiny. Dla ułatwienia korczunku i zaprowadzenia kultury, nadaje tymże mieszkańcom wolność od czynszów na lat sześć, w ciągu których
jednak czynsze z domów na
Sródce nie mają ustawać; po upływie lat wolności ma każdy mieszkaniec posiadający dom i pola, dawać rocznie jednego wiardunka polskich
pieniędzy, oraz 4 kapłony i pół kopy jaj na św. Marcin. Mieszkańcy zaś nieposiadający pól, mają płacić swój zwykły czynsz.
Poznanie in loco capitulari feria VI proxima post festum s. Petri apostoli. Testes: Wissotha prepositus, Mathias Dria decanus,
Nicolaus de
Glamboczecz archidiaconus, Adam de
Bandkowo, Nicolaus Czoczany, Nicolaus Lanthman, Iohannes decanus Gneznensis, Hector, Przedvogius de
Grandi prepositus Gneznensis, Slupko de
Schamothuly, Andreas de
Sarnowo, Clemens de
Drzewicza, Iacobus de
Wiganowo, Nicolaus Srzemski, Iaroslaus de
Kankolewo, Iohannes decanus Wladislauiensis, Iohannes cantor Lanciciensis, Andreas Lascarij, Petrus de
Pniewy, Iohannes Furman, Iohannes de
Thwardowo, Thomas Cosczol, Slawnik, Miroslaus de
Bithin, Sbiluth de
Urbanowo, Iohannes Wiskotha, Nicolaus de
Obieszierze; Wissotha prepositus Poznaniensis in absencia cancellarij subscripsit manu propria de mandato dominorum.
Transumpt potwierdzony przez Łukasza z Kościelca biskupa poznańskiego, przechowany w Archiwum miasta Poznania pod N. 46.
Dokument Nr 693
1442. die 30. mensis Iunii, Posnaniae.
Andreae episcopi Posnaniensis decretum, inter Ioannem de Twardów canonicum Posnaniensem et Dobrogostium de Szamotuły castellanum
Posnaniensem de decima villae Brzeźno litem dirimens.
R. Andreas episcopus Poznaniensis, rozstrzyga spór pomiędzy Janem z
Twardowa kanonikiem poznańskim, a Dobrogostem z
Szamotuł kasztelanem poznańskim o dziesięciny kmiece z
Brzeźna w ten sposób, iż rozporządza, aby wspomniani kmiecie płacili temuż kanonikowi zamiast dziesięciny snopowej rocznie z łanu
po 7 szkojców monety dobrej polskiej. Per manus Wyszkote prepositi Poznaniensis. Poznanie sabato in crastino festi bb. Petri
et Pauli apostolorum.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1444.
Dokument Nr 694
1442. die 13. mensis Iulii, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae Hinczae de Rogów capitaneo Radomiensi CCCC marcas in oppido Radoszyce inscribit.
Wladislaus Dei gracia Hungarie, Polonie, Dalmacie, Croacie etc. rex, Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus
tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quomodo magnificus Petrus de
Sczekoczini, regni Polonie vicecancellarius, quadringentas marcas monete et numeri Polonicalium communium, quadraginta octo grossos in
marcam quamlibet computando, generoso Hyncze de
Rogow capitaneo Radomiensi pro nobis fideiussit. Vnde nos prefatum vicecancellarium de dicta fideiussoria caucione eliberare volentes
et prefato Hyncze dictas quadringentas marcas ducere in profectum et de eisdem ipsum plenius assecurare, sibi in et super
opido
Radoschicze et villis nostris ad ipsum pertinentibus, in terra Sandomiriensi sitis, easdem quadringentas marcas monete et numeri premissorum
inscribimus, assignamus et demonstramus, per ipsum Hynczam et ipsius legittimos successores habendis, tenendis, vtifruendis
et pacifice ac quiete possidendis(s) cum omnibus et singulis predictorum oppidi ac villarum ad ipsum spectancium vtilitatibus,
fructibus, censibus, redditibus, proventibus, allodijs, predijs, agris, pratis, campis, pascuis, siluis, borris, gaijs, nemoribus,
mericis, virgultis, rubetis, fluuijs, fluminibus, lacubus, piscinis, piscaturis, stagnis, paludibus, riuis, aquis, aquarum
decursibus, molendinis, emolimentis, mellificijs, venacionibus, aucupacionibus, alijsque obvencionibus et pertinencijs vniuersis,
tam diu, quosque per nos aut nostros legittimos successores sibi aut suis successoribus legittimis prefate quadringente marce
integraliter et ex toto fuerint persolute; quo facto possessio predictorum opidi et villarum ad ipsum pertinencium, reuertetur
pleno iure, stacionibus tamen nostris semper saluis. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum
Bude feria sexta ipso die sancte Margarethe, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo secundo. - Ad relacionem
magnifici Petri de
Sczekoczini r. P. vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w zbiorach Towarzystwa przyjaciół nauk w Poznaniu. Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym,
na którym była uwieszona, oderwana.
Dokument Nr 695
1442. die 4. mensis Septembris, in Buk.
Andreae episcopi Posnaniensis decretum inter Petrum plebanum de Drożyn et Ioannem Wierzbiński de Mokre Doki de villa Poświątne
litem dirimens.
R. Andreas episcopus Poznaniensis rozstrzyga spór pomiędzy Piotrem plebanem
Drożyna a Janem Wierzbińskim dziedzicem
Mokrych Doków o wieś
Poświątne, przysądzając ją kościołowi św. Mikołaja w
Drożynie wraz z zaroślami. In
Buk in sala superiori curie episcopalis. Testes: Nicolaus custos Poznaniensis, Iohannes Cosczensky canonicus Gluschinensis, Nicolaus
in
Wschowa, Mathias in
Stanschewo plebani, nobiles Derslaus de
Roswarowo, Nicolaus de
Sthaschowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1493.
Dokument Nr 696
1443. die 1. mensis Ianuarii, in Srzoda.
Cives de Srzoda Nicolao de Malczewo XII marcas annuas CL marcis in vim reemptionis vendunt.
R. Stanislaus prothoconsul, Andreas Ranamander, Rathslaus Stry, Thomislaus sartor, Iohannes braseator, Nicolaus Czarni, Mathias
Krzywinski consules ciuitatis Srzedensis, wiadomo czynią, że wraz z ławnikami Maciejem Slabym, Januszem, Hanuszem Stolczarem,
Pawłem Pachotą, Marcinem Walko, Piotrem Kukiełką i Janem Swonarzem oraz z przysięgłymi Maciejem Kempką, Maciejem Cichoszem,
Szymonem szewcem, Piotrem Plutą, Grzegorzem Croszem, Stanisławem Smagadłą, Mikołajem Mielaszem, Stefanem krawcem, Piotrem
Jurą, Michałem murarzem, Jakuszem cieślą, Duchnikiem cieślą, Maciejem Paduchem i Michałem Starym i za zezwoleniem całego miasta
sprzedali za 150 grzywien 12 grzywien dobrych średnich groszy rocznego czynszu na wyderkaf szlachetnemu Mikołajowi z
Malczewa na ołtarz, który tenże w kolegiacie szredzkiej wystawił. Czynsz ten obowiązuje się miasto płacić temuż Mikołajowi dożywotnie,
a po jego śmierci ołtarzystom tegoż ołtarza wypłacać rocznie. Jeśli miasto przyszedłszy do lepszego stanu czynsz ten będzie
chciało wykupić, wtenczas ma ono pod równymi warunkami inny gdzieindziej zakupić i ołtarzystom przekazać, puki to jednak nie
nastąpi, musi go wciąż wypłacać. Prawo patronatu zachował Mikołaj dla siebie, po swej zaś śmierci darował je miastu. In
Srzoda die Circumcisionis.
Pieczęć przywieszona do dokumentu była dwustronna: po głównej stronie przedstawiała mur z dwoma wieżami, pomiędzy któremi
na murze orzeł; po stronie odwrotnej orzeł.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1443 - 1444.
Dokument Nr 697
1443. die 25. mensis Martii, in Kcynia.
Ioannes de Szczepice Dorotheae viduae olim Phaoli de Szczepice novem marcas cum media soluturum sese obligat.
R. Iohannes heres de
Szczepycze zeznaje, iż dłużen jest szlachetnej Dorocie wdowie ś.p. Phaola ze
Szczepic 91/2 grzywien zwykłej monety liczby polskiej, licząc 48 groszy na jednę grzywnę. Z tych grzywien obowiązuje się zapłacić
5 grzywien na Boże Narodzenie w groszach średnich lub takich, w jakich szlachta długi płaci, wyjąwszy groszy szerokich; ostatnie
zaś 4 grzywny na następne Boże Narodzenie takiemi pieniędzmi, jakiemi wtenczas szlachta będzie długi płaciła, lub które będą
miały obieg handlowy, albo jakie się będzie dostawało
pro negociacione alias za kupią. Gdyby zaś tego nie dotrzymał, natenczas bierze na siebie szkodę, jakąby Dorota stąd poniosła. Również obowiązuje się nie
zasłaniać się prawem cywilnem lub kościelnem, nakazem królewskim, wojenną wyprawą, uchwałą szlachty, układem lub zakładem
lub innym jakim wybiegiem. In
Kczynya feria II. in die Annunciacionis virg. Marie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1443. Z oryginału pargaminowego, u którego przywieszoną była pieczęć
wyobrażająca herb Sokolę, to jest pół niedźwiedzia i pół wieprza.
Dokument Nr 698
1443. die 25. mensis Martii, in Żnin.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis commutationem agrorum quorumdam a Bronislao de Laskownica praeposito de Góra, cum Nicolao
Sikora cmetone de Góra factam, ratam esse iubet.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis, potwierdza zamianę gruntów dokonaną pomiędzy Bronisławem z
Laskownicy, proboszczem z
Góry, a kmieciem tamecznym arcybiskupim Mikołajem Sikorą. Proboszcz daje grunt z ogrodem, należący do probostwa, obok Stanisława
Koszkowicza, leżący po lewej ręce w długości począwszy od drogi, która prowadzi od kościoła do
Białożewina, aż do rowu, który się ciągnie przy końcu ogrodów plebańskich i włościańskich, w szerokości zaś zwykłej u włościan tamecznych.
Sikora zaś daje probostwu rolę wraz z ogrodem, leżącą pomiędzy Stanisławem Desczką a Wojciechem Kabatem wieśniakami górskimi,
w długości od drogi z
Góry do
Łabiszyna aż do drogi ze
Żnina do
Bydgoszczy, w szerokości zaś zwykłej u tamecznych włościan. In
Zneyna feria II. proxima post dominicam Oculi. Testes: Thomas de
Strzampino decretorum doctor et s. theologie professor, Iacobus de
Dambno canonicus Gneznensis, Nicolaus de
Cuchari in
Maruschowo, Stanislaus de
Dzerzaszna in
Chroslino, rectores parochialium ecclesiarum, Grzimala de
Lipki ac Iasko de
Naprussowo heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1496.
Dokument Nr 699
1443. die 26. mensis Martii, Posnaniae.
Ioannes et Vincentius de Sobota fratres germani fratri suo Sandivogio per unam marcam singulis annis soluturos sese obligant.
R. Iohannes et Vincencius fratres germani de
Sobotha zobowiązują się imieniem własnem oraz imieniem brata swego Macieja, że bedą płacić bratu swemu Sędziwojowi, dopuki tenże
nie dostąpi beneficyum duchownego, rocznie każdy po jednej grzywnie wyjąwszy rok bieżący i przyszły. Wspomniany brat ich Maciej
ma do Wielkiejnocy układ ten potwierdzić. Nadto obiecują bracia dać Sędziwojowi konia wartości 5 grzywien i 5 złotych węgierskich.
Poznanie.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1443 - 1444.
Dokument Nr 700
1443. die 9. mensis Aprilis, in Kościan.
Creslaus de Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae venditionem civitatis Szmigiel et villarum Koszonowo, Popowo et Nowawieś
a Vladislao et Nicolao heredibus de Bnin factam, ratam esse iubet.
R. Crzeslaus de
Curoszwang castellanus Wisliciensis et capitaneus Maioris Polonie generalis wiadomo czyni, że stanąwszy przed nim Andrzej biskup poznański,
jako wuj rodzony, dalej Jan Bronikowski, Jan Nietąszkowski i Hanczel Rabaczyński jako bracia i stryjowcy Władysława i Mikołaja
synów ś.p. Mikołaja Ramsza ze
Szmigla, wreszcie ciż sami Władysław i Mikołaj wraz z matką Katarzyną, zważywszy na długi, jakie ojciec ich Mikołaj Ramsch był pozostawił,
sprzedali dobra swe, to jest miasto
Szmigiel z wsiami
Koszonowo, połową wsi
Popowo i wsią
Nowawieś braciom rodzonym Janowi, Piotrowi i Wojciechowi dziedzicom
Bnina, wujom swym rodzonym wraz z wszystkiemi prawami i przynależytościami za trzy tysiące grzywien szerokich groszy czeskich. Matka
ich Katarzyna ustępuje ze swym posagiem i wianem, jakie tam miała zapisane. In
Costan feria III. post dominicam Iudica me. Testes: Georgius Iarognewsky, Cristinus Schelewsky, Iohannes Wirzbyensky, Nicolaus Smogorzewsky,
Albertus Pampowsky, Stanislaus Wylczinsky.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta episcopalia d. a. 1458 - 1478.
Dokument Nr 701
1443. die 24. mensis Aprilis, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis praeposito de Góra decimam piscium de lacu maiori, inter Żnin, Wilczków et Góra sito,
restituit.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis, przywraca Bronisławowi proboszczowi wsi
Góra dziesięciny rybne w jeziorze większem pomiędzy
Żninem, Wilczkowem i
Górą leżącem, które był ś.p. Jarosław arcybiskup gnieźnieński probostwu zabrał, a w zamian mu mniejsze jezioro pod wsią
Pniewo leżące nadał. Probostwo zwraca teraz napowrót to jeziorko, a w zamian ma odbierać w wielkiem jeziorze dziesięciny ryb każdego
rodzaju po wielkim niewodzie arcybiskupim, nadto otrzymuje wolność łowienia tamże ryb siecią zwaną włok.
Gnezne feria IV. proxima post festum s. Adalberti m. Testes: Predwogius de
Grandi prepositus, Iohannes de
Czechel decanus, Iohannes de
Nyewesch archidiaconus, Iohannes de
Brzostkowo cantor, Andreas Miska scolasticus, Iohannes Furman custos, Iohannes cancellarius, Iaroslaus de
Conkolewo, Iohannes de
Rudzicza, Nicolaus de
Glamboczecz, Mathias Drya, Andreas Iaczkowski, Laskarius, Stanislaus de
Byelawi, Thomas de
Strampino, Luthko, Iohannes Falonis, Iacobus de
Dambno, Iarand, prelati et canonici Gneznenses.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acte d. a. 1496.
Dokument Nr 702
1443. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Borsae de Iwanice advocato de Chroślina construendi aggerem in fluvio Gośnica facultatem
tribuit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia ea, que homines in hoc labentis vite decursu factitant, litterarum
testimonio pro futurorum memoria assolent roborare, proinde, nos Vincencius Dei et apostolice Sedis gracia sancte ecclesie
Gneznensis archiepiscopus et primas, cunctis, quos presens complectitur etas et comprehendet futura, volumus fore notum, quomodo
animaduertentes fidelia obsequia nobilis Borsche de
Gywanicze, aduocati nostri in
Chroslina,1) nobis et ecclesie nostre multipliciter exhibita ac verisimiliter presumentes de futuris, adhuc per ipsum accuracius exhibendis,
sicque volentes pro meritis suis ipsum reddere consolatum, sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum, capituli nostri
Gneznensis, pariter et assensu, concessimus, donauimus, dedimus, indulsimus ac tenore presencium damus, concedimus, indulgemus
et donamus plenam et omnimodam facultatem prefato Borsche et suis successoribus legittimis aggerem super riuulo siue fluuio
dicto wlgariter
Gosznicza in silua
Blewo nunccupata et ex opposito suorum agrorum infra limites ville nostre
Chroslina situato, applicandum, erigendum, construendum et faciendum pro vna piscina tantum, ad longitudinem et latitudinem tantam,
quantam complecti aqua in ipsa piscina existens poterit; quodque eciam possit et valeat circa ipsam piscinam molendinum libere
et secure erigere, construere et parare ac eisdem sine alicuius hominis impedimento vti, frui perpetue et gaudere, nullipiam
tam de piscibus in prefata piscina, quam eciam de emolimentis dicti molendini respondendo, ac vendere, commutare et alienare
nostra et prefati capituli nostri ad id licencia et voluntate accedente. In cuius rei testimonium nostrum et dicti capituli
nostri sigilla maiora presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne in generali capitulo feria quinta proxima post festum
sancti Adalberti martiris et pontificis gloriosi, sub anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo tercio.
Presentibus ibidem venerabilibus et honorabilibus viris, dominis: Preduogio de
Grandi preposito, Iohanne de
Czechel decano, Iohanne de
Nyewesch archidiacono, Iohanne de
Brzostkowo cantore, Andrea Myska scolastico, Iohanne Furman custode, Iohanne cancellario, Iaroslao de
Kankolewo, Iohanne de
Rudzicza, Nicolao de
Glamboczecz, Mathia Dria, Andrea Iaczkowski, Laskario, Stanislao de
Byelawi, Thoma de
Strzampino, Iohanne de
Brzosthkowo, Luthkone, Iohanne Falonis, Nicolao de
Nyewesch, Iacobo de
Dambno et Iarando prelatis et canonicis ecclesie nostre Gneznensis tunc capitulariter congregatis.
(na zakładce) Transeat per manus Io. Pauli cancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 437), opatrzony był niegdy dwiema
pieczęciami, na grubych sznurach z pąsowego i fioletowego jedwabiu uwieszonych, z których po pierwszej tylko okrągła duża
skorupa wosku pozostała, po drugiej tylko sznurek.
Dokument Nr 703
1443. die 11. mensis Iunii, Budae.
Vladislai III. regis Poloniae et Hungariae ad Vincentium archiepiscopum Gnesnensem litterae de praepositura in Małogoszcz.
R. Vladislaus Hungarie, Polonie etc. rex, pisze do Wincentego arcybiskupa gnieźnieńskiego, że gdy po śmierci Mikołaja Corna,
plebana miasta
Małogoszczy, królowa Zofia nadała to miejsce Maciejowi z Niemojowic kapelanowi swemu i arcybiskup już był temuż udzielił inwestyturę,
król tego nie świadom, udzielił był prezentę na toż samo miejsce Woycikowi swemu kapelanowi. Dla zachowania jednak pokoju
król odstępuje od tejże prezenty i zezwala, aby Maciej przy probostwie małogojskiem się utrzymał. Dominus rex per se.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1443.
Dokument Nr 704
1443. die 11. mensis Iunii, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae, Hungariae etc. civibus Posnaniensibus aedificandi in civitate et suburbiis lapideas facultatem
tribuit.
R. Wladislaus Hungarie, Polonie, Dalmacie, Croacie etc. rex Litwanieque princeps supremus et heres Russie etc. na prośbę mieszczan
poznańskich, którzy na ciągłe zubożanie miasta i wycieńczanie skarbu królewskiego wskazują, pozwala na budowanie kamienic
i budowli na mieszkania ludzkie zdatnych, w miejscach oddawna własnością miasta będących, tak w mieście samem, jak na przedmieściach,
mianowicie nad rzeką
Wartą, która pod murami miasta płynie, tudzież
in prato, alias na blonyu civili, post cerdones alias za garbari iacente, około którego błonia prace już zostały rozpoczęte.
Dominus rex per magnificum Petrum de Szczekoczini, regni Polonie vicecancellarium. Bude feria III. ipso festo Penthecostes.
Oryginał pargaminowy przechowany w Archiwum miasta Poznania (N. 48), opatrzony jest małą pieczęcią królewską.
Dokument Nr 705
1443. die 11. mensis Iunii, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civibus Posnaniensibus redimendi viceadvocatiam Posnaniensem dat potestatem.
R. Wladislaus Hungarie, Polonie, Dalmacie, Croacie etc. rex Lituanieque princeps supremus et heres Russie etc. pozwala burmistrzowi
i rajcom miasta Poznania
ut ad augmentacionem thezaurorum nostrorum copiositatis efficiantur paraciores ostendantque diligenciores, wykupić
viceaduocaciam z rąk obecnego dzierżyciela; oprócz tego darowywa miastu 50 grzywien
super iam fata viceaduocacia alias na lanthwoythowsthwye tak długo, puki król ich od miasta napowrót nie wykupi. Bude feria III. ipso festo Penthecostes.
Dominus rex per magnificum Petrum de Szczekoczini regni Polonie vicecancellarium.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania pod N. 47, opatrzony małą pieczęcią królewską, na pasku pargaminowym
uwieszoną.
Dokument Nr 706
1443. die 4. mensis Iulii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium quoddam ab Andrea episcopo Posnaniensi hospitali in Stary Gostyń anno 1301. datum
transcribit.
R. Andreas episcopus Poznaniensis, potwierdza na prośbę Stanisława opata lubińskiego dokument, który wydał Andrzej biskup
poznański w r. 1301, VI kal. Novembris w Poznaniu, mocą którego dziesięciny snopowe ze wsi
Stary Gostyń, Daleszyn, Goła, Brzezie, Sthbino, Malowa i
Pożegowo szpitalowi w
Starym Gostyniu zostały przysądzone. Poznanie feria V. infra octauas bb. Petri et Pauli ap. Testes: Vyschota prepositus, Mathias Drya decanus,
Petrus cantor, Nicolaus custos, Slavnic canonicus, Nicolaus Prazmowski Srzemensis, Iohannes de
Drzewicza Varschouiensis archidiaconi, Nicolaus Czothczany officialis, Iohannes decanus Gneznensis, Nicolaus Lanthman, Hector, Nicolaus
de
Dobyeschewo, Iacobus de
Vigonowo, Iacobus de
Grandi, Iaroslaus de
Cancolewo, Iohannes Luthkonis de
Brzeszye, Iohannes de
Twardowo, Andreas Laskary, Iohannes Crakwicz, Thomas de
Coscziol, Miroslaus de
Bithin, Zbiluth de
Urbanowo, Stephanus de
Iardanowo, Nicolaus de
Obyezerze, Vladislaus de
Szarnowo prelati et canonici ecclesie Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta caus. d. a. 1538.
Dokument Nr 707
1443. die 4. mensis Iulii, Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium quoddam a Benedicto episcopo Posnaniensi monasterio Lubinensi anno 1243. datum,
transcribit.
R. Andreas episcopus Poznaniensis transumuje i potwierdza na prośbę Stanisława opata lubińskiego przywilej dany temuż klasztorowi
przez Benedykta biskupa poznańskiego w r. 1243 quarto Idus Octobris. In capitulo Poznaniensi feria V. infra octauas sancti
Petri. Testes: Wyschota prepositus, Mathias Drya decanus, Petrus cantor, Nicolaus custos, Slawnik cancellarius, Iacobus Praszmowsky
Sremensis, Iohannes de
Drzewicza Warschouiensis archidiaconi, Nicolaus Czoczani vicarius in spiritualibus et officialis, Iohannes decanus Gneznensis, Nicolaus
Lanthman, Hector, Nicolaus de
Dobieschowo, Iacobus de
Wigonowo, Iacobus de
Grandi, Iaroslaus de
Cankolewo, Iohannes Luthkonis de
Brzesze, Iohannes de
Twardowo, Andreas Lascary, Iohannes Rakwicz, Thomas de
Cosczol, Miroslaus de
Bithin, Stephanus de
Iardanowo, Sbiluth de
Urbanowo, Nicolaus de
Obyeszerze et Wladislaus de
Sarnowo. Transit per manus Slawnik cancellarij ecclesie Poznaniensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. E, 39) opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami,
które dziś osobno przechowane, są pieczęciami kapituły katedralnej poznańskiej.
Dokument Nr 708
1443. die 19. mensis Iulii, Posnaniae.
Iacobus de Wyganowo officialis Posnaniensis recenset dotem altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali Posnaniensi ad s.
Mariam Magdalenam.
R. Iacobus de
Wyganowo officialis Poznaniensis wiadomo czyni, że następujący mieszkańcy Poznania zobowiązali się płacić Mikołajowi Wedelskiemu ołtarzyście
ołtarza św. Michała i wszystkich Ewangielistów przy kościele parafialnym św. Maryi Magdaleny: sołtys wsi
Kokundorf 16 szkojców i 4 kwartniki
(quadrantes) z jednego łanu pola
Gay pod miastem; stara sołtysowa 8 szkojców i 2 kwartniki z 1/2 łanu; Michał Leff 8 szkojców i 2 kwartniki z 1/2 łanu; w
Jeżycach wdowa po Piotrze 16 szkojców i 4 kwartniki z 1/2 łanu, Paweł syn Dominika 8 szkojców i 2 kwartniki z 1/2 łanu,
in media villa Maciej Broda 16 szkojców i 4 kwartniki z jednego łanu; z ogrodów zwanych
Glinki Jakub Braber 13 szkojców; Michał Newnekker z ogrodu 14 szkojców, Maciej Poslin 20 gr. z ogrodu; z ogrodów na
Piaskach Marcin Kassaliczki 14 gr. Maciej z ogrodu 12 gr. i 10 gr. z innego ogrodu, Maciej Paczka jeden wiardunek z domu; w
Winiarach Jan Odroff 10 szkojców z ogrodu tamże, Jabramowa 6 groszy z ogrodu, Maciej Gradina 6 gr. Tomek Lantwoyth 2 gr. i 6 gr. z
innego ogrodu, Andrzej Padzewski 6 gr. Phanus Wros jeden wiardunek, Mikołaj Czamp trzy wiardunki, Wielkimul 9 szkojców. Wszystkie
te dochody zobowiązali się dawcy wypłacać pod karami kościelnemi i za zezwoleniem Wojciecha Diuitis mieszczanina poznańskiego,
który że dawniej był niektóre dochody tegoż ołtarza zagarnął, teraz je znowu napowrót oddaje. Oficiał bierze tę fundacyę pod
opiekę kościoła. Poznanie. Testes: magistri Thomas de
Zirniki, Albertus Brzerd, Mathias Pulthowsko, procuratores causarum, Iohannes de
Lubicz notarius consistorij Poznaniensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis acta d. a. 1578.
Dokument Nr 709
1443. die 28. mensis Iulii, in Uniejów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis unum canonicatum in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam instituit dotatque.
R. Vincencius archiepiscopus Gneznensis, wykonywa zamiar swego poprzednika, arcybiskupa Wojciecha Jastrzębca oraz biskupa
poznańskiego Stanisława Ciołka, uposażenia kościoła parafialnego w
Chełmicy i wyniesienia jego proboszczy na kanonikat w kościele kolegiackim PMaryi w Kaliszu. Nadaje zatem nowej tej kanonii wieś
Popowo pod
Stawem i 12 grzywien z cła zwanego ołobockie, które miasto Kalisz jest obecnie winne, a z którego na przyszłość ma rocznie 3 grzywny
wypłacać, dalej wiardunki stołu arcybiskupiego z
Warszówki i dziesięciny snopowe ze wsi
Bronczino, Czechorii, Ponyathowo, Gluchowo, Zakrzewo i
Ossyakowo, oraz z folwarku
Stobno, dziesięciny pieniężne z
Kwiatkowa, Lewkowa, Czekanowa i
Miedzianowa za Kaliszem, a meszne ze wsi
Chełmicy, Takomyśla, Woli, Stobna, Saczyna, Szal. Prawo patronatu zachowuje się biskupom poznańskim, jak przedtem. In
Unyeow. Testes: Slawnik archidiaconus Unyeouiensis et canonicus Gneznensis, Martinus de
Tharnow Velunensis canonicus, Paulus in
Raysko, Stanislaus Milen in
Chroslino et Iohannes in
Borzyslawicze rectores ecclesiarum. Nicolaus de
Kyelkowicze baccalaureus in decretis, cancellarius curie archiepiscopalis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta d. a. 1447.
Dokument Nr 710
1443. die 30. mensis Iulii, in Kłeck.
Ioannis canonici Crusviciensis et Ioannis rectoris ecclesiae de Pomorzany litterae ad Nicolaum de Kalisz officialem Gnesnensem
de decima manipulari de villis Czechy et Przebroda.
R. Iohannes canonicus Cruschwiciensis et in
Slawno ac Iohannes in
Pomarzany ecclesiarum rectores, piszą do Mikołaja z Kalisza oficyała gnieźnieńskiego, że na rozkaz jego oglądali dziesięciny snopowe
ze wsi
Czechy i
Przebroda, które Swiętosław pleban miasta
Kłecka na budowę swego kościoła był darował, i takowe na 5 grzywien ocenili, na co się także szlachetny Maciej Mychaleczsky i Andrzej
wójt Kłecka
(vitrici) zgodzili; Markowi zaś kupującemu te dziesięciny nakazali na św. Michał zapłacić dwie, a na św. Jadwigę trzy grzywny. Nieobecnym
był szlachetny Bernard dziedzic
Rogalina, lubo był kilkakrotnie do narady wzywany.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1443.
Dokument Nr 711
1443. die 28. mensis Septembris, in Ciążym.
Andreas episcopus Posnaniensis legatum Hedvigis viduae Petri Goldnar ecclesiae Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam factum,
ratum esse iubet.
R. Andreas episcopus Posnaniensis potwierdza i bierze pod opiekę prawa kościelnego zapis Jadwigi wdowy po Piotrze Goldnar
oraz jej dzieci wraz z ich opiekunem Mikołajem Klinknerem. Zapis ten wynosi 1/2 miary mąki pszennej i 8 szkojców rocznego
czynszu na młynie
Wysokie koło, leżącym pod wsią
Winiary na prawo od drogi do
Szamotuł wiodącej, obok ogrodów Tomala i Andrzeja. Dochód ten ma pobierać Mikołaj Lanthmann proboszcz u św. Maryi Magdaleny, a po
nim jego następcy i za to mają co czwartek śpiewać msze na cześć Bożego Ciała. In
Czanzim sabato in vigilia s. Michaelis archangeli.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1462.
W archiwum miasta Poznania znajdują się pod N. 50 i N. 50a dwa oryginały pargaminowe powyższego dokumentu, z których jeden
opatrzony pieczęcią biskupa Andrzeja, z herbem Łodzia.
Dokument Nr 712
1443. die 12. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus de Male capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem de Pniewy capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis III marcas
annuas XXXVI marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Albertus de
Male, palatinus Lanciciensis, regie magestatis locumtenens et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quomodo ad nostram aliorumque eiusdem terre veniens presenciam nobilium,
strenuus dominus Iohannes de
Pnewy, non compulsus, non coactus, nec aliquo errore deuio seductus, quinimmo sanus mente et corpore existens, vsus amicorum suorum
consilio et matura deliberacione prehabita, in et super oppido suo
Pnewy1) et villa ibidem ante oppidum
Pnewy sita, in districtu Poznaniensi, tres marcas census annui mediorum grossorum, super festum Natiuitatis Christi singulis annis
soluendas, pro triginta marcis et sex marcis mediorum grossorum monete Cracouiensis, numeri Polonicalis consweti, videlicet
quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, titulo et spe reempcionis alias na
widerkw venerabilibus et honorabilibus viris, toti capitulo ecclesie Poznaniensis, prelatis et canonicis et ipsorum successoribus
vendidit et coram nobis iuxta terre conswetudinem rite et racionabiliter in perpetuum resignauit, per ipsos prelatos et canonicos
totumque capitulum ecclesie [ipsius] habendum, tenendum, leuandum, tollendum, et in vsus suos meliores couertendum ac iuxta
cursum terrestrem possidendum. Harum quibus testimonio literarum sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie
feria tercia in crastino sancti Martini confessoris et pontificis, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo tercio.
Presentibus magnificis et nobilibus: Petro Scora de
Gay iudice Poznaniensi, Michaele Ronczski commendatore sancti Iohannis ....... Vincencio Czurilo de
Byelawi, Ianussio Chochoski subpincerna Calisiensi, Sandiwogio Goss .......... loski et Iohanne de
Czekranowo, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, mocno zniszczony, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej. Po pieczęci pozostał sznur
z blado różowego jedwabnego pasma.
Dokument Nr 713
1443. die 11. mensis Decembris, in Kościan.
Abraham de Kiebłowo lacum Chatucze Hermanno abbati de Obra CL marcis vendit.
Actum in
Costan feria quarta proxima post festum Concepcionis beate virginis Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo tercio,
presentibus nobilibus: Gasparo in
Dambrowa herede, Henrico Cotwicz de Maiori
Nalek, de
Dargowa, Nicolao de
Parinczewo burgrabio Costensi, veniens ad nostram aliorumque eiusdem terre nobilium presenciam, nobilis Abraham de
Kieblowo, sanus mente et corpore existens, vsus suo amicorumque suorum salubri consilio ac matura intra se deliberacione prehabita,
in et super totam hereditatem suam, lacus
Chatucze dicti, in districtu Costensi siti, cum omni iure et dominio, prout solus habuit, tenuit et possedit, tantum excipiendo et
reseruando sibi et suis hominibus de
Kieblowo in eodem lacu piscaturam retibus manualibus et paruis:
reczyce, stepy et sportis alias
koszmi, gulgustris et hamis, pro centum marcis cum quinquaginta marcis mediorum grossorum monete Cracouiensis titulo ac foro reempcionis
alias na
wyderkauff, venerando viro, domino Hermano abbati in
Obra cum toto suo conuentu habendam, tenendam, vtifruendam et iuxta terre consuetudinem possidendam et generaliter in vsus suos
beneplacitos conuertendam, vendidit et coram nobis in perpetuum resignaut.
Jestto właściwie nie przywilej, lecz zapiska z ksiąg sądowych Wojciecha Malskiego wojewody łęczyckiego a starosty jenerała
wielkopolskiego, wydana przez Łukasza z Górki kasztelana poznańskiego a starostę wielkopolskiego w r. 1525. Liber privilegiorum
monasterii de Obra z r. 1620, str. 93.
Dokument Nr 714
1443. die 24. mensis Decembris, Posnaniae.
Nicolaus Stroszberk civis Posnaniensis uxori suae Barbarae CC marcas ratione dotis confert.
R. Albertus de
Male palatinus Lanciciensis, regie maiestatis locumtenens et capitaneus Maioris Polonie generalis, poświadcza, że Mikołaj Stroszberk
mieszczanin poznański 200 grzywien groszy szerokich praskich, które był sobie zastrzegł na swej wsi
Lubonia, leżącej na drodze wiodącej do
Kościana, w pobliżu miasta Poznania, żonie swej Barbarze
racione dotis alias wyana darował. Poznanie feria III. in vigilia Natiuitatis Domini. Testes: Nicolaus Zaleszky proconsul Poznaniensis, Eustachius de
Swekothky, Iohannes de
Milaczewo, Nicolaus de
Corithkowo, Stanislaus de
Rogoszno et Iohannes de
Czekanowo.
Oryginał pargaminowy przechowany w archiwum miasta Poznania pod N. 49, opatrzony jest dwustronną pieczęcią starosty Malskiego
z herbem Nałęcz.
Dokument Nr 715
1444. die 2. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Albertus de Dziecmiarki Iaroslao Kąkolewski canonico Vratislaviensi, Gnesnensi et Posnaniensi III marcas annuas XLV marcis
vendit.
R. Albertus de
Male palatinus Lanciciensis, regie maiestatis locumtenens et capitaneus Maioris Polonie generalis, wiadomo czyni, że stanąwszy
w obec niego i innej szlachty Wojciech z
Dziecmiarek zobowiązał się wypłacać 3 grzywny groszy średnich rocznego czynszu z tejże wsi, położonej w powiecie gnieźnieńskim, Jarosławowi
Kąkolewskiemu, kanonikowi wrocławskiemu, gnieźnieńskiemu i poznańskiemu za sumę 45 grzywien takichże groszy, które był wziął
na wyderkaf od tegoż kanonika. Czynsz ten zaś darował Jarosław dożywotnie Małgorzacie ksieni klasztoru gnieźnieńskiego, po
której śmierci mają go pobierać siostry tegoż klasztoru Katarzyna z
Zagajewa i siostra jego Elźbieta, a po śmierci wszystkich trzech, każda ksieni na rzecz swego klasztoru. Gnezne feria V. in crastino
Circumcisionis Domini. Testes: Nicolaus de
Zagayewo, Iohannes de
Labyschyno, Martinus de
Myelno, Swanthoslaus de
Myslanczino, Iohannes de
Mylaczewo, Nicolaus de
Corythkowo heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta d. a. 1465.
Dokument Nr 716
1444. die 14. mensis Ianuarii, in Wieluń.
Ioannes Długosz de Czyrmice altare ad ss. Petrum et Paulum in ecclesia parochiali de Brzeźnica erigit dotatque.
R. Iohannes Dlugosch heres in
Czirmycze wznosi i funduje w kościele parafialnym śś. Jana Chrzciciela i Wawrzyńca w
Brzeźnicy ołtarz na cześć śś. Piotra i Pawła ap. Doroty i Barbary, Marcina i Mikołaja ww. na którego utrzymanie zapisuje 5 grzywien
monety pospolitej liczby polskiej rocznego czynszu na swej wsi
Czirmycze. Pieniądze te ma sołtys zbierać i na św. Marcin oddawać ołtarzyście. Gdyby zaś dzieci Długosza chciały po jego śmierci czynsz
z
Czyrmicy skupić, wtedy mają równy czynsz na innem jakiem miejscu ulokować. Na pierwszego ołtarzystę wybiera tenże Jan Długosz Wojciecha
z
Cyelcze, dyakona gnieźnieńskiego, po nim zaś mają jego spadkobiercy posiadać prawo prezenty. In domo fratrum s. Augustini in
Wyelun w obec sądu ziemskiego, na którym zasiadali Wiktor de
Sdrzganye sędzia wieluński, Andrzej z
Rudy podsędek i Marcisz z
Niemierzyna. Testes: Vincencius Tharnowsky subiudex Syradiensis, Ianussius de
Byala, Bernhardus de
Brnoczycze, Thomas de
Czaskowycze.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1459.
Dokument Nr 717
1444. die 5. mensis Aprilis, in Wągrowiec.
Adam de Stare Adolpho abbati monasterii de Wągrowiec pro Ioanne de Czerlejno et Laskownica X marcas fideiubet.
R. Adam heres in
Stare poręcza Adolfowi opatowi wągrowieckiemu za Jana dziedzica z
Laskownicy sumę 10 grzywien groszy średnich szerokich za dziesięciny zabrane przez tegoż Jana ze wsi
Czerlejno i
Laskownica. Z tych 10 grzywien obowiązuje się Jan zapłacić 5 grzywien na św. Marcin, a drugich 5 na Boże Narodzenie w groszach średnich,
to jest sumę, jaką byli ustanowili jako pośrednicy Jan ze
Strzelce i Jan z
Jaktorowa dziedzice pod karą 100 złotych węgierskich dobrej wagi i czystego złota; czego gdyby nie dotrzymał, wtenczas Adam jako poręczyciel
owe 100 złotych ma złożyć. Również poręcza Adam za Jana pod tążsamą karą, iż tenże nie będzie w niczem opata i klasztoru szkodował,
ani nadal dziesięcin z
Laskownicy zabierał, sam zaś obiecuje na to wszystko w księgach konsystorskich się zapisać. In
Wangrowyecz die dominica Domine ne longe.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1444.
Dokument Nr 718
1444. die 17. mensis Aprilis, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civibus civitatis Posnaniensis eligendi proconsulem et consules intra sex annos
dat potestatem.
Wladislaus Dei gracia Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie etc. rex Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus
tenore presencium vniuersis, quibus expedit, quomodo acclinati instantissimis precibus famosorum ciuium ciuitatis nostre Poznaniensis
et cupientes eos propter eorum grata merita, quibus nostre maiestati complacuerunt et aucto fidelitatis studio in posterum
poterint complacere ex causa intestini ciuitatis nostre eiusdem inter se mutuo discidij euitandi et caritatis inter eos augmentande,
eleccionem proconsulis et consulatus, que ad nostram legittime pertinet maiestatem, graciose condonare ipsis taliter, ut premittitur,
talem in ea re concedimus, damus et presentibus donamus infra hinc et a festo s. Michaelis archangeli proxime venturo incipiendo
per decursum sex annorum continuo se sequencium facultatem, quod scabini et iurati ciuitatis prefate, pro tempore existentes,
quibus posicio ciuitatis et condicio personarum melius cognita sunt, quam nostris capitaneis, ita tamen, quod ante festum
s. Michaelis una septimana octo personas Deo et nostre maiestati fideles et idoneas ac comuni bono valentes in consulatum
eligant, prestito tamen prius per eos scabinos et iuratos in pretorio eiusdem nostre ciuitatis Poznaniensis corporali iuramento,
quod non valentes causa consangwineitatis, amicicie, fauoris vel amoris vel discordie dimittant, sed viros idoneos, maturi
consilij, qui pro augmento ciuitatis nostre consulere fideliter possint atque scirent, eosque sic electos vocato ipsorum capitaneo
aut ipsius vicesgerente, pro tempore existenti, ad pretorium, coram ipso, tamquam personam nostram regiam represen tante,
presentent et grates cum honore debito impendant, coram quo eciam ipsi electi consules iuramentum corporale prestabunt, quod
fidelitatem nobis in omnibus seruare bonumque comune ciuitatis nostre predicte cum augmento eiusdem fideliter procurare tenebuntur
et debebunt. Si vero capitaneus aut eius vicesgerens in sui renitencia nollet in ipsorum eleccionem, taliter per ipsos factam
consentire, nichilominus tamen ciues nostri predicti in eleccione huiusmodi remaneant et persistant, acsi super inde consensum
ipsius capitanei plenum habuissent. Interea, quia certis intelliximus relatibus, quomodo ex hac racione, quod proconsul in
regimine suo per decursum integri anni permanebat, multa male, que fuerunt causa destruccionis ciuitatis illius agebantur,
nam per eos varie alijs conuicinis tum ex odio diu concepto, tum in complacencia amicorum iniusticie, spolia, discordie et
negligencie in augmentacione fructuum et prouentuum ciuitatis commitebantur et fiebant, pro tanto, ne premissa ammodo commitantur,
instituimus dictam nostram donacionem sex annorum, vt quilibet predictorum consulum suam sit proconsul septimanam, alternatim
qualibet septimana alter eorum ordine ad decursum anni, iuxta ciuitatis nostre Cracouiensis consuetudinem atque morem. Dantes
ipsis proconsuli et consulibus, sic, vt premittitur, electis, omnes actus et ordines faciendi secundum diu seruatam et meliorem
consuetudinem, acsi per nos aut nostrum capitaneum ad hoc forent electi, omnimodam facultatem, vt si nostra talis donacio
infra dictos sex annos nobis et comuni bono illius ciuitatis fuerit utilis et comodosa, ipsam eisdem ad futura tempora confirmabimus
obseruandam. Premissa donamus non obstantibus litteris nostris in contrarium datis aut dandis. In cuius rei euidens testimonium
sigillum nostrum presentibus est subappensum. Actum et datum Bude feria sexta proxima post dies Pasche, anno Domini millesimo
quadringentesimo quadragesimo quarto.
Oryginał pargaminowy, opatrzony małą pieczęcią królewską, zawieszoną na pasku pargaminowym, przechowany w Archiwum miasta
Poznania pod N. 54.
Dokument Nr 719
1444. die 17. mensis Aprilis, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae cives Posnanienses a foraliis liberos facit et immunes.
R. Wladislaus Polonie, Hungarie etc. rex etc. uwalnia przybywających w dnie targowe do Poznania od opłaty targowego, które
starostowie wielkopolscy wbrew starym przywilejom miasta, sobie przedłożonym, dla zamku pobierali, ponieważ takowe więcej
miastu szkody, niż skarbowi korzyści przynosiło. Bude feria VI. proxima post diem sancte Paschce. Relacio magnifici Petri
de
Sczekocziny regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, opatrzony małą pieczęcią królewską, przechowany w Archiwum miasta Poznania pod N. 53.
Dokument Nr 720
1444. die 18. mensis Aprilis, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae, Hungariae etc. ratum facit privilegium a Premislio II. duce Poloniae civibus Posnaniensibus
anno 1292. impertitum.
R. Wladislaus Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie rex, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie,
supremus princeps Lithwanie et Pomeranie, Russieque dominus et heres, potwierdza na prośbę Jana Fawko, rajcy poznańskiego,
przywileje, które wydali na sołtystwo w Jerzycach Przemysł II w r. 1292 i Wierzbięta starosta wielkopolski w r. 1352. Bude
sabbato ante Conductum Pasche. Testes: Simon de Rozgon Agriensis, Iohannes Varadiensis episcopi, Laurencius de Edewar regni
Hungarie palatinus, Nicolaus de Wilak, Iohannes de Hunyad palatin. Transiluanien. Petrus de
Schamotuli et Paulus de
Szenno. Datum per manus Iohannis de
Conyeczpole cancellarij et Petri de
Sczekocziny vicecancellarij regni Polonie. Ad relacionem eiusdem magnifici Petri de
Sczekocziny regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania pod N. 52. Pieczęci brak, pozostał tylko sznur jedwabny po niej.
Dokument Nr 721
1444. die 19. mensis Aprilis, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civitati Posnaniensi L marcas ex viceadvocatia Posnaniensi donat.
R. Wladislaus Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie etc. rex Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. darowywa miastu
Poznaniowi 50 grzywien zwykłej monety, które miał
in et super viceaduocacia alias lanthwoythowstwye tamże, któreto
lanthwoythowstwo miastu z rąk Naramowskiego wykupić pozwolił, aby się tem bardziej do wzmocnienia murów i fortyfikacyj swoich przykładało.
Gdyby królowie mieli miastu spłacić owych 50 grzywien, natenczas wójtostwo ma wrócić do korony. Bude die dominico Conductus
Pasche. Relacio magnifici Petri de
Sczekocziny, regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, opatrzony małą pieczęcią, przechowany w Archiwum miasta Poznania pod N. 51.
Dokument Nr 722
1444. die 19. mensis Aprilis, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ne marcatores Posnanienses cum mercibus eorum itineribus insolitis pergere
cogant.
R. Wladislaus rex Polonie etc. pisze do Wojciecha Malskiego zastępcy swego w królestwie polskiem a starosty generała wielkopolskiego
i wszystkich władz także do burgrabiów zamków i do władz miejskich, dozorców mostów i przewozów i wszystkich mieszkańców Wielkiej
Polski, iż mieszkańcy Poznania się skarżyli, że gdy z towarami i interesami udają się do Gdańka przez
Nakło i
Tucholę, do Warszawy przez
Słupcę, Kleczew, Kłodawę, Kutno i
Łowicz, natenczas niektórzy mieszkańcy i dzierżawcy dóbr zmuszają ich jeździć niezwykłemi drogami, aby w ten sposób ściągać z nich
nadzwyczajne cła, i że ich do tego przez aresztowanie towarów znaglają. Rozkazuje zatem król, aby się te nadużycia więcej
nie powtarzały. Bude die dominico Conductus Pasche.
Z oryginalnego transumptu króla Zygmunta Augusta z r. 1549, przechowanego w Archiwum miasta Poznania pod N. 235.
Dokument Nr 723
1444. die 29. mensis Aprilis, Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis enucleat officia altaristae altaris in ecclesia parochiali in Brzeźnica a Ioanne Długosz
erecti.
R. Wincencius archiepiscopus Gneznensis, na prośbę Wojciecha de
Czyelcze transumuje przywilej erekcyjny ołtarza w kościele parafialnym w
Brzeźnicy przez Jana Długosza w tymże roku wydany i potwierdza na ołtarzystę prezentowanego tamże Wojciecha, którego proboszcz miejscowy
na tę godność wprowadzi. Przy tym ołtarzu ma ołtarzysta tygodniowo odprawiać dwie msze, mianowicie w poniedziałki za umarłych
a w soboty do NPMaryi, dodając kolekty za fundatora i kollatorów. Testes: Nicolaus de Calis decretorum doctor, officialis
Gneznensis, Iacobus Coth de
Dambno canonicus Gneznensis, Dobrogost de
Schamothuli Poznaniensis, Iohannes Scharleysky Iuniuladislauiensis castellani, Nicolaus de
Kyelkowycze baccalaureus in decretis, cancellarius curie archiepiscopalis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1459.
Dokument Nr 724
1444. die 10. mensis Iunii, Budae.
Vladislaus III. rex Poloniae Vincentio archiepiscopo Gnesnensi in castris Łowicz et Uniejów tempore expeditionis bellicae
duas personas nobiles relinquendi dat potestatem.
Wladislaus Dei gracia Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie etc. rex, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus
tenore presencium, vniuersis, quibus expedit, quomodo cupientes, ut castra
Llowicz et
Wnyeow reuerendissimi in Christo patris, dominj Vincencij sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi et primatis, sincere nobis dilecti
et ecclesie sue paternitatis predicte tempore expedicionis generalis regni nostri Polonie a futuris periculis et quibusuis
invasionibus debite conseruarentur, vnde ex nostra certa sciencia prefato domino archiepiscopo duas personas idoneas videlicet
et nobiles tociens, quociens vniuersitatem terrigenarum nostrarum contra quoscumque emulos regni nostri Polonie progressum
expedicionis facere contigerit particulariter vel vniuersaliter, videlicet vnam personam in castro
Llouicz, alteram vero in
Wneyow relinquendi et statuendi omnimodam damus et tenore presencium ad nostrum duntaxat in regnum Polonie regressum felicem concedimus
facultatem et liberos pronunciamus per presentes, nec volumus, ut pro eisdem per pallatinos, capitaneos et quosuis alios officiales
nostros quouismodo impedirentur. In cuius rej testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum Bude feria
quarta in vigilia sacratissimi Corporis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1477, fol. 6 v.
Dokument Nr 725
1444. die 21. mensis Iunii, in Kalisz.
Nicolaus de Biskupice censum annuum unius marcae cum octo scotis altari ad Corpus Christi in ecclesia collegiata Calissiensi
XX marcis vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Albertus de
Male palatinus Lanciciensis, locumtenens regie maiestatis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quomodo ad nostram aliorumque eiusdem terre nobilium veniens presenciam
nobilis Nicolaus de
Biszkupicze, non compulsus, non coactus, nec aliquo errore deuio seductus, immo sanus mente pariter et corpore existens, et matura deliberacione
prehabita, in et super quatuor mansis agrorum scultecie sue in villa
Jedlcze, in districtu Calisiensi sita, vnam marcam cum octo scotis monete in regno currentis, numeri vero Polonicalis consueti, videlicet
quadraginta octo grossos in marcam computando, census annui pro altari in ecclesia collegiata sancte Marie in
Calisch, tituli Corporis Christi et sancte Anne fundati et erecti, singulis annis ad festum Natiuitatis Cristi per prefatum Nicolaum
et successores suos soluendi, pro viginti marcis mediorum grossorum monete et numeri prescriptorum, titulo et foro reempcionis
alias na
wederkow vendidit et coram nobis rite et racionabiliter iuxta terre consuetudinem in perpetuum resignauit, per eundem altaristam pro
tempore existentem, tenendum, habendum, vtifruendum, leuandum, possidendum et in vsus suos, prout sibi et alijs altaristis
melius et vtilius videbitur expedire, conuertendum; casu vero, quo idem dominus Nicolaus aut successores sui dictum censum
in aliquo termino prescripto non soluerit aut soluere non curauerit, extunc idem altarista pro tempore existens, arestam alias
czanga (a) burgrabio castri, qui tunc fuerit pro tempore, vigore eiusdem littere petet et impetrabit, ad quod se ibidem submisit
sponte et obligauit. Harum quibus sigilla nostra presentibus sunt appensa testimonio litterarum. Actum et datum in
Calisch feria sexta in crastino Corporis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto. Presentibus dominis:
Andrea Sicacz de
Pothcocze, iudice castri Calisiensis, Iohanne de
Scudla, Iohanne de
Lopenno, burgrabio Calisiensi, Iohanne de
Cotharzin, Iohanne de
Czekanowo et Iohanne de
Rogaschicze testibus circa premissa.
Oryginał pargaminowy przechowany w Archiwum kollegiaty kaliskiej. Po pieczęci sznurek tylko pozostał.
Dokument Nr 726
1444. die 27. mensis Iunii, Posnaniae.
Iudicum quorundam decretum, inter Barthossium molendinatorem et Albertum altaristam altaris cuiusdam in ecclesia parochiali
ad s. Mariam Magdalenam de censu annuo II marcarum litem dirimens.
R. Iacobus de
Vyganowo canonicus et vicarius in spiritualibus Poznaniensis potwierdza ugodę pomiędzy Bartoszem młynarzem z młyna
Bogdanka w Poznaniu a Wojciechem plebanem w
Kiekrzu i ołtarzystą ołtarza Wniebowzięcia NPMaryi w kościele parafialnym św. Maryi Magdaleny o płacenie 2 grzywien rocznego czynszu
za 24 grzywien, które zapisane są na tymże młynie, zawartą przez Mikołaja z
Soboty kustosza poznańskiego i szlachetnego Mroczka z
Rokitnicy jako polubownych sędziów. Ta sprawa toczyła się już w sądach duchownych; a ponieważ Bartosz już od trzech lat czynszu wspomnianego
płacić się wzbraniał i znajduje się obecnie w stanie ekskomuniki, sędziowie wydają wyrok, że Bartosz i jego spadkobiercy mają
nadal wspomnianym ołtarzystom wypłacać roczny czynsz 2 grzywien polskiej monety nie przebieranej
(non cribrate), dopuki długu 24 grzywien nie skupią. Testes: Stephanus Chibsky rector ecclesie in
Rogoszno, Vincencius Sadowski, Iohannes Chibsky.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta d. a. 1467.
Dokument Nr 727
1444. die 29. mensis Iunii, in Sempolno.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis praepositis de Góra et Gać mandat, ut Thomam filium Vissotae de Wola in praeposituram
ecclesiae de Chlewo introducant.
R. Vincencius archiepiscopus Gnesnensis, pisze do proboszczów w
Górze i
Gaci: ponieważ kościół parafialny we wsi
Chlewo przez ustąpienie księdza Jana obecnie wakuje, o któregoto kościoła patronat długi spór się był toczył pomiędzy szlachetnymi
Szymonem, Bieniaszem, Andrzejem, synami Trojana z
Chlewa, Piotrem i Michałem, synami Mojka, Swiechną z
Trojanowa, córką Wyszoty z
Chlewa i
Woli dziedzicami i Tomaszem synem Wyszoty z
Woli, mianuje zatem ostatniego proboszczem w
Chlewie na prezentę wspomnianych patronów i kollatorów; proboszczom zaś w
Górze i
Gaci poleca, aby go na plebanią wprowadzili. In
Sampolno.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1464.
Dokument Nr 728
1444. die 9. mensis Iulii, Posnaniae.
Consules civitatis Posnaniensis recensent dotem altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam.
R. Nicolaus Zaleski proconsul, Iohannes Fawko, Nicolaus Naramowski, Andreas Czewschlar, Nicolaus senior Strozberch, Paulus
Gros et Laurencius de
Koronowo, consules ciuitatis Poznaniensis oświadczają, że w obecności ich i ławników ich wsi
Winiary, to jest Jana Hinczkowicza, Mikołaja Czampa, Piotra Sławka i Wawrzyńca, w sądzie zagajonym, w którym prezydował Piotr sołtys
tejże wsi, następujący mieszkańcy zobowiązali się płacić na rzecz ołtarza św. Michała i ww. Ewangielistów w kościele parafialnym
św. Maryi Magdaleny w Poznaniu, pewne wieczyste czynsze z swych posiadłości, mianowicie Ian Hodorff z
Winiar, z pola pomiędzy Janem Naramowskim a Stefanem rycerzem 20 gr. Jerzy kuśnierz 6 gr. z ogrodu obok Zebranowa Losmana, Agnieszka
Zebranowa z ogrodu pomiędzy Rostwarami a Thomalem 6 gr. Tomal 8 gr. z ogrodów, mianowicie 2 gr. z jednego obok Gazdziny a
6 gr. z drugiego obok Stanisława, Andrzej Muszczek 6 gr. z ogrodu pomiędzy Floryanem a swym drugim ogrodem, Mros 1 wiardunek
z ogrodu obok Gąsiorka i pola Bartłomieja Czampa, Mikołaj Czamp trzy wiardunki z ogrodu obok Wawrzyńca i Jakuba Parczka, Mikołaj
Wielki Frank 9 szkojców z ogrodu pomiędzy Tomalem a Tomaszem Lizibabą. Czynsze te zobowiązują się ciż sami płacić corocznie
Mikołajowi Wedelskiemu ołtarzyście wspomnianego ołtarza, którego patronem jest obecnie Jan Wedelski miecznik poznański a starosta
zamków
Drachim i
Wałcz, kupiwszy to prawo patronatu od Wojciecha Divesa. Feria V. ante Margarethe.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1578.
Dokument Nr 729
1444. die 17. mensis Iulii.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae cives de Wschowa per totum regnum Poloniae a foralibus liberos facit et immunes.
Wladislaus Dei gracia Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie etc. rex, Lithuaniae princeps supremus et heres Russie etc. significamus
tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quia nos considerando ciuitatem nostram Wschouensem, in metis regni nostri positam,
a suis cometaneis iam rapinis, iam spolijs, alijsque oppressionibus, vt plerumque, adeo molestari, cuius ciuitatis volentes
condicionem facere meliorem, vt incole et ciues ipsius tum armis, tum murris, vallo, tum eciam fossatorum preparamentis eo
liberius intendere possint, ciuibus, mercatoribus, vectoribus et salisductoribus in ipsa ciuitate Wschouensi existentibus,
ab omnibus solucionibus theoloneorum, foralium alias
targowe per vniuersum regnum nostrum Polonie, quocumque ipsos cum rebus et mercancijs diuerti contingerit, omnimodam dedimus, contulimus,
damus et conferimus libertatem ad nostrum dumtaxat in regnum Polonie aduentum. Quocirca vobis omnibus et singulis capitaneis,
burgrabijs, tenutarijs, ciuibus, theolonatoribus, poncium, passuum custodibus, ad quos presentes nostre littere peruenerint,
precipimus seriose et mandamus, quatenus dictos mercatores, vectores et salisductores per ciuitates, loca, passus, pontes
et dominia transire et proficisci, res et mercancias ipsorum vendere et emere permittatis et permitti faciatis absque prefati
theolonei et foralium solucionibus (et) exaccionibus. Perficiatis, ne in rebus et mercancijs ipsorum aliquod dampnum percipiant
vel grauamen. Harum quibus sigillum nostrum presentibus est appensum testimonio literarum. Datum feria sexta ipsa die beati
Alexij, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII wieku, str. 41 (Archiwum rządowe w Poznaniu).
Dokument Nr 730
1444. die 17. mensis Iulii, Posnaniae.
In iudicio bannito Posnaniensi Albertus dictus Dives Nicolao Wedelski altaristae altaris ad s. Michaelem in ecclesia paroch.
ad s. Mariam Magdalenam III marcas annuas vendit.
R. Nicolaus Zaleski proconsul, Iohannes Fawko, Nicolaus Naramowski, Andreas Czewschlar, Nicolaus senior Strozberg, Paulus
Grosch et Laurencius, consules ciuitatis Poznaniensis, poświadczają, że w obecności ich tudzież ławników miasta Jana Kliza,
Piotra Czeffnara, Henryka Crapicza, Mikołaja Czepela, Mikołaja Gocza i Jana Naramowskiego, na sądzie zagajonym Wojciech zwany
Dives sprzedał Mikołajowi Wedelskiemu ołtarzyście ołtarza św. Michała i ww. Ewangielistów w kościele parafialnym św. Maryi
Magdaleny roczny czynsz trzech grzywien na dziedzinie
Gay alias Okrangliecz, mającej 5 łanów, leżących za kościołem św. Marcina pomiędzy polami miejskiemi i polami wsi
Gorczyn i
Jeżyce a wielką drogą frankfurcką; oprócz tego jednę grzywnę na domach i ogrodach na
Piaskach a najpierw na ogrodzie Marcina Kasalickiego obok Andrzeja niegdyś czeladnika
(familiaris) miasta Poznania, dalej na ogrodzie Macieja za ogrodem Bema 14 gr. na polach Macieja z Piotrowa leżących obok Kasalickiego
1 wiardunek, na drugim ogrodzie tegoż obok Gluska 10 groszy, na polach Rączka pomiędzy Andrzejem złotnikiem a Costarem 1 wiardunek.
Feria VI. post festum s. Margarethe.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta d. a. 1578.
Dokument Nr 731
1444. die 17. mensis Iulii, Posnaniae.
In iudicio bannito Posnaniensi Nicolaus carnifex Conrado civi Posnaniensi XVIII marcas mutuatas soluturum sese obligat.
R. Nicolaus Zalesky proconsul, Iohannes Faffko, Nicolaus Naramowsky, Andreas Czenszlar, Nicolaus Strozberg senior, Paulus
Cross, Wawrzynyecz, consules ciuitatis Poznaniensis, oświadczają, że w sądzie zagajonym, któremu przewodniczył Kaspar Lanthman
wójt miasta, a w którym zasiadali także ławnicy Jan Cliza, Hanko Slecz, Jan Czepel, Piotr Czeuchnar, Henryk Crappycz, Mikołaj
Czepel, Mikołaj Gocz, Jan Naramowsky stanąwszy Mikołaj rzeźnik pożyczył od Konrada mieszczanina poznańskiego 18 grzywien zwykłej
monety na dom swój, leżący przed bramą wrocławską pomiędzy domem zwanym
kutteloff a domem Macieja kołodzieja. Zobowiązał się za to płacić wspomnianemu Konradowi 11/2 grzywny rocznie, a po jego śmierci synowi
jego Janowi klerykowi, a to aż do wykupu. Feria VI. post festum s. Margarethe.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta d. a. 1457.
Dokument Nr 732
1444. die 16. mensis Augusti, in Lubin.
Stephanus abbas Lubinensis renovat scultetis de Sczodrochowo privilegium de anno 1358.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Ne error obliuionis sub tempore gestis imposterum pariat detrimenta, alta
regum et principum decreuerunt consilia, ea literarum apicibus ac testium annotacione perhennari, ne lapsu temporis euanescant.
Proinde nos Stephanus diuina paciencia abbas, Iacobus prior, Petrus clauiger, Burchardus custos. Iohannes cellerarius, Albertus
prepositus Noue Curie, omnesque fratres tocius conuentus monasterij Lubinensis, ordinis sancti Benedicti, Poznaniensis diocesis,
significamus tenore presencium, quibus fuerit opportunum, quomodo nostram accedentes presenciam honorabilis et laboriosi viri:
Martinus rector parochialis ecclesie in Maiori
Coszmyn, Laurencius fratres germani induisi, et Martinus filiaster eorum, singuli de
Sczodrochowo sculteti, literam seu priuilegium nostri conuentus nobis humiliter obtulerunt supplicando et produxerunt, quatenus eisdem
dictam literam seu priuilegium renouare, ratificare, approbare et confirmare dignaremur. Cuiusquidem priuilegij tenor de uerbo
ad uerbum sequitur et est talis:
(Sequitur privilegium de anno 1358).
Nos itaque peticionibus eorum descriptorum tamquam iustis et racioni consonis sumus benigniter acclinati, ipsorum prefatam
literam seu priuilegium in omnibus suis punctis, capitulis, articulis et clausulis in ea contentis, ex certa nostra sciencia
ratificamus, innouamus, confirmamus, approbamus et nostro insignio ac nostri capituli firmiter roboramus: decernentes ipsam
robur obtinere perpetue firmitatis, cui invicem omnia iura nostra, quibus vtimur in presenti vel que nobis imposterum competere
dinoscantur, salua pro nobis et nostris successoribus penitus reseruauimus. In quorum omnium testimonium nostrum sigillum
ac eciam nostri conuentus iussimus appensione muniri. Actum et datum in
Lubin dominico die infra octauas beate Marie Assumpcionis, sub anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto. Presentibus
honorabili et discretis virs: Andrea plebano in
Lubin, Iohanne Pak capellano de
Crziwin et Symone de
Golambino, monasterij huius notario, notario publico alijsque fidedignis ad hoc vocatis specialiter et rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 37), opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
z których tylko po drugiej resztka sznurka z białego i czarnego jedwabiu pozostała.
Dokument Nr 733
1444. die 20. mensis Augusti, in Waradino.
Vladislaus III. rex Polonie et Hungarie oppidum Kapitulna grobla erigit et iure Theutonico regi iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc errori et incomodis quibusuis salubriter occurimus, cum ea, que
aguntur in tempore, litterarum apicibus et testimonio fidedignorum perhennamus, ne simul currente fluxu temporis vnacum tempore
euanescant, proinde nos Wladislaus Dei gracia Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie etc. rex, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lithwanie princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, quomodo considerantes venerabilis capituli ecclesie kathedralis Poznaniensis prelatorum et canonicorum,
nobis sincere dilectorum, fidelitatis deuota obsequia, quibus nobis et nostris precessoribus in multo beneplacito virtutis
et meritorum placuerunt et hactenus se paratos exhibent complacere, horum meritorum intuitu volentes ipsos zelo pye deuocionis
accensi, reddere consolatos, vt ad huiuscemodi digne deuocionis obsequia se proniores reddant, quantomagis a nobis salubria
augmenta recipiant et comoda libertatis, in aggere capituli eiusdem, qui a confinibus domorum ipsius ecclesie Poznaniensis
annexis, directe vsque ad pedem pontis ciuitatis nostre Poznaniensis dirigitur, aggerem capituli nominantes, wlgariter
Capitulna grobla a nostro progenitore alias locari, ab hominibusque inhabitari concessum, in opidum erigentes censuimus appelari, ius Teutunicum,
quod Maydburgense dicitur, dicto opido concedentes et co[ncedim]us, remouentes de dicto opido omnia iura Polonicalia, modosque
et conswetudines vniuersas, que ipsum ius Teutunicum Maydburgense possent et valeant in aliquo perturbare. Nichilominus opidanis,
incolis et inhabitatoribus opidi memorati res quaslibet generis cuiuscumque et speciei, tam mercanciarum vsuique humano necessarias,
quocumque nomine vel vocabulo censeantur, intra opidum predictum, prout in alijs opidis in regno nostro Polonie consistentibus
est solitum et conswetum, vendendi damus, largimur et concedimus tenore presencium mediante liberam et omnimodam facultatem.
Eximimus insuper, absoluimus et perpetuo liberamus omnes et singulos eiusdem opidi incolas et inhabitatores sexus vtriusque
ab omni iurisdicione et potestate omnium regni nostri palatinorum, castellanorum, capitaneorum, iudicum, subiudicum, camerariorum
et quorumcunque officialium et dignitariorum ac ministerialium eorundem, vt coram ipsis aut ipsorum aliquo pro causis tam
magnis, quam paruis, puta furti, sangwinis, homicidij, membrorum mutilacione seu, quibusuis alijs enormibus excessibus citati
minime respondebunt, nec aliquas penas soluere racione contumacie debebunt; sed opidani, incole et inhabitatores opidi predicti
tantum coram venerabili capitulo ecclesie Poznaniensis prelibate aut eiusdem procuratoribus, aduocatoque, proconsule, consulibus
et scabinis dicti opidi
Capitulna grobla pro tempore existentibus, aduocatus vero, proconsul, consules et scabini coram prefato venerabili capitulo aut ipsius procuratoribus
aut coram nobis vel iudicio nostro regali, dum tamen per literas nostras, nostro duntaxat sigillo consignatas et non alterius
citati fuerint, et hoc solum si in reddenda iusticia negligentes comperti fuerint uel remissi, non aliter tamen, quam eodem
iure Teuthunico de se querulantibus responderi(s) sint astrici. In causis autem criminalibus et superius expressatis aduocato,
preconsuli, consulibus et scabinis, qui pro tempore fuerint, intra opidum predictum metasque et granicies eiusdem iudicandi,
puniendi, sentenciandi, corrigendi, diffiniendi, mulctandi, plectendi et condempnandi plenam et omnimodam concedimus facultatem,
prout ipsum ius Teuthunicum Maydburgense predictum in omnibus suis punctis, clausulis, articulis, condicionibus et capitulis
postulat et requirit. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum. Actum et datum in
Waradino feria tercia infra octauas Assumpcionis beate Marie virginis gloriose, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo
quarto. Presentibus ibidem magnificis: Mathcone bano, Michaele Orsag vicethezaurario regni Hungarie, Luca de
Gorca palatino, Nicolao de
Ossolino Woynicensi, Nicolao de
Zakrzewo Wisliciensi castellanis, Byenak de
Bandlewo vexilifero, Petro de
Obrziczsko pincerna Poznaniensibus et Petro de
Schamotuli ac alijs quampluribus fidedignis curie nostre familiaribus. Per manus magnificorum Iohannis de
Conyeczpole cancellarij et Petri de
Sczekoczini vicecancellarij regni nostri Polonie. - Ad relacionem magnifici Petri de
Sczekoczino R. P. vicecancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był niegdy jedną pieczęcią, po której
tylko sznurek z fioletowego, różowego i paliowego jedwabiu pozostał. Po stronie adresowej zamieszczona jest notka charakterem
z XV wieku: "priuilegium ereccionis oppidi Valischewo".
Dokument Nr 734
1444. s. d. et m. in Waradino.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae capitaneo generali Maioris Poloniae mandat, ut Abrahamum de Kiebłowo ad restituendum
lacum Mochy abbati monasterii de Wieleń compellat.
R. Wladislaus rex Hungarie, Polonie etc. pisze do Wojciecha Malskiego wojewody łęczyckiego, namiestnika królewskiego a starosty
generała wielkopolskiego, że Andrzej opat klasztoru w
Wieleniu uskarżał się przed nim na Abrahama dziedzica
Kiebłowa, iż tenże przywłaszczył sobie darowiznę dawną królewską jeziora
Mochy, którego nadanie klasztorowi wieleńskiemu dokumentami udowodnił. Rozkazuje zatem król staroście, aby wspomnionego Abrahama
nakłonił do oddania jeziora klasztorowi.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta episcopalia d. a. 1546 - 1550.
Dokument Nr 735
1444. die 25. mensis Augusti, in Warasdino.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae Ioanni Kotwic de Gołanice, capitaneo Wschovensi mandat, ut a Nicolao Kotwic de Swidnica
CXL marcas accipiat.
R. Wladislaus Hungarie, Polonie etc. rex, pisze do Jana Kotwica z
Gołanic, starosty wschowskiego, iż doszło do jego wiadomości, że pewien Herman Hok, który od pierwszego wejścia króla do Węgier stawał
zawsze po stronie jego przeciwników, pożyczył był Mikołajowi Kotwicowi ze
Swidnicy lub ojcu jego 140 grzywien groszy szerokich. Rozkazuje zatem król staroście, aby pomienionemu Mikołajowi przykazał wypłacenie
sobie tych pieniędzy, a gdyby się wzbraniał tego uczynić, starosta ma się wprowadzić do
Swidnicy, dopuki nie wydobędzie tejże sumy. In Warasdino feria III post festum s. Bartholomei. Relacio strenui Crzeslai Wanschyk subdapiferi
curie regie.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta d. a. 1444.
Dokument Nr 736
1444. die 25. mensis Augusti, in Warasdino.
Vladislaus III. rex Poloniae et Hungariae oppidum Ostrów capituli Posnaniensis proprium, iure Theutonico Magdeburgensi regi
iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc errori et icommodis quibusuis salubriter occurrimus, cum ea, que
aguntur in tempore, litterarum apicibus et testimonio fidedignorum perhennamus, ne simul currente fluxu temporis vna cum tempore
euanescant, proinde nos Wladislaus Dei gracia Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie etc. rex, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lithwanie princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, quomodo considerantes venerabilis capituli ecclesie cathedralis Poznaniensis, prelatorum et canonicorum
nobis sincere dilectorum fidelitatis deuota obsequia, quibus nobis et nostris precessoribus in multo beneplacito virtutis
et meritorum placuerunt et hactenus se paratos exhibent complacere, horum meritorum intuitu, volentes ipsos zelo pye deuocionis
accensi reddere consolatos, vt ad huiuscemodi digne deuocionis obsequia se prompciores reddant, quanto magis a nobis salubria
augmenta recipiant et commoda libertatis, in amne capituli eiusdem, qui inter opidum
Srzodca mense episcopalis ecclesie Poznaniensis predicte et
Cybina fluuium decurrentem(s), non longe ab ecclesia Poznaniensi nominata distante mediat amnem wlgariter
Ostrow nominantes a nostris precessoribus alias locari, ac hominibus inhabitari concessum, in opidum erigentes censuimus appelari,
ius Teuthonicum, quod Maydburgense dicitur, dicto opido concedentes et concedimus. Remouentes de dicto opido
Ostrow omnia iura Polonicalia, modosque et consuetudines vniuersas, que ipsum ius Teuthonicum Maydburgense possent et valeant in
aliquo perturbare, nichilominus opidanis, incolis et inhabitatoribus opidi memorati res quaslibet generis cuiuscumque et speciei
tam mercanciarum usuique humano necessarias, quocumque nomine vocabulare censeantur, inter opidum predictum, prout in alijs
opidis in regno Polonie consistentibus est solitum et consuetum, vendendi damus, largimur et concedimus tenore presencium
mediante liberam et omnimodam facultatem. Eximinus insuper, absoluimus et perpetuo liberamus omnes et singulos eiusdem opidi
incolas et inhabitatores sexus vtriusque ab omni iurisdicione et potestate omnium regni nostri palatinorum, castellanorum,
capitaneorum, iudicum, subiudicum, camerariorum et quorumcumque officialium et dignitariorum ac ministerialium eorundem, vt
coram ipsis aut ipsorum aliquo pro causis tam magnis, quam paruis, puta furti, sangwinis, homicidij, membrorum mutilacione
seu quibusuis alijs enormibus excessibus citati minime respondebunt nec aliquas penas soluere racione contumacie debebunt,
sed opidani, incole et inhabitatores opidi predicti tantum coram venerabili capitulo ecclesie Poznaniensis prelibate aut eiusdem
procuratoribus, aduocatoque, preconsule, consulibus et scabinis dicti opidi
Ostrow pro tempore existentibus, aduocatus vero, preconsul, consules et scabini coram prefato venerabili capitulo, aut ipsius procuratoribus,
aut coram nobis vel iudicio nostro regali dum tamen per literas nostras, nostro duntaxat sigillo consignatas et non alterius
citati fuerint, et hoc solum, si in reddenda iusticia negligentes comperti fuerint vel remissi, non aliter tamen, quam in
eodem iure Theutunico de se querulantibus respondere sint astricti. In causis autem criminalibus et superius expressatis aduocato,
preconsuli, consulibus et scabinis, qui pro tempore fuerint, intra opidum predictum metasque et granicies eiusdem iudicandi,
puniendi, sentenciandi, corrigendi, diffiniendi, mulctandi, plectendi et condemnandi plenam et omnimodam concedimus facultatem,
prout id ipsum ius Teuthunicum Maydburgense predictum in omnibus suis punctis et clausulis, articulis, condicionibus et capitulis
postulat et requirit. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Actum et datum in Warasdino feria tercia
infra octauas Assumpcionis beate Marie virginis gloriose, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto. Presentibus
ibidem magnificis Matheone bano, Michaele Uxsag subthezaurario regni Hungarie, Luca de
Gorka palatino, Nicolao de
Ossolino Woyniciensi, Nicolao de
Zakrzewo Wisliciensi castellanis, Byenak de
Bandlewo vexilifero, Petro de
Obrziczsko pincerna Poznaniensibus et Petro de
Schamotuli et alijs quam pluribus fidedignis curie nostre familiaribus. Per manus magnificorum Iohannis de
Conyeczpole cancellarii et Petri de
Sczekocino vicecancellarij regni nostri Polonie. Ad relacionem eiusdem magnifici Petri de
Sczekoczino regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w Archiwum miasta Poznania pod N. 525. Po pieczęci pozostał tylko sznurek z czerwonego i
żółtego jedwabiu.
Dokument Nr 737
1444. die 27. mensis Augusti, in Czeffa.
Vladislaus III. rex Poloniae privilegia ab antecessoribus suis civitati Posnaniensi concessa, rata esse iubet.
R. Wladislaus rex Polonie wiadomo czyni, że gdy na wyprawie przeciw Turkom doszedł już do miasta
Czeffa i tu właśnie wsiadał na konia, przybliżył się wysłaniec miasta Poznania z prośbą, iżby nie dozwalał, aby dawne przywileje
tegoż miasta zostały gwałcone. Wskutek tego potwierdza król sumarycznie wszystkie jego dawne przywileje i cofa te, które bez
jego wiedzy wbrew im zostały wydane. In oppido
Czeffa feria V. proxima post festum s. Bartholomei.
Z transumptu króla Stefana z r. 1576, przechowanego w Archiwum miasta Poznania pod N. 322.
Dokument Nr 738
1444. die 7. mensis Octobris, in Chroślino.
Vincencius archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet venditionem mediae molae in Kempino a scultetis villae Kempino Nicolao
Kmita XLIV marcis factam.
Vincentius Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopus et primas, significamus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, quomodo accedentes presenciam venerabilis viri domini Iohannis Furman custodis Gneznensis et capitanei nostri Lowicensis,
fratris nostri carissimi, venerabilis Albertus canonicus Lowicensis et prouidi Derslaus, Iohannes, Martinus, Nicolaus et Groth
fratres germani, abinuicem non diuisi et sculteti siue aduocati ville nostre
Kampyno, non compulsi, non coacti aut aliquo dolo circumuenti, sponte et vltronee recognouerunt, se vendidisse medietatem molendini
ibidem in
Kampyno pro quadraginta quatuor marcis mediorum grossorum monete et numeri Polonicalis, in quamlibet marcam quadraginta octo grossos
computando, honesto Nicolao Kmyt[ha] Parisz carpentario nostro, cum omni iure, proprietate et dominio, prout ipsimet habuerunt,
tenuerunt et [posseder]unt, nihil pro ipsis iuris pro se et eorum successoribus in eadem parte molendini reseruantes, iusto
vendicionis et empcionis titulo interuenientibus, per ipsum Nicolaum Kmytha et ipsius legittimos successores [eandem medietatem]
molendini tenendam, habendam, possidendam, vtifruendam, vendendam, commutandam, alienandam ....... cesserunt. Quam tandem
resignacionem et cessionem dicte medie partis molendini taliter factam, prefatus Nicolaus Kmytha per nos recipi, admitti et
ratam facere instanter postulauit. Nos uero de premissis a dicto domino Iohanne Furman, capitaneo nostro Lowicensi fida relacione
suscepta, dictam vendicionem, empcionem et resignacionem, sic, vt premittitur, rite factas, admisimus, recepimus et ratificauimus,
admittimusque, recipimus et ratificamus presencium per vigorem. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est
appensum. Datum in villa nostra
Chroslyno feria quarta proxima post festum sancti Francisci confessoris, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto.
Presentibus ibidem venerabilibus viris, dominis: [Thoma de]
Strzampino sacre theologie professore, doctore decretorum, canonico, Iacobo Kooth de
Dambno dec ... et canonico ac Iohanne Furman custode [ecclesie] nostre Gneznensis et Nicolao de
Kelkowicze baccalario in decretis, curie nostre cancellario, testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, w skutek wilgoci niezmiernie zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej,
opatrzony jest jedną pieczęcią okrągłą z czerwonego wosku, zawieszoną na sznurku z białego i fioletowego jedwabiu. Pieczęć
ta wyobraża tarczę z herbem Doliwa, trzymaną przez dwóch małych aniołków; nad tarczą popiersie biskupie. W otoku napis: @CZCIONKA
GOTYCKA@
WYKAZ MIEJSCOWOŚCI, OSÓB I RZECZY.
A.
Abbas
monasterii permultis locis.
abbas
senior monasterii 74.
abiudicatio
24.
Abraham
canonicus Poznaniensis, Cracoviensis et Lanciciensis 1407... 108.
- praepositus Cracoviensis et Lanciciensis 1407, 1409... 103, 108, 157.
Abstacz
Otto filius Catharinae Crompnow 1426... 414, 416.
abstractiones
terrarum 65.
accolitatus
gradus 638.
accomodatio
210.
actio
principalis, powodowsthwo 652, 653.
actores
192, 291.
Adalbertus
plebanus de Ostrożec 1412... 198.
- capellanus aulae regalis 1443... 668.
Adam
canonicus cathedr. Cracovien. 1404... 57.
- doctor, canonicus Posnan. 1426... 426.
- decretorum doctor, canonicus Gnesnensis 1409, 1436... 157, 487, 524, 548, 570.
- mansionarius ecclesiae Gnesnen. 1434... 541.
Adam
praecentor mansionariorum Gnesnen. 1436... 570.
- praepositus de Otorowo 1439... 621.
- plebanus de Otorowo 1439... 621.
- iudex Lanciciensis 1426, 1437... 416, 453, 530, 586.
- subiudex Lancicien. 1419, 1420... 277, 295.
- advocatus de Crosnova 1415... 245.
- Claws consul Kostanensis 1412... 204.
adaquare
pecora 217, 388.
adiudicatio
24, 80, 85, 94, 128, 262, 270, - adiudicationis littera 135.
adiudicatum
solvere 134, 210, 253, 291, 331, 347.
Adolphus
abbas de Wągrowiec 1429, 1444... 496, 621, 676.
adventus
regius 49.
advitalitas
126, 130, 228, 399, 415, 473, 491, 492, 555.
advocatus,
advocatia, advocati iurisdictio, permultis locis.
Aegidius
civis Posnaniensis 1404... 59.
aestuarium
387.
agger
grobla, 2, 37, 48, 78, 81, 96, 267, 383, 410, 449, 470, 475, 478, 511, 530, 605, 667.
Agnes
vidua Venceslai civis Calissien. 1414... 241.
agri
praediales et allodiales 120.
agri
rusticales seu censuales 120.
Agriensis
episcopus: Simon de Rozgon 1444... 678.
Albanensis
episcopus: Iordanus 1414... 239.
Alberi
Nicolaus consul civitatis Staw 1405... 70.
Albertus
archiepiscopus Gnesnensis 1424, 1436... 76, 366, 377, 378, 379, 381, 385, 386, 388, 390, 392, 400, 401, 403, 404, 410, 413,
416, 421, 422, 423, 426, 427, 436, 440, 441, 442, 448, 452, 453, 454, 465, 467, 472, 475, 476, 479, 481, 485, 487, 490, 493,
495, 498, 505, 517, 518, 519, 525, 530, 532, 533, 534, 536, 537, 545, 546, 547, 549, 550, 558, 564, 565, 567, 573, 574, 577,
630.
- episcopus Cracovien. regni Poloniae cancellarius 1413, 1422... 213, 234, 248, 268, 273, 296, 298, 299, 306, 321, 333.
- episcopus Posnaniensis 1401, 1412... 17, 19, 20, 29, 30, 33, 39, 43, 56, 57, 61, 78, 82, 83, 86, 87, 91, 92, 93, 95, 100,
103, 105, 108, 114, 119, 123, 129, 134, 135, 136, 139, 141, 143, 144, 148, 149 - 153, 155, 159, 170, 174, 176, 177, 183, 187,
188, 204, 266, 311.
- abbas Lubinensis 1422, 1424... 330, 357, 378, 387.
- vel Albricus archidiaconus Warssaviensis, canonicus Gnesnen. 1412, 1428... 198, 302, 423, 472, 474.
- praepositus Glussinensis 1400, et canonicus Posnan. 1403, 1410... 9, 19, 41, 44, 62, 79, 106, 112, 131, 132, 176, 177.
- archidiaconus Posnanien. 1400, 1401... 8, 18, 19.
Albertus
scholasticus Lancicien.1405... 77.
- canonicus Lowicensis 1444... 690.
- praepositus de Żytowiecko 1419... 281.
- praepositus Novae Curiae 1444... 685.
- plebanus de Kiekrz et altarista Poznanien. ecclesiae ad s. Mariam Magdalenam 1444... 681.
- plebanus de Strzałków 1428... 48.
- plebanus de Kościelec 1405... 72.
- plebanus de Rozdrażewo 1422... 330.
- claviger monasterii Lubinen. 1436... 572.
- clericus 1422... 336.
- clericus advocati de Toliszkowo 1437... 581.
- filius Derslai, plebanus de Kiekrz 1426... 417.
- castellanus Miedzyrzecensis 1400... 2.
- castellanus Caminensis 1404, 1418... 54, 95, 211, 270.
- magister coquinae curiae ducis Mazoviae 1419... 285.
- iudex Sandomiriensis 1401... 14.
- subagaso Posnanien. 1406... 99.
- pellifex, consul Calissien. 1434, 1435... 548, 555.
- pellifex senior, consul Calissien. 1434... 611.
Albrechtis
Gabriel consul de Krosno 1401... 13, 14.
Albricus
praepositus Unieioviensis 1403... 31.
- archidiaconus Warssavien. 1405, 1407... 79, 106, 107, 108.
- canonicus cathedr. Cracovien. 1404... 64.
- canonicus Gnesnen. 1408, 1429... 125, 157, 347, 353, 487.
Aldehebrer
Nicolaus magister sutorum Gostinen. 1419... 281.
Alexander
V P. M. 1410... 168, 169.
- alias Wytawdt dux Lituaniae 1400, 1416... 9, 44, 168, 200, 248.
- dux Mazoviae, praepositus @eccle-@ Gnesnen. 1420, episcopus Tridentinus 1423, 1428... 302, 340 - 342, 347, 350, 362, 363,
394, 425, 447, 458, 462.
Alexandra
vidua Semoviti, ducissa Mazoviae 1427... 76.
Alexius
olim vicarius in Korczew 623.
- molendinator extra muros Caliss. Hedvigis uxor eius 1436... 559.
alienatio
bonorum ecclesiasticorum 235.
alkerz,
propugnaculum erectum 445.
allodium
5, 18, 43, 58, 87, 97, 169, 170, 268, 279, 307, 392, 482, 435, 464.
almaria
608.
altaris
novi erectio et dotatio 130, 173, 174, 176, 195, 264, 274, 290, 292, 307, 312, 324, 379, 406, 456, 479, 481, 550, 551, 559,
560, 562, 566, 579, 601, 605, 615, 632, 641, 648, 661, 664, 681.
altare
portatile pretiosum argenteum et deauratum 172.
altaristae,
permultis locis.
Amadeus
cardinalis de Saluciis 1412... 201.
amicorum
consilium 35, 46, 49, 67, 68, 98, 109, 151, 162, 182, 183, 186, 218, 244, 308, 323, 325, 337, 364, 365, 414, 417, 452, 453,
459, 485, 489, 510, 542, 553, 558, 566, 582, 583, 602, 628, 650, 660, 673, 674, - amicorum deliberatio 246.
amurgrabius
397.
Andreas
episcopus Posnan. 1301... 669.
- episcopus Posnanien. 1402, 1426... 27, 123, 130, 177, 195, 196, 265, 272, 274, 281, 290, 292, 293, 296, 297, 305, 308, 312,
313, 319, 322,
324, 328, 330, 333, 338, 343, 358, 360, 364, 367, 368, 370 - 372, 380, 401, 402, 417, 433 - 435, 472, 473.
- episcopus Posnanien. 1438, 1459... 219, 264, 575, 601, 605, 606, 615, 626, 632, 648, 651, 652, 658, 659, 661, 662, 664,
666, 669, 670, 672.
- episcopus Ceretensis, suffraganeus Gnesnensis 1380... 577.
- abbas de Wieleń 1444... 687.
- abbas monasterii Paradisiensis 1414, 1418... 13, 14, 242, 245, 258, 275.
- praepositus ad s. Spiritum Posnaniae 1434... 552.
- scholasticus Gnesnen. 1428, 1433... 524, 534, 487.
- prior monasterii Lubinensis 1400... 5.
- praepositus Calissiensis 1400... 2.
- archidiacon. Lancicien. 1404... 50.
- praecentor ecclesiae colleg. Caliss. 1439... 609.
- plebanus de Lubin 1444... 685.
- altarista eccl. Cracovien. ad s. Mariam 1415... 244.
- vicarius de Lubin 1408... 118.
- vicarius perpetuus Gneznen.1440... 644.
- rector ecclesiae de Żyrkowo 1419... 282.
- thezaurarius regni Poloniae 1431... 507.
- castellanus Posnanien. 1343... 441.
- succamerarius Cracovien. 1352... 646.
- iudex Cuiaviensis 1427... 76.
- subiudex Lancicien. 1426, 1437... 416, 453, 530, 533, 586.
- amurgrabius de Dzbanszin 1425... 397.
- pellifex, advocatus Posnaniensis 1420, 1421... 310, 319, 402.
- alias Iandrzich olim advocatus de Przemęt, uxor eius Agnes, pueri Petrus et Margaretha 1422... 323.
Andreas
advocatus de Kłeck 1443... 672.
- Adae scabinus Poznan. 1442... 658.
- aurifaber de Piaski 1444... 684.
- rector scholae in Slessyno 1414... 232.
- Cristini altarista Posnanien. 1439... 625.
- frater Przibislai Griszynski 1409... 164.
- ministerialis 1418... 270.
- molendinator 1413... 211.
angariae
31, 293.
Angelus
episcopus Penestrinus, cardinalis Laudensis, canonicus Gnesnensis 1414... 237.
- Nicolai clericus Prenestensis 1405... 72.
angnelli
415.
Anna
regina Poloniae 1404, 1410... 55, 87, 95, 168, 465.
- uxor Ioannis Link civis Gnesnen. 1438... 595.
annetae
415.
anni
(discretionis) 190.
anni
libertatis 31, 32.
annonae,
annonae missales 18, 19, 43, 90, 156, 204.
Anthonius
episcopus Prenestinus 1408@?@ 125.
appellatio
119, 138, 537, 637.
apretiatio
in borris et silvis, wkup 52.
approbatio
210.
arare
unum iuger de manso quolibet 73.
- agrum ad hiemem 7.
araturae
cmetonum 58.
aratura
hiemalis et aestivalis 92.
arbitramentum
410.
arbitri,
arbitratores et amicabiles compositores 6, 7, 54, 136, 137, 141, 220, 245, 266, 311, 348, 355, 381, 385, 394, 442, 512, 530,
598, 616, 633, 658, 681.
arbitrium
boni viri 119, 138.
arbores
pro mellificio valentes, barcz 22.
archiepiscopus,
permultis locis.
arcufex
253.
de Arecio
Laurentius capellanus apostolicus 1433... 537.
aresta,
czanga 681.
argentum
fusum 41, 101.
aries,
exactio 293.
Arnoldus
episcopus Culmensis 1404, 1410... 56, 172.
de Arnoltowo
Martinus Rosusch 1407... 109.
Arnoswald
578.
Aron
Iudaeus Posnanien. 1405... 71.
arpicatio
92.
articulus
de decimis inter terrigenas et spirituales 435.
artes
mechanicae 555.
artifices
collocare 21.
assignatio
75.
aucae
415.
auctoritas
apostolica 102.
aucupationes
29.
auditor
536.
aula
archiepiscopi 81.
aurum
fusum 41, 101.
Austrii
Hermannus proconsul de Polanów 1429... 476.
avena,
avena exactionalis, avena censualis, 5, 32, 52, 73, 115, 156, 220, 246, 499, 571, 626.
aves
cum niso capere 8.
avisatio
483, 515, 545.
B.
Babimost
castrum 364, 365, 424, 455, 527.
de Babimosth
Ticz Bar 1404... 65.
- Petrus Cordebog 1418... 275.
Baborofsky
Nicolaus 1418... 275.
bacalaureus in artibus
34.
de Bachenczewo
Mathias 1436... 576.
Bagoz
Mathias textor, consul Gostinen. 1440... 631.
Baldassar
(Ioannes XXIII pp.) 254, 255.
de Balge
commendator: Ulricus de Iungingen 1403... 44.
Balice
villa 499.
balistae
539.
balneum
228, 278, 598, 643, - balneum muratum extra muros Gnesnenses 98.
de Bambelno
Ianisius 1411... 183.
bambenky,
retia 132.
banci:
bancus pannificis 290, 643, - banci sutorum 281, 626, 643, - banci institorum 281, - banci pistorum 281, 626, 643.
de Bandkowo
Adam, 1424 decretorum doctor, 1426 canonicus Gnesnensis, 1435 canonicus Posnanien. 1442... 366, 432, 422, 534, 547, 557, 662.
de Bandlewo
Adam decretorum doctor, canonicus Gneznen. 1440... 641.
- Andreas 1438... 601.
- Byenak vexillifer Poznanien. 1439, 1444... 620, 687, 689.
- Ioannes 1438... 601.
- Laurentius 601.
- Nicolaus 1407, 1438... 109, 216, 356, 601.
- Predpelco 601.
- Sandivogius 601.
- Wichna 601.
Bandzeschino,
vide Będzieszyn.
Bank
Petrus, artium bacalaureus, mansionarius in eccl. colleg. Calissien. 1436... 558.
bannerium
seu vexillum armatorum hominum 234.
de Bantkowo
Adam decretorum doctor, canonicus Gneznen. 1441... 654, 655.
Bar
Heyncze, pater Tyczonis Bar de Opalenicza 21.
Bar
Tycze de Opalenicza 1401... 20, 21.
Baran
Petrus praeconsul de Lwowek 1401... 10.
Baranowo
villa 141, 144, 147.
de Barcewo
Msczugius 1429... 475.
barchanum
608, - barchanii stamen 445.
barcz,
millificia, arbores pro mellificiis valentes 22, 269.
Bargar
Michael scabinus Poznan. 1442... 658.
Barger
Ioannes consul Posnanien. 1424, 1425... 393, 399.
de Barkovo
Nicolaus et Florianus 1428... 469.
Barlino,
Berlino (Berlin) 237, 238, 239.
barones
regni, barones consilii regii 65, 85, 91, 110, 137, 469, 539.
Barski
Michael 1412... 203.
Barth
canonicus Posnan. 1414... 233.
Barthco
canonicus Posnanien. 1405, 1420... 79, 305.
Bartholomaeus
praepositus Srzemensis 474.
- praepositus ad s. Nicolaum in Kalisz 1437... 591.
- canonicus Posnan. 1400, 1414... 9, 41, 176, 177, 228, - et praepositus Srzedensis 1419... 276.
- plebanus de Kościelec 1405... 72.
- plebanus de Srzoda 1408... 119.
- plebanus de Chmielnik 1414... 241.
- altarista eccl. de Pakość 1406... 95.
- altarista in Krzywin 1436... 570.
- clericus 228.
- advocatus de Sierakowo 1439... 621.
- proconsul civitatis Staw 1405... 70.
Bartholomaeus
scultetus de Wronczino Minori et Nedamirz 1404... 51.
Barthossius
Bukoviensis canonicus Posnanien. 1421... 320.
- custos 1257... 510.
- scultetus de Llangowo 1439... 621.
- magister sartorum Srzemensium 1440... 640.
- molendinator de Poznań 1444... 681.
de Bartochowo
Andreas Wirsbanthae notarius publicus 1438... 599.
de Baruchowo
Martinus iudex Brestensis 1407... 127.
Basiliensis
synodus 600, 638.
Basz
Bartholomaeus civis Srzemensis 1432... 529.
de Baszeczno
Swanthoslaus 1426... 441.
Baworowski
Nicolaus, burgrabius 1411, 1414... 185, 199, 215. 582.
de Baworow
Nicolaus, heres de Bienin 1425... 397.
Bayardus
Dominicus Firmanus 1418... 273.
Bazar
Ioannes consul de Lwowek 1401... 10.
Bazenth
Iacobus Ioannis notarius causarum consistorii Gnesnensis 1414... 582.
bdzeniecz,
rubus, 79.
Beata
uxor Ioannis Raczkowski de Marcinków wielki 1404... 66.
- uxor Nicolai de Kazanowo 1411... 192.
Beber
(Bober) fluvius 117.
Bedermanowicz
Ioannes plebanus de Lubasz 1403... 28.
Beel
Henricus canonicus Gnesnen. 1406... 88.
Beganyno
villa 101.
Bekel
Petrus vicarius perpetuus ecclesie colleg. s. Mariae Calissien. 1436, 1439... 559, 566, 608, 610, 611, 613.
Bel
Henricus canonicus cathedr. Cracovien. 1404... 64.
Belewszky
Czewlegius 1411... 190.
Belko
Frederich consul de Frankfurt 1423... 345.
Belky
(Belki) villa 141, 144, 148.
Bem
Ioannes consul Posnan. 1413... 211.
- de Piaski 1444... 684.
Beme
Andreas scabinus Posnan. 1413... 211.
Beme
Nicolaus pistor, scabinus Posnanien. 1413, 1425... 211, 393, 399.
Bencowo
villa 5.
Benedicta
abbatissa de Ołobok 1412... 196.
Benedictus
episcopus Poznan. 1243... 670.
- Mathiae 1414 archidiaconus Lancicien. 1418 et canonicus et officialis Gnesnen. 1419 canonicus et officialis Gnesnen. 1437
et vicarius in spiritualibus Gnesnen. 226, 227, 260, 261, 269, 271, 289, 425, 458, 468, 487, 524, 548, 554, 564, 570, 588.
- rector ecclesiae de Danczewo 1405... 81.
- rector ecclesiae in Ianczewo 1407... 104.
- vexillifer Poznaniensis 1438... 601.
beneficium
cum et sine cura 45.
beneplacitum
regium 34.
Benessius
cancellarius archiepiscopi 1413... 210.
Benino,
Benyno, vide Bienino.
Benonis
Bartholomaeus canonicus Posnanien. 1422... 343.
Ber
Ticze, vide de Opalenicza.
Berger
Ioannes scabinus Posnan. 1413... 211.
Berich
Ianussius advocatus Calissien. 1429... 497.
Berlyno
(Berlino) oppidum 141, 144, 148.
Bernardus
claviger de Obra 1238... 509.
- notarius Civitatis Veteris, scabinus Posnanien. 1406... 85.
- civis et notarius Posnanien. 1408... 130.
- plebanus in Costrzin 1422... 344.
Berwoldus
subpincerna Dobrinen. scultetus de Lyszecz 1422... 336, 339.
Beserich
Ioannes advocatus Calissien. 1420, 1434... 309, 567, 549.
- Ianussius consul Calissien. 1434... 611.
Beskowsky
Iacobus 1433... 531, 533.
de Bethkow,
vide de Bandkowo.
de Bethlno
Nicolaus Gosczd 1422... 326.
de Bezdzedza
Nicolaus 1401... 15.
- Petrassius 1401... 15.
- alius Petrassius 1401... 15.
Będlewo
villa 601.
de Będlewo
Ioannes, Nicolaus et Andreas fratres 1439... 615, - vide de Bandlewo.
Będzieszyn
(Bandzeschino) villa 41, 42, 101.
Biała,
ecclesia ibidem 602.
Białe
lacus in Stołuń 471.
Białokosz
villa 187.
Białożewin
665.
Biały
Nicolaus 1423... 356.
Bibice
pratum 315.
biblia
569.
de Bicowo
Stephanus 1427... 453.
de Biechów
castellani:
Georgius de Kwyathcow 1403, 1407... 33, 127.
Derslaus de Kępa 1426... 423.
Stanislaus de Szkarschewo 1438... 594.
Biecz
(Beecz) 38.
de Biecz
castellani:
Domarath de Cobylany 1420... 306.
Clemens de Strelcze 1436... 581.
Spitco de Melstin 1438... 604.
Bieczinski
Nicolaus marsalcus curiae archiepiscopi Gnesnen. 1436... 568.
de Bieczyny
Laurentius, Petrus et Ioannes 1439... 615.
- Laurentius, Ioannes, Petrus, Thomas 1438... 601.
Bieganin
(Beganino) villa 41, 42.
Bieganow
villa 264, 574, 575.
de Bieganowo
Laszcz burgrabius Koninensis 1412... 202.
- Iaroslaus cum uxore Przechna 1417... 264.
Bielawy
villa 34.
de Bielawy
Albertus scholasticus Lancicien. 1400... 1.
- Czewley 1418... 274.
- Iura 1412... 199.
Bieniek
vexillifer Posnan. 1439... 615.
Bienin
hereditas 397.
Bienino
(Benino, Benyno) villa 41, 42, 101.
Bieniszewo
scultetia 270.
Bienkonis
Stanislaus scultetus in Swarawa, 1408... 115.
de Biencouicz
Zegotha 1357... 443.
Biezdrowo
villa 187.
bireti
impositio (investitio) 165.
de Birnbom
Dyterich vexillifer Posnanien. 1415... 245.
Birzglino
villa 203.
Birzwensky
Petrassius 1426... 416.
Biscupicze
(Biskupice) villa 246.
de Biscupicze
Paulus castellan. Malogosten. 1438... 604.
- Nicolaus 1444... 680.
de Bistra
Nicolaus Andreae notarius publicus 1404... 57.
Bistri
Potoc villa 32.
de Bithin
Miroslaus v. Mirosco canonicus Posnanien. 1422, 1443...343, 362, 360, 375, 435, 445, 662, 670.
bladium
purum 220, 221.
Blandno
lacus 135.
Blaschco
wanthoslaus scabinus Srzemensis 1440... 640.
Blecstarcz
Ianussius civis Sandomirien. 1402... 26.
Bledzewo
(Bledzew), monasterium ibidem 274, 275.
de Bledzewo
abbates: Ioannes 1418... 275.
Iacobus
1421, 1423... 314, 315, 346.
Blendowo
(Błędów) villa 389.
Blewo
silva 667.
Blida
Mathias canonicus Posnan. 1400, 1411... 9, 19, 44, 62, 79, 106, 107, 108, 112, 131, 132, 176, 177, 187.
Bliden
vel Blida Michael decretorum doctor, canonicus Posnanien. 1403, 1414... 41, 44, 62, 79, 106, 112, 119, 131, 132, 136, 141,
144, 159, 176, 177, 187, - et officialis Posnanien. 1413... 205, - et vicarius episcopi Posnanien. generalis 1414... 228,
266, 311.
Blinno
villa 490.
Blisborius
praepositus Calissien. canonicus Gnesnen. et Posnanien. 1414, 1415... 241, 243.
- canonicus cathedr. Cracovien. 1404... 64.
- canonicus Gnesnen. 1406, 1413... 88, 125, 207.
- mgr. canonicus Posnan. 1411... 187.
de Blizanowo
Przethpelk castellanus Landensis 1432... 567.
Błociszewo
villa 129, 130.
de Błociszewo
vel Blociszewski Ioannes 1408, 1429... 129, 477.
- vel Blociszewski Nicolaus castellanus Santocensis 1403, 1414 ... 33, 96, 134, 149, 191, 213, 231, - iudex Posnanien. 1416,
1418... 253, 270, 274.
blonye,
pratum 669.
de Bloszegewo
vel Blozeyewo Andreas 1426... 418, 489.
Bloszenicze
villa 298.
de Błożejewo
Vincentius 1441... 656.
bloto
251.
Bnin
villa 18, 19.
de Bnin
Andreas episcopus Posnan. 1438... 286, 602, 604.
- Petrus et Ioannes fratres uterini 1426, 1440... 418, 419, 489, 448, 627, 666.
- Adalbertus 1443... 666.
- vel Bnynski Petrus castellanus Gnesnen. 1429, 1439... 490, 491, 527, 544, 617, - filius eius Petrus, filia Anna Grodzisczka
1439... 617.
Bober
fluvius 59.
Bobolczynsky
Sandivogius 1419... 284.
Bobolewsky
Sigismundus 1437... 585.
bobrowe,
exactio 293.
Bobrowniki
villa 39, 42, 101.
Bochna
(Bochnia) zuppa 644 - 646.
de Bochna
Ioannes capellanus Alexandri ducis Mazoviae 1422 ... 342.
Bochnak,
vide de Kościelec.
Bochnar
Nicolaus civis Cracovien. zupparius Salis utriusque 1402... 23.
Bochnek
vel Bochnak Stanislaus vicarius perpetuus Lancicien. 1438, 1440... 597, 631.
Bochner
Petrus consul Calissien. 1409... 160.
Bochus,
vide de Szolthniki.
Boczek
Iacub proconsul de Kozmin 1424... 389.
Boczków
(Boczkowo) villa 41, 42, 54, 55, 101.
de Boczky
Clemens 1422... 326.
de Bodcze
Dobeslaus 1408... 134, 149.
- Wyszemir 1408... 134, 149.
de Bodeporowycze
Ioannes 1414... 582.
Bodzacin,
vide Borzęcin.
Bodzantha
episcopus Cracovien. 1352... 110, 645.
- decanus Gnesnen. 1404... 64.
- canonicus Lancicien. 1438... 593.
- plebanus de Krzymowo 1413... 209.
- subiudex Calissien. 1407... 127, 129.
- subdapifer Wladislavien. 1417... 260.
Bodzantae
filius Christianus 1248... 509.
de Bodzeschewo
Petrus Oganka 1431... 516.
Bogdanka
molendinum in Poznan, 681.
Bogdanow
villa 643.
de Boglewicze
Slawczo castellanus Czirnen. 1419... 284, 294.
de Bogumilowicze
Michael 1404 castellan. Lublinen. 1414 castellan. Sandomir. 61, 234.
Boguphael
filius Smislai de Bukownicza minori 1409... 151.
- scultetus olim de Byelsko 1413... 208.
Boguphalus
plebanus de Miloslaw 1436... 579.
Boguslaus
praepositus hospitalis ad s. Spiritum extra muros Posnanien. 1405, 1423... 316, 355.
- plebanus de Wschowa 1439... 607.
- canonicus et officialis Posnanien. 1407, 1422, - canonicus Posnanien. 1423, 1428, - officialis Warssavien. canonicus Posnan.
1428, - canonicus et officialis Wladislaviensis 1434, - decanus Posnanien. 1434... 111, 263, 264, 289, 307, 318, 320,
329, 334, 343, 344, 360, 362, 375, 403, 473, 474, 552.
Boguslaus
vicarius in spiritualibus Gnesnen. 1409... 157.
- vel Boguta canonicus Unieioviensis, subcustos et altarista Gnesnen. 1412, 1414... 198, 220.
- mgr. presbiter Plocensis, capellanus episcopi 1419... 282, 292.
- podkone Lancicien. et marsalcus archiepiscopi 1413... 210.
de Boguslavicze
Leonardus 1428... 469.
- Mathias 1428... 469.
- Nicolaus 1402... 24.
Bogussius
commendator ad s. Ioannem ante Posnaniam 1409... 152.
- subiudex Calissien. exactor Maioris Poloniae 1433... 539.
- subagaso Lancicien. 1420... 295.
- molendinator 1428... 470.
de Boguszicze
advocatus: Slassa 1400... 2.
Boguszyno
(Boguschino) villa 43, 44.
Bogutha
vicecustos Gnesnen. 1406... 99, 100.
Bohemi
577, - Bohemorum expeditio 539.
de Boianowo
Andreas 1413... 216.
Boianofski
Andreas 1422... 323.
Bolco
canonicus Wratislavien. 1357... 443.
Bolemiszky
Stanislaus 1409... 158.
Boleslaus
dux Poloniae 1262... 509.
- dux Mazoviae 1278... 245.
Bolesczino
(Boleszczyn) villa 63, 124, 125, 475.
Bolewice
(Zollelice) villa 35.
Boliński
Dobrogostius olim castellanus kamensky 1431... 515.
Bolko
dux Thessinensis et dominus Maioris Glogoviae 1426... 442.
bona
hereditaria permultis locis.
de Bonarzewo
Nicolaus 1416... 253.
Bonifatius
IX P. M. 1401, 1404... 10, 25, 45, 61, 126.
Bonino
villa 41, 42, 101.
Borack
Ioannes proconsul oppidi Przemęt 1422... 323.
Borco
canonicus Posnaniensis 1404, 1405... 62, 79.
- canonicus cathedr. Gnesnen. 1404, 1409... 63, 64, 88, 125, 157.
Borecz
villa 32.
Borek,
vide de Ossyeczna.
- vide de Trczenyecz.
Borenewsky
Stanislaus consul Posnan. 1406... 85.
Borgilo,
vide de Olyewino.
Borislaus
canonicus Posnan. 1403... 41.
de Boriszouicze
Ianisius 1411... 183.
Borkowo
villa, ecclesia ibidem 559.
Borman
vel Rorman Iacobus civis de Kościan 1422... 331.
Borowo
villa 430, 522, 525.
de Borowo
Petrus 1404... 65.
borra,
pinetum 312.
Borschinsky
Ioannes 1433... 531, 533.
Boruchowsky
Dobeslaus 1440... 632.
de Borzewo
Paulus canonicus Plocen. et Warssovien. cancellarius ducis 1419... 285.
Borzewuski
Stanislaus consul Posnan. 1417... 262.
Borzęcice
villa, ecclesia s. Mariae ibidem 215.
Borzęcin
(Bodzacin) villa 19.
de Borzislaw
Andreas Hintczka 1439... 622, 623.
Borzislawus
canonicus Posnaniensis 1403... 44.
Borzkowski
Stanislaus proconsul Posnanien. 1417... 402.
de Borzissowo
Michael praepositus eccl. colleg. s. Michaelis in Płock, cancellarius Gostinen. 1424... 391.
Borzycowo,
ecclesia ibidem 656.
Borzyslawicze,
ecclesia ibidem 672.
de Borzyslawicze
Stiborius palatinus Lancicien. 1433... 538.
de Borzyslawice
Philippus decretorum doctor, plebanus in Conyemlothy 1436... 579.
de Borzyszewicze
Andreas magister curiae senioris reginae 1414... 219.
Boschkowo
villa 18, 19.
de Bossis
M. 1414... 237.
Bosyedowski
Ioannes iudex Vladislaviensis 1432... 526.
Botner
Heinricus scabinus Posnanien. 1417... 402.
de Boyanicze
Nicolaus molendinator de Girca 1423... 357.
Boyanka,
vide de Lankowicze.
Boyanowo,
vide Rudki.
de Boyanowo
Andreas 1406, 1417... 90, 258.
Boyner
Hanczeman civis de Krosno 1401... 13, 14.
Bozatae
filius Nicolaus 1312... 510.
Bozey,
vide de Osseczna.
Braber
Iacobus civis Poznan. 1443... 671.
Braczeschewo
(Braciszewo) villa 141, 144, 148.
de Brams
Nicolaus abbas monasterii s. Mariae della Columba 1414... 239.
Brannysh
Ioannes scabinus Gostinen. 1440... 626.
brasea,
braseator, braseatorium 480, 529, 549.
Bratkowski
116.
brazei
mensura 55.
brazeatorium
653.
Brenno
villa 164.
de Brenno
Predslaus Grizinsky dapifer Posnanien. 1419... 286.
- Przibislaus Grischinsky dapifer Posnan. 1422... 331.
- et Bonikow Wyszak 1412... 198.
Breslow
Nytsche praeconsul de Krosno 1401... 13, 14.
Bresth
80, - ecclesia ibidem 165.
de Bresth
Paulus notarius publ. 1414... 226.
de Bresth
Iacobus Ioannis notarius publicus 1425... 404.
Breznensis
castellanus: Stephanus de Opporow 1438... 604.
Briger
Ioannes monachus Velenensis 1411... 182.
de Brnoczycze
Bernhardus 1444... 675.
Broda
Iaschco braseator, consul Calissien. 1434... 548, 611.
- Mathias civis Posnan. 1443... 671.
Brodcza
oppidum 466, 468.
Brodek
(? Grodek) 455.
Brodnica
307, 575, 602.
de Brodnica
Nicolaus castellanus Santocen. 1408, - iudex Posnanien. 1417... 129, 261.
- Andreas 1429... 477.
- Ioannes Golyas 1429... 477.
de Brodowo Albertus 1437... 587.
- Nicolaus 1409... 151.
- Ioannes et Simeon 1438... 602, 603.
Brodziszewo
villa 214.
de Brogozewo
Petrus Oganka 1425... 409.
Brok
Nicolaus 1414... 242.
Bromsky
Nicolaus canonicus Gnesnen. 1420, 1428... 302, 472.
Brona
Ioannes consul Obornicensis 1438... 599.
Bronczino
villa... 672.
de Broneuo
Vbistco 1415... 244.
Broniewo
villa 67, 68.
Bronikowo
villa 43, 44.
Bronikowski
Ioannes 1443... 666.
Bronislai
vel Bronissii Nicolaus canonicus Gnesnen. 1408, 1433... 125, 136, 137, 140, 289, 347, 353, 354, 432, 487, 524, 534.
- Nicolaus canonicus Posnan. 1407, 1425... 107, 131, 132, 187, 307, 320, 343, 362, 403.
Bronislaus
praepositus de Gora 1443... 667.
Bronski
Petrus rector ecclesiae in Włoszakowice 164.
Brosowa
(Brzozowa) villa 14, 15.
Brotfisch
Iacobus cum Martino fratre 476.
de Brudzewo
vel Brudzewsky Iarandus 1400 palatinus Siradien. 1427, 1428 palatinus Wladislavien. 1429 palatinus Iunivladislavien. 448,
465, 495, 622.
- Ioannes 1408, 1411... 127, 184.
- Miroslaus canonicus Posnan. 1408... 131, 132.
- Sandivogius 1411... 184.
Bruier
Petrus consul de Grodzisko 1426... 439.
Brusz
Stanislaus magister sartorum Gostinensium 1440... 626.
Bruzar
proconsul Slupcensis 1404... 48.
Brylis
1415... 245.
de Brynicze
Przeczslaus Grzymala 1433... 530, 532.
Brzana
villa 580.
de Brzeczcowo
Vincentius 1406... 90.
Brzekynycze
(Brzekiniec) villa 437.
Brzerd
Albertus mgr. procurator causarum consistorii Poznanien. 1443... 671.
Brześć
260.
de Brześć
palatini:
Creslaus 1407... 127.
Mathias de Labyschyn 1416, 1428... 251, 270, 304, 306, 333, 377, 380, 384, 400, 422, 436, 448, 449, 465, 468.
Ioannes de Lichin vel Lichinsky 1433, 1440... 538, 545, 604, 632, 653.
Nicolaus de Coszczelecz 1459... 219.
- castellanus: Nicolaus Varzimowsky 1438, 1440... 604, 632.
- succamerarius: Andreas Donyn 1430, 1431... 503, 511.
de Brześć
iudex: Martinus de Baruchowo 1407... 127.
de Brzescht
Andreas notarius publicus 1437... 590.
de Brzessnicza
Mankarius 1424... 378.
Brzesze
(Brzezie) villa 640.
de Brzesze
Ioannes, auditor apostolicus, archidiaconus Gneznen. regni Poloniae vicecancellarius 1414... 219.
- Luthko 1419, 1427... 286, 457.
- Ioannes Luthko vel Luthek vel Luthkonis canonicus Gneznen. 1438, et cantor Lanciciensis 1440, canonicus Poznanien. 1443...
640, 641, 654, 655, 670.
- Lutko canonicus Poznan. 1421... 322.
- Sbigneus marsalcus regni Poloniae 1403, 1424... 38, 213, 377.
de Brzeszino
Nicolaus canonicus Warssavien. 1419... 283.
Brzeyska
Nicolaus consul de Staw 1405... 70.
Brzezie
villa, ecclesia parochialis ibidem 103, 640, 641, 670.
de Brzeziny
castellani:
Lisco de Orlow 1407, 1409... 103, 163.
Mathias 1426, 1433... 76, 416, 454, 530, 532.
Stephanus de Oporow 1441... 657.
Brzeźnica
villa, ecclesia ibidem 675, 679.
Brzeźno
villa 661.
Brzosth
Albertus procurator consistorii Poznanien. 1437... 586.
Brzostkowo
villa, ecclesia parochialis ibidem 641, 642.
de Brzostkowo
Ioannes cantor Gnezn. 1419 et vicarius in spiritualibus 1440, 1443... 288, 289, 462, 548, 570, 598, 635, 641, 643, 644, 647,
651, 654, 655, 667, 668.
- Martinus 1440... 641.
de Brzostkowo
Nicolaus 1440... 641.
Brzostownia
villa 419.
Brzozogaysky
Petrus 1438... 600.
Brzozoglowi
Ioannes capitaneus Bidgostensis 1415... 244.
- Ianussius 1419, castellanus Landensis 1425... 279, 400.
- vide de Sulanczyno.
Brzozowa
(Brosowa) villa 14, 15.
de Brzuchana
Mroczko Petri canonicus Cracovien. 1416... 250.
Brzura
fluvius 49, 78, 79, 104, 240.
de Brzycow
N. 1429... 496.
Bszowo,
vide Bzowo.
Buchvald
Henricus scabinus Poznaniensis 1417, 1424... 262, 310, 319, 393, 399.
Buchwalder
consul de Wschowa 1412... 195.
Buda
663; 669, 677, 678, 679, 680.
Budco
vicarius perpetuus 1426, 1428... 432, 517, 524.
Budconis
Ioannes vel Iaschco canonicus Poznanien. 1405, 1426... 79, 106, 108, 131, 132, 176, 403, 435.
- Ioannes canonicus Gneznen. 1423, et Cracovien.1424, decanus Gneznen. 1434... 347, 353, 366, 548.
- Stanislaus archidiaconus Crussvicien. 1440... 637.
Budich
Martinus 1429 oppidanus de Wągrowiec, 1439 consul de Wągrowiec 496, 621.
de Budziejewo
Nicolaus 1436... 558.
Budzisław
villa 141, 144, 148.
de Budzislaw
Boguslaus 1414... 582.
- Bogussius subiudex Calissien.1429, 1440... 483, 528, 543; 545, 583, 605, 633.
- Nicolaus canonicus Gneznen. 1417, 1419... 257, 288.
Budzowicze
villa 443.
Bugyak
Mathias consul Gostinen. 1440... 631.
Buk
civitas, ecclesia parochialis ibidem et curia episcopalis 20, 381, 601, 658, 664.
Bukowie
scultetia 496, 621.
de Bukowiec
Martinus, filius Pauli presbiter 584.
Bukownica
villa 164, 183, 184.
- Minor villa 150, 151, 152.
de Bukownica mała
Smislaus, uxor eius Catharina, filii Pelca et Boguphal et alius Smislaus filius Conradi 1409... 150, 151, 159.
- - Msczysko, Pelka, Boguphalus, Luchna, Swachna, Nicolaus et Agnes 1411... 183.
Bukownycza
alias Szykorzino villa 308, 309, 313, 314.
de Bukownycza
Dobrogostius, Nicolaus, Ioannes 1420... 308.
- alias Sycorzino Nicolaus 1421... 313.
Bukowyecz
villa 164.
Burchard
Henricus scabinus Posnan. 1420... 402.
Burchardi
Michael civis Posnanien. 1420, 1425... 310, 402.
Burchardus
custos Lubinensis 1444... 685.
burgrabius
permultis locis.
Buskowo
villa 326.
Bussowski
Ioannes scabinus Calissien. 1420... 309.
de Buszcowo
Nicolai uxor Catharina 1419... 294.
Buszewo
villa 187, 214.
Buszewko
villa 214.
de Buszkow
et Police Sandivogius 1434... 552.
de Bużenin
praepositus: Martinus 1404... 45.
de Byala
Wierusius vexillifer Wielunensis 1419... 291.
- Ianussius 1444... 675.
Byala gora
silva 208.
Byalorzyth
Iakusz, civis Calissien. 1409... 160.
Byalowans
Stephanus civis Posnan. 1419... 290.
Bydgoszcz
214, 592, 665.
de Bydgoszcz
castellanus:
Thomas de Pakoscz 1424, 1425... 380, 400.
- capitaneus:
Ioannes Brzozoglowi de Sulanczyno 1411, 1415... 186, 244.
- iudex terrestris:
Iaroslaus de Sadlno 1415, 1419... 244, 278.
- vexillifer:
Strzala de Chotonicze 1420... 300.
- subpincerna:
Derslaus de Sleszino 1415, 1426... 244, 441.
Byecz
621.
Byel
Henricus canonicus Gnesnen. 1408, 1420... 125, 257, 288, 302.
Byelawi
(Bielawy) villa 454.
de Byelawy
Albertus canonicus Gnesnen. 1408, - scholasticus Lancicien. 1419, 1427... 125, 288, 289, 302, 347, 353, 453.
- Nicolaus notarius publ. 1437... 590.
- Mathias castellan. Lancic. 1437, 1438... 586, 604.
- Stanislaus canonicus Gnesnen. 1436, 1443... 570, 667, 668.
- Stanislaus pincerna Lancicien. 1405, 1409... 78, 162.
- Vincentius Czurilo 1443... 673.
Byelawsky
Derslaus de Wyschokye 1433... 530, 532.
de Byelsko
olim scultetus Boguphael 1413... 208.
de Byernaczicze
Stanislaus Pella tribunus Siradien. 1413... 207.
de Byrkowo
Wilczko castellan. Sandomir. 1352... 646.
de Bylewo
Czewlegius 1424... 378.
Byrzwensky
Ioannes 1413... 207.
de Byschofstehn
Theodricus 1415... 245.
Byscupycze
(Biskupice) villa 141, 144, 148, 304.
Byser
Nicolaus professor s. theolog. archidiaconus Sandomir. 1421... 318.
Byssewa
(Byszewa) hereditas 186.
de Byszowia
abbas: Mathias 1409, 1415... 158, 159, 244.
Bystrzec
aqua 203.
de Bythcowicze
Franciscus 1428... 463.
de Bythin
Miroslaus canonicus Posnanien. 1413, 1422... 215, 264, 320, 322, 334, 343, 582.
Bytkow
villa 130.
de Bytkow
Dobrogostius 1408... 130.
Bytkowski
Andreas 182.
Bzowo
(Bszowo) villa 39, 42, 101.
C, K.
de Kaczkowo
Simon canonicus Posnanien. 1410, 1422... 174, 307, 313, 318, 320, 334, 343.
de Caczky
Stogneus 1434... 547.
de Kaczszlewice
Nemierza 1424... 365.
Kagymow
villa 580.
de Kajewo
Nicolaus 1437... 586.
- Helsca 1437... 586.
calciamenta
419, 485.
de Kalinowa
Ioannes 1410... 169.
de Calinowa
Martinus castellanus Siradien. 1402, et capitaneus Wielunen. 1418, 1429... 26, 76, 157, 268, 287, 391, 407, 410, 496.
de Calinowa
Laurentius Zaramba castellan. Siradien. capitan. Wielunen. 1406... 95.
- Ioannes Lopata castellan. Santocensis 1406... 96.
- Ioannes 1431... 506.
- Zaramba marsalcus curiae regiae 1425... 401.
Kalisz
(Calis, Calissia) civitas, consules et scabini, seniores mechanicorum, 41, 42, 52, 55, 69, 70, 101, 124, 160, 179, 185, 204,
241, 246, 309, 321, 446, 457, 471, 548, 549, 555, 558, 567, 573, 591, 594, 611, 612, 628, 629, 641, 642, 681.
- districtus 75, 164, 169, 185, 398, 481, 498, 506, 576, 616, 659, 680.- circulus 457, 480.
platea s. Nicolai 480.
platea Piscorzewska 479.
platea Monathorum 480, 497.
platea Sczudlowska 480.
platea Wratislaviensis 479.
platea Thorunensis 480.
platea currificum 480.
platea Wenediensis 310.
pannicidia 558, 611.
camerae mercales 611.
- ecclesia collegiata ad s. Mariam 72, 446, 457, 460, 470, 472, 473, 481, 482, 556, 566, 569, 574, 594, 608, 610, 612, 613,
614, 628, 630, 642, 671, 680, 681.
- ecclesia parochialis ad s. Nicolaum 69, 160, 457, 479, 497, 549, 591.
- praepositi:
Andreas 1400... 2.
Blisborius 1414, 1415... 241, 243.
Iaroslaus 1423... 350.
Iacobus 1440... 631.
- archidiaconi:
Oddo de Columpna 1405... 702.
Nicolaus Iaroczsky 1412, 1414... 199, 241.
- canonici:
Simon 1436, 1440... 577, 614, 631.
Blisborius de Qwiathcow 1407... 108.
- palatini:
Nicolaus 1288... 511.
Nicolaus 1343... 441.
Sandivogius de Schubino 1402, 1404... 16, 24, 53, 65, 189.
Mathias de Wansosche 1406, 1420... 95, 127, 129, 134, 139, 149, 191, 231, 270, 304.
Albertus de Wscheradowo 1424, 1427... 377, 380, 381, 385, 400, 448.
Andreas de Domaborzs 1428, 1431... 465, 494, 508.
Martinus de Slawsko 1437, 1442... 587, 594, 604, 620, 659.
- castellani:
Swanthoslaus 1401, 1402... 23, 24.
Ioannes vel Ianussius de Tolischkowo 1404, 1424... 54, 91, 95, 133, 136, 141, 144, 186, 208, 210, 211, 213, 234, 266, 299,
306, 308, 380, 311.
Martinus de Slawsko 1426, 1428... 436, 448, 645.
Petrus de Zerniki 1436, 1440... 563, 633, 635.
- succamerarii: Mathias 1400... 3.
Albertus Trlanski vel de Trlang 1402, 1413... 25, 34, 69, 127, 129, 208.
Pasco de Lutogniewo 1419... 276.
Dobrogostius de Schamotuli 1424, 1430... 387, 401, 448, 503, 534.
Raphael de Goluchowo 1436, 1438... 576, 578, 579, 582, 583, 584, 593, 594, 595, 602.
- iudices
Dobeslaus 1343... 441.
Mathias de Wansosze 1402, 1405... 24, 26, 53, 69.
Iacussius Iacca de Wilczina 1407, 1418... 123, 127, 129, 134, 149, 185, 186, 202, 203, 208, 242, 262, 270.
Ioannes de Kwiatkowo 1423, 1427... 345, 423, 441, 448, 449, 450, 457.
Troianus de Lekno 1429, 1440... 483, 528, 545, 587, 633.
Kalisz
subiudices:
Iacussius Iacca de Wilczyna 1402, 1405... 25, 69, 71.
Bodzantha de Chlapowo 1407, 1418... 127, 129, 151, 208, 213, 216, 242, 270.
Dobeslaus de Nyankowo 1420, 1427... 304, 345, 441, 448, 449, 450.
Ioannes de Chrosnyno 1427... 457.
Bogussius de Budzislaw 1429, 1439... 483, 528, 539, 543, 545, 583, 597, 605, 633.
- vexilliferi:
Petrus de Zyrniky 1411, 1427... 186, 448.
Nicolaus de Pleschewo vel Pleschewski 1437, 1439... 587, 595, 606.
- gladifer:
Martinus de Dzwonowo 1405 ... 71.
- dapiferi:
Nicolaus Lubiatowski 1406, 1412... 93, 198.
Sigismundus de Margonino 1437... 587.
Iohannes Skerka de Sarbinowo 1440... 633, 635.
- subdapiferi:
Przybak 1405... 81.
Stephanus de Trlang 99.
Przedpelk de Copidlowo 1421... 321.
Stanislaus de Ostrorog 1439, 1440... 605, 620, 622, 627, 632.
Andreas Nylathay de Wisznyewo 1440... 633.
- pincernae:
Nicolaus de Gorazdowo 1402, 1417... 27, 265.
Ioannes Lichynski 1418, 1420... 271, 280, 308.
- subpincernae:
Sandivogius 1407... 127.
Vincentius de Schamotuli 1421... 231.
Stanislaus Obirmuth 1430... 504.
Ianussins Chochoski 1443... 673.
- venatores:
Paulus de Chranstowo 1413... 213.
Paulus de Wyskotha 1417... 261.
Czestko de Dambnycza 1420... 308.
Samborius de Malochow 1427, 1434... 448, 449, 501, 543.
- iudex castri:
Andreas Sicacz de Pothcocze 1444... 681.
- burgrabius:
Ioannes de Lopenno 1444... 681.
- notarius iudicii:
Nicolaus de Strzedzewo 1418... 271.
- advocati:
Iacobus filius Zachariae 1409... 160.
Ioannes Beserich 1420... 309.
Hanuth 1426... 446.
Nicolaus Radosth 1427... 612.
Ianussius Beserich 1428, 1429... 497, 567.
Nicolaus Winczig 1434... 611.
Ianussius Beserich 1434... 549.
Nicolaus Vinczig pellifex 1435... 555.
- protoconsules:
Nicolaus Cranch 1406... 629.
Paulus Golisch 1409... 160.
Nicolaus Cranch 1426... 446.
Ianussius Renis 1427... 457, 612.
Nicolaus Radost 1428, 1429... 497, 567.
Mathias Maczuda 1434... 555, 611.
Nicolaus Cranch 1436... 573.
de Kalisz
Paulus Trolle mansionarius Calissiensis, baccalaureus artium 1438... 594.
- Nicolaus decretorum doctor, officialis Gneznen. 1443, 1444... 672, 679.
- Paulus Tomkonis, artium baccalaureus, mansionarius Calissien. 1440... 640.
Calisky
Ioannes senior sutorum Calissien. 1434, 1435... 555, 611.
Kalyszky
Philippus sutor Calissien. 1434, 1435... 555, 611.
Kalis
vel de Kalisz Mathias canonicus Posnanien. 1400, 1408...9, 19, 41, 44, 62, 106, 108, 131.
de Calisch
Nicolaus mgr. in artibus cum uxore Agnete Pichadlowa 1427, 1440... 628, 456.
calix
magnus cum patena 172.
calix
argenteus deauratus 412.
de Calmicze
Nicolaus 1428... 469.
de Kalno
alias de Lagewniky Ianussius 1401... 17.
Calthwasser
Sigismundus scabinus Posnan. 1413, 1425... 211, 393, 399.
Calvus
Mons 180.
Calws
Nicolaus presbiter generalis 1414... 222.
Kalynowa,
ecclesia ibidem 590.
Kalysch
Mathias canonicus Posnan. 1411... 187.
Kamblowo,
vide Kęblowo.
de Camblowo
Petrus clericus 1424... 378.
von der Kame
Dobrogostius 1425... 409.
de Camenecz
Mathias Petri notarius publ. 1426... 425.
Camenensis
officialis: Ioannes de Lubyathowo 1439... 607.
Kamensky
civis de Medzirzecz 1418... 275.
camerae:
pannorum 85, 130, 435, - sutorum 467, - camerae mercales 610.
camerarius
cardinalium 60.
camerariorum
iurisdictio 467, 686, 689.
cametae
445.
de Kamień
castellani:
Albertus do Wszeradów 1404, 1425... 54, 67, 69, 72, 95, 105, 139, 208, 211, 401.
Andreas de Domaborz 1425, 1427... 400, 401, 436, 437, 448.
Dobrogostius Colenski 1433, 1438... 515, 535, 554, 602, 604, 622, 623.
Caminensis
dioecesis 41, 476.
- episcopus: Ioannes 10.
- officiales: Symon 1429, 1436... 476, 577.
Albertus de Uscze 1441... 656.
caminus
445.
Kamionna
villa 409.
de Camona
Sandivogius Trycz 1425... 397.
Kamieniec
scultetia, ecclesia ibidem 270, 550.
de Kamieniec
(?) castellanus: Dobrogostius de Colno 1439... 620.
de Camenecz
Petrus Kordzbog 1409... 151.
Camieniewski
Stanislaus 1423... 346.
Kamienne
ławy pratum 312.
de Camiona
Sandivogius 1424... 365.
de Campa
Maiori Ioannes et Petrassius 1417... 264.
campanatores
562.
campanila
549.
Campyel
(Kapiel) villa 141, 144, 147, 449.
de Kampyno
(Kempino) sculteti: Derslaus, Ioannes, Martinus, Nicolaus et Groth 1444... 690.
de Camyenyewicze
Stanislaus 1429... 498.
de Camyona
Dobrogostius 1413... 211.
- Ioannes 1426... 419.
de Kamyony
mostek Ioannes 1440... 640.
canalia
445.
Kancolewfsky
vel de Cankolewo Iaroslaus canonicus Gnesnen. 1422, 1443... 323, 534, 548, 557, 641, 654, 655, 662, 667, 670.
Candzorka
Andreas consul Calissien. 1420, 1428... 309, 567, 566, 568.
canes
venatici 132.
Cancorek
Nicolaus vicarius cathedr. Gnesnen. 1436... 563.
Canitza
mercator de Slupcza 1403... 37.
canoniae
novae erectio et dotatio 402.
kansa olsa
416.
de Kanszycze
Albertus 1416... 247.
canteri
stannei 608.
Kanthi
villa 293.
Kanthny
Andreas scabinus Srzeden. 1419... 276.
capellae
novae erectio et dotatio 330.
capete
52, 411.
capitaneorum
iurisdictio 272, 299, 467, 502, 686, 689.
Capitulna grobla
(Waliszewo) civitas 686.
capitulum
generale 39, 40, 44, 62, 64, 82, 106, 112, 119, 340, 358, 421, 422, 427, 472, 474, 487, 520, 54 7, 643, 651, - capitulum tam
generale quam speciale 143.
capones
115, 165, 319, 376, 499, 626, 662.
cappae
chorales de sammat 172.
caprioli
52.
captivatio
347, 464.
captivitas
et carceri detentio 512, 513.
Carcowsky
Henricus Cothwycz 1437... 584.
Kargowa
villa 148, 149.
Cargowski
Vincentius 1439... 622, 623.
carnes,
carnifices, macella carnificium 5, 8, 10, 32, 195, 211, 290, 480, 519, 323.
de Carnicze
Stanislaus prouisor in Ieżów 1415... 245.
de Carnino
Stephanus 1406... 90.
de Carnino
Iwan 1436, 1437... 578, 584.
de Carnkowo
Stanislaus Budconis notar. publ. 1405... 72.
Carpek,
vide de Kazimirz.
carpentarius,
ars carpentaria 33, 610.
Karpiczko
lacus 510.
de Karpizko
Albertus comes 1285... 511.
Carszewo
(Karszew) villa 427, 432.
de Karschewo
Albertus 1427... 453.
Karwaczski
Ioannes armiger 1436... 568.
de Karzec
castellanus: Swantoslaus de Iłowiec 1423... 346.
de Karznica
Blizborius 584.
Kasalicki
Martinus 1444... 684.
Kasztholko
merica 511.
Casper
praepositus Lubnicensis 196.
- praedicator Posnanien.1435... 557.
castellanorum
iurisdictio 114, 272, 297, 299, 467, 502, 686, 689.
castrorum
aedificatio et reparatio 293, 444.
casula
flavea 172.
Catharina abbatissa monasterii Gnesnensis ad s. Claram 1424... 391.
- Spitconis monacha monasterii Gnesnensis ad s. Claram 1424... 391.
- uxor Martini de Dzwonowo gladiferi Calissien. 1405... 71.
- uxor Smislai de Bukownicza minori 1409... 150.
- relicta vidua Mathiae Gricca civis Srzemensis 1425... 398.
- vidua relicta Nicolai braseatoris 1429.. 479.
- mater Bartholomaei clerici 1414... 228.
Cotsiewo
(Karszew) villa 519, 525.
causae
tam magnae, quam parvae, causae criminales et capitales 114, 272, 297, 299, 313, 333, 467, 502, 686, 689.
cautio
fideiussoria 133, 378.
de Kavthi
Vierusius iudex Wielunensis 1419... 291.
Kawcze
villa 320.
Cayewo
(Kajewo) villa 141, 144, 148, 185.
Kazanowo
villa 192.
de Kazanowo
Nicolaus, Beata uxor eius 1411... 192.
de Kazemino
Swanschco 1404... 51.
- Hanca 1404... 51.
Kazimirus
filius regis Wladislai 1432... 526.
Kazimirus
I rex Poloniae 1343:.. 56, 440, 644.
- II. rex Poloniae 1463... 149.
- electus Bohemiae 1439... 618, 620.
- filius Semoviti Senioris ducis Mazoviae 1424... 391.
- dux Thessinensis 1357... 443.
Kazimirz
villa, ecclesia ibidem 269, 270, 271.
de Kazimirz
Nicolaus Carpek 1418... 270.
de Kazimiria
Nicolaus mgr. in artibus, canonicus eccl. colleg. s. Georgii in arce Cracovien. thezaurarius regis Polon. 1404... 57.
Kazior
Mathias scabinus Gostinensis 1440... 626.
de Kaznia
Mathias canonicus Posnan. 1401... 19.
Kądzenow
Nicolaus 1415... 245.
Kąkolewski
Iaroslaus canonicus Vratislavien. Gneznen. Poznan. 1444... 675.
- vide Kancolewfsky.
de Kchtensteyn
Cunradus 1404... 56.
Kcynia,
ecclesia ibidem 564, 633, 665.
- districtus 499, 508, 576.
de Kcynia
burgrabius: Nicolaus Dunda 1440... 633.
Kczane
seu Nowe miasto, civitas, ecclesia ibidem 558.
de Kczewo
Kelczo custos Lancicien. canonicus Posnan. 1407... 106, 107.
de Kczynia
Mathias canonicus Posnaniensis 1403... 41, 44.
de Keblow
Nicolaus succam. Polonia 511.
- Margaretha uxor Nicolai filii Bozatae 1312... 510.
- Abraham 1429... 478.
de Cecusewo
Petrus 1408... 127.
Keirsburg
Ulrich proconsul de Polanow 1429... 476.
Kelcz
cancellarius Gnesnensis 1404, 1409... 59, 88, 89, 98, 125, 157.
- scholasticus Gnesnen. 1360... 256.
Kelconis
Miroslaus 1405 altarista Gnesnensis - 1407 canonicus Posnan. 1424 et canonicus Gnesnen. decretorum doctor 72, 108, 372.
de Kelkowicze
Nicolaus baccalaureus in decretis, cancellarius curiae archiepalis 1444... 691.
Kelczow
(Kiełczew) villa 188, 189.
cellarium
muratum 445.
de Kemblow
Abraham 1440.. 650.
cemeterium
22, 90, 197, 519.
de Kempa
Nicolaus 1420... 309.
Kempke,
vide de Choczimyn.
Kempka
Mathias iuratus Srzedensis 1443... 664.
Kendo
vel Kendonis Ioannes vicarius perpetuus collegiatae Calissiensis 1439... 608, 610, 611, 613.
Cenke
senior sartorum Wschovien. 1412... 195.
Kenpa,
vide de Iwno.
Kenstet
Henigus 1406... 91.
censura
ecclesiastica 44 175, 233, 484.
census
annuus permultis locis.
centhauri
294.
de Ceracz
Ioannes burgrabius Posnan. 1427... 450.
cerae
lapis, cerae talentum 312, 386, 426, 569, 655.
cera
rubra 635.
Ceretensis
episcopus: Andreas 1380... 577.
cervisia
219, 376, 389, 397.
kerz laskowy,
rubus 5.
Ceschowsky
Iacobus scabinus Srzemensis 1440... 640.
- Keseling Ianussius rasor, consul Calissiensis 1427, 1428, - scabinus Calissien. 1429, 1434... 457, 497, 548, 567, 611, 612.
Ceslai
filius Martinus 1248... 509.
Cezarius
doctor in medicinis 1420... 305.
de Kezina
Mathias canon. Posnanien. 1401... 19.
Kezinger
Nicolaus de Nuremberga mercator 1402... 23.
Kębłowo
(Kamblowo) villa 18, 19.
de Kębłów
Petrus 1436... 579.
de Kępa
Derslaus castellanus Biechoviensis 1426... 423.
- Catharina monacha de Owieńsko 1426... 419,
de Kępa
et Lubowiec Petrassius 1424... 377.
de Kępa wielka
Ioannes et Petrassius fratres 264.
Chala
Nicolaus ministerialis 1417... 262.
Chanczini
609.
de Chanczini
Ioannes 1414... 219.
Chansna
silva 207.
de Charbinowicze
Petrus Wlodconis capitaneus Halicien. 1406... 84.
- Barthossius Wlodconis succamerar. Sandomir. 1414... 234.
de Chartlupya Maiori
Nicolaus Thumigrala 1426... 417.
Chartłupia mała,
villa, ecclesia ibidem 198, 199.
chart,
canis 626.
Chartowo
hereditas 279, 307, 337.
de Charzewicze
Petrus 1403... 32.
de Charzustowo
Pasco 1400... 6.
Chatucze
lacus 674.
de Chelkowo
Derslaus 1436, 1437... 578, 584.
Chełm,
scultetia 280, 413.
Chełm
dioecesis 97.
de Chełm
episcopus:
Ioannes 1418, 1431... 268, 273, 296, 297, 380, 381, 385, 494, 495, 511.
Chelmensis
capitaneus:
Ioannes Curopathwa 1414... 219.
Chelmcze
villa, ecclesia ibidem 472.
Chełmica
villa, ecclesia paroch. ibidem 671, 672.
Chęciny
castrum, ecclesia ibidem 657, 661.
de Chęciny
capitaneus:
Stephanus de Oporów 1441... 657.
de Chiby
Chwalibog 1422... 338.
Chibsky
Ioannes 1444... 682.
- Stephanus rector ecclesiae in Rogoszno 1444... 682.
Chlanet,
vide de Chlubicze.
Chlapowski
Mathias canonicus Posnaniensis 1426, 1434... 436, 548.
de Chlapowo
Bodzantha 1402 subpincerna Posnanien. 1409, 1418 subiudex Calissien.... 26, 151, 185, 208, 213, 242, 262, 270.
de Chlapowo
Nicolaus archidiaconus Posnanien. 1404, 1413... 62, 79, 106, 107, 108, 130, 132, 176, 177, 187, 214.
Chlapowski
Mathias canonicus Gnesnensis. 1434... 554.
de Chlebowo
Pasco 1417... 264.
Chlewo,
ecclesia parochialis ibidem 682.
de Chlewo
Andreas, Bienias, Michael, Petrus, Simon 1444... 682.
- Wyszota 682.
Chlopi gosd
villa 32.
de Chlubicze
Ioannes Chlanet 1406... 83.
Chmielnik
villa 241.
de Chobienica
Ioannes 1425... 397.
Chochlew
hereditas 410, 411.
Chochoski
Ianussius subpincerna Calissiensis 1443... 673.
Chocicza
villa 103, 265.
Chocieszewo
(Choczeszewo) villa 35.
de Choczimyn
Petrus Kempke 1429... 476.
- Paulus Kmith 1429... 476.
de Chodecz
Iacussius 1420... 295.
de Choiscza
Petrassius 1407... 103.
Chojnica
Ioannes bacalaureus in artibus 1403... 34.
Chojnica
Iura 1403... 34.
de Chomanczicze
Nicolaus 1413... 205.
Chomanthowo
(Chomentowo) villa 493, 494.
de Chomanthow
Dobco 1411... 183.
Chomantsky
Nicolaus 1428... 464.
Chomiąza
villa, ecclesia ibidem 198.
(de Chonow)
Nicolaus palatinus Sandomir. capitaneus Siradien. 1412... 197.
Chonthy
villa 616, 618.
de Chonthnicza
Thworco castellanus Wislicien. 1413... 208.
Chorotka
Nicolaus molendinator in Dzbąszyn 1425... 397.
chorus,
vierthel 115, 312, 499, 640.
Chorzenino
villa 510.
de Chorzepyno
Ioannes notarius consistorii Gnesnen. 1437... 581.
Choynata
villa, ecclesia ibidem 512, 513.
Choynicza
Ioannes vicarius Posnan. 1413... 206.
de Chotonicze
Strzala vexillifer Bidgostiensis 1420... 300.
Chowanow
villa 643.
Chrabek
vel Chrapek Martinus canonicus Gnesnen. 1406, 1429... 89, 125, 288, 422, 432, 524, 487.
de Chranstowo
Paulus venator Calissiensis 1413... 213.
Chrapczew mosth,
pons 616.
Chrapowski
Mathias canonicus Gnesnensis 1434... 547.
Christianus
filius Bodzanthae 1248... 509.
Christinus
castellanus Sandecen. 1408... 136.
de Chroberz
Nicolaus capitaneus Cracoviensis 1403... 31.
- Ioannes frater Nicolai 1403... 32.
- Iacobus 1403... 32.
- Philippus subiudex Cracoviensis 1436... 580.
- Nicolaus praebendarius eccl. Crusviciensis ad s. Vitum 165.
Chrobski
hereditas 116.
Chrobski mlyn,
molendinum 116.
Chroslino
villa, ecclesia ibidem 665, 667, 672, 690, 691.
de Chrosnyno
Ioannes subiudex Calissiensis 1427... 457.
Chrostow
villa 500, 501.
Chrostowo
villa 39, 42, 101.
Chrzan
(Krzan) villa 18, 19.
Chrzanstowsky
Nicolaus gladifer Cracoviensis 1426... 433.
Chrzypsko
villa 187.
de Chunrathouice
Martinus 1418... 275.
Chwalanta,
vide de Ossowa sien.
de Chwalcowo
Derslaus Czeczirad, 1440... 643.
Chwalibogowo
hereditas 2, 26, 27.
de Chwalikow
Vincentius 1423... 345.
Chwalim
hereditas 650.
Chwalimye
(Chwalim) villa 148, 149, 364, 365, 625.
de Chwalimye
Henricus 1424... 364, 365.
Chwaliszew
hereditas 26, 27.
Chwaliszewo
advocatia 458.
Chwaliszyce
hereditas 2.
de Chwalkowo
Derslaus Lesczinsky 1438... 595.
Chwirala
Nicolaus civis Calissiensis 1420... 310.
de Chyby
Stephanus 1425... 397.
Ciążym
659.
Cichosz
Mathias iuratus Srzedensis 1443... 664.
Kiczka
Nicolaus decretor. doctor, canonicus Posnanien. 1428... 474.
de Kieblowo
Abraham 1443, 1444... 674, 687.
Kiekrz
villa, ecclesia ibidem 417, 681.
Cielcza
(Cielcz) villa 312.
de Cielcza
Olbrachtus 1421... 312.
Kiełbasa
Nicolaus 1419... 279.
Kiełczew
villa 549.
Kiełczewo duże et małe
villae 549.
de Kielczew
Ioannes altarista ecclesiae Calissien. ad s. Mariam 1428... 471.
Kielsnica
fluvius 319.
Kielpino
villa 510.
Kierzkow
villa, ecclesia parochialis ibidem 66, 67.
Cieślanka
pratum in Kruchow 605.
cieśle
195.
Cieszkowo
hereditas 116.
de Cieszyn
duces:
Kazimirus 1357... 443.
Bolko 1426... 442.
Kilcius
cancellarius Gnesnen. 1404... 64.
cinguli
412.
de Kiki
vel Kyky Nicolaus decretorum doctor, archidiaconus Posnan. 1422, archidiaconus Gnesnen. canonicus Posnan. 1420, et administrator
in spiritualibus Posnanien. sede vacante 1426, archidiaconus Gnesnensis, vicarius in spiritualibus Posnaniensis 1423, decretor.
doctor, officialis Posnan. 1435... 307, 313, 320, 343, 355, 371, 438, 553, 557.
cimiterium
640.
cinamon
608.
Ciołek
Stanislaus episcopus Posnan. 671.
Cirwonka,
vide Czerwonka.
Cisterciensis
ordo 47, 114, 414, 478, 509.
citatio
15, 210, 277, 282, 295, 317, 328, 448, 467, 454, 502, 686, 689, - citatio littera regia, sigillo regio sigillata 114.
civitatis
locatio 84, 113, 114, 272.
Civitas
vetus (Posnaniensis) 85.
Claismed
Nicolaus scabinus Calissien. 1420... 309.
clamatio
ministerialis 262.
clapholcz
409.
Clara Tumba
(Mogiła) monasterium ord. Cisterciensis 4.
de Clara Tumba
abbas: Dominicus 1400... 4.
Clayze
Ioannes civis Posnan. 412.
de Cleczcze
Hywan 1401... 15.
Kleczew
villa 679.
de Cleczewo
Martinus Drogoslai presbyter 1424... 378.
Cleczsko,
praebenda de ibidem 429.
Kleczyska
insula 203.
Cleize
Ioannes consul Posnan. 1421. scabinus Posnan. 1424... 318, 393.
Clemens
abbas de Mogilno 1419... 278.
- praepositus de Ieszewo 1437... 588, 589.
- capellanus aulae archiepiscopi Gnesnensis 1405... 81.
- rector ecclesiae in Dobrowo 1407... 104.
- plebanus de Wiszosko 1416... 247.
- plebanus de Brest 1409... 165.
- vicecancellarius regni Poloniae 1441, 1402... 17, 23.
- castellanus Wislicion. 1404, 1408... 50, 127, 136, 141, 144, 266, 311.
- scultetus 1423... 355.
- carnifex, scabinus Gostinen. 1419... 281.
Klecko
civitas 63, 672.
clenodium,
clenodia argentea sollempnia 172, 175.
clerici
vel sacerdotis vulneratio, captivatio, occisio 156.
de Kleszczewo
Mroczco subiudex Posnaniensis 1405, 1423... 71, 123, 135, 149, 199, 211, 218, 253, 254, 346, 356.
- Philippus 1423... 356.
Clesmith
Nicolaus scabin. Calissien. 1435... 555.
Kleynsmed
Nykel consul Gostinen. 1440... 631.
Cleysmeth
Mathias starszy cieśli wschowskich 1412... 195.
Klęka
villa 205.
clientes
110.
Klimecz
scultetus de Ilowiec parvo 1423... 346.
Clinkener
Andreas consul Posnanien. 1406... 85.
Klinkner
Nicolaus civis Poznaniensis 1443... 672.
de Clissow
Dziuissius 1439... 610.
Cliza
Ioannes consul Posnan. 1420, scabinus Poznan. 1444... 402, 684.
Clisza
Ioannes scabinus Posnaniensis 1425... 399.
Klobia
80.
Cloda
(Kłoda) villa 174, 176.
Kłodawa,
ecclesia parochialis ibidem 27, 28, 434, 536, 679.
de Clodowa
Paulus Stanislai notarius publ. 1424... 375.
de Clodawa
Paulus mgr. 1426, - canonicus Posnanien. 1436.. 428,435, 520.
klody,
tunnae vini 655.
klodzisko
piscatura 607.
Clotząck
Nicolaus incola de Slupcza 1403... 37.
Cloze
braseator, scabinus Calissien. 1409... 160.
Kluczewo
villa 607.
de Cluka
Nicolaus cancell. Posnan. 1421... 313.
de Clunewecz
Warssius 1417... 261.
Clychowski
Ioannes 1436... 580.
Klykner
civis Posnan. 1414... 239.
Clysowsky ostrow
pratum in Wronczino Parvo 52.
Clyza
Ioannes consul Posnan. 1420... 310.
kmetonum
araturae 58.
kmetones
permultis locis.
Kmith,
vide de Choczimyn.
Kmita
vel Kmitae Petrus de Wisnicze, palatinus Sandomir. capitaneus Sirad. 1402, 1406, - palatinus Cracovien. 1406, 1408... 24,
31, 47, 50, 86, 87, 114, 146.
Kmytha
suppincerna curiae archiepiscopi Gnesnen. 1407... 104.
Kmytha
Parisz Nicolaus carpentarius 1444... 690, 691.
Knobloch
Hannus consul de Lwówek 1401... 10.
de Knyschyno
Iacobus 1425, 1438... 409, 595.
- Ioannes 1425... 409.
coadiutoris
officium 209.
coauditores
537.
Kobiala
Clemens senior textorum Calissiensium 1434... 611.
- Ioannes senior textorum Calissien. 1434... 611.
Kobyalka
Ioannes lanifex Calissien. 1435.. 555.
- Clemens lanifex Calissien. 1435... 555.
Cobielniczski
Wilczek 1416... 247.
Cobila Studzonka
fons 275.
Cobila
Dobco capitaneus de Pobiedziska 1404, 1418... 49, 269.
de Cobilicze
Andreas Sandivogii notarius publ. 1436... 559.
Cobihno
(Kobylin) 285.
de Cobilino
Petrus canonicus Gnesnen. 1404 et decanus Posnanien. 1405, 1426... 64, 79, 88, 106, 112, 113, 214, 241, 288, 289, 302, 307,
320, 343, 344, 347, 353, 358, 359, 361, 367, 368, 384, 403, 422, 425, 426, 432, 435.
de Cobilino
Wyrzbanta et Andreas 1419... 286.
de Cobylin
advocatus: Paulus 1419... 285.
de Cobylany
Domaratus castellanus Biecen. 1420... 306.
Kobylniki
villa 439.
de Cobilniky
Nicolaus 1430... 504.
Cochen
Petrus scabinus Cobilinensis 1419... 285.
Coczsch
vel Cocz Nicolaus scabinus Calissien. 1429, 1435... 497, 555, 611.
Koczawye
(Kocewie) villa 188, 189.
Coczelnik
Ianussius rasor, scabinus Calissien. 1435... 555.
cognati
67.
Kok
Ioannes 1408... 122.
Kokorzyn
villa 584.
de Kokorzyn
Opacz 1437... 584.
Kokundorf
villa 355, 435.
de Colaczicze
Martinus Pauli notarius publ. 1427... 459.
de Coldramb
Stephanus Gregorii notarius publ. 1423... 362.
Kolenski
Stanislaus 1408... 134, 149.
Colenski
Dobrogostius castellanus Caminensis 1433, 1439... 535, 554, 602, 604, 622, 623.
collator,
collatio 101, 403, 559, 631.
collecta
293.
collegium
canonicorum 300.
colloquium,
wiecze, colloquium generale et speciale 114, 389, 433, 581.
Colna
fluvius 32.
Kolno
31, 32.
de Kolnice
Gela relicta Sweborli 264.
de Colno
Dobrogostius castellanus Camenecen. 1439... 620.
Colo
407, 495, 632, 659.
de Kolo
Mathias mgr. s. theologiae, professor, canonicus Posnan. 1426, et custos Scarbimir. 1435, 1440... 436, 555, 642.
columbatio
156, 301.
de Columpna
Oddo protonotarius apostolicus etc. 1405... 72.
Colyano,
vide de Vleyssche.
Colynsky,
vide de Pruszin.
Kołaczek,
vide de Pigłowice.
Kołdrąb
villa 123.
- lacus 129.
Koły
praedium 165.
Comassky
Ioannes 1433... 533.
commenda,
commendatarius 11, 12, 25, 404.
communitas
villao 73.
communitas
praelatorum, baronum, nobilium, procerum, terrigenarum 65.
commutatio
24, 29, 35, 50, 67, 76, 109, 112, 150, 152, 162, 183, 184, 190, et permultis locis.
comodum
testidunatum 172.
Komornicki
Thomco 1409, 1419... 167, 291.
de Komornyky
Loduicus canonicus Posnan. 1408... 132.
Comorowe
villa 510.
de Komorowe
Luderus comes 1285... 510.
Comorowo
villa 220, 221.
de Komorowo
praepositus: Ioannes 1408... 149.
Komorowski
Nicolaus 1440... 650.
Komorze
villa 205.
compositio,
compositores amicabiles 7, 36, 99, 136, 137.
compromissum,
compromissarii 20, 136, 137, 141, 142, 191, 220, 348, 512, 530, 532, 571.
computus
Polonicalis 58.
de Comy
Ioannes 1417... 261.
Konarsky
Sczedrzyk 1411... 189.
Konary
villa 463.
de Konary
castellanus: Paszko de Goszlawicze 1437... 586.
Konarzewo
villa, ecclesia ibidem 276, 485.
de Conarzewo
Maiori Thomas 1438... 601.
Conarzewski
Zawischa 1419... 276.
- Albertus Ovyeczka 1428... 464.
concambium
49.
de Concolewo
Ianussius 1417... 258.
- Iaroslaus canonicus Posnaniensis 1421... 322.
concordia
1, 7, 54, 197, 245, 291, 312, 385, 387, 531, 633, 635.
condempnandi
facultas 114, 272, 297, 299, 502, 687, 689.
de Konyeczpole
Iacobus palatinus Siradien. 1400, 1429... 4, 28, 47, 61, 84, 91, 95, 115, 139, 153, 155, 158, 251, 333, 384, 393, 441, 496.
- Ioannes Taska 1433... 529.
- Ioannes 1431, reg. Poloniae cancellarius 1434, 1444... 540, 545, 558, 580, 604, 687, 689.
- Przedborius castellanus Rosperien. 1438... 604.
confirmatio
permultis locis.
congregatio
capitularis ad sonum campanae 79.
Conin
civitas 52, 203, 261, 398, 536, 593, 632.
- districtus 114, 202.
- ecclesia hospitalis ad s. Spiritum ibidem 336, 339, 573.
- ecclesia parochialis ibidem 573.
de Konin
capitaneus: Ioannes Czaska de Lubnica 1438... 593.
- burgrabius: Laszcz de Bieganowo 1412... 202.
- advocati:
Petrus Szyrnyczky 632.
Mathias Struss 1438... 593.
de Konkolewo,
vide Kancolewfsky.
de Cono
Sigfridus 1409... 153.
conpraeceptores
ordinis b. Mariae hospitalis Ierozolimitani 56.
Conradus
episcopus Wratislavien. dux Slesiae 1426... 438.
- archidiaconus Srzemen. 1400 et canonicus Posnan. 1408, 1409... 9, 18, 19, 44, 79, 106, 107, 112, 130, 159.
Conradus
civis Posnanien. 1444... 684.
consanguinei
414.
consecratio
ecclesiae 97.
conservatores
iurium eccle cath. Gnesnensis 418.
consiliarii
regni, consilium regium, consilium baronum 85, 87, 91.
consilium
iurisperitorum 185.
Constanciense
concilium 243, 245, 247, 255, 267.
constitutiones
apostolicae 102, - constitutiones terrestres 233.
consules,
permultis locis.
consvetudo,
consvetudo terrestris 14, 27, 47, 66, 110, 116, 132, 155, 183, 194, 199, 210, 252, 253, 270, 294, 347, 422, 449, 478, 488,
499, 523, 554, 627, 660, 681, - consvetudines parochiales 43, - consvetudo viarum 77, - consvetudo terrae Wschovensis 93,
- consvetudines Polonicae 114.
contractus
76, 78 et permultis locis.
contributiones
66, 179.
controversiae
1, 2, 6, 512.
contumatia
282, 686, 689.
Conwa,
vide de Strzelcze.
conventio
generalis, conventus 110, 422, 433, - conventio inter regem Poloniae et magistrum generalem ordinis Teutonici 74, - conventio
cum Cruciferis 189, - conventio in Nova Civitate 469.
Conyemlothy,
ecclesia ibidem 579.
Konyn
(Konin) civitas 33, 34, 651.
Copacz
Derslaus capitaneus Ravensis 1427... 76.
Kopanica
villa 147, 149.
copcze,
cumuli graniciales 3, 20, 207, 275, 314, 475, 531, 533, 618, - copecz stary, antiquus gades 314.
de Copidlowo
Przedpelk subdapifer Caliss. 1421, castellanus Landensis 1438... 321, 604.
Coppersmid
Martinus consul Caliss. 1427, 1436... 457, 573, 612.
copula
156.
Kopytnicza
villa 37, 38.
de Kopystnicza
Voithco 1403... 37, 38.
Korab
Michael civis Calissien. 1409... 160.
Korczbog
Petrus succamer. Posnan. 1426, 1435... 433, 455, 466, 556.
Korczew,
ecclesia ibidem 623.
Korcziczewo
villa 272.
Corczin
(Korczyn, Nova civitas) 50, 66.
de Korczyn
capitaneus: Stanislaus Rey 1442... 661.
Cordebog
Petrus advocatus de Swięciechow 1418... 265, 274.
- Petrus subcamerarius Posnanien. 1429, 1432... 494, 501, 504, 526.
- Mathias advocatus, procurator consistorii Wratislaviensis 1419 ... 282,
- Mathias altarista et officialis Posnaniensis 1427, 1429, - canonicus Poznan. 1426, 1428... 377, 389, 411, 451, 453, 456,
472, 473, 474, 484.
- Mathias plebanus in Ossiechten 1421... 312.
Cordebog,
vide de Babimost.
- vide de Trzebaw.
Kordzbog,
vide de Camenecz.
Kordorz
Nicolaus vicarius perpetuus Posnanien. 1439... 616.
coretum
264.
Coributh
Mathias vicar. perpetuus Gneznen. 1440... 644.
Korithcowo
(Korytkowo) villa 141, 144, 148.
de Corithkowo
Nicolaus 1443, 1444... 674, 675.
- Vincentius 1426... 413.
de Korithnicza
Florianus castellanus Wisliciensis 1424... 384.
Korman
Iakiel 1434... 545.
Corn
Nicolaus praepositus de Małogoszcz 661, 668.
de Koronowo
Laurentius consul Posnaniensis 1444... 682.
corrigendi
facultas 114, 272, 299, 467, 687, 689.
cortina
412.
de Corunowo
(Koronowo) abbas: Gabriel 1426... 442.
korzeczny,
molendinum 103.
de Korzenovo
Petrus et Victor fratres 1427... 456.
cosche,
retia 135.
de Coschiczyno
Petrus Wata 1438... 602.
de Coschuthi
Bogussius 1432... 528.
Costan,
vide Kościan.
Kościan
(Costan, Costen, Costczan) oppidum 64, 89, 92, 93, 160, 161, 167, 168, 204, 213, 216, 331, 357, 387, 405, 477, 479, 495, 539,
545, 569, 584, 625, 666, 674, - castrum ibidem 331, - iudicium regale ibidem 93, - districtus 35, 108, 212, 279, 309, 406,
455, 466, 494, 509, 510, 516, 576, 582, 602, 622, 627, 650, 674.
- porta Glogoviensis ibidem 204, - ecclesia parochialis 569, 584, - capella ad s. Crucem 204.
de Kościan
capitaneus:
Ioannes de Czurnina vel de Ridzin 1409... 153, 155.
- burgrabii:
Zacharias de Piaskow 1423... 346.
Thomislaus 1434... 545.
Nicolaus de Parinczewo 1443... 674.
- praeconsul: Stephanus Scharaz 1412... 204.
de Coschatin (Kosiczyn) Nicolaus Watta 1425... 409.
de Coschuti Dobeslaus notarius publ. 1426... 412.
- Bogussius 1429... 483.
Coschuti,
vide Koszuty.
Coschyk
Albertus consul de Srzodka 1440... 624.
de Kościelec
Ioannes palatinus Gniewcoviensis 1425... 400.
Kosciol
(Cosczol) villa 104, 593.
Cosczensky
Ioannes canonicus Gluschinensis 1442... 664.
de Cosczol
Ianussius palatinus Wladislaviensis 1424... 384.
- Thomas canonicus Poznan. 1442... 662, 670.
Kościelec,
ecclesia ibidem 591.
de Kościelec
Nicolaus Bochnak 1437... 591.
Kosieczyn
(Coszyczyno) villa 135.
de Kosiczyn
Nicolaus Watta 1423... 346.
Kosisco,
vide de Rchowo.
Kośliaszow
villa 105, 106.
de Coslowo
Andreas castel. Gostinen. 1424... 391.
Coslowo,
vide de Kozłów.
Coslowsky
Nicolaus mgr. canonicus Posnanien. 1423, 1424... 360, 362, 375.
Cosserz
Petrus tenutarius de Myrzewo 1436... 571.
Cossisco,
vide de Orechowo.
Cossorzs
(Kosorz) villa 536, 538.
de Costan
Claws 1411... 192.
Costan,
Costen, vide Kościan.
Costar
de Piaski 1444... 684.
Kostrzyń
(Costrzin) civitas, ecclesia ibidem 344, 391, 392, 662.
de Costrzino
vel de Costrin Albertus canonicus Posnan. 1411. 1414... 187, 219.
Cosza
Ioannes 1417... 262.
de Koszanowo
Ramsz 1408... 149.
de Koszczelecz
Ianussius palatinus Gniewcoviensis 1413, 1418... 208, 270.
- Ioannes palatinus Wladislavien, 1414... 219.
de Koszczelecz
Nicolaus vexillifer Wladislavien. 1438, palatinus Brestensis 1459... 219, 604.
de Cosczeryno
Spitco 1412... 198.
de Coszczyol
Thomas canonicus Posnaniensis 1435... 557.
Koszczyn
civitas 545.
Kosze
pratum in Wronczyno Parvo 52.
de Koszebrodi
Ioannes Pauli cancel. Gnesnen. 1436... 568.
Koszlantkowo
(Koźlątkowo) villa 456.
de Coszlantkowo
Swantomirus 1427, 1428... 456, 460, 629.
Coszle
rubetum in Grocholice 81.
koszmi,
retia manualia 674.
de Coszminek
Ioannes Czeslai notarius publ. 1422... 329.
de Coszmowo
Czeschantha 1428... 629.
Coszmyn
Maior, ecclesia parochialis ibidem 685.
Kosznow
villa 180.Koszonowo villa 666.
de Coszonowo
Ramszo 1408... 134.
Cossyeglowi
(Koziegłowy) villa 337.
Costczan,
vide Kościan.
de Costczino
vel de Costrzyn Albricus vel Albertus canonicus Posnan. 1410... 176, 177.
Costczol
(Kościoł) hereditas 269.
de Coszewino
Michaelis uxor Dobrochna 1419... 277.
Coszissko,
vide de Orchowo.
Koszki
villa 105, 106.
Koszucki
Boguslaus 1429... 477.
Koszuszek,
vide de Mnychowo.
Coschuthi
(Koszuty) villa 36, 37, 73, 455.
de Koszuty
Bogussius 1419... 284.
- alias Pierzchno Boguslaus 1435... 557.
Coszuczsky
Boguslaus 1428... 464.
Coszyczyno,
vide Kosieczyn.
de Coszyeglowy
Cristinus castellanus Sandecen. 1429, 1436... 495, 581.
Koszyk
Iacobus civis Calissien. 1440... 642.
Koth
Vincentius cancellarius Posnan. 1426, canonicus Posnan. 1428... 412, 472, 474.
Koth
Albertus 1436... 572.
- olim molendinator 529.
- vide de Dambno.
- vide de Swyecothky.
- vide de Tarnowa.
- vide Mathias Koth.
Koth
Mathias de Dambno 1401... 18.
Koth
Mathias castellanus Naklensis 1411... 190.
de Cotharzin
Ioannes 1444... 681.
Kothka,
vide de Iasschenye.
Kotlinski
Henricus consul Calissien. 1434, 1435... 548, 555, 611.
Cottofez
Petrus scabinus Cobilinen. 1419... 285.
Kotthoweczsky
Iacobus 1406, 1416... 93, 247.
de Cothsiedsco
Grzimko 1404... 54.
Kothwicz
Zyfrydus 1406... 93.
de Kotwicz
Henricus 1422... 326.
Kotwicz
Nencker 1426... 416.
de Kotwicz
Ioannes Nankeri 1422... 325.
Kottwicz
Sandivogius rector ecclesiae paroch. in Solcza, notarius 1431... 506.
Cothwycz,
vide Carcowsky.
- vide de Golanycze.
- de Swidnica.
- de Nalek Maiori.
Cotwicz,
vide Weszech.
Kothwicz,
vide de Syedlnicza.
Kothwycz,
vide de Szyedlecz.
Cowalye
(Kowale) villa 547, 548.
de Kowale
Zawissius 1352... 646.
de Cowalesycze
Stanislaus notarius archiepiscopi 1405... 70.
Kowalewo
villa 288, 289.
de Cowalewicze
Iacobus Stanislai notarius publicus 1439... 615.
Kowersmid
Martinus consul Calissien. 1406... 629.
Kowfman
Henricus praeconsul Wschovensis 1412... 195.
- Ioannes consul Costanensis 1412... 204.
Cownathy
(Kownaty) villa 73, 94, 95, 194, 195, 251, 404.
Coza, vide de Domaslaw.
- Ioannes 1423... 345.
de Cozarzewo
Laskarius 1403... 37.
de Cozebrody
Ioannes cancellarius Gnesnen. 1429... 481, 483.
de Kozeglowi
Cristinus castellanus Sandecen. 1414, 1425... 234, 407.
Kozelsko
villa, ecclesia ibidem 452.
Kozle
(Kuźle) villa 214.
Kozłów
villa 78, 79.
Cozlowski
Nicolaus 1401, - mgr. s. theol. professor, canonicus Posnaniensis 1425, 1426... 20, 403, 411, 436.
Cosmino
villa 215, 602, 622, 623, 627.
Koźmin
civitas 261, 330, 389, 396, 561, 562, 574, 576.
- ecclesia hospitalis ad s. Spiritum in suburbio 285, 330.
de Koźmin
Albertus 1438... 602, 627.
Ioannes 1438... 602.
de Cozmino
Barthossius Socolowski 1413... 215.
- Maiori Mosticius 1439... 620.
- Maulyn Lest cum fratre Ianussio 1423... 347.
Kozuszkowo
villa 205.
de Cozuthy
Bogussius 1434... 545.
Krajkowo
villa 274, 275.
Kraków
civitas 29, 31, 86, 87, 103, 179, 193, 442, 507, 508, 580, 581. - dioecesis 4, 57, 579, 645.
- terra 85, 298, 580, 581.
- castrum 250.
circulus civitatis 56.
ecclesia cathedr. 119.
eccl. collegiata s. Georgii in castro 57.
eccl. paroch. s. Stephani 141.
eccl. s. Crucis 243.
eccl. s. Mariae 244.
hospitale s. Spiritus 243.
platea s. Annae 56.
Kraków
episcopi:
Bodzantha 1352... 110, 645.
Petrus 1402, 1410... 25, 28, 29, 86, 87, 168.
Albertus 1413, 1422... 213, 234, 248, 273, 296, 298, 299, 306, 311, 321, 333.
Sbigneus 1426, 1438... 441, 442, 468, 469, 529, 545, 604.
- praepositus: Abraham 1407... 103, 108.
- decani:
Donin 1416, 1418... 248, 250, 251, 269.
Ioannes Schafranyecz reg. Poloniae vicecancellarius 1420, 1426 ... 296, 297, 299, 321, 333, 377, 380, 381, 384, 385, 393,
400, 407, 424, 433, 436, 437, 441.
Wladislaus de Opporow 1433... 529.
- archidiaconus: Andreas Myszka 1426... 443.
- scholasticus: Ioannes Schafranecz 1418... 268.
- cantores:
Stanislaus Czolek reg: Poloniae vicecancell. 1424, 1425... 377, 380, 384, 393, 400, 433, 437.
Nicolaus Spiczmiri 1437... 590.
- custos: Ioannes 1410... 169.
- officialis: Andreas Myszka 1426... 443.
- canonici:
Nicolaus cancell. Cuiavien. 1402, 1403... 25, 38.
Adam 1404... 57.
Abraham Abrahae 1407... 108.
Ioannes Pella 1408, 1410... 142, 169.
Nicolaus Hinczonis 1416... 250.
Mroczko Petri de Brzuchana 1416... 250.
Ioannes de Rudzycza 1416... 246.
Petrus de Wolfram 1419 ... 278.
Iaschco Budconis 1424... 366.
Paulus Wladimiri 1424... 372.
Nicolaus praepositus ad s. Florianum 1404... 54.
Kraków canonicus eccl. coll. s. Georgii in castro:
Nicolaus de Kazimiria 1404... 57.
- praepositi ad s. Florianum:
Nicolaus 1403, 1409... 38, 47, 54, 91, 92, 95, 97, 153, 155, 165.
Donin 1416... 248, 250, 251.
Sbigneus 1422... 324.
Wladislaus de Opporowo 1429... - castellani:
Ioannes de Tęczyn 1403, 1406... 28, 29, 31, 46, 50, 86.
Ioannes de Tharnow 1407, 1409... 114, 153, 155.
Cristinus de Ostrow 1414, 1428... 234, 248, 250, 273, 296, 297, 299, 441, 469.
Nicolaus de Michalow 1436... 581.
- palatini:
Ioannes de Tarnow 1403, 1406... 28, 29, 31, 62, 87.
Petrus Kmita 1406, 1408... 86, 114, 146.
Ioannes de Tharnow 1414, 1427... 234, 296, 297, 293, 299, 441, 469.
Petrus de Pyescowa scala 1436... 581.
Ioannes de Czyzow 1438... 604.
- capitanei:
Clemens de Moskorzow 1407... 87.
Ioannes de Tharnow 1407... 114.
Cristinus de Ostrow 1416... 248, 250.
Nicolaus de Michalow 1420, 1436... 296, 297, 299, 300, 581.
- subcamerarii:
Andreas 1352... 646.
Gniewossius de Dalouicz 1403, 1404... 33, 38, 47, 50.
Petrus Szaffranecz de Pyeskowa skala 1408, 1430... 129, 139, 142, 162, 251, 268, 393, 496, 503.
Kraków
iudic@@@
Ioannes 14@@@... 85.
Ioannes @@@i de Sumsko 1436... 580.
- vexilliferi:
Zegotha de Pysary 1403... 31.
Martinus de Wroczimow 1424, 1438... 303, 604.
- gladiferi:
Zindram 1403... 33.
Nicolaus Chrzanstowsky 1426... 433.
- tribinus: Petrus 1352... 646.
- subpincernae:
Thomco de Wangleschin 1400, 1407... 2, 3, 26, 35, 51, 64, 68, 71, 89, 92, 93, 98, 103.
Florianus de Dzadusschyce 1420... 298.
- subdapifer
Petrus Safranecz 1406... 84.
- venator:
Ioannes 1433... 529.
- cancellarius:
Sbigneus 1352... 646.
de Cracouia
Florianus canonicus Posnaniensis 1403... 41, 44.
Crakwicz
Ioannes canonicus Poznan. 1443... 670.
Krakwycz,
vide de Ruffa ecclesia.
Crampa,
vide Krempa.
Krampsko
villa, ecclesia ibidem 434.
- Novum et Antiquum 511.
Cranch
Nicolaus protoconsul Caliss. 1406, 1436... 409, 446, 573, 629.
- Nicolaus scabinus Calissien. 1409... 160.
crancz,
crinale 444.
Cranszlin
Ioannes 1425... 397.
Cranszoli
(Krężoły) villa 376.
Krapicz
Henricus scabinus Poznan. 1444... 684.
de Craschino
Adam 1419... 291.
Krasskowicze
hereditas 410.
Krawiec
Nicolaus scabinus Srzedensis 1419... 276.
Krąpiewo
villa 361, 362.
Kreczmeryne
Catharina 1414... 242.
de Cremonensibus
N. 1436... 565.
Krempa
(Crampa) villa 41, 42, 101.
Creslaus
palatinus Brestensis 1407... 127.
Cresow
castrum 31, 32.
de Cresow
capitaneus: Nicolaus de Chroberz 1403... 31.
de Kretkow
Ianussius 1410... 172.
- Ioannes castellanus Rosperiensis 1424... 377.
- Thomas 1437... 583, 584.
Krępe
villa 659.
Krężoły
villa 376.
de Cristburg
commendator: Burkhardus de Wobeke 1404... 56.
Cristinus
palatinus Sandomir. 1406... 86.
- castellanus Sandecen. 1406, 1413... 86, 141, 144, 207, 266, 311.
- castellanus Sandomir. 1406... 87.
- castellanus Cracovien.1414,1428... 234, 248, 250, 273, 469.
de Krisy
Ioannes 1424... 366.
Cristophorus
carnifex Posnan. 1413... 211.
Krobia
oppidum 216, 217, 312, 327, 626.
Crobya
antidua, villa 150, 152, 183.
de Crobya
burgrabius 151.
de Krobia
Stephanus Sulok 1426... 412.
- Margaretha Wyes 1426... 412.
- Iacobus presbiter 1436 ... 579.
Krobrischewo
praedium in Winiary 435.
crocus
608.
Krogelweyth
Nicolaus altarista ecclesiae paroch. Posnan. ad s. Mariam Magdal. 1424... 393.
Krol
Iacussius scabinus Posnan. 1417, 1421... 310, 319, 407, - consul Posnan. 1424, 1425... 393, 399.
de Krolikow
Nicolaus castellanus Srzemensis 1403... 29.
- Ioannes castell. Srzemen. 1402, - castell. Gnesnen. 1411, 1420... 24, 186, 203, 208, 304.
- Petrus 1440... 627.
Crolicowski
Martinus 1439... 606.
Cromnowo
Ianussius Heszerhorn 1404, 1406... 64, 89.
Kromoliczsky
Bronissius 1431... 515.
Crompnow
Albertus cum uxore Catharina 1426... 414, 416.
Krosniczki
Andreas 1437... 592.
Krosno
(Crosna) villa 70, 71, 491.
de Krosno
praeconsul: Nytsche Breslow 1401... 13, 14.
de Crosnova
advocatus: Adam 1415... 245.
de Crosyno
Andreas Bogussii notarius publ. 1423... 353.
- Andreas vicecancellarius curiae archiepiscopalis 1429... 483.
Crosz
Gregorius iuratus Srzedensis 1443... 664.
- Paulus cum uxore Margaretha 1442... 658, 659.
de Crosznyewicze
Iacobus 1419... 295.
de Kroszyna
Andreas plebanus de Slupcza 1425... 406.
Krotoszinsky
Wyrzbenta 1414... 217.
de Crouicza
Michael scholasticus Gnesnensis 1416... 247.
Crowicz
rivulus 315.
Krowina
Mathias plebanus Gostinensis 1436... 578, 579, 631.
krowne,
exactio 115, 247.
Kroyl
Petrus molendinator 1427... 456.
Kruchowo,
ecclesia paroch. ibidem 597, 605.
de Kruchowo
Boguslaus subiudex Calissien. 1438... 597.
Cruciferi
189, 200, 248, 438.
de Cruczeborg
Theodoricus canonicus et officialis Wratislav. 1419... 277.
Krupka,
vide de Scorzewo.
Cruschewo
villa 39, 42, 101.
Kruszwica:
ecclesia collegiata s. Petri ibidem 165, 552.
ecclesia s. Viti in castro 165.
- praepositus:
Ioannes Pella canonicus Gnesnen. 1408, 1420... 142, 257, 289, 302.
- decanus: Sandivogius 1424... 372.
- archidiaconus: Stanislaus Budconis 1440... 637.
- canonicus: Iarandus plebanus de Charłupia mała 1412... 199.
- castellanus: Iaschco de Grabye 1404... 54.
crux
aurea cum lapidibus pretiosis 412.
- maior deaurata 408.
- argentea deaurata, lapidibus pretiosis ornata 172.
Crymaczowo
(Krzymowo) villa 207, 208.
de Kryrow
Nicolaus episcopus Posnan. 1400... 2.
krza,
glacies 634.
Krzan,
vide Chrzan.
de Krzecothowo
Ioannes burgrabius Gnesnen. 1427... 449, 450.
Krzekothowsky
Nicolaus 1437... 585.
de Crzemenewo
Bawor 1411... 191.
Krzepoczino
hereditas 188.
Crzeslaus
canonicus cath. Cracov. 1404... 64.
de Crzeszewo
Nicolaus canonicus Gnesnen. 1419... 288.
Krzeszkowice
villa 214.
Krzeuicza
villa 463, 464.
Crziczsko
(Krzycko) villa 93, 94, 265.
de Crziczsko
Przibislaus canonicus Posnan. 1411, 1413... 187, 214.
- Zyfridus Kotthwicz 1406... 93, 94.
Krzykosy
villa 188, 189.
de Krzisslicza
vel de Krzanslicze Derslaus 1412, 1414... 196, 197, 218.
de Krziszewnyky
Ioannes 1423... 346.
de Crzyszownyky
scultetus: Laurentius Martini 1408... 131.
Crzydlowsky
Nicolaus 1435... 555.
Krzywda
Martinus civis Calissiensis 1439... 609.
Krzywin
civitas 330, 331, 570, 685.
de Krzywin
castellanus Nicolaus de Nieparth 1418, 1424... 274, 327, 387.
- advocati:
Simon Otha 1422... 331.
Petrus 1431... 515.
- praeconsul: Iacobus Iemiola 1422, 1436... 331, 570.
Krzywiński
Mathias consul Srzedensis 1443... 664.
Krzyżanowo
villa 129, 130.
Krzyżewniki
scultetia 586.
Książ
civitas 473.
de Książ
castellani:
Stanislaus de Skarszewo 1427, 1432... 457, 567.
Stanislaus de Miruczino 1437... 583.
Kubaczynski
vel Kubaski Petrus cum uxore Helena 1435... 555, 556.
cubiletum
sive barchanum 608.
de Kuchary
Pelca 1412... 202.
- Nicolaus rector eccl. parochialis in Maruschowo 1443... 665.
de Cuczcowo
Michael vicarius perpetuus Posnanien. 1426... 412.
de Kuczicze
Bartholomaeus filius Venceslai 1405... 70.
Kujawy
terra 53, 111, 260.
de Kujawy
capitaneus: Ioannes 1405... 80.
- cancellarius: Nicolaus 1402... 25.
- iudices:
Ioannes de Ludbrancz 1424... 377.
Andreas 1427... 76.
Cukindorff
villa 290.
Cukla Andreas mgr. procurator consistorii Gnesnen. 1426... 414.
Kukiełka
Petrus scabinus Srzeden. 1443... 664.
Culmensis
mansus 156.
Culmense
ius 293.
Culmensis
dioecesis 172, 278, 364.
- episcopi:
Joannes 10.
Arnoldus 1404, 1410... 56, 172.
Culyno
(Kulino) villa 379, 380.
Kumon
castrum 653.
cumuli,
coppcze 20, 416, cumulus maior granicialis, proboscz 207, - cumulus maior granicialis, marsalek 208, - cumulus angularis 451.
cumulare
pratum 52.
Kunczel
Hans consul de Lobnaw 1440... 636.
Cunradus
frater Smislai de Bukownica minori 1409... 152.
de Cunradzecz
Szauischa 1427... 76.
Kuntczel
Hans consul de Lobnaw 1437... 585.
Kunthor
Mathias scabinus Gostinen. 1440... 631.
cura
animarum 25, 209, - cura et administratio in spiritualibus et temporalibus 11.
Curanowo
villa 64, 65, 89, 90.
de Curanowo
Theodricus Pradel 1404... 64.
- Wincentius 1422... 326.
de Curczewo
Simon 1440... 640.
Kurek
Jacobus presbiter de Poznania 1417... 264.
curia,
podworze 210.
curia
Romana 136, 137, 140, 165.
curiae
regiae servitus 33.
curiae
panis 458.
Curnik
(Kornik) civitas, ecclesia ibidem 444, 595.
de Kurnik
Nicolaus cancellarius cathedr. Posnan. 1414... 242.
Curopathwa
Ioannes iudex Lublinen. 1406, succamerarius Lublinen. capitaneus Chelmensis 1414... 84, 219.
de Kurow
Nicolaus episcopus Wladislavien. 1400, archiepiscopus Gnesnen. 1403... 3, 29, 30.
- Ioannes 1432... 567.
Kurozwęki (Kuroswane) villa 43, 44.
de Curoswanky
Creslaus castellanus Wislicien. capitaneus Maioris Poloniae 1440, 1443... 643, 649, 653, 656, 659, 660, 666.
currifices
480, 648.
currus
lignorum 53, - currusparvi 131.
cursus
terrestris 14.
Kurzelow
oppidum 546.
- ecclesia collegiata ibidem 45, 366.
- praepositus: Petrus 1405... 81.
- archidiaconus:Ianussius de Czarncza 1429, 1431... 481, 483, 506.
- custos: Philippus decretorum doctor 1436, 1440... 568, 577, 607, 626.
custodia,
angaria civilis 556.
Kuszem
Jacobus civis de Cobilino 1419... 285.
Kutno
679.
kutteloff
684.
Kuzino
villa 510.
de Kwyathcow
Georgius castellanus Biechoviensis 1403... 33.
- Ioannes iudex Calissien. 1426... 423.
Kwiatkowo
villa 672.
Kwiatkowski
Paulus armiger 1436... 568.
Kxansz
640.
Kyakow
villa 509.
de Kyakow
Wislaus 1248... 509.
Cybina
fluvius 191, 385, 662, 688.
Kyczka
Nicolaus archidiac. Gnesn. 542.
de Cyechel
Ioannes Budconis notarius publicus 1408... 142.
Kyelcz
custos Lancicien. canonicus Posnan. 1411... 187.
de Cyelcze
Albertus altarista in Brzeźnica 1444... 675.
de Kyelczowo
Nyemyerza et Iasco, 1426... 416.
de Kyelkowycze
Nicolaus baccalau reus in decretis, cancellarius curiae archiepalis 1443, 1444... 672, 679.
Kyella
Mathias advocatus Sremensis, 1440... 639.
Kyermenth
castrum 653.
de Kyky
Nicolaus decretor. doctor, archidiaconus Gnesnen. officialis Posnan. 1425, 1428... 406, 473, 474.
Kyla
Martinus scabinus Obornicen. 1438 ... 600.
Kynverder
(Sosnowy ostrów) villa 251, 252.
de Kyszewo
Nyemierza 1422, 1434... 337, 408, 543.
- Vincentius Hingbir 1437... 587.
Kyszkowo
oppidum 351, 394.
Kythe
Petrus scabinus Wschoven. 1412... 195.
de Kxansch
Thomas mgr. vicarius ecclesiae Gnesnen. 1437... 590.
Czabley
Martinus sartor Calissien. 1435... 555.
czabrodna,
rete 5.
de Czacz
Nicolaus 1420... 309.
Czacz
Maior villa 658.
Czamp
Bartholomaeus de Winiary 1444... 683.
Czamp
Nicolaus 1443, 1444... 671, 682, 683.
czandzacz,
impignorare 566.
czang,
inpignoratio, aresta 587, 681.
de Czangniki
Nicolaus 1424... 378.
Czanszinsky
Nicelaus vicarius cathedr. Gnesnen. 1428 ... 524.
Czanzim,
ecclesia paroch. ibidem 607, 673.
Czarcowsky
Paulus de Iarzambkowo canonicus Gnesnen. 1426... 419.
Czarna
fluvius 546.
de Czarncza
Wlodco 1431... 506.
de Czarncza
Janussius archidiac. Curzelovien. canonicus Gnesnen. 1429... 481, 483.
Czarne,
lacus in Stołuń 471.
Czarni
Nicolaus consul Sreden. 1443... 664.
Czarnkowo
39, 42, 101, 177.
de Czarnkow
plebanus: Mathias 1403... 28.
do Czarnkow
Nicolaus iudex Posnan. 1403, 1414... 33, 92, 93, 123, 134, 149, 191, 196, 197, 198, 211, 213, 218, 231.
Czarnkowsky
Ioannes 1438, succam. Poznanien. 1440... 539, 602, 633.
Czarny
Ianussius scabinus Srzeden. 1419... 276.
Czartki
minor et maior, villae 119, 120.
Czarthoria
planicies 383, 386.
de Czarys
Andreas canonicus Posnan. 1420... 307.
Czaska
Ioannes tenutarius de Konin 1440... 632.
de Czaskowycze
Thomas 1444... 675.
de Czaszewo
Nicolaus canonicus Gnesnen. 1405... 72.
Czawgewo
(Czewojewo) villa 427, 432, 519, 525.
de Czaykowo
et Magna Zabno Stanislaus 1436... 575.
Czebulka
Ioannes 1431... 514.
de Czecanowo
Ioannes 1406... 96.
Czech
Ioannes scabinus Posnan.1406... 85.
- Martinus senior pistorum Wschov. 1412... 195.
de Czechel
Ioannes canonicus Posnan. 1403, 1410... 44, 176, 177.
- Ioannes Budconis 1408, notarius publ. 1408, decanus Gnesnen. 1426, 1443... 147, 422, 423, 426, 481, 487, 563, 597, 654,
655, 667, 668.
- Ioannes Budconis canonicus Posn. 1420, 1428... 307, 473, 474.
de Czechel
Iasco canonicus Gnesnen. 1419... 288.
- Sandivogius vel Sandco mgr. canonicus Gnesnen. 1433, 1434... 534, 548.
Czechon
Ioannes consul Sremensis 1440... 639.
Czechorii
villa 672.
Czechoslaus
clericus 118.
Czechowicz
Mathias 1434... 546.
de Czechów
castellanus: Iacobus Przecora 1438... 604.
de Czechowo
Paulus canonicus Posn. 1407, - canonicus Gnesnen. 1417, archidiaconus Gnesnen. canonicus Posnanien. 1421... 106, 112, 131,
132, 218, 257, 320, 524.
de Czechow
Paulus archidiaconus Srzemensis, canonicus Posnan. 1422, 1425... 343, 355, 360, 362, 374, 403.
de Czechowo
Paulus canonicus Gnesn. 1423, et archidiaconus Srzemen. 1426. .. 347, 353, 354, 421, 422, 425, 426, 432
- Ioannes coheres de Iarzambkowo 1426... 419, 421, 422.
Czechowsky
Stanislaus rector eccl. paroch. in Duschino 1428... 462.
Czechy
villa 672.
de Czeczel
Sandco canonicus Gnesn. 1434... 547.
Czeczerad
Nicolaus 1423... 356.
Czeczirad,
vide de Chwalcowo.
Czeczirad
Philippus plebanus in Goszlina 1429... 484.
- vide de Falkowo.
Czeczothka,
vide de Mikulicze.
Czedlicz
Ioannes 1412... 195.
- vide de Czirnekowo.
Czeffa
oppidum 690.
Czeffnar
Petrus scabinus Poznanien. 1444... 684.
czegbroke,
pons 445.
Czekanów
villa 672.
de Czekanowo
foannes 1443, 1444... 673, 674, 681.
Czekowo
(Cekow) villa 164.
de Czelany
Paulus filius Nicolai 1440... 638.
Czelnar
Ioannes abbas de Paradyż 1439... 606.
de Czelechowo
Andreas Czolek subcamerar. Sandomir. 1434... 543.
Czema
cum filiastris suis Margaretha et Elisabeth 1411... 190.
Czenya
fluvius 505.
Czepell
Ioannes scabinus Poznanien. 1442, 1444... 658, 684.
- Nicolaus scabinus Poznanien. 1444... 684.
de Czeracz
Ioannes 1423... 346.
Czeradsky
Ioannes burgrabius Posn. 1426... 419.
Czerbist
Ioannes senior abbas monasterii de Velen.
czerkyew,
ecclesia 605.
Czerlejno
villa 676.
de Czerlenino
Chebda 1426... 426.
Czerniejewo
villa 574, 575, 576.
de Czernikowo
Ioannes 284.
de Czernina
Ioannes, heres de Rydzyna 1415... 243.
Czersewo
villa 18, 19.
Czersk
(Czyrnense) castrum et ecclesia ibidem 82, 304.
- districtus 293.
- palatinus: Petrus Pilicouicz 1419... 294.
- castellanus: Slawczo de Boglewicze 1419... 284, 294.
- subcamerarius: Nicolaus Gemza 1419... 284, 294.
- iudex: Mathias 1419... 294.
- subiudex: Stephanus 1419... 294.
vexillifer: Vigand 1419... 294.
de Czerwoni Kosczol
Olbracht 1418... 274.
Czerwonka
(Cirwonka) villa 105, 106.
de Czeschowo
Dobeslaus canonicus Gnesnen. 1404, 1408... 64, 88, 125, 136, 140, 143.
- Nicolaus canonicus Gnesnen. 1408, 1409... 125, 157.
- Nicolaus 1424, 1428... 392, 521.
Czeslauicze
(Czesławice) villa 430, 522, 525.
de Czeslye
Ioannes 1435... 554.
Czeuchnar
Petrus scabinus Poznanien. 1444... 684.
Czewbey
Martinus senior sartorum Calissien. 1434... 611.
Czewschlar
Andreas consul Poznan. 1444... 682, 684.
de Cziaszyn
Nicolaus vicarius perpetuus Posnanien. 1426... 426.
Czippel
Ioannes scabinus Posnan. 1413... 211.
de Czirekwicza
Franczco 99, 100.
de Czirmino
Iwan 1428... 629, 460.
de Czirmycze
Ioannes Dlugosch 1444... 675, 679.
Czirnekowo
villa 293.
de Czirnekowo
Ioannis Slonka vidua Helena, filiae Margaretha et Anna 1419... 293.
- Hyncza Czedlicz subcamerar. Warsavien. 1420... 304.
Czirnelino
(Czerlejno) villa 256, 257.
- maius (Czerlelino) villa 141, 144, 147.
- minus (Czerlelinko) villa 141, 144, 147.
Czirnensis
heres: Ioannes senior dux Masoviae et Russiae 1419, 1420... 284, 304.
Czirnynski
Ioannes de Rydzino 1410... 174.
Czirznewo
(Czerniejewo) villa 503, 533.
de Cziszewo
Stanislaus 1432... 528.
Czlezewod
Philippus canonicus Pozn. 1439... 605.
czlicz,
expedire 627.
Czlo
villa 618.
Czol
Jacussius consul Posnan. 1406... 85.
Czoelner
Ioannes abbas de Velyn 1422... 323.
Czolek
Stanislaus 1408 cancellarius ecclesiae Plocen.1424, cantor Cracov. regni Poloniae vicecancellarius,1425, 1426 et custos Gnesnen.
1428 electus, confirmatus Posnan. reg. Poloniae vicecancell. 147, 377, 380, 384, 387, 367, 393, 400, 401, 405, 407, 408, 413,
414, 433, 437, 441, 645.
- vide de Czelechowo.
- vide de Zelechow.
Czornyczky
Jacobus burgrabius castri Wschowa 1437... 592.
Czothczany
Nicolaus canonicus Posnan. 1410, 1436, officialis Posnan. 1421, et vicarius in spiritualibus 1442, 1443... 176, 177, 187,
214, 215, 312, 322, 343, 360, 375, 403, 474, 514, 557, 576, 658, 662, 670.
Czothczyno
villa 264.
Czthanyowo
villa 616, 618.
Czugarys
Martinus plebanus in Margonin 1428... 463.
Czumper
Ioannes scabinus Posnan. 1406... 85.
Czurilo,
vide de Byelawi.
de Czurnina
vel de Ridzin Ioannes capitaneus Costanen. et Wschoven. 1409... 153, 155.
de Czuschczino
Stanislaus Swynka 1437... 581.
Czusz
Stanislaus mgr. sartorum Gostinensium 1440... 631.
Czwek,
vide de Piglowicze.
de Czwinna
Ioannes, heres de Rydzyn, castellanus Medzirzecen. capitaneus de Wschowa 1422... 325.
czwyertnya,
modus seu mensura 320.
Czybina
fluvius 382.
de Czyechel
Florianus canonicus Posn. 1404... 62.
de Czyelcze
Albertus 1444... 679.
Czyrmica
villa 675.
Czyrnyeowo
(Czerniejewo) villa 449.
de Czyrznyna
Ioannes 1405... 81.
Czyrnynsky
Ioannes burgrabiusWschovensis 1406... 93.
Czysthe
lacus 634.
de Czyszewo
Stanislaus 1428... 471.
de Czyzow
Ioannes palatinus Cracov. 1438... 604.
D.
Daczbogius
canonicus Gnesnen. 1408... 136, 140.
Daleke
pars hereditaria 89.
Daleszyn
villa 670.
datia,
angaria civilis 556.
de Daleuicze
Gnevossius subcamerar. Cracovien. 1404, et magister curiae reginalis 1403... 33, 38, 47.
Dalmaciensis
episcopus: Petrus 1412... 196.
de Dambagora
Albertus 1439... 617.
de Dambarzeczka
Albertus Adae notarius publ. 1426... 447.
de Dambnicza
Ogerius 1417... 262.
de Dambno
Mathias Kott 1401, - castellanus Naklensis 1419, 1427... 18, 286, 448.
- Vincentius Koth canonicus Posn. 1422... 343.
- Iacobus Koth canonicus Gneznen. 1443 1444... 665, 667, 668, 679, 691.
Dambrowa Magna
villa 452.
de Dambrowa Magna
Wlodak cum uxore Strzeczka 1427... 452.
- Derslaus 1429... 477.
Dambnycza
villa, ecclesia ibidem 392.
de Dambnycza
Czestko venator Calis. 1420... 308
Dambrowa
villa 298.
de Dambrowa
Gasparus 1443... 674.
Dambrowka,
vide Dąbrówka.
- (Dąbrowka) villa circa Oborniki, 320, 321.
de Dambrowka
Chemka 1421... 320.
Dambrowica
insula 203.
de Dambsko
Martinus 1412... 197.
Dambsky
Martinus 1413... 207.
de Dambye
Simon Martini notarius publicus 1403, 1408... 34, 121, 126.
Damecz
(Damiec) villa 174, 176, 309.
damnum
permultis locis.
Damschino
villa 101.
Damsko
(Dębsko) villa 434.
Danbrowsky
Stanislaus 1408... 134.
de Danczewo
rector ecclesiae: Benedictus 1405... 81.
Daniel
vicarius Gnesnen. 1423... 353.
Daniszyn
villa 41, 42.
Dankowo
(Danków) hereditas 379, 380, 448, 449.
Dargowa
villa 674.
Darzon
Mathias scultetus de Myrzewo 1436 .. 571.
David
Nicolaus 1440... 650.
Dąbicze
villa 387, 388.
de Dąbrowa Maiori
Ioannes de Neparth canonicus Posnan. 1414... 217.
- Ioannes Mężyk 1408... 124.
Dąbrowiec
insula in Sękowo 322.
Dąbrowka
(Dambrowka) villa, ecclesia ibidem 71, 461.
Dąbrowski
Stanislaus 1408... 149.
Dbra
fluvius 442.
debita
permultis locis.
debitor
principalis 192, 205, 247.
de Debrz
Andreas 1439... 610.
decimae
permultis locis, decimae manipulares 18, 19, 58, 100, 105, 155, 156, 165, 214, 263, 269, 289, 354, 426, 432, 473, 517, 651,
653, 662, 670, 671, 672, - decimae praediales 549, 577, 597, - decimae fertonales 263, 289, 330, 426, - decimae campestres
43, 155, 289 - decimae novalium 523, 536, - decimae pecuniales 379, 655, 672, - decimae maldratae 571, - decimae missales
44, - decimae post araturam militum 468, - decima piscium 667, - decima lini 214, - decimare in gonythwam 156, - decimales fertones 658.
decollandi
facultas 272.
decretum
72, 92, 119, 149, 150, 262, 263, 277, 278, 289, 300, 314, 344, 450. - decretum adiudicatorium 211, decretum arbitrale 36,
275, - decretum compromissoriale 242, 356.
Dedericus
48.
denarii
monetae Romanae 60, - denarii parvi 585.
denarius
tertius cuiuslibet rei iudicatae, iuramentorum et poenarum 5, 8, 27, 32, 52, 115, 124, 131, 194, 246, 252, 256, 319, 322,
323, 376, 467, 471, 498, 502, 547, 626, - denarius sextus de censu 32, 502, - denarius tertius pro molaribus 62, - denarius
s. Petri 607.
Dene
Petir consul de Frankfurt 1423... 345.
Derslai
Andreas canonicus Gnesnen. 1434... 547, 548.
Derslaus
archidiaconus Pczeviensis 1400, 1401... 9, 18, 19.
- subiudex Lancicien. 1404... 51.
- subpincerna Bidgostien. 1415... 244.
desertatio
villae 213.
desicare
insulas 22.
Dębowa
łąka villa 585.
diffinitores
136, - diffiniendi facultas 687, 689.
de Dirszanzna
Iana, scultetus de Radlow 1405... 73.
distributiones
quotidianae 39, 101, 107, 351.
districtus
permultis locis.
diuturnitas
temporis 133.
divina
celebrare et audire 125, 156.
Divitis
vel Dives Albertus civis Pozn. 1443, 1444... 671, 683, 684.
Dlugi
Paulus cum uxore Catharina 1420... 309.
Długie
villa 592.
Dlugosch,
vide de Czirmycze. Dłutkowo villa 43, 44.
Dobco
castellanus Woinicensis 1428.. 469.
- subcamerarius Russiae 1431... 511.
- familiaris abbatis Lubinen. 1400... 6.
- sartor Posnanien. 1413... 211.
Dobeslava
vidua Andreae Bytkowski 1411... 182.
Dobeslaus
palatinus Posnan. 1288... 511.
- iudex Calissien. 1343... 441.
- iudex curiae ducis Thessinensis 1357... 443.
- subiudex terr. Cracovien. 1406... 85.
- sutor, scabinus Obornicen. 1438... 600.
- scultetus de Bukowe 1439... 621.
de Dobieszewo
Ioannes 1405... 72.
de Dobieschowo
Albertus 1424 ... 365, 366.
Dobieżyn
(Dowezino) villa 20.
de Dobra
Ninogneus canonicus Lancic. 1428... 470.
- Ioannes 1429... 474.
Dobrilewo
villa 493, 494.
Dobrogostius
archiepiscopus Gnesnen. 1400, 1401... 1, 3, 15, 188.
- episcopus Posnanien. 1434... 10, 545.
- plebanus de Sboszyn 1417... 261.
- castellanus Gecensis 1408, 1417... 134, 149, 264.
- succamerarius Gnesnen. 1423... 361.
de Dobrogoszczyce
Andreas 1415... 244.
de Dobrosulowo
Bronissius 1438... 593.
de Dobrowice
Ioannes Grabsky 1429... 475.
de Dobrowo
rector ecclesiae: Clemens 1407... 104.
Dobrzec
villa 556, 642.
Dobrzyń
terra 65, 111, 128, 379.
de Dobrzyń
castellani:
Petrus de Wlosczowa 1413, 1414... 191, 213, 231.
Nicolaus Slup 1438... 604.
- succamerarii:
Niklo 1407... 127.
Andreas de Lubin 1430, 1433... 503, 511, 529.
Petrus de Dzalin 1438... 604.
- vexillifer:
Ioannes Coszissko de Orchowo 1405, 1427... 68, 270, 379, 448.
- iudex: Andreas de Wirzbiczko 1408... 127.
- subiudex: Nicolaus de Zlotopole 1408... 127.
- subpincerna: Berwoldus scultetus de Lyszecz 1422... 336.
Dobyeschewski
Nicolaus canonicus Posnan. 1421, 1443, plebanus in Srzem 1425... 322, 397, 670.
de Dobyeschowycze
Vassilo 1411... 182, 192.
de Dobyeszewo
Nicolaus plebanus Posnan. notarius capitanei Maioris Poloniae 1414... 218.
de Docowo
Iaroslaus 1424... 366.
Docowsky
Florianus 1401... 20.
doctor
in iure canonico 521, 600 - doctor sacrae paginae 521.
Docze
fluvius 511.
Dokolowka
pratum in Wronczyn 268.
Dokowski,
vide de Szarb.
Dolsko
(Dołsk) oppidum 28, 30, 31, 96, 216, 313, 378, 579, 656.
de Domaborz
Andreas castellanus Caminen. 1425, 1427, palatinus Calissiensis 1428, 1431... 400, 401, 436, 437, 448, 465, 468, 494, 508.
Domachowo,
ecclesia ibidem 584.
Domanyewo,
ecclesia ibidem 353.
Domaraczsky
Paschko 1433... 530, 532.
Domarathus
iudex Poloniae 1248... 509.
Domaschonis
Nicolaus vicedecanus et vicarius Gnesnen. 1437... 590.
de Domaslaw
Ioannes Coza 1413, 1414... 215, 582.
- Mathias 1440... 633.
- Michael altarista 1436, 1437... 563, 592.
- Michael plebanus de Szokolnyky, vicarius perpetuus Gnesnen. 1437... 581.
de Domaslawky
Hinczszka Grobliczszky 1411... 189.
Domasulowsky
Conradus 1435... 556.
Dominici
Paulus civis Poznaniensis 1443... 671.
Dominicus
abbas monasterii de Mogiła 1400... 4.
- prior hospitalis Cracoviensis ad s. Spiritum 1415... 243.
dominus
loci ordinarius 115.
Domko
altarista Gnesnen. plebanus ad s. Laurentium in suburbio Gnesnensi 1414... 220, 221, 230.
donatio
permultis locis.
Donyn
Eliae vidua Margaretha 1421... 319.
- Georgius cum matre Margaretha 1421... 319.
- canonicus Sandomir. 1404... 47.
- regni Poloniae vicecancellarius 1407, - et protonotarius apostolicus 1414, - decanus Cracovien. praepositus ad s. Florianum
extra muros 1416, 1418... 115, 191, 231, 248, 250, 251, 269.
- Andreas succamer. Bresten. 1430, 1431... 503, 511.
- vide de Prawkowicze.
Doringk
Petrus senior pistorum Wschovien. 1412... 195.
dormitorium
regale in castro Posnan. 136, - in castro Lancicien. 140.
Doronka
Swyechna monacha monasterii Gnesnen. ad s. Claram 1424... 391.
Dorothea
clavigera monasterii Gnesnensis ad s. Claram 1424... 391.
dos,
wyano 51, 54, 674, - dotalitium 71, 153, 182, 192, 206, 264, 323, 450, 452.
Dowezino
vide Dobieżyn.
Doyca
flumen, stagnum 396, 478.
Draag
Ioannes cmeto de Osieczna 7, 36.
de Drachim
capitaneus: Ioannes Wedelski 1444... 683.
de Drachowo
Albertus 1414, 1438... 230, 231, 587, 595.
- Bartholomaeus 1427, 1429... 456, 489.
- Gerhardus 1414... 231.
- Michael 1438... 595.
- Theodoricus 1414... 231.
- Vincentius cum uxore Dersca 1423... 345.
Dral
Ioannes consul Posnan. 1420... 310.
Drdzenski
Paulus olim plebanus de Grodzisko 1434... 550.
- vide de Grodzisko.
Dria
Mathias decanus Posnan. 1421, et canonicus Gnesn. 1426, 1443... 322, 422, 432, 473, 474, 524, 547, 548, 557, 570, 641, 643,
651, 654, 655, 662, 667, 668, 670.
- vide de Modlischewo.
Driszpulowo
villa 217.
Drobnicze
(Drobnice) hereditas 410, 411.
Droschewsky
Peregrinus 1438... 594.
de Droschewo
Philippus 1436, 1439... 580, 593, 606.
Drożyn
villa, ecclesia s. Nicolai ibidem 664.
Drulla
Iacobus de Poniec 1419... 277.
Drzanszna
villa 301.
de Drzanszno
Sbyluth 1426... 441.
de Drzeczkowo
Philippus 1408... 118.
Drzeczkowski
Vincentius 1405... 80.
Drzensky
Paulus altarista Costanen. 1436... 569.
Drzewcza
villa 268, 269.
Drzewce
villa 177.
de Drzewianowo
rector ecclesiae: Paulus 1404... 46.
do Drzewicza
Clemens canonicus Posnaniensis 1421, 1442... 322, 605, 662.
- Ioannes archidiaconus Warssovien. canon. Posnan. 1421, et vicarius in spiritualibus Posnan. 1434, et officialis Posnan.
1434, 1443... 322, 550, 551, 651, 670.
de Drzewosky
Mathias 1422... 326.
Drzewycz,
vide Sagorowo.
Drzonek
villa 30, 31, 96.
ducati
auri puri de Camera, boni et iusti ponderis 349.
Duchnik
carpentarius, iuratus Srzedensis, 1443... 664.
Dunda
Nicolaus burgrabius Kcinensis 1440... 633.
duplaharasy
608.
Durka,
vide de Gnuschino.
Duschino,
ecclesia parochialis ibidem 462.
Duschnyky,
ecclesia parochialis ibidem 292.
Duszno,
ecclesia ibidem 597.
de Dwecosz
Goworko dictus Guth 1407... 103.
dwye zprzyąsszy
315.
de Dyaco
Thomas 1415... 243.
dyelmi
263.
Dyonisius
vicarius Gnesnen. 1428... 462.
Dyrzoviensis
districtus 27.
Dzaduschicze
villa 298.
de Dzadusschyce
Florianus subpincerna Cracovien. 1420... 298.
de Dzalin
Petrus succamerarius Dobrinensis 1438... 604.
de Dzanczina
Lysek 1400, 1403... 6, 36.
Dzanczol
Nicolaus scultetus de Gorzew 1424... 376.
Dzanczolowo
(Dzięciołów) villa 112, 113.
de Dzbanchi
Nicolaus Mysz 1442... 657.
de Dzbanszyn
castellanus:
Sambor de Malochowo 1413, 1417... 206, 265.
de Dzbanszyn
Abraham Glowacz 1425, - iudex Posnan. 1438... 396, 406, 478, 602, 620, 622.
Dzbar districtus
88, 141, 379, 380, 517, 519.
de Dzbirzino
Ioannes 1407... 103.
de Dzeczino
Sandco 1411... 192.
de Dzeczmarowycze
Ioannes 1439... 625.
Dzeczmarowsky
Petrus 1438... 600
Dzegyecz,
vide de Sandzicze.
Dzerzanschna
(Dzierzążno) villa, 270, 271.
de Dzerzaszna
Stanislaus rector eccl. de Chroślino 1443... 665.
de Dzewerzewo
Mathias Varpans 1405... 69.
de Dzeworowo
Mathias Waypost 1405... 67.
Dzezmar
plebanus de Ianczewo 1413... 205.
de Dziecmiarki
Albertus cum uxore Elisabetha 1444... 675.
Dziedzice
scultetia 552.
de Dzierzanow
Szczebko 1419... 276.
Dziewierzewo
villa 67.
del Dziewierzewo
Mathias Skubiey 1404... 66.
Dzięczyna
villa 177.
Dziwissius
praepositus Scarbimirien. 1404... 57.
de Dzwonowo
Martinus, gladifer Calisiensis 1405... 71.
E.
ecclesiae
parochiales permultis locis, - ecclesiae parochialis erectio et dotatio 135, 148, 164, 319, 466, 575, - ecclesiae collegiatae
permultis locis.
de Edewar
Laurentius palatinus regni Hungariae 1444... 678.
edictum
regium 233.
Elbing
civitas 117, 118, 171.
Elensmid
Nicolaus scabinus Calissien. 1427, 1428... 457, 497, 548, 567, 611, 612.
eligendi
proconsulem et consules facultas 676, 677.
Elisabeth
regina Poloniae 1414... 219, 465.
Elischin
Georgius civis Posnaniensis 1408... 130.
emptio,
vide venditio.
Engelweyd
Nicolaus vicarius perpetuus Gnesnen. 226.
episcopi
comprovinciales 136.
equus
valens, equus trium marcarum 6, 8, 73, 77, 132, 194.
eradicare
insulas 22.
de Erlichszhawsen
Conradus 1441... 656.
Eugenius
pp. IV. 1431, 1439... 516, 536, 564, 606.
evasio,
evadere iure 93, 129, 133, 185, 209.
Ewerardus
abbas de Lekno 1381... 496, 621.
evictio
316.
exactiones,
exactiones regales 2 gr. exactio regalis, poradlne 21, 31, 218, 333, 398, 443, 539.
exbrigare,
wyczlycz, - exbrigationis et eliberationis promissio, - exbrigatio per tres annos 47, 190, 192, 201, 365, 478, 493, 627.
excessus
enormes 333, 686, 689.
excommunicatio
40, 60, 69, 70, 111, 156, 165, 206, 239, 245, 260, 278, 282, 283, 384, 461, 552, 645, 652, 681.
excrescentiae
limitum 420.
execratio
coemeteriorum ac ecclesiarum 427.
executores
testamenti 271, 412, 421, 542, 553, 559, 575, 608, 613.
exemptio
permultis locis.
exequiae
420.
expeditio
bellica, expeditio communis, in terra sive extra terram, expeditio generalis, 32, 37, 38, 232, 233, 321, 326, 376, 415, 479,
502, 629, - expeditionales grossi 52.
extirpare
insulas 22.
Ezayas
capellanus castellani Rogoznensis 1421... 318.
F.
faber
5, 8, 131, 194.
Fadrich
Ianussius consul Srzedensis 1419... 276.
falcastratio
prati 52.
falco
294.
de Falibogowo
Vincentius 1419... 280.
de Falicowicze
Vincentius 1427... 449, 450.
Falkenhayn
Ioannes consul Posnan. 1413, scabinus Posnan. 1424, 1425... 211, 310, 318, 393, 399, 402.
de Falkow
Petrus subiudex Sandomir. 1411... 182.
Falcowa
villa 580.
de Falcowo
Andreas Czeczerad 1435... 556.
- Ioannes Czeczerad 1417... 259.
- Philippus 1422, plebanus in Goslina 1429... 338, 489.
Falonis
Ioannes canonicus Gneznen. 1443... 667, 668.
falx
73.
farina
18, 21, 264, 505, - farinae tertiarium, rzewothnyk 21.
Fawko
Ioannes consul Poznan. 1444... 678, 682.
Fawko
Nicolaus consul Poznaniensis 1444... 684.
Fawconis
civis Posnan. vidua Elisabetha 1425... 402.
Fedelar
civis Posnan. 1414... 228.
Felix
prior Landen. 1411, 1416... 195, 252.
Felker
Nicolaus advocatus Plessevien. 1409... 157.
ferrum,
ferramenta molaria 79, 81, 104, 240, 276.
ferto
6, 7, 8, 36, 52, 115, 204, 246, 256, 271, 333, 499, 512, 567, 642, 662, 671, 683, 684, - fertones decimales 5, 165, 177, 658,
671.
Fewer
consul Posnan. 1406... 85.
Fforak
Swach scultetus de Kynverder 1416... 251.
Ffurman
Ianussius castellanus Medzirzecen. 1413... 208.
- Ioannes canonicus Posnaniensis 1422... 329.
fibulae
412.
fideiussio,
fideiussores permultis locis.
fideiussionis
mos: tres anni et sex hebdomadae 326, - fideiussoria cautio 464, 477.
filius
naturalis 540.
Fischbach
Matis advocatus de Lobnaw 1437... 585.
florenus
auri monetae Romanae 60, - floreni auri de Camera, boni et iusti ponderis 537, - floreni Hungaricales auri boni et iusti ponderis
540, 553, 611, 638, 666, 676, - floreni Hungaricales per 30 gr. 622, - floreni Rinenses in auro 638.
Florianus
(de Poklathki) canonicus Posnan. 1414, 1435... 216, 305, 403, 435, 439, 472, 473, 474, 557.
- altarista eccl. Posnan. ad s. Mariam Magdalenam 435.
folyusch,
rota molendini textorum 505.
foralia,
targowe 339, 677, 683.
fornaces
in castro 63.
forum
saeculare 422, - forum ecclesiasticum 422.
forum
septimanale 28, 84, 114, 273, 296, 297, 401, 467, 495, - forum annuale seu nundinae 84, 273, 296, 401, 467, 495.
Foxczal
Petrus consul Cracov. 1404... 57.
Franczko
1419... 276.
- civis Costanen. 1422... 331.
Franczek
consul de Srzodka 1440... 624.
Frank
Nicolaus magnus de Winiary 1444... 683.
Franzel
civis Posnan. 228.
fraternitas
652.
fratres
uterini 5, 418, 419.
- ordinis s. Augustini Dominici Sepulchri Hierosolimitani 67, - fratres ordinis s. Mariae de monte Carmeli 86.
fratrum
consilium 509.
Frawsthat
(Wschowa) 80.
Fredek
castrum episcopale 172.
Friderici
Petrus scabinus Posnanien. 1420, 1421... 310, 319, 402.
Fridericus
imperator Romanorum 1416... 248, 249.
Fryt
Ianke magister carnificum Gostinen. 1419... 281.
frumentum
triplex: avena, triticum et siligo 5, - frumenta cuiuscumque grani 7, 48, 77, 81, 82, 90, 104, - frumentorum maldrata 48.
funera,
funeralia 41, 101.
Furman
Ioannes canonicus Posnan. 1418, et custos Gnesnensis 1440, 1444... 265, 557, 641, 643, 648, 654, 655, 662, 667, 668, 690,
691.
- Ioannes custos Gnesnen. 1438... 597.
- Ianussius castellanus Medzirzecensis 1406... 93, 96.
Furman
Vincentius advocatus de Oborniki 1440... 648, 649.
- vide de Mchy.
furti
causa 114, 272, 297, 299, 313, 333, 467, 476, 502, 686, 689.
Fylcza
soror Tyczonis Bar 21.
G.
gabella,
angaria civilis 556.
Gabriel
abbas de Corunowo 1426... 442.
- cancellarius Posnan. 1434... 552.
Gać
villa, ecclesia paroch. ibidem 682.
gades,
gadium locatio 2, 3.
de Gadky
Thomas 1429... 498.
Gaj
villa 129, 130.
- alias Okrangliecz hereditas 684.
Galanski
villa 101.
de Galansky
Nicolaus Czeszonczicz 1404... 54.
van Galanssek
Petir 1408... 117.
Galce
Nicolaus senior consul Caliss. 1434... 611.
Galea
Nicolaus consul Calissiensis 1435... 555.
galli,
galinae 115, 415, 499.
de Galow
Nemerza 1403... 38.
Gallus
magister textorum Srzemensium 1440... 640.
de Gałązki
Małe Nanker Polska filius Nicolai 1426... 423.
de Gałczino
Przeclaus Petri vicarius in Conyn 1436... 573.
Gałka
Albertus clericus 1426... 423.
- Martinus 1436... 572.
Gamba,
vide de Trampky.
- Nicolaus vexillifer Gostin. 1427... 76.
Gambaczewsky
Hector 1434... 554.
de Gambarzewo
Hector vel Iector 1438... 594, 595.
de Gambiczina
Swanthopelco 1410... 15.
de Gambycze
Bogussius subagazo Lancicien. marsalcus curiae archiepiscopi 1413... 207.
de Gandcowo
Thomas 1438... 595.
Ganschyogon
Petrus civis Calissien. 1420... 310.
de Ganthcze
Iaszek 1409... 158.
Garnisz,
vide de Sussczyce.
garbari,
cerdones 669.
Gartin
45.
Gasper
vicarius perpetuus Posnanien. 1426... 439.
de Gay
Petrus Scora 1426, iudex Poznan. 1443... 418, 489, 673.
Gazdzina
de Winiary 1444... 682.
gazophilacium
96.
de Gecz
Florianus canonicus Posnan. 1404... 62.
Gecze
Nicolaus consul Posnaniensis 1425... 399.
Gedanum
679.
Geldner
Petrus proconsul Posnanien. 1417... 262.
gemmae
41, 101.
de Gemelno
Iacobus 1411... 182.
Geminianus
auditor 1433... 537.
Gemza
Nicolaus subcamerar. Czirnensis 1419... 284.
Genski
Michael 1442... 659.
Georgius
castellanus Biechoviensis 1407... 127.
- cantrifex senior fabrorum Calissien. 1434... 611.
- Nicolai praepositus de Tuchola 1441... 656.
Gerardus
abbas monasterii de Landa 1402, 1411... 27, 29, 36, 47, 73, 114, 193, 194.
- rector ecclesiae paroch. in Landa 1425... 403.
- supprior Landensis 1416... 252.
Gerlach
Mathias scultetus de Myrzewo 1436... 571.
Georgius
presbiter gratialis Gnesnen. de Posnania 1436... 560, 561, 562, 563.
gerode,
supellectilia 251.
de Geschky
Iacobus 1424... 392.
de Giecz
castellanus:
Dobrogostius de Wloszczejewice 1406, 1417... 96, 134, 149, 264.
de Gielatkow
Ioannes et Maszko 1412... 198.
Gielco
Laurentius consul Poznanien. 1442... 658.
Gierlyn
Albertus proconsul Poznan. 1442... 658.
de Gilowo
Czamborius canonicus Plocensis ecclesiae colleg. s. Michaelis, cancellarius Rawen. 1424... 391.
de Ginsterberk
Bernhardus 1406... 91.
Girka
(Ierka) villa 357.
de Girca
Petrus 1404... 65.
Girzino
villa 61.
de Girzino
Bartholomaeus procurator fratrum de Gryzyna 1408... 126.
Gizicki
Paulus canonicus Gnesnensis 1434... 547.
Glamboczecz
(Głęboczek) villa 343, 444.
de Glamboczek
vel Glamboczsky Nicolaus archidiaconus Posnan. 1421, 1436, et canonicus Gnesnen. 1434, et vicarius in spiritualibus et officialis
Poznan. 322, 343, 372, 418, 489, 548, 557, 576, 639, 641, 643, 651, 654, 662, 667, 668.
de Glambocica
Nicolaus canonicus Gnesnen. 1434... 547.
Glamboke gezoro
lacus 275.
de Glazewo
Stanislaus Nicolai notarius publ. 1415... 245.
Glinani,
Glinyany 170, 188, 260.
Glinki
horti 671.
Glinno
villa 34.
de Glinno
Stanislaus 1427... 453.
Glinski
Ioannes 1409... 157.
de Głęboczek
Petrus frater Nicolai archidiaconi Posnan. 1422... 343.
Głogowo
(Glogowa) villa 41, 42, 101.
Głowacz,
vide de Dzbąszyn.
- vide de Graboschewo.
Głowaczewy
insula 5.
de Głowczyno
Barthossius 1439... 616.
de Głowina
Henricus 1407... 109.
Główna
villa 662.
de Głuchów
(Gluchovo) villa 1, 672.
de Gluchowo
Stogneus 1400... 2.
- Vincentius 1421... 322.
Głuponie
villa 135.
Glusek
de Piaski 1444... 684.
de Głuszyn
praepositi:
Albertus 1400, 1411... 9, 19, 41, 44, 62, 79, 106, 112, 131, 132, 176, 177.
Hector canonicus Posnanien. 1421, 1428... 313, 320, 343, 472.
- canonici: Stephanus de Swarzandz 1408... 139.
Ioannes Cosczensky 1442... 664.
Glynany
188.
Glynka
silva 207.
Gniazdów
(Gnasdowo) villa 41, 42.
Gniewków
districtus 53.
de Gniewków
palatini:
Mathias Maczuda 1404, 1411... 54, 189.
Ianussius de Kosczelecz 1413, 1425... 208, 270, 400.
- iudea: Iaroslaus de Sadlno 1415... 244.
- vexillifer: Iarandus 1415... 244.
de Gnewkowo
Dadzibogius clericus 1427... 458.
Gnevomirus
iudex Posnanien. 1285... 511.
- scabinus Posnan. 1417... 402.
- civis Posnan. 1425... 402.
Gnewossius
castellanus Sandomirien. 1406... 86, 95.
- subcamerar. Cracoviensis 1404... 50.
Gnewpelman
Ioannes vicarius perpetuus ecclesiae colleg. Calissiensis 1436... 566.
Gniezno
(Gnezna) civitas 24, 55, 58, 64, 67, 68, 88, 99, 127, 128, 129, 184, 186, 208, 210, 270, 288, 302, 308, 333, 345, 355, 385,
391, 400, 432, 441, 448, 449, 452, 458, 470, 487, 490, 500, 534, 541, 543, 547, 548, 554, 587, 638, 642, 643, 655, 660, 661,
662, 667, 675.
- dioecesis 15, 26, 27, 36, 47, 73, 138, 140, 156, 194, 227, 230, 245, 278, 300, 328, 329, 338, 348, 362, 378, 394, 403, 425,
442 et permultis locis.
- districtus 29, 141, 186, 379, 392, 421, 485, 505, 519, 535, 542, 553, 576, 583, 675, 660.
- castrum 226, 233.
- suburbium 185.
- capitulum ecclesiae cathedralis 1, 16, 58, 63, 88, 97, 98, 99, 104, 115, 124, 136, 137, 140, 141, 155, 156, 185, 188, 237,
238, 256, 266, 287, 288, 301, 311, 347, 348, 350, 355, 379, 394, 425, 447, 449, 451, 458, 462, 485, 498, 505, 517, 530, 532,
546, 547, 583, 655, 660.
- consistorium 519, 540.
- ecclesia cathedralis et eius fabrica 63, 84, 88, 97, 98, 99, 119, 143, 220, 256, 349, 408, 503, 521, 524, 594, 596, - capella
in eadem ecclesia 470, - praebenda de Falcow 521, - praebenda de Werocza 521, - mansionarii ecclesiae cathedralis 542, - vicarii
eiusdem ecclesiae 88, 533, 592.
- ecclesia collegiata s. Georgii in castro 55, 226, 230, 233, 597, 653.
- domus s. Ioannis Sepulcri Dominici ante Gneznam 348, 350, 394, 420, 503, 600.
- ecclesia parochialis s. Laurentii 140, 143, 230, 352, 395.
- ecclesia ad s. Michaelem arch. 426.
Gniezno
(Gnezna) ecclesia ad s. Nicolaum 230.
- ecclesia ad s. Trinitatem 540.
- monasterium monialium, abbatissa: Margaretha 1444... 675.
- schola cathedralis 418, 419, 488.
- archiepiscopi:
Iaroslaus 1343, 1360... 110, 256, 413, 423, 440, 640, 667.
Ioannes 1380... 10, 198, 577.
Dobrogostius 1400, 1401... 1, 3, 10, 15, 188.
Nicolaus de Curow 1402, 1422... 27, 28, 29, 30, 31, 33, 40, 49, 58, 60, 63, 65, 76, 77, 78, 80, 83, 84, 86, 87. 88, 97, 99,
104, 114, 115, 124, 133, 136, 140, 143, 144, 153, 155, 157, 162, 179, 186, 191, 202, 205, 207, 209, 226, 230, 232, 234, 235,
240, 241, 246, 254, 257, 259, 266, 267, 273, 277, 280, 286, 288, 295, 296, 300, 305, 311, 324, 328, 333, 339, 342, 472, 473,
517, 522, 640.
Albertus 1424; 1436... 76, 366, 377, 378, 379, 381, 385, 386, 388, 390, 392, 400, 401, 403, 404, 410, 416, 421, 422, 423,
426, 427, 436, 440, 441, 442, 452, 453, 454, 465, 467, 472, 475, 476, 479, 481, 485, 487, 490, 493, 495, 498, 505, 517, 518,
519, 525, 530, 532, 533, 534, 536, 537, 545, 546, 547, 549, 550, 558, 564, 565, 567, 573, 574, 577, 671.
Vincentius 1436, 1440... 570, 588, 591, 593, 596, 597, 604, 610, 613, 623, 628, 630, 633, 635, 637, 641, 642, 652, 653, 654,
656, 661, 665, 667, 668, 671, 679, 680, 682, 690.
- praepositi:
Nicolaus Strosberg 1404, 1409... 16. 58, 88, 130, 136, 137, 140, 143, 157, 266, 311.
Alexander dux Mazoviae 1420,1424... 302, 347. 394.
Predwogius de Grandi 1433, 1443... 534, 547, 548, 598, 633, 641, 643, 654. 655, 662, 667, 668.
Gniezno (Gnezna) decani:
Bodzantha 1404... 64.
Ioannes Hanczel 1408... 124, 136, 137, 140, 143.
Vincentius de Marcinkowo 1411, 1425... 191, 196, 214, 218, 257, 259, 261, 288, 289, 302, 320, 343, 347, 353, 355, 403.
Ioannes vel Iasco Budconis de Czechel 1426, 1443... 422, 423, 426, 432, 481, 487, 524, 534, 542, 547, 548; 553, 557, 563,
570, 575, 588, 590, 597, 854, 655, 612, 667, 668.
- vicedecanus: Martinus de Golina 1440... 644.
- archidiaconi:
Iaroslaus 1404... 59, 64.
Nicolaus 1409... 157.
Ioannes de Brzesze 1414... 219.
Martinus 1417... 256.
Nicolaus de Kyky canonicus Posnan. 1420, 1429... 302, 307, 313, 320, 344, 347, 353, 354, 355, 358, 359, 360, 361, 371, 403,
406, 422, 435, 438, 472, 487, 524, 553.
Ioannes de Nyewyesz 1436, 1443... 570, 602, 605, 641, 643, 654, 655, 667, 668.
- scholastici:
Kelczo 1360... 256.
Michael de Cracovia 1400, 1417... 1, 59, 64, 88, 106, 169, 205, 207, 232, 241, 247, 257.
Petrus de Wolfram 1410, 1426... 278, 302, 419, 443.
Andreas Mischka 1428, 1443... 487, 524, 534, 597, 598, 633, 641, 643, 654, 655, 667, 668.
- cantores:
Petrus 1404, 1409... 59, 64, 88, 106, 125, 157.
Ioannes de Brzostkowo 1417, 1443... 257, 288, 289, 302, 347, 353, 422, 432, 452, 462, 487, 524, 534, 547, 548, 552, 554, 570,
577, 598, 635, 641, 643, 644, 647, 651, 654, 655, 667, 668.
Gniezno
(Gnezna) custodes:
Iacobus Paluka de Stare 1404, 1409... 59, 64, 88, 98, 125, 136, 140, 143, 157.
Ioannes de Trlank 1414... 241.
Petrus 1417... 256.
Nicolaus Strzesconis 1417... 257.
Stanislaus Czolek reg. Poloniae vicecancellarius 1425, 1426... 400, 401, 405, 407, 408, 413, 414, 433, 437, 441.
Przedwogius 1429... 487.
Ioannes Furman 1438, 1444... 597, 641, 643, 648, 654, 655, 667, 668, 690.
- officiales:
Nicolaus Strzessconis 1404, 1415... 45, 46, 49, 59, 63, 65, 106, 125, 137, 157; 187, 196, 197, 199, 241, 243, 582.
Michael 1413, 1414... 205, 207, 232.
Benedictus de Modla 1417, 1437... 257, 260, 261, 269, 271, 289, 302, 362, 363, 420, 425, 446, 458, 462, 468, 470, 487, 524,
534, 540, 546, 547, 554, 564, 569, 570, 588, 591, 593.
Ioannes de Brzostkowo 651.
Nicolaus de Kalisz 1443, 1444... 672, 679.
- vicarii in spiritualibus:
Petrus de Pnyewy 1404... 66.
Boguslaus 1409... 157.
Nicolaus Strzessconis 1412, 1415... 197, 241, 243.
Benedictus de Modla 1423, 1437... 362, 363, 462, 540, 588.
Stanislaus de Uscie 635.
Ioannes de Brzostkowo 1440... 635, 644, 647.
Ioannes de Lubyathowo 1439... 607.
- suffraganei: Andreas episcopus Ceretensis 1380... 577.
Ioannes episcopus Naturiensis 1440... 638.
- cancellarii ecclesiae
Kelcz 1404, 1409... 59, 64, 88, 89, 98, 125, 157.
Swanthopelco 1413, 1426... 207, 241, 257, 288, 289, 302, 347, 353, 422.
Ioannes Pauli de Koszebrodi 1428, 1443... 481, 483, 487, 506, 524, 534, 547, 548, 568, 570, 643, 654, 655, 667, 668.
- vicecustodes:
Bogutha 1406... 99, 100.
Boguslaus canonicus Unieioviensis 1412, 1414... 198, 220.
- thezaurarii:
Nicolaus Stressconis 1403, 1413... 41, 45, 59, 64, 214.
- notarii consistorii:
Ioannes Wilamowski 1404... 66.
Nicolaus Ianussii 1423... 363.
Paulus Wiluszonis 1428... 470.
- abbatissa monasterii ad s. Claram: Catharina 1424... 391.
- praepositus ad s. Ioannem extra muros: Pribislaus 1405... 67.
- canonici:
Abraham praepositus Lancicien. 1409... 157.
Adam 1409, decretor. doctor 1429, 1438... 157, 487, 548, 570, 597.
Albercius 1404, 1429... 64, 125, 157, 487.
Albertus archidiaconus Warssaviensis 1412, 1420... 198, 302.
Angelus episcopus Penestrinus, cardinalis Laudensis 1414... 237.
de Bandcowo Adam decretor. doctor 1426, 1441... 422, 432, 534, 547, 654, 655.
de Bandlewo Adam 1440... 641.
Benedictus 1418, 1437... 269, 271, 425, 548, 570, 588.
Biel Henricus 1404, 1420... 64, 88, 125, 257, 288, 302.
de Bielawy Albertus 1408, scholasticus Lancicien. 1420, 1423... 125, 288, 302, 347.
de Bielawy Stanislaus 1436... 570.
Borco 1404, 1408... 63, 64, 88, 125, 157.
Bronissii Nicolaus 1408, 1433... 125, 136, 140, 157, 238, 289, 347, 353, 432, 487, 524, 534.
de Brzezie Ioannes Lutconis 1440, 1441... 640, 654, 655.
de Brzostkowo Ioannes 1436, 1443... 570, 641, 655, 668.
Budconis Iaschco 1423, 1424... 366, 347, 353.
de Budzislaw Nicolaus 1417, 1419... 257, 288.
de Byelawi Stanislaus 1443... 667, 668.
Chrapek Martinus 1406, 1429... 89, 125, 244, 288, 432, 487, 524.
Chrapowski Mathias 1434... 547.
Chlapowski Mathias 1434... 548, 554.
Chwalonis vel Falonis Joannes 1440, 1443... 641, 667, 668.
Czeslaus 1404... 64.
Czarcowsky Paulus 1426... 419.
de Czarncza Ianussius archidiaconus Curzelovien. 1429... 481.
de Czaszewo Nicolaus 1405... 72.
de Czechel Iasco 1419... 288.
- Sandivogius 1433, 1434... 534, 548.
de Czechowo Paulus 1417, archidiaconus Srzemen. 1426, 1428... 257, 347, 353, 421, 422, 432, 524.
de Czeczel Sandco 1434... 547.
de Czeschewo Dobeslaus 1404... 64, 88, 125, 136, 140.
de Czesschewo Nicolaus 1408, 1419... 125, 157, 288.
Daczbogius 1408... 136, 140.
de Dambno Jacobus 1443... 665, 667, 668.
Derslai Andreas 1434... 547, 548.
Dria Mathias de Modlischewo 1426, 1443... 244, 432, 524, 534, 547, 548, 570, 641, 654, 655, 667, 668.
Gizicki Paulus 1434... 547.
de Glembocica vel Glamboczski Nicolaus 1434, 1441... 547, 548, 641, 654, 655.
de Gora Nicolaus 1426... 422.
Gorka vel de Gorka Nicolaus 1404, 1434, cancellarius Posnan. 1414... 64, 88, 125, 136, 140, 157, 241; 288, 302, 347, 417,
432, 485, 487, 488, 503, 524, 533, 534, 548.
de Grandi Predwogius 1416, cantor Wladislavien. 1414, 1426... 241, 247, 257, 288, 302, 347, 353, 432.
de Grandi Ioannes 1438, 1441... 599, 655.
Gysziczsky Paulus 1428, 1434... 524, 548.
Henricus 1409... 157.
Iaczkowsky Andreas 1440, 1441... 641, 655, 667.
Ianussius 1417... 256.
Iarocki vel de Iaroczino Nicolaus 1406, archidiaconus Calissien. 1414, 1433... 89, 198, 241, 289, 302, 422, 432, 459, 487,
524, 534.
Jaroslaus 1423... 347, 353.
Iastrzambecz Albertus 1429... 487.
Ioannes praepositus Cruszwicien. 1419... 289.
Kankolewsky vel de Cankolewo Iaroslaus 1433, 1443... 534, 548, 641, 654, 655, 667, 668.
Kelczonis Mirolaus decretorum doctor 1424... 372.
de Kobilino Petrus 1404, decanus Posnanien. 1414, 1426... 64, 88, 241, 288, 302, 347, 422, 432.
de Kwiatkowo Blisborius 1404, praepositus Calissien. 1414, 1415... 64, 88, 108, 125, 136, 140, 207, 241, 243.
de Lathowo Stanislaus 1441... 654, 655.
Laurentius 1408... 125.
Lichinsky Lascarius 1436, 1443... 570, 577, 641, 654, 655, 667, 668.
Longus Nicolaus 1404, 1414... 46, 88, 125, 157, 226.
Lorco 1406, 1409... 88, 125, 157.
Lubansky Nicolaus 1429... 487.
Luthek Ioannes de Brzesze 1438, 1443... 593, 667, 668.
Marinus 1409... 157.
Martinus 1404, 1417... 64, 241, 256, 257.
Miroschco vel Miroslaus 1408, 1409 decretorum doctor 1417... 125, 157, 257.
de Modlna Albricus vel Albertus 1408, archidiaconus Warszavien. 1419, 1428... 125, 136, 140, 288, 289, 347, 353, 422, 432,
524.
de Modla Benedictus 1419, 1434... 288, 302, 347, 353, 362, 420, 422, 540, 546, 547.
de Niankow Bodzanta 1434... 547.
Nicolaus 1404, decretor. doctor 1426... 63, 432.
de Niewiesz Ioannes, decanus Wladislavien. 1433, 1434... 534, 547, 548.
- Nicolaus 1440, 1443... 641, 655, 668.
de Opporowo Władislaus decretorum doctor 1421, 1423... 316, 347, 353.
Pella Ioannes praepositus Cruszwicien. 1417, 1420... 257, 288, 302.
Petrus praepositus Lancicien 1414... 241.
de Pnyewy Ioannes 1433... 534.
de Pniewo vel Pniewsky Petrus 1434, 1436... 547, 548, 570.
Repti Henricus 1406... 88.
de Rudzicza Ioannes 1423, 1443... 347, 353, 422, 459, 481, 487, 524, 534, 547, 548, 570, 641, 654, 655, 667, 668.
Sandco mgr. archidiaconus Lancicien. 1429, 1440... 481, 570, 641.
Sandivogius 1238... 509.
de Schuchorzewo Jacobus 1423... 347, 353.
de Sczawino Martinus 1419, 1423... 289, 302, 347, 353.
Slawnik archidiaconus Unieioviensis 1440, 1443... 641, 655, 672.
Slupconis Nicolaus 1426... 422.
de Strzampino Thomas 1437, decretorum doctor 1438, 1444... 588, 590, 597, 614, 631, 641, 667, 668, 691.
Strzeszko magister 1419, 1420... 288, 302.
Strzeszkonis Nicolaus 1404, 1408... 45, 136, 140.
Swanthopelco cancellarius 1419... 288.
Swinka Adam 1433... 534.
de Vneow Lorco 1408... 136, 140.
Vincentius archidiaconus Unieiov. 1417... 257.
Winelski Ioannes 1428... 524.
de Wroblewo Ioannes 1414... 241.
Wywelski Ioannes 1429... 487.
- curia archiepiscopalis: cancellarius: Nicolaus de Kelkowicze 1444... 691, 679.
marsalcus: Leonardus de Strzalkowo 1405, 1407... 78, 104.
suppincerna : Kmytha 1407... 104.
notarii:
Stanislaus de Cowalesycze 1405... 70.
Mroczko 1407... 104.
capellani:
Clemens, Iacobus, Nicolaus 1405... 81.
Gniezno,
castellani:
Ianussius de Sokolow 1402, 1406... 24, 91, 93.
Ioannes vel Ianussius de Krolicowo 1411, 1420... 186, 203, 208, 270, 304.
Petrus de Bnyn vel Bnynski 1429, 1439... 490, 491, 492, 527, 544, 617.
Petrus de Zerniki 1436(?)... 559.
- succamerarius: Dobrogostius 1423... 361.
- iudex: Iacobus Iaka 1408... 135.
- vexillifer: Petrassius de Zerniki, 1423... 345.
- burgrabii:
Mathias Warpans 1406... 99.
Ioannes 1414... 242.
Iacussius 1417... 262.
Ioannes de Krzecothowo 1427... 449, 450.
Ioannes de Gorinno 1442... 660.
- advocati:
Iacussius 1417... 262.
Albertus Romanus 1423... 363.
Petrus 1438... 595.
de Gnezna
Ioannes Tarnka 1424... 392.
- Nicolaus antiquus notarius civitatis Calissien. 1434, 1439... 610, 611.
- Nicolaus Hannusskonis notarius consistorii Gnesnen. 1428... 470.
- Nicolaus Ianussij notarius publicus 1426... 425.
- Nicolaus filius Thomae clericus 1439... 606.
- Ioannes 1407... 112.
de Gnoyno
Pelka 1404... 57.
de Gnuschino
Ioannes Durka 1406... 89.
- Wyschaco 1435... 554.
Gnyazdowo
villa 101.
Gobelinus
prior monasterii Landen. 1402, 1404... 27, 48.
Goblinus
bursarius Landensis 1411... 195.
de Goczalkouo
Paulus 1427... 449, 450.
Gocz
Nicolaus scabinus Poznaniensis 1444... 684.
Gocze
Nicolaus consul Posnan. 1420, 1424... 310, 318, 393, 402.
Goczek
Andreas civis de Sierakow 1439... 621.
Godardonis
Nicolaus civis Calissien. 1405... 69.
Godawy
villa 493, 494.
de Godawy
Spythco et Iacussius 1429... 493.
- Czesthko 1405... 72.
Godeczsky
Ioannes 1428... 464.
de Godkowo
Swanthosko Andreae 1419... 284.
Godzeschowo
(Godzeszewo) villa 207, 208.
de Gogolewo
Pasco subdapifer Posnan. 1401... 19.
- vel Gogolewsky Pasco subcamerarius Posnan. 1406, 1418... 93, 92, 216, 261, 274.
- Pasco 1419, iudex Posnan. 1422, 1425... 285, 331, 346, 356, 387, 401.
de Gogolina
Naczslaus 1426... 442.
Gola
hereditas 510, 625, 650, 670.
de Gola
Petrassius 1418... 274.
Gola
Ioannes consul Obornicen.1438... 599.
de Golaczicze
Martinus Pauli notarius publ. 1426... 422.
de Golambino
Simon notarius publicus 1444... 685.
Golambky
villa 451.
de Golambowo
Nicolaus burgrabius Posnan. 1418... 264.
de Golancza
Kusso 1414... 218.
de Golanschewicze
Grzimco 1407... 109.
de Gołanice
Ioannes Kotwic capitaneus Wschoven. 1444... 688.
de Golanycze
Andreas Cothwycz 1436... 578.
Golaszycze
villa, 112, 113.
Gołąbek
Mathias plebanus de Wągrowiec 1429... 496.
Gołąski
(Golanski) wielkie i małe, villa 41, 42.
Golcz
villa 101.
- vide Gulcz.
de Golczewo
Swansco 1429... 483.
Goldenar
vel Goldener Petrus consul Posnan. 1413, 1425... 211, 393, 399, 672.
Goldiner
Petrus consul Posnan. 1406... 85.
de Goldingen
commendator 200.
Gole
villa 517, 519.
Golecz
Michael 1436... 572.
Golegewo
(Golejewo) hereditas 327.
de Golegewo
Nicolaus et Albertus fratres 1422... 327.
Gołębice,
ecclesia ibidem 243.
Golicze,
hereditas 116.
de Golicze
Bratkowski 1408... 116.
Golina
villa 261.
- stara villa 177.
de Golina
Martinus 1429, vicedecanus Gneznen. 1440... 498, 644.
Golisch
Paulus proconsul Calissien. 1409... 160.
Gołązki wielkie
villa 54, 55.
Gołkowice
scultetia 552.
de Goloczicze
Martinus Pauli notarius publ. 1414, 1423... 227, 353, 363, 525.
Goluchowo
(Gołuchów) villa 41, 42, 101.
de Goluchowo
Raphael succamer. Calissien. capitan. Maioris Poloniae 1436, 1439... 576, 578, 579, 582, 583, 584, 586, 593, 594, 595, 602,
620.
Golyas,
vide de Brodnicza.
Gołąbek
Mathias praepositus de Wągrowiec 1439... 621.
de Gołązewo
Stanislaus Ioannis altarista Posnanien. 1436... 562.
de Gonice
Petrus 1414... 242.
gonythwa
156.
Gora
villa 191, 427, 443, 517, 519, 665, 667, 682.
de Gora
Albertus 1436... 576.
- Nicolaus canonicus Gnesnen. 1426... 422.
- Nyemerza 1413, 1414... 215, 582.
de Gorasdowo
Ioannes 1404... 53.
- Nicolaus pincerna Calissien. 1402, 1417... 27, 265.
- Nicolaus pincerna 1404... 53.
- Andreas iudex a capitaneo Maioris Poloniae designatus 1402... 27.
Goraszeuo
villa 8.
Gorazdowski
Nicolaus 1439... 606.
Gorczyn
villa 290, 684.
Goreczsky,
vide de Sanniky.
de Gorinino
Sandivogius 1432, 1437... 528, 545, 583.
de Gorinno
Ioannes burgrabius Gneznensis 1442... 660.
de Gori
Ioannes 1439... 610.
Gorka
villa 307.
- oppidum, ecclesia parochialis ibidem 324, 325.
Gorka minor
villa 141, 144, 147.
- Nicolaus cancell. Posnan. canonicus Gnesnen. 1404, 1437... 62, 64, 79, 88, 106, 108, 125, 131, 132, 133, 136, 137, 143,
157, 159, 173, 187, 214, 215, 218, 219, 233, 241, 264, 288, 302, 307, 320, 343, 347, 353, 389, 403, 417, 429, 432, 435, 444,
472, 473, 474, 485, 487, 488, 503, 521, 524, 533, 534, 547, 548, 557, 559, 560, 561, 562, 574, 576, 581, 594, 596.
de Gorka
Iacobus 1411, 1422... 191, 324.
- Lucas subpincerna Poznaniensis 1438... 602.
- Lucas 1430 castellanus Posnanien. capitaneus Maioris Poloniae, 1436, palatinus Poznan. 1444... 503, 504, 559, 560, 561,
562, 563, 574, 576, 587, 689.
- Wyschota 1430, praepositus Poznaniensis 1436... 503, 574.
- Lucas castellanus Poznan. capitaneus Maioris Poloniae 1525... 674.
de Gorki
Sawischa 1424... 396.
Gorka
villa 261, 265, 320, 561, 574, 575, 576.
de Gorka
swidwina Ianussius cum uxore Margaretha 1417... 265.
Gorsky
Albertus 1438... 602.
- Petrus 1441... 656.
Gory
villa 88, 89.
Gorzawka
villa 298.
Gorzew
scultetia 376.
Gorzewo
villa 39, 42, 101.
de Gorzewo
Ianussius 1424... 376.
Gorzicze
(Gorzyn) villa 274, 275.
de Gorzice
Boguslaus 1418... 275.
- Nytharth 1418... 275.
Gorziczka
Nicolaus scabinus Cobilinensis 1419... 285.
Gorzinsky
Petrassius 1408... 134.
Gorziwa
pratum in Wronczyno Parvo 52.
Gorzkow
villa 97.
Gorzkowice
villa 258, 259.
Gorzno
villa 41, 42, 101, 579.
de Gorzno
Woislaus 1436... 579.
Gorzsko
(Górsko) villa 415, 416.
Gorzyca
Mathias presbiter 1421... 317.
Gorzyce
(Gorzyczszki) villa 18, 19.
de Gorzyce
Vincentius 579.
Gorzyczszki,
vide Gorzyce.
Gorzynski
Petrassius 1408... 150.
Gosarzewo
lacus in Dębno 18.
Goschek
scabinus Obornicen. 1438... 600.
Gosciacin
villa 546.
Gosciejewice
(Gosczeyewicze) villa 177.
Gosczd,
vide de Bethlno.
Gosczechow,
vide Paradyż.
de Gosczeyewo
Ioannes 1406... 89.
de Gosczeyewicze
Ioannes 1400, 1403... 6, 36.
- Petrus 1400, 1403... 7, 36.
de Gosczino
Iacussius 1414... 227.
- Nicolaus plebanus in Strzezewo 1408, canonicus ad s. Georgium in castro Gnesnen. 1414... 140, 226, 230, 233.
Gosczischyno
(Gościeszyn) villa 141, 144, 148.
Gosdnicza
fluvius 124.
Gosdowo
(Gozdowo) villa 141, 144, 148.
Gosdz,
vide de Oczicze.
Goslina,
ecclesia ibidem 489.
Gosławice
villa, ecclesia paroch. ibidem 269, 270, 653.
de Gosławicze
Przeczslaus Slotha 1407... 103.
de Gosticzina
Vincentius 1428... 471.
Gostina
oppidum 228.
de Gostina
Petrus Goszek 1415... 245.
de Gosthkowo
Nicolaus dictus Wyanzyk 1422... 325.
Gostkoszky
Wylim 1411... 190.
Gostyczyna,
ecclesia ibidem 207.
Gostyn,
ecclesia parochialis ibidem ad s. Margaretham 271, 277, 281, 282, 578, 579, 626, 631.
- consules, scabini et magistri artificum 271, 281, 631.
Gostyn stary
274, 670.
de Gostyn
cancellarius: Michael de Borzissowo 1424, praepositus ecclesiae colleg. Plocen. 1426... 391, 447.
- castellanus: Andreas de Coslowo 1424... 391.
de Gostyn
subcamerarius: Marcus 1427... 76.
- iudex terr. Wenceslaus 1427... 75.
- subiudex terr. Prawda 1427... 75.
- vexillifer: Nicolaus Gamba 1427... 76.
- praeconsules:
Michael sutor 1418... 271.
Michael Schuberth 1419... 281.
Thomas sutor 1440... 631.
- praepositus: Paulus 1418... 271.
de Gostin
Barthossius Wezenborg 1420, castellanus Naklensis 1438... 309, 457, 460, 471, 498, 515, 593, 629.
- Michael Ioannis notarius episcopi 1419... 282.
Gostinensis
terra 76.
Gostinino
78.
Goszdowo
ecclesia parochialis ibidem 347, 351, 394.
Goszek,
vide de Gostina.
de Goszlawicze
Paszko castellanus Konarien. 1437... 586.
Goszlina,
ecclesia ibidem 484.
Gosznicza
fluvius 667.
Gotardi
Nicolaus civis Calissien. 1405, consul Calissien. 1429, 1436... 70, 481, 482, 497, 555, 559.
de Gotardowo
Stephanus presbiter 1438, 1439... 601, 615.
Gothartowo
villa 307.
Gotschalk
Hantsche vel Hans consul de Lobnaw 1437, 1440... 585, 636.
Gozdanin
(Gozdynino) villa 563.
Gozdowo,
ecclesia ibidem 121, 362.
Gozdzimin
(Gozdymin) villa 559, 560.
Grabia
Mathias civis Krzyvinen. cum uxore Margaretha 1436... 570.
Grabienice
villa 209.
de Graboschewo
Ioannes Glowacz 1421... 321.
Grabowo
villa 82, 417, 485, 487, 488, 574, 575, 576.
de Grabowo
Nicolaus 1429, 1434... 450, 477, 483, 498, 528, 545.
Grabsky,
vide de Dobrowice.
Grabyanowski
Nicolaus consul Srzeden. 1419... 276.
Grabye
189.
de Grabye
Iarandus vexillifer Wladislavien. 1408, palatinus Iunivladislavien. 1436, 1438... 134, 149, 577, 604.
- Iaschco castellanus Cruswicien. 1404... 54.
- Ioannes castell. Spicimirien. 1438... 604.
de Grabyenicze
Andreas 1411... 184.
Grabyscha
Ioannes consul de Srzodka 1440... 624.
gratia regia
92.
Grad,
vide de Szrzensko.
- Stanislaus cancellarius ducis Mazoviae 1400, palatinus Mazoviae 1427... 1, 76.
Gradina
Mathias civis Poznan. 1443... 671.
Gradis
Henszlinus civis Posnan. 130.
Graeci
638.
Gralewo
villa 409, 554.
Gramben
(Grąbień) villa 267, 268.
de Grambewo
Miroschco vel Miroslaus canonicus Posnan.1404, 1408... 62, 106, 107, 108, 132.
de Grambnicze
Stanislaus Bartholomaei notarius publ. 1431... 515.
de Grambowo,
vide de Grambewo.
gramina
59, 77, 92.
Gramkowo
vide Grębków.
granarium
73.
de Grandi
Iacobus canonicus Poznan. 1443... 670.
- Ioannes canonicus Gneznen. 1441... 655.
- Predwogius praepositus Gneznen. 1440, 1443... 633, 641, 643, 654, 655, 662, 667, 668.
granicies
permultis locis.
granicza,
signum graniciale 207.
de Granow
Nicolaus 1413... 206.
- Vincentius castellanus Naklensis 1406, olim capitaneus Maioris Poloniae 1422... 85, 86, 153, 155, 331.
Granowski
Andreas 1408... 134, 149.
granum
triplex 156.
Granycz
Ioannes scabinus Gostinen. 1440... 631.
Grasseti
Io. 1417... 255.
gravamina
iuris Polonicalis 293.
Grazenaw
Tile civis Posnan. 1408... 130.
Grądcy,
vide de Rososzyca.
de Grandi
Iacobus plebanus in Conyn 1417, canonicus Posnan. 1421, vicarius in spiritualibus et officialis Posnan. 1435, praepositus
Coninen. 1436, 1437... 261, 322, 557, 560, 561, 562, 563, 573, 576, 584, 586.
- Ioannes canonicus Gnesnen. 1438... 599.
- Nicolaus notarius generalis Siradien. 1429... 497.
- Predwogius cantor Wladislavien. canonicus Gnesnen. 1416, praepositus Gnesnen. 1434, 1438... 247, 257, 288, 289, 302, 347,
353, 432, 547, 598.
Gregorius
pp. XII 1406, 1408... 100, 121, 122, 136, 140.
- rector ecclesiae paroch. in Radomicko 1403... 43.
- carnifex scabinus Obornicensis 1438... 600.
Gremil
Barthussius scabinus Calissien. 1420... 309.
Grębków
(Gramkowo) villa 83.
Grika
Mathias vinarius Srzemensis 1411... 190.
- Mathiae uxor Catharina 1421... 317.
Grich,
vide de Srzodca.
Griczina
Catharina civis Posnanien. 1425... 310.
Griczina
Catharina civis - Srzemensis 1425... 402.
Grischinsky,
vide de Brenno.
Grisinensis
Ioannes 1408... 134.
de Grizina
Andreas 1403, 1411... 35, 191, 192.
- Predslaus frater Andreae 1411... 192.
- Przibislaus, heres in Brenno, Bukowyecz et Lloszakowycze 1403, 1417... 35, 64, 164, 167, 258.
Grizinsky,
vide de Brenno.
grobla,
agger 37, 48, 475.
Grobliczszky,
vide de Domaslawky.
de Grobya
Wischem.... 1422... 331.
Grocholicze
(Grocholice) 81, 297, 298.
Grodis
civis Posnan. 1414... 228.
Grodna
villa 207.
Grodzisk,
ecclesia paroch. ad s. Hedvigim ibidem 550, 632.
Grodzisko,
hospitale et capella ibidem 259, 438, 439, 661.
de Grodzisko
Drdzenski 1426... 439.
- Heinricus Powsch 1435... 555.
- Ioannes vicarius Gnesnen. 1414... 582.
- Borco 1442... 661.
- Ioannes Nicolai scriba 1406, notarius public. 1414... 94, 222.
- Iosephus 21.
- Kyebel 1411... 192.
- Niemierza 1426... 439.
- Paulus Nicolai Uzdrzenski 1426... 439.
- Voyslaus 21.
Grodzisczky
Niemierza cum uxore Anna, filia Petri de Bnyn 1439... 617.
grodzy,
structurae pro capiendis capriolis 52.
Grolok
Iacobus canonicus Posnan. 1401, 1405... 19, 41, 44, 62, 79.
Gros
vel Grosch Paulus consul. Poznanien. 1444... 682, 684.
Grosman
Nicolaus altarista Gnesnen. et rector eccl. paroch. in Walischewo 1414, 1434... 220, 540, 541.
- Ioannes scabinus Wschoven. 1412... 195.
grossi
lati, grossi lati Bohemicales vel Pragenses 5, 14, 50, 73, 212, 217, 222, 293, 307, 346, 602, 636, 638, 661, 666, 674, - grossi
medii 179, 535, 592, 605, 639, 650, 656, 664, 673, et permultis locis, - grossi lati medii 570, 660, - grossi medii Polonici
621, 638, - grossi communis monetae 420, - grossi medii monetae Cracoviensis 674, - grossi monetae communiter currentis 15,
97, 681, - grossi maioris monetae 27, - grossi monetae Polonicalis 65, 101.
grossi
expeditionales 52, - grossorum duorum solutio de laneo 66.
Groszman
Nicolaus rector ecclesiae parochialis in Walischewo 1423... 354.
Grothkowo
villa 420.
Grucz
Ioannes civis Posnan. 1425... 402.
Gudzino
hereditas 625.
grues
5.
Gruneberg
Hans consul de Frankfurt 1423... 345.
de Gruszczicze
Ioannes 1413... 208.
Gruszka
Ioannes rector ecclesiae in Pniewy 1442... 658.
Gruszyn
villa 187.
Grymeberg
Mathias senior textorum Wschovensium 1412... 195.
de Gryzyna
Albertus iudex Posnan. 126.
- Andreas 1401, 1408... 23, 126.
- Borek 1413... 216.
- vel Gryzynski Joannes 1408... 126, 149.
- Nicolaus filius Ioannis 1408, 126.
de Gryzyna
vel Gryzynski Pribislaus 1408, dapifer Posnan. 1423... 126, 198, 356.
- Wyszak 1408... 126.
- Clara vidua Pribislai 1408... 126.
de Grzebyenicze
Sandivogius et Miroslaus 1440... 643.
Grzebeniczsky
vel de Grzebeniczsko Prandotha 1401, 1409... 20, 151.
- Stanislaus 1440... 643.
Grzegorzow,
ecclesia parochialis ibidem 188, 189, 416, 454, 549.
Grzęden
lacus in Wronczino Parvo 52.
de Grzibno
Pelca 1424... 387.
de Grzibow
Crzeslaus succamerar. Sandomir. 1436.. 604.
Grzibovo villa
294.
de Grzibowo
Catharina filia Derslai 1404... 54.
de Grziboua
Albertus vicarius Szichlinensis 1422... 326.
Grzimala
Ioannes consul Posnan. 1413... 211.
de Grzimisewicze
Martinus Luthkonis clericus 1422... 336.
de Grzybow
Nicolaus burgrabius Gnesnen. 1423... 345.
- Pelca 1423... 346.
Grzykowsky
Ioannes 1425... 397.
Grzymala
Ioannes scabinus Posn. 1420, 1421... 310, 319, 402.
- vide de Brynicze.
Grzymislai
Albertus custos et officialis Warschavien. 1419... 282.
de Guczna
Paulus Nicolai notarius publ. 1428... 462.
Gudzino
hereditas 650.
Guempelman
vel Guanpelman, vel Gwampelman Ioannes vicarius perpetuus eccl. colleg. s. Mariae Calissien. 1428, 1440... 460, 574, 628,
630.
Guillermus
Aurasicensis 1433... 536.
Gulcz
(Golcz) villa 39, 42.
gulgustria
5, 387, 529, 674.
Gunczil
Petir consul de Krosno 1401... 13, 14.
de Gunicze
Petrus 1417... 262.
Gunter
consul Posnan. 1417... 402.
Gunteri
vel Gunterowicz Nicolaus scabinus Posnan. 1406, 1421... 85, 310, 319, 402.
gurgustrum,
wiersze 21.
Gurowo
villa 262, 595.
de Gurowo
vel Gurowsky Albertus 1417, 1436.... 262, 572.
- Derslaus 1417... 262.
- Ioannes 1417... 262.
- Martinus vicarius perpetuus Gnesnen. 1438, 1440... 595, 644.
- Stanislaus 1417... 262.
- vel Gurowsky Woislaus 1436... 262, 571.
de Guste
Kercztempte capitaneus de Polanow 1429... 476.
Guszdzalca
Ioannes vicarius perpetuus Gneznen. 1440... 644.
Guth,
vide de Dwecosz.
Guthowo
(Gutów) villa 41, 42, 101.
Gutterweg
Nicolaus scabinus Posnan. 1420... 402.
Gwampelman,
vide Guempelman.
de Gwasdowo
Nicolaus notarius et scriba capituli Posnan. 1400, 1403... 9, 41.
- Nicolaus Iaschconis notarius publ. 1408... 139.
gwerrae
37, 52, 56, - gwerra inter Wladislaum regem Poloniae et Cruficeros 164.
de Gwiazdowo
Nicolaus mgr. 1408... 126.
de Gylowecz
Swantoslaus castellanus Carsiciensis 1418, 1422... 274, 331.
de Gylowo
Czamborius cancellarius et canonicus Plocen. 1427... 76.
- Iacobus notarius aulae ducissae Mazoviae 1427... 76.
de Gylowo
Ioannes Iacussii subvenator 1405... 76.
- Paulus 1427... 76.
- Petrus 1427... 76.
Gryłowo,
vide Iłów.
de Gylowyecz Minori
Margaretha et Anna 1410... 173.
Gyreczki
Petrassii filiae Margaretha et Elisabetha 1411... 190.
- Czema 1411... 192.
Gyrka
(Girka) villa 190, 191.
Gyrzeczsky
Petrassius 1406... 93.
Gysziczsky
Paulus canonicus Gnesn. 1428, 1434... 524, 548.
de Gywanicze
Borscha advocatus de Chroślina 1443... 667.
Gywno,
ecclesia ibidem 640.
de Gywno
Iaroslaus vexillifer Posn. 1413... 213.
- Theodricus 1403... 35.
Gyzdbyensky
Albertus 1419... 284.
H.
Habenfrede
Henricus 1406... 85.
Habdank
Michael 1422... 327.
Habrar
Nicolaus scabinus Gostinensis 1418, 1419... 271, 281.
haeresis
Hussitarum et Wiklefistarum... 366.
Haghemester
Conradus decanus ad s. Mariam Stetin. 1408... 119.
de Halicz
archiepiscopi:
Iacobus 1406... 97.
Nicolaus 1411... 188, 193.
- capitaneus:
Petrus Wlodconis de Charbinowicze 1406... 84.
Hamerlin
Ioannes civis de Pyzdry 1431... 507.
Hampel
Venceslaus consul Calissiensis 1427, 1429... 457, 497, 567, 612.
hamus,
hami 62, 529.
Hancel
magister lanificum Gostinen. 1440... 616.
Hanco
monachus monasterii Lubinensis 1400... 5.
Hanczek
Petrus cmeto de Borzęcice 1413... 215.
Hanczel
Ioannes decanus Gneznensis 1408... 125, 136, 137, 140, 143.
Hanczkonis
Nicolaus scabinus Gostin. 1418... 271.
- Nicolaus altarista ad s. Mariam Magdalenam Posnaniae 1436... 560, 561, 562, 563.
Haneman
civis de Krosno 1401... 13.
Hanowycz
Nicolaus consul Gostinens. 1418... 271.
Hannus
arcufex scabinus Calissien. 1409... 160.
Hansel
1434... 545.
Hanuth
advocatus Calissien. 1426... 446.
- Ianussius arcufex, scabinus Calis. 1420, consul Calissien. 1434... 309, 457, 497, 567, 611, 612.
Hanutha
consul Srzedensis 1419... 276.
Hanyel
magister textorum Gostinen. 1440... 631.
harrasii
stamina 589.
hasta
38, 163.
Hasterad
171.
hebdomadarii
282, 328, 366, 552, 563.
de Hecken
Arnoldus thezaurarius in Thorun 1404... 56.
Hector
praepositus ad s. Mariam colleg. Posnan. canonicus Posnanien. 1420... 307.
- praepositus Gluschinen. canonicus Posnanien. 1421, 1428... 313, 320, 343, 472.
- canonicus Posnanien. 1422, 1436... 334, 403, 406, 439, 473, 474, 557, 560-563.
Hedloff
Martinus consul Calissien. 1406, 1436... 567, 573, 629.
Hedvigis
regina Poloniae 55, 85, 87, 94, 95, 465.
Hedvigis
custos horti monasterii Gnesnen. ad s. Claram 1424... 391.
Heidlauff
Martinus consul. Calissien. 1420... 309.
Helizabeth
vicaria monasterii Gnezn. ad s. Claram 1424... 391.
Henco
scultetus de Kłobia 1405... 80.
Henczlonis
Nicolaus scabinus Gostinensis 1419... 281.
Hendillinne
Catharina 180.
Hendloff
Martinus consul Calissien. 1409... 160.
Hennyng
Nyckel consul de Krosno 1401... 13, 14.
Henricus
dux Poloniae, Pomeraniae, Slesiae et Glogoviae 1298... 334.
- dux de Sagan 14.
- cardinalis, camerarius collegii cardinalium 1404... 60.
- episcopus Warmiensis 1412...200.
- abbas Landensis 1416... 251, 268.
- prior monasterii de Wągrowiec 1429, 1439....496, 621.
- canonicus Gneznen. 1409... 157.
- bursarius monasterii Landen. 1402, 1405... 28, 74.
- praepositus de Nowe miasto 1412... 204.
- civis Posnaniens. Agnes et Henricus pueri eius 1414... 229.
heres,
heredes, hereditas permultis locis, - heredes clenodii propinquiores 175.
Hermannus
abbas de Obra 1429, 1440... 478, 509, 582, 625.
Herman
Iacobus consul Costanen. 1412... 204.
Heschorn
vel Heszerhorn Ianussius dictus Cromnowo 1404... 64, - vide Cromnow.
de Heyde
Ioannes civis Wratislav. 1434... 612.
Hincza
canonicus Plocen. 1422... 342.
Hinczonis
Nicolaus canonicus Cracov. 1416... 250.
Hingbir,
vide de Kyschewo.
Hinricus
celerarius Landensis 1416... 252.
Hintczka,
vide de Borzislaw.
Hinza
filius Zifridi 1238... 509.
Hobaczino
villa 326.
homicidii
causa 114, 272, 297, 299, 313, 333, 467, 502.
Homusch
Iacobus consul Calissien. 1406... 629.
Honnut
Jaclo civis Caliss. 1427... 457, 612.
honores
6, 8, 37, 48, 64, 115, 125, 132, - honores scultetorum 115, 125.
Honuth
Ianussius arcufex, scabinus Calissien. 1434... 548.
Honnuth
Iacobus consul Calissiensis 1436... 573.
hora
causarum consveta 121.
horae
de b. Maria virgine 101.
Horinski
Stanislaus rector ecclesiae in Osthkowicze 1436... 568.
hortus,
horti 5, 22, 28, 37, 43, 61, 73, 81, 87, 90, 104, 115, 118, 124, 204, 281, 290, 319, 320, 357, 376, 391, 396, 458, 626, -
hortus molendini 61, - hortus vini seu vinea 87, - hortus liber sculteti 246 - horti civiles 626, - hortulani, hortulaniae
32, 129, 131, 132, 135, 194, 197, 252, 269, 322, 376, 396, 496, 498, 547.
hospitium
134.
hospitale
b. Mariae Theutonicorum Ierosolimitanum 11, - hospitale ad s. Spiritum in Pniewy 557.
Howfman
Georgius scabinus Posnaniensis 1413... 211.
Hoynsteyn
civitas 171.
Hubener
Nicolaus scabinus Wschovensis 1412... 195.
Huldenburg
civitas et castrum 171.
humulus
5, 115.
Hungaria
124, 179, - de Hungaria heres: Hedvigis regina Poloniae 94, 95.
Hungarus
Petrus canonicus Poznaniensis 1428, archidiaconus Srzemensis 1431... 473, 514.
Hunger
Ffrentczil proconsul de Lobnaw 1437... 585.
Huska
Stanislaus 326.
Hussitorum
haeresis 358.
Hyenag
1435... 555.
I.
Iablone
villa 478, 511.
Iabłonowo
villa 39, 42, 101.
Iablowski
Ioannes 1405... 68.
Iaca,
Iacca, vide de Wilczina.
de Iackowo
Andreas Derslai notarius publicus 1423... 353.
Iacobus
archiepiscopus Haliciensis 1406... 97.
Iacobus
archiepiscopus Leopoliensis 1424... 366.
- episcopus Apruntinensis 1433... 538.
- episcopus Plocensis 1408, 1424... 123, 136, 141, 143, 144, 266, 273, 311, 366.
- episcopus Mednicensis 623.
Iacobus
abbas Paradisiensis 1425, 1426... 409, 433.
- abbas de Bledzewo 1421, 1423... 314, 315, 346.
- praepositus Calissien. 1440... 631.
- archidiaconus Pczewensis, canonicus Poznan. 1426, 1428... 412, 435, 472, 473, 474.
- decanus eccl. colleg. Sandomirien. ad s. Mariam 1402... 25.
- custos Gneznen. 1404, 1409... 59, 64, 88, 125, 157.
- canonicus Gneznen. 1413... 207.
- altarista eccl. Cracovien. ad s. Mariam 1415... 244.
- mgr. sac. theol. professor 1400... 4.
- capellanus aulae archiepiscopi Gneznensis 1405... 81.
- plebanus de Kościelec 1405... 72.
Iacobus
plebanus de Rzgow 1437... 591.
- plebanus de Tulce 1426... 426.
- plebanus de Zagurow 1427... 454.
- rector eccl. paroch. in Zlotkowo notarius 1431... 506.
- altarista Coninensis 1436... 573.
- palatinus Siradiensis 1406, 1408.. 93, 127, 129, 142, 146.
- ministerialis Poznan. 1427 ... 450.
- ministerialis Siradien. 1429... 475.
- notarius publicus 1407... 112.
- filius Zachariae advocatus Calissiensis 1409... 160.
- institor, consul Calissien. 1409, 1429... 160, 497, 567.
- consul de Ieszow 1415... 245.
- scultetus de Wronczino minori et Nedamirz 1404... 51.
- molendinator de Girzino 1404... 61.
- frater Nicolai de Gorka, cancellarii Poznanien. 1410... 173.
- frater Petri Pyecz 1436... 559.
- molendinator 1406... 82.
Iacubowsky
Petrassius 1412... 204.
Iacussius
palatinus Siradiensis 1402, 1404... 24, 50.
- burgrabius et advocatus Gneznensis 1417... 262.
de Iaczcowicze
Stanislaus 1419... 277.
Iaczko
consul Calissien. 1404, 1420... 54, 309.
- consul Srzedensis 1419... 276.
de Iaczkouo
Andreas Derslai notarius publicus 1426, 1428... 443, 524.
- Andreas plebanus in Ianczewo 1429... 483.
Iad
Nicolaus scultetus de Margonska wesch 1428... 463.
Iadamowo
hereditas 217.
Iagą
Paulus civis Plocensis 1426... 425.
Iagier
Hanlinus consul Costanensis 1412... 204.
Iagnąthko
Paulus 1426... 447.
Iaka,
Iakka, vide de Wilczyna.
Iamenski
Nicolaus canonicus Poznan. 1400, 1403... 9, 19, 41, 44.
Iamyola
Iacobus proconsul Krzyvinensis 1436... 570.
de Iancouicze
Groth castellanus Zawichosten. 1420... 299.
Iancouicz
Ioannes de Namislauia canonicus et officialis Wratislaviensis 1414... 220.
Ianczewo
villa, ecclesia ibidem 104, 483.
de Ianczewo
rector ecclesiae: Benedictus 1407... 104.
- plebanus: Dzezmar 1413... 205.
de Ianczewo
Petrus 1427... 452.
Iandrny
Mathias consul de Lwowek 1401... 10.
Iandzal
consul Poznan. 1420... 402.
Ianik,
vide de Poznania.
de Ianikow
Ioannes 1417... 261.
Ianiszewo
villa 6, 36, 177.
de Ianiszew
Ianussius 1436... 578, 579.
Ianischewsky
Woyslaus 1437... 592.
Iankowo
villa 41, 42, 101, 185, 307, 542, 543.
de Iankowo
Bodzantha canonicus Lanciciensis 1438... 597.
Iankowski
Nicolaus castellanus Srzemensis 1404... 66.
Ianowa
villa 129.
de Ianowice
Thomco Scheliga succamerarius Siradien. 1429... 475, 496.
de Ianowiec
Ioannes 1408... 123, 129.
Ianuch
Ianussius arcufex, consul Calissiensis 1435... 555.
Ianussius
archidiaconus Kurzelovien. 1431... 506.
- canonicus Poznan. 1403, 1428... 41, 472.
- canonicus Gneznen. 1417... 256.
- castellanus Calissien. 1408, 1414... 136, 141, 144, 210, 211, 213, 266, 311.
Ianussius
castellanus Gneznen. 1402, 1418... 24, 93, 270.
- castellanus Medzirzecensis 1407, 1412... 127, 129, 198, 616.
- vexillifer 1411... 185.
- pincerna Poznan. 1285... 511.
- burgrabius 1412... 204.
- advocatus de Oborniki 1413, 1419... 215, 280, 582.
- 1412... 204.
Ianussh
Nicolaus canonicus Poznan. 1401... 19.
Iarandus
palatinus Iuniwladislavien. 1429... 475.
- plebanus de Mała Charłupia, canonicus Kruszvicensis 1412... 198, 199.
- capitaneus Iuniwladislavien. 1417... 260.
- vexillifer Gnievcoviensis 1415... 244.
de Iarathky
Dobeslai filiae Vichna et Nyedomira 1427... 448.
Iardanouicze
villa 39, 42, 101.
de Iardanowycze
Boguchwalus 1436, 1438... 578, 587, 594, 595.
Iardanowski
Nicolaus 1405... 70.
Iargos
Stephanus consul de Przemęt 1422... 323.
de Iarnoltowo
Martinus Rosust 1404, 1409... 53, 152.
Iaroczyno
(Iarocin) civitas, ecclesia ibidem 292, 293, 396.
de Iarocino
Albertus 1413... 215.
Iarocki
vel de Iaroczyno Nicolaus canonicus Gneznen. 1412, 1433, archidiaconus Calissien. 1414, rector ecclesiae in Krampsko 1426...
198, 241, 289, 302, 347, 353, 422, 432, 434, 459, 487, 524, 534.
de Iaroczyno
vel Iaroczsky Mathias 1424, 1429... 396, 477.
de Iarocino
Sandivogius 1403, 1413... 35, 206.
de Iarognyeuicze
Ioannes 1401... 23.
de Iarognyeuicze
Ianussius 1404, 1411... 65, 190.
Iarogniewski
Ianussius venator Poznan. 1408... 134, 149.
de Iarognewicze
Petrus et Michael fratres 1417... 259.
Iarogniewski
Ioannes et Ieorgius 1439... 622, 623.
Iarogniewski,
vide de Iaromirz.
de Iarognewycze
Boguchwalus 1436... 576.
Iaromirz
villa 148, 149, 397, 582.
de Iaromierz
Michael Iarogniewski 1437... 582.
- sculteti Pauli filius Mathias 1408... 135.
Iaroschewsky
Stanislaus 1437... 585.
Iaroslaus
archiepiscopus Gneznensis 1343, 1360... 110, 256, 413, 423, 440.
- archidiaconus Gneznen. 1404... 59, 64.
- praepositus Calissien. eccl. coll. ad s. Mariam 1423, 1426... 350, 447, 569.
- canonicus Gneznen. 1423... 347.
- infirmarius Lubinensis 1408... 118.
- palatinus Poznan. 1348... 440.
- vexillifer Poznan. 1406, 1411... 99, 123, 127, 142, 186.
- 1418... 269.
Iaroslaw
453.
Iarosky
Nicolaus canon. Gnezn. 1406... 89.
de Iaroslawiecz
Iunoch 1436... 580.
Iarossius
praepositus de Nova Curia 1400... 5.
Iarosz
Paulus scabinus civitatis Staw 1405... 70.
Iarotha
castellanus Radzimiensis 1400, 1406... 2, 64, 93.
Iarzambkowo
(Iarząbkowo) villa 419, 420, 422.
Iasch
Nicolaus oppidanus de Wągrowiec 1429... 496.
Iaschek
Ioannes scultetus de Chelm, cum uxore Helena 1426... 413.
Iascho
notarius ducis Poloniae Premislii II 1287... 510.
- plebanus in Gosdowo, canon. Poznaniensis 1408... 121.
Iasco
decanus Gneznensis, canonicus Poznan. 1421, 1426... 322, 422.
- canonicus Poznan. 1408... 135.
- braseator, consul Calissien. 1435... 555.
Iasko
et Paulus fratres germani 1411... 188.
Iasco
et Nyczko filii Zbiluti et Wenturae 1426... 423.
de Iaskulki
Nicolaus 1422... 326.
Iasszienye
(Iasienie) villa 484.
de Iasszienye
Alcia cum filiis Alberto et Petro 1429... 484.
de Iasschenye
Wincentius Kothka 1409... 152.
de Iassona
Nicolaus canonicus et officialis Vladislavien. 1405... 72.
Iastrabecz
Martinus praepositus Poznaniensis 1407... 108.
de Iastrambe
Nicolaus 1409... 158.
Iastrzambye
(Iastrzębie) villa 536, 538.
Iastrzambyecz
Albertus decretorum doctor, praepositus Poznan. 1424, canonicus Gneznen. 1429... 366, 403, 487.
Iastrzebnyki
villa 22.
de Iastrzębniki
Ioannes clericus 1404... 65.
Iastrzembiecz
Albertus episcopus Poznanien. 1406... 96.
Iasyen
villa 489.
de Iasyen
Vincentii uxor Elicia cum filiis Alberto et Petro 1429... 489.
jasz, yaz,
obstaculum 32, 52, 76, 77, 269, 294.
Iaszcz
Nicolaus oppidanus de Wągrowiec 1439... 621.
Iaszko
decanus Gneznen. canonicus Poznan. 1435... 557.
Iaszkow
villa 289.
Iaxy
burgrabius Medzirzecen. 1423... 346.
de Iazgarzewo
Ioannes 1419... 294.
Iedlecki
Ioannes 1426... 414.
Iedlna
84, 296, 298, 540.
Ielenyouicz
Laurentius 1418... 268, 269.
Iemielno
villa 574, 575, 576.
de Iemielno
Stanislaus cum filiis: Ioanne, Andrea et Adam 242, 581.
Ieleń
lacus 598.
Iemiola
Iacobus praeconsul de Krzywin 1422... 331.
Iendral
consul Poznan. 1421... 318.
Ieszewo
(Ieżów) oppidum et monasterium 245, 388, 588.
- praepositus: Clemens 1437.... 588.
- advocatus: Ioannes 1415... 245.
de Ieszora
Paulus 1420... 309.
Iezerzice
(Iezierzyce) villa 141, 144, 148.
Ieziora Małe
villa 264.
de Ieziora Małe
Petrassius vel Piotrco et Nicolaus 1417... 264.
Iezynecz
villa 509.
ignis
37.
Iłów
(Gylowo) villa 77, 78.
Iłowiec
wielki i mały, villae 174, 346, 560, 561, 574-576.
de Iłowiec
Swantoslaus castellanus Karzecensis 1423... 346.
de Imielno
małe Stanislaus 1413... 215.
immunitatum
ecclesiasticarum violatio 519.
impeditio
15.
impedimentum
canonicum 512.
impignorare,
czandzacz, impignoratio 156, 460, 566, 629.
impositiones
terrigenarum 479.
impossessionatio
128, 528, 545.
incendiarius
270, 476.
incendii causa
114, 272, 297, 299, 313, 333, 467.
incisio
libera in silva 165, 219.
incolae
iure Theutonico locati 73, - incolae civitatis 114.
incorporatio
29.
indigena
332.
ingressus
regis 81.
ingrossatio
134.
iniecto
manuum violenta in clericos 519.
iniuriae
110, 282.
innocentiam
expurgare 128.
Innocentius
VII P. M. 100.
Inowłodź
163.
de Inowłodź
palatinus: Iarandus de Brudzewo 1429... 495.
- capitaneus: Iarandus 1417... 260.
- vexillifer: Iarandus de Grabye 1408... 149.
- Michael vicedecanus Gneznensis 1426... 428.
instantia
secunda 220.
institae
seu scamna artificum 320.
instrumentum
publicum 216, 142.
instrumenta
carpentaria ferrea 445.
insula,
ostrow 5, 20, 21.
intercedendi
promissio 15, 183, 478.
intercessio
71, 526.
interdictum
49, 111, 156, 257, 278, 552.
interpretatio
514.
intromissio
82, 85. 128, 159, 167, 464.
intronizatio
210.
investitio
165, 545.
de Ioartimberg
P. 1424... 395.
Ioannes
XXIII P. M. 1404, 1416... 56, 172, 187, 197, 220, 223, 226, 235, 245, 248, 250, 316.
Ioannes
senior dux Mazoviae et Russiae 1406, dominus Czirnensis 1419, 1420... 82, 142, 284, 293, 304.
- s. Angeli diaconus cardinalis, legatus in Germania 1434... 553.
- archiepiscopus Gnezn. 1380... 10, 577.
Ioannes
archiepiscopus Leopoliensis 1426, 1428... 441, 469.
- episcopus Poznaniensis 1288... 289.
- episcopus Poznanien. 1434... 552.
- episcopus Wladislaviensis 1408, 1424... 141, 165, 273, 333, 377, 384.
- electus Wladislavien. cancellarius regni Poloniae 1428, episcopus Wladislavien. 1429, 1433... 465, 468, 445, 503, 511, 529.
- episcopus Chelmensis 1418, 1431... 268, 273, 296, 297, 380, 381, 385, 494, 495, 511.
- episcopus Premisliensis 311.
- episcopus Caminensis 10.
- episcopus Culmensis 10.
- episcopus Pomezaniensis 1404... 56.
- episcopus Ostiensis 1412... 201.
- episcopus Pennensis 1443... 536.
- abbas monasterii Paradisiensis 1401, 1406... 13, 14, 35, 92.
- abbas Paradisien. 1335, 1440... 554, 555, 556, 622, 627.
- abbas de Bledzewo 1418... 275.
- abbas de Velin 1426... 414.
- decanus Cracovien. regni Pol. vicecancellarius 1420, cancellarius regni Pol. 1424,1426... 306, 321, 333, 377, 380, 441.
- decanus Gneznen. 1417, 1437... 256, 432, 524, 534, 542, 547, 553.
570, 575, 588.
- archidiaconus Gneznen. 1436... 570.
- praepositus Crusvicien. canonicus Gneznen. 1419... 289.
- praepositus ad s. Spiritum et officialis Poznan. 1400, et canonicus Poznanien. 1403, 1409... 9, 19, 43, 44, 45, 62, 106,
107, 126, 131, 132, 159.
- cantor 1257... 510.
Ioannes
cantor Gneznen. 1417, 1436... 257, 302, 347, 353, 422, 452, 487, 524, 534, 547, 554, 577.
- cantor Poznan. 1421, 1428... 320, 334, 343, 360, 375, 403, 472-474.
- custos Poznan. 1434... 552.
- officialis Lancicien. 1426... 423.
- cancellarius Gneznen. 1428, 1436... 524, 487, 506, 534, 547, 570.
- cancellarius Poznanien. 1423... 361.
- custos et canonicus Cracov. 1410... 169.
- scholasticus et vicarius in spiritualibus Wladislavien. 1409... 165.
- officialis Poznan. 1403, 1405... 41, 79.
- sacristianus, canonicus Poznanien. 1426... 435.
- canonicus Poznanien. 1435... 557 - praepositus capellae ad s. Spiritum 378.
- mgr. vicarius perpetuus Poznan. 1436... 579.
- notarius archiepiscopi 1426... 422.
- praepositus de Komorowo, expost de Kopanica 149.
- prior monasterii Landensis 1405... 74.
- supprior monasterii Landen. 1402, 1411... 27, 74, 195.
- cantor hospitalis Cracovien. ad s. Spiritum 1415... 243.
- praedicator Theutonicorum conventus Poznanien. s. Dominici 1408... 126.
- mgr. praedicator regius, rector ecclesiae in Polapi 178.
- officialis Poznan. 1407... 112.
- plebanus in Winnagóra 1431... 514.
- plebanus de Iaroczyno 1419, 1424... 292, 293, 396.
- plebanus de Nalko 1238... 509.
- plebanus de Tulce 1426... 426.
Ioannes
rector eccl. paroch. in Trampky 1419... 284.
- plebanus de Kościelec 1437... 591.
- plebanus de Pawlowo 1422 ... 344.
- presbyter de Tarczin 1419... 283.
- mgr. artium,rector scholae cathedr. Gneznen. 1426... 418, 488.
- altarista cathedr. Poznan. 1437... 585.
- altarista eccl. paroch. in Pakość 70.
- altarista de Lwowek 1401... 10.
- vicarius in Buk 1401... 20.
- capellanus abbatis Lubinen.1400... 6.
- mgr. studentium Poznanien. 1408... 126.
- capellanus episcopi Poznaniensis 1408... 135.
- presbyter de Swięciechów 1418... 274.
- plebanus de Poniec 1410... 177.
- vicarius in Lutogniew 1419... 276.
- altarista Poznanien. 1413... 206.
- sacristanus hospitalis Cracovien. ad s. Spiritum 1415... 243.
- bursarius Landensis 1416... 252.
- vicarius de Grabienice 1413... 209.
- clericus in Lancicia 1414... 232.
- clericus in Slessyno 1414... 232.
- clericus filius Iaczkonis 1429... 497.
- clericus 1426... 446.
- ambasiator Wladislai regis Poloniae 239.
- castellanus Cracovien. 1406... 86.
- palatinus Cracovien. 1404... 61.
- castellanus Lancicien. 1406, 1420... 86, 295.
- castellanus Woinicien. 1436... 581.
- castellanus Srzemensis 1407... 127.
- capitaneus Cuiavien. 1405... 80.
- iudex terr. Cracovien. 1406... 85.
- iudex Poznanien. 1400... 2.
- subiudex Ravensis 1400... 1.
Ioannes
venator Cracovien. 1433... 529.
- burgrabius Gneznen. 1414... 242.
- ministerialis Calissiensis 1429... 483.
- notarius publ 1439... 618.
- advocatus de Landa 1425... 404.
- scultetus de Bencowo 1400... 5.
- pellifex, proconsul de Grodzisko 1436... 439.
- rector scholarum Poznanien.1408... 126.
- advocatus de Ieszow 1415... 245.
- molendinator de Cecuszewo 1408... 127.
- pellifex, scabinus Wschovensis 1412... 195.
- civis Poznanien. 1427... 455.
- alias Ianko murator de Wneow 1404... 63.
- filius Martini textoris 1438... 600.
- sutor scabinus Gostinen. 1440... 626, 631.
- passnyk Calissien. 1429... 497.
- faber, scabinus Gostinen. 1440... 626.
- sartor, scabinus Gostinen. 1440... 626.
- filius relictae Dederici 1428... 48.
- filius Tilconis civis Costanensis 1416... 247.
- frater Przibislai Griszynski 1409... 164.
Iolda
Ioannes carpentarius 1431... 505, 506.
Iopenbecher
Laurentius civis Poznan. 1408... 130.
Ioppenbekelker
Iacussius consul Poznan. 1417... 402.
de
Iorczk Bryel 1415... 245.
Iordanus
episcopus Albanensis 1414... 239.
Iowaki
Domarath et Przeczslaus fratres 1417... 264.
Ireszech
Cotwicz de Zegrowo 1406... 89.
Irka
villa 189, 190, 201, 231.
Isiderus filius Francisci de Amiono civis Mediolanensis 1414... 239.
iudex
castri 389.
- commissarius 220, 588, 600.
- regius generalis 332, 467, 502.
- monasterii 6.
- terrae Gostinen. 75.
- a capitaneo designatus 27.
iudicandi
facultas 114, 272, 297, 299, 467.
iudicatum
solvere 128, 185, 209, 270, 442, 483, 484, 546.
iudicatorum
tertia pars sculteto 73.
iudicium
bannitum 309, 319, 457, 497, 549, 567, 572, 612, 676, - iudicium consistoriale 461, - iudicium ecclesiasticum 567, - iudicium
regale 2, 25, 127, 128, 134, 149, 185, 189, 198, 199, 202, 208, 211, 244, et permultis locis, - iudicium regium generale 272,
- iudicium regale Costanense 93, 134, 149, 332, - iudicium regium Calissiense 185, 189, - iudicium regale districtus Koninensis
202, - iudicium regale Gneznense 450, - iudicium regium in Nova Civitate 469, - iudicium regium Poznaniense 401, - iudicium
consulum 241, - iudicium magnum ter quolibet anno 8, 194, 252, - iudicia generalia tria in anno 5, 52, 73, 132, - iudicia
Polonicalia 158, - iudicia Theutunicalia 158, - iudicium terrestre 158.
iudicum
iurisdictio 114, 272, 297, 299, 467, 502.
iugera,
morgy 5, 73, 87.
Iuhta
vidua Henszlini Gradis 1408... 130.
iumenta
5, 8, 96, 321, - iumenta indomita 5, 321.
von Iungingen
Vlrich commendator de Balge 1403... 44.
von Iungingen
Conradus magister generalis ord. b. Mariae hospitalis Ierozolimitani Theutonicorum 1400, 1408... 9, 56, 59, 74, 117.
Iunikow
villa 131, 132.
Iuniwladislavia
422, - districtus 490.
- palatinus: Iarandus de Grabye 1429, 1436... 475, 577.
- Ioannes notarius episcopi Poznan. 1436... 579.
de Iunowlodz
Nicolaus vicarius cathedr. Gneznen. 1428... 524.
- Michael magister 1428... 520.
iuramentum
4, 5, 8, 18, 19, 52, 63, 76, 93, 107, 115, 287, 326, 345, 416, 449, 469, 483.
iurisdictio
293, 297, 299, - iurisdictio palatinorum, castellanorum etc. 114, 467, - iurisdictio ecclesiastica 534.
iurisperitorum
consilium 513.
iuris
solemnitates 102.
Iurkowski
Stanislaus 1423... 346.
ius,
iura: ius civile 28,. 114, 330, - ius ecclesiasticum 130, 292, 330, 406, 449, 486, 550, 551, 559, 579, - ius feudale 332,
- ius finale 1, - ius hereditarium 8, 27, 31, 61, 68, 73, 81, 109, 159, 252, 294, 357, 505, 509, - ius supremum hereditarium
556, - ius Magdeburgense 8, 31, 114, 272, 297, 467, 471, 494, 495, - iura militalia 469, - ius molendinatorum 48, 127, - ius
Novi fori 5, 73, - ius parochiale 120, - ius patronatus et praesentandi 82, 123, 130, 156, 158, 159, 165, 175, 176, 195, 204,
229, 232, 261, 274, 286, 290, 292, 301, 305, 325, 330, 339, 343, 399, 402, 406, 423, 439, 463, 472, 473, 549, 550, 551, 556,
557, 561, 562, 579, 597, - ius Polonicum 84, 114, 155, 272, 293, 297, 299, 313, 332, 467, 502, - ius propinquitatis 313, -
ius proximitatis 284. 477, - ius redimendi 294,- iura regalia 297, 299, 500, 503, 507, 508, 516, 526, 527, 540, - ius saeculare
218, 233; 479, - ius spirituale 133, 218, 233, 317, 479, - ius Sredense 8, 84, 132, 256, 299, 502, - ius successionis 333,
- ius terrestre, 47, 183, 333, - ius Theutonicum, 5, 8, 27, 31, 64, 73, 155, 251, 272, 297, 376, 467, 494, 495, - ius supremum
wissze prawo 35, 94.
Iutrkowsky
Paulus vicarius eccles. colleg. Calissien. ad s. Mariam 1436... 559.
Iutrkowsky
Petrus vicarius eccl. colleg. Calissien. 1436... 569.
de Iuveni
Wladislavia Paulus Petri presbyter Wladislavien. 1405... 72.
Iwan
Stanislaus scultetus 1407... 112.
Iwanowice,
ecclesia ibidem 424.
Iwn
fovea 32.
Iwno
villa 318, 600.
de Iwno
Ioannes 1421... 318.
- Mathias Kenpa 1405... 67.
Izdebno
(Istebno) villa 100.
Iztbynsky
1431... 515.
L.
Labischyn
villa 490.
de Labischino
Mathias alias Maczek 1408, palatinus Brestensis 1416, 1428... 133, 251, 270, 304, 306, 333, 377, 380, 384, 400, 422, 436,
448, 449, 465, 468.
labores
cmetonum 6, 8, 21, 27, 36, 37, 48, 115, 125, 132, 195, 252, 319, 376, 388, 396, 439, 499, - labores hortulanorum, 376, 396,
439.
Lachowo
villa 442.
lacus,
samicza 5, 61, 126, 387.
de Ladza
Ioannes 1413... 206.
Lagewniky
(Łagiewniki) villa 112, de Lagewniky alias de Kalno Ianussius 1401... 17.
de Lagewniki
Ianussius 1405... 67.
Lagiewnyczki
Strzeszko armiger Gneznensis 1404... 67.
Lagow
oppidum 179, 180.
Lagwi
(Łagwy) villa 212, 213.
Lamburga
(Lwów) civitas 97.
Lancicia,
vide Łęczyca.
de Lancicia
Iacobus Iacobi canonicus Lancicien. 1401... 15.
- Iacobus Mathiae notarius publ. 1422, 1428... 329, 355, 426, 470.
- Ioannes notarius consistorii Gneznensis 1434... 541.
Lancoczini,
vide Łękocin.
Lanczin
511.
Landa,
vide Ląd.
laneus
seu mansus 65, 66, 92, 148, 184, 265, 274, 319, 320, 322, 376, 392, 577, 626, - laneus possessus 65, 66, 92, - laneus liber
184, - laneus advocatialis 265, 274, - laneus sculteti 319, 322, 376, 392, 626, - lanei ecclesiae 148, 320, 577, - lanei latitudo
duo stadia 546.
Lang
silva in villa Smólsko 63.
de Lang
Wysschotha 1409... 152.
- Ioannes Laska 1427... 457.
Langniclos
Nicolaus consul Cracov. 1404... 57.
de Langowo
scultetus: Barthossius 1429... 496.
lanifices
195.
Lanka
(Łęka) villa 188, 189.
lanka brzozowa
315.
de Lankoschin
Ioannes castellanus Lancicien. 1409, 1416... 162, 251.
Lankosski
Ioannes armiger 1436... 568.
Lanky
villa 453.
Lanthman
Nicolaus canonicus Poznan. 1407, 1435... 106, 107, 108, 112, 131, 133, 176, 177, 187, 307, 313, 320, 322, 343, 360, 362, 375,
403, 472, 557.
Lanthoch
Andreas senior carnificum, Calissien. 1434... 611.
lapides
molares 104, 240, 470.
lardum
420.
las czarny
546.
Lascharius
canonicus Gneznen. 1436... 577.
Laska
Andreas magister carnificum Gostinen. 1440... 626, 631.
- vide de Lang.
Laskarzewo
civitas 272, 273.
Laskarii
Andreas canonicus Poznan. 1421, episcopus Poznan. 1424... 322, 380, 385.
Laski villa 116.
Laskowie
(Lasków) villa 204, 205.
Lasocice
villa 592.
de Lasocice
Andreas iudex de Wschowa 1437... 592.
Lasowice
(Lasowiec) villa, ecclesia ibidem 592.
Lassota
magister capellae regiae 1428... 465.
last
159.
Łaszczyn
villa 320.
de Laszothky
Nicolaus Michaelis 1418... 266.
laterificina
580.
latrones
476.
laudum
terrigenarum, uchwala, uklad 317, - laudum terrestre 449.
Laurentius
abbas Lubinensis 1400... 5.
- canonicus Gneznen. 1408... 125.
Laurentius
vicarius perpetuus Poznaniensis 1420... 305.
Lauterbach
Andreas carnifex Calissien. 1435... 555.
Lawky
(Ławki) villa 431, 432, 517, 524.
de Lawszow
Nicolaus Slanka vexillifer Sandomir. 1436... 581.
Ląd
(Landa), monasterium ordinis Cisterciensis ibidem 3, 24, 29, 30, 75, 94, 95, 105, 113, 114, 195, 232, 252, 269, 403.
abbates:
Gerardus 1402, 1411... 27, 29, 36, 47, 73, 114, 193, 194.
Philippus 1405... 74, 195.
Henricus 1416... 251, 268.
Sifridus 1418, 1428... 268, 311, 399, 403, 404, 454, 461.
priores:
Gobelinus 1402... 27.
Wilhelmus 1403... 37.
Goblinus 1404... 48.
Ioannes 1405... 74.
Felix 1411, 1416... 195, 252.
subpriores:
Ioannes 1402, 1411... 27, 74, 195.
Gerardus 1416... 252.
cellerarii:
Syfridus 1402,1411... 28, 37, 48,195.
Hinricus 1416... 252.
bursarii:
Henricus 1402, 1405... 28, 74.
Goblinus 1411... 195.
Ioannes 1416... 252.
notarius monasterii:
Nicolaus 1405... 74.
castellani:
Ioannes de Qwyathowo 1419... 286.
Ianussius de Brzozoglowy 1425... 400.
Przethpelk de Blizanowo 1432... 567.
advocatus: Ioannes 1425... 404.
proconsul: Nicolaus 1425... 404.
ląnk,
ager iacens circa fluvium 79.
Lechnyno
villa, ecclesia ibidem 412.
de Lechnino
Philippus 1426... 426.
Ledlaw
Peczko 1422... 326.
legationes
domini regis 52.
leges
154, 155, 251, - leges civitatis Wschowa 154, 155.
de Legnic
Miroczco filius Michaelis castellani Wratislavien.1287... 510.
Leipczig
Ioannes prior monasterii de Velen 1411... 181.
Lekerice
Nicolai de Swięciechow filii: Nicolaus, Georgius et Ioannes 1418... 274.
de Lekno
abbas: Ewerardus 1381... 496, 621.
de Lekno
Troianus iudex Calissien, 1429, 1437... 433, 528, 545, 587.
Leonardus.
olim vicarius in Strzałkowo, commendatarius in Ostrow 1425..:.404.
- marschalcus curiae archiepiscopi Gneznen. 1407... 104.
- praepositus de Strzelno 1413, 1418... 208, 270.
Leopolis
civitas 558.
lepores,
leporarii 5, 8, 132, 397, 626.
Lesko
consul de Przemęt 1422... 323.
de Lessno
Raphael castellanus Przementensis 1436... 578.
de Leszow
Albertus Stanislai clericus 1402... 26.
Lewkow
(Lewkowo) villa 41, 42, 101.
Leype
Nicolaus filius Voyslai de Grodzisko, plebanus de Opalenicza 1401... 21.
Łęczyca
(Lancicia) civitas 4, 50, 61, 95, 138, 232, 273, 277, 294, 295, 384, 386, 387, 422, 423, 454, 467, 501, 531, 539, 586, - castrum
140, - terra 58, 104, 111, 115, 162, - districtus 58, - ecclesia collegiata 15, 45, - ecclesia ad s. Nicolaum 591, - conventus
Lanciciensis 423, 468.
archidiaconi:
Andreas 1404... 50.
Benedictus de Modla 1414, 1418... 316, 226, 227, 269, 271.
Thomas 1423, 1424... 348, 350, 394.
Sandco mgr. 1429, 1431... 475, 481, 483, 506.
decanus:
Sandivogius 1420... 295.
praepositi:
Abraham 1407... 103.
Petrus 1414... 241.
Wladislaus de Opporow 1430,1433... 503, 511, 512, 529.
custos:
Kelczo de Kczewo 1407, 1411... 106, 107, 187.
scholasticus:
Albertus de Bielawy 1400, 1427... 1, 77, 289, 302, 453.
officialis: Ioannes 1426... 423.
vicecustos : Swanthoslaus 1401... 16.
canonici:
Iacobus Iacobi 1401... 15.
Ianussius de Scholowo 1407... 106, 107.
Abraham Abrahae 1407... 108.
Bodzantha de Iankowo 1438... 593, 597.
Nicolaus Bruchri 1438... 599.
vicarius perpetuus: Swanthoslaus 1401... 16.
palatini:
Ioannes Liganza 1400, 1406... 4, 24, 47, 54, 61, 86, 87, 114.
Albertus de Male 1406... 95.
Nicolaus de Opporow 1419, 1424... 294, 295, 391.
Martinus de Ritwiany 1425... 400.
Stiborius de Borzysławice 1433... 538.
Albertus Malski 1437... 586.
capitanei:
Ioannes de Oleschnicza 1404... 49.
Petrus Schaffranecz 1409... 162.
Nicolaus de Opporow 1419... 294.Albertus Malski 1424, 1426... 391, 416.
castellani:
Ioannes de Lankoschin 1406, 1420... 86, 162, 251, 295.
Albertus Malski 1431... 511.
Mathias de Byelawy 1437... 586.
succamerarius:
Albertus Malsky 1420, 1426... 306, 416.
iudices terrae:
Petrus 1404... 51.
Prandota 1419, 1420... 277, 295.
Adam de Thur 1424, 1433... 391, 416, 453, 530.
Thomas de Sobotha 1433... 531, 533.
Adam 1437... 586.
vexilliferi:
Nicolaus 1407... 127.
Clemens de Zychlin 1409... 162.
Setegius 1427... 454.
Nicolaus de Ponanthowo 1437... 586.
tribuni: Paschco 1404... 51.
Szemak 1419... 277.
gladiferi:
Petrus 1427... 454.
Bartholomaeus de Roscowo 1437... 586.
dapifer: Stephanus 1420... 295.
subdapifer: Stiborius 1424... 393.
venatores:
Msczyslaus 1404... 50.
Nicolaus de Opporow 1405, 1409... 78, 162.
Stanislaus 1427... 454.
pincerna:
Stanislaus de Byelawy 1404, 1419... 51, 78, 162, 277.
subagazo:
Bogussius de Gambycze 1413,1420... 207, 210, 295.
subiudices:
Derslaus 1404... 51.
Adam 1419, 1420... 277, 295.
Andreas de Wroblewo 1426, 1437... 413, 416, 453, 530, 531, 533, 586.
Łękocin
(Lancoczini) villa 41, 42, 101.
de Lgota
Florianus filius Samborii 1417... 259.
libellus
126.
liber
terrestris 93, 134, 149, 199, 211, 253, 388, 479, - libri iudiciorum vel iudiciales 331, 531.
libertas
a solutione censuum, anni libertatis 5, 21, 28, 31, 73, 132, 188, 194, 251, 252, 256, 530, 467, 502, 510, 547.
Lichynski
vel de Lichin Ioannes pincerna Calissien. 1418, castellanus Sremensis 1425, palatinus Brestensis 1433, 1434... 76, 271, 280,
308, 400, 494, 538, 545.
Lichinsky
Laskarius canonicus Gneznensis 1436... 570.
Liganza
Ioannes palatinus Lanciciensis 1400, 1407... 4, 24, 47, 54, 61, 86, 87, 114.
ligna,
ligna adducere 53, 77, 92, 444, - lignum vitae 408.
limites,
limitatio granicierum et gadium 1, 3, 5, 13, 14, 20, 22, 67, 74, 76, 77, 80, 103, 203, 216, 217, et permultis locis, - limites
inter terras Maioris Poloniae et Novae, Marchiae 74.
Lin
Petrus scabinus Gostinen. 1418... 271.
Lindenar
vel Lindener Nicolaus consul Poznan. 1417, 1421, - advocatus civitatis 1424... 262, 310, 318, 393, 402.
- vel Lindiner Henricus consul Poznan. 1424, 1425... 393, 399.
lipa
546.
Lipye
(Lipie) villa 18, 19, 579, 580.
Lipini
(Lipiny) villa 430.
Lipnica
villa 214.
de Lippa
Zauissius 1439... 610.
lis
1, 46, 59, 63, 65, 76, 157, 205, 207, 219, 232, 241, 243, 277, 311, 380.
Lisiec
scultetia 339.
Liskowo
hereditas 116.
Lisowo
villa 490.
Lithwyn
Niczco civis Poznan. 1421... 317.
litterae:
littera adiudicatoria 94, 253, 347, 356, 401, 450, - littera citationis regia, sigillo regio sigillata 114, 272, 297, 299,
467, 530, 502, 532, - litterae commendatitiae 403, - littera falsa 93, - littera papirea aperta 93, 134, - littera in papiro
scripta 185, 202, 253, 387, - littera in pargameno 56, - litterae procurationis 1, - littera privilegialis 413, - litterae
regales 479.
litis
contestatio 119.
Lithman
1407... 108.
Lithwania
magnus ducatus 248, 249, 423.
- duces:
Alexander alias Wytawdt 1400, 1417... 9, 44, 128, 168, 200, 248, 260.
Switterigal 1403... 44.
Sigismundus 1433... 538.
Liw
districtus 83.
Llangowo
scultetia 621.
de Llanka
Cristinus 530.
Llanka
(Łęka) villa 530 - 532.
de Llanka
Clemens et Swanthopelco fratres 1433... 530, 532.
- Ioannes Malik, Breta ava sua 1433... 530, 532.
Lloszakowycze
(Włoszakowice) villa 164.
Llubansky
Nicolaus canonicus Gneznensis 1429... 487.
Llunak,
vide de Retirz.
Llynsky
Boguslaus plebanus Wschovensis 1437... 585.
Lobenow
villa 14.
Lobin
Ioannes monachus Velinensis 1411... 182.
Lobnaw
(Lubrza) civitas 585.
- advocatus: Matis Fischbach 1437... 585.
- prnconsul: Ffrentczil Hunger 1437... 585.
locatio villae
83.
Łochow
villa 1.
de Lochowo
Stanislaus, Iacussius, Cristinus 1400... 1.
Lodvigus
vel Lodovicus canonicus Poznan. 1400, 1411... 9, 19, 41, 44, 79, 106, 107, 176, 177, 187.
- de Komornyky canonicus Poznan. 1408... 131.
Lódź
villa, ecclesia ibidem 615.
Lojewo
villa 490.
Lomini
lacus parvus in Osnicza 32.
Longus
Nicolaus canonicus Gneznen. 1404, 1414... 46, 88, 125, 226.
- Michael consul Cracovien. 1404... 57.
Lopatha
Ioannes 1438... 594.
- vide de Calinowa.
lopata
argentea 412.
de Lopuchowo
Mroczco 1417, 1426... 259, 424.
Lopyenno
alias Werocza 521.
Lorko
vel Lorek canonicus Gneznen. 1404, 1409... 64, 88, 125, 157.
Lorek
carnifex, scabinus Gostinen. 1440... 626.
Lorincz
Cloze scabinus Calissiensis 1434... 548.
Losieniecz
(Łosieniec) villa 505.
de Łoskunia
Mathias Myśko 587.
de Losowo
Martinus vicedecanus et vicarius perpetuus Poznan. 1426... 426.
Lowcze
silva 546.
Łowicz
castrum et districtus 77, 98, 366, 388, 389, - moledinum in fluvio Brzura 240.
de Lowinicza
Gregorius 1403... 32.
de Lubanie
Albertus notarius publicus 1434... 550.
- Albertus clericus 1436... 575.
Lubasz
(Lubas) villa 39, 42, 101, - plebanus: Ioannes Bedermanowicz 1403... 28.
de Lubasz
Michael 1403... 28.
de Lubathowo
Nicolaus 1429... 489, 498.
Lubathowsky
vel de Lubiatow Nicolaus dapifer Calissien. 1406, dapifer Poznanien. 1411, 1412... 93, 190, 198, 201.
de Lubiatow
Nicolaus altarista et praedicator Poznan. 1436... 575.
de Lubecz
Falantha 1411... 184.
de Luben
Andreas succamerarius Dobrinen. regni Polon. thezaurarius 1433... 529.
Lubianki
villa 443.
Lubicz
339.
de Lubicz
Staschco 1417... 259.
Lubiekowo
lacus in Stołuń 471.
Lubin,
monasterium s. Mariae ord. s. Benedicti ibidem 5, 6, 126, 189, 190, 192, 231, 274, 361, 362, 515, 572, 589, - districtus 517.
- abbates:
Laurentius 1400... 5.
Nicolaus 1400, 1403... 6, 36.
Mathias 1408, 1414... 118, 134, 149, 189, 190, 192, 201, 216, 219.
Nicolaus 1418... 265, 274.
Albertus 1421,1424... 319, 330, 357, 378, 387.
Nicolaus 1431, 1437... 512-515, 588.
priores:
Andreas 1400... 5.
Nicolaus Rodzina 1408... 118.
claviger:
Nicolaus Pyfko 1400, 1408... 5, 118.
custodes:
Nicolaus 1400... 5.
Thomas 1408... 118.
infirmarius: Iaroslaus 1408... 118.
iudea monasterii: Peregrinus 1400... 6.
tutor monasterii:
Stanislaus de Szurkow 1403... 36.
capellanus abbatis: Ioannes 1400... 6.
plebanus: Nicolaus Maczkonis 1403, 1408... 34, 128.
praepositus: Nicolaus 1414... 219.
vicarius: Andreas 1408- 118.
de Lubin
Andreas subcamerar. Dobrinen. 1430, 1431... 503, 511.
- Nicolaus archidiaconus Gneznen. 1426... 422.
- Ioannes decretor. doctor, canonicus Poznan. 1408... 136.
- Ianussius rector ecclesiae Cracoviensis ad s. Stephanum 1408... 141, 144.
Lublin
civitas 526.
- castellani:
Michael de Bogumilowicze 1404, 1446... 61, 86, 87.
Ioannes de Sczekoczini 1416, 1428... 251, 258, 259, 261, 264, 270, 274, 299, 465.
- succamerarius: Ioannes Curopathwa 1414... 219.
- iudex: Ioannes Curopathwa 1406... 84.
- tribunus: Ioannes de Oleschnicza 1404... 49.
Łubnica
villa 196, 197.
de Lubnica
Albertus episcopus Poznan. 1400... 3.
de Lubnica
Ioannes Czaska capitaneus Coninen. uxor Catharina 1438... 593.
Lubno
villa 536, 538.
Lubodroża
pratum 319.
de Lubom
Iarandus 1416... 253.
de Lubomirz
Nicolaus Slanka 1405... 75.
Lubomsky
Nicolaus 1428... 464.
Luboń
villa 477, 498.
Lubonia
villa 177, 450.
de Lubonia
Paulus et Nicolaus Crowyn fratres 1440... 631.
Lubonsky
Schamko 1409... 151.
Lubosin
villa 214.
Lubowiec
(Lubowice) villa 377, 378.
Lubraniec
villa, ecclesia ibidem 552.
Lubrza
(Lubrze) vilia 141, 144, 147.
Lubszina
(Lubzina) villa 14, 15.
de Lubszina
Ianczi cum Pechna uxore 1401... 14.
Lubucensis
decanus: Petrus Wendeler 1403, et canonicus Poznanien. 1411... 41, 106, 112, 131, 187.
- scholasticus: Paulus 1400, 1401... 9, 19.
de Lubyatowo
Nicolaus dapifer Poznanien. 1411... 190.
- Czema et Nicolaus 1424... 378.
de Lubyecz
Chwalantha 1411... 182.
Lubyen
villa 432.
de Lubyen
Stanislaus 1412... 204.
de Lubyen
Ubislaus Stanislai notar. publicus 1426... 425.
de Lubyn
Ioannes decretor. doctor, canonicus Poznan. 266.
Lubzina
villa 14, 15.
Lucas
protoconsul Poznan. 1413... 211.
- institor, protoconsul Poznan. 1424, 1425... 393, 399.
Lucianus
canonicus Poznanien. 1404... 62.
Luciani
Petrus canonicus Poznanien. 1403, 1413... 41, 43, 44, 106, 108, 112, 131, 159, 176, 177, 187, 214.
de Luckom
Petrassius 1428... 48.
de Ludbrancz
Ioannes iudex Cuiavien. 1424... 377.
Ludziska
villa, ecclesia ibidem 552.
Luffin
Ioannes senior sutorum Wschoviensium 1412... 195.
de Lukowa
Nemyerza 1411... 183.
Lunak,
vide de Urbanowo.
Lupcza
villa 99, 100.
de Lupcza
Albertus Schybyalowicz 1428... 470.
lupi
5.
de Lupstowo
maiori Ioannes Petri clericus 1422, notarius publicus 1423, 1424... 329, 338, 360, 375.
Lustek,
vide de Sziekowo.
Luszow
villa, ecclssia ibidem 289.
Luthcowo
(Ludkowo) villa 430, 522, 526.
Luthek,
vide de Brzesze.
Luthka
Martinus consul de Staw 1405... 70.
Luthko
1434, canonicus Poznanien. 1435... 544, 557.
Lutogniewo
villa, ecclesia paroch. ibidem 19.
Lutole mokre
(Lutołek mokry) villa 35, 555, 556, 622.
de Luthome
Albertus Othira filius Martini notarius publ. 1416... 250.
Lutognew,
ecclesia ibidem 276.
Lutogniewy
(Lutogniewo) villa 276.
de Lutogniewo
Pasco succamer. Calissien. 1419... 276.
Lwów 408.
- archiepiscopi:
Iacobus 1424... 366.
Ioannes 1426, 1428... 441, 469.
Lwów
vide Lwowek.
- praeconsul: Petrus Baran 1401... 10.
Lwowek,
consules 10.
- altarista: Ioannes 1401... 10.
Lychinsky
Ioannes palatinus Brestensis 1400... 632.
de Lychin
Ioannes castellanus Srzemensis 1425... 407.
de Llypnicza
Thomco camerarius Siradien. 1429... 475.
de Lyppa
Ianissius 1411... 183.
Lyppini
(Lipiny) villa 522, 525.
Lyssowo
(Lisewo) villa 616, 618.
Lyszecz
(Lisiec) scultetia 336.
Lythwin
Nicze consul Poznaniensis 1417... 402.
Lyuonia,
magnus procurator.
M.
maccella:
maccella carnium seu carnificum 5, 8, 319, 320, 391, 399, 458, 467, 480, 669, 577, - maccella pistorum 8, 458, 573, - maccella
sutorum 8, 458, 573, - maccellum fabrorum 32, - maccella 22, 160, 194, 252, 271, 402, 517, 519.
Machulka
Clara custos horti monasterii Gneznen. ad s. Claram 1424... 391.
de Macussowo
Przeczeslaus 1418... 264.
Maczewo
(Maciejewo) villa 506, 507.
Maczeyczouicze
villa 581.
Maczkonis
Nicolaus plebanus de Lubin 1403... 34.
Maczow
villa 169, 170.
Maczuda
Mathias palatinus Gnievcoviensis 1404... 54.
Maczuda
Mathias consul Calissiensis 1434, - proconsul Calissien. 1434... 548, 611.
Maczyno
villa 177.
Maginka
Nicolaus 1408... 126.
de Magio
P. 1431... 525.
magistri:
magistri in artibus 57, 631, - magistri iurati operariorum 626, - magistri in theologia 429, 521, 600, - magister scholae
521, - magister curiae reginalis 38, - magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Theutunica 9,
59, 74.
Magyanka
Nicolaus vicarius ecclesiae Poznan. 1419... 290.
Makow
silva 3.
Makownica
villa 3.
Mala
villa, scultetus: Mathias Sartor 1402... 27, 28.
Malczer
Henricus altarista Poznanien. 1437... 585.
de Malczewo
Nicolaus 1440... 627.
Malczewsky
Dobeslaus 1436... 572.
maldratae
frumentorum 48, 156, 256, 287, 351, 361, 394, 420, 430, 445, - maldratae triplicis frumenti 420, - maldratae farinae 445.
Male
hereditas 116.
de Male
Albertus palatinus Lancicien. capitaneus Maioris Poloniae 1406... 95.
Maleczyno
villa 67, 68.
maledictio
464.
malefici
476, - malefactoris fuga 156.
Maleski
Albertus castell. Lancicien. 1431... 511.
de Malgowo
Dersco 1417... 265.
Malik,
vide de Llanka.
Malinski
Nicolaus notarius 1405... 70.
Malischino
(Małyszyn) villa 291.
de Malochowo
Samborius castellanus Dzbanschinensis 1413, venator Calissien. 1427, 1434... 206, 265, 448, 449, 501, 543.
- vel Malochowski Thomco 1423, 1436... 345, 449, 571, 572.
Malpynske
lacus 387.
Malsky
Albertus succamerar. Lancicien. 1420, e.t capitaneus Lanciciensis 1424, palatinus Lancicien. 1437... 306, 391; 416, 586.
Manchowno
villa 149.
Mancznyky
villa, ecclesia ibidem 144, 586.
mandatum
speciale et potestas 53.
mansi
6, 73, 150, 152, 153, 208, 313, 356, 471 et permultis locis, - mansi possessi 51, 65, 388, 499, - mansi deserti 156, 499,
- mansi curiae 58, - mansi liberi 5, 21, 156, 183, 194, 502, - mansi advocatiales 323, 467, - mansi scultetiales 8, 27, 52,
63, 73, 115, 124, 131, 246, 251, 547, 552, - mansi rusticorum 43, - mansi ecclesiae 466, - mansi de novo extirpati 31, - mansus
Culmensis 156, - mansus Sredensis 156.
mansionarii
361, 430, 518, 522, 523, 553, 556, 570.
manu coniuncta
205, 233, 530.
manuale
376.
manum
dare in signum fidei 67.
Manzyk
Ioannes pincerna domini regis 1403, 1405... 38, 75.
marcae:
marcae usualis monetae, marcae currentis monetae, marcae monetae communis, marcae monetae communiter in regno currentis 7,
14, 31, 48, 312, 424, 447, 501, - marcae Polonicales, marcae monetae et numeri Poloniae, marcae monetae et numeri communiter
currentis in regno Poloniae, marcae monetae, numeri et ponderis Polonicalis per 48 gr. 15, 39, 41, 47, 66, 71, 75, 97, 100,
101, 143, 164, 169, 173, 174, 178, 193, 210, 228, 233, 246, 268, 292, 294, 338, 363, 398, 406, 425, 437, 455, 458, 470, 500,
506, 527, 544, - marcae tertianorum numeri Polonicalis 81, - marcae Polonici pagamenti in paratis ternariis 73, - marcae grossorum
in quartensibus minoribus numeri Polonicalis 133, - marcae in mediis grossis numeri in regno Poloniae communiter currentibus
179, - marcae latorum grossorum, marcae latorum grossorum Pragensium, marcae latorum grossorum Pragensium vel Bohemicalium
numeri Polonicalis consveti per 48 gr. 5, 14, 17, 29, 46, 50, 51, 52, 54, 58, 64, 66, 68, 73, 89, 111, 123, 131, 138, 150,
152, 162, 163, 167, 180, 183, 186, 188, 192, 194, 204, 205, 210, 212, 217, 222, 228, 246, 252, 253, 259, 264, 278, 281, 285,
304, 307, 308, 309, 310, 313, 323, 327, 330, 346, 359, 365, 369, 376, 378, 379, 397, 417, 419, 424, 452, 459, 464, 477, 481,
483, 485, 488, 498, 542, 632, - marcae monetae Pruthenicalis 300, - marcae argenti 510.
Marchia Nova
577.
Marcinkowo
wielkie villa 66.
de Marcinkow
wielki Ioannes Raczkowski et Beata uxor eius 1404... 66.
Marcissii
uxor Swantochna 1401... 14.
Marcus
praepositus ecclesiae ad s. Martinum 1422... 344.
- subcamerarius Gostinen. 1427... 76.
de Marczin
Vincentius 1407... 108.
do Marcinkowo
Vincentius canonicus Poznan. 1400, decanus Gneznensis 1414... 9, 44, 62, 106, 131, 132, 159, 176, 177, 187, 191, 218.
Maregrephe
Erasmus scabinus Calissiensis 1409... 160.
Margaretha
sacristiana monasterii Gnesnen. ad s. Claram 1424... 391.
- hortiaria monasterii Gnesnen. ad s. Claram 1424... 391.
- monacha monasterii Gnesnen. ad s. Claram 1424... 391.
- uxor Mathiae palatini Gnievcovien. 1411... 189.
- uxor Heynczonis Bar 21.
- scultetissa de Kłobia 1405... 80.
- uxor Ioannis Kołaczek de Pigłowice 1413... 206.
- virgo 1411... 188.
- vidua Baltazaris civis Costanensis 1434... 551.
Margoniensis
districtus 288.
Margonino
civitas, advocatus Nicolaus 1428... 463, 473, 474.
Margonska
wies villa 463, 473, 474, 587.
de Margonin
Boguslaus 587.
de Margonyno
Nicolaus Mlinek 1429... 485.
- Sigismundus dapifer Calissiensis 1437... 587.
Margonski
Michael civis Poznanien. 1436... 562.
Marienburg
castrum 200.
Marienwalcz
Nicolaus senior pistorum Calissien. 1434, 1435... 555, 611.
Marinus
canonicus Gneznen. 1409... 157.
Markel
Georgius civis Poznan. cum uxore Catharina 1421, consul Poznan. 1417... 262, 319.
Markel
Iurge proconsul Poznaniensis 1422... 344.
Marquarcz
(Marchwacz) villa 141, 144, 148.
marsalcus
curiae regis Poloniae 38.
- archiepiscopi Gneznen. 78.
Marsalek,
vide de Rudomino.
marsalek,
cumulus maior granicialis 208.
Marsalkowicz
Nicolaus 1433... 539.
de Marsyelew
Dobrogost et Marcussius fratres 1411... 184.
Marszelewo
villa 432.
Martinus
V P. M. 1417, 1426... 254, 257, 266, 277, 283, 310, 328, 354, 358, 364, 367, 378, 394, 403, 418.
- archidiaconus Gneznen. 1417... 256.
- vicedecanus Poznanien. plebanus de Luszow 1419... 289.
- canonicus Gneznen. 1404, 1417... 64, 241, 256, 257.
- praepositus de Bużenin 1404... 45.
- presbyter de Nova civitate 1419... 292; 293.
- capellanus castri Poznanien. 1422... 337.
- vicarius de Wronczyn 1414... 209.
- rector ecclesiae paroch. in Duschnyky 1419... 292.
- plebanus de Wilkowya 1419... 292, 293.
- mansionarius Gneznensis 1436... 570.
- monachus conventus ad s. Ioannem ante Gneznam 1405... 67.
- altarista in Szyrkowo 1439... 618.
- clericus 1412... 196.
Martinus
castellanus Siradiensis 1402, 1407... 24, 127.
- castellanus Zawichosten. 1424... 393.
- ministerialis 1412... 203.
- notarius publicus 1405... 69.
- sartor consul Calissiensis 1406, 1429... 497, 567, 573, 612, 629.
- sartor scabinus Calissien. 1420... 309.
- mercator consul Srzeden. 1419... 276.
- sutor, scabinus Gostinen. 1440... 626, 631.
- braseator, scabinus Obornicensis 1438... 600.
- filius Ceslai 1248... 509.
Martini
Laurentius scultetus de Crzyszownyky 1408... 131.
Maryszewo
villa 330.
Marzelewo
(Marszelewo) villa 524, 526.
de Marzelewo
Dobrogost, Marcussius Nicolaus 1412... 203, 204.
Marzenino
(Marzenin) villa 141, 144, 147.
Marzian
advocatus de Przedborz 609.
Marzich
Martinus scabinus Cobilinen. 1419... 285.
Maslouicze
(Masłowice) villa 291.
de Maslouicze
Ioannes et Spitek et Ioannes Golasch 1419... 291.
Masovia,
vide Mazowsze.
Mastowo
villa 96.
Maternus
subdiaconus hospitalis Cracoviensis ad s. Spiritum 1415... 243.
Mathias
abbas Lubinensis 1408, 1414... 118, 134, 149, 189, 190, 192, 201, 216, 219.
- abbas de Byszowia 1409, 1415... 158, 159, 244.
- canonicus Cruschviciensis, rector ecclesiae in Tlokinia 1436... 568.
- plebanus de Zbanschin 1238... 509.
Mathias
vicarius perpetuus collegiatae Calissien. 610, 611.
- claviger hospitalis Cracovien. ad s. Spiritum 1415... 243.
- mansionarius Gneznen. 1436... 570.
- altarista in Iaroczyno 1424... 396.
- plebanus Czarnkoviensis 1403... 28.
- vicarius in Othorowo 1419... 284.
- procurator 1418... 270.
- Michaelis notarius de Gostyn 1419... 282.
- palatinus Calissien. 1407, 1408... 127, 129, 134, 149.
- palatinus Gnievcoviensis, capitaneus Wladislavien. 1411... 189.
- castellanus Brzezinen. 1426, 1433... 416, 454, 530, 532.
- succamerarius Callissien. 1400... 3.
- iudex Calissien. 1402, 1405... 24, 69.
- iudex Czirnensis 1419... 294.
- proconsul Calissien. 1435... 555.
- proconsul de Poniec 1400, 1403... 6, 36.
- consul Poznan. 1417... 402.
- sutor, consul Srzeden. 1419... 276.
- faber, scabinus de Staw 1405... 70.
- magister fabrorum Gostinensium 1440... 626, 631.
- gener Honathi, pellifex Calissien. 1435... 555.
- molendinator de Słupcza 1403... 37.
- civis Bidgostiensis 1420... 300.
- civis 1418 ... 270.
- 1439... 613.
- filius Pauli sculteti de Iaromirz, plebanus de Nądnia 1408... 135.
Mathiae
filius Martinus, clericus dioec. Poznan. 1408... 125.
Maze
117.
Mazovia,
vide Mazowsze.
Mazowsze
78, 83, 272, 390.
Mazowsze
duces:
Boleslaus 1278... 245.
Semovitus 1334... 245.
Semovitus 1400... 1, 76, 105.
Ioannes 1406, 1420... 82, 142, 284, 293, 304.
Alexander 1423, episcopus Tridentinus 1426, 1428... 347, 348, 350, 362, 363, 389, 425, 447, 462.
Alexandra 1427... 76.
- palatinus: Stanislaus Grad 1427... 76.
- cancellarii ducis: Stanislaus Grad 1400... 1.
Paulus de Borzewo 1419, 1420... 285, 294, 305.
- marsalcus curiae:
Stiborius de Sanchoczino 1419... 285.
- magister coquinae ducis: Albertus 1419... 285.
- subvenator: Ioannes Iacussii de Gylowo (?) 1405... 76.
- notarius aulae: Iacobus de Gylowo 1427... 76.
Mączniki
(Monczniki) villa 67, 68.
Mądre
villa et scultetia 557.
Meder
Andreas consul Wschovensis 1412... 195.
Mederec,
vide Miedzyrzecz.
Medica
189.
Medzirzecz,
vide Miedzyrzecz.
Medzwenski
Petrus 1419... 278.
de Medzylesze
Nicolaus 1406... 98.
Medzyzrecz,
vide Miedzyrzecz.
Meissner
Laurentius civis de Miedzyrzecz, uxor Margaretha 1437... 585.
de Melgowo
Derslaus 1417... 261.
mell,
mellificia, barcz 22, 29, 32, 68, 83, 95, 269, - mellis de boris et silvis tertia pars sculteti 52.
de Melschino
Petrus 1420... 309.
membrum
saeculare 317.
membrorum
mutilationis causa 114, 272, 297, 299, 313, 333, 502.
mensa:
mensa archiepiscopalis 88, 97, 99, 104, 188, 246, 301, 379, 410, 413, 427, 517, 519, 520, 536, 546, 547, 548, - mensa episcopalis
41, 43, 53, 63, 101, 108, 151, 177, 218, 313, 494, 557, - mensa abbatis 219, - mensa capitularis 307, 348. mensae panni 467.
mensurae:
mensura parva mansorum 5, - mensura frumenti 5, - mensurae seu modii 7, - mesurae seu metretae 507, - mensura farinae 18,
- mensura usualis 21, - mensura Pysdrensis 73, - mensura Poznaniensis 445, - mensura tertia molendinatoris 82, - mensurae
32, 36, 52, 156, 214, 220, 221, 246.
mercantiae
84, - mercatores 23, 37, 114, 166, 273, 296, 297, 401, 490, 495, - mercimonia 84, 114.
Mertinsdorf
villa 259.
Meserecz,
vide Miedzyrzecz.
messis
145.
metreta
de molendino 33, 62, 81, 90, 104, 357, 470, 505, 507, 510, 511, 529, - metretae seu mensurae 507, 529.
metropolitanus
102.
Mewtener
Mathias senior carnificum Wschovensium 1412... 195.
Meydeburgense
ius, vide ius.
Meynhardus
1431... 525.
Mezelancz,
curia magistri ordinis Teutonicorum 9.
Mezericz,
vide Miedzyrzecz.
miara,
mensura 396.
Michael
archidiaconus Pezevensis 1405, et canonicus Poznanien 1408... 79, 106, 107, 130, 132.
- praepositus ecclesiae collegiatae Plocensis ad s. Michaelem 1422, 1427... 76, 340, 347, 425, 447, 458.
- scholasticus Gneznen. 1400, et officialis Gneznen. 1413, 1417... 1, 59, 64, 88, 106, 169, 205, 207, 232, 241, 257.
Michael
commendarius domus s. Ioannis Ierozolimitani in Poznań 1437... 586.
- commendarius de Chełm 280.
- praepositus de Grabienice 1413... 209.
- praepositus de Kamieniec 1434... 550.
- plebanus de Domachowo 1437... 584.
- plebanus de Kazimirz 1418... 270.
- plebanus Cosminensis 1413... 215.
- plebanus de Kozelsko 1427... 452.
- plebanus de Kazimirz 1480... 271.
- altarista eccl. cath. Poznan. 1437... 581.
- altarista eccl. Poznan. ad s. Mariam Magdalenam 1425... 399.
- rector scholarium ecclesiae ad s. Crucem 1415... 243.
- in eccl. colleg. in Płocko 1428... 462.
- comes, castellanus de Wratislavia 1287... 510.
- castellanus Sandomir. 1428... 469.
- castellanus Lublinen. 1406... 86, 87.
- scultetus de Czirznelino Maiori 1417... 256.
- sutor, praeconsul Gostinen. 1418... 271.
- sartor, consul Cosminen. 1424... 389.
- scabinus de Noscowo 1416... 247.
- arcufaber, scabinus Calissiensis 1427... 457.
- aurifaber scabinus Calissien.1427... 612.
- scabinus Cobilinensis 1419... 285.
- scultetus de Iwno 1438... 600.
Michaelis
Ioannes vicarius perpetuus Poznan. 1422... 336.
de Michalow
Nicolaus castellanus Woinicensis 1406, palatinus Sandomirien. et capitaneus Siradien. 1413, capitaneus Cracovien. 1420, et
castellanus Cracov. 1436... 84, 207, 234, 251, 297, 299, 300, 441, 469, 581.
- Petrus Martini notarius publicus 1439... 609, 611.
de Michalowicze
Petrus Trzaska 1415... 245.
Micolaus
1431... 516.
Miechoczyn
villa 580.
Miechorzewo
Mokre villa 22.
Miedniki,
capitulum 623, - episcopus: Iacobus 623.
Miedzyrzecz
castrum 117, 134, 149, 245, 275, 346, 412, 627, - proconsul et consules 242, 245.
- capitaneus: Sandivogius de Ostrorog 92.
- castellani:
Albertus 1400... 2.
Ianussius Furman de Neszamisl 1405, 1413... 93, 96, 127, 129, 190, 198, 208, 616.
Ioannes de Czwinna 1422... 325.
Vincentius de Szamotuli 1423, 1439... 361, 387, 400, 407, 622.
- burgrabius: Iaxa 1423... 346.
de Mielszyn
Petrus 1414... 242.
Mielszynsky
Stanislaus 1434... 554.
de Mierucin
Bernardus Oderwolff 1412... 195.
Mierzewo
villa 177.
Miescisko
villa 384, 385.
Miklo
subcamerarius Dobrinen. 1407... 127.
de Mikolayowicze
Petrus tribunus Siradien. 1418... 268.
- Smichna 1423... 345.
Mikołajewski
Piotr 1424... 378.
de Mikulicze
Nicolaus Czeczothka 1413... 208.
miliare
132, 337, 382, 490.
militiae
reprobatio 469, - milites 110, 137.
Milcz
villa 39, 42, 101.
Milachowo
fluvius 1.
Mileszyno
villa, ecclesia ibidem 197.
Milinsky
117.
milium
445.
Miiochnewicze
(Miłochniewice) villa 1.
Miloslaw
villa, ecclesia ibidem 579.
de Miloslaw
Cristophorus procurator monasterii Lubinensis 1408... 126.
de Miloslauia
Thomislaus vel Thomco 1427... 448, 450.
- Milay 1427... 448.
Miłostowo
villa 409, 554, 662.
Miloszino
villa 293.
Minichewo
villa 394.
ministerialium
iurisdictio 114, 272, 299, 467, 502, 686, - ministerialis clamatio 545.
Mironon
plebanus de Domanyewo 1423... 353.
Miroschco
canonicus Gneznen. 1409... 157.
Miroslaus
canonicus Poznanien. 1403, 1421... 41, 44, 79, 313.
- canonicus Gneznen. 1408, et decretor. doctor 1417... 125, 257.
- familiaris de Pnewa 1400... 8.
Miroslawye
(Mirosław) villa 39, 42, 101.
de Miroslawice
Michael 1409... 152.
Mirosz
Iacobus magister sutorum Gostinen. 1440... 626.
Miroszco
procurator Zneynensis 1406... 99, 100.
de Miruczino
Andreas 1406... 96.
- Stanislaus castellanus xansky 1437... 583.
Mirzanczicze
villa 443.
Mirzewo
(Mierzewo) villa 430, 522, 526.
Mischka
Andreas scholasticus Gneznensis 1438, 1443... 597, 598. 654, 655, 667, 668.
missae
18, 22, 40, 55, 95, 101, 520 et permultis locis, - missale 177, 597, 672, - missalis annona, missales 19, 214, 220.
Mistabia
473.
Mistigneus
filius Mistignei 1262... 509.
Mistignei
filius Trebeslaus 1248... 509.
Mixa
Nicolaus consul Calissien. 1435... 555.
Mixscha
carnifex, consul Calissiensis 1434... 611.
Mleczek
vel Mleczko Ioannes 1422, 1438... 325, 601.
Mlinek,
vide de Margonyno.
de Mliny
Iaroslaus et Boguslaus fratres germani 1426... 434.
de Mlotkowo
Przeczslaus notarius publ. 1440... 644.
mlyn nowy,
molendinum novum 396.
Mlynkowo
(Młynkowo) villa 39, 42, 101.
Mnichowo
villa 141, 144, 148.
Mnewo
(Mniewo) villa 434, 435.
de Mnewy
Iarandus 1426... 434.
- Nicolaus 1426... 434.
- Paulus 1426... 434.
Mnichowo
villa 351.
Mnichy
villa 622.
de Mnychowo
Ioannes Koszuszek 1413... 208.
Mnyschek
silva 475.
de Mochla
Sandivogius 1415... 244.
Mochy
lacus 687.
de Moderzs
Miroslaus canonicus Poznanien. 1408... 131.
modius
seu mensura, czwyertnya, 7, 320.
de Modla
Spitco 1412... 202.
- Benedictus officialis et canonicus Gneznen. 1417, et vicarius in spiritualibus 1423, et procurator capituli Gneznen. 1428,
1437... 257, 288, 302, 316, 347, 353, 354, 362, 363, 420, 422, 432, 446, 462, 470, 534, 540, 546, 547, 569, 581, 591.
- Benedictus Mathiae notarius publicus 1408... 142.
de Modla
Nicolai vidua Anna, civis Calissien. 1421... 321.
de Modlischewo
Mathias Drya canonicus Gneznen. 1433... 534.
de Modlna
Albertus vel Albericus archidiaconus Warssaviensis 1408, canonicus Gneznen. 1419, canonicus Poznan. 1428... 130, 132, 136,
137, 140, 143, 288, 289, 422, 432, 473, 524.
Modlyensky
Petrus 1433... 531.
de Modlyschewo
Albertus 1427... 449, 450.
Mogielnycza
fluvius 21.
Mogilno,
ecclesia ad s. Iacobum ibidem 278.
- abbas: Clemens 1419... 278.
Moków
silva 377, 392, 501.
Mokre
silva 207.
de Mokre Doki
Ioannes Wierzbinski 1442... 664.
Mokronos
villa 477.
de Mokronos
Derslaus 1424, 1429... 396, 477.
molares
62, 79, 81.
Molaris
Mathias senior braseatorum Calissien. 1434... 611.
Moldorf
Nicolaus pellifex, civis Poznan. 1424... 393.
molendina,
molendinatores 1, 17, 18, 21, 29, 32, 33, 36, 37, 43, 47, 48, 55, 61, 68, 78, 81, 82, 87, 90, 103, 104, 115, 118, 124, 135,
141, 164, 191, 203, 205, 240, 244, 263, 264, 267, 281, 290, 312, 314, 318, 319, 320, 331, 337, 357, 396, 409, 410, 434, 439,
455, 458, 463, 467, 470, 475, 478, 505, 507, 509, 510, 511, 528, 529, 545, 577, 597, 606, 662, 668, 672, 690, - molendinum,
quod equis trahitur 55, 312, 528, 545; - molendinum braseale, quod equis trahitur 331, - molendinum ventile seu vento agitatum
118, 264, 281, 320, - molendinum aquaticum 312, 320, 331, 467, - molendinum walkmol 211, - molendinum kszanszi mlyn 470, - molendinatorum consvetudo 357.
Monczniki,
vide Mączniki.
moneta:
moneta usualis, moneta currens, moneta communis, 7, 31, 48, 97, 167, 210, 228, 246, 256, 268, 388, 445, 447, 481, 497, 498,
542, 549, 567, 574, 675, - moneta Polonicalis, moneta in regno Poloniae communiter currens 15, 39, 40, 65, 75, 81, 100, 101,
174, 233, 359, 398, 424, 437, 457, 458, 459, 471, 500, 501, 582, 628, 681, - moneta maior 27, - moneta valens 566, - moneta
non cribrata 682, - moneta Cracovien. 673, 674, - moneta bona in regno currens 612, - moneta Pragensis vel Bohemica 52, 64,
68, 111, 188. 217, 222, 313, 323, 359, 369, 379, 464, 503, - moneta Romana 60.
mons
s. Adalberti 290.
monstrantia
argentea 172, - monstrantia mediocris 172.
de Montepoliciani
C. 1401... 13.
Monzik
de Dąbrowa Ioannes 1408... 124.
Morawcze
sors hereditatis 510.
Morawin
villa 292, 616, 618.
de Morewczewo
Nicolaus 1422... 326.
Moreysin
Laurentius de Wschowa 1412... 195.
morgy,
iugera 5.
Morka
villa 387, 388.
de Morca
Petrus 1400... 6.
- Nicolaus 1400... 6.
- Ioannes 1424... 387.
- Ioannes Stopacz 1406... 89.
de Morkowo
Nicolaus 1418... 265.
Morza
villa 75.
mos
terrestris 135, 192, - mos, consvetudo et iura regni Poloniae 192.
Moschina
(Mosina) civitas 71, 491, 492, 527, 528, 544, 560.
Moscicius
castellanus Poznanien.1406, 1419... 91, 277.
Mosciejewo
villa 361, 362.
Mosczeschky
Martinus 1442... 657.
Mosczeschycze,
vide Mosczesicze.
Mosczeszicze
(Mościeszyce) villa 5, 6.
Mosczesicze
(Mościszki) villa 387, 388, 657.
Mosczyczewo
villa 303, 304.
Mosczyszewo
villa 306.
de Moskorzow
Clemens, cancellarius aulae regiae 1400, castellanus Wisliciensis 1403 et capitaneus Cracov. 1406, 1408... 4, 38, 47, 87,
139.
Mossyna,
ecclesia ibidem 561, 562.
Mostchin
villa 13.
Mosticius
castellanus Posnan. 1424... 389.
de Moszina
Mathias 1416... 253.
Mothiczno
villa 183.
Moykowo
villa 618.
Mroczko
subiudex Poznanien. 1405, 1411... 69, 93, 191.
- tenutarius de Pobiedziska 1426... 423.
- notarius curiae archiepiscopi Gneznen. 1407... 104.
de Mroga
Helbig 1426... 413.
Mros
de Winiary 1444... 683.
de Msczonowo
Stanislaus Nicolai notarius publ. 1419... 283.
Msczyslaus
venator Lancicien. 1404... 50.
mulctandi
potestas 687, 689.
munimenta
85, 143.
munitio
91.
murus
civitatis 153, 263, - murator 63.
Murzynow
villa, ecclesia ibidem 474.
Muszczek
Andreas de Winiary 1444... 682.
mutilationis
membrorum causa 467.
mutuum
80, 97, 133.
Myanschporek
Nicolaus vicarius perpetuus Poznan. 1435... 557.
Mychaleczsky
Mathias 1443... 672.
de Mycielin
Nicolaus et Florianus 1437... 591.
de Myechorzewo
Mokre scultetus: Mathias Smolczicz 1401... 23.
myecze,
ligna sertata 446.
Myeczysch
Albertus scabinus de Staw 1405... 70.
de Myedzichod
Stanislaus Martini notarius consistorii Gneznen. 1423... 363.
- Theodricus vexillifer Poznanien. 1424... 387.
Myelenko
lacus 451.
de Myelno
Marlinus 1444... 675.
de Myelschino
Stanislaus 1419, 1421... 280, 321.
Myesna
(Meszna) civitas 539.
de Mylaczewo
Ioannes 1444... 675.
de Myleyowo
Nicolaus procurator archiepiscopi 1429... 474.
de Mylino
Wyschotha 1430... 504.
de Myloslaw
Thomislaus 1420... 304.
de Myroslawicze
Urbanus procurator praepositi Strelnensis 1418... 270.
Myrosz
Iacobus magister sutorum Gostinensium 1440... 631.
Myrzewo
(Mierzewo) villa 571.
Myśko,
vide de Łoskunia.
Myscha
Andreas scholasticus Gnezn. 1440... 641, 643.
de Myslanczino
Swanthoslaus 1444... 675.
Myslowice
490.
Mysz,
vide de Dzbanchi.
Mystkowice
villa 97, 98.
Myszka
Andreas archidiaconus et officialis Cracov. 1426... 443.
de Myszlanthkowo
Paulus vicarius perpetuus Poznanien. 1419, 1422... 289, 336.
de Mzestowo
Derslaus 1424... 365.
N.
de Nabaczino
Ioannes 1426... 416.
Nabiszyce
(Naviszicze) villa 41, 42,101.
Nabyschicze,
vide Nabiszyce.
nagem,
inpreciatio 572.
Nagorsky
Nicolaus 1426.. 416.
de Nagrodouice
Petrassius 1403 ... 35.
Nakło
(Nakel) castrum, districtus, territorium 67, 156, 441, 656, 679.
- castellani:
Vincentius de Granow 1406, 1409... 85, 86, 153, 155.
Mathias Koth de Dambno 1411, 1427... 190, 286, 448.
Barthossius de Gostin 1438... 593.
- burgrabius: Vincentius de Nyemno 1426... 441.
- vitricus: Nicolaus Longus 1404... 46.
de Nalek Maiori
Henricus Cotwicz 1443... 674.
Nalko
villa, ecclesia ibidem 509, 510.
de Nandnye
filii Mathiae: Petrus, Dobrogostius, Nicolaus, Samson, Ioannes et Stanislaus et mater ipsorum Helena 1408... 135.
- Nicolaus Vatha filius Philippi 1408... 135.
de Nandzerzewo
Puczko 1409... 163.
de Naprussowo
Iasco 1443... 665.
napysne,
inscriptionale 637.
Naramowski
Ioannes scabinus Posnanien. 1444... 682, 684.
- Nicolaus consul Poznanien. 1442, 1444... 658, 682, 684.
de Naramowice
Erasmus Rosman 1417, 1425... 259, 401.
Naramszki
Ianussius 1419... 291.
Naroczny
Simon scabinus de Margonin 1428... 463.
Naroszny
Petrus consul Krzywinensis 1436... 570.
narzas,
exactio 293.
Nasilo
burgrabius Poznanien. 1412... 198.
Nassangnew
notarius consistorii episcopalis 1419... 289.
nassi,
wiecierze 21.
na starku,
locus 392.
Naturiensis
episcopus: Ioannes 1440... 638.
naves
410, - navigium in flumine Warta 18.
Naviszicze,
vide Nabiszyce.
Nawoy
Nicolaus senior fabrorum Calissien. 1434 ... 611.
Nawsza
Petrus civis Srzedensis 1419... 276.
Nądnia
(Nandnye) villa 135.
de Nądnia
Petrus Watta 1425... 409.
Nedamyrz,
vide Niedamirz.
de Nedamirz
sculteti: Iacobus et Bartholomaeus 1404... 51.
Negolewsky
Albertus 1401... 20.
Neorza
Nicolaus rector eccl. paroch. in Stszow 1402... 25.
Nepart
Ioannes canonicus Poznanien. 1400, et vicarius in spiritualibus 1408, et procurator capituli Poznan. 1413, heres de Maiori
Dąbrowa 1414... 9, 19, 41, 44, 62, 79, 106, 107, 119, 131, 132, 176, 177, 205, 214, 217, 233.
de Neparth
vel Nepartsky Nicolaus 1414, castellanus Crziwinensis 1422, 1424... 217, 327, 387.
Nepco
Nicolaus vicecustos ecclesiae Gneznen. 1423... 350.
Neronnia
Ioannes scabinus Gostinen. 1418... 271.
de Neslusch
Nicolaus Czotczani canonicus Poznan. 1407... 108.
nestane,
exactio 293.
Nestronno
(Niestronno) villa 141, 144, 148.
de Neszamisl
Ianussius castellanus Medzirzecensis 1411... 190.
Netanschkowo,
Netanszowo, vide Nietążkowo.
de Nethanskowo
Preczslaus 1404... 53.
Neuman
Ioannes monachus Velenensis 1411... 182.
- Ioannes scabinus Gostinensis 1419... 281.
Newnekker
Michael civis Poznanien. 1443... 671.
Niałek
villa 148, 149.
de Niankow
Bodzanta canonicus Gneznensis 1434... 547.
Nicardus
custos et canonicus Augustensis 1424... 372.
Niclos
familiaris capitanei Sneynensis 1413... 210.
Nicolaus
archiepiscopus Gneznensis 1402, et vicarius regni Poloniae generalis 1411, 1422... 27, 28, 31, 33, 45, 49, 58, 60, 63, 65,
76, 77, 78, 80, 83, 84, 86, 87, 88, 91, 97, 99, 104, 114, 115, 124, 133, 136, 140, 143, 144, 153, 155, 157, 162, 179, 186,
191, 202, 205, 207, 226, 230, 232, 234, 235, 240, 241, 246, 254, 257, 259, 266, 267, 273, 277, 280, 286, 288, 295, 296, 300,
305, 311, 324, 328, 333, 339, 342, 472, 473, 517, 522, 640.
Nicolaus
archiepiscopus Haliciensis, regni Polon. vicecancellar. 1411... 188, 193.
- episcopus Wladislaviensis 1402... 23.
- episcopus Scarpatensis 1406... 97.
- abbas Lubinensis 1400, 1437... 6, 36, 265, 274, 512, 515, 588.
- abbas de Szczyrzyc 1441... 654.
- palatini, decanus Wladislaw. |1403, 1404... 41, 51, 62.
- archidiaconus Poznan.1409... 159.
- archidiaconus Calissiensis 1412... 199.
- archidiaconus Gneznen. 1409, de cretorum doctor, vicarius in spiritualibus Poznan. 1423, et canonicus Poznan. 1425, 1429...
157, 302, 344, 347, 353, 354, 358, 359 360, 361, 403, 435, 472, 487, 524.
- praepositus s. Floriani extra muros Cracovien. vicecancellarius regni Polon. 1404, 1409... 47, 54, 91, 92, 95, 97, 153,
153, 155, 165.
Nicolaus praepositus domus s. Ioannis ante Gneznam 1424, 1438... 348, 350, 394, 600.
- praepositus hospitalis ad s. Spiritum in suburbio Pnewensi 1425... 408.
- cantor Poznan. 1403... 41, 44.
- cantor Poznan. 1440... 651.
- custos Poznan. 1442, 1443... 664, 670.
- vicecustos et altarista ecclesiae cathedr. Poznan. 1427... 451, 456.
- cancellarius Poznan. 1403, 1410... 44, 112, 176, 177.
- canonicus Cracov. et Sandom. praepositus s. Floriani vicecancellarius aulae 1403, 1410... 38, 178.
- Bronislai canonicus Gneznen. 1409, 1414... 157, 238.
- Longus canonicus Gneznen. 1409... 157.
- decretorum doctor, canonicus Gneznen. 1426... 432.
- Bruchri... canonicus Lanciciensis 1438... 599.
- canonicus et officialis Gneznensis 1404... 63.
- canonicus cath. Gneznen. 1404... 64.
- vicecustos Poznan. 1422, 1426... 336, 412.
- rector postea decanus ecclesiae Wielunensis 1420... 301, 302.
- vicarius perpetuus et altarista eccl. coll. Calissien. 1427... 457.
-- rector ecclesiae in Oppathow 1429, 1436... 481, 568.
- praepositus de Lubin 1414... 219.
- praepositus de Stolec 1404... 45.
- et Swentoslaus praepositi de Tulce 1417... 263.
- plebanus, vicarius canonicalis Poznan. 1408... 121.
- plebanus de Dąbrowka 1428... 461.
- plebanus de Chomiąża 1412... 198.
Nicolaus
plebanus de Duszno 1438... 597.
- plebanus de Margonin 1428... 463.
- plebanus de Oppatow 1429... 483.
- olim plebanus de Tuliszkow nunc plebanus in Popow 1434... 546, 550.
- plebanus de Pakość 1405... 72.
- plebanus de Niechłod 1437... 592.
- plebanus de Wloszczowa 1428... 468.
- plebanus de Zegocin 1415... 245.
- plebanus de Lubin 1408... 126.
- plebanus de Opalenycza 1408... 135.
- plebanus de Przemunth 1422... 323.
- plebanus in Wschowa 1442 ... 664.
- plebanus de Biała 1438... 602.
- praepositus ad s. Spiritum in Dołsk 1441... 656.
- capellanus capellae leprosorum ad s. Crucem 1422... 344.
- magister hospitalis Cracovien. ad s. Spiritum 1415... 243.
- procurator hospitalis Cracov. ad s. Spiritum 1415... 243.
- intonator hospitalis Cracov. ad s. Spiritum 1415... 243.
- decimator hospitalis Cracovien. ad s. Spiritum 1415... 243.
- custos monasterii Lubinen.1400... 5.
- claviger monasterii Lubinen 1400... 5.
- notarius monasterii Landen. 1405... 74.
- capellanus aulae archiepiscopi Gneznen. 1405... 81.
- scriba, vicarius perpetuus Gnesnen. 1440... 644.
- cursor iuratus consistorii Gnesnen. 1440... 644.
- maior magister 1434... 551.
- cancellarius terrae Cuiavien. protonotarius regius 1402... 25.
Nicolaus
palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradien. 1412... 199, 208.
- palatinus Calissien. 1288... 511.
- palatinus Calissien. 1343... 441.
- palatinus Lancic. 1420... 295.
- castellanus Woinicien.1404, 1408... 47, 50, 86, 141, 144, 129, 266, 311.
- castellanus Santocensis 1406, 1416... 93, 193, 198, 208, 253.
- de Wanzirow capitaneus Sneynensis 1413... 210.
- subcamerarius Czirnensis 1419... 294.
- - Zacroczimensis 1420... 305.
- iudex Poznan. 1407... 127, 129.
- iudex Poznan. 1343... 441.
- subiudex Sandomir. 1401... 14.
- vexillifer Lancicien. 1407... 127.
- subpincerna Poznan. 1400... 2.
- vicecancellarius aulae regalis 1403, et canonicus Gneznen. 1406, 1409... 31, 34, 61, 66, 71, 75, 136, 137, 140, 143, 161,
167.
- filius Miroszkonis, advocatus in Sampolno 1413... 210.
- advocatus in Chwaliszewo 1427... 458.
- advocatus Margoninensis, uxor eius Przechna 1428... 463.
- scultetus de Velen 1411... 182.
- scultetus de Kamieniec 1418... 270.
- scultetus de Bieniszewo 1418... 270.
- scultetus de Kłobia 1405... 80.
- scultetus de Bencowo 1400... 5.
- consul Poznan. 1417... 402.
- consul Srzedensis 1419... 276.
- pellifex, scabinus Gostinen. 1418... 271.
- filius Niclosinne scabinus Calissien. 1420... 309.
- sartor, civis Poznan. 1408... 130.
- carpentarius de Poznan. 444.
- civis Lancicien. 1401... 15, 16.
Nicolaus
tabernator de Slupcza 1403... 37.
- pellifex, scabinus Gostinen. 1419... 281.
- vitricus, consul Sremensis 1440... 639.
- pellifex consul Poznan. 1442... 658.
- carnifex Poznan. 1444... 684.
- Hanczkowicz 1413... 211.
- filius Bozatae 1312... 510.
Nicolai
Angelus clericus Prenestensis 1405... 72.
niczyesa zasla
387.
Nieborsa
villa 510.
Niechłod
villa, ecclesia ibidem 592.
Niedamirz
(Nedamyrz) villa 29, 30, 52, 53, 178, 179.
de Niemierzyn
Marcissius 1444... 675.
de Niemojowice
Mathias Polay capellanus senioris reginae 1442... 661, 662, 668.
Niemyslow
praedium 115.
de Nieparth
Ioannes canonicus Poznan. 1401, et vicarius in spiritualibus 1403, 1414... 19, 34, 112, 187, 214, 219.
- Nicolaus castellanus Crivinensis 1418... 274.
Niepołomice
113, 114.
de Nieswiastow
Bartossius 1418... 270.
Nietąszkowski
Ioannes 1443... 666.
Nietążkowo
(Nentanszowo, Netanschkowo) villa 39, 42, 101.
Nielęgowo
villa 216.
de Niewiesz
Chebda 1402... 24.
- Ioannes canonicus Gneznen. 1434, archidiaconus Gneznensis 1441... 547, 654, 655.
Nikolwyczyk
pellifex Calissien. 1426... 446.
de Ninoschowicze
Dziuissius 1439... 610.
de Ninostouicze
Petrassius 1411... 183.
nisus
5, 8, 132.
Niwa
hereditas 116.
nobiles,
nobiles regni Poloniae 65, 110, 469.
Noga
Mathias magister sutorum Srzemen. 1440... 640.
de Nonkowo
Iacobus 1438... 595.
Nosilin
villa 199.
Nosków
villa 184, 246, 247.
de Noskowo
Nicolaus 1434... 545.
Noszek,
vide de Lubin.
notarius
publicus permultis locis, - notarius archiepiscopi 70, - notarius aulae ducissae Mazoviae 76, - notarius consistorii Gneznen.
67, - notarius capituli Poznan. 42.
Nothesch
fluvius 156.
Nova
civitas (Korczyn), ecclesia ibidem 66, 292, 293, 544, - conventus ibidem 468.
de Nova
curia praepositus: Iarossius 1400... 5.
Albertus 1444... 685.
de Nova
curia Andreas 1416... 253.
de Nova
Czirkew Henricus, subcamerarius Warssavien. 1419... 284.
de Nova
ecclesia Hincza Czedlicz 1419... 293.
de Nowaky
Leonardus 1406... 46, 47.
de Nowe miasto
praepositus: Henricus 1412... 204.
- Ioannes 1412... 204.
Nowe miasto
seu Kczane, civitas 558.
Nowa wieś
(Nova villa) villa 39, 42, 87, 101, 193, 198, 361, 362, 500, 501, 643, 666.
de Nowyecz,
Nouecz vel Nowiecz canonicus Poznan. 1414, 1435... 233, 307, 360, 362, 375, 403, 426, 435, 474, 557.
Nowindorfchin
villa 13.
nullitas
138.
numerus
Polonicalis, numerus Polonicalis consvetus, 48 gr. pro marca, numerus in regno Poloniae communiter currens, numerus et pondus
Polonical. 48 gr. pro marca 17, 41, 46, 50, 51, 52, 64, 68, 71, 81, 100, 111, 131, 133, 150, 152, 164, 167, 169, 174, 178,
183, 186, 193, 205, 212, 217, 233, 246, 259, 304, 307, 308, 313, 323, 346, 359, 365, 379, 398, 406, 417, 455, 481, 485, 498,
500, 673, 675, 681.
nundinae
seu forum annuale 28, 84.
nuntii,
nuntius regius 93, 423, 542.
de Nuremberga
mercator: Nicolaus Kezinger 1402... 23.
de Nyandno
Nicolaus Vatha 1424... 466.
de Nyankowo
Dobeslaus subiudex Calissien. 1420, 1427... 304, 345, 441, 448, 449, 450.
Nydom
hereditas 449.
Nyechanowo
hereditas 641, 642.
de Nyemno
Vincentius burgrabius Naklensis 1426... 441.
Nyelathay,
vide de Wisznyewo.
Nyemyerza
capitaneus Plocensis 1427... 76.
Nyeparth,
vide Nieparth.
Nyerzandowska,
marisi in villa Dąbrówka 321.
Nyestronno
(Niestronno) villa 450, 451.
de Nyeszvanowicze
Petrus et Sigismundus fratres 1428... 468.
de Nyewyesch
Ioannes canonicus Gneznen. 1434, archidiaconus Gneznen. 1438, 1443... 548, 602, 605, 641, 667.
- Nicolaus cantor Poznanien. 1421, 1439... 322, 557, 605.
- Nicolaus canonicus Gneznen. 1440, 1443... 641, 655, 668.
- Ioannes decanus Wladislavien. canonicus Poznan. 1421, 1433... 322, 534.
nyewoth,
sagena magna 634.
de Nyezamisl
Philippus et Petrus fratres 1439... 617.
Nyr vel
Ner flumen 58, 115, 116.
O.
obedientia
110.
de Obichow
Rachwael subdapifer Poznan. 1426... 433.
Objezierze
villa 561.
de Obieszierze
Nicolaus canonicus Poznan. 1442, 1443... 662, 670.
Obirmuth
Stanislaus subpincerna Calissien. 1430... 504.
de Oblaczcowo
Andriczka vel Andreas 1437, 1439... 583, 595, 616.
obligatio
14, 17, 51, 71, 158, 167.
Oborca
(Obórka) villa 141, 144, 148.
Oborniki
oppidum 33, 71, 193, 320, 574, 576, 599, 615, - consules et scabini 599, - advocatia 643, 648, 649, - ecclesia parochialis
ad s. Mariam 615, - ecclesia parochialis ad s. Spiritum 33, - districtus 193.
de Oborniki
advocati:
Ianussius 1413, 1419... 215, 280, 582.
Wierzbianta 1438... 600.
- proconsul: Thomek 1438... 599.
- Andreas presbiter 1439... 616.
- Nicolaus vicarius perpetuus Poznanien. 1426... 412.
Obra
fluvius 148, 275, 314, 315, 319, 331.
- monasterium ibidem ord. Cisterciensium 396, 397, 510, 511.
de Obra
abbates:
Stanislaus 1238... 509.
Petrus 1248... 509.
Hermanus 1429, 1440... 478, 509, 607, 625, 650, 674.
Hermanus 1487... 582.
- prior: Stanislaus 1238... 509.
- claviger: Bernardus 1238... 509.
Obricze
(Obrycze) praedium 465.
Obroczna
pratum in Wronczyn 268.
obrzas,
exactio 293.
de Obrziczsko
Petrus pincerna Poznan. 1444... 687, 689.
obstaculum,
jasz 32, 76, 77, 78, 127, 269, 294, 388, 510.
obstagium
69, 70, - obstagium honestum 247.
obventiones
41.
occisio
345.
occupatores
regni 37, 48, - occupatores bonorum ecclesiasticorum 224.
Ociąż
(Oczansche) villa 41, 42, 101, 423.
de Ociąż
Nicolaus venator Coninensis 1442... 659.
Ociosna
villa 264.
Oczansche,
vide Ociąż.
de Oczansch
Derslaus 1404... 54.
de Oczessna
Czyema 1417... 264.
de Oczicze
Ioannes Gosdz 1414... 232.
de Oczwyeka
Caspar 1440... 640.
de Odanchowo
Blizborius canonicus Poznanien. 1414... 233.
Oderwolff
Bernardus de Mierucin 1412... 195.
Odolanow
oppidum 41, 42, 101.
Odroff
Ioannes civis Posnan. 1443... 671.
Odrowansch,
vide de Sprowa.
Odrzygost
vel Rzymsky Albertus clericus curiae Gneznen. 1414... 222.
offertoria
41, 101.
officiales,
officiales regni 91, 202, 262, - officiales pro custodia molendini regii deputati 55, - officialium iurisdictio 114, 272,
297, 299, 467, 502, 686, 689.
officium
pastorale 18. - officia diuina 44, 58, 101.
Oganka
Petrus 1425... 407.
- vide de Bodzeschewo.
- vide de Brogozewo.
- vide de Vlanowo.
Okrangliecz
alias Gaj hereditas 684.
Olbricus
archidiaconus Warssaviensis, canonicus Poznan. 1413... 214.
de Oleschnicza
Ioannes, tribunus Lublinen. capitaneus Lancic. 1404... 49.
de Oleschnicza
Ioannes marsalcus regni Poloniae 1433... 604.
- Zavisius subiudex Sandomir. 1428... 468.
de Olesznycza
Nicolaus 1439... 625.
olschina,
alnus 449.
Olsza
silva 320.
de Olyewino
Ioannes Borgilo 1419... 291.
Ołaczew
villa 103.
de Ołobok
abbatissa: Benedicta 1412... 196.
onera
et servicia scultetorum 246.
Opalenica
oppidum 22.
de Opalenica
plebanus: Nicolaus Leype 1401, 1408... 21, 135.
- Tycze Bar 1401, 1406... 20, 21, 93.
Opatowo
villa 141, 144, 147.
de Opeczicze
Thomas Nicolai 1408... 126.
de Opelin
Ioannes heres in Hobaczino 1422... 326.
de Opiczicze
magister Thomas Nicolai notarius publicus 1422... 335, 336.
oppida
erigere 84, 689.
de Opoyouicze
Kielianus 1419... 291.
de Opol
Conradus archidiaconus Srzemensis 1408... 120, 132.
Oporówek
villa 174.
Oppatow
(Opatów) castrum, castellania, ecclesia parochialis ibidem 166, 481, 482, 505, 506, 529, 568, 614, 631, - districtus 246.
de Oppatow
tenutarius: Ioannes de Rudzycza canonicus Cracov. 1416... 246.
- canonicus: Laurentius Bartholomei de Zawichost 1436... 573.
Oppili
Martinus 1415... 244.
de Opporow
Petrus vexillifer Lancicien. 1438... 604.
- Stephanus castellanus Brzezinen. 1438, et capitaneus Chencinensis 1441... 604, 657.
de Opporow
Nicolaus venator Lancicien. 1405, palatinus et capitaneus Lancicien. 1419, 1424... 78, 162, 294, 391.
- Wladislaus decretor. doctor, scholasticus Wladislavien. canonicus et officialis Gneznen. 1421, cancellarius regni Poloniae
1428, vicecancellarius regni Poloniae, praepositus s. Floriani 1429, praepositus Lancicien. 1430, decanus Cracovien. praepositus
Lancicien. Sedis apostolicae protonotarius, regni Pol. vicecancellarius 1433, 1434... 316, 347, 353, 465, 491, 492, 494, 495,
501, 503, 507, 508, 511, 512, 527, 529, 536, 539, 545.
Oporowsky
Boguslaus palatinus Vladislav. 1440... 632.
oppressiones
390.
de Opyeczna
Mathias Borek alias Stronczek 1432... 526.
Oraniec
insula in Sękowo 322.
de Orchowa
Hector 1420... 309.
de Orchowo
vel Orechowo Ioannes dictus Coszissko vexillifer Dobrinen. 1405, 1427... 68, 448.
ordeum
246.
ordinatio
76, 78, 388.
ordines:
ordo s. Augustini Sepulchri Dominici Hierosolimitani 67, 394, 675, - ordo s. Benedicti, 5, 6, 118, 134, 512, 513, 588, 685,
- ordo Cisterciensium 3, 4, 27, 36, 47, 73, 180, 194, 239, 606, 625, - ordo Praedicatorum 90, 182, - ordo s. Mariae de monte
Carmeli 86, - ordo b. Mariae hospitalis Ierozolimitani 56, 74, - ordo s. Ioannis Sepulcri Dominici Ierozolimitani 600, 618,
- ordo Theutonicus 44.
Ordzinski
Petrus 1441... 656.
de Orechowo
Ioannes 1438... 595.
Orkowo
villa 473, 474.
Orle
villa 187.
de Orlow
Lisco castellanus Brezinensis 1407, 1409... 103, 163.
ornatus
integer cum argenteis clinodiis 172.
Orpiszewo
(Rpiszewo) villa 41, 42.
Orsag
Michael vicethezaurarius regni Hungariae 1444... 687.
Orzechowo
villa 18, 19.
de Orzeschcowo
Derslaus 1422, burgrabius Poznan. 1423, 1425... 343, 356, 401.
Oseczna
oppidum 578.
de Osiek
Materna 1422, 1423... 331, 346.
Osnicza
villa 31, 32.
Osowo
villa 182.
de Osseczna
Mathias Bozey, capitaneus Wschoven. 1436... 578.
de Ossek
Nicolaus 1432... 528.
Ossiechten,
ecclesia ibidem 312.
de Ossolin
Nicolaus castell. Radomien. 1438, castell. Woinicen. 1444... 604, 687, 689.
Ossowa sien
villa 585.
de Ossowa sien
Martinus Chwalanta 1437... 585.
de Ossouicze
Swansko 1400... 2.
Ossyakowo
villa 672.
de Ossyakowo
Florianus 1425... 411.
Ossyeczno
(Osieczna) villa 345, 346.
de Ossyeczno
Ulricus Vkrow 1423... 345.
de Ossyeczna
Mathias Borek capitaneus Wschoven. 1437, 1439... 585, 592, 606.
Ossyeczsky
Nicolaus 1437... 584.
Osthkowicze
villa, ecclesia ibidem 568.
Ostoya
proclamatio 469.
de Osthoya
Borsko 1419... 295.
- Dzivissius et Clemens fratres 1419... 295.
Ostiensis
episcopus: Ioannes 1412... 201.
Ostrorog
villa, ecclesia parochialis ad s. Ioannem ibidem 284, 397.
de Ostrorog
Sandivogius vexillifer Poznan. 1403, capitaneus de Miedzyrzecz, palatinus Poznanien. 1408, et capitaneus Maioris Poloniae
generalis 1411, 1440... 31, 35, 92, 134, 139, 149, 153, 155, 182, 183, 184, 186, 190, 192, 196 - 198, 201, 211, 212, 215,
216, 217, 231, 265, 274, 275, 279, 284, 285, 303, 306, 308, 314, 317, 321, 330, 331, 333, 336, 343, 345, 361, 364, 365, 380,
381, 385, 387, 397, 400, 401, 407, 408, 417, 419, 421, 436, 441, 433, 465, 468, 486, 488, 494, 495, 511, 538, 539, 542, 566,
581, 582, 620, 622, 627.
- Stanislaus 1422, succamerar. Poznan. 1438, subdapifer Calissien. capitaneus Maioris Poloniae 1439, 1440... 343, 604, 605,
620, 622, 627, 632.
- Ioannes 1422, 1426... 343, 419.
ostrow,
insula 21, 376, 575.
Ostrow
villa, ecclesia parochialis ibidem 18, 19, 141, 144, 148, 203, 382, 403, 404, 405, 629, 659, 688, 689.
de Ostrow
Cristinus castellanus Sandomir. 1403, palatinus Sandomir. 1409, castellanus Cracovien. 1420, 1426... 31, 61, 84, 153, 155,
296, 297, 299, 441.
de Ostrow
Warssius castellan. Zawichosten. 1438... 604.
Ostroweczki
Adam et Ioannes 1424... 378.
Ostrowite
villa 141, 144, 148, 271.
Ostrowski
Nicolaus 1413... 215.
Ostrowy
villa 76, 78.
van Ostrowy
Mikolay 1408... 117.
de Ostrożec
plebanus: Adalbertus 1412... 198.
Oswald
423.
de Oszek
Matrona 1423... 357.
Oszinini
villa 411.
Otha
Simon advocatus de Krzywin 1422... 331.
Othira,
vide de Luthome.
Othman
Nicolaus consul de Lwówek 1401... 10.
Othmuchow
438.
Othorowo
villa, ecclesia ibidem 187, 284.
- praepositus: Adam 1413... 214.
Otthendorff
Conradus scabinus Poznan. 1420, 1425... 310, 319, 393, 399, 402.
Otto
cancellarius Poloniae 1343, 1352... 441, 646.
Othusze,
vide Otusz.
Otusz
(Othusze) villa 20.
de Otusche
Nicolaus, Thomas, Ioannes 1401... 20.
oves
5, 8, 165, 319, 321, 376, 415, 471.
Owe
Petrus consul Poznan. 1417... 402.
de Oweczsky
Przechna monacha monasterii Gneznen. ad s. Claram 1424... 391.
Owińsk
villa, monasterium ibidem 199, 419.
Ovyeczka,
vide Conarzewsky.
Oyem
Margaretha monacha monasterii Gneznen. ad s. Claram 1424... 391.
de Oynicz
Hannos 14.
P.
Pabissii
civis Poznan. vidua relicta Catharina 1425... 399.
pabulatio
77.
de Pabyanowicze
Florianus Petri notarius publicus 1414... 230.
Pachotha
Andrejco scabinus Srzedensis cum uxore Catharina 1419... 276.
- Paulus scabinus Srzedensis 1443... 664.
Pacierz
Ioannes decanus eccl. colleg. in Srzoda 1428... 465.
Pacoslawsky
Martinus et Dobeslaus 1422... 327.
de Paczinowo
Petrus 1440... 644.
Paczka
Mathias civis Poznan. 1443... 671.
Paduch
Mathias iuratus Srzedensis 1443... 664.
Padzewski
Andreas civis Poznan. 1443... 671.
pagamentum
Polonicale 5, 73.
Pak
Ioannes capellanus de Krzywin 1444... 685.
Pakość,
ecclesia parochialis lbidem 70, 95, 379, 461, 542, - altare ad s. Mariam in eccl. parch. ibidem 70, - altare ad s. Trinitatem
ibidem 95.
de Pakość
Albertus castellanus Srzemensis 1405, 1406... 70, 72, 95.
- Albertus 1428, castellanus Srzemensis 1434... 460, 542, 629.
- Nicolaus 1405... 72.
- Thomas 1419, castellanus Poznan. capitaneus Maioris Polonie 1420, 1428... 279, 309, 433, 436, 448, 450, 452, 456, 459, 465,
628.
- Thomas castellanus Bidgostien. 1424, 1425... 380, 400.
- plebanus: Nicolaus 1405... 72.
pactum
de ulterius non petendo 458.
Paduch
Nicolaus vicarius perpetuus Poznan. 1426... 412.
palac biskupi
385.
de Palandze
Maiori Stanislaus Slap 1422, 1428... 331, 464.
palatinorum
iurisdictio 114, 272, 297, 299, 467, 502, 686, 689.
pali
475, 531, - palus magnus, slup 475.
pallium
scarlaticum 412.
Paluca
civis Poznan. 1414... 228.
paludines,
strumene 63.
Paluka
Nicolaus scabinus Poznan. 1406, protoconsul Poznanien. 1420, 1422... 85, 310, 318, 337, 402.
Paluka
Iacobus de Stare custos Gneznen. 1406, 1408... 98, 136, 137, 140, 143.
- vide de Stare.
Paluky
regio 141.
de Pampicze
Peregrinus mgr. procurator causarum consistorii 1438... 597.
Pampowsky
Albertus 1443... 666.
panes
219, 389, 420, - panis et vinalium quam pecunialium distributionum 107.
Pangowski
Mathias scabinus Calissien. 1427, 1428... 457, 567, 612.
panni
485, - pamli lanei et linei 273, - panni aurati 41, 101, - panni sericei 41, 101, - panni aurifrigati 41, 101, - pannus anglicus
445, - panni stamen 310, - pannicidia 610.
Panossowo
hereditas 116.
Pantnow
(Pątnow) villa 267, 268.
papiri
librae 419.
Paradyż
(Gosczechow), monasterium ibidem 92, 117, 433, 555, 556.
- abbates:
Ioannes 1401, 1406... 13, 14, 35, 92.
Andreas Wantholcz 1414, 1423... 242, 245, 258, 275, 344.
Iacobus 1425, 1426... 409, 433.
Ioannes Czelnar 1435, 1440... 554, 555, 556, 606, 622, 627.
de Paradyso
Iacobus s. theol. professor 1441... 654.
de Parauesino
de Mediolano Iacobus 1414... 239.
Parcewo
(Parczewo) villa 141, 144, 148, 351, 394.
Parczek
Iacobus de Winiary 1444... 683.
de Parinczewo
Nicolaus burgrabius Costensis 1443... 674.
Parisz,
vide Kmytha.
parlamenta
433, 604.
Parlino
(Parlin), Parlino maius et minus villae 141, 144, 237, 238, 239.
Parnikil
Nicolaus senior pistorum Calissien. 1434... 611.
de Parszeuicza
Albertus Suczka tenutarius de Srzoda 1434... 545.Parzysch, vide de Starzenicze.
Pasco
succamerarius Poznanien. 1407, 1412... 127, 198.
- iudex Poznan. 1425... 401.
- tribunus Lancic. 1404... 51.
pascua
62, 73, 117, 478, 499, - pascua communia 73.
Pasiecznik
insula 203.
Pasikoń,
vide de Włościejewice, Paski przybkowskie villa 24.
de Paski
Petrassius 1404... 51.
Passer
Nicolaus plebanus in Plomykow 1436... 569.
Passierbowski
Petrassius 1413... 215.
Passykon,
vide de Włościejewice.
patrimonium
449.
patroni
18, 66, 70.
Paulowo
(Pawłowo) binum villae 141, 144, 147.
Paulus
abbas Lubinen. 126.
- de Czechowo archidiaconus Srzemensis 1426, 1428... 435, 472, 473, 474.
- praepositus Gostinen. 1418... 271.
- praepositus eccl. ad s. Elisabetham in suburbio de Tuchola 1441... 656.
- scholasticus Lubucen. 1400... 9, 19.
- custos Warschavien. canonicus Plocen. cancellarius curiae ducis Mazoviae 1420... 294, 305.
- mgr. decretorum doctor, plebanus in Clodawa, canonicus Gneznen. 1426... 434.
- rector ecclesiae de Gostyn 1419... 282.
- plebanus de Buk 1401... 20.
- plebanus de Kościelec 1405... 72.
- plebanus de Łodź 1439... 601, 615.
Paulus
plebanus de Stawiszyn 1405... 70.
- rector ecclesiae de Drzewianowo 1404... 46.
- rector ecclesiae in Raysko 1443... 672.
- plebanus de Lutogniew 1419... 276.
- procurator curiae archiepiscopalis in Łęczyca 1401... 16.
- altarista altaris s. Mariae in ecclesia paroch. ad s. Nicolaum in Kalisz 1405... 69, 70.
- organista hospitalis Cracovien. ad s. Spiritum 1415... 243.
- advocatus in Cobilino 1419...285.
- vinarius Srzemensis 1411... 190.
Pauli
Ioannes cancellarius Gneznen. 1434... 548.
Paulynsky
Ioannes 1440... 644.
Pawlouicze
(Pawłowice) villa 174, 176.
van Pawlicowicz
Iacus 1408... 117.
Pawłowo
villa 71, 72, 344.
de Pawłowo
Dobco 1429... 483.
Paxino
villa 449.
de Pątnow
Domarathus 1418... 269.
de Pczew
archidiaconi:
Derslaus 1400, 1401... 9, 18, 19.
Michael 1405, 1408 ... 79, 106,107, 130, 132.
Sandco 1409, et canonicus Poznan. 1411, 1413... 108, 159, 176, 177, 187, 212, 213, 214.
Iacobus de Vygonowo 1420, et canonicus Poznan. 1422, 1428... 307, 313, 320, 334, 343, 403, 412, 418, 473, 474, 489.
pecora
62, 96, 115, 217.
pecunia:
pecunia communis regni Poloniae 14, 446, - pecunia parata 15, 81, - pecunia mutuata 179.
Pecz
civis Calissien. 1427... 456.
Pecze
consul Calissien. 1420... 309.
Pelka
praepositus Poznan. 1410, 1411... 175, 176, 177, 187.
Pelka
cantor Poznan. 1405, 1420... 79, 106, 107, 130, 159, 214, 233, 307.
- filius Smislai de Bukownicza Minori 1409... 150, 151.
Pella
Ioannes canonicus Gneznen. 1419, et praepositus Cruszviciensis 1417, praepositus Cruszvicien. canonicus Cracov. 1408... 142,
257, 288, 302.
- vide de Byernaczicze.
pelles
412.
Penestrinus
episcopus: Angelus cardinalis Laudensis 1414... 237.
perdices
5.
Peregrinus
capitaneus Maioris Poloniae 1387... 61.
- mgr. procurator causarum consistorii Gneznen. 1437... 590.
- iudex monast. Lubinen. 1400... 6.
- procurator Nicolai de Kurnik1414... 242.
- filius Luderi comitis de Komorowe 1285... 510.
Pericus(?)
comes castellanus Poznan. 1285... 511.
permutatio
493, 498.
pernae
lardi 445.
Persczowicze
villa 32.
personae
miserabiles 211.
Pescheli
Nicolai vidua Gertrudis 1420... 305.
Pestrich
Ianussius consul Calissien. 1435... 555.
Peszkowa
Gertrudis 1413.. 211.
Petrassius
....bowski 1411... 185.
Peterlin
Petrus scabinus Gostinen. 1419... 281.
Peterlip
Nicolaus consul de Grodzisko 1426... 439.
de Petirnella
Petrus consul Gostinen. 1419... 282.
Petronelle
consul Gostinen. 1419... 281.
Petronilla
civis Gostinen. cum uxore Elisabetha 1418... 271.
Petrassius
subdapifer Siradien.1402... 24.
Petrus
episcopus Cracovien. 1402, 1410... 25, 28, 29, 86, 87, 168.
- episcopus Poznanien. 1413, 1414... 212, 214, 216.
- episcopus Dalmaciensis 1412... 196.
- abbas de Obra 1248... 509.
- praepositus Curzelovien. 1405... 81.
- praepositus Lancicien. 1414... 241.
- praepositus ecclesiae hospitalis ad s. Spiritum prope Szrem 640.
- decanus Poznan. 1400, 1413... 9, 41, 44, 62, 108, 206.
- decanus Lubucen. et canonicus Poznan. 1403, 1411... 41, 44, 112, 131, 160, 187.
- cantor Gneznen. 1404, 1409... 59, 64, 88, 106, 125, 157.
- custos Gneznen. 1417... 256.
- vicecustos Gneznen. 1428... 524.
- rector eccl. paroch. in Skrzyn 1417... 261.
- notarius, clericus Plocen. 1408... 147.
- plebanus de Rzgowo 1413... 209.
- canonicus Poznan. 1401, 1404... 15, 62.
- licentiatus in decretis, canonicus Poznan. scholasticus Gneznen. 1422, 1426... 343, 443.
- plebanus Medzirecensis, vicarius perpetuus 1426... 412.
- plebanus de Drożyn 1442... 664.
- plebanus de Kcynia 1436... 564.
- plebanus de Tuszyn 1439... 623.
- iudex terr. Lancicien. 1404... 51.
- iudex Ravensis 1400... 1.
- subiudex Poznan. 1436... 577.
- tribunus Cracovien. 1352... 646.
- burgrabius de Poniec 1400, 1403... 6, 36.
- magister curiae in Pressag 1411... 182.
Petrus
frater Nicolai archiepiscopi Gneznen. 1408... 133.
- advocatus de Krzywin. 1431... 515.
- alias Pyocha proconsul Sremensis 1440... 639.
- scultetus de Winiary 1444... 682.
- scultetus de Novo Sagorowo 1411... 194.
- doleator, scabinus Calissien. 1427... 457, 612.
- doleator, senior, consul Calissien. 1429, 1435... 497, 555, 611.
- ensifex, scabinus Poznan. 1420, 1421... 310, 319, 402.
- advocatus Gneznen. 1438... 595.
- molitor de Koszuty 1403... 36.
- carnifex, civis Poznan. 1408... 130.
- sutor Poznan. 1408... 134.
- notarius archiepiscopi 1426... 422.
- iudex Siradien. 1429... 475.
- gladifer Lancicien. 1427... 454.
- sutor de Wągrowiec 1429... 496.
Petri
Nicolaus plebanus de Srzodka 1403... 34.
Pępów
villa, ecclesia ad s. Hedvigim ibidem 197.
Pfefchin
Casper civis Poznaniensis 1417... 262, 263.
Phaffe
Ioannes scabinus Poznanien. 1406... 85.
de Phalibogowo
Mathias 1417... 265.
Philippus
plebanus de Lechnyno 1426... 412.
- vicarius perpetuus Poznaniensis 1426... 412.
- decretorum doctor, custos Curzelovien. 1439... 607.
Phiszbach
Mathias iudex de Lobnaw 1440... 636.
Phulco
praepositus Poznanien. vicarius in spiritualibus 1413... 211.
Piardi
M. 1418... 267.
Piaski
villa 671, 684.
de Piaski
Ianussius et Swantoslaus clerici 1426... 422.
de Piaskow
Zacharias burgrabius Costanensis 1423... 346.
Pichadlowa
Agnes uxor Nicolai de Calisch 1440... 628, 630.
Piechanin
villa 361, 362.
Pieczkowo,
vide Pienczkowo.
Pieczyska iłowskie
(Pyeczowska) villa 77, 78.
Piekarz
Andreas scabinus Srzedensis 1419... 276.
de Pierzchno,
vide de Koszuty.
Pigłowice
villa 206.
de Pigłowice
Nicolaus 1409... 151.
- Czwek 1417... 264.
- Ioannes Kołaczek 1413... 206.
Pilatowo
villa 278.
Pilgrini
Andreas 1357... 443.
Pilicouicz
Petrus palatinus Czirnensis 1419... 294.
Pilzno
(Pylszno) civitas 15.
Pinardi
M. 1417... 255, 258.
pinetum,
borra 312.
Piotrkow,
ecclesia ibidem 623.
de Piotrow
Mathias 1444... 684.
Piotrowski
Pasco 1408... 149.
pisces,
piscina, piscatores, piscatura 1, 5, 21, 30, 32, 60, 62, 63, 68, 76, 27, 79, 87, 90, 91, 96, 116, 126, 127, 135, 148, 165,
205, 267, 294, 315, 343, 387, 396, 409, 410, 478, 511, 529, 548, 605, 606, 634, 659, 668, 674, - piscis tertius sculteti 52.
Pizdri
vide Pyzdry.
Pisczyno
(Pyszczyn) villa 141, 144, 148.
pistores,
pistorum maccella, pistrinus, pistrina 5, 8, 73, 194, 195, 252, 323.
de Pistorio
P. 1414... 225.
Pisturiensis
praepositus: Geminianus de Prato 1439... 606.
pisum
445.
Pizdri,
vide Pyzdry.
placita,
placitare 67, 433.
Placzko
1433... 530.
de Planskowo
Nicolaus 1439... 621.
plath,
census 572.
Plathnar
Nicolaus consul Cracovien. 1404... 57.
Pląskowo
villa 651.
plebanus
permultis locis.
plectendi
facultas 114, 297, 272, 299, 467, 502, 687, 689.
de Plenskowo
scultetus: Nicolaus 1429... 496.
Pleszew
(Pleschow) civitas... 312, 641, 655.
de Pleszewo
Nicolaus Iacobi notarius publ. 1423... 355.
de Pleszew
Nicolaus vexillifer Calissien. 1437, 1438... 587, 595.
de Plescheivo
Petrus notarius officialis Poznanien. 639.
- Petrus plebanus in Kxansz, altarista Poznanien. 1440... 640.
- Petrus artium baccalaureus mansionarius Calissien. 1438... 594.
- advocatus: Nicolaus Felker 1409... 157.
Pleschewski
Nicolaus vexillifer Calissiensis 1439... 606.
Pławce
villa 263.
Pławiska
villa 401, 402.
Plewiska
villa 259.
Płock
dioecesis 72, - ecclesia colleg. s. Michaelis ibidem 76. 347, 425, 462.
- episcopi:
Iacobus 1408, 1424... 123, 136, 141, 143, 144, 266, 311, 366.
Stanislaus 1426... 433.
cancellarii:
Stanislaus Czolek 1408... 147.
Czamborius de Gylowo 1427... 76.
canonici:
Paulus de Borzewo 1419, 1420... 285, 294, 305.
Hincza 1422... 342.
Czamborius de Gylowo 1427... 76.
- praepositus eccl. colleg. ad s. Michaelem: Michael de Borzissowo 1422, 1427... 76, 340, 391, 447, 458.
- capitaneus: Nyemyerza 1427. .. 76.
- palatinus: Stanislaus Grad de Srzensko 1424... 391.
- castellanus: Sassinus Gamba de Trampky 1424, 1427... 76, 391.
de Ploczka
Boguslaus 1421... 312.
de Ploczsko
Nicolaus Nicolai notarius publicus 1426, 1428... 425, 458, 462.
Plomykowo
(Płonkowo) villa 569.
de Plomykowo
Barthossius 1411... 178.
Plowcze
(Płowce) villa 34, 426.
Pluta
Petrus iuratus Srzedensis 1443... 664.
Pniewy,
hospitale ad s. Spiritum in suburbio ibidem 448, 557, 658, 673, 667.
de Pnyewy
Ioannes 1419, canonicus Gneznen. 1433, 1435... 280, 408, 534, 557.
de Pniewy
Petrus cantor Poznan. vicarius in spiritualibus Gneznen. 1404... 66.
de Pniewo
vel Pniewsky Petrus canonicus Gneznen. 1434, canonicus Poznan. 1442... 547, 548, 570, 605, 662.
de Pnewa
Przibislaus canonicus Poznanien. 1404, 1408... 62, 106, 132.
de Pnewy
Ioannes 1407... 109.
de Pnewa
familiaris Miroslaus 1400... 8.
de Pobedna
Prandotha pincerna Ravensis 1400... 2.
Pobiedziska
civitas 17, 49, 61, 423, 535, 539, - districtus 17.
- capitaneus: Dobco Cobila 1404... 49.
de Pobiedziska
Andreas filius Petri 1412... 196.
- Mathias Bartholomei notarius publ. 1437... 590.
pobor,
exactio 293.
pobrzeszna,
rete 605.
de Poclatky
Florianus canonicus Poznan. 1460, 1422... 313, 320, 334.
poccora
165.
pocup
483.
de Poczinowicze
Simon heres de Ociąż 1426... 423.
Podarzowo
villa 17.
Poddanyno
(Podanin) villa 500, 501.
Poddąbia
hereditas 116.
Poddąbice
vel Poddąbica hereditas 116.
Podlesie
villa 577.
de Podlesze
Iacussius 1429, 1434... 433, 528, 545.
- vel Podleszsky Nicolaus 1434... 540, 541.
- Ioannes|1436, 1440... 577, 583, 650.
- Iacobus 1434... 616.
- Ianussius 577.
de Podmoklie
Ioannes 1435... 556.
Podoliensis
terra 38.
Podolski
1405... 68.
de Podrzecze
Nicolaus 1437... 592.
podrzesnicza,
rete 387.
Podrzewe
villa 148.
podsanboge,
columpnae 444.
Podstolice
villa 499, 500.
podwodowsthwo
actio principalis 652, 653.
podworze
curia 210.
poenae
8, 114, 115, 138, 143, 222, 272, 304, 356, 483, 493, 514, 545, - poena vallata 7, 20, 36, 136, 161, 349, 571, 598, 659, -
poena magna 345, 483, 546, - poenae magnae et parvae, iudicades et extraiudiciales 519, - poena capitis 293, - poena excommunicationis
111, - poenae iudiciales curiae et consistorii 427, - poenae contumatiae 687, - poenarum et rei iudicatae tertia pars 63.
poenitentiarii
et confessores 428, 520, 521.
de Pogorzel
Ianussii vidua relicta Dorothea 1419, 1422... 285, 330.
de Pogorzel
Laurentius 1422... 330.
pogowe
115.
pogrodki,
pavimenta 410.
Pogrzibouo
(Pogrzybów) villa 41, 42, 101.
Pogwizdow
villa 205.
Poklathka
vel de Poklathky Florianus canonicus Poznan. 1401, 1422... 19, 41, 44, 62, 79, 106, 107, 108, 112, 131, 132, 139, 176, 177,
187, 214, 313, 320, 334, 343.
pokoczny
(tela) 608.
pokow.
urna melis 83.
Polandze
(Polędzie) alias Smerdzancza villa 451.
de Polandze
Stanislaus Slap 1427... 450.
- Ioannes et Iacobus cantor Visliciensis, fratres 1427... 451.
Polanow
civitas 476.
de Polanouicze
Andreas 1440... 639.
Polanowo
villa 141, 144, 148.
Polapi
villa, ecclesia ibidem 178.
Polay,
vide de Niemojewice.
Polayewo
villa 39, 42, 101.
Poley
Laurentius 1408... 122.
Police
villa 177, 552.
Policko
villa 552.
Policki
Albertus notarius terrae Poznan. 1430... 504.
Polkinhoyn
Nicolaus (monachus Velenensis) 1411... 182.
Polne
villa 279, 280, 307.
de Polne
vel Polni Albertus vicarius perpetuus Poznanien. 1419, 1422... 279, 307, 337.
Polonia
regnum, reges:
Wladislaus Locticus 511.
Kazimirus Magnus 1352... 56, 644.
Wladislaus II. 1400, 1434... 3, 9, 16, 17, 23, 29, 70, 74, 75, 81, 83, 85, 86, 90-94, 103, 105, 113, 117, 124, 127, 128, 129,
136, 137, 140, 143, 144, 153-158, 160, 163, 165 - 168, 170-172, 178, 179, 188, 189, 193, 199, 207, 231-237, 248, 251, 260,
266, 267, 270, 272, 295-298, 300, 301, 305, 311, 314, 320, 324, 332, 339, 342, 367, 377, 379, 380, 384-387, 392, 398, 399,
401, 405, 406, 408, 411, 422, 424, 433, 436, 437, 440, 453, 455, 465, 466, 468, 490-494, 499-501, 506-509, 516, 526-528, 535,
538, 539, 543, 544.
Wladislaus III 1436, 1440... 558, 577, 580, 603, 618, 620, 625, 635-638, 652, 653, 663, 668, 669, 676-680, 683-688, 690.
Casimirus 1463... 149, 440.
reginae:
Hedvigis 55, 85, 87, 94, 95.
Anna, 55, 87, 95, 168.
Elisabeth 1414... 219.
Sophia 1441, 1442... 656, 661, 662, 668.
locumtenens regis:
Albertus de Male v. Malski 1443 1444... 673, 674, 675, 679, 680, 687.
primas:
Albertus archiepiscopus Gneznen 1427... 76.
cancellarii:
Clemens de Moskorzow 1400... 4.
Albertus episcopus Poznan. 1404... 56, 57.
Zaclica 1404, 1405... 66, 80.
Albertus episcopus Cracovien. 1413, 1422... 213, 234, 248, 268, 273, 296, 297, 299, 306, 321, 333.
Ioannes Schaffranetcz decanus Cracovien. 1424, 1426... 377, 380, 381, 384, 385, 393, 400, 407, 424 433, 436, 437, 441.
Wladislaus de Opporowo 1428... 465.
Ioannes episcopus Wladislav. 1428, 1433... 465, 468, 495, 503, 511, 529.
Ioannes de Konieczpole 1434, 1444... 540, 545, 558, 580, 604, 687, 689.
vicecancellarii:
Clemens 1402... 23.
Nicolaus 1403, canonicus Gneznen. 1408, praepositus ad s. Florianum 1409, archiepiscopus Haliciensis 1411... 31, 34, 38, 47,
54, 61, 66, 71, 75, 91, 92, 95, 97, 136, 143, 153, 155, 161, 167, 193.
Ioannes de Brzesze 1414... 219.
Donin protonotarius apostolicus 1414, 1418... 115, 191, 231, 248, 250, 269.
Ioannes Schafranyecz decanus Gracovien. 1420, 1422... 296, 299, 306, 321, 333.
Stanislaus Czolek cantor Cracovien. 1424 et custos Gneznen. 1425, electus confirmatus Poznaniensis 1428... 367, 377, 380,
384, 387, 393, 398, 401, 405, 407, 408, 413, 414, 433, 437, 441, 465, 468.
Wladislaus de Opporow 1429, praepositus ad s. Florianum, 1433, decretorum doctor 1434... 491, 492, 494, 495, 500, 501, 503,
507, 508, 511, 512, 527, 529, 545.
Petrus Woda de Sczekoczini 1438, 1444... 604, 635-637, 663, 669, 678, 687, 689, 690.
marsalci curiae regalis:
Sbigneus de Brzezie 1403, 1406... 38, 92.
Petrus Schafranecz subcamerarius Cracov. 1408... 139.
Sbigneus de Brzeze 1413, 1424... 211, 213, 270, 377.
Laurentius Zaramba de Calinowa 1425... 401, 407.
Ioannes de Oleschnicza 1438...604.
thezaurarii:
Nicolaus de Kazimiria 1404... 57.
Andreas de Luben 1431, 1438... 507, 529, 604.
subdapifer:
Creslaus Wanschyk 1444... 688.
incisor regius:
Petrus Schaffranetcz 1426... 433.
pincerna regius:
Ioannes Manzyk 1404, 1405... 38, 75.
protonotarius regius:
Nicolaus 1402... 25.
notarius aulae regalis:
Nicolaus canonicus Cracov. et Sandomir. 1410... 178.
magister curiae reginalis:
Gnewossius cle Dalouicz 1403... 38.
Ioannes de Zagorzany 1441... 657.
incisor reginalis:
Nicolaus Borek 1441... 657.
Polonicum
ius 114.
Polonicale
pondus 167, 169, 178, 193, - pondus monetae Polonicalis 75.
Polonia Maior
ducatus et terra 30, 52, 111, 114, 162, 377, 398, 406, 437, 455, 466, 491, 492, 494, 499, 500, 508, 516, 535, 543, 544, 532,
583, - domini terrae Maioris Poloniae 52.
- duces:
Premislius 1247, 1257... 90, 91, 383, 391, 433, 509, 510.
Boleslaus 1262... 509.
Premisl II 1287, 1292... 510, 511, 678.
Henricus dux Glogoviae 1422... 334.
- capitanei generales:
Wirbanta 1352... 678.
Peregrinus 1387... 61.
Thomco de Wangleschin 1400,1409... 2, 3, 24, 26, 33, 35, 51, 64, 68, 71, 89, 92, 93, 98, 103, 108, 123, 129, 134, 139, 146,
150, 151, 163.
Albertus de Male 1406... 95.
Sandivogius de Ostrorog 1411,1414... 16, 182-186, 190, 191, 196-198, 241, 206, 211, 212, 215, 216, 217, 231, 582.
Ioannes de Sczekociny 1417... 258, 259, 261.
Sandivogius de Ostrorog 1417... 265.
Ioannes de Sczekocziny 1418... 264, 270, 274.
Sandivogius de Ostrorog 1419,1426... 279, 284, 285, 303, 306, 308, 314, 317, 321, 330, 331, 336, 345, 361, 364, 365, 387,
397, 401, 408, 417, 419, 421, 488.
Thomas de Pacoscz castellanus Poznan. 1420, 1428... 309, 448, 450, 452, 456, 459, 628.
Martinus de Slawsco castellanus Poznan. 1428, 1429... 471, 477, 498.
Lucas de Gorka castellanus Poznan. 1430... 504.
Dobrogostius de Schamotuli 1430... 503, 534.
Sandivogius de Ostrorog 1432, 1434... 542, 566, 581.
Andreas Czolek de Zelechow 1434, 1435... 553, 554, 556.
Raphael de Goluchowo 1436, 1438... 576, 578, 579, 582-587, 593-595, 602.
Stanislaus de Ostrorog 1439, 1440... 605, 620, 622, 627, 632.
Vincentius Granowski 331.
Creslaus de Curozwank 1440,1443... 643, 649, 653, 656, 659, 660, 666.
Albertus de Male 1443, 1444... 673, 674, 675, 679, 680, 687.
Lucas de Gorka 1525... 674.
Polonia palatinus: Predslaus 1257... 510.
- succamerarius:
Nicolaus de Keblow 1288... 511.
- iudex: Domarathus 1248... 509.
- cancellarius: Otto 1343, 1352... 441, 646.
- vicecancellarius: Wladislaus de Opporow 1433... 536, 539.
de Polozyewo
vel Polozejewski Nico laus 1423, 1429... 346, 477.
Polska,
vide de Gałązki Małe.
Polyczsky
Ioannes 1435... 556.
Polytho
Petrus civis de Grodzisko 1442... 661.
Pomarzany
villa, ecclesia ibidem 672.
de Pomarzany
Iaroslaus 1414... 242.
Pomerania
156, 656.
- vitricus: Nicolaus Longus 1404... 46.
Pomezaniensis
episcopus: Ioannes 1404... 56.
- caconicus: Ioannes Rymmani 1404... 57.
Pomian
Iacussius cum uxore Catharina 1427... 450.
Ponathowo
(Poniatow) hereditas 416.
de Ponathowo
Pelca et Nicolaus fratres 1426... 416.
de Ponathowo
Nicolaus vexillifer Lancicien. 1437... 586.
Ponecz
(Poniec) civitas 36, 177, 277.
- plebanus: Ioannes 1410... 177.
- burgrabius: Petrus 1400, 1403... 6, 36.
- proconsul: Mathias 1400, 1403... 6, 36.
de Poniec
Petrus et Nicolaus Puczek clerici 1419... 277, 278.
- Nicolaus notarius abbatis Lubinen. 1424... 387.
Ponieczsky
Ioannes consul Poznan. 1442... 658.
pons,
pontalia 33, 382, 383-386.
Ponyathowo
villa 672.
Ponyeczsky
Simon consul Sremensis 1440... 639.
Popcowicze
(Popkowice) villa 141, 144, 148.
Popow
Hanczko proconsul civitatis Lobnow 1440... 636.
- villa, ecclesia ibidem 546, 551, 666, 671.
Popowa
lanka pratum 203.
de Popowo
Mathias Ioannis presbiter 1427... 552.
de Popowo
Ianussius 1417... 251.
- Petrus iuratus de Wągrowiec, presbiter 1429, 1437... 496, 584.
- Petrus gracialis presbiter in Wągrowiec 1439... 621.
Popowsky
Ianussius 1422, 1426... 323, 416.
Poppan
Han consul de Lobnaw 1437... 585.
poradlne
exactio 247, 333, 388, 503.
porancze,
gradus cum attinentiis, 444.
porcus,
exactio 6, 52, 62, 82, 293, 396, 415, 529, - porcus ad prandium tempore iudiciorum 52, - porci per molendinatorem nutriendi
82.
Poros
Martinus scabinus Srzemensis 1440... 640.
Posadowo
villa et scultetia 626, 627.
Posługowo
villa 427, 432, 519, 525.
de Possadowa
Mroczco 1425... 409.
possessio,
possessio realis et corporalis 18, 39, 99, 165.
postawniki,
candelae cereae 420.
posteri,
posteritas permultis locis.
postes
79.
Postholicze
(Podstolice) villa 508.
poswanthne
22.
Poswyanthne
villa 108, 109, 651, 664.
Poswantne
agri in Swiączyn 214.
de Poszarowo
Parisius 1418... 264.
Potarzyca
villa 595.
de Pothcocze
Andreas Sicacz iudex castri Calissien. 1444... 681.
spothszambiczin,
cum propugnaculis 492.
de Pothulycze
Nicolaus 1421... 318.
Potrkowsky
Pasco 1409... 151.
Poturzycki
Mathias civis Srzemensis 1425... 406.
Powidz
stagnum 36, 47.
de Powidz
Stanislaus clericus 1422... 336.
Powsch,
vide de Grodschisco.
Pozegowo
villa 491, 492, 670.
pozewne,
exactio 293.
Poznań
(Posnania) civitas 2, 9, 35, 41, 44, 62, 79, 81, 89, 91, 92, 95, 107, 109, 112, 113, 131, 132, 175, 182, 187, 191, 192, 196,
199, 205, 211, 213, 218, 228, 231, 251, 263, 279, 317, 328, 337, 338, 366, 380, 418, 419, 434, 435, 436, 453, 458, 464, 472,
485, 489, 491, 492, 494, 495, 498, 503, 510, 511, 539, 554, 557, 560, 576, 587, 635, 643, 649, 651, 656, 666, 669, 670, 671,
674, 676, 677, 678, 679, 690.
- dioecesis 26, 101, 112, 118, 119, 139, 141, 180, 245, 282, 290, 292, 329, 338, 347, 350, 378, 414, 512, 513, 514, 515, 588,
589, 641, 648, 685.
- districtus 35, 279, 321, 384, 437, 491, 492, 500, 576, 622, 673.
- castrum 136, 211, 228, 278, 337, 356, 505, 639.
- ecclesia cathedralis, capitulum ecclesiae cathedralis 8, 19, 20, 26, 27, 30, 43, 61, 78, 82, 83, 96, 100, 105, 108, 111,
119, 123, 131, 173, 175, 176, 187, 206, 212, 218, 223, 224, 228, 229, 253, 263, 279, 306, 313, 319, 334, 337, 338, 358, 367-369,
380-383, 385, 412, 434, 452, 473, 504, 560, 581, 639, 661, 662, 673, 686, 688, 689, - altaria in eccl. cathedr. 40, - vicarii
ecclesiae cathedr. 31, 453, - capella in ambitu eccl. cath. 173.
- ecclesiae: ecclesia ad s. Adalbertum 342, - capella ad s. Apolloniam 562, - ecclesia ad s. Bartholomaeum 426, - consistorium
586, - ecclesia ad Corpus Christi 228, 465, - curia episcopalis in summo 520, - ecclesia ad s. Ioannem 673, - domus s. Ioannis
Ierosolimitani 586, - capella ad s. Leonardum 559, 561, 563, 574, - ecclesia leprosorum extra civitatem 435, - capella leprosorum
ad s. Spiritum 305, - ecclesia parochialis ad s. Mariam Magdalenam 130, 229, 290, 385, 393, 399, 402, 417, 435, 551, 560,
585, 605, 652, 658, 659, 671, 681, 684, - ecclesia ad s. Martinum 381, 382, 385, 684, - monasterium ord. Praedicatorum 126,
182, 263, 450, - hospitale ad s. Spiritum 211, 229, 316, 355, - domus virginum pauperarum 658, 659.
Poznań
(Posnania) consules et scabini 85, 87, 310, 658, 682, 684, - mercatores 339, - circulus civitatis 85, 310, 319, - praetorium
648, 659, - platea aquatica 228, 263, - platea kozia 435, - platea sutorum 435, - platea Wratislaviensis 560, - porta Wratislaviensis
85, 263, 684, - platea Wroniecka 561, - platea Wroniecka 290, - valva magna 228, - piaski extra civitatem 435, - suburbium
civitatis 87, - kutteloff 684, - Tama kapitulna 601.
- episcopi:
Benedictus 1243... 670.
Ioannes 1288... 289.
Andreas 1301... 669.
Dobrogostius 10.
Nicolaus de Kryrow (s) 1400... 2.
Albertus de Lubnica 1400... 3.
Albertus Iastrzembecz 1401, 1412... 17, 19, 20, 27, 29, 30, 33, 39, 43, 56, 57, 61, 78, 82, 83, 86, 87, 91-96, 100, 103, 105,
108, 114, 119, 123, 129, 130, 134, 135, 136, 139, 141, 143, 144, 148, 149-153, 155, 159, 170, 174, 176, 177, 183, 187, 188,
204, 266.
Petrus 1413, 1414... 212, 214, 216.
Andreas 1418, 1426... 177, 195, 265, 272, 274, 281, 286, 290, 292, 293, 296, 297, 305, 308, 312, 313, 319, 322, 324, 328,
330, 333, 338, 343, 358, 360, 364, 367, 368, 370-372, 380, 385, 401, 402, 417, 433, 434, 435.
Stanislaus Czolek 1428, 1431... 465, 468, 469, 471, 472, 473, 474, 494, 512, 671.
Dobrogostius 1434... 545.
Ioannes 1434... 552, 658.
Stanislaus 1434, 1436... 553, 557, 559-562, 575, 579.
Andreas 1439, 1459... 196, 219, 264, 472, 473, 575, 601, 604, 605, 606, 615, 626, 632, 648, 649, 651, 652, 653, 658, 659,
661, 662, 664, 666, 669, 670, 672.
Poznań
(Posnania) administrator sede episcopali vacante: Nicolaus de Kyky 1426... 338.
Ioannes de Nyewesch 1438... 602.
- praepositi:
Vincentius 1400, 1403... 9, 18, 19, 41, 44.
Martinus Iastrabecz 1407... 108.
Pelka 1410, 1413... 175-177, 187, 211.
Albertus Iastrzambyecz decretor. doctor 1424, 1425... 366, 403.
Uriel 1436... 559.
Wyszota de Gorka 1436... 560-563, 574, 576, 662, 663, 670.
- decani:
Petrus de Kobilino 1400, 1422... 9, 41, 44, 62, 79, 106, 108, 112, 113, 206, 214, 241, 302, 307, 320, 343, 344.
Vincentius 1421... 313.
Mathias Dria 1421... 322.
Petrus de Kobilino 1423, 1426... 358, 359, 361, 367, 368, 384, 403, 425, 426, 432, 435.
Mathias Dria 1428... 473, 474.
Boguslaus 1434... 552.
Mathias Dria 1435, 1443... 557, 655, 662, 670.
Poznań (Posnania) vicedecanus:
Martinus 1419... 289.
- archidiaconi:
Albertus 1400, 1401... 8, 18, 19.
Nicolaus de Chlapow vel de Thopola 1404, 1411... 62, 79, 106, 107, 108, 130, 132, 159, 176, 177, 187.
Nicolaus de Glamboczek vel Glamboczsky vel de Kiki 1421, 1442... 322, 343, 418, 489, 557, 576, 639, 651, 662.
- scholasticus:
Nicolaus de Sumino 1420, 1428... 307, 313, 360, 362, 375, 403, 406, 435, 472, 473, 474.
- cantores:
Nicolaus 1403... 41, 44.
Petrus de Pniewy 1404... 66.
Pelca Wlostiborii 1405, 1420... 79, 106, 107, 130, 132, 159, 214, 219, 233, 307.
Nicolaus de Nyewyesch 1421... 322.
Ioannes 1421, 1428... 320, 334, 343, 360, 375, 403, 472, 473, 474.
Woyzlaus 1434... 552.
Nicolaus de Nyewyesch 1435, 1440... 557, 561, 605.
Petrus 1443... 670.
- custodes:
Simon 1400, 1413... 9, 41, 44, 62, 79, 187, 214.
Nicolaus de Schobotha 1421... 322.
Ioannes 1434... 552.
Nicolaus de Sobota 1442, 1444... 664, 670, 681.
- vicarii in spiritualibus:
Ioannes de Niepart 1403, 1408... 34, 119.
Phulco 1413... 211.
Michael Blyden 1414... 228.
Vincentius 1416... 261.
Bartholomaeus Rinconis 1422... 337.
Nicolaus de Kyky decretor. doctor 1423... 355, 358, 359, 360.
Ioannes de Drzewicza 1434... 551.
Iacobus de Grandi 1435, 1436... 557, 560, 562.
Nicolaus de Glambocecz 1440... 639.
Nicolaus Czothczani 1442 1443... 658, 670.
Iacobus de Vyganowo 1444... 681.
Poznań
(Posnania) officiales:
Ioannes praepositus ad s. Spiritum 1400, 1409... 9, 19, 41, 45, 79, 112, 126, 159.
Boguslaus 1407... 111.
Michael Bliden 1413, 1414... 205, 228.
Vincentius 1417... 259.
Boguslaus 1417, 1422... 263, 264, 289, 318, 329, 334, 343, 344.
Nicolaus Czyothczany 1421, 1423... 322, 361.
Mathias Cordebog 1424... 377, 389.
Nicolaus de Kyky 1425... 406.
Mathias Cordebog 1427, 1429... 451, 453, 456, 472, 484.
Ioannes de Drzewicza 1434... 550.
Nicolaus de Kyky 1435... 557.
Iacobus de Grandi 1435, 1437... 557, 560-563, 576, 584, 586.
Benedictus de Modla 1437... 581.
Nicolaus de Glambocecz 1440... 639.
Nicolaus Czothczani 1442, 1443... 658, 670.
Iacobus de Wyganowo 1443... 671.
- cancellarii:
Nicolaus Gorka vel de Gorka 1403, 1414... 44, 62, 79, 108, 112, 131-133, 159, 173, 176, 177, 187, 214, 215, 218, 219, 233,
241.
Nicolaus de Kurnik 1414... 242.
Nicolaus de Gorka 1417, 1422 ... 264, 289, 302, 307, 313, 320, 343, 403, 435, 472.
Ioannes 1423... 362.
Nicolaus de Gorka 1424... 389.
Vincentius Koth 1426... 412.
Nicolaus de Gorka 1426, 1433... 417, 432, 473, 485, 487, 488, 503, 533, 534.
Gabriel 1434... 552.
Nicolaus de Gorka 1435, 1438... 557, 559, 560, 561, 562, 574, 576, 581, 594, 596.
Slavnik 1443... 670.
Poznań
(Posnania) praepositi ad s. Spiritum
Ioannes 1400, 1409... 9, 19, 43, 44, 45, 62, 106, 107, 159.
Andreas 1434... 552.
- commendator ad s. Ioannem:
Bogussius 1409... 152.
- canonici ecclesiae cathedralis:
Abraham Abrahae 1407... 108.
Adam doctor 1426... 426.
Albertus vel Albricus archidiaconus Warschavien. 1405, 1408... 79, 106, 131, 132.
Albertus praepositus Gluschinensis 1400, 1410... 9, 19, 41, 44, 62, 79, 106, 112, 131, 132, 176, 177.
de Bandkowo Adam 1435, 1442... 557, 662.
Barth 1414... 233.
Barthco 1405, 1420... 79, 305.
Bartholomaeus Rynkonis 1403, 1422... 9, 19, 41, 44, 62, 106, 131, 132, 160, 176, 177, 187, 214, 228, 276, 307, 319, 324, 334,
337, 343, 360, 403.
Barthossius Bukoviensis 1421... 320.
Blida Mathias 1400, 1411... 9, 19, 44, 62, 79, 106, 112, 131, 132, 176, 177, 187.
Blida vel Bliden Michael decretorum doctor 1403, 1414... 41, 44, 62, 79, 106, 112, 119, 131, 132, 136, 141, 144, 159, 176,
177, 187, 205, 228, 266, 311.
Blizborius 1411, 1415... 187, 243.
Boguslaus 1407, 1428... 111, 263, 264, 289, 318, 334, 360, 403, 473.
Borco 1404, 1405... 62, 79.
Borislaus 1403... 41, 44.
de Brudzewo Miroslaus 1408... 131, 132.
de Brzezye Lutco 1421, 1443... 322, 670.
de Bythin Miroslaus vel Mirosco 1413, 1443... 215, 264, 320, 322, 334, 343, 360, 435, 582, 662, 670.
de Chlapowo Nicolaus 1407... 106.
- Mathias 1426... 436.
Conradus archidiaconus Srzemensis 1400, 1409... 9, 18, 19, 44, 79, 112, 130, 131, 132, 159.
Cordebog Mathias 1428... 472, 473.
Cosczol Thomas 1442, 1443,... 662, 670.
de Costrzino Albertus vel Albricus 1410, 1411... 176, 177, 187.
de Czarys Andreas 1420... 307.
de Czechel Ioannes vel Iasco Budconis 1403, 1428... 44, 176, 177, 307, 473.
de Czyechel Florianus 1404... 62.
de Czechowo Paulus 1407, 1422... 106, 112, 131, 132, 218, 320, 343.
Czlezewod Philippus 1439... 605.
Czothczani Nicolaus 1410, 1442... 176, 177, 187, 214, 312, 343, 360, 403, 514, 557, 576, 658, 662.
Derslaus archidiaconus Pczevensis 1400, 1401... 9, 18, 19.
Dobyeschewski Nicolaus 1421, 1443... 322, 670.
de Drzewicza Ioannes archidiaconus Warschavien. 1421, 1443... 322, 651, 670.
- Clemens 1421, 1442... 322, 605, 662.
Florianus 1414, 1435... 216, 403, 473, 557.
Furman Ioannes 1418, 1442... 265, 329, 557, 648, 662.
de Gecz Florianus 1404... 62.
de Gorka Nicolaus cancellarius Gneznen. 1407... 106.
de Grambewo Miroslaus vel Miroschco 1404, 1407... 62, 106.
de Grandy Iacobus 1421, 1443... 322, 576, 670.
de Grandi Przedwogius 1442... 662.
Grolok Iacobus 1401, 1405... 19, 41, 44, 62, 79.
Hector praepositus Gluschinen. 1420, 1436... 307, 313, 320, 334, 343, 403, 472, 473, 557, 561, 562, 563.
Hector 1442, 1443... 662, 670.
Hungarus Petrus 1428... 473.
Iacobus archidiaconus Pczevensis 1425, 1428... 403, 435, 473.
Iamenski Nicolaus 1400, 1403... 9, 19, 41, 44.
Ianussius 1403... 41.
de Iardanowo Stephanus 1443... 670.
Iasco 1408... 135.
- plebanus in Gosdowo 1408... 121.
- decanus Gneznen. 1421, 1435... 322, 557.
Ioannes officialis Poznanien. 1405, 1407... 79, 112.
- sacristanus 1426... 435.
- decanus Wladislavien. 1442... 662.
- decanus Gneznen. 1442, 1443... 662, 670.
- cantor Lancicien. 1442... 662.
- Budconis 1405, 1425... 76, 131, 132, 176, 177, 403.
- praepositus ad s. Spiritum 1400... 9, 19, 43, 44, 62, 106, 131, 132.
de Kaczkowo Simon 1410, 1422... 174, 307, 334, 343.
Kalis vel de Kalis Mathias 1400, 1408... 9, 19, 41, 44, 62, 106, 131, 132.
de Kankolewo vel Concolewo Iaroslaus 1421, 1444... 322, 557, 662, 670, 675.
de Kaznia Mathias 1401... 19.
de Kczewo Kelczo custos Lancic. 1406... 106.
de Kczina Mathias 1401, 103... 19, 41, 44.
de Koło Mathias 1440... 642.
Kyelcz custos Lancicien. 1411... 187.
de Kyky Nicolaus Philippi 1424, 1428... 307, 371, 473, 553.
de Klodawa Paulus 1426... 436.
de Kolo Mathias 1426, 1435... 436, 555.
de Komornyky Lodvicus 1408... 131, 132.
Cordebog Mathias 1426... 411.
de Coszczyol Thomas 1435... 557.
Koth de Dambno Vincentius 1422... 343.
Cozlowski Nicolaus s. theol. professor, mgr. 1425, 1426... 403, 411.
de Cracovia Florianus 1403... 41, 44.
Crakwicz Ioannes 1443... 670.
de Crziczsko Przibislaus 1411... 187.
de Qwiathcow Blisborius 1407... 108.
Lanthman Nicolaus 1407, 1443... 106, 112, 131, 133, 176, 187, 307, 322, 403, 557, 662, 651, 670.
Laskarii Andreas 1421, 1443... 322, 662, 670,
Lodvigus 1400, 1411... 9, 19, 41, 44, 79, 106, 176, 177, 187.
de Lubin Ioannes 1408... 136, 266.
Lucianus 1404... 62.
Luthco 1405... 557.
de Marcinkowo Vincentius 1400, 1411... 9, 44, 62, 106, 131, 132, 159, 176, 177, 187, 191.
Michael scholasticus Gneznensis 1407... 106.
- archidiaconus Pczevensis 1405... 79, 106, 130, 131, 132,.
Miroslaus Kelczonis 1403, 1405... 41, 44, 79, 108, 313, 372
de Moderzs Miroslaus 1408... 131, 132.
de Modla Benedictus 1437... 581.
de Modlna Albricus archidiaconus Warschavien. 1428... 473.
de Nesluch Nicolaus 1407... 108.
Nicolaus cancellarius 1407... 112.
- archidiaconus Gneznen. 1425... 103.
- decanus Wladislav. 1404... 62.
- Bronissii 1407, 1425... 108, 131, 132, 187, 307, 343, 403.
- Ianussii 1401... 19.
- Strzeschconis 1403, 1413... 44, 62, 79, 106, 187, 214.
de Nepart vel de Nyepart Ioannes 1400, 1414... 9, 19, 41, 44, 62, 79, 106, 119, 131, 132, 176, 177, 187, 205, 214, 217, 233.
de Nyewyesch decanus Wladislavien. 1421... 322.
de Nyewyerz Ioannes 1439... 605.
Nowiecz Petrus 1414, 1435... 233, 307, 360, 403, 426, 557.
de Obiezerze Nicolaus 1442, 1443... 662, 670.
de Odanchowo Blizborius 1414... 233.
Olbricus archidiaconus Warssovien. 1413... 214.
Paulus archidiaconus Srzemensis 1425, 1426... 403, 435.
- scholasticus Lubucensis 1400, 1401... 9, 19.
Petrus 1401, 1404... 15, 62.
- decanus Lubucen. 4403... 44, 112, 131, 132, 160, 187.
- cantor Gneznen. 1407... 106.
- scholasticus Gneznen.1422... 343.
Petrus Luciani 1403, 1413... 41, 44, 106, 112, 131, 132, 160, 176, 187, 214.
de Pnewa Pribislaus 1404, 1407... 62, 106.
de Pniewy vel Pnyewski Petrus 1439, 1442... 605, 662.
de Poklatki Florianus 1401, 1422... 19, 41, 44, 62, 79, 106, 112, 131, 132, 139, 176, 214, 305, 307, 334.
Prazmowski Nicolaus 1443... 670.
Przibislaus 1400... 9, 19, 41, 44, 79, 112, 131, 132, 176, 177.
Przusinowski Iacobus 1440 . . . 651.
Pyoro Stanislaus 1413... 214.
Raksycz v. Rakuicz Ioannes 1421, 1440... 322, 639.
Sandco archidiaconus Pczeviensis 1407, 1410... 108, 159, 176, 177.
de Sarnowo Andreas 1435, 1442... 557, 662.
Sbyluth 1421... 322.
de Schamotuli Slupco 1420, 1442... 307, 343, 360, 403, 662.
de Scholawo vel Scholowski Ioannes vel Ianussius 1400... 9, 19, 44, 62, 106, 108, 112, 131, 132, 187, 214, 307, 320, 360,
403, 435.
de Scholowo Albertus 1405... 79.
Simon 1420... 305.
Slavnyk archidiaconus Unieiovien. 1421... 322.
Slawnik 1442, 1443... 662, 670.
Slupco Hector 1421, 1422... 322, 334.
de Srzem vel Srzemski Nicolaus 1431, 1435... 514, 557.
Strzesco magister 1413, 1435... 214, 307, 343, 403, 435, 557.
de Suszow Borislaus 1407... 108.
de Schlachcino Albertus 1407, 1409... 106, 131, 133, 159.
- Paulus scholasticus Lubucen. 1403... 44.
de Szarnowo Vladislaus 1443... 670.
Srzemski Nicolaus 1442... 662.
de Schobotha Nicolaus 1440... 649.
Thomco Rinconis 1414... 233.
de Tharnowo Mathias 1435... 557.
Twardowski Ioannes 1421, 1443... 322, 646, 662, 670.
de Urbanowo Sbiluth 1442, 1443... 662, 670.
Wendeler Petrus decanus Lubucen. 1407... 106.
Vincentius mgr. decanus Gneznen. 1405, 1435... 79, 112, 214, 243, 403, 557.
Wiskotha Ioannes 1442... 662.
Vith Petrus 1428... 472.
de Wronczino Mathias 1428... 473.
de Wscholowo Ianussius 1428... 473.
de Wygonowo Iacobus archidiaconus Pczewien. 1420, 1422... 307, 322, 334.
- Iacobus 1442, 1444... 662, 670, 681.
de Zelowo Ianussius 1426... 439.
Poznań
(Posnania) procurator capituli:
Ioannes de Nepart 1413... 205.
- notarius capituli: Nicolaus de Gwasdouo 1400, 1403... 9, 42.
- plebanus: Nicolaus de Dobyeschewo 1414... 218.
- rector scholarum: Ioannes 1408 ... 126.
- palatini:
Thomislaus 1285... 511.
Dobeslaus 1288... 511.
Iaroslaus 1343... 441.
Sandivogius Swidwa 1400, 1408... 2, 4, 29, 71, 123, 127, 129.
Sandivogius de Ostrorog vel Ostroroszsky 1408, 1440... 139, 149, 153, 155, 182-186, 189, 190, 191, 192, 196, 197, 198, 201,
206, 211, 212, 215, 216, 217, 231, 265, 274, 275, 279, 284, 285, 303, 306, 308, 314, 317, 321, 331, 333, 336, 343, 345, 361,
364, 365, 380, 381, 385, 387, 397, 400, 401, 407, 408, 417, 419, 421, 433, 436, 441, 465, 488, 494, 495, 511, 538, 539, 541,
566, 582, 620, 622, 627.
Lucas de Gorka 1444... 689.
Poznań
(Posnania) castellani:
Pericus (?) comes 1285. .. 511.
Andreas 1343... 441.
Dobrogost de Schamotuli 1406... 95.
Moscicius 1406, 1419... 91, 277.
Thomas de Pakosth 1420... 309.
Moscicius de Stanschewo 1421, 1424... 231, 346, 380, 384, 389.
Thomas de Pakoscz 1426, 1428... 433, 436, 448, 450, 452, 456, 459, 465, 628.
Martinus de Slawsko 1428, 1430... 471, 477, 488, 498, 500.
Lucas de Gorka 1430... 504.
Dobrogostius de Schamotuli 1436, 1444... 577, 604, 620, 633, 662, 679.
- subcamerarii:
Pasco Gogolewsky vel de Rozdrazewo 1406, 1418... 93, 96, 127, 198, 216, 218, 261, 274.
Martinus de Slawsko 1420... 304.
Petrus Cordebog de Trzebawie 1426, 1435... 424, 433, 455, 466, 494, 501, 504, 526, 556.
Raphael de Goluchowo 1449... 620.
Stanislaus de Ostrorog 1438... 604.
Ioannes Czarnkowsky 1440... 633.
- iudices:
Gnevomirus 1285... 511.
Nicolaus 1343... 441.
Ioannes 1400... 2.
Nicolaus de Czarnkow 1403... 33, 92, 93, 123, 127, 129, 134, 149, 191, 196, 197, 198, 211, 213, 218, 231.
Nicolaus de Bloczeszewo vel de Brodnicza 1416, 1418... 253, 261, 270, 274.
Pasco de Rozdrazewo 1422... 330.
Pasco de Gogolewo 1422, 1425... 331, 346, 356, 387, 401.
Nicolaus Sapyensky 1427... 448, 450.
Abraham de Dzbanschin 1438. 1439... 602, 620, 622.
Petrus Scora de Gay 1443... 673.
Poznań
(Posnania) subiudices:
Iacussius Iaka 1400... 2.
Stanislaus de Szurkow 1400, 1403... 7, 36.
Mroczko de Kleszczewo 1405, 1423... 69, 71, 93, 123, 135, 149, 191, 199, 211, 218, 253, 254, 346, 356.
Stanislaus de Szurkowo 1424, 1427... 387, 388, 401, 450.
Petrus 1436... 577.
- vexilliferi:
Sandivogius de Ostrorog 1403... 31, 35.
Iaroslaus de Gywno 1406, 1413... 99, 123, 127, 142, 186, 213.
Dyterich de Birnbom 1415... 245.
Theodricus de Myedzichod 1424... 387.
Bienek de Bandlewo 1438, 1444... 601, 615, 620, 687, 689.
- dapiferi:
Nicolaus de Lubyatowo 1411, 1412... 190, 201.
Przedslaus vel Przibislaus Grizinsky de Brenno 1419, 1423 ... 286, 331, 356.
Petrus Cordebog de Trzebawie 1424, 1426... 365, 419.
- subdapiferi:
Pasco de Gogolewo 1401... 19.
Martinus de Slawsco 1409... 163.
Petrus Cordebog de Trzebaw 1421... 321.
Rachwael de Obichow 1426... 433.
- gladifer: Ioannes 1438, 1444... 602, 683.
- pincerna: Ianussius 1285... 511.
Petrus de Obrziczsko 1444... 687, 689.
Poznań
(Posnania) subpincernae:
Nicolaus 1400... 2.
Bodzantha de Chlapowo 1402... 26.
Vincentius de Syrakowo 1413... 213.
Lucas de Gorka 1438... 602.
- venator:
Ianussius Iarognewsky 1408... 134, 149.
- subagazo: Albertus 1406... 99.
- burgrabii:
Nasilo 1412... 198.
Vigandus 1416... 253.
Nicolaus de Golambowo 1418... 264.
Derslaus de Orzeschcowo 1423... 356.
Ioannes Czeradsky 1426... 419, 450.
Nicolaus de Sadowie 1436... 580.
- notarius terrestris:
Albertus Policki 1430... 504.
- cancellarius:
Nicolaus de Gorka 1426... 444.
- advocati:
Falkerus Stowbin 1413... 211.
Andreas pellifex 1420, 1421... 310, 319, 402.
Nicolaus Lindenar 1424... 393.
Nicolaus Radost 1427... 457.
Gaspar Lanthman 1442, 1444... 658, 684.
- protoconsules:
Lucas 1413... 211.
Geldner Petrus 1417... 262.
Stanislaus Borzkowski 1417... 402.
Nicolaus Paluka 1421, 1422... 318, 337.
Iurge Markel 1422... 344.
Lucas institor 1424, 1425... 393, 399.
Albertus Gierlyn 1422... 658.
Nicolaus Zaleszky 1443, 1444... 674, 682, 684.
- consules et scabini 211, 262, 393, 402.
de Poznania
Albertus notarius publ. 1426... 412.
de Poznania
Ioannes Ianik altarista ecclesiae cath. Poznan. 1434... 550.
- Ioannes Christophori 1434... 551.
- Iacobus Przethslai notarius publicus 1442... 659.
Pradel
Guntherus 1401... 23.
- Theodricus heres in Curanowo 1404... 64.
praeangariae
293.
praebendae
41, 82, 106, 120, 121, 165, 226, 227, 280, 472, 473, 600.
praecentor
435, 556, 594, 642.
praedicator
229, 281, - praedicator Polonus et Germanus 361.
praedium
19, 87, 115, 662.
praedones
476.
praegravationes
incolarum 92.
praelati
39, 40, 64, 65, 85, 91, 99, 111, 332, 399 et permultis locis.
praepositura
196, 197, 259, 407.
praescriptio
496.
praesentatio
25, 70, 165, 280.
praetorium
195, 204, 446.
de Praga
Mauritius mgr. s. theol. professor 1419... 292.
prandia
5, 8, 52, 132, 376, - prandium tempore iudiciorum 52.
Prandota
iudex Lancicien. 1419, 1420... 277, 295
de Prandzewo
Iaschco 1404.. 49, 58.
Prandzewo,
vide Prądzew.
pranty,
virgae 471.
Praszmowsky
Iacobus rector ecclesiae in Sobycowo 1419, serviens capituli cath. Poznan. 1421, vicarius perpetuus eccl. Poznan. 1422, 1426...
290, 292, 322, 329, 434.
prata
61, 90, 104, 117.
de Prato
Stephanus clericus 1404... 61.
- Geminianus, decretor. doctor, praepositus Pisturiensis, capellanus aplicus 1439... 606.
Prawda
subiudex terr. Gostinen. 1427... 75.
Prawda
proclamatio 469.
de Prawkowicze
Petrus Donyn curiensis aulae regalis 1414... 219.
prawo wissze,
ius supremum 94.
Prazmowski
Nicolaus archidiaconus Srzemen. 1443... 670.
Prądno
villa 191.
Prądzew
(Prandzewo) villa 49, 50, 58.
Predborius
1415... 245.
Preclaus
praepositus de Slesin 1414... 231.
- palatinus Poloniae 1257... 510.
Predwogius
praepositus Gneznensis 1433, 1434... 534, 548.
- custos Gneznen. 1429... 487.
- ministerialis (Calissien.) 1429... 483.
Premisl
dux Poloniae 1247, 1257... 90, 91, 383, 391, 433, 509, 510.
Premisl II
dux Poloniae 1287, 1292... 510, 511, 678.
Prenestensis
clericus: Angelus Nicolai 1405... 72.
Prenestinus
episcopus: Antonius 1408... 125.
Pressag
villa 182.
Preuzse
Bartholomaeus (monachus Velenensis) 1411... 182.
Pribislaus
canonicus Poznan. 1401, 1410... 19, 176, 177.
- praepositus ad s. Ioannem ante Gneznam 1405... 67.
primas
76.
principes
tam spirituales quam saeculares 469.
proboscz,
cumulus maior granicialis 207.
proceres
regni 65.
Prochenna
villa 298.
Prochi
(Prochy) villa 434.
de Prochi
Stephanus 1426... 434.
proconsulis
et consulum electio 405, - proconsulis iurisdictio 686.
procuratores
1, 4,16, 45, 52, 91, 132, 166, 226, 243, 282, 340, 347, 362, 440, 448, 530, 545, 549, 689, - procuratores Maioris Poloniae
55.
progy,
liminaria 445.
Prompnitzinn
Anna 1437, 1440... 585, 636.
pronuntiandi
facultas 502.
propinquitas,
propinquiores 24, 98, 209, 262, 448.
proponere
iudicialiter 127.
propositiones
partium 128, 209.
proprietatis
titulus 68.
propugnacula
444, 445, 492.
na prosta pomowa,
super simplicem allocutionem 231.
protectio
regia 92.
de Prothkouicze
Iacussius 1411. .. 183.
proximi,
proximitas 54, 133, 422, 486, 493, 625.
Prusce
villa, ecclesia ibidem 318.
de Prusce
Iacobus castellanus Rogosnensis cum filiis Mathia et Wierzbanta 1421... 318.
- Petrus, Simon Iaszczold, Ioannes filius Alberti 1426... 442.
Pruschim
602.
Prusinowo
(Prussynowo) villa 39, 42.
Prusinowice
villa 50, 58, 59.
Prusinowski
Ioannes plebanus in Solicowo 1422... 330.
Prussia
11, 200, 201, 438, 577, 578.
- magister generalis ordinis b. Mariae: Conradus de Iungingen 1404... 59.
- supremus trappiarus:
Burkhardus de Wobeke 1404... 56.
- Cruciferi 234, 438.
Prussienses
marcae 27.
de Prusin
Dobrogost 1415... 245.
de Pruszycze
Iacobus castellanus Rogosnensis 1411... 182.
de Prussyme
Dobrogostius 1421... 321.
Prussy
stagnum in villa Drzonek 30.
de Prusy
Iacobus 1422... 337.
de Pruszin
Dobrogostius Colynsky 1425... 409.
Prussynowo
villa 101.
przansla,
quartae sepi 185.
Przebroda
villa 672.
Przechna
monacha monasterii Gneznen. ad s. Claram 1424... 391.
Przecora
Iacobus castellanus Czechovien. 1438... 604.
Przeczslaus
plebanus de Pysdry 1407... 103.
- plebanus de Rogoźno 1421... 318.
Przedabogowa
civis Calissien. 1420... 310.
de Przedborz
Stanislaus Michaelis notarius publ. 1402... 26.
- Mathias 1439... 609.
- advocatus: Marzian 609.
Przedwogius
cantor Wladislaviensis 1414... 241.
- canonicus Gneznen. 1413... 207.
- ministerialis 1432... 528, 545.
- plebanus 1436... 575.
de Przedzino
Sulco 1421... 322.
Przegrzeb
villa 185.
Przemęt
ecclesia ad s. Andream et monasterium ibidem 258, 323, 606, 658.
abbas: Venceslaus 1439... 606.
- proconsul: Ioannes Borack 1422... 323.
- castellanus: Raphael de Lessno 1436... 578.
de Przemyśl
episcopus: Ioannes 311.
- succamerarius:
Senko de Sennow 1438... 604.
przenicza
545.
przepuscic,
stagnum resolvere 478, - przepuszczą, permittant 276.
Przerana
vila 456.
Przerost
villa 409.
Przerowa
villa 451.
- rivulus 475.
de Przesseka
Przibislaus 1405... 72.
Przetczicze
villa 443.
przewloczicz,
transtrahere 410.
Przewłoka
villa 343.
przewod,
exactio 293.
przewoznik
205.
Przibislaus
canonicus Poznanien. 1400, 1408... 9, 19, 41, 44, 79, 112, 131.
- capitaneus Rawensis 1400... 1.
Prziborowski
Ianussius 1422... 327.
de Przyborowo
Bassykon 1425 ... 397.
Przicuti
villa 144.
Przigodricze
villa 101.
przisad vszalmiszmy 285.
przistąpicz,
accedere 388.
Przosna
Ian 1412... 204.
- Philippus familiaris cancellarii Nicolai Gorka 1417... 264.
Przusinowsky
Iacobus archidiaconus Srzemen. 1440... 651.
Przybak
subdapifer Calissien. 1405... 81.
Przigodzicze
(Przygodzice) villa 41, 42.
Przyczyna
villa 153, 154, 325, 326.
Przysieka
villa 318.
Przystanowice
(Przystanki) villa 214.
de Przysucha
Raphael 1417... 261.
Psarskie
villa 187.
Psary
villa 499.
de Psari
Sandivogins Roszusth 1426... 413, 506.
psarske,
exactio 293.
Pschuth
Ioannes vicarius perpetuus Gneznen. 1440... 644.
Pszczewiensis
clavis 471.
Puchala
Iacobus senior pellificum Calissien. 1434... 555, 611.
Puczek
Stephanus 1404... 50.
- vide de Tarnowo.
pulli
6, 53, 73, 132, 247, 252, 312, 389, 415.
Pulthowsko
Mathias mgr. procurator causar. consistorii Poznan. 1443... 671.
puniendi
facultas 114, 272, 297, 299, 467, 502, 687, 689.
Pusch
Hannes scultetus de Grodzisko 1417... 258.
Puzil
Nicolaus vicarius Poznanien. 1413... 206.
Pyanthek
(Piątek) oppidum 453, 530, 531, 532.
de Pyascowo
Zacharias 1419, 1434... 280, 543.
de Pyasky
Stephanus 1438... 593.
Pyassek
Albertus magister carnificum Srzemen. 1440... 640.
Pyecary
villa 475.
Pyecz
Petrus civis Calissien. 1436... 558.
- Petronella alias Pyechna, uxor Petri Pyecz 1436... 558.
Pyeczewo
(Pieczew) hereditas 188.
Pyeczouiska
hereditas 77.
Pyeczowska
(Pieczyska iłowskie).
de Pyerszkowicze
Petrus, Boguslaus Bolesta, Ioannes et Ioannes 1414... 232.
de Pyeskowa skala
Petrus succamerar. Cracovien. capitaneus Siradiensis 1429, platinus Cracov. 1436... 496, 503, 581.
Pyeszkowsky
Ioannes 1433... 531.
Pyfko
Nicolaus claviger Lubinensis 1408... 118.
de Pyglowo
Voytco 1424... 365.
Pylszno
(Pilzno) civitas 15.
Pynnov
lacus 13.
Pyoro
Stanislaus canonicus Poznan. 1413... 214.
Pyotrkow
civitas 110, 111, 414, 604.
de Pyotrowo
Swanthoslaus 1427... 76.
- Andreas 1429... 498.
Pyotrcowsky
Paszco 1408... 134.
Pyothrowsky
Albertus 1442... 660.
Pyrzchala
Nicolaus plebanus Inowladislav. 1440... 637.
de Pysary
Zegotha vexillifer Cracovien. 1403... 31.
Pyska
Ioannes scabinus de Noscowo 1416... 247.
Pyszarzik
Ioannes civis Sandomirien. 1402... 26.
Pywonsky
Nicolaus 1411, 1412... 185, 204.
Pyzdry
castrum, civitas, districtus 27, 29, 52, 53, 82, 94, 178, 265, 407, 432, 483, 507, 517, 528, 545, 576, 579, 580, 606, 659,
- molendinum sub castro 94, - ecclesia parochialis ad s. Mariam 265, - plebanus: Przeczslaus 1407... 103.
Pyzdrensis
mensura 73.
de Pysdri
Stroschin Wiskotha 1427... 453.
Q.
quaestio:
quaestionis materia 207, - quaestio hereditaria 65, 157.
quarta
seu canonica pars sepulturae 72.
quartenses
minores 133.
Quatko
Kusz civis Costanen. 1436... 569.
de Quilcza
Thomas 1435... 554.
de Quilino
Hanca uxor Swyanszconis 1419... 277.
quisculae
5, 132.
quitatio
15, 60, 425, 462.
de Qwiathcow
Blisborius canonicus Gneznen. Poznan. et Calissien. 1407, 1408... 108, 136, 137, 140, 143.
- Ioannes castellanus Landen. 1419... 286.
- Ioannes iudex Calissiensis 1423, 1427... 345, 441, 448-450, 457.
R.
Rabaczynski
Hanczel 1443... 666.
Rabasth
villa 580.
Rachocina
gac molendinum 396.
Raczansz
(Raciąż) castrum 56, 60.
de Raczansz
Nicolaus advocatus causarum consistorii Poznan. 1424 mgr. plebanus in Conarzewo 1429... 378, 485.
Raczek
procurator in Pyantek 1443... 530.
de Raczino
Mathias Strus 1425... 411.
Raczkowski
Ioannes de Wielki Marcinkow 1404... 66.
Raczkowski
Nicolaus 1430... 498.
Raderberg
Hanco consul Poznanien. 1413... 211.
radix
nova 500, 501, 546.
Radlow
(Radłowo) villa 404, 405.
Radlyno
villa 616, 618.
Radłów
villa 73, 95.
Radom
terra, districtus 272.
- capitaneus:
Hiricza de Rogow 1442... 663.
- castellanus:
Nicolaus de Oscholin 1438... 604.
Radomicko
villa, ecclesia parochialis ibidem 43, 44, - rector ecclesiae: Nicolaus 1403... 43.
de Radomicko
Nicolaus 1403... 43.
de Radomino
Iwo Marsalek terrigena Dobrinen. 1407... 127.
Radomske
civitas 46.
Radość
vide Radost.
Radoschicze
(Radoszyce) 164, 663.
Radost
Nicolaus consul Calissiensis 1406, advocatus Poznanien. 1427, proconsul Calissien. 1428, consul Calissien. 1435, 1436... 309,
457, 497, 555, 567, 573, 612, 629.
de Radostow
Stephanus 1427... 456.
Radovacz
flumen 640.
Radrzino
villa 287, 288.
Radslai
Gregorius senior institorum Calissien. 1434, sartor Calissiensis 1435... 555, 611.
de Radsschin
Wirzbyeta Strusz subiudex terr. Wielunen. 1419... 291.
- Sbislaus 1419... 291.
Radzicha
Ioannes 1426, 1428... 428, 520.
Radzicza
Ioannes canonicus Gneznen. 1428... 524.
Radziejów
377.
de Radzim
castellanus:
Iarotha de Wilkowo vel de Wilkowya 1400, 1422... 2, 64, 89, 93, 216, 258, 331.
Radzyeyewiensis
districtus 303.
Raksycz
Ioannes canonicus Poznan. 1421, 1440... 322, 639.
de Ralewo
Michael 1428... 460, 629.
de Rambino
Nicolaus 1416... 253.
Ramszo
Nicolaus de Szmigiel 1443... 666.
Ranczansz,
vide Raczansz.
de Ranczky
Martinus 609.
Rapczinsky
Clemens scabinus Gostinensis 1418... 271.
raptores
bonorum ecclesiasticorum 187.
Raschkowo
villa 101.
rastrare
pratum 52.
Raszków
(Raschkowo) villa 41, 42, 101.
de Rathagin
Burgardus comes 1285... 511.
Rataje
villa 39, 42, 87, 101, 500, 501.
de Rathibor
Ioannes vicarius (Calissien.) 1427... 447.
rationem
facere, exhibere 420, 427, 486.
Rawa
terra et civitas 2, 76.
- capitanei:
Przibislaus Szczeczina 1400... 1, 2.
Derslaus Copacz 1427... 76.
- iudices:
Petrus 1400... 1.
Warsch 1427... 76.
- subiudex: Ioannes 1400... 1.
- vexillifer: Nicolaus 1427... 76.
- pincerna: Prandotha de Pobedna 1400... 2.
- subpincerna: Thomco de Walevicze 1405... 78.
- subdapifer: Ioannes Iacussii de Zwydno 1402... 26.
- cancellarius: Czamborius de Gilowo 1424... 391.
- fluvius 1.
Ravole
Ioannes consul Costanensis 1412... 204.
Raysko,
ecclesia ibidem 672.
Rąbin
villa 129, 130.
Rączek
de Piaski 1444... 684.
de Rchow
Ioannes vexillifer Dobrinen. 1424... 379.
de Rchowo
Ioannes Kosisco vexillifer Dobrinen. 1418... 270.
Rczelino
villa 253.
de Rczelino
Vincentius cum uxore Anna et filiastro Nicolao 1414... 217, 218.
de Rczeszewo
Stanislaus Alberti notar. publ. 1419... 283.
reaggeratio
aquarum 78.
de Reate
C. 1436... 565.
rector
ecclesiae permultis locis.
rector
scholae 419, 486. 651.
reczyce,
retia manualia 674.
de Redecz
Reuoszela 1405... 67.
- Kelczo 1438... 594, 596.
redemtio
terrae Dobrinensis 65.
reemptio,
wydercoff 69, 70, 112, 310, 318, 319, 418, 419, 477, 481, 484, 486, 497, 548, 549, 567, 630, 660, 674, 681.
refectiones
39, 40, 101, 106, 107.
regis
adventus 24.
registra
regalia 120, - registra ecclesiae 120, - registrum terrestre 479.
regula
s. Augustini 600.
Rei,
vide de Sumsko.
reintegratio
16.
Reithehanczel
Ioannes scabinus Wschovensis 1412... 195.
Rems
Ioannes civis Calissien. 1405... 69.
- Ioannes consul Calissien.1435... 555.
- Ioannes sartor Calissien. 1435... 555.
- Andreas plebanus in Gywno 1440... 640.
Renis
Ioannes consul Calissien. 1409, 1428, protoconsul Calissien. 1427... 160, 567, 612.
Repti
Henricus canonicus Gneznen. 1406... 88.
res
iudicata 115, 125, 131, 194, 467.
res
mercantiarum.
residentia
personalis 101, 132, 176, 302, 358, 368, 481, 561, 562.
resignationum,
wsdawyn 322.
responsio
partium 128, 209, - responsalis 282.
restitutio
16.
rete:
czabrodna 5, 62, - wanczerze et bambenky 132, - retia magna et parva et wirzchi 76, 77, - retia manualia 674.
de Retirz
Michael Llunak 1434... 543.
Reuoszela
de Redecz 1405... 67.
Rey
Stanislaus capitaneus Nove Civitatis 1442... 661.
Reychpeter
Petrus scabinus Gostinensis 1418, 1419... 271, 281.
Reynconis
Bartholomaeus 1423, 1424... 360, 362, 375.
Reynwins
Bartco canonicus Poznanien. 1421... 319.
ribnik,
piscina 605.
Richolfus
supprior monasterii Landensis 1404... 48.
Ridzin
villa, ecclesia ibidem 219, 434.
Ridzini
(Rydzyn) civitas 166.
de Ridzin
Ioannes 1409... 166.
Rilo
Nicolaus consul Gostinensis 1418... 271.
Rinconis
Bartholomaeus canonicus Poznan. 1401, 1426... 19, 131, 132, 159, 187, 214, 219, 334, 337, 350, 356, 403, 411.
- Thomco canonicus Pozn.1414... 233.
Rinczka
scultetus de Myslcowicze 1406... 97, 98.
Rinda
Adam civis de Kościan 1409... 160, 161.
Risco
civis Poznanien. 1416... 253.
de Ritwiany
Martinus palatinus Lancicien. 1425... 400.
rivulus,
strumyen 269.
Robak
Stanislaus viceadvocatus Krzywinensis 1436... 570.
Robczisko
(Robczysko) villa 174, 176, 631.
de Rocossowo
Derslaus 1425... 409.
Rod
Ioannes vicarius perpetuus Gneznensis 1440... 644.
Rodeberg
Hanco consul Poznan. 1442... 658.
Rodzina
Nicolaus prior monasterii Lubinensis 1408... 118.
Rogalya
proclamatio 469.
de Rogalino
Bernhardus 1427, 1443... 453, 672.
Rogaszycze
villa 616, 618.
de Rogaschicze
Nicolaus 1432... 567.
- Ioannes 1444... 681.
de Rogetteln
Ioannes canonicus Warmien. 1404... 57.
de Rogossno
Iacobus succamerar. Siradien. 1413... 207.
Rogossowo
villa 512, 513.
de Rogoszno
Mathias vicarius eccl. colleg. Calissien. ad s. Mariam 1436... 559.
- Stanislaus 1443... 674.
de Rogow
Hincza 1404, capitaneus Radomien. 1442... 50, 663.
de Rogowo
Petrassius et Michael filius eius 1422... 327.
Rogozinecz
(Rogoziniec) villa 406, 407, 516.
Rogoźno
civitas 39, 42, 101, 318, 682.
- castellani:
Iacobus de Pruszycze 1411, 1421... 182, 318.
Ioannes Oganka de Vlanowo 1434, 1442... 543, 583, 660.
Rokitnica
villa 552.
de Rokitnicza
Mroczco 1444... 681.
Rokossowo
villa 177.
Roma
12, 60.
Romanus
Albertus advocatus Gneznen. 1423... 363.
Romino wielkie i małe
villae 653.
Romung
Nicolaus (monachus Velenensis) 1411... 182.
Ronamander
Andreas consul. Srzedensis 1443... 664.
Ronczki
Michael commendator ad s. Ioannem Posnaniae 1443... 673.
Roniejewice
villa 103.
Ronis
Ioannes senior consulum Calissien. 1434... 611.
- Ianussius proconsul Calissiensis 1427... 457.
- Ioannes senior institorum Calissien. 1434... 611.
Rorman
Iaroslaus civis de Cosczan 1406... 93.
- vide Borman.
de Rosate
Ambrosius Ioannis de Zachonis notar. public. 1414... 239.
de Roschcowo
Martinus 1407... 103.
de Roscowo
Bartholomaeus gladifer Lancicien. 1437... 586.
Rosdrasewo
villa 387.
de Rosdrazewo
Pasco subcamerarius Poznan. 1414... 218.
de Rosenberg
Wilhelmus quondam commendator de Strasberg 1410... 172.
Rosman,
vide de Naramowice.
Rososzyca
villa 594.
de Rososzyca
Iasko Iaczkowicz, Nicolaus et Fal Grądcy fratres 1424... 378.
- Swiema cum filiis: Nicolao, Martino, Swiema 1438... 594.
Rospierski
Ioannes 1419... 279.
Rosprza,
ecclesia ibidem 623.
de Rosprza
castellani:
Setegius 1352... 646.
Ioannes de Krethcow 1424... 377.
Sbigneus 1428... 469.
Przedborius de Coneczpole 1438... 604.
Rossoschicze
(Rososzyce) villa 566, 568, 642.
de Rossoschicza
Ierardus 1426... 413.
- Iarandus 1429... 475.
- Petrus 1428... 471.
de Rossoschicza
Swema 1428, 1432... 471, 566.
Rossusth,
vide de Zlothniki minori.
Rostwari
de Winiary 1444... 682.
de Rostworow
Derslaus 1425... 401.
Rosusch,
Rosust, vide de Arnoltowo vel de Iarnoltowo.
de Roswarowo
Derslaus 1438, 1442... 595, 664.
Roszkow
villa 174.
Roszust,
vide de Szolthniki.
- vide de Psari.
rota
molendini 18, 21.
Rothki,
vide Rudki.
de Rothoschowo
Derslaus 1424... 365, 366.
rotifex
480.
row,
fossatum 478.
Rowj
villa 301.
Rozdraszewo
(Rozdrazewo) villa, ecclesia ibidem 330.
de Rozdrazewo
Pasco iudex Poznan. 1422... 330.
Rozdzalowo
(Rozdziałowo) villa 231, 232, 498.
de Rozgon
Simon episcopus Agriensis 1444... 678.
de Roznowo
Nicolaus 1407... 112.
Rozprza,
vide Rosprza.
de Roztworowo
Derslaus 1419... 289.
Rozust,
vide de Psary.
Rpischeuo
villa 101.
Rpiszewo,
vide Orpiszewo.
rubus,
bdzeniecz, lascowy kerz 5, 79.
Ruchanzinagaz
molendinum 511.
Ruchocina gac
agger 478.
de Ruchoczyno
vel Ruchoczsky Iaroslaus 1434, 1436... 554, 572.
ruda,
erugo 276.
Ruda
villa, ecclesia collegiata ibidem 286-288, 300, 302.
de Ruda
Stanczik et Andreas 1419... 291.
- Andreas subiudex Wielunen. 1444... 675.
Rudcki
Nicolaus notarius terrestris 1440... 650.
Rudki
(Rothki Boyanowo) villa 18, 19.
- silva 546.
Rudnycze
villa 131.
Rudoltowo
(Rdułtów) villa 188, 189.
Rudsky
Ioannes 1419... 284.
de Rudzicza
Ioannes canonicus Gneznen. 1423, 1443... 347, 353, 422, 459, 481, 483, 487, 534, 547, 548, 570, 641, 654, 655, 667, 668.
de Rudzycza
Ioannes canonicus Cracovien. tenutarius castri Oppatow 1416... 246.
- Cristinus 1416... 247.
de Ruffa
ecclesia Olbracht Krakwycz 1411... 192.
Rulant
Andreas consul de Krosno 1401... 13, 14.
Runga,
vide de Sypnyewo.
Runino
(Rumin) villa 289.
Ruprecht
Ioannes civis Slupcensis 1404... 48.
- Nicolaus molendinator de Wierzbno 1404... 47.
de Ruscza
Troyan 1424... 392.
Rusko
villa 292, 293, 616, 618.
Rusowo
(Russów) villa 398.
de Russcza
Ioannes Srzenyawa 1425... 411.
Russia
248, - capitaneus: Vincentius Schamotulski 1439... 622.
- subcamerarius: Dobco 1431... 511. Nicolaus Borek de Trczenyecz 1441... 657.
rustici
permultis locis.
Russzyn
Nicolaus vicarius canonicalis Poznaniensis 1408... 121.
de Ruszynowo
Henricus 1423... 357.
de Ruthky
Michael 1429... 489.
Ruthsky
Nicolaus 1423... 346.
rybnik,
piscina 575, 640.
Rybno
villa 105, 106.
Rychwala
(Rychwał) oppidum 446, 447.
Rydzyna
villa 243.
de Rydzyna
Ioannes 1405... 80.
de Rydzyna
Stephanus filius Ioannis 1405... 80.
- Stephanus 1420... 309.
de Rydzino
Ioannes Czirnynski 1410... 174.
Rylo
Nicolaus consul Gostinen. 1419... 281.
Rymmani
Ioannes decretor. doctor, canonicus Pomezan. 1404... 57.
Rynarzewo
villa 65.
de Rynarzewo
Iacussius 1406, 1428... 99, 265, 461.
Rynkonis
Bartholomeus canonicus Poznan. 1404, 1420... 44, 62, 106, 108, 307, 313.
Ryp
Andreas 1403... 28.
Ryszko
Ioannes consul Poznan. 1417... 262.
de Rythwani
Martinus palatinus 1427... 76.
rzeka graniczna,
fluvius granicialis 531.
rzepne,
avena 499.
de Rzepyschewo
Wlodco 1429... 475.
Rzessotharzow
(Rzeszotarzow) villa et scultetia 496.
de Rzeuicza
Suczka 1432... 528.
- Albertus Suczka 1429... 483.
rzewothnyk,
tertiarius farinae 21.
Rzgowo
(Rzgów), ecclesia ibidem 203, 591, - plebanus: Petrus 1413... 209.
de Rzgowo
Andreas, Cristinus et Nicolaus 1412... 203.
Rzymski
vide Odrzygost.
S.
Sabaszewo
villa 204, 205.
Sabno
(Żabno) villa 491.
sabrodnya,
rete 387.
sacci,
wanczerze 5.
sacramenta ecclesiastica
43, 58, 121, 156.
Saczekow
villa 606.
Saczyna
villa 672.
de Sadlno
Iaroslaus iudex Wladislavien. et Bydgostien. 1415, 1419... 244, 278.
Sadowe
villa 391.
de Sadowie
Nicolaus burgrabius Poznan. 1436... 580.
Sadowski
Vincentius 1444... 682.
Sady
villa 34.
Safranecz
vide Schafranecz.
de Sagan
dux: Henricus 14.
de Sagano
Martinus (monachus Velenensis) 1411... 182.
sagittarii
38, 502.
Sagorowo
(Zagorow) alias Drzewycz villa 194, 195.
Sal
uterque 123.
Salczer
Laurentius de Poniec 1419... 277.
de Salerno
A. clericus collegii cardinalium 1412... 202.
salisductores
683.
Salmar
Mathias consul Poznan. 1420... 310.
salmones
77.
Salomonis
Mathias consul Poznanien. 1421... 318.
de Saluciis
cardinalis Amadeus 1412... 201.
sambsium
445.
samica,
matrix fluvii 203.
Samicza
lacus 5.
Samica
fluvius 215.
Samotuli,
vide Schamotuli.
Sampolno
682.
de Sampolno
advocatus: Nicolaus filius Miroszkonis 1413... 210.
sampsy
445.
Samson
miles 1248... 509.
San
fluvius 31, 32.
de Sanchaczino
Stiborius marsalcus curiae ducis Mazoviae et Czirnensis 1419... 285.
Sandco
mgr. archidiaconus Lancicien. canonicus Gneznen. 1429... 475, 481, 483.
Sandco
archidiaconus Pczewensis, canonicus Poznan. 1409... 108, 159, 176, 177, 187, 212, 213, 214.
- mgr. canonicus Gneznen. 1436, 1440... 570, 641.
- plebanus ecclesiae Poznan. ad s. Adalbertum 1422... 342.
- praepositus de Stary Gostyn 1418... 274.
Sandco
praepositus de Choynata 1431... 512, 513.
Sandecz
661.
de Sandecz Nova
Ioannes Adalberti notarius publ. 1440... 646.
Sandivogius decanus Lancicien. 1420... 295.
- decanus Cruschwicien. 1424... 372.
- archidiaconus Lancicien. 1431... 506.
- canonicus Gneznen. 1238... 509.
- palatinus Poznanien. 1400, 1411... 2, 71, 127, 123, 129, 189.
- palatinus Calissien. 1402, et capitaneus Maioris Poloniae... 16, 24, 65.
- subpincerna Calissien. 1407... 127.
Sando
mgr. plebanus in Siradia 1424... 366.
Sandomirz
terra, civitas... 15, 26, 168, 298, 299, 441, 550, 581.
- archidiaconus: Nicolaus Byser professor s. theol. 1421... 318.
- decanus ecclesiae colleg. ad s. Mariam: Iacobus 1402... 25.
canonici:
Nicolaus 1402, 1410... 25, 38, 178.
Donyn 1404... 47.
- ecclesia collegiata ad s. Mariam, vicarius: Simon 1402... 26.
- palatini:
Ioannes 1352... 645, 647.
Petrus Kmithae de Wisnicze 1402, 1406... 24, 31, 47, 50, 87.
Cristinus de Ostrow 1406, 1409... 86, 153, 155.
Nicolaus de Michalow 1422, 1429... 197, 199, 207, 208, 234, 251, 296, 297, 299, 300, 441, 469.
Spytco de Tarnow 1433... 529.
Ioannes de Thanczin 1438... 604.
Sandomirz
castellani:
Wilczco de Byrkowo 1352... 645.
Cristinus de Ostrow 1403, 1406... 31, 61, 84, 87.
Gnewossius 1406... 86, 95.
Thomco de Wangleschin 1407, 1409... 108, 123, 127, 139, 146, 150, 151, 163.
Michael de Bogumilowicze 1414, 1428... 234, 469.
Andreas Czolek de Zelechow 1434, 1435... 543, 553, 554, 556.
Nicolaus Slanka de Lawszow 1436... 581.
Dobeslaus de Schenno 1438... 604.
- succamerarius:
Barthossius Wlodconis de Charbinouicze 1414... 234.
Crzeslaus de Grzibow 1438... 604.
- iudices:
Albertus 1401... 14.
Nicolaus de Strzelcze 1411... 182.
Ioannes de Sprowa 1428, 1433... 468, 529, 609.
Petrus de Weschmunthow 1439... 609.
- subiudices:
Nicolaus 1401... 14.
Petrus de Falkow 1411... 182.
Zavissius de Oleschnicza 1428... 468.
Ioannes de Slawossowicze 1439... 609.
- vexillifer: Nicolaus Slanka 1438... 604.
- dapifer: Andreas Czolek de Zelechow 1420... 306.
de Sandzicze
Nicolaus Dzegyecz 1413... 208.
Sandzinsky
Mszignewius 1401... 20.
Sandzyszowa
villa 580.
sanguinis
causa 114, 272, 299, 313, 333, 686, 689.
Sankowo
(Sękowo) scultetia 322.
Sanniki
hereditas 553, 554.
de Sanniki
Ianussius Goreczsky 1434... 553, 554.
Sanok,
ecclesia ibidem 568.
- capitaneus: Petrus de Smolice 1441... 657.
- castellanus: Petrus de Smolice 1441... 657.
Sanpolna
fluvius 442.
sanscheky
446.
de Sansycyno
Albertus vicarius perpetuus Poznan. 1426... 412.
Sanszadi
Nicolaus 1409... 158.
de Santok
castellanus:
Nicolaus de Blocischow 1403, 1416... 33, 93, 96, 134, 149, 191, 193, 198, 208, 213, 231, 253.
Nicolaus de Brodnica 1408... 129.
Ioannes Lopata de Calinowa 1406... 96.
Sanziwogius
frater Mstignei 1262... 509.
Sapyensky
Nicolaus iudex Poznanien. 1427... 448.
Sarbia
(Sarb) villa 39, 42, 101, 505.
Sarbinowo
villa 177, 307.
de Sarbinowo
Ioannes Skyerka maritus Vichnae de Iarathky 1427... 448.
- Ioannes Skerka gladifer Calissien. 1440... 633, 635.
de Sarczino
Mathias Warpansz 1411... 182.
Sarkowski
Wojtco 1423... 346.
Sarnowa
oppidum 319, 320, 325.
de Sarnowo
Andreas canonicus Poznanien. 1435, 1442... 557, 662.
- Iacussius 1414... 231.
- Paulus canonicus Wladislaviensis 1438, 1440... 599, 637.
Sarny
(Sarnowa) villa 404, 405.
Sarp,
vide Sarbia.
Sartor
Mathias scultetus in Mala 1402... 27.
sartores,
sartorum maccellum 32, 195, 211.
Sassinus
castellanus Plocensis 1427... 76.
Saxo
Albertus scabinus Srzedensis 1419... 276.
de Sącz
castellanus:
Cristinus de Kozeglowy 1406, 1436... 86, 136, 141, 144, 207, 234, 266, 311, 407, 495, 581.
Sbigneus
episcopus Cracovien. 1426, 1438... 441, 442, 468, 469, 529, 545, 604.
- cancellarius Cracovien. 1352... 646.
- praepositus ad s. Florianum ante Cracoviam 1422... 324.
- castellanus Rosperiensis 1428... 469.
- marsalcus regni Poloniae 1406, 1418... 92, 164, 211, 270.
- protonotarius 260.
de Sborzana
Paulus 1440... 638.
Sboszyn
villa 261.
Sbyasky
Iacobus 1442... 660.
Sbyluth
canonicus Poznanien. 1421... 322.
de Sbyschewycze
Vincentius 1439... 621.
Sbythka
villa 577.
scabella
79.
scabini
permultis locis, - scabinorum iurisdictio 686.
scamna:
scamnum pistorum 320, - scamnum sutorum 320.
de Scamppe
Domaczco 1408... 127.
Scarbimirzice
villa 144, 351, 394.
Scarbko
subeques capitanei brzesky 1414... 216.
Scarpatensis
episcopus: Nicolaus 1406... 97.
Schafranecz
Petrus subdapifer Cracovien. 1406, subcamerarius Cracov. 1408, et capitaneus Lancicien. 1409, incisor regis 1426... 84, 129,
139, 142, 162, 251, 268, 393, 433.
- Ioannes scholasticus Cracoviensis regni Poloniae vicecancellarius 1418, decanus Cracovien. regni Poloniae cancellarius 1424,
1426... 268, 296, 297, 299, 381, 384, 385, 393, 400, 407, 424, 433, 436, 437.
Schaffroth,
vide de Szobtszouicze.
de Schamotuli
Albertus notarius publ. 1422, altarista Poznan. 1439, 1442... 329, 550, 616, 658.
- Slupco canonicus Poznanien. 1420, 1442... 307, 320, 343, 360, 362, 375, 403, 436, 472, 662.
- Dobrogostius castellanus Poznan. 1406, subcamerarius Calissien. 1424, et capitaneus Maioris Poloniae 1430, castellanus Poznan.
1436, 1444... 71, 89, 92, 95, 213, 387, 401, 448, 503, 534, 577, 604, 620, 633, 662, 679.
- Vincentius 1406, subpincerna Calissien. 1421, castellanus Medzirzecensis, capitaneus Wschovien. 1424, capitaneus Russiae
generalis 1439... 89, 213, 229, 231, 361, 387, 400, 407, 622.
- Petrus 1444... 678, 687, 689.
Scharaz
Stephanus praeconsul Costanensis 1412... 204.
Scharleysky
Ioannes castellanus Iuniwladislav. 1444... 679.
de Scharowo
Iacobus notarius consistorii Gneznen. 1434... 541.
scharwarki
10.
de Schczeppy
Ioannes 1421... 322.
Schelesil
Henricus consul Calissien. 1409... 160.
Schelewsky
Cristinus 1443... 666.
Scheliga
Thomas succamerar. Syradien. 1430... 503.
Schelko
Martinus oppidanus Coninensis 1422... 336.
Schelwa,
vide de Ianowice.
de Schenno
Dobeslaus castellan. Sandomir. 1438... 604.
Scherer
Ioannes scabinus Calissien. 1420... 309.
Schidlow
507,
de Schidlowia
Michael Mathiae notarius publ. 1422... 342.
Schildols
Wierzbięta molendinator apud Winiary 1408... 130.
Schlachcino,
vide Szlachcino.
Schneydemanthil
Petrus consul Wschoviensis 1412... 195.
de Schobotha
Nicolaus custos Poznan. 1421... 322.
schola
ecclesiae cathedr. Gneznensis, scholares 485 - 488, 521, 576.
de Scholowo
Ioannes vel Ianussius canonicus Poznanien. 1401, 1428... 19, 44, 62, 79, 106, 107, 108, 112, 131, 132, 307, 313, 320, 343,
360, 362, 375, 403, 435, 474.
- Ianussius Iaschconis notarius publ. 1408... 139.
de Scholowo
Iasko cum filiis Ianussio, Dobessio et Wirzbantha 1411... 185.
Scholthisz
Nicolaus consul Gostinen. 1418, 1419... 271, 281.
de Schonberg
Cziko 1357... 443.
Schonechin
Nickil 1440... 636.
- Hans 1440... 636.
Schorn
Georgius (monachus Velenensis) 1411... 181.
Schpruch
Stephanus cmeto de Marcinkowo wielkie 1404... 66.
Schubert
Michael praeconsul de Gostin 1419... 281.
de Schubino
Sandivogius palatinus Calissien. 1404... 53.
de Schuchorzewo
Iacobus canonicus Gneznen. 1423... 347, 353.
Schultes
Hannes iudex de Mertinsdorf 1417... 259.
Schulthes
Hannos consul de Krosno 1401... 13, 14.
- Claws consul de Krosno 1401... 13, 14.
Schumaker
Ioannes clericus Roskildensis dioecesis, notarius publicus 1408... 122.
de Schurkowo
Stanislaus 1422... 331.
Schybe
folwark 177.
Schyrak
Ioannes magister lanificum Gostinen. 1419... 281.
Schzekowszky
Ioannes 1426... 416.
Scibowiec
(Sdzbowecz) villa... 35.
Scokkom
(Skokom) villa 311, 312.
scopuli,
scopuli graniciales, scopuli parietales, kopcze... 3, 116, 203, 442, 449, 499.
Scora,
vide de Gay.
de Scoraczewo
Nicolaus 1435, 1437... 556, 587.
Scorzewo
hereditas... 205, 206, 337, 338.
de Scorzewo
Andreas Krupka 1406, 1414... 89, 205, 218.
- Phalibog 1406... 89.
scoti,
scoti grossorum 6, 37, 52, 65, 73, 81, 132, 156, 194, 219, 290, 479, 641, 662, 671, 672, 680, 683.
screnne, exactio 247.
de Scrobyerko
Sigismundus 1429... 477.
de Scronsko
Budco scultetus de Bolescino 1408... 124.
Scrzinnicza
hereditas 269.
de Scudla
Ioannes 1444... 681.
scultellae
stanneae 608.
scultetus,
scultetia 5, 8, 14, 22, 23, 27, 31, 35, 52, 63, 73 et permultis locis, - scultetus rebellis 548, - scultetorum et cmetonum
iura et officia 319.
de Scurky
Sandivogius 1411... 184.
de Sczaniec
Nicolaus Struter 1425... 409.
de Sczapy
Ioannes 1425... 397.
Sczaw
Swantoslaus subiudex Siradien. 1426... 416.
Sczauino
(Sczawin) villa 141, 144, 148.
de Sczawino
Martinus canonicus Gneznen. 1419, 1423... 289, 302, 347, 353, 354.
de Sczekocziny
Ioannes castellanus Lublinen. 1416, et capitaneus Maioris Poloniae 1417, 1428... 251, 258, 259, 261, 264, 270, 274, 299, 465.
- Ioannes succamerar. Lublinensis 1438... 604.
- Petrus Woda reg. Polon. vicecancellarius 1438, 1444... 604, 635, 636, 637, 663, 669, 678, 687, 689, 690.
Sczenyan
Swantoslaus subiudex Siradien. 1429... 475.
Sczenitz,
vide de Staropol.
Sczepankowo
magnum et minus, villae 141, 144, 148.
de Sczepankowo
Ioannes subiudex Wschovensis 1429... 477.
de Sczepanowo
Ioannes 1426... 417.
de Sczepicze
Sbyluth 1426... 441.
de Sczepowycze
Andreas 1418... 264.
de Sczerzanczyn
Iacobus Wyerzusch 1437... 592.
de Sczkowo
Stanislaus maritus Nyedomirae de Iarathky 1427... 448.
Sczkowski
Petrus succamerar. Wladislav. 1438... 604.
de Sczodrowo
Mathias 1429... 477.
Sczodrochowo
scultetia 685.
Sczodrowski
Iaszco 1416... 247.
Sczuri
utrumque villae 41, 42, 101.
Sczurski
Ioannes 1442... 659.
Sczytowicze
Wenceslaus, Ianik et Adalbertus 1434... 552.
de Sdrzganye
Victor iudex Wielunensis 1444... 675.
Sduny
villa, ecclesia ibidem 353, - plebanus: Nicolaus 1423... 353.
de Sdunska
wola Iacobus Grimislai diaconus 1422... 336.
Sdzbowecz,
vide Scibowiec.
Sdzech
Mathias consul Calissiensis 1435... 555.
de Sdzesch
Albertus Wyszkota 1442... 659.
Sdzeslaus
plebanus de Gosdowo 1423... 347, 362, 363, 394.
Sdzymyr
Martinus consul Krzywinen. 1436... 570.
Sedelar
Mathias de Poniec 1419... 277.
de Sedlnicza
Henricus iudex Wschovensis 1424... 387.
de Sega
G. 1436... 565.
segetes
14, 37.
Sejboth
Piotraschco scabinus Calissien. 1434... 549.
Sekirca
Nicolaus 1416... 253.
Selechow
villa 14.
seminatio
36, 92.
Semovitus
dux Mazoviae 1334... 245.
- dux Mazoviae 1400, 1424... 1, 76, 105, 389.
- filius Semoviti Senioris ducis Mazoviae 1424... 391.
Sempelborg
(Sempolno), ecclesia ad s. Bartholomaeum ibidem 607.
de Sennow
Senko succamerar. Premislien. 1488... 604.
seniores
monasterii 311.
sententia,
sententia diffinitiva 2, 26, 105, 119-121, 128, 199, 209, 211, 221, 348, 530, 532, 537, 600, - sententia arbitralis 143, 221,
350, 381, 385, 386, 512, 572, 633, - sententia interdicti 111, - sententia excommunicationis 572, - sententiandi facultas
114, 272, 297, 299, 467, 502, 687, 689.
sep,
exactio 293.
Sepenski
Nicolaus 1408... 134, 149.
sepi
lapides 437, 517, 519.
sepi
quartae, przansla 185.
de Sepno
Nicolaus 1404, iudex Poznan. 1427... 53, 89, 152, 450.
- Iacobus 1427... 450.
sepultura
44, 72, 301.
Seraphin
Nicolaus zupparius utriusque Salis in Wieliczka et Bochnia 1437... 592.
servitia,
servitia scultetorum 6, 8, 52, 60, 73, 98, 115, 125, 132, 194, 252, 269, 319, 321, 326, 376, 498, 548, 626, - servitium bellicum
32, 38, 163, - servitium molendinatoris 357.
Sesth
Ioannes sutor de Wągrowiec 1429... 496.
Setno
prata 32.
Setegius
castellanus Rosperien. 1352... 646.
Settegius
vexillifer Lancicien. 1427... 454.
Severiense
territorium 443.
de Seuerussowice
Laurentius, vicarius perpetuus Lancicien. 1401... 16.
Sewdekol
Segemunt consul de Krosno 1401... 13, 14.
sexagenae,
sexagenae grossorum 73, 115, 293, 356, 503.
Seyboth
Piotraschco scabinus Calissien. 1434, 1435... 555, 611.
Sicacz,
vide de Pothcocze.
sicze,
retia 135.
Siedlec
villa, ecclesia parochialis ibidem 148, 510.
Siekierki
Małe villa 356.
de Siekierki
Nicolaus 1425... 401.
Siekirka
Nicolaus 1423... 356.
Siekowo
villa 258, 606, 607.
de Siekowo
Ioannes 1417... 258.
- Michael 1417... 258.
- Nicolaus Tumigrala 1417... 258.
- Sandivogius 1417... 258.
- Thomas 1417... 258.
Siemow
villa 219.
Sieradz
(Siradia) terra, civitas 24, 46, 49, 111, 366, 496.
- capitanei:
Petrus Kmithae de Wisnicze 1402... 24.
Nicolaus de Michalow 1412, 1413... 197, 199, 207.
Petrus de Pyeskowaskala 1429... 496.
Sieradz
palatini:
Iacobus de Konyeczpolye 1400, 1429... 4, 24, 28, 47, 50, 61, 84, 91, 93, 95, 115, 127, 129, 142, 146, 153, 155, 251, 333,
384, 393, 441, 496.
Iarand Brudzewsky 1440... 632.
- castellani:
Martinus de Calinowa 1402... 24, 26.
Laurentius Zaramba de Calinowa 1406... 95.
Martinus de Calinowa 1407, 1429... 127, 157, 268, 287, 391, 407, 410, 496.
Laurentius Zaramba 1438... 604.
- succamerarii:
Iacobus de Rogossno 1413... 207.
Thomko Schelwa de Ianowice 1429... 496.
Thomco Scheliga 1429, 1430... 475, 503.
- vexilliferi:
Zawissius 1402... 24.
Choczemir Garnisz de Sussczyce 1429... 496.
- iudices:
Venceslaus 1402... 24.
Petrus de Wydawa 1425, 1429... 76, 411, 474, 475, 496.
- subiudices:
Sobeslaus 24.
Swantoslaus Sczaw vel Sczenyan de Zawada 1426, 1429... 416, 474, 475, 496.
Vincentius Tharnowsky 1444... 675.
- tribuni:
Stanislaus Pella de Byernaczicze 1413... 207.
Petrus de Mikolayowicze 1418... 268.
- subdapifer: Petrassius 1402... 24.
- notarius generalis:
Nicolaus de Grandi 1429... 497.
de Sierakowo
Benak filius Benaconis 1408... 123.
de Sierakowo
Dobrogostius filius Benakonis 1408... 123.
Sierosław
villa 601.
de Sierosław
Vincentius Sokołowski 1439... 615.
Sieroszewice
villa 594, 642.
de Sieroszewice
Swiema 1440... 642.
Sierpów
(Sirpowo) villa 43, 44.
Siffridus
abbas de Landa 1425, 1427... 399, 454.
sigillum
permultis locis, - sigillum citatorium 93, 198, 253, 387, 401, - sigillum citatorium iudicii regalis 185, 202, - propter adolescentiam
non uti sigillo proprio 67.
Sigismundus
dispensator allidiorum hospitalis Cracov. ad s. Spiritum 1415... 243.
- mansionarius Gneznen. 1436 - 570.
signa
granicialia, granicza 116, 207, 208.
silentium
perpetuum 7, 86, 203, 413, 448.
siligo
5, 32, 73, 156, 159, 220, 246, 445.
siliquae
376.
Silvester
praepositus Scarbimiriensis 1441... 653.
Simon
custos Poznan. 1400, 1413... 9, 41, 44, 62, 79, 187, 214.
- canonicus Poznan. 1420... 305.
- canonicus Calissien. 1436, 1440... 577, 614, 631.
- officialis Caminensis 1429, 1436... 476, 577.
- plebanus de Ridzin 1426... 434.
- vicarius eccl. Sandomir. ad s. Mariam 1402... 26.
- rector ecclesiae in Staw, vicecancellarius et procurator archiepiscopi Gneznen. 1419... 282, 283.
- scultetus de Krzyżewniki cum uxore Lucia 1437... 585.
- sutor, iuratus Srzedensis 1443... 664.
- scabinus de Noscowo 1416... 247.
Simonis
Io. 1418... 267.
Siradia,
vide Sieradz.
de Sirakowo
Wirzbantha, Vincentius et Iacobus 1439... 621.
de Sirniky
Symon 1411... 184.
Sirow
silva in Sękowo 322.
Skalicensis
districtus 38.
Skalmierzyce
villa, ecclesia ibidem 423.
Skappa,
vide de Uyazd.
Skarbco
subiudex Wladislavien. 1419... 279.
de Skarszewo
Stanislaus castellanus Ksansensis 1427, 1432... 457, 567.
Skerka,
vide de Sarbinowo.
Skobyelicze
(Skobelice) villa 188, 189.
de Skoraczewo
vel Skoraczewsky Nicolaus 1436, 1440... 580, 595, 627.
Skoray
Petrus 1408... 149.
Skorzęcin
villa 461.
Skrzyn
oppidum, ecclesia ibidem, 261.
Skrzynki
villa 499.
Skrzinno
villa 291.
de Skrzinno
Cristinus 1405... 78.
- wielkie Nicolaus Bland et Raphael 1417... 261.
Skrzinska
paries granicialis 291.
Skubiey
Mathias de Dziewierzewo 1404... 66,
Skudla
villa 459, 460.
de Skudla
Micossius filius Ioannis 1428, 1440... 459, 628, 629.
de Skurki
Sandivogius 1408, 1420... 129, 186, 309.
Slaboschewo
wyelghe villa 379, 380.
Slaby
Mathias scabinus Srzedensis 1443... 664.
Slachczino,
vide Szlachcino.
slady,
mansi 662.
Slager
Ioannes scabinus Wschovensis 1412... 195.
slampi, slampnycze,
retia 135, 605.
Slanka,
vide de Lawszów.
- vide de Lubomirz.
- Nicolaus vexillifer. Sandomirien. 1438... 604.
Slap
Stanislaus 1416, 1423... 253, 356.
- Petrus 1435... 554.
- vide de Palandze Maiori.
- vide de Polandze.
Slapanowski
Ioannes 1435... 554.
Slassa
advocatus de Bogusszicze 1400... 2.
Slathcowo
(Sladkow) villa 294, 295.
de Slawanczicze
Nicolaus 1413... 206.
de Slawanczino
Trzeborius 1426... 413.
Slawecz
castellanus Zacrocimensis 1420... 304.
Slawek
Petrus scabinus de Winiary 1444... 682.
Slawnik
archidiaconus Unieioviensis 1421, 1443... 322, 423, 475, 655, 672.
- cancellarius Poznanien. 1443... 670.
- canonicus Poznanien. 1442, 1443... 662, 670.
de Slawnik
Ioannes Chwalonis canonicus Gneznensis 1440... 641.
Slawno
villa 39, 42, 101, 672.
de Slawno
Thomas 1436, 1438... 580, 587, 595.
Slawomirzs
(Słabomirz) villa 141, 144, 148.
de Slawoszewo
Wladimirus vel Wlodek 1404, 1418... 51, 270.
Sławoszewo
wielkie villa 68, 69.
de Slawoschewo
Maiori Ioannes filius Luthoborii 1405... 68.
de Slawossowicze
Ioannes subiudex Sandomir. 1439... 609.
Slawsk
villa ecclesia ibidem 552.
de Slawsko
Martinus subdapifer Poznanien. 1409, subcamerarius Poznanien. 1420, castellanus Calissien. 1426, et capitaneus Maioris Poloniae
1428, palatinus Calissien. 1437, 1442... 163, 304, 436, 448, 465, 471, 477, 488, 498, 500, 587, 594, 604, 620, 632, 659.
de Slawsko
Simon 1442... 659.
- Minori et Spala Nicolaus 1412... 203.
Slawsky
Martinus 1427... 456.
Slecz
Hanko scabinus Poznan. 1444... 684.
Slemyanszo
Hannos carpentarius Calissien. 1427... 612.
Slesin
villa, ecclesia parochialis et lacus ibidem 343, - praepositus: Preclaus 1414... 231.
Slessyno
villa 231, 232.
de Sleszino
Derslaus subpincerna Bidgostien. 1426... 441.
Słocin
(Solancin) villa 35.
Slone,
lacus in Wronczino Parvo 52.
Slop
molendinum 124.
Slotha,
vide de Gosslawicze.
Slothcowo
(Złotkowo) villa 141, 144, 148.
de Slothniky
Chebda 1419... 277.
Slothowlos
Iacobus braseator Calissien. 1435... 555.
- Iacussius scabinus Calissien. 1435... 555.
Slothy
Ioannes sutor, consul de Wągrowiec 1439... 621.
Slowik
Martinus scultetus de Grodzisce 1440... 632.
de Slugocino
Nicolaus 1412... 202.
Slup
Nicolaus castellan. Dobrinen. 1438... 604.
slup,
palus magnus 475.
Slup
villa 292, 293.
Sluptza
(Słupca) oppidum 3, 36, 47, 48, 406, 454, 539.
Słupcza
villa 51, 162, 163, 277, 679.
- advocatus: Walterus 1403, 1404... 37, 48.
- proconsul: Bruzar 1404... 48.
de Slupcza
Iacussius 1404, 1409... 51, 162.
Slupco
vel Slupek Nicolaus canonicus Poznan. 1422, 1428... 334, 474.
- Hector canonicus Poznan. 1421... 322.
Slupconis
Nicolaus canonicus Gneznensis 1426... 422.
de Slupie
Nicolaus 1405... 67.
de Slupowa
Ioannes archidiaconus et officialis Wladislav. 1428... 461.
- Wlosczibor 1426... 442.
Slupsky
Nicolaus 1437... 587.
Slywka
Ioannes civis Calissien. 1405... 69.
Smaczyna
Paulus molendinator in Grocholice 1405... 80, 81.
Smagadło
Stanislaus, iuratus Srzedensis 1443... 664.
Smecziska
(Smieciska) villa 141, 144, 147.
Smichna
monacha monasterii Gneznen. ad s. Claram 1424... 392.
Smieszków
(Szmyeschcouo) villa 39, 42, 101.
Smiłowo
villa 177.
Smogorzewsky
Nicolaus 1443... 666.
de Smogulecz
Wyrzbyanta 1435... 554.
Smolczicz,
vide de Myechorzewo Mokre scultetus.
Smolicze
(Smolice) villa 512, 513.
- Petrus castellanus et capitaneus Sonocen. 1441... 657.
de Smolice
Zavissa 1414... 232.
- Adam Sauissii notarius publicus 1434... 541.
Smolk
Peczke cum filiis Iurge et Franczke 1418... 275.
Smolsko
villa 63, 64, 498, 499.
de Smoszewo
Nicolaus 1426... 422.
Smuszny
Martinus consul Gostinensis 1418, 1419... 271, 281.
Smyczyna
(Smyczyny) villa 43, 44.
Smyeth
Mykno magister fabrorum Gostinen. 1419... 281.
de Smygla
Remschilinus 1411... 180.
Smylowo
villa 500, 501, 616, 618.
Sneno
(Sienno) villa 157, 158.
Sneyder
Ienke magister sartorum Gostinen. 1419... 281.
Sneynensis
(Znin) civitas 427.
Sobeslaus
subiudex Siradien. 24.
Sobiałkowo
villa 324, 325.
Sobiemande
Michael braseator cum uxore Barbara 1434... 549.
de Sobnewo
Stanislaus mgr. rector ecclesiae in Chelmcze 1428... 472.
Sobota
villa, ecclesia parochialis ibidem 587.
de Sobota
Dobrogostius cum filiis: Nicolao, Ioanne, Michaele dicto Sopoth, Vincentio et Sandivogio 1437... 587.
- Thomas iudex Lancicien. 1433... 531, 533.
- Nicolaus custos Poznan. 1444... 681.
- Ioannes, Vincentius, Mathias et Sandivogius 1443... 666.
Sobothka
villa 188, 189.
Sobycowo
villa, ecclesia parochialis ibidem 290, 292.
Sobyeiucha
Ioannes 1423... 345, 449, 450.
Sochaczow
oppidum 105, 391.
societas
(mercatoria) 23.
sokolne,
exactio 293.
Sokolnyk
Iacobus molendinator de Wirzbno 1428... 48.
Sokolniki
villa 451.
de Sokolniki
Dorotea 1427... 456.
- Elisabetha 1427... 456.
- Iaschco 1406... 99.
- Mathias 1427... 451, 456.
- Nicolaus 1427... 451.
- Ninogneus 1427... 456.
- Pasco vel Paulus 1427... 451, 456.
- Petrus 1427... 456
- Sophia 1427... 456.
Sokołowo
villa 29, 30, 549.
de Sokołów
Ianussius castellanus Gneznen. 1406... 91.
- Petrus 1424... 366.
Sokołowski
Bartossius de Poniec 1416, 1419... 261, 277.
Sokołowski
Vincentius de Sierosław 1438... 601.
- vide de Sierosław.
- vide de Cozmino.
Solacz
villa 89.
de Solacz
Bodzantha 1406... 89.
Solancin,
vide Słocin.
de Solbacz
Gywanus 1416... 253.
Solcza
villa, ecclesia parochialis ibidem 506.
Solecz
575.
Solicowo
villa, ecclesia ibidem 330.
solidi
115, - solidi veteres boni 279, - solidi monetae Romanae 60.
solitudines
33.
Solna
pratum in Wronczino Parvo 52.
de Solowo
Ianussius 1411, 1413... 187, 214.
solutio
duorum grossorum de laneo 66.
de Solwina
Mathias 1428... 471.
de Somino
Nicolaus scholasticus Poznan. 1423, 1428... 360, 362, 375, 403. 406, 435, 472, 473, 474.
Sophia
regina Poloniae 1441, 1443... 656, 661, 662, 668.
Sorawa
(Żorawa) villa 430.
Sostrowle
suche, pratum in Łąka 651.
Sowiny
villa 177.
Sowynyecz
(Sowiniec) villa 491, 492.
Spala
villa 203.
Sparnikyel
Nicolaus pistor Calissien. 1435... 555.
de Spiczymir
castellanus: Ioannes de Grabye 1438... 604.
Spiczmiri
Nicolaus decretorum doctor, cantor Cracovien. 1437... 590.
Spitco
advocatus de Kostrzyn 1424... 391.
Spitkowszka
arva 291.
de Splawye
Albertus 1422... 343.
- Nicolaus 1412, 1421... 196, 197, 317.
de Sprowa
Ioannes iudex terrae Sandomir. 1428, 1433.... 468, 529, 609.
de Sprowa
Petrus Odrowansch palatinus Leopolien. 1438... 604.
sprzęgą,
iunctim 116.
spuszczanie,
resolutio stagni 478.
spust,
clausura 478.
Spyczimirz
475.
de Squari
Iacobus Virzchoslai canon. Warssavien. 1419... 283.
Squirzina
(Skwirzyna) oppidum 314, 315, 316.
Srebrnagórka
villa 485, 487, 574, 575.
Sredense
ius Theutonicum 84, - Sredensis mansus 156.
Srocko małe
villa 601.
Srodka
civitas 401, 662.
Srzebnagorka,
vide Srebrnagórka.
de Srzebnagora
Nicolaus 1411... 182.
Srzebwincz
Franczco 1401... 17.
Srzem
civitas, consules et iurati, ecclesia parochialis ibidem, districtus 30, 85, 86, 161, 317, 397, 406, 473, 474, 529, 640, 648,
- ecclesia hospitalis ad s. Spiritum 640, - monasterium ad s. Crucem 398.
- archidiaconi:
Conradus de Opol 1400, 1409... 9, 18, 19, 44, 79, 106, 107, 112, 130, 132, 159.
Paulus de Czechowo mgr. canonicus Poznanien. 1422, 1428... 343, 355, 360, 362, 403, 426, 432, 435, 472 - 474.
Petrus Hungarus 1431... 514.
Ioannes Thwardowsky 1437, 1439... 586, 607, 616.
Iacobus Przusinowsky 1440... 651.
Nicolaus Prazmowski 1443... 670.
- castellani:
Ioannes de Krolikowo 1402... 24.
Nicolaus de Krolikow 1403... 29.
Nicolaus Iankowski 1404... 66.
Albertus de Pakość 1405... 70, 95.
Ioannes de Lichin 1407, 1429... 76, 127, 400, 407, 494.
Albertus de Pacoscz 1434... 542.
Srzem advocatus: Mathias Kyella 1440... 639.
- protoconsul: Petrus alias Pyocha 1440... 639.
- consules et scabini 639.
de Szrem
vel Srzemsky canonicus Poznanien. 1431, 1442... 514, 557, 662.
- Nicolaus Friconis 1436... 573.
Srzemsky
Andreas scabinus Poznanien. 1413, 1426... 211, 412.
Srzenyawa,
vide de Russcza.
Srzoda
civitas, districtus 34, 120, 121, 190, 231, 233, 383, 386, 407, 412, 463, 464, 465, 528.
- ecclesia collegiata ibidem, decanus: Ioannes Pacierz 1428... 465, 664.
- praepositus: Bartholomaeus canonicus Poznan. 1419, 1422... 276, 324.
- protoconsul: Stanislaus 1419, 1443... 276, 664.
- tenutarius:
Albertus Suczka de Parszeuicza 1434... 545.
- plebanus: Bartholomaeus 1408... 119.
de Szroda
Ioannes altarista 1436... 575.
Sródka
oppidum, ecclesia ad s. Margaretham ibidem 625, 688.
- plebanus: Nicolaus Petri 1403... 34.
- proconsul: Mathias Stonog 1440... 624.
de Srzodca
Albertus Grich 1429... 485.
Stach
scultetus de Myrzewo 1436... 571.
Stachnik
viceadvocatus Srzedensis 1419... 276.
stadia
546.
Stamborski
Ianussius 1436... 571, 572.
stalum in choro
165.
stampa
seu folusch 240.
Stanatki,
monasterium ibidem 443.
Stanislaus
electus confirmatus Poznan. reg. Polon. vicecancellarius 1428, episcopus Poznanien. 1428, 1436... 468, 469, 471 - 474, 494,
512, 553, 557 - 562, 575, 579.
- episcopus Plocen. 1247... 433.
- abbas de Obra 1238... 509.
- abbas de Tyniec 1426... 443.
- abbas Lubinensis 1442, 1443... 657, 669, 670.
- prior de Obra 1238... 509.
- custos et cantor, reg. Polon. vicecancellarius 1425... 398.
- plebanus de Kurnik 1438... 595.
- alias Mroczko rector ecclesiae in Tlokinya 1404... 57.
- praedicator de Skrzynno 1417... 261.
- baccalaureus et canonicus in Srzoda 1428... 465.
- prabendarius de Przedborz 1439... 609.
- rector scholae in Skrzynno 1417... 261.
- procurator olim de Cruswicia 1418... 270.
- venator maior Lancicien. 1427... 454.
- pincerna Lancicien. 1404, 1419... 51, 277.
- notarius civitatis Calissien. 1426, 1434... 447, 457, 612.
- consul de Ląd 1425... 404.
- scultetus, consul in Przemęt 1422... 323.
- quondam scultetus de Zelasno 1408... 118.
- advocatus de Szyrkowo 1419... 292, 293.
- protoconsul Srzedensis 1419, 1443... 276, 664.
- carpentarius de Sziszino 1414... 232.
Stanislaus
magister pistorum Srzemensium 1440... 640.
- sutor, civis de Pniewy 1435... 557.
- carnifex, consul de Lwówek 1401... 10.
- de Winiary 1444... 682.
Stanko
consul de Przemęt 1422... 323.
Stankowo
villa 319.
Stanschewo,
vide Stęszewo.
de Stanschewo
Mosticius castellanus Poznan. 1421, 1424... 231, 380, 384.
de Stanschow
Przethpelko filius Mosticii 1429... 491, 492.
de Stanssicze
Petrus 1429... 475.
stanye y dobicze
terminorum 285.
Starałąka
praedium 465.
de Staralanka
Domaratus 1418... 264.
- Petrus 1406... 89.
de Staranszyno
Sandzywogius 1411... 182.
de Stare Slawnyko
Paluka 1406... 98.
- Iacobus Paluka custos Gneznen. 1406... 98.
- Adam 1444... 676.
Starketil
Michael scapinus Poznan. 1406... 85.
de Staropol
Baltazar Sczenitcz 1440... 636.
Starzenicz
(Starzenice) villa 291.
de Starzenicze et Maslouicze
Ioannes Parzysch 1419... 291.
Starzik
Mathias 1436... 572.
stationes,
stationes regales 115, 179, 339, 398, 433, 442, 491, 492, 499, 502, 507, 516, 527, 540, - stationes seu procurationes 442.
statutum
367, - statuta synodalia provinciae Gneznen. 125, - statuta archiepiscoporum 142, - statuta terrae 93, 284, - statuta terrae
Wschovensis 93.
Staw
villa, ecclesia paroch. ibidem 127, 282, 671.
- oppidum 481, 483, - proconsul: Bartholomaeus 1405... 70, - consules 70.
de Staw
Ioannes 1405, 1429... 69, 70, 481.
- Laurentius 1434... 545.
- Martinus Copersmid 1416... 246.
- Mroczco 1408... 127.
- Nicolaus Szika 1408... 127.
- Symon Mathiae 1403, altarista, procurator archiepiscopi Gneznen. 1422, altarista Gneznen. 1423, rector eccl. parochial.
in Chelmcze 1428... 34, 328, 353, 472.
staw,
tremitus 276.
Stawissino
villa 52.
de Stawiszyn
Paulus baccalaureus artium, mansionarius Calis. 1438, altarista eccl. colleg. Calissiensis 1439... 594, 614.
vom Stencz
(Sczaniec) Franczco Stencz 1425... 409.
Stephanus
decanus Wratislav. 1434... 552.
- abbas Lubinensis 1444... 685.
- plebanus de Kalynowa 1437... 590.
- monachus conventus s. Ioannis ante Gneznam 1405... 67.
- subiudex Czirnen. 1419... 294.
- dapifer Lancicien. 1420... 295.
- burgrabius Wielunen. 1419... 291.
- consul de Poniec 1400, 1403... 6, 36.
- pellifex, consul Wschoven. 1412... 195.
- braseator Calissien. 1429... 497.
- molendinator de Trzęsacz 1409... 158, 159.
- sartor, iuratus Srzedensis 1443... 664.
- miles de Winiary 1444... 682.
Stephani
filii: Petrus et Stanislaus mansionarii in Srzoda 1424... 378.
stepy,
retia manualia 674.
Stetin,
ecclesia ibidem 41, 122, - decanus ecclesiae ad s. Mariam: Conradus Haghemester 1408... 119.
Stęszewo
(Stanschewo) hereditas 61, 62, 601, 664.
de Stęszewo
Mosticius castelllanus Poznaniensis 1423... 346
de Sthaszowo
Nicolaus 1442... 664.
Sthbino
villa 670.
Sthowen
Falkier scabinus Poznanien. 1424, 1425... 393, 399.
Stiborius
subdapifer Lancicien. 1424... 393.
sticholcze
445.
Stinczer
Zamolak 1408... 117.
Stoben
Folker scabinus Poznan. 1417... 402.
Stobna
villa 672.
Stobno
praedium 672.
Stolczar
Hanussius scabinus Srzedensis 1443... 664.
de Stolec
praepositus: Nicolaus 1404... 45.
Stołuń
villa 471, 472.
Stonog
Mathias proconsul de Srzodka 1440... 624.
Stopacz,
vide de Morka.
Stor
Martinus consul Calissien. 1427... 457.
Storbark
Nicolaus civis Poznan. cum uxore Barbara 1429... 498.
Stoter
G. 1418... 267.
Stowbin
Falkerus advocatus Poznanien. 1413... 211.
Stowyn
Ffalker consul Poznaniensis 1417... 262.
Stoyan
Simeon scabinus Poznanien. 1406... 85.
Strachoccy
498.
stramina
435.
Strampino,
vide Strzampino.
de Strasberg
commendator: Wilhelhelmus de Rosenberg 1410... 172.
de Straszewo
Andreas Ioannis molendinatoris, presbiter 1429, 1439... 496, 621.
de Strata
B. 1420... 311.
de Strelcze
Clemens castellanus Biecensis 1436... 581.
Strzeszco
vel Streskonis Nicolaus thezaurarius Gneznen. 1404... 41, 64.
Stressconis
Nicolaus canonicus Poznan. 1405, officialis Gneznen. 1412 et administrator dioecesis sede vacante 1412, 1414... 79, 196, 199,
582.
stricholcz
446.
Strosberg
Nicolaus praepositus Gneznen. 1404, 1409... 16, 58, 88, 130, 136, 137, 140, 143, 157, 266, 311.
- Nicolaus scabinus Poznan. 1420, 1425, consul Poznan. 1444... 310 319, 393, 399, 402, 682, 684.
- Nicolaus senior baccalaureus artium Studii Cracoviensis, clericus 1426... 411.
- Nicolaus iunior 1426, 1443... 411, 569, 605, 674.
- Nicolai uxor Barbara 1421... 321.
- Petrus civis Poznan. 130.
structurae,
yazi 21, 52, - structurae pro capiendis capriolis, grodzy 52.
Struga
fluvius 214, 634.
strumyen,
torrentum, rivulus 240, 269, 294, - strumene, paludines 63.
Strus,
vide de Raczino.
Struss
Mathias advocatus Coninensis 1438... 593.
Strusz,
vide de Radsschin.
Struter,
vide de Sczaniec.
Stry
Rathslaus consul Srzedensis 1443... 664.
Strykow
villa 232.
de Strykow
Michael 1414... 232.
de Strykow mały
Mieczco 1414... 232.
Strz....wsky
Ioannes 1411... 185.
Strzała,
vide de Chotonicze.
Strzałków
(Stralkowo) villa 46, 404.
- ecclesia ibidem, plebanus: Albertus 1428... 48.
de Strzalkow
vel Strzalcowsky Ioannes 1421, 1429... 48, 312, 483.
- Leonardus, marsalcus archiepiscopi Gneznen. 1405... 78.
- Przespraw 1417... 265.
(Strzampinsky)
Adam decretorum doctor, canonicus Gneznen. 1438... 597.
de Strzampyno vel Strzampinsky Thomas decretorum doctor, canonicus Gneznen. 1437, 1444... 588, 590, 593, 597, 614, 631, 665,
667, 668, 691.
de Strzedzewo Nicolaus 1411, notarius iudicii Calissien. 1412, 1418... 185, 203, 209, 271.
Strzelce
villa 205.
de Strzelcze
Ioannes Conwa 1428... 463.
- Nicolaus iudex terrae Sandomir. 1411... 182.
- Clemens Wantropca castellanus Woinicen. 1438... 604.
- Petrus 1440... 633, 635.
- Ioannes 1444... 676.
Strzeleczsky
Ianussius 1414... 217.
Strzelewo
villa, ecclesia ibidem 461.
de Strzelewo
Ozep 1426... 442.
de Strzelno
praepositus: Leonardus 1413, 1418... 208, 270.
- Martinus filius Hartmanni 1412... 197.
de Strzemen
Przibislaus canonicus 1407... 108.
Strzesco
mgr. canonicus Poznanien. 1411, 1435... 187, 214, 302, 307, 343, 360, 361, 375, 403, 435, 472, 557.
Strzeschconis
Nicolaus canonicus Poznanien. 1443, thesaurarius et officialis Gneznen. 1404, et administrator in spiritualibus 1412, 1415...
44, 45, 46, 49, 59, 62, 65, 106, 125, 136, 137, 140, 143, 157, 187, 197, 214, 220, 241, 243.
Strzeschconis
Nicolaus custos Gneznensis 1417... 257.
Strzeszewo
villa 417, 485, 487, 574, 575, 576.
de Strzeszewo
Ioannes 1412... 204.
- Mathias 1428, 1429... 471, 489.
Strzeszewski
Nicolaus 1404... 66.
Strzeżewo
villa 487, 488, - plebanus Nicolaus de Gosczino 1408... 140.
Stszow (?)
villa, rector ecclesiae parochialis ibidem: Nicolaus Neorza 1402... 25, 26.
studia
generalia 429, 521.
Studzieniec
lacus in Kruchow 605.
de Studzieniec
Slupco, clericus 1404... 65.
Stular
vinearius in Nova villa 87.
Stulpensis
terra 476.
sturiones
77.
subcamerariorum
iurisdictio 502.
subiudicum
iurisdictio 114, 272, 297, 299, 467, 502, 686, 689.
subsidia
contra regem 438.
suburbium
87, 336, 643.
successores
legittimi 5, 8, 21, 27, 33, 36, 38, 46, 47, 58, 64, 76, 81 et permultis locis.
de Suche
Myechorzewo Witko scultetus 1401... 23.
de Suchorzewo
Zawissius 1432... 567.
Suchorzewsky
Ioannes 1437... 585.
Suchywilk
Ianussius archiepiscopus Gneznensis 198.
Suczka
vide de Parszeuicza.
- vide de Rzeuicza.
de Sulanczyno
Ioannes Brzozoglowi capitaneus Bidgosten. 1411... 186.
Sulinsky
Nicolaus 1437... 581.
Sulisławski
Stanislaus 1419... 276.
Sulkowicze
villa 453.
de Sulkowo
Nassangneus Sulconis notarius publ. 1421... 318.
Sulkowsky
molendinum 531, 532.
Sulok
vide de Krobia.
Sulowo
(Sułów) villa 141, 144, 147.
de Sumino
Nicolaus scholasticus Ponanien.1420, 1426... 307, 313, 411.
Summa
Pisani in pargameno scripta 412.
de Sumsko
Ioannes Rei iudex Cracovien. 1436... 580.
supellectilia
alias gerode 251.
superarbitri
191, 385.
Supiak
Ioannes 1424... 392.
supparii
202.
Suppe
fluvius 59, 117.
de Surkowo
Stanislaus subiudex Poznan. 1400, 1427... 7, 450.
Surcowsky
Albertus 1422... 327.
suspendendi
facultas 272.
de Sussczyce
Choczemir Garnisz vexillifer Siradien. 1429... 496.
de Suszow
Borislaus canonicus Poznan. 1407... 108.
sutores,
sutorum macella, sutoria fabrica 5, 8, 73, 194, 195, 252, 323.
Swaczar
Ioannes consul Obornicensis 1438... 599.
Swajder
Elias senior sartorum Wschovensium 1412... 195.
Swalin
Nicolaus scabinus Calissien. 1409... 160.
de Swanowo
Vincentius 1417... 259.
Swansko
carnifex, consul Poznanien. 1425... 399, 402.
Swanszkowa
vel Swanszconis vidua Barbara 1417, 1425... 402.
Swantniki
(Swiątniki) villa 203.
Swanthochna
uxor Marcissii 1401... 14.
Swanthopelco
cancellarius Gneznen. 1413, 1426... 207, 241, 257, 288, 289, 302, 347, 353, 422.
Swantoslaus
plebanus de Grzegorzew 1434... 549.
Swantoslaus
plebanus de Kłeck 1443... 672.
- canonicus Wladislav. 1404... 59.
- vicarius perpetuus Gneznen.1440... 644.
- vicecustos Lancicien. 1401... 16.
- monachus conventus ad s. Ioannem ante Gneznam 1405... 67.
- castellanus Calissien. 1401, 1402... 23, 24.
- civis de Oborniki 1439... 615.
Swantosszeuitz
Kodarszo Petrus scultetus villae Skokom 1421... 311.
Swarawa
villa 104, 115 - 117.
de Swarzandz
Stephanus canonicus Gluschinen. 1408... 139.
de Swebodzino
Iost 1406... 93.
de Swecza
Iacobus Schonezee notarius publicus 1410... 173.
de Swekothky
Albertus 1422... 337.
- Eustachius 1443... 674.
- Newstamp 1427... 450.
- Nicolaus 1423, 1427... 356, 452.
- Nyewstamp Coth 1440... 643.
Swenca
1412... 202.
de Swencze
Chebda 1426... 422.
Sweneczski
Chebda 1402... 24.
de Swidnica
Nicolaus Kotwic 1444... 688.
Swidwa
Sandivogius palatinus Poznanien. 1400, 1403... 4, 29.
Swiączyn
villa 214.
Swieczka
Iacobus civis de Pniewy 1435... 557.
Swięciechów
villa, ecclesia ad s. Iacobum ibidem 265, 274.
Swinka
Adam canonicus Gneznen. 1433... 534.
de Swirczewa
Iacubowsky Petrus 1440... 633.
Switterigal
dux Lituaniae 1403... 44.
Swonarz
Ioannes scabinus Srzedensis 1443... 664.
Sworko
ministerialis 1423... 345.
Sworzyce
villa 35.
Swyanthopelko,
vide Swanthopelco.
Swyecothky,
vide Swekothky.
Swynka,
vide de Czuschczino.
de Swynki
Nicolaus 1421... 318.
Sycorzino,
vide Bucownycza.
de Syeczechowicze
Setegius iudex Lancicien. 1440... 638.
de Syedlnicza
Andreas et Vincentius fratres dicti Kothwicz 1407... 109.
de Syedlyecz
Przeczslaus 1427... 453.
de Syekirky
vel Syekyr Ioannes 1422, 1425... 337, 346, 366, 409.
de Syerakowo
Imramus 1425... 411.
Syfridus
abbas Landensis 1421, 1425... 311, 403, 404.
- cellerarius Landensis 1402, 1411... 28, 37, 74, 195.
synodus
provincialis Lanciciensis 4, - synodus provincialis 366.
synowczy,
nepotes 327, 576.
de Sypnyewo
Dobeslaus Runga 1426... 441.
Syradia,
vide Sieradz.
Syrakowo
(Sieraków) villa 404, 405.
de Syrakowo
Vincentius subpincerna Poznanien. 1413... 213.
- Dobrogostius 1418... 275.
Syroslauicze
villa 581.
de Syroslauicze
Nicolaus 1436... 580.
Syrp
Nicolaus scabinus de Margonin 1428... 463.
Szabanicz
Martinus scabinus Obornicen. 1438... 600.
Szabinecz
insula 376.
de Szaborow
Iacobus decretorum doctor 1422... 342.
Szadek,
ecclesia ibidem 623.
szadi kerz
251.
de Szadowo
Lorandus 1416... 247.
Szaffranecz,
vide Schafranecz.
Szal
villa 672.
Szalmar
Mathias consul Poznan. 1420... 402.
Szambowszky
Sbylud 1409... 158.
Szamotuły, ecclesia parochialis ibidem 28, 361, 672, - altarista: Venceslaus 1403... 28.
Szamotulski
Petrus scabinus Obornicen. 1438... 600,
Szarb
(Sarbia) villa 540, 541, 542.
de Szarb
Ioannes Dokowski 1411... 189.
de Szarkowo
Albertus 1422... 325.
de Szarnowo
Vladislaus canonicus Poznan. 1443... 670.
Szarnyewski
Nicolaus 1438... 600.
de Szborowo
vel Szborowsky Vincentius 1428, 1438... 464, 601.
Szczeczina
Przibislaus capitaneus Ravensis 1400... 2.
Szczekociny,
vide Szczekoczini.
de Szczepycze
Ioannes 1443... 665.
- Phaoli vidua Dorothea 1443... 665.
de Szczyrzyc
abbas:
Nicolaus 1441... 654.
Szdzech
Mathias consul Calissien. 1434... 548.
de Szekirky
Ioannes 1421... 322.
Szekowo
vide Sziekowo.
de Szelyno
scultetus: Nicolaus 1401... 23.
Szemak
tribunus Lancicien. 1419... 277.
Szemantha
plebanus de Ridzin 1414... 219.
de Szemianczyno
Swantoslaus 1425... 398.
de Szemisszewo
Nicolaus scultetus de Maiori Czirznelino 1417... 256.
de Szemynigino
Nicolaus 1429... 489.
de Szenno
Paulus 1448... 678.
Szetlewsky
Ioannes 1437... 581.
Szichlino
(Żychlin) villa... 326.
de Szichlino
Nicolaus 1422... 326.
de Sziekowo
(Szekowo) Sandivogius 1426... 417.
- Thomas dictus Lustek 1426... 417.
- Nicolaus Tumigrala 1413, 1416... 216, 247.
Szika,
vide de Staw.
Sziszino
villa 231, 232.
de Sziszino
Boguphalus 1414... 231.
Sziwy
Barthossius scabinus Poznan. 1442... 658.
Szkalmirz
(Scarbimiria), ecclesia collegiata ibidem 57.
- praepositi:
Dziwissius 1404... 57.
Silvester 1441... 653.
- custos:
Mathias de Koło mgr. 1435, 1440... 555, 642.
Szkapa
Hinczka de Wyasd 1403... 35.
de Szkarschewo
Stanislaus castellanus Biechovien. 1438... 594.
de Szlachcino
Albertus Adae canonicus Poznan. 1407, 1409... 106, 108, 131, 159.
- Mathias 1406... 96.
- Paulus, scholasticus Lubucen. canonicus Poznan. 1404... 44.
Szmigiel
civitas 666.
de Szmigiel
Ladislaus et Nicolaus, filii Nicolai Ramszonis 1443... 666.
Szmyeschcouo
vide Smieszkow.
de Szobotha
Nicolaus canonicus Poznanien. 1440... 649.
de Szobtszouicze
Petrus et Paulus Schaffroth 1430... 500.
Szokolnyky
(Sokolniki) villa, ecclesia ibidem 581.
Szokowo
villa 301.
Szoldra
vel de Szoldry Nicolaus 1408... 134, 149.
- Jaśko 1419... 285.
Szolkowo
villa 616, 618.
Szolowo
Ioannes canonicus Poznan. 1400... 9.
de Szolthniki
Abraham Roszust 1428... 460, 629.
Szontak
Michael civis Poznaniensis 1413... 211.
Szorafsky
Andreas 1428... 48.
szosch,
census (civilis) consuetus 396.
Szrem,
vide Srzem.
de Szrzensko
Stanislaus Grad palatinus Plocen. 1424... 391.
de Szuchorzewo
Ioannes 1424... 396.
Szuczka
Albertus tenutarius civitatis Srzoda et Krzeuicza 1428... 463.
de Szulewo
Ianussius 1420... 309.
de Szurkow
Stanislaus, subiudex Poznan. 1403, 1424... 36, 387, 388.
- Nicolaus subiudex Poznan. 1425... 401.
Szwyaszko
1419... 291.
Szwyenscho
carnifex, consul Poznan. 1424... 393.
de Szychlino
Nicolaus 1419... 294.
- Martinus Thomae presbiter 1422... 336.
Szyczek
Nicolaus civis Calissien. 1409... 160.
Szydłowo
villa 259.
de Szyedlecz
Ioannes Kothwycz 1437... 585.
de Szyekyerky
Thomas 1424... 392.
de Szymankowo
Dobrogostius 1422... 343.
Szymankowice
villa 204.
Szymanowice
villa 184.
de Szymanowice
Nicolaus 1411... 184.
Szypłowo
villa 205.
Szyrkowo
(Żerków) villa 618.
de Szyrkowo
Andreae vidua Margaretha 1419... 292.
- advocatus: Stanislaus 1419... 292, 293.
Szyrnyczky
Petrus advocatus Coninensis 1440... 632.
Szyrzynsky
Nicolaus 1419... 284.
T.
tabellionatus
officium 56, 282.
taberna,
tabernatores 5, 8, 18, 27, 32, 37, 52, 73, 115, 124, 131, 132, 194, 252, 272, 299, 376, 498, 499, 502, 605.
tabulae:
tabula parva argentea cum reliquiis 172, - tabula argentea mediocris cum reliquiis 172, - tabula magna cum reliquiis 172,
- tabula cum Veronica ornata gemmis et lapidibus pretiosis 408.
Taffko
Ioannes consul Poznaniensis 1413... 211.
Taffkonis
Casper scabinus Poznan. 1413... 211.
Takomyśl
villa 672.
de Tanczyn
(Thanczin) Ioannes castellanus Cracov. 1403, 1404... 28, 29, 31, 46, 50.
Tapphir
Hans consul de Lobnaw 1437... 585 (conf. Tropphir).
Tarczin
villa 283.
targowe,
foralia, forense 386, 396, 436, 683.
Tarnka,
vide de Gnezna.
de Tarno
Luthco et Dobeslaus 1238... 509.
Tarnow
villa, ecclesia parochial. ibidem 606.
de Tarnow
vel Tharnow Ioannes palatinus Cracovien. 1403, 1406... 28, 29, 31, 87.
- Ioannes castellanus et capitaneus Cracovien. 1407, 1409... 114, 153, 155.
- Ioannes palatinus Cracovien. 1414, 1427... 234, 296 - 299, 393, 441, 469.
- Spytco palatinus Sandomir. 1433... 529.
- Martinus canonicus Velunensis 1443... 672.
de Tarnowa
Petrus Koth 1411... 191.
Tarnowo
villa 293.
de Tarnowo
Martinus vicarius 1438... 597.
- Mathias canonicus Poznaniensis 1428, 1435... 474, 557.
- Iacussius 1419... 295.
- Martinus Puczek 1422... 326.
Tarnowecz
pratum in Wronczyno 52.
Taska, vide de Konyeczpole.
taxa
beneficiorum 107.
tectura
444.
tela
tam subtilis, quam grossa 608.
de Temperiis
L. 1401... 13.
temporalium
regimen 25.
tenuta
216, 499, 528.
tertiani,
tertiani numeri Polonicalis 81, 160.
termini,
termini iudiciales 1, 126, 128, - termini particulares 134, 149, 204, 242, 262, 317, 345, 356, 401, 441, 449, 450, 479, 483,
528, 545, 633, - termini minores 253, - termini summi et generales 2, 24, 448, - terminus finalis 277, - termini astitio 270,
483.
Termopolensis
episcopus: Ulricus 1417... 260.
ternarii,
ternarii Polonicales 73, 638.
terrigenae
terrae Podoliae 38, - terrigenae regni Poloniae 65.
testamenta
271, 411, 414, 419, 529, 542, 566, 608, 610, 635, - executores testamenti 411.
testes,
testes pleni 18, 25, 52, 76, 120, 128.
Teutonicorum
ordo 9, 44, magister: Conradus de Iungingen 1400... 9, 44, - Teutonica domus 56, - Teutonicum ius 114.
textores
195.
Thalanga
Barthossius consul de Srzodka 1440... 624.
Thanczin
(Tęczyn) villa 182, 183.
de Thanczin
Ioannes castellanus Cracov. vide Tanczyn.
- Ioannes palatinus Sandomirien. 1438... 604.
de Thanino
Vilczco 1428... 462.
de Tharczycze
Nicolaus 1419... 292, 293.
Tharnowca
(Tarnówka) villa 162, 163.
de Tharnowo
Iasco 1429, 1432... 483, 528.
de Tharnowo
Mathias vide Tarnowo.
Tharnowsky
Vincentius subiudex Siradien. 1444... 675.
de Tharszce
Nicolaus 1429... 483.
theloneum
84, 616, 671, 679, 683.
Tesszcher
Iacobus scabinus Calissien. 1435... 555.
Theschin
(Cieszyn) civitas 443.
thezaurus
regius 33, - thezaurus antiquus in eccl. cathedr. Gneznen. 428.
Thilo
notarius curiae ducis Poloniae 1285... 510.
Thiscarz
Stanislaus tinctor, scabinus Gostinen. 1440... 626.
Thischer
Iacobus scabinus Calissien. 1434... 611.
Tholyszkowo,
advocatia ibidem 581.
de Tholiskowo
Albertus 1433, 1434... 535, 539.
- Ioannes subcamerarius Calissien. 1403, castellanus Calissien. 1406, 1424... 33, 91, 133, 186, 208, 234, 299, 306, 308, 380.
de Thomacellis
1431... 525.
Thomal
de Winiary 1444... 682.
Thomas
abbas Velenensis 1411... 180.
- archidiaconus Lancicien. 1423, 1424... 348, 350, 394.
- custos Lubinensis 1408... 118.
- plebanus de Mancznyky 1437... 586.
- altarista in Iaroczyno 1424... 396.
- sutor, praeconsul Gostinen. 1440... 626, 631.
Thomasconis
Nicolaus vicarius perpetuus Gneznen. 1414... 227.
Thomco
subpincerna Cracovien. capitaneus Maioris Poloniae 1400, castellanus Sandomir. 1407, 1409... 2, 3, 24, 26, 33, 35, 51, 64,
68, 71, 89, 103, 108, 123, 129, 134, 139, 146, 150, 151.
Thomek
proconsul Obornicen. 1438... 599.
Thomislaus
palatinus Poznanien. 1285... 511.
- castellanus Sandomir. 1407... 127.
- castellanus, burgrabius Costensis 1434... 545.
- sartor, consul Srzedensis 1443... 664.
Thomislava
Thomasczae monacha monasterii Gneznen. ad s. Claram 1424... 391.
thonya gonna,
immissio 605.
de Thopola
Nicolaus archidiaconus Poznan. 1408... 130.
Thorun
74, 189, 490 - commendator: Fredericus de Wenden 1404... 57, - thezaurarius: Arnoldus de Hecken 1404... 56.
Thorzycowo
villa 178, 179.
Thowar
Piotraschco scabinus Calissiensis 1427... 457, 612.
Throzka
Iacobus altarista in Gostyń 1440... 626.
Thulcza
vide Tulce.
Thumigrala,
vide de Sziekowo, de Chartlupya.
de Thur
Adam iudex Lancicien. 1424, iudex de Corona Poloniae 1427... 76, 391.
Thurek
vide Turek.
Thwardowo,
vide Twardowo.
Thworko
ministerialis vide Tworko.
de Thworowo
Wenceslaus 1404... 53.
thurzy
469.
Thylko
civis de Krosno 14.
Ticzbar
de Babimosth 1404... 65.
de Tiniecz
(Tyniec) abbas: Stanislaus 1426... 443.
titulus
venditionis et emptionis 111, 690, - titulus proprietatis 27.
Tłokinia
villa, ecclesia ibidem 321, 568 - rector ecclesiae: Stanislaus alias Mroczko 1404... 57.
Tlukaui
(Tłukawy) villa 39, 42, 101.
Tolischkowo,
vide Tuliszków.
de Topolya
Ioannes notarius consistorii Gneznen. 1434... 541.
topola,
populus 132.
Topphir
villa 636.
Topporowicze
villa 443.
torrentum,
strumyen 240.
tractatus
74, 433.
de Trampczino
Ioannes 1427... 456.
- vel Trampczynsky Martinus 1421, 1427... 312, 404, 456.
Trampki
(Trąbki) villa, ecclesia parochialis ibidem 27, 28, 284.
de Trampki
Nicolaus alias de Buskowo cum uxore Catharina 1422... 326.
- Sassimus Gamba castellanus Plocensis 1424... 391.
de Transilvania
palatinus: Ioannes de Hunyad 1444... 678.
transumptum
56, 334, 644.
Transacz
(Trzęsacz) villa 158, 159, 244,
trappiarius
supremus ord. b. Mariae hospitalis Ierozolimitani 56.
Trawa
Nicolaus civis Lancic. 1414... 240, 241.
de Trczenyecz
Borek Nicolaus succamerarius Russiae, incisor reginalis 1441... 657.
Trebeslaus
filius Mistignei 1248... 509.
tremilus,
staw, 276.
de Tremosnicz
Io. 1406... 102.
Treplyn
protoconsul de Medzyrzecz 1418... 275.
Trestczin
castrum 580.
de Tresztczyn
Andreas 1436... 580.
treugae
pacis perpetuae 161.
tribunal
51, 76.
Tridentinus
episcopus: Alexander dux Mazoviae 1423, 1428... 362, 363, 425, 458, 462.
Trironis
Nicolaus 630.
triticum
5, 246, 571.
Trkuszewo
villa 246.
de Trlang
vel Trlanski Albertus subcamerar. Calissien. 1402, 1413... 25, 34, 69, 127, 129, 208.
- Ioannes custos Gneznen. 1414... 241.
- Stephanus subdapifer Calissien. 99, 100.
de Trojanow
Swiechna 1444... 682.
Trolla
Paulus artium baccalaureus, mansionarius Calissien. 1439, 1440... 609, 640.
de Trompino
Thomas decretorum doctor, canonicus Gnesnen. 1440... 641.
Tropphir
Nickil consul de Lobnaw 1440... 636 (conf. Tapphir).
de Troschino
Boguslaus Ioannis clericus dioes. Poznan. 1419... 282, 283.
Troyanow
villa 505, 506.
Troychtel
civis Poznan. 228.
Troydenus,
filius Semoviti senioris ducis Mazoviae 1424... 391.
Trycz,
vide de Camona.
Trzaska,
vide de Michalowicze.
Trzcianka
villa 135.
Trzczyelsky
Stiborius et Mathias 1427... 449.
de Trzebaw
Petrus Cordebog subdapifer Poznan. 1421, dapifer Poznan. 1424, succamerar. Poznan. 1426... 231, 365, 419, 424.
- Sandivogius Cordembog 1440... 625, 650.
Trzebochowo
(Trzebuchowo) villa 434, 435.
de Trzebochowo
Ioannes 1426... 434.
de Trzemeszno
Martinus clericus dioec. Gneznen. 1414... 239.
Trzęsacz,
vide Transacz.
de Trzęsacz
molendinatores: Stephanus et Ioannes fratres 1415... 244.
Tuchola,
ecclesia ad s. Elizabetham in suburbio 656, 679.
de Tuczępy
Wierzbanta cum uxore Anna 1440... 643.
Tulce
(Thulcza) villa, ecclesia ibidem 112, 113, 196, 197, 263, 426.
de Tulce
Miroslaus cum fratre Nicolao et sorore Dorothea 1412... 196, 197.
Tuliszkow
(Tholischkowo) villa, ecclesia ibidem 546, 550.
de Tolischkowo
Ioannes castellanus Calissien. 1404, 1406... 54, 95.
- Ianussius 1434... 546, 551.
tumba
s. Adalberti 431.
Tumigrala,
vide de Szekowo, Sziekowo, de Chartlupya.
tunicae
dalmaticae flavei coloris sine clinodiis 172.
Turcae
690.
Turek
(Thurek) oppidum 296, 437.
de Turwia
Thomislai uxor Agnes 1418... 274.
Tuszyn
villa, ecclesia ibidem 623.
tutores,
tutella 7, 36, 52, 207, 572, 672, - tutor monasterii 7, 36, - tutor villarum 52.
de Twardowo
vel Thwardowsky Ioannes archidiaconus Srzemen. 1437, 1439... 586, 607, 616.
- vel Twardowski Ioannes canonicus Poznan. 1421, 1443... 322, 649, 662, 670.
Tworco
1412... 202.
- (Thworco) ministerialis 1427... 449, 450.
Tylco
civis Costanen. 1416... 247.
de Tymenyecz
Bartholomaeus 1411... 192.
Tyniec
villa 556, 642.
Tyrbach
Nicolaus praeceptor generalis ordinis s. Ioannis Ierosolimitani 1439... 618.
Tyszar
Stanislaus consul Gostinen. 1440... 631.
Tyterici
filii: Iacobus et Hans 1423... 344.
U.
Ubislaus
plebanus ad s. Nicolaum in Łęczyca 1437... 591.
Uchorowo
villa 559, 560, 563, 574, 575, 576.
uchwala,
laudum terrigenarum 317.
uclad,
laudum terrigenarum 317.
Ujazd
(Uyazd, Wyasd) villa 258.
de Uyazd
Franczko Skappa 1401... 23.
- Hinczko Szkapa 1401, 1403... 23, 35.
- Nyczko Woyt 1414... 582.
Vkrow,
vide de Ossyeczno.
Ulanowo
villa 583, 660.
de Ulanowo
Ioannes 1406... 99.
- Ioannes Oganka castellanus Rogosnen. 1434, 1442... 543, 583, 660.
- Strzesko magister canonicus Gneznen. 1419... 288, 289.
Vldrzichowo
(Ułdrzychowo) villa 141, 144, 148.
Ulricus
episcopus Termopolensis, suffraganeus et vicarius in spirit. Wladisl. 1417... 260.
de ulterius non petendo 15.
unctio
extrema 156.
Uniejów
(Wneow) castrum, districtus, ecclesia collegiata ibidem 45, 63, 104, 115, 124, 339, 547, 551, 655, 672, 680, - vinea ibidem
655.
- praepositus: Albricus 1403... 31.
- archidiaconi:
Vincentius 1417... 257.
Slavnyk canonicus Poznan. 1421... 322.
Vincentius 1423... 348, 350, 394, 520.
Slawnik 1426, 1443... 423, 475, 655, 672.
- canonicus: Boguslaus 1412, 1414... 198, 220.
- rector ecclesiae: Vitalis 1407... 104.
de Vneow
Lorco canonicus Gneznen. 1408... 136, 137, 140, 143.
Unino
villa 43, 44.
Unyeczski
Stephanus 1437... 592.
de Unyeslaw
Derslaus 1424... 396.
Vnykowo
(Iunikow) villa 131, 132.
vpusta,
eductio aquae.
de Urbanowo
Michael Lunak 1421, 1424... 322, 343, 346, 366.
- Sbiluth canonicus Poznan. 1442, 1443... 662, 670.
Wrbanowsky
Petrassius 1406... 93.
Uriel
praepositus cath. Poznan. 1436... 559.
urna
mellis, pokow 83.
Uście
(Vscze) civitas 39, 42, 101, 500, 501.
de Uscze
Albertus vicarius in spiritualibus archiepiscopi Gneznen. in Naklensi et Pomoranien. districtibus, officialis Camenensis 1441...
656.
- Stanislaus decretorum doctor, officialis Gneznen. et vicarius in spiritualibus 1438... 593, 635, 637.
Uścików
villa 643.
Usczonowo
villa 292, 616, 618.
Usczye
Albertus procurator consistorii Poznan. 1437... 586.
usurae
635, - usuraria pravitas 98.
Ute
Barthossius consul Poznan. 1406... 85.
utensilia
ecclesiae cathedr. Gneznen. 427.
Uxsag
Michael subthezaurarius regni Hungariae 1444... 689.
Uyazd,
vide Ujazd.
Uzarzew
villa, ecclesia ad s. Michaelem ibidem 85.
de Uzarzewo
Sandivogius 1408... 123.
Uzdrzeński,
vide de Grodzisko.
V, W.
vacca
exactio 293, 415, 626.
Wacław
abbas Lubinen. 1408... 126.
vadium
161, 291, 386, - vadium seu poena vallata 530.
Valach
Georgius consul Sremensis 1440... 639.
- Ioannes 1408... 124.
Wałcz
oppidum et portalitium 91, 92.
de Walcz
capitaneus: Ioannes Wedelski 1444... 683.
Walde
Barthossius oppidanus de Pyzdry 1442... 659.
Waldow,
ecclesia paroch. ibidem 607.
de Walevicze
Thomco subpincerna Ravensis 1405... 78.
Walischewo
(Waliszewo), ecclesia paroch. ibidem 141, 144, 148, 220, 221, 354, 540.
valteres 132.
Walterus
advocatus Slupcensis 1403, 1404... 37, 48.
wanczerze,
wączyerz, retia, sacci 5, 132, 605.
de Wangleschin
Thomko subpincerna Cracovien. capitaneus Maioris Poloniae 1406, 1409... 92, 93, 98, 163.
Wangrowyecz
676.
wangyelniky,
cumuli graniciales 207.
Valentinus
sartor, scabinus Poznan. 1442... 658.
Walko
Martinus scabinus Srzedensis 1443... 664.
Wanorze
villa 53.
Wansosche
parvum villa 633, 635.
Wansosche
jezoro lacus 634.
de Wansosche
Matias iudex Calissien. 1402, palatinus Calissien. 1406, 1420... 26, 53, 95, 139, 191, 231, 270, 304.
- Mathias 1438, 1440... 602, 633.
Wanssowsky
Woythco consul Poznan. 1420, 1421... 310, 319.
Wanschyk
Crzeslaus subdapifer curiae regis 1444... 688.
Wantholcz
Andreas abbas monasterii Paradisien. 1423... 344.
Wantropca,
vide de Strzelcze.
Wanual
silva circa villam Kownaty 94, 95.
de Wanzirow
Nicolaus capitaneus Zninensis 1413... 210.
Varadiensis
episcopus: Ioannes 1444... 678.
Waradinum
vel Warasdinum 687, 688, 689.
Warmia
territorium 200.
- episcopus: Henricus 1412... 200.
- canonicus: Ioannes de Rogetteln 1404... 57.
Warnow
Nicolaus clericus, notarius publicus 1408... 122.
Warpans
Mathias burgrabius Gneznen. 1406... 99.
- vide de Drzewerzewo.
- vide de Sarczino.
Warsch
iudex Ravensis 1427... 76.
Warszawa
civitas, districtus, archidiaconatus 82, 83, 282, 293, 679, - ecclesia collegiata ad s. Ioannem 82, 83, 283.
- archidiaconi:
Albricus vel Albertus de Modlna 1405... 79, 106, 107, 108, 130, 198, 289, 302, 322, 423, 432, 472 - 474.
Ioannes de Drzewicza 1434, 1443... 550, 551, 651, 670.
- custodes:
Albertus Grzymislai 1419... 282.
Paulus canonicus Plocen. 1420... 305.
- officiales:
Albertus Grzymislai 1419... 282.
Boguslaus 1428... 474.
- canonicus: Paulus de Borzewo 1419... 285, 294.
- subcamerarii:
Henricus de Nova Czirkew 1419... 284.
Hyncza Czedlicz 1420... 304.
Warszewski
Ioannes 1404... 57.
Warszówka
villa 671.
Warschyczsky
vel de Warschicze Stanislaus 1433... 531, 533.
Wartha
civitas 417.
- flumen 18, 33, 82, 87, 90, 199, 263, 316, 337, 380, 382, 383, 385, 386, 410, 507, 529, 669.
Wartinberg
Thomas scabinus Calissiensis 1409... 160.
warung,
cautio 627.
Warzymowo
villa 304.
de Warzymowo,
vel Warzimowsky olim de Wenacia Nicolaus 1420, castellanus Brzestensis 1438, 1440... 303, 306, 604, 632.
vassy,
gulgustra 135.
Vaszil
Laurentius consul Poznan. 1406... 85.
Waszkowo
villa 177.
Wata
vel Watta, vide de Coschiczyno, de Coschatin, de Kosiczyn.
- vide de Nądnia, de Nyandno.
Wayner
Nicolaus senior textorum Wschovensium 1412... 195.
Waypost,
vide de Dzeworowo.
wączyerz,
vide wanczerze.
Wągrowiec,
ecclesia parochialis et monasterium ibidem 496.
- abbas:
Adolphus 1429, 1444... 496, 621, 676.
- prior; Henricus 1429... 496.
Wąsowski
Wojtco consul Poznanien. 1420... 402.
vectigalia
10.
vectores
77.
Wedel
territorium 577, 578.
de Nova Wedel
Hasso 1436... 577, 578.
Wedelski
Ioannes gladifer Poznan. capitaneus de Drachim et Walcz 1444... 683.
- Nicolaus altarista ecclesiae Poznan. ad s. Mariam Magdalenam 1443, 1444... 671, 683, 684.
wedercoff,
vide wyderkaf.
Weis
(Weys, Veysz) Nicolaus sellator consul. Calissien. 1427, 1434, 1435, scabinus Calissien. 1428, 1429, 1434... 457, 497, 548,
555, 567, 611, 612.
de Welanowo
Strzesco 1426... 413.
Weliczka
(Wieliczka) zuppa 644 - 646.
Velin
(Wieleń) alias Lacus s. Mariae, monasterium Cisterciensium ibidem, vide Wieleń.
de Velun
Ioannes rector scholarum Gneznen. 1426... 421, 422.
Welun
vide Wieluń.
veltres
5.
Wełna
fluvius 643.
Wenacia
castrum 303, 304, 306.
venationes
5, 29, 44, 45, 59, 294, 322, 397, 626, - venationes cum cassibus 5, - venatio leporum 626, - venandi facultas 117.
Venceslaus
abbas de Przemęt 1439... 606.
- praepositus hospitalis s. Spiritus extra muros Coninenses 1436... 573.
- praepositus ad s. Ioannem extra muros Gneznen. 1426... 420.
- custos Wielunen. 1419... 287.
- rector ecclesiae in Borkowo 1436... 559.
- plebanus in Mossyna 1436... 560, 561, 562, 563.
- altarista Schamotuliensis 1403... 28.
- alias Wyanczko molendinator de Srodka 1439... 625.
- iudex Siradiensis 1402... 24.
- iudex terrae Gostinen. 1427... 75.
Wenczino,
Woyuczyno (Wojuczyn) villa 237 - 239.
Wendeler
Petrus decanus Lubucen. 1407... 106.
de Wenden
Fredericus commendator in Thorun 1404... 57.
venditio,
venditionis et emptionis titulus 5, 7, 24, 27, 31, 36, 43, 46, 47, 52, 64, 68, 73, 81, 89 et permultis locis.
Wendowski
laneus 607.
Weneciarum
castrum (Wenecia) 577.
Ventris
Stanislaus clericus de monte s. Adalberti Poznan. 1408... 126.
verba
turpia 464.
de Verneri
villa Dersco 1357... 443.
Werocza
alias Lopyenno villa... 521.
Werusch
vexillifer Welunen. 1418... 268.
- iudex Welunen. 1418... 268.
Verzbensky
Petrassius 1408... 134.
Weszkowo
villa 118.
de Weschmunthow
Petrus iudex Sandomir. 1439... 609.
vestes
412.
Weynrichs
Nicolaus (monachus Velenensis) 1411... 182.
Weys
vide Weis.
Weysce
(Wejsce) villa 388, 389.
Veysz,
vide Weis.
Wezenborg,
vide de Gostin.
de Wezenburg
Barthossius, heres de Gostyn 1419... 277, 278.
Węglewo
villa, ecclesia paroch. ibidem 342.
via:
via publica sive magna 116, 385, - via magna Frankfurtensis 684, - via libera 77, - viae insolitae 679.
viaticum
412.
vicarii:
vicarii canonicales 40, 41, 100, 101, 123, 524, - vicarii perpetui 301, 628, - vicarius archiepiscopalis 520, - vicariorum
collegium ecclesiae cathedr. Gneznen. 503, - vicariorum universitas ecclesiae collegiatae Calissien. ad s. Mariam 460, 558,
628.
viceadvocatia,
lanthwoythowsthwo 669, 678.
vicesgerentes
55.
viceprocuratores
166.
Wichna
vidua Sandivogii palatini Calissien. 1411... 189.
Widawa,
ecclesia ibidem 623.
widerkw,
vide wyderkaf.
wiecierze,
nassi 21.
wiecze,
colloquium 389.
wieczne,
per duos solidos de laneo, exactio 115, 388, 499,
Wielen,
monasterium Cisterciensium ibidem 181, 606.
- abbates:
Thomas 1411... 180.
Ioannes Czerbist senior abbas 1411... 180.
Ioannes Czolner 1422, 1426... 323, 414.
Andreas 1444... 687.
Wielkimul
civis Poznan. 1443... 671.
Wieluń,
terra, districtus, civitas 111, 167, 267, 268, 291, 300, 302, 367, - ecclesia parochialis ad s. Michaelem 288, 300, - domus
fratrum s. Augustini 675.
- custos: Venceslaus 1419... 287.
- canonicus: Martinus de Tharnow 1443... 672.
- capitanei:
Laurentius Zaramba de Calinowa 1406... 95.
Martinus de Calinowa 1418, 1425... 268, 410.
- vexillifer:
Werusch de Byala 1418, 1419... 268, 291.
- iudices:
Victor de Sdrzganye 1444... 675.
Vierussius de Kavthi (?) 1418, 1419... 268, 291.
- subiudices:
Wirzbyeta Strusz 1419... 291.
Andreas de Ruda 1444... 675.
- burgrabius: Stephanus 1419... 291.
- consules 287.
de Welun magister Ioannes, s. theol. baccalaureus, rector ecclesiae in Sanok 1436... 568.
- Nicolaus Iacobi altarista Lancicien. notarius publicus 1436... 559.
wieprzowe,
exactio 388.
wiersze,
gurgustra 21.
vierthel,
chorus 312.
Wierzbanta
scabinus Poznan. 1417... 402.
- civis Poznan. 1405... 316.
- advocatus Obornicen. 1438... 600.
Wierzbiński,
vide de Mokre Doki.
Wierzbno
(Virzbino) villa 41, 42, 47, 48.
Wierzchowiny
villa 549.
Wiezewy,
vide Wróżewo.
Vigandus
Vexillifer Czirnensis 1419, vexillifer Zacrocimensis 1420... 294, 305.
Wiganowo,
vide Wyganowo.
vigiliae,
angaria civilis 22, 40, 556.
Wikino
lacus 116.
de Wilak
Nicolaus 1444... 678.
Wilamowski
Ioannes notarius consistorii Gneznen. 1404... 66.
Wilcowsky
Dominicus 1422... 323.
Wilczyna
villa 322.
de Wilczina
Iacussius Iakka subiudex Poznan. 1400, subiudex Calissien. 1402, iudex Calissien. 1407, 1418... 2, 25, 69, 71, 123, 127, 129,
134, 135, 149, 185, 186, 202, 203, 208, 242, 262. 270.
Wilczinsky
Stanislaus 1441... 656.
Wilczco
de Byrkowo castellanus Sandomir. 1352... 645.
Wilczkow
villa 667.
Wilhelmus
prior monasterii Landensis 1403... 37.
- monachus conventus s. Ioannis ante Gneznam 1405... 67.
Wilicza
fluvius 546.
Wilkin
villa 13.
Wilkow
villa 265, 607.
Wilkowo
villa 274.
de Wilkowo
Iarotha castellanus Radzimien. 1406, 1413... 89, 216.
Wilkowyja
villa, ecclesia ibidem 292, 293, 312.
de Wilkowya
Iarotha castellanus Radzimensis 1417... 258.
Villa
media 671.
villae,
villani: villae antiquae 155, - villae novae plantationis 252, - villae desertae 95, - villae novae locationis 31, 502, -
villani 105.
Willermus
supprior monasterii de Velen 1411... 181.
vinarii
190.
Vincentius
archiepiscopus Gneznen. 1405... 70.
- electus Gneznen. 1423, archiepiscopus Gneznen. 1436... 354, 355, 564, 570, 588, 591, 593, 596, 597, 604, 610, 613, 623,
628, 630, 633, 635, 637, 641, 642, 652, 653, 654, 656, 661, 665, 667, 668, 671, 679, 680, 682, 690.
- decanus Gneznen. 1412, et canonicus Poznan. 1413, et vicarius in spiritualibus et saecularibus Poznan. 1416, et officialis
Poznan. 1417, 1425... 196, 214, 257, 259, 261, 288, 289, 302, 313, 320, 343, 347, 353, 355, 403.
- praepositus Poznan. 1400, 1403... 9, 18, 19, 41, 44.
- archidiaconus Unieioviensis, canonicus Gneznen. 1417, 1424... 257, 348, 350, 394, 520.
- cantor Gneznen. 1434... 552.
- canonicus Poznan. 1405, 1407... 79, 112.
- mgr. canonicus Poznan. 1435... 557.
- gardianus monasterii s. Francisci in Vrankinforte 1423... 344.
- plebanus de Wielka Łąka 1440... 651.
- plebanus de Gostyczyna 1413... 207.
- doctor, altarista eccl. Calissien. ad s. Nicolaum 1426... 447.
- doctor, altarista eccl. colleg. Calissien. 1439... 609.
Vincentius
heres advocatiae in Oborniki 1440... 648, 649.
- institor, scabinus Calissien. 1409... 160.
- doleator, scabinus Poznan. 1442... 658.
de Vincio
B. 1417... 255.
Winczig
Nicolaus scabinus Calissien. 1427, advocatus Calissien. 1434, 1435... 457, 497, 548, 555, 567, 611, 612.
vindemia
87.
vinea
seu hortus vini 87, 655.
Winelski
Ioannes canonicus Gneznen. 1428... 524.
Winiary
villa 130, 290, 435, 671, 672, 682.
Winnagóra
villa, ecclesia ibidem 514.
violentia
117, 278, 347, 545, - violenta receptio incendiarii 270, - violenta manuum iniectio in cleriricos 427.
violatio
immunitatum ecclesiasticarum 427.
Wiorkowo
villa 103.
Wirbanta
capitaneus Maioris Poloniae 1352... 678.
viri
antiqui 20.
de Wirschuczino
Iacussius 1430... 504.
de Wirzbiczko
Andreas iudex Dobrinen. 1408... 127.
Wirzbieński
Petrassius 1408... 149.
- Ioannes 1443... 666.
wirzthi,
retia magna 76, 77.
Wischotha
Andreas scholasticus Gneznen. 1440... 633.
Wiscotha
Pasco 1412... 199.
visitatio
provinciae 427, 442.
Wiskotha
Ioannes canonicus Poznanien. 1442... 662.
Wisla
fluvius 56, 60, 76.
Vislaus
burgrabius seu advocatus in Camen 1429... 476.
- frater Mistignei 1262... 509.
Wislicia
(Wiślica) 527.
- castellani:
Clemens de Moskorzow 1403, 1408... 38, 47, 50, 87, 127, 136, 139, 141, 144, 266, 311.
Thworco de Chonthnicza 1413... 208.
Florianus de Korithnicza 1424... 384.
Crzeslaus de Curoszwanki 1440, 1443... 643, 649, 653, 656, 659, 660, 666.
Nicolaus de Zakrzewo 1444... 687, 689.
Wisnewa
(Wiśniewo) villa 430.
de Wisnicze
Petrus Kmithae palatinus Sandomir. capitaneus Siradien. 1402... 24.
de Visoczsko
Ninogneus scultetus de Noscowo 1416... 246.
Wissotha
praepositus Poznaniensis 1442... 662, 663.
de Viszigrod
Msczuy 1401... 15.
Wiszkitki
106.
Wiszkotha
Baworius 1411... 190.
Wisznyewa
villa 517.
de Wisznyewo
Andreas Nyelathay subdapifer Calissien. 1440... 633.
Wiszosko
villa 247.
vitae
tempora 53, 83, 85, 100, 105, 628.
Vith
Petrus canonicus Poznan. 1428... 472.
de Witakowicze
Laurentius et Michael fratres 1411... 188.
Vitalis
rector ecclesiae in Vnyeow 1407... 104.
Withun
Hantsche consul de Lobnaw 1437... 585.
de Witkovicze
vel Vitkowsky Nickel 1427, 1428... 450, 464.
Vitoldus
dux Lithuaniae 1408, 1417... 128, 260.
- vide Alexander.
Witowle
(Witobel) villa 361, 362.
vitrici
ecclesiae 625, 643, 672.
Witthy
Hantsche consul de Lobnaw 1440... 636.
Vitus
senior carnificum Calissiensium 1434, 1435... 555, 611.
wkup
in borris et silvis appretiatio 52.
Wlaboye
vel Wlawye vide Wławie.
vladarius,
vide vlodarius.
Wladimiri
Paulus decretor. doctor. canonicus Cracovien. 1424, olim rector eccl. paroch. in Clodawa 1433... 372, 536, 537, 538.
Wladislaus
Locticus rex Poloniae 511.
- II rex Poloniae 1400, 1434... 3, 9, 16, 17, 23, 24, 28 - 34, 37, 46, 49, 50, 53, 55, 59, 61, 63, 65, 70, 74, 75, 81, 83,
85, 86, 90 - 94, 103, 105, 110, 113, 117, 124, 127, 128, 129, 136, 137, 140, 143, 144, 153, 154, 157, 158, 160, 163, 165 -
172, 178, 179, 188, 189, 193, 199, 207, 231 - 234, 237, 248, 251, 260, 266, 267, 270, 271, 295 - 301, 305, 311, 314, 320,
324, 332, 339, 342, 367, 377, 379, 380, 384, 385, 386, 387, 392, 398, 399, 401, 405, 406, 408, 411, 422, 424, 433, 436, 437,
440, 453, 455, 465, 466, 468, 474, 490, 491, 493, 494, 499, 500, 501, 506, 507 - 509, 516, 526 - 528, 535, 538, 539, 543,
544.
- III rex Poloniae 1436, 1444... 558, 577, 580, 603, 618, 620, 625, 635, 636, 637, 638, 552, 653, 663, 668, 669, 676 - 680,
683 - 688, 690.
- filius regis Wladislai 1432... 526.
- fillus Semoviti senioris ducis Mazoviae 1424... 391.
- episcopus Wladislavien. 1438... 604, 637.
- scholasticus Wladislavien. 1426... 423.
- decretor. doctor, vicecancellarius Poznan. praepositus Srzem. 1428... 474.
Vladislavia,
vide Włodzisław.
Wławie
(Wlaboye, Wlawye) villa 126, 134, 135, 149, 150.
Wloczino
(Włocino) villa 207, 208.
vlodarius
111, 220, 221, 222.
Włodzisław,
Włocławek 53, 54, 119, 166, 461, - dioecesis 56, 60, 72, 318, 372, 404, - capitulum 637.
- episcopi:
Nicolaus de Kurow 1400, 1402...3, 23.
Ioannes 1408, cancellarius reg. Poloniae 1428, 1433... 141, 165, 273, 333, 377, 384, 465, 468, 495, 503, 511, 529.
Wladislaus 1438... 604, 637.
- suffraganeus:
Ulricus episcopus Termopolensis 1417... 260.
- decani:
Nicolaus palatini 1403, 1404... 41, 51, 62.
Ioannes de Nyewyesch canonicus Poznan. 1421, 1442... 322, 534, 662.
- archidiaconus:
Ioannes de Slupowa 1428... 461.
- scholastici:
Ioannes 1409... 165.
Wladislaus de Opporowo 1421, 1426... 316, 423
- cantor:
Przedwogius de Grandi 1414, 1426... 241, 247, 257, 289, 302, 432.
- vicarius in spiritualibus:
Ulricus episcopus Termopolensis 1417... 260.
- officiales:
Nicolaus de Iassona 1405... 72.
Ioannes de Slupowa 1428... 461.
Boguslaus 1434... 552.
- canonici:
Swantoslaus 1404... 59
Nicolaus de Iassona 1405... 72.
Boguslaus 1434... 552.
Paulus de Sarnowo 1438, 1440... 599, 637.
Włodzisław
capitaneus: Mathias 1411... 189.
- palatini:
Ioannes de Coszczelecz 1414, 1424... 219, 384.
Iarandus de Brudzewo 1427, 1428... 448, 465.
Boguslaus Oporowsky 1440... 632.
- succamerarius: Petrus Sczkowski 1438... 604.
- iudices:
Iaroslaus de Sadlno 1415, 1419... 244, 278.
Ioannes Bosyedowski 1432... 526.
- subiudex: Skarbco 1419... 279.
- vexilliferi: Iarandus de Grabye 1408... 134.
Nicolaus de Coszczelecz 1438... 604,
- subdapifer: Bodzanta 1417... 260.
Włościejewice,
ecclesia parochialis ibidem 264.
de Włościejewice
Ioannes Pasikoń 1426, 1429... 419, 477.
- Dobrogost castellanus Giecen. 264.
Włoszczowa
villa, ecclesia ibidem 468.
de Włoszczowa
Petrus castellanus Dobrinen. 1413, 1414... 191, 213, 231.
Wlosth
Petrus notarius de Przemęt 1422... 324.
Włostowo
villa 141, 144, 147.
Włoszakowice
villa 164, 165.
Włoszczewicze
villa 96.
de Włoszczejewice
Dobrogostius castellanus Giecensis 1406... 96.
de Vlyessche
Ioannes Colyano 1428... 469.
- Stephanus 1428... 469.
de Vnanczicze
Sophia, Hanca et Thomislaus vir Hancae 1416... 253.
vndewer,
propugnaculum 444.
Wneow,
vide Uniejów.
Wnru,
vide Vyeslsky.
de Vnyączycze
Nicolaus, Thomislaus, Ianussius et Andreas 1414... 216.
Vnycow
villa 413.
Vnyczycze
(Uniączyce) villa 217.
Wnyeow,
vide Uniejów.
de Wobeke
Burkhardus supremus trappiarius et commendator de Cristburg 1404... 56.
Woda,
vide de Szczekoczini.
Wodziczka
Nicolaus 1403... 34.
de Wojnicz
castellani:
Ioannes 1352... 646.
Nicolaus de Michalow 1404, 1408... 47, 50, 84, 86, 129, 136, 141, 144, 266, 311.
Dobco 1428... 469.
Ioannes 1436... 581.
Clemens Wantropca de Strzelcze 1438... 604.
Nicolaus de Ossolino 1444... 687, 689.
Woitco
civis Poznan. 1426... 435.
Wola
villa 205, 672.
de Wola
Nicolaus 1403... 32.
- Orlyk 1420... 295.
- Pakos adir Petir 1408... 117.
- Petrus 1424... 396.
- Stanislaus 1429... 489.
- Thomas filius Wyszotae 1444... 682.
Wolborz,
Woyborz 503, 527.
de Wolfram
vel Wolfram Petrus, licentiatus in decretis, scholasticus Gneznen. canonicus Cracoviensis 1419, 1426... 278, 302, 419.
Wolicza
villa 18, 66.
de Woliszewo
Petrus 1406... 89.
Woneszecz
villa 126.
Wonieść
villa 216.
Wonyebycze
villa 286.
vox in capitulo
166.
Woyczicze
(Wojczyce) villa 141, 144, 148.
Woykowo
villa 208.
de Woynowo
Nicolaus et Petrus fratres 1412... 196, 197.
Woyt,
Woyth, vide de Uyazd.
Woyt,
vide de Wyasth.
Woythco
consul Poznan. 1406... 85.
Voytila
carnifex, scabinus Srzemensis 1440... 640.
Woyuczino
(Wojuczyno) villa 141, 144, 148.
Woyzlaus
cantor Poznan. 1434... 552.
Wozowsky
Albertus 1437... 581.
de Wrancza
(Wrząca) Augustinus 1420... 300.
- Martinus 1412... 199.
- Petrus 1413... 207.
Vrankinforte
(Frankfurt) 344.
Wratislavia,
vide Wrocław.
Wróblów
villa 167.
de Wroblewo
Andreas subiudex Lancicien. 1426, 1433... 413, 531.
- Ioannes canonicus Gneznen. 1414... 241.
Wrocław
(Vratislavia) 278, 412.
- episcopus: Conradus dux Sleziae 1426... 438.
- decanus: Stephanus 1434... 552.
- officialis: Theodoricus de Cruczeborg 1419... 277.
- canonici:
Theodoricus de Cruczeborg 1419... 277.
Iaroslaus Kąkolewski 1444... 675.
- procurator consistorii: Mathias Cordebog 1419.... 282.
- castellanus: comes Michael 1287... 510.
de Wroczimow
Martinus vel Marcissius vexillifer Cracovien. 1424, 1438... 393, 604.
de Wroczini
Petrassius 1419, 1427... 277, 454.
Wroczonka
villa 124.
Vron
Kube consul de Lobnaw 1440... 636.
Wronczyno Magnum, Wronczino parvium et Minor
villae 24, 25, 29, 30, 52, 53, 178, 179, 209, 268, 269, 399, 400.
de Wronczyno
Petrassius 1411... 191.
- Mathias canonicus Poznan. 1428... 473.
- Minori, sculteti: Iacobus et Bartholomaeus 1404... 51.
Wronki,
monasterium s. Mariae ord. Praedicatorum ibidem 90.
Wronowo
villa 129, 130.
Wros
Phanus civis Poznan. 1443... 671.
Wrozewo
(Wiezewy) villa 19.
Wrzanca
vide Wrząca.
Wrzansawa
flumen 81.
Wrząca wielka et mała,
ecclesia paroch. ibidem 207, 208, 549.
de Wrząca
et Philatowo Augustinus 1419... 278.
Wrzeczen
lacus 90.
Wrzeczona
(Wrzeciona) silva 294, 326, 327.
de Wrzesznya
Ioannes 1439... 625.
Wrzeszyensky
Ioannes, filius Gywan 1439... 617.
Wscheradow,
vide Wszeradów.
de Wscholowo
Ianussius canonicus Poznan. 1428... 473.
Wschowa
terra, districtus, castrum civitas, ecclesia parochialis ad s. Mariam 6, 36, 93, 153, 154, 195, 325, 331, 405, 436, 526, 585,
607, 664, 683, - terrigenae 331, - statuta 93.
- capitanei:
Ioannes de Czurnina vel de Ridzin 1409, 1422... 153, 155, 325.
Vincentius de Szamotuli 1424... 387.
Mathias Borek de Ossyeczna 1436, 1439... 578, 585, 592, 606.
Ioannes Kotwic de Gołanice 1444... 688.
- iudices:
Henricus de Sedlnicza 1424... 887 Andreas de Lasocice 1437... 892
- subiudex: Ioannes de Szczepankowo 1429... 477.
Wschowa,
burgrabii:
Ioannes Czyrnynsky 1406... 93.
Iacobus Czornyczky 1437... 592.
Vscze,
vide Uście.
Wsczele
Derslaus 1424... 378.
Wsczele
Nicolaus vicarius perpetuus Poznan. 1416... 253.
- patrz de Vyescziczyno.
wsdawyn,
resignationum 322.
de Wszeradów
Albertus castellanus Caminen. 1405, 1425... 67, 69, 72, 105, 139, 208, 401.
- Albertus palatinus Calissien. 1424, 1427... 377, 380, 381, 385, 400, 448.
- Mathias 1405... 67.
vulpes
5.
vultures
397.
Vulyngynne
Iutta 180.
Vuzwe
Petrus senior sutorum Wschovensium 1412... 195.
de Wyanczkowicze
Ioannes 1438... 601.
wyano,
dos 674.
Wyanowfszky
Andreas 1426... 416.
Wyanssowsky
Albertus consul Poznan. 1422... 344.
wyanzany,
introductus 327.
Wyanzyk,
vide de Gosthkowo.
de Wyasth
Nyczko Woyth 1413... 215.
Wyathschinsky
(Vyothschynsky) Nicolaus senior sartorum Calissien. 1434, sartor 1435... 555, 611.
de Wycząnskowo
Ioannes 1429... 477.
wyczlycz,
exbrigare 190, 192, 201.
de Wydawa
Petrus iudex Siradien. 1425, 1429... 411, 474, 496.
- Petrus filius Petri iudicis 1429... 496.
wyderkaf, wederkoff,
reemptio 259, 276, 290, 393, 418, 419, 422, 452, 456, 486, 488, 489, 540, 542, 553, 555, 566, 579, 583, 587, 594, 595, 600,
660, 664, 673, 674, 675, 681.
de Wydowo
Stanislaus notarius 1435... 555.
de Wydzyrzyno
Nicolaus 1424... 392.
de Wyelgawess
Petrus 1425, 1429... 411, 475.
Wyelichowo
(Wielichowo) villa 494, 495.
Wyelun,
vide Wieluń.
wyenczerzé,
rete 387.
de Wyerzenicza
Nicolaus 1407... 111.
Wyerzusch,
vide de Sczerzanczyn.
Wyes,
vide de Krobia.
de Vyescziczyno
Derslaus Wsczelye 1431... 515.
Vyestsky
Wnru Niczco 1406... 93.
de Vygonowo
Iacobus archidiaconus Pczewen. canonicus Poznan. 1421, 1426... 307, 313, 320, 322, 334, 343, 403, 418, 489.
- Ianko canonicus Poznan. 1435... 557.
- Iacobus officialis Poznan. 1443, canonicus et vicarius in spiritualibus Poznan. 1444... 662, 670, 671, 681.
- Martinus 1439... 610.
Vylczek
Iacobus scabinus Srzemen. 1440... 640.
de Wylczyna
Czestko 1406... 99.
Wylczinski
Stanislaus 1442, 1443... 660, 666.
de Wylkowo
Iarotha castellanus Radzimensis 1422... 331.
Wylkowia
villa 616, 618.
de Vylkovya
Albertus 1419... 292, 293.
de Wynarj
Iacobus 1413... 208.
Wynarz
Mathias consul Krzywinen. 1436... 570.
Wynecz
fluvius 451.
Wynnagora
villa 82.
Vynski
Petrus consul Srzemen. 1440... 639.
Vyothschynsky
Nicolaus vide Wyathschinsky.
wyrsche,
retia 135.
Wyrzbantha
consul Poznanien. 1413, 1425... 211, 393, 399.
Wyrzbno
villa 101.
Wyrzchleyssczy
Ioannes et Venceslaus 1425... 410.
Wyrzeka
villa 129.
Wyschemir
castellanus 1248... 509.
Vyschota
praepositus Poznaniensis 1443... 670.
de Wyska
Daszko, Clemens, Iastco, Diuissius et Petrus 1419... 294.
de Wyskotha
Paulus venator Calissien. 1417... 261.
Wyskotha
Henricus 1422... 331.
Wysla,
vide Wisła.
Wyslicia
321.
de Wyslka
Miecislaus 1417... 261.
de Wysoka góra
Sbigneus 1417... 259.
Wysokie koło
molendinum 672.
de Wyssoczsko
Tharchała 1420... 309.
Wyszak
frater Przibislai Griszynski 1409... 164.
Wyszanowo Wielkie et Małe
villae 275.
Wyszkota,
vide de Sdzesch.
Wysznyewa
(Wiśniewo) villa 522, 524, 525.
Wyszoki damb
villa 22.
Wyszota
praepositus Poznanien. 1436... 560, 561, 562, 563, 576.
Wythakowsky
Albertus 1419... 284.
Wytawdt,
vide Alexander.
Withomisle
(Witomyśl) hereditas 212, 213.
wywarowacz,
exbrigare 627.
Wywelsky
Ioannes canonicus Gneznen. 1429... 487.
de Wyzenborg
vel Wyzemburg Barthossius et Ianussius fratres germani 1419, 1440... 281, 626.
X.
Xangniki
(Księgniki) villa 313, 314.
de Xangynycze
Oszep 1417... 258.
de Xansch
Thomas Conradi notarius publ. 1436... 572.
Xanschno
(Książno) villa 141, 144, 147.
de Xyansch
Ioannes 1418... 266.
Z.
Zaath
(Zant) Nickl consul de Lobnaw 1437, 1440... 585, 636.
Żabno Małe et Duże
villae 575, 576.
de Żabno Magna,
vide de Czaykowo.
Zaborowo
villa 473, 474, 606.
zabrodnya,
rete 62.
Zaclica
cancellarius regni Poloniae 1404, 1405... 66, 80.
Zacroczim
oppidum 234, vide Zakroczym.
Zadowo,
Zadowskye jezoro lacus 633, 634.
de Zagajewo
Catharina monacha monasterii de Gniezno 1444... 675.
- Nicolaus 1444... 675.
- Predborius cum matre Hedvigi 1419... 280.
Zagorowo
(Zagorów) villa, ecclesia ibidem 114, 115, 269, 454.
de Zagorzany
Ioannes magister curiae reginalis 1441... 657.
Zagyerzeszye
villa 581.
Zakarwowie
locus 116.
de Zakroczym
castellanus: Slawecz 1420... 304.
- subcamerarius: Nicolaus 1420... 305.
- vexillifer: Vigandus 1420... 305.
Zakrzewo
villa 672.
de Zakrzewo
Nicolaus 1440, castellanus Wislicien. 1444... 638, 687, 689
Zalassowo
hereditas 111, 112.
de Zalesche
Boguphalus 1440... 633, 635.
Zaleski
Nicolaus proconsul Poznanien. 1443, 1444... 674, 682, 684.
de Zalussye
Ianussius 1471... 261.
Zambrsko
(Zemsko) hereditas 314, 315, 316.
de Zamline
Petrus 1415... 245.
Zandral
scabinus Poznan. 1417... 402.
Zant
Nickil consul de Lobnaw vide Zaath.
Zapłotne,
locus in Stołun 471.
zapusthi,
indagines 322.
Zaramba
Laurentius marsalcus curiae regalis 1425, castellanus Siradien. 1438... 407, 604.
Zaramba,
vide de Calinowa.
Zarcino
villa 67.
Zawada
molendinum 478.
Zawada
villa 536, 538.
de Zawada
Swanthoslaus subiudex Siradien. 1429... 474, 496.
Zawady
villa 177.
de Zawichost
castellani:
Groth de Iancouicze 1420... 299.
Martinus 1424... 393.
Warssius de Ostrow 1438... 604.
- Laurentius Bartholomaei canonicus Opatovien. vicarius perpetuus Gneznen. 1436... 573.
Zawissius
vexillifer Siradien. 1402... 24.
Zayancz
Michael consul Obornicen. 1438... 599.
zayassa,
retia 135.
Ząbczewo
villa 659.
Zbanschin,
ecclesia ibidem 509.
de Zbirsko
Dobco et Iacobus fratres 1441... 656.
de Zborow
Vincentius 1412... 198.
Zbozne
insula 203.
Zbrucz
fluvius 38.
Zbrudzewo
villa 473, 474.
de Zbyszewiec
scultetus: Gregorius 1429... 496.
zbytky,
superfluitates 321.
Zdzech
Mathias consul Calissien. 1434... 611.
Zdzechowa
(Zdziechowo) villa 67, 68.
Zebranow
Losman de Winiary 1444... 682.
Zebranowa
Agnes de Winiary 1444... 682.
Zegocina
villa 245.
de Zegrowo
Weszech Cotwicz 1406... 89.
Zejloth
Piotrasco scabinus Calissien. 1428... 567.
de Zelanczino
Sigismundus 1413... 206.
de Zelasna
Warsz 1400... 2.
Zelasno
villa 118.
de Zelechow
Andreas Czolek dapifer Sandomir. 1420, succamerarius Sandomir. capitaneus Maioris Poloniae 1434, 1435... 306, 553, 554, 556.
Zelocus
Philippus canonicus Novariensis 1414... 239.
Zelonodambsky
Nicolaus civis Pisdrensis 1404... 52.
de Zelowo
Ianussius civis Poznan. 1426... 439.
Zelygnew
villa 500, 501.
de Zempolicze
Nicolaus 1430... 504.
Zemsky
Nicolaus vicarius cathedr. Gneznen. 1428... 524.
Zerkow
villa, ecclesia s. Stanislai ibidem 292.
Zernicka
Barbara filia Alberti Policki 1430... 504.
Zernicki
Martinus cum uxore Beatrice 1430... 504.
Zerniki
villa 504, 505.
de Zerniki
Petrassius vel Petrus vexillifer Gneznen. vide de Zirniki.
Zetheler
Hans consul in Frankfort 1423... 345.
Zewrzyd
Ioannes consul Obornicen. 1438... 599.
Zeyboth
Pyotraschco scabinus Calissien. 1429... 497.
Zgerz
465, 583.
de Ziczsko
Adam 1427... 76.
de Zidowo
vel Zidowsky Nicolaus 1408, 1409... 135, 151.
Zifridus
abbas Landensis 1418, 1428... 268, 461.
Zifridi
filius Hinza 1238... 509.
Zimny
Mathias consul de Grodzisko 1426... 439.
Zimny
dół 203.
Zimotki
villa 499.
Zindram
gladifer Cracovien. 1403... 38.
de Zirniky
(Zerniki) Petrassius vel Petrus vexillifer Gneznensis 1423, Calissien. 1427, castellanus Gneznensis 1436, Calissien. 1436,
1440... 345, 448, 559, 563, 633, 635.
- Thomas mgr. procurator causar. consistorii Poznan. 1443... 671.
Ziuridus
cellerarius Landensis 1404... 48.
Zlemyoso
Hannos carpentarius 1427... 457.
Zlotha
(Złota) villa 1.
Złotniki małe
villa 471.
de Złotniki małe
Stanislaus 1428... 471.
- - Sandivogius Rossusth 1432... 567.
Zlotkowo
villa, ecclesia parochialis ibidem 506.
de Złotopole
Nicolaus subiudex Dobrinensis 1408... 127.
Zlothowlos
vel Zolthowlos Iacussius vel Iacobus senior braseatorum Calissien. 1434... 611.
Zlothowlos
Iacussius scabinus Calissien. 1434... 549, 611.
Znin
(Zneyna) districtus, civitas 99, 100, 379, 485, 490, 493, 517, 519, 665, 667.
- capitaneus: Nicolaus de Wanzirow 1413... 210.
- procurator: Miroszco 1406... 99, 100.
Zodyn
hereditas 509.
Zollelice,
vide Bolewice.
Zołędowski
Mathias 1419... 278.
Zophia
regina Poloniae 1432... 526.
Zorawa
villa 522, 525.
Zorzewo
villa 653.
de Zun
Petrus 1440... 633.
Zupparius
salis utriusque 23.
de Zwydno
Ioannes Iacussii subdapifer Ravensis 1402... 26.
de Zychlin
Clemens vexillifer Lancicien. 1409... 162.
Zydowo
villa 141, 144, 148.
Zydowski
Nicolaus 1412... 198.
Zyfridus,
vide Zifridus.
Zygmunt
książę litewski 1433... 538.
Zymnawoda
79, 188, 189.
Zyrkow,
ecclesia ad s. Stanislaum ibidem 282, 616, 618.
de Zyrcowo
Hedvigis 616.
de Zyrzniky
Petrus vexillifer Calissien. 1411... 186.
Zythe
Ioannes civis Poznan. 1423... 355.
de Zytowiecko
praepositus: Albertus 1419... 281.
Zytowoczsky
Sobko 1414... 217.
UZUPEŁNIENIE INDEKSU.
aggeres
molendini, pungrantki 468.
allodium
415.
Bartholomaeus
canonicus Poznan. plebanus de Srzoda, 1422... 324.
burgrabii
91.
decimae
473.
forum
salis 402.
Gniezno,
dioecesis 220.
- praepositus ad s. Ioannem ante Gneznam 67.
Gniezno,
conventus ad s. Ioannem ante Gneznam, ordinis s. Augustini Sepulchri Dominici 67.
- archiepiscopi:
Vincentius 1405... 70.
Albertus 1406... 603.
Vincentius electus 1423... 354.
- decani:
Ioannes 1417... 256.
Petrus de Cobylino 1419... 289.
- archidiaconi:
Paulus de Czechowo canonicus Poznan. 1421... 320.
Nicolaus de Lubin 1426... 422.
Nicolaus Kyczka de Kykow 542.
- officialis: Wladislaus de Opporowo 1421... 316.
- cancellarius ecclesiae: Nicolaus de Gorka 1407... 106.
- vicarii ecclesiae collegiatae ad s. Georgium in castro 55.
Gostyń,
subiudex terrestris 75.
hami
674.
Hanczconis
Nicolaus altarista eccl. colleg. Poznan. ad s. Mariam Magdalenam 1442... 658.
Hannus
magister textorum Srzemensium 1440... 640.
harasy
608.
Hector
canonicus Poznan. 1442, 1443... 662, 670.
Hedvigis
vidua Petri Goldnar 1443... 672.
Hermannus
abbas de Obra 1439, 1443... 607, 650, 674.
Hinczkowicz
Ioannes scabinus de Winiary 1444... 682.
Hodorff
Ioannes de Winiary 1444... 682.
Hok
Hermanus 1444... 688.
homicidii
causa 686, 689.
horti,
hortulani 640, 641, 643, 659, 671, 682, 684, - horti in Winiary 682.
Hungaria
regnum, palatinus: Laurentius de Edewar 1444... 678.
Hungaria,
vicethezaurarius: Michael Orsag 1444... 687.
de Hunyad
Ioannes palatinus Transsilvanen. 1444... 678.
de Iablow
Sbilutus 1440... 633.
Iabramowa
civissa Poznan. 1443... 671.
Iacobus
prior Lubinen. 1444... 685.
Iacobus
canonicus Poznan. rector eccl. paroch. de Conyn (1440)... 651.
- presbiter de Borzycowo 1441... 656.
Iacussius
carpentarius, iuratus Srzedensis 1443... 664.
Iaczkowsky
Andreas canonicus Gneznen. 1440, 1443... 641, 655, 667, 668.
de Iaktorowo
Ioannes 1444... 676.
Iakubowsky
Petrus 1442... 660.
- vide de Swirczewa.
Ianczewo
villa, ecclesia ibidem 104.
Ianussius
scabinus Srzeden. 1443... 664.
Iarand
canonicus Gneznen. 1443... 667, 668.
de
Iardanowo Stephanus canonicus Poznan. 1443... 670.
Iarognewsky
Georgius 1443... 666.
Iaroslaus
archiepiscopus Gneznen. 1352... 645, 667.
Iaroslawsky
Martinus 1440... 643.
Iasienie
villa 643.
Iastrzębiec
Albertus archiepiscopus Gneznen. 671.
Iedlcze
villa, scultetia ibidem 680.
Ierzyce
villa, scultetia ibidem 678, vide Ieżyce.
de Iessora
Dobrogostius 1440... 650.
de Ieszora
Simon Swanthoslai 1442... 659.
Ieżyce
villa 671, 684, vide Ierzyce.
Iłowiec
villa, ecclesia ibidem 602.
Imramus
palatinus Cracov. 1352... 645, 647.
ingrossatio
633.
investitura
602, 661.
Ioachim
consul Poznan. 1442... 658.
Ioannes
episcopus Poznan. 658.
- episcopus Varadiensis 1444... 678.
- episcopus Naturiensis, suffraganeus Gneznen. 1440... 638.
- abbas de Paradyż 1440... 636.
- decanus Gneznen. canonicus Poznan. 1442, 1443... 662, 670.
- decanus Wladislavien. canonicus Poznan. 1442... 662.
- praepositus de Chęciny 1441... 657.
- cantor Lancicien. canonicus Poznan. 1442... 662.
- Pauli cancellarius Gneznen. 1440, 1443... 643, 654, 655, 667, 668.
- canonicus Cruschwiciensis, rector eccl. in Slawno 1443... 672.
- rector eccl. in Borzyslawice 1443... 672.
- rector eccl. in Pomarzany 1443... 672.
- olim rector eccl. de Chlewo 1444... 682.
- cellerarius Lubinensis 1444... 685.
- clericus, filius Conradi civis Poznan. 1444... 684.
- palatinus Sandomir. 1352... 645.
- castellanus Woinicien. 1352... 646.
- gladifer Poznan. 1438... 602.
- braseator, consul Srzedensis 1443... 664.
- arcufex, consul Poznan. 1442... 658.
iudicandi
facultas 687, 689.
iudicia:
iudicium regium 689, - iudicium regium Costanense 346, - iudicium bannitum 682, 684.
iudicum
iurisdictio 686, 689.
Iuniwladislaviensis
palatinus: Iarandus de Grabye 1438... 604.
- castellanus: Ioannes Scharleysky 1444... 679.
de Iuniwladislavia
Ioannes notarius publ. 1439... 607.
iura,
libertates et immunitates incolarum regni 603.
- Polonicalia 689.
Iura
Petrus iuratus Srzedensis 1443... 664.
iurisdictio
palatinorum, castellanorum, capitaneorum etc. 686, 689.
ius
patronatus 601, 632, 643, 659, 661, 664, 672, 683.
- ecclesiasticum 672.
- Teutonicum Magdeburgense 686, 687, 689.
Kassaliczki
Martinus civis Poznan. 1443... 671.
Kercztempte,
vide de Guste.
Kokundorf
villa 671.
de Konieczpole
Iacussius palatinus Siradien. 1403... 28.
Konin,
castellanus: Albertus 1418... 270.
- venator Nicolaus de Ociąż 1442... 659.
Kooth,
vide de Dambno.
kupia,
negotiatio 665.
de Labyschyno
Ioannes 1444... 675.
Lanczicia,
vide Łęczyca.
Lanczinoga
fluvius 185.
lanei
659, 671, - laneus liber scultetialis 640.
de Lankowicze
Ioannes Boyanka 1440... 633.
Lanthman
Caspar advocatus Poznanien. 1442, 1444... 658, 684.
- Nicolaus canonicus Poznanien. 1440, 1443... 651, 662, 670, 672.
Lanthwoyth
Tomek civis Poznan. 1443... 671.
lanthwoythowsthwo,
viceadvocatia 669, 678.
Laska
Ioannes Lanciciensis 1439... 606.
Lascarii
Andreas canonicus Poznan. 1442, episcopus Poznan. 648, 649, 653, 662, 670.
Laskarius
canonicus Gneznen. 1440, 1443... 641, 667, 668.
Laskownica
villa 676.
de Laskownica
Bronislaus, praepositus de Gora 1443... 665.
- Ioannes 1444... 676.
de Lathowo
Stanislaus canonicus Gneznen. 1441... 655.
Laurentius
consul Poznan. 1444... 684.
- frater Martini rectoris ecclesiae in Coszmyn Maiori 1444... 685.
- scabinus de Winiary 1444... 682.
- de Winiary 1444... 683.
Ląd,
castellanus: Przedpelk de Copidlowo 1438... 604.
na pyrzwem ledze,
in primis glaciebus 634.
Leff
Michael civis de Poznania 1443... 671.
legatum
672.
de Lekno
Troianus iudex Calissien. 1440... 633.
Lewkowo
villa 672.
Leyp
Nicolai, civis de Grodzisko, vidua Elizabeth 1442... 661.
libri:
liber terrestris 633, 635, - libri consistoriales 676.
libertates
et immunitates 636, 637, - libertas a censibus 662.
de Lichin
Ioannes palatinus Bresten. 1438... 604, 653.
- Laskarius canonicus Gneznensis 1441... 654, 655.
limitatio
bonorum 652.
de Lipki
Grzimala 1443... 665.
lis
662.
de Liszkovicze
Andreas 1440... 637.
litterae:
litterae procuratoriae 633, - litterae inhibitoriae 637, - litterae (citatoriae) regiae, sigillo regio consignatae 687, 689.
Lizibaba
Thomas de Winiary 1444... 683.
Lobnow
civitas, consules 636.
- proconsul: Hanczko Popow 1440... 636.
Longus
Andreas scabinus Srzemensis 1440... 640.
de Lopenno
Ioannes burgrabius Calissien. 1444... 681.
Lorek
mgr. carnificum Srzemensium 1440... 640.
de Lossoczyno
Sandivogius 1440... 633.
de Lubicz
Ioannes notarius consistorii Poznan. 1443... 671.
Lubin,
monasterium ordinis s. Benedicti ibidem 636, 637, 657, 685.
- abbates:
Stanislaus 1442, 1443... 657, 669, 670.
Stephanus 1444... 685.
- prior: Iacobus 1444... 685.
- custos: Burchardus 1444... 685.
- cellerarius: Ioannes 1444... 685.
- claviger: Petrus 1444... 685.
de Lubin
Ioannes Noszek 1442... 657.
de Lubino
Andreas thezaurarius regni Poloniae 1438... 604.
Lublin,
succamerarius: Ioannes de Sczekoczini 1438... 604.
Lubonia
villa 674.
de Lubyathowo
Ioannes, rector ecclesiae paroch. in Czanzim, vicarius in spiritualibus Gneznen. officialis Camenensis 1439... 607.
Lulik
Andreas vicarius perpetuus Calissien. 1439... 608.
Luthko
canonicus Gneznen. 1443... 667, 668.
- vide de Brzesze.
de Lutowne
Stanislaus canonicus Gneznen. 1441... 654.
Lwów,
palatinus: Petrus Odrowansch de Sprowa 1438... 604.
Łabiszyn
665.
Łączny
młyn molendinum 662.
Łąka wielka,
ecclesia ibidem 651.
de Łąki posrednie
Predpelco 1440... 651.
Łęczyca,
synodus provincialis ibidem 654.
Łęczyca,
cantor: Ioannes Luthko de Brzesze 1440, 1442... 640, 662.
- palatinus: Albertus Malski 1438, 1444... 604, 673, 674, 675, 680, 687.
- castellanus: Mathias de Byelawy 1438... 604.
- vexillifer: Petrus de Opporow 1438... 604.
- iudex: Setegius de Syeczechowicze 1440... 638.
Łódź,
ecclesia parochialis ibidem 601.
Łowicz
castrum, ecclesia ad s. Mariam ipidem 638, 679, 680.
- canonicus: Albertus 1444... 690.
- capitaneus: Ioannes Furman 1444... 690, 691.
macella
carnium vel carnificum 643, 661.
Magdeburgense,
vide ius Theutonicum.
de Malczewo
Nicolaus 1443... 664.
maldratae
655.
de Male
(Malski) Albertus palatinus Lanciciensis 1438, et locumtenens regius, capitaneus Maioris Poloniae 1443, 1444... 604, 673,
674, 675, 679, 680, 687.
Malowa
villa 670.
Malski
Albertus vide de Male Albertus.
Małogoszcz,
praepositura ibidem 661, 662, 668,
- castellanus: Paulus de Biscupicze 1438... 604.
Mankowsky
Ioannes 1442... 660.
mansi,
slady 662.
mansionarii
642.
marcae:
marcae latorum grossorum 688, - marcae latorum grossorum Pragensium 666, 674, - marcae monetae et numeri Polonicalium communium
663, - marcae communis monetae 661, - marcae monetae communis numeri Polonicalis per 48 gr. 665, 675, - marcae mediorum grossorum
675, 676, - marcae mediorum latorum grossorum 660, - marcae mediorum grossorum monetae Cracoviensis 674, - marcae mediorum
grossorum monetae et numeri Polonicalium per 48 gr. 650, 690, - marcae mediorum grossorum monetae in regno currentis, numeri
Polonici consueti per 48 gr. 681, - marcae bonorum mediorum grossorum 664, - marcae mediorum grossorum monetae Cracoviensis
numeri Polonicalis per 48 gr. 673.
Margaretha
abbatissa monasterii Gneznen. 1444... 675.
Martinus
rector eccl. paroch. in Coszmyn Maiori 1444... 685.
- scultetus de Sczodrochowo 1444... 685.
- braseator, civis Poznaniensis 1440... 639.
Maruschowo
villa, ecclesia paroch. ibidem 665.
Maschalek
Albertus mgr. pistorum Srzemensium 1440... 640.
Masrzosek
Iacobus altarista Srzemensis 1440... 648.
Mathco
banus 1444... 687, 689.
Mathcowsky
Nicolaus 1441... 656.
Mathias
praedicator, vicarius perpetuus Calissien. 1439... 608.
- plebanus de Stanschewo 1442... 664.
- monachus de Lekna 1439... 606.
- altarista de Chęciny 1441... 657.
- de Piaski 1444... 684.
- castellanus Brzezinensis 1427... 76.
- gener Hanuthi, senior pellificum Calissien. 1434... 611.
- currifex Poznan. 1444... 684.
Mchy
villa 648.
de Mchy
Vincentius Furman 1440... 643.
mediatores
676.
de Melstin
Spitco castellanus Biecen. 1438... 604.
membrorum
mutilationis causa 686, 689.
mensa
archiepiscopalis 653, 671.
mercantiae
686, 689.
mercatores
683.
metreta
molendini 606.
Michael
antiquus iuratus Srzedensis 1443... 664.
- murator, iuratus Srzedensis 1443... 664.
Miedzianow
villa 672.
Mielasz
Nicolaus iuratus Srzedensis 1443... 664.
de Milaczewo
Ioannes 1443... 674.
Milen
Stanislaus rector ecclesiae in Chroslino 1443... 672.
ministerialium
iurisdictio 689.
Naramowski
Ioannes scabinus Poznanien. 1444... 684.
Nicolaus
vexillifer Ravensis 1427... 76.
Ostrow
sosnowy (Kynverder) villa 251, 252.
Paluka
Iacobus de Stare, custos Gneznen. 1406... 98.
panni
539.
Passykon
Ioannes 1417... 264.
Petrus
antiquus vicecustos mansionariorum Gneznen. 1436... 570.
- iudex Siradien. 1427... 76.
de Phalicovicze
Vincentius 1434... 545.
Phalislai
Stanislaus notarius consistorii Gneznen. 1434... 541.
de Phaliszyce
Luchna 1402... 27.
Philippus
antiquus, abbas Landensis 1411... 195.
Philippus
frater, senior abbas monasterii Landensis 1405... 74.
- decretorum doctor, custos Curzelovien. 1436, 1440... 568, 577, 616, 626.
- vicecustos, vicarius eccl. Poznan. 1419... 290.
- vicarius in Buk 1401... 20.
- avunculus Catharinae de Grzibowo 1404... 54.
Polonia,
rex: Wladislaus II, 1404... 65.
Poznań,
capella hospitalis novi ibidem 212.
pratum
falcastrare 439.
procurator
458.
quadrantes
671.
Rydzyn
vila 325.
OMYŁKI DRUKU.
Str.
|
5
|
wiersz
|
9
|
od dołu
|
zamiast
|
"heridatis"
|
czytaj
|
"hereditatis".
|
"
|
25
|
"
|
7
|
" "
|
"
|
"i Staszow"
|
"
|
"in Staszow".
|
"
|
33
|
"
|
12
|
" góry
|
"
|
"carpentorie"
|
"
|
"carpentarie".
|
"
|
76
|
"
|
8
|
" "
|
"
|
"vevillifero"
|
"
|
"vexillifero",.
|
"
|
76
|
"
|
5
|
" dołu
|
"
|
"wirzthi"
|
"
|
"wirzchi".
|
"
|
81
|
"
|
14
|
" góry
|
"
|
"frumenta"
|
"
|
"ferramenta (?)".
|
"
|
101
|
"
|
15
|
" dołu
|
"
|
"utrunque"
|
"
|
"utrumque".
|
"
|
106
|
"
|
22
|
" "
|
"
|
".....us"
|
"
|
"[Conradus archidiacon]us".
|
"
|
107
|
"
|
21
|
" "
|
"
|
"tussiensis"
|
"
|
"lussiensis".
|
"
|
111
|
"
|
16
|
" "
|
"
|
"simgliciter"
|
"
|
"simpliciter"
|
"
|
124
|
"
|
1
|
" "
|
"
|
"denarium..."
|
"
|
"denarium [iuramentorum et]".
|
"
|
131
|
"
|
1
|
" "
|
"
|
"adiumgimus"
|
"
|
"adiungimus".
|
"
|
155
|
"
|
1
|
" "
|
"
|
"45"
|
"
|
"145".
|
"
|
160
|
"
|
17
|
" "
|
"
|
"tojaków"
|
"
|
"trojaków".
|
"
|
162
|
"
|
15
|
" "
|
"
|
"marcss"
|
"
|
"marcas".
|
"
|
176
|
"
|
1
|
" "
|
"
|
"Petrus Lucianus"
|
"
|
"Petrus Luciani".
|
"
|
180
|
"
|
9
|
" "
|
"
|
"quorm"
|
"
|
"quorum".
|
"
|
189
|
"
|
3
|
" "
|
"
|
"filiis"
|
"
|
"filiabus".
|
"
|
190
|
"
|
10
|
" góry
|
"
|
"Czewlequius"
|
"
|
"Czewlegius".
|
"
|
190
|
"
|
2
|
" dołu
|
"
|
"Medrirzecensi"
|
"
|
"Medzirzecensi".
|
"
|
208
|
"
|
1
|
" "
|
"
|
"possessiondm"
|
"
|
"possessionem".
|
"
|
209
|
"
|
4
|
" "
|
"
|
"1414"
|
"
|
"1413".
|
"
|
215
|
"
|
4
|
" "
|
"
|
"he Wyasth"
|
"
|
"de Wyasth".
|
"
|
219
|
"
|
10
|
" góry
|
"
|
"in vtroque"
|
"
|
"in vtroque iure".
|
"
|
239
|
"
|
11
|
" "
|
"
|
"principis"
|
"
|
"principis".
|
"
|
263
|
"
|
4
|
" dołu
|
"
|
"słusznoóć"
|
"
|
"słuszność".
|
"
|
274
|
"
|
13
|
" góry
|
"
|
"Swięciechowy"
|
"
|
"Swięciechowa".
|
"
|
275
|
"
|
12
|
" "
|
"
|
"prothoconlem"
|
"
|
"prothoconsulem".
|
"
|
278
|
"
|
3
|
" dołu
|
"
|
"do"
|
"
|
"de".
|
"
|
291
|
"
|
11
|
" "
|
"
|
"Wieluniensi"
|
"
|
"Wielunensibus".
|
"
|
296
|
"
|
17
|
" góry
|
"
|
"ressuas"
|
"
|
"res suas".
|
Str.
|
304
|
wiersz
|
3
|
od góry
|
zamiast
|
"Byscypycze"
|
czytaj
|
"Byscupycze".
|
"
|
309
|
"
|
9
|
" dołu
|
"
|
"ex"
|
"
|
"et".
|
"
|
316
|
"
|
11
|
" "
|
"
|
"Władysłsw"
|
"
|
"Władysław".
|
"
|
320
|
"
|
19
|
" góry
|
"
|
"Czalczowo (?)"
|
"
|
"Kaczcowo".
|
"
|
324
|
"
|
10
|
" dołu
|
"
|
"346"
|
"
|
"347".
|
"
|
353
|
"
|
7
|
" góry
|
"
|
"Iaroslao Martino, de"
|
"
|
"Iaroslao, Martino de".
|
"
|
366
|
"
|
19
|
" dołu
|
"
|
"Gnnsnensis"
|
"
|
"Gnesnensis".
|
"
|
375
|
"
|
10
|
" góry
|
"
|
"Czothezani"
|
"
|
"Czothczani".
|
"
|
381
|
"
|
13
|
" "
|
"
|
"decanun"
|
"
|
"decanum".
|
"
|
384
|
"
|
13
|
" dołu
|
"
|
"vicecancellarij"
|
"
|
"cancellarij".
|
"
|
387
|
"
|
7
|
" góry
|
"
|
"Rozorażewo"
|
"
|
"Rozdrażewo".
|
"
|
392
|
"
|
16
|
" dołu
|
"
|
"in acre"
|
"
|
"in acis".
|
"
|
401
|
"
|
13
|
" góry
|
"
|
"Prisco"
|
"
|
"Pasco".
|
"
|
402
|
"
|
7
|
" dołu
|
"
|
"wój"
|
"
|
"wójt".
|
"
|
415
|
"
|
17
|
" "
|
"
|
"percis"
|
"
|
"porcis".
|
"
|
468
|
"
|
2
|
" góry
|
"
|
"Dambrow(s)".
|
"
|
"Domaborz".
|
"
|
470
|
"
|
10
|
" "
|
"
|
"Bogussi omolandinatore"
|
"
|
"Bogussio molendinatore".
|
"
|
473
|
"
|
3
|
" dołu
|
"
|
"Kiąsz"
|
"
|
"Ksiąsz".
|